13เกมเลือกกินเลือกใช้ปลอดภัยไร้โรค ใหม่

เกมวทิ ยาศาสตร์ท่ี 13 เลอื กกนิ เลอื กใช้ ปลอดภัยไร้โรค คาชี้แจง เกมวทิ ยาศาสตร์ “ เลือกกินเลือกใช้ ปลอดภยั ไร้โรค ” เป็นเกมจบั คูบ่ ตั รคาระหวา่ ง ขอ้ ความที่มีความสมั พนั ธ์กนั ระหวา่ งชนิดของสารปรุงแต่งอาหารกบั ประโยชน์ของสารปรุงแตง่ อาหาร เพอ่ื นาหลกั การเลือกใชส้ ารปรุงแตง่ อาหารไปใชใ้ นชีวติ ประจาวนั ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. บอกความหมายของสารปรุงแตง่ อาหาร 2. ระบุสารท่ีใชป้ รุงแตง่ อาหาร 3. บอกหลกั การใชส้ ารปรุงแตง่ อาหารไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งและปลอดภยั สาระสาคัญ สารปรุงแต่งอาหารน้นั ไม่มีประโยชน์ต่อร่างกายและในบางคร้ังยงั อาจก่อใหเ้ กิดโทษต่อ ร่างกายอีกดว้ ย แต่ที่จาเป็ นตอ้ งใชส้ ารปรุงแต่งอาหารน้นั เพ่ือใหเ้ กิดความสวยงาม น่ารับประทาน และมีรสชาติท่ีอร่อย ส่วนใหญ่จะใชเ้ พอ่ื การโฆษณาเพ่ือผลประโยชน์ทางการคา้ เท่าน้นั ดงั น้นั หลกั การเลือกซ้ืออาหาร ควรคานึงถึงความปลอดภยั ในการบริโภคเป็นหลกั จานวนผ้เู ล่น กลุ่มละ 4-5 คน เวลาทใ่ี ช้ 30 นาที สื่อ/อุปกรณ์ 1. บตั รภาพสารปรุงแต่งอาหาร จานวน 24 ใบ 2. บตั รขอ้ ความสารปรุงแต่งอาหาร จานวน 24 ใบ วธิ ีการเล่น 1. สับบตั รภาพและขอ้ ความ สารปรุงแต่งอาหาร ใหค้ ละกนั ท้งั 48 ใบ 2. แจกบตั รใหผ้ เู้ ล่นตามลาดบั คนละ 6 ใบ หงายบตั รไวก้ ลางวง 1 ใบและใบที่เหลือ วางคว่าหนา้ ไวต้ รงกลาง 3. ผเู้ ล่นตอ้ งจดั ชุดบตั รที่อยใู่ นมือใหค้ รบ 2 ชุด แตล่ ะชุดประกอบดว้ ยบตั ร 2 ใบ ที่มีความสัมพนั ธ์กนั คือ ตวั อยา่ งสารปรุงแต่งอาหารกบั ขอ้ ความแสดงลกั ษณะของสารปรุง แต่งอาหาร 4. ผเู้ ล่นคนแรกเร่ิมเล่น โดยอาจเกบ็ บตั รท่ีหงายอยกู่ ลางวงข้ึนมารวมกบั บตั รที่ถือบนมือ

2 หากไม่ตอ้ งการบตั รใบน้นั ใหผ้ เู้ ล่นหยบิ บตั รจากกองกลาง 1 ใบ และเลือกบตั รที่มีอยใู่ นมือท่ีไม่ ตอ้ งการวางต่อจากบตั รท่ีหงายอยกู่ ลางวง 5. ผเู้ ล่นคนที่นงั่ ถดั ไปในทิศทางตามเขม็ นาฬิกาเป็นผเู้ ล่นคนถดั ไป และวนผเู้ ล่นไป เรื่อยๆ เกมยตุ ิเมื่อมีผเู้ ล่นคนใดคนหน่ึงเก็บบตั รไดค้ รบ 3 ชุด หรือจนกวา่ บตั รในกองหมด 6. ผเู้ ล่นทุกคนนบั คะแนนของตนเอง ผเู้ ล่นท่ีไดค้ ะแนนสูงสุดเป็นผชู้ นะและเริ่มเล่น เกมใหม่ต่อไป กจิ กรรมหลงั เล่นเกม 1. ใหน้ กั เรียนปฏิบตั ิกิจกรรมในใบกิจกรรมที่ 1 เร่ือง เลือกใชส้ ารปรุงแต่งอาหารอยา่ งไร ใหป้ ลอดภยั 2. ทาแบบฝึกหดั เร่ือง สารปรุงแต่งอาหาร

3 บตั รภาพ เกมเลอื กกนิ เลอื กใช้ ปลอดภยั ไร้โรค ผงชูรส ดนิ ประสิว บอแรกซ์ ผงชูรส ดนิ ประสิว บอแรกซ์ เป็ นสารท่ีละลายน้ า นิยมใชใ้ ส่ในเน้ือสตั ว์ หรือน้าประสานทอง เมื่อรับประทานเขา้ ไป เพอ่ื ใหม้ ีสีแดงสด ทาให้ จะทาใหอ้ าหารกรอบ จะกระตุน้ ประสาทใน น่ารับประทานและเน้ือ ถา้ รับประทานมากๆ ปากและลาคอทาใหร้ ู้สึก เป่ื อยยยุ่ ถา้ รับประทาน จะทาใหค้ ลื่นไส้ มีผนื่ วา่ อาหารมีรสอร่อยข้ึน มาก ๆ อาจจะทาใหเ้ ป็น ข้ึนตามตวั ช็อคและ ถา้ รับประทานมาก ๆ โรคมะเร็งได้ อาจตายได้ จะทาใหร้ ้อนชาท่ีตน้ คอ แผน่ หลงั หวั ใจเตน้ แรง ผดิ ปกติ

4 บตั รภาพ เกมเลอื กกนิ เลอื กใช้ ปลอดภัยไร้โรค นา้ ส้มสายชู นา้ ตาลทราย สีผสมอาหาร นา้ ส้มสายชู นา้ ตาลทราย สีผสมอาหาร เป็นสารที่ใชเ้ พิ่ม เป็นสารปรุงแตง่ อาหาร เป็ นสารปรุ งแต่งอาหาร รสชาติอาหารใหม้ ีรส อาหารใหม้ ีรสชาติหวาน ใหม้ ีสีสนั สวยงาม เปร้ียว เป็ นของเหลวใส ทามาจากออ้ ย ปัจจุบนั ถา้ รับประทานมาก มีสมบตั ิความเป็นกรด คนนิยมบริโภคน้าตาล อาจทาใหเ้ กิดอาการคนั รับประทานน้าส้มสายชู ทรายมากๆทาใหเ้ กิด ตามผวิ หนงั หนา้ บวม ปลอม จะทาใหเ้ ป็น การสะสมของไขมนั อาเจียน ทอ้ งเดิน อนั ตรายต่อสุขภาพ และความดนั โลหิตสูง อ่อนเพลียคลา้ ย และเป็นอนั ตรายต่อ เป็นอมั พาต สุขภาพ

5 บัตรภาพ เกมเลอื กกนิ เลอื กใช้ ปลอดภยั ไร้โรค ฟอร์มาลนิ สารฟอกขาว สารเร่งเนือ้ แดง ฟอร์มาลนิ สารฟอกขาว สารเร่งเนือ้ แดง เป็นของเหลวใส ใส่ เป็ นสารท่ีทาให้อาหาร การบริโภคเน้ือสัตว์ ในอาหารเพื่อใหค้ ง ผกั และผลไมม้ ีความขาว ที่มีสารเร่งเน้ือแดง ความสด ไม่เน่าเสีย สดใสและดูใหมเ่ สมอ ตกคา้ งอยู่ อาจมีอาการ เก็บไดน้ าน เป็นสารที่ มือส่นั กลา้ มเน้ือกระตุก มีพษิ ตอ่ ร่างกาย เช่น ทาใหผ้ วิ หนงั ระคาย ปวดศีรษะหวั ใจเตน้ เร็ว ปวดทอ้ งอยา่ งรุนแรง เคืองมีผลต่อระบบ วงิ เวยี นศีรษะ คล่ืนไส้ อาเจียนอุจจาระร่วง ทางเดินอาหาร ระบบ อาเจียน มีอาการทางจิต หมดสติ และอาจ หายใจ ระบบประสาท ประสาท เสียชีวติ ได้ และเสียชีวติ

6 บตั รภาพ เกมเลอื กกนิ เลอื กใช้ ปลอดภยั ไร้โรค สารกนั เชื้อรา สารกนั บูด สารแต่งกลน่ิ สารกนั เชื้อรา สารกนั บูด สารแต่งกลนิ่ นิยมใส่ในอาหารหมกั เป็ นสารกลุ่มกรด เป็นสารแตง่ อาหารให้ ดอง เพ่ือป้ องกนั เช้ือรา และเกลือ ( กรดเบน กลิ่นตามความตอ้ งการ ทาใหเ้ น้ือของผกั ผลไม้ โซอิกและเกลือเบน ของผบู้ ริโภค เช่น กล่ิน ท่ีดองดูใสเหมือนใหม่ โซเอต )ใส่ในอาหาร น้านมแมว กลิ่นผลไม้ อยเู่ สมอเม่ือบริโภคเขา้ กระป๋ องใหเ้ ก็บไวไ้ ด้ หรือแตง่ กลิ่นสังเคราะห์ ไปจะทาลายเซลลเ์ ยอื่ บุ นาน มีพษิ ต่อระบบ จากสารเคมีอื่นๆ อาจมี กระเพาะอาหารและ ทางเดินอาหาร ระคาย สารปนเป้ื อนในอาหาร ลาไส้ ความดนั โลหิตต่า เคืองกระเพาะอาหาร เป็นอนั ตรายตอ่ ร่างกาย จนช็อกหมดสติได้ และสาไส้

7 1. สารเจือปนในอาหาร วตั ถุเจือปนในอาหาร หมายถึง สารเคมีต่างๆ ที่ใส่เขา้ ไปในอาหารเพ่ือช่วยในการเก็บ รักษาและปรับปรุงคุณภาพของอาหาร เช่น การใชส้ ารกนั บูด สารเพม่ิ รส สารเติมกล่ิน สารแต่งสี เป็นตน้ สารเคมีท่ีนามาใชน้ ้ีบางอยา่ งก็ใชไ้ ดอ้ ยา่ งปลอดภยั ในปริมาณท่ีจากดั แตบ่ างอยา่ งก็ไม่ ปลอดภยั ดินประสิว นิยมใชใ้ ส่ในเน้ือสตั วเ์ พอ่ื ใหแ้ ดงสดน่ารับประทาน และทาใหเ้ น้ือเป่ื อยยยุ่ ถา้ รับประทานมากๆ อาจจะทาใหเ้ ป็นมะเร็งได้ ผงชูรส เป็นสารท่ีละลายน้าไดด้ ีมากเม่ือรับประทานเขา้ ไปจะกระตุน้ ประสาทในปากและ ลาคอทาใหร้ ู้สึกวา่ อาหารมีรสอร่อยข้ึน ถา้ รับประทานมากๆ จะทาใหร้ ้อน ชาที่ตน้ คอ และแผน่ หลงั หวั ใจเตน้ แรง ขัณฑสกร เป็นสารท่ีมีความหวานมากนิยมใชป้ ระกอบอาหาร การรับประทานมากๆ จะทาใหค้ ล่ืนไส้อาเจียน ทอ้ งเดิน ซึมและชกั ได้ บอแรกซ์ หรือน้าประสานทอง จะทาใหอ้ าหารกรอบน่ารับประทาน ถา้ รับประทานมากๆ จะทาใหค้ ล่ืนไส้ มีผน่ื ข้ึนตามตวั ช็อคและอาจตายได้ สีผสมอาหาร อาจจะทาใหเ้ กิดอาการคนั ตามผวิ หนงั หนา้ บวม อาเจียน ทอ้ งเดิน อ่อนเพลีย คลา้ ยเป็นอมั พาต สารท่ีใหเ้ กิดสีมี 2 ประเภท คือ สีธรรมชาติซ่ึงไดจ้ ากพชื และสตั ว์ กบั สีท่ีไดจ้ ากการ สงั เคราะห์สารเคมี ซ่ึงมี 2 พวก คือ สีผสมอาหาร และสียอ้ ม สียอ้ มเป็นสารที่ทาใหเ้ กิดสีในวสั ดุต่างๆ เช่น กระดาษ เส้นใย ผม หนงั

8 สารแต่งสีอาหารเป็นสารที่ช่วยเพิม่ สีสันทาใหอ้ าหารมีสีสันสวยงามน่ารับประทานสีท่ีใช้ ผสมอาหารมีท้งั สีธรรมชาติจากพืชบางชนิด และสีสงั เคราะห์สาหรับผสมอาหารเพ่ือความปลอดภยั ต่อร่างกายไมค่ วรผสมสีในอาหารถา้ จาตอ้ งใชก้ ค็ วรเป็นสีจากธรรมชาติหรือสีสาหรับผสมอาหาร แต่ตอ้ งใชใ้ นปริมาณนอ้ ยท่ีสุด ฟอร์มาลนิ เป็นของเหลวใส ใส่ในอาหารเพ่ือใหค้ งความสด ไม่เน่าเสีย เก็บไดน้ าน เป็น สารท่ีมีพิษตอ่ ร่างกาย เช่น ปวดทอ้ งอยา่ งรุนแรง อาเจียนอุจจาระร่วง หมดสติ และอาจเสียชีวติ ได้ สารฟอกขาว เป็ นสารที่ทาใหอ้ าหารผกั และผลไมม้ ีความขาวสดใสและดูใหม่เสมอ ทาใหผ้ วิ หนงั ระคายเคืองมีผลตอ่ ระบบทางเดินอาหาร ระบบหายใจ ระบบประสาทและเสียชีวติ สารเร่งเนือ้ แดง การบริโภคเน้ือสตั วท์ ี่มีสารเร่งเน้ือแดงตกคา้ งอยู่ อาจมีอาการมือสั่น กลา้ มเน้ือกระตุก ปวดศีรษะหวั ใจเตน้ เร็ววงิ เวยี นศีรษะ คล่ืนไส้อาเจียน มีอาการทางจิตประสาท สารแต่งกลน่ิ เป็ นสารแตง่ อาหารใหก้ ล่ินตามความตอ้ งการของผบู้ ริโภค เช่น กล่ิน น้านมแมว กล่ินผลไม้ หรือแตง่ กล่ินสงั เคราะห์จากสารเคมีอื่นๆ อาจมีสารปนเป้ื อนในอาหาร เป็นอนั ตรายต่อร่างกาย สารกนั บูด เป็นสารกลุ่มกรดและเกลือ ( กรดเบนโซอิกและเกลือเบนโซเอต )ใส่ใน อาหารกระป๋ องใหเ้ กบ็ ไวไ้ ดน้ าน มีพษิ ตอ่ ระบบทางเดินอาหาร ระคายเคืองกระเพาะอาหารและ ลาไส้ สารกนั เชื้อรา นิยมใส่ในอาหารหมกั ดอง เพ่ือป้ องกนั เช้ือรา ทาใหเ้ น้ือของผกั ผลไม้ ท่ีดองดูใสเหมือนใหม่ อยเู่ สมอเมื่อบริโภคเขา้ ไปจะทาลายเซลลเ์ ยอื่ บุกระเพาะอาหารและลาไส้ ความดนั โลหิตต่าจนช็อกหมดสติได้ 2. สารปรุงแต่งอาหาร สารท่ีเราใชป้ ระโยชนใ์ นการปรุงแตง่ อาหารมีมากมายหลายชนิด แตล่ ะชนิดมี วตั ถุประสงคใ์ นการใชแ้ ตกแต่งกนั ดงั น้ี 1. เพื่อปรุงรส เช่น น้าตาล – รสหวาน เกลือ – รสเคม็ น้าส้มสายชู – รสเปร้ียว 2. เพ่ือแตง่ สี เช่น สีผสมอาหาร สีที่สกดั จากธรรมชาติ 3. เพอื่ แต่งกล่ิน เช่น น้านมแมว น้ากหุ ลาบ 4. เพ่อื ป้ องกนั อาหารเน่าเสีย เช่น สารกนั บูด

9 สารปรุงแตง่ อาหารบางชนิดมีประโยชน์ เพราะใหส้ ารอาหาร เช่น น้าปลา ใหเ้ กลือแร่ และวติ ามิน เกลือป่ น ใหเ้ กลือแร่ แตส่ ารอาหารบางชนิดไมม่ ีประโยชนเ์ พราะไมม่ ีคุณค่าทาง อาหาร เช่น สีผสมอาหาร แตช่ ่วยตกแต่งอาหารใหม้ ีรสชาติอร่อยและสีน่ารับประทาน 3. สารปรุงรสอาหาร สารปรุงรสอาหาร เป็นสารที่ใชเ้ พมิ่ รสชาติอาหาร มีหลายชนิด มีท้งั ท่ีใหร้ สเคม็ หวาน เปร้ียว เผด็ ตามความตอ้ งการของผบู้ ริโภค นา้ ตาลทราย เป็นสารปรุงแตง่ อาหารอาหารใหม้ ีรสชาติหวานทามาจากออ้ ย ปัจจุบนั คนนิยมบริโภคน้าตาลทรายมากๆ ทาใหเ้ กิดการสะสมของไขมนั และความดนั โลหิตสูงและเป็น อนั ตรายต่อสุขภาพ นา้ ปลา เป็นสารเคมีที่ใชป้ รุงอาหาร ทาให้อาหารมีรสเคม็ มี 2 ชนิด คือ 1. น้าปลาแท้ ไดจ้ ากการหมกั ปลากบั เกลือเป็นเวลานาน จนไดน้ ้าปลาใสสีน้าตาลแดง มีกล่ินคาวของปลามาก ใหโ้ ปรตีนและเกลือแร่สูง 2. น้าปลาผสม ทาจากปลาท่ีเหลือจากการหมกั น้าปลาแทผ้ สมกบั เกลือ แตง่ สีดว้ ยน้าตาล เคี่ยวไหม้ หรือของเหลวท่ีเหลือจากการผลิตผงชูรสผสมกบั กากปลาท่ีเหลือจากการหมกั น้าปลาแท้ การเลอื กซื้อนา้ ปลาแท้ ควรศึกษารายละเอยี ดต่อไปนี้

10 1.ตอ้ งมีตราสินคา้ และท่ีอยขู่ องผผู้ ลิตชดั เจน 2.ผา่ นการตรวจสอบจากสานกั งานอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุขหรือ มาตรฐาน มอก. 3.ระบุวธิ ีการเก็บรักษา 4.มีการระบุวนั ท่ีผลิต และวนั หมดอายุ การซ้ือสารปรุงรสอาหาร ควรเลือกซ้ือชนิดที่มีฉลากกากบั เพือ่ จะไดท้ ราบส่วนประกอบ ขอ้ มลู โภชนาการ ปริมาณสุทธิสถานท่ีผลิต บริษทั ผจู้ าหน่วย วนั ท่ีผลิต วนั หมดอายุ เคร่ืองหมาย รับรองคุณภาพจาก อย. และมอก. ผงชูรส มีชื่อทางเคมีวา่ โมโนโซเดียมกลูตาเมต มีผลึกสีขาวเป็นแท่งคลา้ ยกระดูก ผลิตจาก มนั สาปะหลงั หรือจากกากน้าตาล โดยทว่ั ไปเชื่อวา่ ทาให้อาหารอร่อย ยงั มีผงชูรสปลอมวางขายตาม ทอ้ งตลาด ซ่ึงผงชูรสปลอมจะเป็นอนั ตรายตอ่ สุขภาพได้ ดงั น้นั จึงควรเลือกซ้ืออยา่ งระมดั ระวงั วธิ ีทดสอบผงชูรส ทาไดโ้ ดยการเผาบนเปลวไฟ ถา้ เป็นผงชูรสแทจ้ ะไหมเ้ ป็นผงสีขาว ถา้ เป็นผงชูรสปลอมจะไหมเ้ ป็นถ่านสีดา การเลอื กซื้อผงชูรส ควรศึกษารายละเอยี ด ดังนี้ 1.ผงชูรสแท้ ช่ือ (ยห่ี อ้ ) 2.ผา่ นการตรวจสอบจากสานกั งานอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข 3.ช่ือท่ีต้งั ของผผู้ ลิต 4.น้าหนกั สุทธิ 5.วนั เดือนปี ที่ผลิต หรือวนั เดือนปี ที่หมดอายุ

11 สารปรุงรสใกลต้ วั พบไดบ้ ่อยๆ ตามร้านอาหารท่ีตอ้ งระมดั ระวงั ในการใชเ้ ป็ นอยา่ งยง่ิ คือ น้าส้มสายชู พริกป่ น ถว่ั ลิสงป่ น โดยใหส้ งั เกตลกั ษณะของสารเหล่าน้ี เช่น น้าส้มพริกดอง พริกตอ้ งไม่เฉาและไม่เปื่ อยยยุ่ น้าส้มตอ้ งไม่ขนุ่ ส่วนพริกป่ นกบั ถว่ั ลิสงป่ นตอ้ งใหมแ่ ละไมจ่ บั กนั เป็นกอ้ น นา้ ส้มสายชู เป็นสารเคมีที่ใชป้ รุงอาหารทาใหม้ ีรสเปร้ียวมี 2 ชนิดคือ น้าส้มสายชูแท้ ไดแ้ ก่ น้าส้มสายชูหมกั กบั น้าส้มสายชูกลน่ั ไดจ้ ากธรรมชาติ เช่น ออ้ ย สบั ปะรด มนั สาปะหลงั เป็นตน้ และน้าส้มสายชูเทียมไดจ้ ากการสงั เคราะห์ทางเคมีแลว้ นามาเจือจางกบั น้า ส่วนน้าส้ม สายชูปลอม ซ่ึงทาจากกรดกามะถนั ผสมน้ามีฤทธ์ิกดั อยา่ งรุนแรง หา้ มรับประทานเดด็ ขาด การเลอื กซื้อนา้ ส้มสายชู ทีเ่ หมาะควรศึกษารายละเอียด ดังนี้  ศึกษาฉลาก ช่ือสามญั ทางการคา้ เครื่องหมายการคา้ เลขทะเบียนอาหาร เครื่องหมาย  มาตรฐานการคา้ ผผู้ ลิต ผแู้ ทนจาหน่าย วนั หมดอายุ ปริมาตรสุทธิ  สังเกตความใส ไมม่ ีตะกอน ขวดและฝาของน้าส้มสายชูไม่สึกกร่อน ผลึกสีขาวรูปคลา้ ย กระดูกของผงชูรส วธิ ีทดสอบนา้ ส้มสายชู นาน้าส้มสายชูใส่ภาชนะ หยดน้ายาเยนเชียนไวโอเลตสีม่วงลงในน้าส้มสายชู ถา้ ไม่เปลี่ยนสี เป็นน้าส้มสายชูแท้ ถา้ เปลี่ยนเป็นสีเขียวหรือน้าเงินเป็นน้าส้มสายชูปลอม หรือวธิ ีง่ายๆ โดยการใส่ ผกั ชีในน้าส้มสายชูแลว้ สังเกตการเปลี่ยนสี ถา้ เป็นน้าส้มสายชูปลอม ผกั ชีจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง และจะไหมอ้ ยา่ งรวดเร็ว

12 แบบฝึ กหัด เร่ือง สารปรุงแต่งอาหาร ตอนท่ี 1 คาชี้แจง นกั เรียนตอบคาถามต่อไปน้ี 1. สารที่ใชใ้ นปรุงรสและแต่งสีอาหารคืออะไร .................................................................................................................................... 2. จงบอกชื่อสารท่ีใชใ้ นการปรุงรสและแต่งสีอาหาร มาใหท้ ราบ 3 ชนิด .................................................................................................................................... 3. สารปรุงรสและแต่งสีอาหารชนิดใดที่อาจมีโทษต่อร่างกาย .................................................................................................................................... 4. ลกั ษณะของสารปรุงรสที่ควรใชจ้ ะเป็นอยา่ งไร .................................................................................................................................... 5. นกั เรียนคิดวา่ ในชีวติ ประจาวนั ของเราใชส้ ารปรุงรสใดมากที่สุด เพราะอะไร ....................................................................................................................................

13 ตอนที่ 2 คาชี้แจง จงทาเครื่องหมาย  ทบั ตวั อกั ษรหนา้ คาตอบที่ถูกตอ้ งท่ีสุดเพียงขอ้ เดียว 1. ควรเลือกรับประทานอาหารชนิดใดจึงจะปลอดภยั จากสีผสมอาหาร ก. น้าปลา ข. น้าอดั ลม ค. น้าหวาน ง. น้ามะพร้าว 2. น้าปลาในขอ้ ใดมีคุณคา่ ทางอาหารมากที่สุด ก. น้าปลาแท้ ข. น้าปลาเทียม ค. น้าปลาผสม ง. น้าปลาวทิ ยาศาสตร์ 3. การใส่ดินประสิวลงในเน้ือสตั ว์ เพ่อื วตั ถุประสงคใ์ นขอ้ ใด ก. เพื่อใหเ้ น้ือสตั วส์ ดอยเู่ สมอ ข. เพอ่ื ใหเ้ น้ือสัตวม์ ีสีสันน่ารับประทาน ค. เพือ่ เพิ่มรสชาติใหเ้ น้ือสตั วอ์ ร่อยมากข้ึน ง. เพอ่ื ใหเ้ น้ือสตั วเ์ ปื่ อยนุ่มน่ารับประทาน 4. จุดประสงคข์ องการใส่สารบอแรกซ์ลงในอาหารคือขอ้ ใด ก. ทาใหอ้ าหารมีสีสนั น่ารับประทาน ข. ทาใหอ้ าหารสามารถเกบ็ ไวไ้ ดน้ าน ค. ทาใหอ้ าหารมีรสชาติอร่อยมากข้ึน ง. ทาใหอ้ าหารกรอบหยนุ่ น่ารับประทาน 5. เมื่อหยดสารละลายเจนเซียนไวโอเลตลงในน้าส้มสายชูหมกั จะเกิด การเปลี่ยนแปลงอยา่ งไร ก. เปล่ียนจากสีเขียวเป็นสีมว่ ง ข. เปล่ียนจากสีม่วงเป็นสีเขียว ค. เปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีเหลือง ง. เปลี่ยนจากสีมว่ งเป็นสีน้าตาล

14 6. ผงชูรสแทท้ ามาส่ิงใด ก. ขา้ ว ข. ขา้ วโพด ค. มนั เทศ ง. มนั สาปะหลงั 7. คนท่ีเป็นโรคในขอ้ ใดไมค่ วรรับประทานน้าอดั ลมเป็ นอยา่ งยง่ิ ก. โรคคอหอยพอก ข. โรคขาดสารอาหาร ค. โรคกระเพาะอาหาร ง. โรคเลือดออกตามไรฟัน 8. ถา้ กินอาหารรสเคม็ จดั อาจทาใหเ้ ป็นโรคอะไร ก. ไต ข. ตบั ค. กระเพาะ ง.เบาหวาน 9. สารปรุงแตง่ อาหารชนิดใดผสมในลูกชิ้นปิ งปองทาใหม้ ีความกรอบหยนุ่ น่ารับประทาน ก. สียอ้ มผา้ ข. ดินประสิว ค. ขณั ฑสกร ง. น้าประสานทอง 10. อะไรเป็ นสีตอ้ งหา้ มใชผ้ สมอาหาร ก. สีเขียวจากใบเตย ข. สีแดงจากกระเจ๊ียบ ค. สีดาจากกะลามะพร้าว ง. สีเหลืองจากออราไมน์

15 แนวคาตอบของแบบฝึ กหัด ตอนท่ี 1 1. สารท่ีใชใ้ นการปรุงแต่งรสและสีของอาหาร เป็นการนาสารมาใชเ้ พอ่ื จุดประสงคใ์ น การปรุงแตง่ อาหารโดยเพิม่ รสชาติอาหาร มีหลายชนิด มีท้งั ที่ใหร้ สเคม็ หวาน เปร้ียว เผด็ และ เพิม่ อาหารใหม้ ีสีสนั น่ารับประทาน ตามความตอ้ งการของผบู้ ริโภค 2. ยกตวั อยา่ ง สารท่ีใช้ เพอื่ ปรุงรส เช่น น้าตาล – รสหวาน เกลือ – รสเคม็ น้าส้มสายชู – รสเปร้ียว และสารท่ีใช้ เพ่อื แต่งสี เช่น สีผสมอาหาร สีที่สกดั จากธรรมชาติ 3. สารปรุงรสและแตง่ สีที่อาจเป็ นโทษต่อร่างกาย เช่น การใชผ้ งชูรสปลอม หรือสียอ้ มผา้ ในปรุงแตง่ อาหาร เพราะอาจมีผลขา้ งเคียงจากสารเคมีท่ีเจือปน ทาใหไ้ ดร้ ับอนั ตราย 4. ลกั ษณะของสารปรุงรส ควรมีลกั ษณะสาคญั คือ ทามาจากวสั ดุธรรมชาติ เช่น เกลือ น้าตาลทราย ผงชูรสท่ีทามาจากมนั สาปะหลงั และมีหลกั ในการเลือกซ้ืออยา่ งถูกตอ้ ง 5. เกลือ น้าปลา ผงชูรส นา้ ส้มสายชู ตอนที่ 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 งกขงขงคก ง ง

16 ทม่ี าของรูปภาพ นา้ ส้มสายชู http://i302.photobucket.com/albums/nn96/dinpun/exteen/DSC02079.jpg น้าตาลทราย http://www.rd1677.com/backoffice/PicUpdate/60642.jpg สีผสมอาหาร http://upic.me/i/2p/i092002631.jpg ฟอร์มาลิน http://www.foodsafety.bangkok.go.th น้านมแมว http://www. arunsawat.com สารกนั บดู http://www.nutritionthailand.or.th สารฟอกขาว http://www.lube999.com/index. ดินประสิว http://www.paktho.ac.th/learning/tencyclo/kp6/BOOK10/pictures/s10-240-1.jpg บอแรกซ์ http://www.thaisugarmill.com/image. สารกนั เช้ือรา สารเร่งเน้ือแดง http://www.lube999.com