แผนบริหารความเสี่ยง 64

คำนำ การบริหารความเสี่ยงถือเปนหนาที่ของทุกคนในองคกร ตั้งแตผูบริหารจนถึงเจาหนาที่ ผูปฏิบัติงานทุก ระดับ เพราะการบริหารความเสี่ยงที่มีประสิทธิภาพตองเริ่มจากการกำหนดกลยุทธดวยการ มองภาพรวมทั้งหมด ขององคกร โดยคำนึงถึงเหตุการณหรือปจจัยเสี่ยงที่จะสงผลกระทบโดยรวม แลวกำหนด แผนการบริหารจัดการ ความเสยี่ ง เพือ่ จัดการความเส่ียงใหอยูในระดับทส่ี ามารถยอมรับได แผนบรหิ ารความเส่ียง จึงเปน เคร่ืองมือสำคัญที่ จะชวยใหการบริหารงานและการตัดสินใจเกี่ยวกับเรื่องตางๆ เชน การวางแผน การกำหนดกลยุทธ การติดตาม ควบคมุ และวัดผลการปฏบิ ตั ิงานตลอดจนการใชทรัพยากรตาง ๆ ไดอ ยาง เหมาะสมมีประสิทธภิ าพมากขน้ึ ลดการ สญู เสียและโอกาสทจ่ี ะทำใหเกิดความเสยี หายแกองคกร ภายใตก ารดำเนนิ งานทุกองคกรลว นแตม ีความเสี่ยง ซงึ่ เปน ความไมแนนอนที่อาจจะสงผลกระทบตอการดำเนินงานหรือเปาหมาย จึงจำเปนตองมีการจัดการความเสี่ยง เหลา นัน้ อยางเปน ระบบ โดยการระบุความเสีย่ งวา มปี จ จัยเสี่ยง ใดบางท่ีกระทบตอ การดำเนนิ งานหรือเปาหมายของ องคก รวิเคราะหค วามเสีย่ งจากโอกาสและผลกระทบที่ เกดิ ข้นึ จดั ลำดับความสำคัญของความเสีย่ ง กำหนดแนวทาง ในการจัดการความเสยี่ ง และตอ งคำนึงถึงความ คมุ คา ในการจดั การความเส่ยี งอยางเหมาะสม นอกจากนี้ ตามพระราชบัญญตั วิ นิ ัยการเงินการคลงั ของรัฐ พ.ศ. 2561 มีผลบังคับใชเ มื่อ วันที่ 20 เมษายน 2561 โดยมาตรา 79 ใหหนวยงานของรัฐจดั ใหมีการตรวจสอบภายใน การควบคุมภายใน และการบริหารจัดการ ความเสี่ยง โดยใหถ ือปฏบิ ัตติ ามมาตรฐานและหลักเกณฑ ที่กระทรวงการคลังกำหนด ประกอบกบั กระทรวงการคลัง ไดออกหลักเกณฑก ระทรวงการคลังวาดว ยมาตรฐาน และหลักเกณฑปฏบิ ตั ิ การบริหารจัดการความเสี่ยงสำหรับหนวยงานของรัฐ พ.ศ. ๒๕๖๒ เมอ่ื วนั ที่ ๑๘ มีนาคม ๒๕๖๒ ใหหนวยงาน ของรัฐถือปฏิบตั ิ ดงั นั้นเพื่อใหผ บู รหิ ารและเจาหนาทีผ่ ูป ฏบิ ตั งิ านมีความเขาใจถึงกระบวนการบริหารจัดการ ความเสี่ยง สามารถดำเนินการบริหารจัดการความเสีย่ งตามแผนที่กำหนดไวเพื่อลดมูลเหตุของแตละโอกาสที่จะทำ ใหเกิดความเสยี หายหรอื ผลกระทบท่จี ะเกิดข้ึนในอนาคตใหอยใู นระดบั ที่สามารถยอมรบั ได แผนบริหารความเสี่ยงฉบับนี้ จะบรรลุวัตถุประสงคตามความคาดหวังไดก็ตอเมื่อไดมีการนำ แผนไปสูการ ปฏิบัติอยางเปนรูปธรรมของผูบริหารและเจาหนาที่ผูปฏิบัติงานทุกสวนราชการที่จะใหความ รวมมือในการนำไป ดำเนินการตออยา งจรงิ จัง และหวังเปนอยางย่ิงวา แผนการบริหารจัดการความเสีย่ งฉบับนี้ จะเปนประโยชนก ับการ ปฏบิ ัตงิ านของบคุ ลากรท่ีเก่ียวขอ งทกุ ระดับ รวมท้งั เปน ประโยชนต อการพัฒนางาน ของโรงเรียนบา นสบลตี อไป คณะกรรมการบรหิ ารจดั การความเสีย่ ง โรงเรยี นบา นสบลี

สารบัญ หนา คำนำ 1 สวนที่ 1 บทนำ 2 3 1. หลักการและเหตุผล 3 2. วตั ถุประสงคใ นการจดั ทำนโยบายบริหารความเสยี่ ง 6 3. ประโยชนข องการบริหารความเสี่ยง 4. ความหมายและคำจำกัดความ 7 5. ระดับความเสย่ี ง สว นที่ 2 กระบวนการบรหิ ารความเสยี่ งของโรงเรยี นบานสบลี 8 1. กระบวนการบริหารความเส่ยี ง 9 2. แผนผงั ภาพรวมของแนวนโยบายการบรหิ ารความเสี่ยง 9 ในการนำนโยบายลงไปสูการปฏิบัติ 10 3. การระบคุ วามเสี่ยง 12 4. การวิเคราะหความเส่ียง 13 5. การประเมนิ ความเสยี่ ง 13 6. การจัดการความเส่ียง 13 7. รายงานความเสี่ยง และติดตามผล 8. การประเมนิ ผลการบรหิ ารความเสีย่ ง 14 9. การทบทวนการบรหิ ารความเส่ียง 14 สว นที่ 3 แผนบริหารความเสี่ยงของโรงเรียนบานสบลี 20 1. การคดั เลอื ก โครงการ/กิจกรรม 2. แผนบริหารความเสีย่ งของโรงเรียนบา นสบลี ภาคผนวก คำส่งั แตง ต้ังคณะกรรมการ จัดทำแผนบริหารจดั การความเสี่ยง

1 สวนที่ 1 บทนำ 1. หลักการและเหตผุ ล ดวยพระราชบัญญัตวิ ินัยการเงนิ การคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 มีผลบงั คับใชเ ม่ือวันท่ี 20 เมษายน 2561 โดยมาตรา 79 ใหหนวยงานของรัฐจดั ใหมกี ารตรวจสอบภายใน การควบคุมภายในและ การ บรหิ ารจดั การความเสี่ยง โดยใหถอื ปฏิบัตติ ามมาตรฐานและหลักเกณฑทก่ี ระทรวงการคลังกำหนด ประกอบ กับ กระทรวงการคลังไดอ อกหลักเกณฑกระทรวงการคลงั วา ดว ยมาตรฐานและหลักเกณฑปฏิบตั ิการบรหิ าร จัดการความเส่ยี ง สำหรับหนวยงานของรัฐ พ.ศ. ๒๕๖๒ เมือ่ วันท่ี ๑๘ มนี าคม ๒๕๖๒ ใหหนว ยงานของรฐั ถือปฏิบตั ิ ซงึ่ การบรหิ ารความเสยี่ ง ถอื เปนกระบวนการทใี่ ชใ นการบริหารจัดการเหตุการณท ่ีอาจเกิดขนึ้ และสงผล กระทบตอ หนวยงานของรฐั และเพื่อให หนวยงาน ของรฐั สามารถดำเนินการใหบรรลวุ ตั ถปุ ระสงค รวมถึงการ เพม่ิ ศักยภาพและขีดความสามารถใหห นว ยงานของรฐั การบรหิ ารความเสี่ยง ถือเปนสวนหนงึ่ ของกรอบการประเมนิ ผลการปฏิบตั ิราชการอัน สอดคลอ งกับ หลักการบริหาร กิจการบานเมืองที่ดี และยงั ถือเปนสวนหนง่ึ ของการบริหารเชิงกลยุทธใ นการเพิ่มโอกาสและชวยให สวน ราชการตา ง ๆ สามารถเปาประสงคแ ละพันธกิจท่แี ตล ะหนวยงานไดก ำหนดไว อันสง ผลตอการพัฒนาความกา วหนา ในการ ปฏบิ ัตขิ องหนว ยงาน เปน กระบวนการ ระบ ประเมนิ จดั การ และควบคมุ เหตุการณหรือสถานการณ ท่ีไมพึงประสงคท่อี าจ เกดิ ขึ้น เพ่อื ใหความเช่อื มน่ั อยางสมเหตุสมผลวาหนวยงานของ รัฐสามารถบรรลเุ ปาหมาย จากความหมายดังกลาวจะเหน็ ไดวา การบรหิ ารความเส่ียงถือเปนเคร่ืองมอื ทสี่ ำคัญที่จะชวย ใหองคกร สามารถบรรลุตามวตั ถปุ ระสงคท ต่ี อ งการ หรือชวยบรรเทาภาวะวกิ ฤติท่ีองคกรเผชิญอยูได และยัง เช่ือมโยงกับวัตถปุ ระสงค ขององคกรในการกำหนดแนวทางการควบคมุ ภายในและการตรวจสอบภายใน ขณะเดียวกนั การบริหารความเส่ียงจะเปน การ กำหนดวธิ กี ารทจี่ ะรับมอื กบั ผลกระทบท่เี กดิ จากการเปล่ียนแปลง ของปจจัยตาง ๆ อยางมปี ระสทิ ธภิ าพ เปาหมายทส่ี ำคญั ของ งานตรวจสอบภายในอยา งหนงึ่ คือ การให ความเห็นตอผูบ รหิ ารวาระบบ การควบคุมภายในการกำกับดูแล รวมถึงระบบการ บรหิ ารความเสย่ี งวา มีความ เพยี งพอและเหมาะสมที่จะทำให องคกรมัน่ ใจไดว าจะสามารถบรรลตุ ามเปาหมายขององคกรอยาง สมเหตุสมผล ขอบเขตของงานตรวจสอบภายใน ตอ งกำหนดวัตถปุ ระสงค การวางแผน การปฏบิ ตั ิตามแผน รวมถึงการ ควบคุม และติดตามเพื่อการประเมนิ ผลงาน ผูตรวจสอบ ภายในตอ งแสดงใหเหน็ วา ไดปฏิบตั งิ านตาม มาตรฐานสากลทย่ี อมรบั ท่วั ไป เพ่ือสรา งความม่ันใจแกองคกร วา งานท่ปี ฏบิ ัตอิ ยู นัน้ จะสนับสนุนใหอ งคกร สามารถบรรลตุ ามวัตถปุ ระสงคทก่ี ำหนดไวอยางมีประสทิ ธภิ าพ เมื่อผูตรวจสอบภายในไดกำหนด แผนงาน ตรวจสอบ (Audit Plan) แลว เพ่อื ใหเกิดความมน่ั ใจวา จะสามารถ บรรลุเปา หมายและวัตถปุ ระสงคท ี่กำหนดไว ผู ตรวจสอบภายในตองกำหนดแผนภายใตวิธีการบริหารความเสยี่ งทเ่ี หมาะสม ซึ่งการประเมนิ ความเส่ียงตอง ทำใหค รอบคลุม ทุกกระบวนการของงานตรวจสอบภายใน ต้ังแตเริม่ ตนกำหนดเปาหมาย จนถึงการติดตามผล การตรวจสอบ ผูตรวจสอบ ภายในตองเขาใจวา งานตรวจสอบภายใน ไมเพียงมุงเนนที่การตรวจสอบ เอกสารวามกี ารอนมุ ตั ถิ ูกตอง มีการจัดเกบ็ เอกสารที่ สมบรู ณ แตง านตรวจสอบภายในตองมุงเนน ที่การตรวจสอบไปท่กี าร ประเมินระบบงานวา มคี วามเหมาะสมตอการบรรลตุ าม วตั ถุประสงคหรือเปา หมายหรือไม รวมทง้ั การคนหาวา อะไรเปนอปุ สรรคหรอื ปญหาสำคัญตอการบรหิ ารงานขององคกร ซง่ึ หมายถงึ การเขาถึงความเสย่ี งที่อาจเกดิ ขึ้น ภายในองคกร และการเตรียมความพรอมเพือ่ รบั มือกับความเสีย่ งทอี่ าจเกิดขึ้น เพื่อการบรรลุตามเปา หมาย ขององคกรและ เพื่อการกำกับดแู ลกจิ การที่ดีและประสทิ ธิภาพตอ ไปเพื่อตอบสนองสงิ่ ดังกลาวจึงตองทำการประเมนิ ความเส่ียงอยางตอ เนื่อง เพ่อื ใหทราบวา มีปจจยั หรือเหตกุ ารณใดบางทจี่ ะสง ผลกระทบใหงานตรวจสอบภายใน ไมสามารถบรรลตุ ามวัตถุประสงค จาก ลกั ษณะของการบรหิ ารความเส่ยี ง การตรวจสอบภายในและการควบคุมภายในที่ กลาวมาแลว จะเห็นวา เปนความสมั พันธแ ละ ความเกีย่ วของที่ไมอาจแยกจากกนั ได นอกจากการตรวจสอบภายใน ภายใตหลกั การบริหารความเสีย่ งแลว ผูต รวจสอบภายใน จะมสี ว นชว ยในการ วเิ คราะหหาความเส่ียง เพื่อใหข อมลู กับฝายบริหารในการกำหนดแนวทางแกไขหรือปอ งกันไมใหเกิดความ เสยี หาย

2 นโยบายการบรหิ ารความเสยี่ งองคกร (Enterprise risk Management policy) โรงเรยี นบานสบลี ฉบบั นี้ ได จดั ทำขน้ึ เพื่อใหขาราชการ พนักงาน ลกู จางประจำ และพนักงานจางในสงั กัดโรงเรยี นบานสบลี สามารถนำไปปรับใช ในการ ตอบสนองและปฏิบัตงิ านในภาวะวกิ ฤตหรือเหตกุ ารณฉกุ เฉินตางๆ ซงึ่ อาจ สง ผลใหโรงเรยี นบา นสบลไี มส ามารถ ปฏบิ ตั ิงานได อยางตอเน่ืองใหส ามารถมาปฏบิ ตั งิ านใน “งานบริการหลักที่ มคี วามสำคัญ” ไดอยา งตอเน่ืองและเปนระบบ อยางมี ประสิทธิภาพ บรรลุตามวัตถุประสงคที่ไดวางไว 2. วตั ถปุ ระสงคใ นการจดั ทำนโยบายการบรหิ ารความเสี่ยง 1. เพอ่ื ใหค รูและบุคลากรทางการศึกษาในสังกดั โรงเรียนบานสบลี ไดม คี วามรูความ เขาใจเทคนิคและวิธี การ บรหิ ารจัดการสมยั ใหมในเรื่องการบริหารความเสีย่ งของภารกจิ หลกั ตามกฎหมายจดั ต้ัง สว นราชการ และโครงการ ตาม แผนการปฏบิ ตั ิราชการประจำปงบประมาณ ทเ่ี ปนโครงการตามยุทธศาสตร 2. เพอ่ื ใหผปู ฏิบตั ิงานไดร ับทราบข้ันตอนและกระบวนการในการวางแผนบรหิ ารความเสีย่ งของ กิจกรรม /โครงการ ท่หี นว ยงานรบั ผดิ ชอบ และสามารถแกไขปญ หาหรอื ผลกระทบจากปจจยั ความเส่ยี งดาน ตาง ๆ ใหก ารดำเนนิ งานของกจิ กรรม / โครงการนั้น เปนไปตามวัตถปุ ระสงคและเปาหมายของสถานศึกษา 3. เพือ่ ใหหนว ยงานมีการนำระบบการบริหารความเสย่ี งไปใชอยา งเปนระบบและตอเนื่องในการ ประเมินกิจกรรม / โครงการ และการตดิ ตามประเมินผลการปฏิบตั ิตามแผนการบรหิ ารความเสี่ยงเพื่อนำไป พฒั นาระบบการทำงานของหนว ยงาน ใหม ีประสิทธภิ าพ 4. เพื่อลดผลกระทบจากการหยดุ ชะงักในการปฏิบตั งิ านหรือการใหบริการของโรงเรยี นบา นสบลี 5. เพ่ือบรรเทาความเสียหายใหอยใู นสภาพท่ียอมรับได และลดระดับความรุนแรงของผลกระทบที่ เกดิ ขนึ้ 6. เพื่อใหผรู ับบริการและผูมสี วนไดเสียของโรงเรียนบานสบลี มีความเชื่อมน่ั ในศกั ยภาพของ โรงเรยี นบานสบลีแมต องเผชิญกบั เหตกุ ารณร า ยแรง และสงผลกระทบจนทำใหการดำเนินงานของโรงเรียน บานสบลีตอ งหยดุ ชะงัก 7. เพอ่ื ใหผูป ฏบิ ัตงิ านไดร บั ทราบ และดำเนินการจัดการความเสีย่ งท่ีเกย่ี วขอ ง 8. เพื่อใหมกี ารปฏบิ ัติตามกระบวนการบริหารความเสี่ยงอยางเปน ระบบและตอเนื่อง

3 3. ประโยชนข องการบริหารความเสีย่ ง การดำเนินการบรหิ ารความเสีย่ งจะชวยผูบรหิ ารมีขอมลู ท่ีใชในการตัดสินใจไดดียิง่ ข้ึน และทำให องคกร สามารถ จดั การกับปญหาอปุ สรรคและอยรู อดไดใ นสถานการณท ี่ไมคาดคดิ หรือสถานการณท ี่อาจทำใหองคกร เกิดความเสยี หาย ประโยชนทจ่ี ะไดร ับจากการดำเนินการบรหิ ารความเส่ียง มีดงั นี้ 1. ชว ยสรา งโอกาสและเปน สวนหนึ่งของการบริหารงาน 2. ตระหนักถึงภัยคุกคามทยี่ งั มาไมถึง และลดการสญู เสยี ท่ีอาจเกิดขน้ึ ได 3. ชวยปกปอ งการปฏิบตั ิงาน ปรบั ปรงุ ระบบงาน และการวางแผน 4. สรา งฐานขอ มูลความรูท่ีมีประโยชนต อ การบริหาร และการปฏิบัติงานในองคกร 5. ชว ยสะทอ นใหเห็นภาพรวมของความเสยี่ งตา ง ๆ ที่สำคัญขององคก รไดทัง้ หมด 6. สรางคณุ คาใหก ารทำงาน และสรา งภาพลักษณทด่ี ใี หองคกร 7. เปน เครอ่ื งมือท่สี ำคัญในการบรหิ ารงานและชว ยใหก ารพัฒนาองคก รเปนไปในทิศทางเดยี วกนั 8. ชว ยใหการพัฒนาการบรหิ ารและจดั สรรทรัพยากรเปน ไปอยางมีประสิทธภิ าพและประสิทธผิ ล 9. สนับสนนุ การตดั สินใจของผูบริหารและมองเปา หมายในภาพรวม 10. ชว ยใหองคกรสามารถบรรลุเปา หมาย ในขณะทล่ี ดอปุ สรรคหรือสิ่งทไี่ มคาดหวังทีอ่ าจเกดิ ขนึ้ ทั้งใน การปองกัน ความเสยี หายตอ ทรพั ยากรขององคกร และสรางความม่ันใจในการรายงาน และการปฏบิ ตั ิตามกฎระเบยี บ ความหมายและคำจำกัดความ นโยบาย (Policy) หมายถึง หลักการและวธิ ปี ฏิบัติซึ่งถอื เปน แนวดำเนินการ ความเส่ียง (Risk) หมายถึง โอกาสทจี่ ะเกดิ ความผิดพลาด ความเสียหาย การรัว่ ไหล ความสูญเปลา หรือ เหตกุ ารณที่ไมพงึ ประสงค ซ่งึ อาจเกดิ ขึ้นในอนาคต และมีผลกระทบ หรอื ทำใหการดำเนินงานไมป ระสบ ความสำเรจ็ ตาม วตั ถปุ ระสงคแ ละเปาหมายขององคกร ทัง้ ในดานยุทธศาสตร การปฏิบัติงานการเงิน และการ บริหาร ซึง่ อาจเปน ผลกระทบ ทางบวกดวยก็ได โดยวดั จากผลกระทบ (Impact) ที่ไดร ับ และโอกาส ท่ีจะเกิด (Likelihood) ของเหตุการณ ประเภทของความเส่ียงจำแนกไดเ ปน 4 ลักษณะ ดงั นี้ ลกั ษณะท่ี 1 Strategic Risk – ความเสี่ยงทีเ่ กย่ี วของในระดับยทุ ธศาสตร เก่ียวของกับการบรรลเุ ปา หมายและ พันธกจิ ในภาพรวม โดยความเสี่ยงทอ่ี าจจะเกดิ ขึ้นเปน ความเสี่ยงเนือ่ งจาก การเปลยี่ นแปลงของสถานการณแ ละเหตุการณ ภายนอก สงผลตอกลยทุ ธท ี่กำหนดไวไ มสอดคลองกบั ประเดน็ ยทุ ธศาสตร/วสิ ัยทศั น หรอื เกดิ จากการกำหนดกลยทุ ธท ่ขี าดการ มสี วนรว มจากภาคประชาชนหรอื การรว มมือ กบั องคกรอสิ ระ ทำใหโครงการขาดการยอมรบั และโครงการไมไดน ำไปสูการแกไขปญหาหรือการตอบสนองตอ ความตอ งการ ของผูบ รหิ ารหรอื ผูมีสวนไดส ว นเสียอยางแทจ ริง หรอื เปนความเสี่ยงที่เกิดข้นึ จากการตดั สินใจ ผดิ พลาดหรอื นำการตัดสินใจนน้ั มาใชอยา งไมถกู ตอง

4 ลกั ษณะที่ 2 Operational Risk – ความเสี่ยงท่ีเกย่ี วของในระดับปฏบิ ตั กิ าร/ดำเนินงาน เกยี่ วขอ งกับประสิทธภิ าพ ประสิทธิผลหรือผลการปฏิบัติงาน โดยความเสย่ี งทีอ่ าจเกดิ ข้นึ เปน ความเส่ียง เน่ืองจากระบบงานภายในขององคกร/ กระบวนการ/เทคโนโลยหี รือนวัตกรรมทใี่ ช/บคุ ลากร/ความเพยี งพอของ ขอ มูล สงผลตอ ประสิทธภิ าพและประสทิ ธิผลในการ ดำเนินโครงการ ลกั ษณะท่ี 3 Financial Risk – ความเสยี่ งที่เกี่ยวของกับดา นการเงิน เปน ความเส่ียงเก่ยี วกับการบริหารงบประมาณและการเงนิ เชน การบริหารการเงนิ ไมถ ูกตอง ไมเหมาะสม ทำให ขาด ประสิทธิภาพ และไมทันตอ สถานการณหรือเปน ความเสย่ี งทีเ่ ก่ยี วของกบั การเงนิ ขององคก รเชนการ ประมาณการ งบประมาณ ไมเพยี งพอและไมสอดคลองกับขัน้ ตอนการดำเนนิ การเปน ตนเนือ่ งจากขาดการจดั หา ขอมูลการวิเคราะห การวางแผน การ ควบคมุ และการจัดทำรายงานเพ่อื นำมาใชใ นการบริหารงบประมาณและ การเงนิ ดงั กลา ว ลกั ษณะที่ 4 Compliance Risk – ความเส่ียงท่ีเกยี่ วของกับการปฏิบตั ิตามกฎหมาย เปน ความเส่ียงท่ีเกย่ี วขอ งกับการปฏบิ ัตติ ามกฎระเบียบตา งๆ โดยความเส่ียงท่ีอาจเกิดขึ้นเปน ความเสย่ี ง เน่ืองจากความไม ชัดเจน ความไมท ันสมัย หรือความไมครอบคลุมของกฏหมาย กฎระเบยี บ ขอบงั คับตางๆ รวมถงึ การทำนติ ิกรรมสญั ญา การ รางสัญญาท่ไี มค รอบคลุมการดำเนนิ งาน ปจ จยั เส่ยี ง (Risk Factor) หมายถงึ ตน เหตุ หรอื สาเหตุที่มาของความเสย่ี ง ท่ีจะทำใหไ มบรรลุ วตั ถุประสงค ทกี่ ำหนดไวโดยตองระบุไดด วยวาเหตุการณน ั้นจะเกิดท่ีไหน เมอ่ื ใด และเกดิ ขึน้ ไดอยางไร และ ทำไม ท้งั นสี้ าเหตขุ อง ความ เสี่ยงที่ระบุควรเปน สาเหตุท่ีแทจ รงิ เพือ่ จะไดว ิเคราะหแ ละกำหนดมาตรการลดความเส่ยี งในภายหลังไดอ ยา งถูกตอ ง การประเมนิ ความเสี่ยง (Risk Assessment) หมายถึง กระบวนการระบุความเสีย่ ง การวิเคราะห ความเสย่ี ง และจัดลำดับความเสยี่ ง โดยการประเมนิ จากโอกาสท่ีจะเกิด (Likelihood) และผลกระทบ (Impact) โอกาสทจ่ี ะเกิด (Likelihood) หมายถงึ ความถห่ี รอื โอกาสที่จะเกิดเหตุการณความเส่ยี งผลกระทบ (Impact) หมายถึง ขนาดความรุนแรง ของ ความเสยี หายทจ่ี ะเกิดขึน้ หากเกิดเหตุการณค วามเส่ยี งระดับของ ความเส่ยี ง (Degree of Risk) หมายถงึ สถานะของ ความ เส่ยี งทีไ่ ดจากประเมนิ โอกาสและผลกระทบของแตละ ปจ จัยเส่ียง แบงเปน 3 ระดับ คือ สงู ปานกลาง และตำ่ การบรหิ ารความเสี่ยง (Risk Management) หมายถงึ กระบวนการที่ใชในการบรหิ ารจดั การใหโอกาสทีจ่ ะเกิด เหตกุ ารณความเสีย่ งลดลง หรอื ผลกระทบของความเสียหายจากเหตกุ ารณค วามเส่ยี งลดลงอยู ในระดบั ท่ีองคก รยอมรับได ซึ่ง การจดั การความเส่ยี งมหี ลายวิธี ดังน้ี - การยอมรับความเสย่ี ง (Risk Acceptance) เปน การยอมรบั ความเสยี่ งท่ีเกิดข้นึ เนอ่ื งจาก ไมคุมคา ในการจัดการควบคุมหรือปอ งกนั ความเสี่ยง - การลด/การควบคมุ ความเสยี่ ง (Risk Reduction) เปน การปรบั ปรุงระบบการทำงาน หรอื การออกแบบ วิธีการทำงานใหม เพ่ือลดโอกาสที่จะเกดิ หรือลดผลกระทบ ใหอ ยใู นระดบั ท่ีองคกรยอมรับได - การกระจายความเสี่ยง หรอื การโอนความเสี่ยง (Risk Sharing) เปนการกระจายหรอื ถายโอนความเส่ียง ใหผ ูอ ืน่ ชว ยแบงความรับผิดชอบไป - การหลกี เล่ียงความเส่ยี ง (Risk Avoidance) เปนการจดั การกบั ความเส่ียงทอี่ ยใู น ระดบั สูง และหนวยงานไมอ าจยอมรับได จงึ ตองตดั สินใจยกเลกิ โครงการ/ กิจกรรม น้นั ไป การบริหารความเส่ยี งทั่วท้ังองคก ร (Enterprise Risk Management) หมายถึง การบรหิ าร ปจจัย และควบคุม กจิ กรรม รวมทัง้ กระบวนการดำเนินงานตา งๆ เพอ่ื ลดมูลเหตขุ องแตละโอกาสท่ีองคกรจะเกดิ ความเสียหาย ใหระดบั ของความ เส่ยี งและผลกระทบทจี่ ะเกดิ ข้ึนในอนาคตอยูใ นระดบั ทอ่ี งคกรยอมรับได ประเมินได ควบคมุ ได และตรวจสอบไดอ ยางมรี ะบบ โดยคำนึงถึงการบรรลเุ ปา หมาย ท้งั ในดา นกลยุทธการ ปฏบิ ตั ติ ามกฎระเบียบ การเงิน และความไมแนน อนจากปจจยั ภายนอก โดยไดร ับการสนบั สนนุ และการมสี ว น รวมในการบริหารความเสยี่ งจากหนวยงานทุกระดับทั่วท้ังองคก ร

5 ความไมแนนอน หมายถึง ความเปล่ียนแปลง ไมคงที่ดงั เดมิ ตลอดกาล หรือหมายถึง ผลเหตกุ ารณ และส่ิงตา ง ๆ ทม่ี ี โอกาสเกดิ ขึน้ ไดทั้งท่ีเปนไปตามความคาดหมาย หรอื นอกเหนือความคาดหมาย เชน ภูมิอากาศ อบุ ัตภิ ยั ตาง ๆ ปญหา หมายถึง ส่งิ ทเี่ กิดข้ึนและมักจะสง ผลในทางลบ เปน อุปสรรคตอ เปา หมายการดำเนินการ จำเปนตอ งมีการ แกไข เพราะมเิ ชนนั้นปญ หาดังกลา วอาจกอใหเกดิ ความเสียหายตามมาปญหาอาจมิไดเกิดจาก สาเหตุของความเสย่ี งเสมอไป หรืออีกนยั หนึง่ กค็ ือ ผลใดๆก็ตามท่เี กิดจากความเส่ยี งอาจไมไดกลายเปน ปญ หา เสมอไป เพราะอาจมที ้ังเชงิ บวกและเชิงลบ หรอื ถาเปนเชงิ ลบ ก็อาจมีความเสียหายมาก – นอย แตกตางกัน การควบคุม (Control) หมายถงึ นโยบาย แนวทาง หรอื ข้ันตอนปฏบิ ตั ติ า งๆ ซ่ึงกระทำเพื่อลด ความเสยี่ ง และทำให การดำเนนิ การบรรลุวตั ถุประสงค แบงได 4 ประเภท คือ - การควบคุมเพือ่ การปองกนั (Preventive Control) เปน วธิ ีการควบคมุ ที่กำหนดขึ้นเพื่อ ปองกนั ไมใหเ กดิ ความเสยี่ ง และขอผดิ พลาดต้ังแตแ รก - การควบคุมเพือ่ ใหตรวจพบ (Detective Control) เปนวธิ ีการควบคุมทกี่ ำหนดขนึ้ เพอื่ คนพบ ขอ ผิดพลาดที่เกิดข้ึน แลว - การควบคมุ โดยการช้ีแนะ (Directive Control) เปน วิธกี ารควบคุมทส่ี งเสริมหรือกระตุนให เกดิ ความสำเร็จ ตาม วตั ถปุ ระสงคท่ีตองการ - การควบคุมเพ่อื การแกไ ข (Corrective Control) เปน วิธีการควบคุมท่ีกำหนดขนึ้ เพื่อแกไข ขอผิดพลาด ท่ีเกดิ ข้นึ ให ถกู ตอง หรือเพ่อื หาวธิ ีการแกไขไมใหเกดิ ขอ ผดิ พลาดซ าอีกในอนาคต การติดตามประเมินผลระดับกจิ กรรม หมายถงึ ลักษณะ ขอบเขตและความถใี่ นการตดิ ตาม ประเมินผล การควบคมุ ภายในในระดบั กจิ กรรมซึ่งรวมทง้ั วิธกี ารติดตามการควบคุมระหวางการปฏบิ ัติงาน (Ongoing Monitoring) และการ ประเมินผลการควบคมุ เปนรายครั้งจะแตกตางกันไปของแตละกิจกรรม ไมม ี วธิ ใี ดวิธีหน่ึงทจี่ ะใชไดกบั ทุกกิจกรรม เน่อื งจากแต ละกิจกรรมจะแตกตางกนั ในลักษณะการปฏิบัติงาน ความ แตกตา งของกฎหมายระเบยี บ ขอ บงั คับทีเ่ ก่ียวขอ ง วธิ กี าร ปฏิบัตงิ านและความสำคัญของแตล ะกิจกรรมตอการ สนับสนุนการบรรลุวัตถปุ ระสงคข องหนว ยงานโดยรวม 4. ระดับความเสีย่ ง ใหร ะบุระดับความเส่ยี งของแตล ะโครงการควบคูกบั กลยุทธในการจัดการความเสยี่ ง โดยพิจารณาจาก “โอกาสที่จะเกดิ ขน้ึ ” แล “ผลกระทบ” ของแตล ะความเส่ียง แลวกำหนดระดบั ความเสี่ยงตามตาราง ตอไปนี้ ตาราง Risk Aassessment Matrix Risk Assessment Matrix ยากจะเกดิ ไมน า เกดิ โอกาสทีจ่ ะเกิดขึน้ คอนขางแนนอน 1 2 เปน ไปไดทจ่ี ะเกิด นา จะเกิด 5 วิกฤต 5 สูง ผลกระทบ มีนัยสำคัญ 4 ปานกลาง 34 สงู มาก ปานกลาง ปานกลาง สงู สูงมาก สูงมาก ปานกลาง 3 ปานกลาง สูง สงู มาก นอ ย 2 ตำ่ ปานกลาง สูง สงู สูง ต่ำ ปานกลาง ปานกลาง สงู นอยมาก 1 ตำ่ ต่ำ ต่ำ ปานกลาง ปานกลาง

6 5. นโยบายการบรหิ ารความเส่ยี ง 5.1 ครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษาทกุ คนของโรงเรยี นบา นสบลีจัดเปน เจาของความเส่ียง ซึง่ มีหนาท่ีรับผดิ ชอบในการระบุ และประเมินความเสย่ี งของหนวยงานทีต่ นเองรบั ผดิ ชอบรวมทัง้ กำหนดมาตรการ ที่เหมาะสม เพ่อื จัดการความ เสี่ยง 5.2 ใหม ีการบรหิ ารความเสี่ยงท่ัวท้งั องคกรแบบบูรณาการ โดยมกี ารจัดการอยา งมรี ะบบและตอเน่ือง 5.3 ใหม ีการกำหนดกระบวนการบรหิ ารความเสยี่ งท่ีเปน ระบบมาตรฐานเดียวกันท่วั ท้งั องคกร 5.4 ใหมีการตดิ ตามประเมนิ ผลการบรหิ ารความเส่ยี งท่ีมีการทบทวนและปรบั ปรงุ อยางสม่ำเสมอ 5.5 ใหมกี ารนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาใชเพ่ือการจัดการที่ดี 5.6 ใหการบริหารความเสี่ยงเปน สวนหน่งึ ของการดำเนนิ งานตามปกติ

7 สว นท่ี 2 กระบวนการบรหิ ารความเสย่ี งของโรงเรียนบานสบลี 1.กระบวนการบริหารความเสย่ี ง แนวทางการบริหารความเสย่ี ง เปน กระบวนการทใี่ ชในการระบุ วเิ คราะห ประเมิน และจดั ระดบั ความเสยี่ ง ทม่ี ี ผลกระทบตอการบรรลวุ ตั ถปุ ระสงคของกระบวนการทำงานของหนวยงานหรือขององคกร รวมท้ังการ บรหิ าร / จดั การความ เสี่ยง โดยกำหนดแนวทางการควบคมุ เพื่อปองกันหรอื ลดความเส่ียงใหอ ยูในระดับท่ี ยอมรับได ซึ่งกระบวนการดังกลา วนจี้ ะ สำเรจ็ ไดต อ งมีการสื่อสารใหคนในองคกรมีความรูความเขา ใจในเร่ืองการบริหารความเสีย่ ง ในทิศทางเดยี วกนั ตลอดจนควรมี การจดั ทำระบบสารสนเทศ เพอ่ื ใชใ นการวเิ คราะห ประเมินความเส่ียง กระบวนการ และขั้นตอนการบริหารความเส่ียง ประกอบดว ย 7 ขัน้ ตอนโดยปรากฏสรปุ ดังแผนภาพ Flowchart ดงั น้ี 1. การระบคุ วามเสี่ยง (Risk Identification) 2. การวิเคราะหความเส่ยี ง 3. การประเมนิ ความเสยี่ ง (Risk Assessment) 4. การจดั การความเสี่ยง 5. รายงานความเส่ยี ง และติดตามผล 6. การประเมินผลการบริหารความเสีย่ ง 7. การทบทวนการบรหิ ารความเสย่ี ง

แผนผังภาพรวมของแนวนโยบายการบริหารความเสย่ี ง 8 ในการนำนโยบายลงไปสกู ารปฏิบตั ิ ไมมี โรงเรยี นบา นสบลี เริ่มกระบวนการ 1. การระบคุ วามเสี่ยง (Risk Identification) 2. การวเิ คราะหค วามเสีย่ ง มี 3. การประเมนิ ความเสี่ยง (Risk Assessment) 4. การจดั การความเสี่ยง 5. รายงานความเส่ียง และติดตามผล 6. การประเมนิ ผลการบรหิ ารความเสีย่ ง 7. การทบทวนการบริหารความเสี่ยง จบกระบวนการ

9 2.การระบุความเส่ยี ง (Risk Identification) 2.1 ความเสี่ยงดานกลยทุ ธ 2.2 ความเส่ียงดา นการปฏบิ ัตงิ าน 2.3 ความเสย่ี งดา นการเงิน 2.4 ความเส่ียงดานการปฏิบัตติ ามกฎระเบยี บ 3.การวเิ คราะหค วามเส่ียง การจดั ทำแผนบริหารความเส่ียงตามหลกั มาตรฐาน COSO (Committee of Sponsoring Organization of the Tread way Commission) กระบวนการบริหารความเส่ียง กระบวนการบรหิ ารความ เสีย่ ง (Risk Management Process) ตามหลักมาตรฐานของ COSO (The Committee Of Sponsoring Organization Of the Treadway Commission) มี ข้นั ตอน การดำเนนิ การ ดังน้ี 1. การกำหนดวัตถปุ ระสงค การกำหนดวตั ถุประสงคข องการบรหิ ารจัดการความเส่ยี ง โดยพิจารณาจากเปาหมาย ของแผนงาน/โครงการ/กจิ กรรม ตามแผนปฏิบัติการประจำปของโรงเรียนบา นสบลี โดยให สอดคลอ งกบั วสิ ยั ทศั น พันธกจิ และทิศทางของแตล ะหนว ยงานในสงั กัดโรงเรยี นบา นสบลี และใหครอบคลุม สอดคลองต้งั แตร ะดบั องคการจนถงึ ระดับบุคคล เพอ่ื ใหสามารถบรรลุวัตถปุ ระสงคในระดับภาพรวมและ สอดคลองกับขอบเขตการดำเนินงานในแตละระดบั โดยใชห ลกั การ SMART 1.1) Specific : มีการกกำหนดเปาหมายท่ชี ดั เจนและกำหนดผลตอบแทนหรือผลลพั ธท ่ตี อ งการทท่ี ุกคน สามารถ เขา ใจไดอยางชัดเจน 1.2) Measureable : สามารถวัดผลหรือประเมนิ ผลได 1.3) Achievable : มคี วามเปน ไปไดท ี่จะบรรลุวัตถปุ ระสงคภ ายใตเ ง่ือนไขท่ีมีการใชทรพั ยากรที่มอี ยูใน ปจจุบนั 1.4) Reasonable : สมเหตุสมผลมีความเปนไปได 1.5) Time Constrained : มกี รอบเวลาท่ชี ดั เจนและเหมาะสม 2. การคน หาและระบคุ วามเสี่ยง 2.1) การคน หาและระบุความเสยี่ งโดยพิจารณาจากกจิ กรรมงานโครงการท่ีจะดำเนินการแลว มาจดั ลำดบั ความสำคัญ 2.2) พจิ ารณาปจจยั โดยพจิ ารณาปจ จัย 2 ดา น คอื ปจ จยั เสยี่ งภายในและปจ จัยเสย่ี งภายนอก 1) ปจจัยเสี่ยงภายใน คือ ความเส่ียงทเ่ี กดิ จากสภาพแวดลอ มภายในองคการความเสยี่ งท่อี งคการ พยายามลด ใหนอยลงหรือหมดไป เชน ความเส่ียงดานกระบวนการปฏิบตั ิงาน ความเสี่ยงดา นความรู ความสามารถและทักษะบุคลากร 2) ปจ จยั เสี่ยงภายนอก คือ ความเสี่ยงทเี่ กดิ จากสภาพแวดลอ มภายนอกองคการเปนสิง่ ท่อี ยูเหนือ ความ รับผิดชอบขององคการ เชน ความเสยี่ งดา นการเมอื งการปกครอง ความเสี่ยงดานสภาวะ เศรษฐกิจ 5.การประเมนิ ความเส่ียง (Risk Assessment) การประเมินความเสี่ยงเปน เคร่ืองมอื ในการพจิ ารณาความเสีย่ งในภาพรวมวา ความเสย่ี งตา ง ๆ ทีร่ ะบุ ไว ขางตน มโี อกาสทจ่ี ะเกดิ เหตุการณนัน้ และมผี ลกระทบอยางไร โดยการประเมินระดับความรุนแรงและ ความเสย่ี ง มี องคประกอบหลักในการพิจารณา 2 ประการ คือ โอกาส (Likelihood) ทจี่ ะเกิด หมายถงึ ความเปน ไปได ท่ีจะเกิดเหตกุ ารณนนั้ ๆ ในชว งเวลาหน่งึ และผลกระทบ (Impact) ท่อี าจเกิดขึ้น หมายถึง ความ เสยี หายที่เกิดขน้ึ ซ่ึงมผี ลกระทบตอองคการท้ังดานการเงินและดานที่ไมใชก ารเงนิ หากเกิดเหตุการณความ เสย่ี งโดยจะตอง

10 มีการกำหนดระดับของโอกาสท่จี ะเกิดและระดบั ของผลกระทบท่ีจะเกิดข้ึนเพ่ือใหสามารถ กำหนดหรอื จัดลำดบั ความสำคัญ ของความเสย่ี งได 5.1 พจิ ารณาโอกาสในการเกดิ ความเสยี่ งจากสถิติ การเกิดเหตุการณใ นอดตี ปจจุบนั หรือการคาดการณ ลวงหนา ของโอกาสที่จะเกิดขึ้นในอนาคต โดยจดั ระดบั ของการเกิดความเสยี่ งเปน 5 ระดับ คือ สูง มาก สูง ปานกลาง ต่ำ และตำ่ มาก (5,4,3,2,1) 1) ระดับโอกาสในการเกดิ เหตกุ ารณตา ง ๆ (Likelihood) กำหนดเกณฑไว 5 ระดับ ดังน้ี ระดบั โอกาสในการเกดิ เหตกุ ารณตา ง ๆ (Likelihood) เชิงคณุ ภาพ ระดบั โอกาสทีเ่ กิด คำอธบิ าย 5 สงู มาก มโี อกาสในการเกิดเกือบทุกครัง้ 4 สูง มีโอกาสในการเกิดคอนขา งสงู หรือบอยๆ 3 ปานกลาง มีโอกาสเกิดบางครั้ง 2 นอ ย 2 นอย อาจมีโอกาสเกิดแตนาน ๆ ครั้ง 1 นอยมาก มโี อกาสเกิดในกรณียกเวน ระดับโอกาสในการเกิดเหตกุ ารณตาง ๆ (Likelihood) เชิงปรมิ าณ ระดับ โอกาสที่เกิด คำอธิบาย 5 สงู มาก 1 เดือนตอ ครัง้ หรอื มากกวา 4 สงู 1 – 6 เดือนตอ คร้งั แตไมเ กิน 5 คร้งั 3 ปานกลาง 1 ปตอครัง้ 2 นอ ย 2 ปตอ คร้ัง 1 นอยมาก 3 ปตอคร้ัง

11 2) ระดบั ความรนุ แรงของผลกระทบของความเส่ยี ง (Impact) กำหนดเกณฑไว 5 ระดบั ดังนี้ ระดบั ความรนุ แรงของผลกระทบของความเสีย่ ง (Impact) ระดบั โอกาสทเ่ี กิด คำอธิบาย 5 สูงมาก เกิดความเสยี หายสงู 4 สงู เกิดความเสียหายคอ นขา งสงู 3 ปานกลาง เกิดความเสียหายบา ง 2 นอ ย เกดิ ความเสยี หายนอย 1 นอยมาก เกิดความเสียหายนอยมาก ระดับความรุนแรงของผลกระทบของความเสยี่ ง (Impact) ระดบั โอกาสทีเ่ กิด คำอธบิ าย 5 สูงมาก มีผลกระทบตอเปา หมายความสำเร็จมากกวา 85% 4 สงู มีผลกระทบตอเปา หมายความสำเรจ็ 70% 3 ปานกลาง มผี ลกระทบตอเปาหมายความสำเรจ็ 50% 2 นอย นอย มีผลกระทบตอเปาหมายความสำเร็จ 30% 1 นอยมาก มีผลกระทบตอเปาหมายความสำเรจ็ ตำ่ กวา 10%

12 ตารางระดบั ของความเสยี่ ง (Degree of Risk) 5 สูงมาก 4 สูง 3 ผลกระทบของความเส่ียง 2 ปานกลาง 1 ต่ำ 12345 ในการวิเคราะหค วามเสีย่ งนัน้ จะพจิ ารณาปจจยั เสยี่ งจากดา นตา งๆโดยนำแนวคดิ เรอื่ งธรรมาภบิ าลทเี่ ก่ยี วขอ ง ใน แตละดา นมาเปน ปจ จัยในการวิเคราะหค วามเสย่ี งดว ย ทง้ั น้ีความเสี่ยงเรื่องธรรมาภบิ าลที่อาจ เกิดขน้ึ จากการดำเนนิ แผนงาน/ โครงการ เพ่ือใหเ ปนไปตามหลักธรรมาภิบาล (Good Governance) ไดแ ก หลกั ประสิทธผิ ล (Effetiveness) : ผลการปฏบิ ตั ริ าชการที่บรรลวุ ตั ถปุ ระสงคและเปาหมายของ แผนปฏิบัติ ราชการตามที่ไดรบั งบประมาณมาดำเนินการ รวมถงึ ความสามารถเทยี บเคยี งกบั สว นราชการหรือ หนว ยงานท่มี ีภารกิจ คลา ยคลึงกนั และมีผลการปฏิบัติงานในระดับชั้นนำของประเทศ เพอ่ื ใหเกิดประโยชนสขุ ตอ ประชาชน โดยการปฏิบัติราชการ จะตอ งมีทิศทาง ยุทธศาสตร และเปา ประสงคท่ีชัดเจน มีกระบวนการปฏิบตั งิ านและระบบงาน ทีเ่ ปนมาตรฐาน รวมถึง มกี าร ติดตาม ประเมนิ ผล และพัฒนา ปรบั ปรุงอยา งตอเน่ือง และเปนระบบ หลกั ประสิทธิภาพ (Efficiency) : การบรหิ ารราชการ ตามแนวทางการกำกับดแู ลท่ีดที มี่ ีการออกแบบ กระบวนการปฏิบตั ิงาน โดยการใชเ ทคนิคและเครื่องมือการบรหิ ารจดั การทเ่ี หมาะสม ใหองคกร สามารถใชทรัพยากร ทั้งดาน ตนทนุ แรงงาน และระยะเวลาใหเ กดิ ประโยชนสูงสุดตอการพัฒนาขีด ความสามารถในการปฏบิ ตั ริ าชการตามภารกิจ เพ่ือ ตอบสนองความตองการของประชาชนและผมู สี ว นได สว นเสยี ทุกกลมุ หลักการมีสวนรว ม (Participation) : กระบวนการท่ีขาราชการ ประชาชนและผมู สี วนไดสว นเสยี ทุกกลมุ มี โอกาสไดเขารวมในการรับรู เรียนรู ทำความเขา ใจ รวมแสดงทัศนะ รว มเสนอปญหา/ประเด็นที่สำคัญ ท่เี ก่ียวของ รว มคดิ แนวทาง รว มการแกไ ขปญหา รวมในกระบวนการตัดสินใจและรวมกระบวนการพฒั นาใน ฐานะหุนสวนการพฒั นา หลกั ความโปรง ใส (Transparency) : กระบวนการเปดเผยอยางตรงไปตรงมา ชี้แจงไดเ ม่ือมีขอ สงสัย และ สามารถเขาถงึ ขอมลู ขาวสารอันไมต องหามตามกฎหมายไดอยางเสรี โดยประชาชนสามารถรู ทกุ ข้นั ตอนในการดำเนิน กิจกรรมหรือกระบวนการตางๆ และสามารถตรวจสอบได หลักการตอบสนอง (Responsiveness) : การใหบริการท่สี ามารถดำเนนิ การไดภายในระยะเวลาที่ กำหนด และ สรางความเช่อื ม่ัน ความไววางใจ รวมถงึ ตอบสนองความคาดหวัง/ความตอ งการของ ประชาชนผู รับบริการ และ ผูม สี ว นไดส ว นเสยี ท่ีมคี วามหลากหลายและมีความแตกตาง หลกั ภาระรับผิดชอบ (Accountability) : การแสดงความ รับผิดชอบในการปฏิบัติหนา ท่ีและผลงานตอเปาหมายที่กำหนดไว โดยความรับผิดชอบ น้นั ควรอยูในระดับทสี่ นองตอ ความ คาดหวงั ของสาธารณะ รวมทั้ง การแสดงถึงความสำนึกในการรบั ผดิ ชอบ ตอ ปญ หาสาธารณะ หลกั นิตธิ รรม (Rule of Law) : การใชอำนาจของกฎหมาย กฎระเบียบ ขอบงั คบั ในการบริหาร ราชการดว ย ความเปนธรรม ไมเลือกปฏบิ ัติ และคำนึงถึงสิทธิเสรีภาพ ของผูมีสว นไดสว นเสีย

13 หลักการกระจายอำนาจ (DecentraliZation) : การถายโอนอำนาจการตดั สินใจ ทรพั ยากร และ ภารกจิ จาก สว นราชการสว นกลาง ใหแ กหนวยการปกครองอนื่ (ราชการบริหารสว นทองถ่นิ ) และภาค ประชาชน ดำเนนิ การแทน โดยมี อิสระตามสมควร รวมถงึ การมอบอำนาจและความรับผิดชอบในการตดั สนิ ใจ และการดำเนินการใหแ กบ คุ ลากร โดยมงุ เนน การ สรางความพงึ พอใจในการใหบริการตอ ผรู ับบริการและผมู ีสวน ไดสว นเสีย การปรับปรุงกระบวนการ และเพิ่มผลติ ภาพ เพื่อผล การดำเนนิ งานท่ดี ขี องสว นราชการ ทง้ั นี้การ กระจายอำนาจการตดั สินใจทด่ี ี บุคลากร ตองมีความรคู วามสามารถและขอมลู สนบั สนนุ เพื่อใหเกิดการตดั สินใจทเ่ี หมาะสม หลักความเสมอภาค (Equity) : การไดรับการปฏิบัติและไดร บั บริการอยางเทา เทยี มกัน โดยไมมีการแบงแยก ดาน ชาย/หญิง ถ่นิ กำเนดิ เช้ือชาติ ภาษา เพศ อายุ ความพกิ าร สภาพทางกายและสขุ ภาพ สถานะ ของบุคคล ฐานะทาง เศรษฐกิจและสังคม ความเชอื่ ทางศาสนา การศกึ ษา การฝกอบรม และอนื่ ๆ 6. การจัดการความเส่ยี ง เมือ่ ไดค า ระดับความเส่ียงแลว นำมาจดั ลำดบั ความรุนแรงของความเส่ยี งที่มีผลกระทบตอโรงเรยี น บา นสบลี/แผนงาน/โครงการ/กจิ กรรม เพ่ือพิจารณากำหนดกิจกรรมการควบคุมภายในแตล ะสาเหตขุ องความเส่ยี ง ทส่ี ำคญั ใหเ หมาะสม โดยพจิ ารณาจากระดับของความเสยี่ งท่ีเกดิ จาก ความสัมพันธระหวา งโอกาสท่จี ะเกิด ความเส่ียง (Likelihood) และผลกระทบของความเสี่ยง (Impact) ท่ี ประเมนิ ได โดยจดั เรียงลำดบั จาก ระดับสูงมาก สูง ปานกลาง ต่ำ มา จดั ทำแผนบริหารความเสี่ยง ในการประเมินความเสยี่ งจะตองมกี ำหนด แผนภมู ิความเสย่ี ง ทไ่ี ดจ ากการพจิ ารณาจัด ระดบั ความสำคัญของ ความเสยี่ งจากโอกาสทจ่ี ะเกิดความเส่ียง และผลกระทบที่เกิดข้ึนและขอบเขตของระดบั ความ เส่ยี งท่สี ามารถยอมรับได ระดับ ความเสี่ยง = โอกาสในการเกิดเหตกุ ารณ x ความรุนแรงของเหตุการณตาง ๆ ซ่งึ ใชเ กณฑในการจัดแบง ดังน้ี ระดบั คะแนนความเสีย่ ง ระดับความเส่ยี ง กลยุทธใ นการจัดการความเส่ียง 1-8 ตำ่ ยอมรับความเสย่ี ง 9-15 16-24 ปานกลาง ยอมรับความเส่ียง (มีมาตรการ) 25 สงู ควบคมุ ความเสีย่ ง ถายโอนความเสย่ี ง สูงมาก 1) สูงมาก เปน ระดบั ที่ไมสามารถยอมรบั ไดจ ำเปนตองเรง จัดการแกไขทันที 2) สูง เปน ระดับที่ไมส ามารถยอมรบั ได ตอ งจดั การความเสยี่ งเพ่อื ใหอยูในระดบั ทยี่ อมรบั ไดตอไป 3) ปานกลาง เปน ระดับที่พอยอมรบั ไดแตต องมีการควบคุม เพอ่ื ปองกนั ไมใหความเสยี่ งเคล่ือนยา ยไป ยังระดบั ท่ี ยอมรับไมได 4) ตำ่ เปนระดบั ที่ยอมรบั ได โดยไมตอ งควบคมุ ความเสีย่ ง ไมต องมีการจัดการเพมิ่ เติม

14 7. รายงานความเส่ียง และติดตามผล เปน การติดตามวาแผนภมู ิของความเสีย่ งมีการเปลย่ี นแปลงหรอื ไม เพ่ือใหมน่ั ใจวาการบริหาร ความเสี่ยงไดผ ลจริง หากพบปญหาจะสามารถกำหนดมาตรการจัดการความเสี่ยงไดทันที 8. การประเมนิ ผลการบริหารความเสี่ยง สามารถดำเนนิ การประเมนิ ความเสี่ยงไดด ังนี้ - รายไตรมาส ดำเนนิ การตอเนือ่ งจากการรายงานและการติดตามผล - รายป นำขอ มูลจากรายงานสรุปผลการดำเนนิ งานตามแผนบริหารความเสย่ี งฯ (ประจำไตรมาส) มารวบรวม ประเมนิ ผลการบรหิ ารความเสย่ี ง และจดั ทำเปน รายงานสรปุ ความกา วหนาผลการดำเนินงานตามแผนบริหารความเส่ยี ง ประจำป พรอมกับจัดทำรายงานการบรหิ ารความเสยี่ งของโรงเรียนบา นสบลีเพ่ือนำเสนอ ใหแกค ณะกรรมการสถานศึกษา ทราบ 9. การทบทวนการบริหารความเสย่ี ง นำขอมูลสรุปจากรายงานสรุปผลการจัดการความเสีย่ งและความเห็นตอผลการดำเนนิ งานตาม นโยบายการบรหิ าร ความเสยี่ ง ปจ จยั ภายนอกภายใน ขอพิจารณาทเี่ กี่ยวของมาดำเนนิ การทบทวนและ ประเมินผลการบริหารความเสย่ี งใหมเ พ่ือจดั ทำนโยบายการบริหารความเสีย่ งตอ ไป

15 สวนที่ 3 แผนบริหารความเสยี่ งของโรงเรียนบานสบลี 1. การคดั เลือก โครงการ/กจิ กรรม ในการวิเคราะหเพ่ือจดั ทำแผนบริหารความเสยี่ ง กำหนดใหม ีการพจิ ารณาโครงการและแผนการบริหารความเสย่ี งของหนว ยงาน ดังนี้ 1. เปนโครงการในแผนปฏบิ ัติการประจำปท ีส่ อดคลองกบั ยทุ ธศาสตรสำนกั งานคณะกรรมการการศึกษา ขน้ั พื้นฐาน (สพฐ.) 2. เปน โครงการที่ไดรับงบประมาณจากอุดหนนุ รายหวั เงินรายไดส ถานศึกษา หรืองบอุดหนนุ จาก หนว ยงานภายนอก 3. เปนงานประจำตามหนา ที่ความรับผิดชอบของหนวยงานภายใน/ฝาย เชน งานวชิ าการ งานงบประมาณ งานบรหิ ารท่ัวไป งานบุคลากร 2. แผนบรหิ ารความเสีย่ งของโรงเรียนบา นสบลี แผนบรหิ ารความเส่ยี งของโรงเรียนบานสบลี ประกอบดวย โครงการ/กิจกรรมที่มีความเส่ียง เกดิ ขนึ้ ปจจัย เสี่ยงของโครงการ/กิจกรรม ระดบั ความเสยี่ ง กลยุทธท ่ีใชจ ัดการกับความเส่ียง และวธิ จี ัดการความเส่ยี ง โดยแบง เปน ฝา ย ดงั น้ี

แผนบรหิ ารความเสยี่ ง โรงเรียนบ หนวยงานผรู ับผิดชอบ ฝา ยวิชการ ลำดับ โครงการ/กจิ กรรม ปจ จยั เสีย่ ง ระด 1 - พัฒนาผลการทดสอบระดบั ชาติ นักเรยี นมีผลสัมฤทธิต์ ่ำกวา รอย )NT, O-NET) ละ 50 - กลยุทธที่ 1 พัฒนาคุณภาพ และมาตรฐานการศึกษา - วตั ถุประสงค : นักเรียนชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 3 มี ผลประเมินระดับชาติ (NT) เกนิ รอ ยละ 50 นักเรียนช้ันประถมศกึ ษาปท ่ี 6 มผี ลทดสอบระดับชาติ (โอเน็ต) เกินรอยละ 50 2. - ยกผลสัมฤทธท์ิ างการเรยี น นักเรียนมผี ลสัมฤทธิต์ ่ำ สงู - กลยุทธท ี่ 1 พัฒนาคุณภาพ และมาตรฐานการศึกษา - วตั ถุประสงค นกั เรียนมี ผลสมั ฤทธ์ทิ างการเรยี นสูงขึน้ ทกุ กลมุ สาระการเรียนรู

16 บา นสบลี ประจำปก ารศึกษา 2564 ดับความเส่ียง กลยทุ ธท ีใ่ ชจัดการกับควาเส่ียง วิธกี ารบริหารจัดการความเสี่ยง สูง ยอมรับความเสยี่ ง การนเิ ทศติดตามการจัดการเรยี น (มมี าตรการตดิ ตาม) การสอน สงเสริมใหครูจดั การ เรยี นการสอนแบบ Active Learning ยอมรับความเสย่ี ง การนเิ ทศติดตามการจัดการเรียน (มีมาตรการตดิ ตาม) การสอน สง เสริมใหครจู ดั การ เรียนการสอนแบบ Active Learning

แผนบรหิ ารความเสยี่ ง โรงเรยี นบ หนว ยงานผรู บั ผิดชอบ บริหารงานบุคคล ลำดับ โครงการ/กจิ กรรม ปจ จยั เส่ียง ระด 1 - จา งครูชวยสอน ครสู ายงานการสอนไมเพยี งพอ - กลยทุ ธท่ี 3 พัฒนาครูและ ขาดครูวิชาเอกหลกั เชน บคุ ลากรทางการศึกษาให ปฐมวัย วิทยาศาสตร ปฏบิ ัติงานไดอยา งมีคุณภาพ คณิตศาสตร ภาษาอังกฤษ เปา - วตั ถุประสงค : มีครูสอนครบช้นั และครบวชิ าเอก 2. - พัฒนาบุคลากร นกั เรียนมผี ลสมั ฤทธิ์ตำ่ - กลยุทธท่ี 3 พฒั นาครแู ละ บคุ ลากรทางการศึกษาให ปฏิบัติงานไดอยางมีคณุ ภาพ - วตั ถปุ ระสงค : ครปู ฏิบตั ิงานได อยางมีประสทิ ธิภาพ สง ผลให นักเรียนมผี ลสมั ฤทธส์ิ ูง ผปู กครองและชมุ ชนมีความ เชื่อม่ัน

17 บานสบลี ประจำปการศกึ ษา 2564 ดบั ความเส่ียง กลยทุ ธท่ีใชจ ัดการกบั ควาเส่ียง วธิ กี ารบรหิ ารจดั การความเส่ียง สูง ยอมรบั ความเสย่ี ง ประชาสมั พันธใหผ ูป กครอง (มมี าตรการตดิ ตาม) นักเรียน ศษิ ยเ กา และชมุ ชน ทราบ เพื่อระดมงบประมาณใน การจา งครูชว ยสอน สูง ยอมรับความเส่ยี ง สง เสริมใหค รจู ดั ทำแผนพัฒนา (มีมาตรการตดิ ตาม) ตนเอง และสงเสรมิ ใหครเู ขารับ การอบรมพัฒนา

แผนบรหิ ารความเสย่ี ง โรงเรยี นบ หนว ยงานผูรบั ผดิ ชอบ ฝา ยงบประมาณ ลำดับ โครงการ/กิจกรรม ปจจยั เสย่ี ง ระด 1 - พัฒนางานธรุ การ การเงิน พสั ดุ เกิดความผิดพลาดในการ ปฏิบตั ิงาน ทำใหงานเกดิ ความ - กลยทุ ธท ี่ 4 พฒั นา ลา ชา ผดิ ระเบียบ ประสทิ ธภิ าพการบริหารจดั การศกึ ษาโดยใชโ รงเรยี นเปน ฐาน เนนการมสี ว นรวมจากทุกภาค สว น - วตั ถปุ ระสงค : โรงเรยี น ปฏิบัติงานไดถูกตองตามระเบียบ มปี ระสทิ ธภิ าพ มีความโปรงใส 2. - ซอมแซมครุภัณฑ มีผลกระทบตอการจดั การเรียน การสอน - กลยทุ ธท ่ี 4 พัฒนา ประสทิ ธภิ าพการบริหารจัด การศึกษาโดยใชโ รงเรยี นเปนฐาน เนนการมีสวนรว มจากทุกภาค สว น วตั ถุประสงค : โรงเรียนมีผลการ ปฏิบัติงานที่มีประสิทธิภาพ เกิด ความพงึ พอใจทัง้ ผูใหบ ริการ และ

18 บานสบลี ประจำปการศึกษา 2564 ดบั ความเส่ียง กลยุทธท่ใี ชจัดการกับควาเสี่ยง วิธีการบริหารจัดการความเส่ียง สูง ยอมรับความเส่ียง จดั ระบบสารสนเทศใหบ คุ ลากร (มมี าตรการตดิ ตาม) ไดรับรูเก่ยี วกบั ระเบยี บการ ปฏบิ ัตงิ านสารบรรณ สงู ยอมรบั ความเสย่ี ง แตง ตงั้ ใหครูมหี นา ทด่ี ูแล (มีมาตรการตดิ ตาม) รับผิดชอบครภุ ณั ฑ บำรุงรักษา อยางสมำ่ เสมอ

ผรู ับบริการ แผนบรหิ ารความเส่ยี ง โรงเรยี นบ หนวยงานผรู บั ผดิ ชอบ ฝา ยบริหารทัว่ ไป ลำดบั โครงการ/กจิ กรรม ปจ จัยเสย่ี ง ระด 1 - สถานศึกษาปลอดภยั เกิดความเสียหายตอชวี ติ และ - กลยุทธท ่ี 4 พัฒนา ทรัพยสินของทางราชการ ประสิทธภิ าพการบรหิ ารจัด การศกึ ษาโดยใชโ รงเรยี นเปนฐาน เนนการมสี ว นรว มจากทุกภาค สว น - วตั ถปุ ระสงค : สถานศึกษามี ความปลอดภยั มรี ะบบการ ตรวจสอบ ปองกนั การเกิด อบุ ัติเหตุ และอัตรายทุกชนิด 2. - อนามยั โรงเรยี น เกิดผลกระทบตอสุขภาพของ ป - กลยุทธที่ 1 พัฒนาคุณภาพ นักเรยี น และมาตรฐานการศึกษา - วตั ถุประสงค ผเู รียนมสี ขุ ภาพ กายและจติ ใจสมบูรณ แขง็ แรง มี ความสุขในการเรยี นรู เลน และ พักผอนหยอนใจ

19 บานสบลี ประจำปการศกึ ษา 2564 ดบั ความเส่ียง กลยทุ ธท ี่ใชจดั การกับควาเสี่ยง วธิ ีการบริหารจดั การความเสี่ยง สูง ยอมรบั ความเสีย่ ง กำชบั ใหครูเวรตรวจสอบอาคาร (มีมาตรการติดตาม) สถานที่ อาหาร น้ำดื่ม ระบบ ไฟฟา สนามเด็กเลน อปุ กรณ ไฟฟา คัดกรองบุคคลที่มาตดิ ตอ ราชการ ตดิ ตงั้ กลองวงจรปด ปานกลาง ยอมรบั ความเส่ยี ง กำชบั ใหค รูประจำช้นั คัดกรอง (มมี าตรการติดตาม) นักเรียน เยย่ี มบานนกั เรยี น จดั ระบบดูแลชว ยเหลอื นักเรียน สรางเครอื ขายกับหนว ยงานที่ เกี่ยวขอ งเพ่ือชวยเหลอื นักเรียน เชน สาธารสขุ สถานตี ำรวจ องคการบริหารสวนตำบล กลุม เครือขายโรงเรียน



20

21 ภาคผนวก

คำสัง่ โรงเรียนบา นสบลี ท่ี 21/2564 เรื่อง แตง ตง้ั คณะกรรมการ จัดทำแผนบรหิ ารจดั การความเส่ยี ง ของสำนักงานเขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษาประถมศึกษาลำปาง เขต 3 ประจำปการศกึ ษา 2564 ************************************************ เพื่อใหการดำเนินงานจัดทำแผนบริหารจัดการความเสี่ยง ของโรงเรียนบานสบลี ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2564 เปน ไปตามหลักเกณฑกระทรวงการคลังวา ดว ยมาตรฐานและหลกั เกณฑป ฏบิ ตั ิการบริหารจดั การความเสยี่ งสำหรับ หนวยงานของรัฐ พ.ศ.2564 เปนไปอยางมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล จึงแตงตั้งคณะกรรมการทำแผนบริหารจัดการ ความเสี่ยงของโรงเรยี นบา นสบลี ดังนี้ คณะทำงาน ประกอบดวย 1. นายโชคอนนั ต อนันตสทิ ธิโชติ ผูอำนวยโรงเรียน ประธานกรรมการ 2. นายสมบรู ณ ตไิ ชย ตำแหนง ครู คศ.3 กรรมการ 3. นายนพดล ใจมา ตำแหนง ครู คศ.2 กรรมการ 4. นางสาววิลาสินี เมอื งแมะ ตำแหนง ครู คศ.2 กรรมการ 5. นางสาวศิรริ ตั น วิไชยา ตำแหนง ครผู ูชว ย กรรมการ 6. นายไชยยนั ต ปนใจกลุ ตำแหนง พนักงานราชการ กรรมการ 7. วา ที่ ร.ต.ยุทธพงษ หวานแหลม ตำแหนง ครู อตั ราจาง กรรมการ 8. นางสาวหทยั รัตน จิตคม ตำแหนง ครู อัตราจาง กรรมการ 9. นายชยตุ รา บตุ รปะสะ ตำแหนง ครู อตั ราจาง กรรมการ 10.นายสงิ หท อง อิม่ เอิบ ตำแหนง ชา งปนู ระดบั ช 4 กรรมการ 11.นางสาวพชั รพร มกั ได ตำแหนง ธรุ การโรงเรียน กรรมการ ใหค ณะทำงานมีหนาทดี่ ังน้ี 1.จัดทำแผนบรหิ ารจดั การความเส่ยี ง 2.ตดิ ตามประเมนิ ผลการบริหารจัดการความเสย่ี ง 3.จัดทำรายงานผลตามแผนการบรหิ ารความเสยี่ ง 4.พิจารณาทบทวนแผนการบรหิ ารจดั การความเสย่ี ง ใหผไู ดรบั แตงตั้งดำเนินการใหเปนไปตามหลักเกณฑก ระทรวงการคลังวาดว ยมาตรฐานและหลักเกณฑ ปฏิบัติการ บรหิ ารความเสย่ี งสำหรับหนว ยงานของรฐั พ.ศ.2562 ทัง้ นี้ ตง้ั แตบ ัดนี้ เปนตนไป ส่งั ณ วันที่ 14 เดอื น มิถนุ ายน พ.ศ. 2564 (นายโชคอนนั ต อนันตสทิ ธิโชต)ิ ผอู ำนวยการโรงเรียนบา นสบลี ทราบ 1. นายนพดล ใจมา…………………………… 2. นายสมบรู ณ ตไิ ชย..............................3. นางสาวหทัยรตั น จติ คม…………………………. 4. วาที่ ร.ต.ยทุ ธพงษ หวานแหลม ……………5. นางสาววลิ าสนิ ี เมอื งแมะ................. 6. นางสาวศริ ิรัตน วิไชยา.................................... 7. นายไชยยันต ปนใจกลุ .................................. 8. นายสงิ หท อง อิ่มเอิบ.................................... 9. นายชยุตรา บตุ รปะสะ.................................... 10. นางสาวพชั รีพร มักได. ...................................