ຄຳນຳ ກຳນສກຶ ສຳຄນ້ົ ຄວຳົ້ ກ່ ຽວກບັ ເນອ້ົ ໃນທຳງເຄມສີ ຳດໃຫມົ້ ປີ ະສດິ ທພິ ຳບ ຈຳເປັນຢ່ ຳງຍ່ ງິ ທ່ ຜີ ສົ້ ອນຕອົ້ ງໄດ້ົ ຈດັ ປະສບກຳນຮຽນຮໃົ້ ຫແ້ົ ກ່ ຜຮົ້ ຽນຢ່ ຳງເປັນລະບບຕຳມຂະບວນກຳນທຳງວທິ ະຍຳສຳດເຊ່ ນັ : ກຳນກຳນດບນັ ຫຳ, ກຳນຕງັົ້ ສມຸດຕຖິ ຳນ, ກວດສອບສມມຸດຕຖິ ຳນ, ວເິ ຄຳະຂມົ້ ນ ແລະ ສະຫຸບຜນ. ດ່ ງັ ນນັົ້ , ກດິ ຈະກຳກຳນທດລອງ ເຄມສີ ຳດ ແມ່ ນກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນຮໜົ້ ່ ງຶ ທ່ ນີ ຳໃຊຂ້ົ ະບວນກຳນທຳງວທິ ະຍຳສຳດເພ່ ອຊ່ ວຍເຮດັ ໃຫຜ້ົ ຮ້ົ ຽນສຳມຳດ ສກຶ ສຳ ແລະ ເຂຳ້ົ ໃຈຢ່ ຳງຖກຕອ້ົ ງລະຫວ່ ຳງທດິ ສະດີ ແລະ ປະກດກຳນຕວຈງິ ໃນທຳມະຊຳດ. ກຳນພສິ ດໃນຮບ ແບບຂອງກຳນທດລອງ ເພ່ ອໃຫນົ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວຳມຮທ້ົ ຳງດຳ້ົ ນວທິ ະຍຳສຳດທ່ ເີ ລກິ ເຊ່ ງິ , ມຄີ ວຳມມກັ ໃນກຳນສງັ ເກດ ແລະ ກຳນທດລອງ ເຊ່ ງິ ເປັນແນວຄດິ ພນ້ົ ຖຳນທຳງວທິ ະຍຳສຳດທ່ ຈີ ະນຳພຳນກັ ຮຽນກຳົ້ ວໃຫທ້ົ ນັ ຍຸກສະໄຫມ. ເຊ່ ງິ ກຳນຮຽນຮທົ້ ່ ດີ ນີ ນັ້ົ ກ່ ຕອົ້ ງຄວບຄ່ ກຳນທດລອງ. ດ່ ງັ ນນັົ້ , ເອກກະສຳນປະກອບກຳນສອນວຊິ ຳ ທດລອງເຄມສີ ຳດ 1 ນີົ້ ແມ່ ນໄດຮ້ົ ຽບຮຽງຂນຶົ້ ໂດຍອີງໃສ່ ຫກັ ສດວຊິ ຳເຄມສີ ຳດ ຂອງກມສຳົ້ ງຄກ່ ຽວກບັ ກຳນສຳົ້ ງຄເຄມສີ ຳດ ລະບບ 12+4 ລວມມີ 16 ບດ ແຕ່ ລະບດຈະອະທບິ ຳຍເນອ້ົ ໃນ, ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອົ້ ງ, ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ , ຜນກຳນທດລອງ ແລະ ສະຫຸບກຳນທດລອງຢ່ ຳງລະອຽດ ເພ່ ອອຳນວຍຄວຳມສະດວກໃຫແ້ົ ກ່ ຜສົ້ ອນ, ຜຮ້ົ ຽນ ແລະ ບຸກຄນອ່ ນໆທ່ ມີ ີ ຄວຳມສນໃຈກ່ ຽວກບັ ກຳນທດລອງ. ເອກະສຳນເຫມັົ້ ນໄີ້ົ ດຮ້ົ ຽບຮຽງຂນຶົ້ ເປັນຄງັ້ົ ທຳອດິ ແລະ ກຍງັ ບ່ ໄດຜົ້ ່ ຳນກຳນກວດແກວ້ົ ເທ່ ອ ແນ່ ນອນອຳດ ຈະບ່ ປຳສະຈຳກໄດ້ົ ຂຂ້ົ ຳດຕກບກຜ່ ອງ ບ່ ວ່ ຳຈະເປັນດຳ້ົ ນເນອ້ົ ໃນ, ສບັ ສຳນວນ...ຖຳົ້ ທ່ ຳນຜຊ້ົ ມໃຊຫົ້ ຳກພບເຫນັ ຂົ້ ຂຳດຕກບກຜ່ ອງດ່ ງັ ກ່ ຳວ ກະລຸນຳຕຳນ,ິ ສ່ ງຂ່ ຳວມຳແດ່ ຂຳ້ົ ພະເຈຳົ້ ດວົ້ ຍ, ຂຳ້ົ ພະເຈຳົ້ ຍນິ ດຮີ ບັ ເອຳຄຳຄດິ ເຫນັ ຂອງທ່ ຳນ ມຳພຈິ ຳລະນຳ ແລະ ປັບປຸງໃຫດ້ົ ຂີ ນຶ້ົ .
ສຳລະບຳນ ບດທີ ໜຳ້ົ ບດທີ 1 ຄວຳມປອດໄພໃນຫອ້ົ ງທດລອງ, ອຸປະກອນ, ວທິ ກີ ຳນໃຊແ້ົ ລະ ກຳນບວລະບດັ ................................. 1 1. ອນັ ຕະລຳຍທ່ ອີ ຳດເກດີ ຂນຶ້ົ ໄດໃົ້ ນຫອົ້ ງທດລອງເຄມີ ................................................................ 2 2. ລະບຽບກຳນນຳໃຊຫົ້ ອ້ົ ງທດລອງເພ່ ອຄວຳມປອດໄພ ............................................................... 3 3. ລະບຽບກຳນໃຊອົ້ ຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ.......................................................................... 4 4. ວທິ ນີ ຳໃຊອົ້ ຸປະກອນກຳນທດລອງ ....................................................................................... 5 3. ອ່ ຳງນຳົ້ ຮອ້ົ ນ ................................................................................................................... 6 5. ເຄ່ ອງແກວົ້ ແລະ ກຳນນຳໃຊ້ົ ............................................................................................. 7 6. ວທິ ທີ ຳຄວຳມສະອຳດເຄ່ ອງທດລອງທ່ ເີ ຮດັ ດວົ້ ຍແກວົ້ ........................................................... 10 ບດທີ 2 ກຳນກຳນດດດັ ສະນອີ ມນຳ້ົ ຂອງເກອອມນຳ້ົ ............................................................................. 11 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 11 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ົ ງ..................................................................................................... 11 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມ.ີ ............................................................................................. 11 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................. 12 5. ຜນກຳນທດລອງ........................................................................................................... 12 6. ສະຫຸບຜນກຳນທດລອງ ................................................................................................. 12 7. ຄຳຖຳມ....................................................................................................................... 13 ບດທີ 3 ກຳນຄດິ ໄລ່ ປະລມິ ຳນ H2 ໂດຍອງີ ໃສ່ ກດເກນແຫ່ ງກຳນຮກັ ສຳມວນສຳນ ....................................... 14 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 14 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ົ ງ...................................................................................................... 14 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມ.ີ ............................................................................................. 14 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................. 14 5. ຜນກຳນທດລອງ........................................................................................................... 15 6. ສະຫຸບຜນກຳນທດລອງ.................................................................................................. 16 7. ຄຳຖຳມ....................................................................................................................... 16 ບດທີ 4 ກຳນຄດິ ໄລ່ ປະລມິ ຳນຂອງ BaSO4 ....................................................................................... 17 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 17 2. ທດິ ສະດກີ ່ ຽວຂອ້ົ ງ ........................................................................................................ 17 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມ.ີ ............................................................................................. 17 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................. 17 5. ຜນກຳນທດລອງ.......................................................................................................... 18 6. ສະຫຸບຜນ ................................................................................................................... 18
7. ຄຳຖຳມ....................................................................................................................... 18 ບດທີ 5 ປະລມິ ຳນສຳພນັ ................................................................................................................ 19 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 19 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ົ ງ...................................................................................................... 19 3. ທຳດເຄມີ ແລະ ອຸປະກອນ.............................................................................................. 19 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................. 20 5. ຜນກຳນທດລອງ........................................................................................................... 20 6. ຄຳຖຳມ....................................................................................................................... 21 ບດທີ 6 ກຳນລະເຫດີ ຂອງທຳດແຂງ.................................................................................................. 22 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 22 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ົ ງ...................................................................................................... 22 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມ.ີ ............................................................................................. 22 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................. 22 5. ຜນກຳນທດລອງ........................................................................................................... 23 6. ສະຫຸບຜນກຳນທດລອງ ................................................................................................. 23 7. ຄຳຖຳມ ...................................................................................................................... 23 ບດທີ 7 ກຳນຊອກຫຳຈດຸ ເປ່ ອຍຂອງທຳດແຂງ .................................................................................... 24 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 24 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອົ້ ງ...................................................................................................... 24 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມ.ີ ............................................................................................. 24 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................. 24 5. ຜນກຳນທດລອງ........................................................................................................... 25 6. ສະຫຸບຜນ................................................................................................................... 25 7. ຄຳຖຳມ....................................................................................................................... 25 ບດທີ 8 ກຳນປຸງແຕ່ ງທຳດລະລຳຍຈຳກທຳດແຂງ.................................................................................. 26 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 26 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອົ້ ງ...................................................................................................... 26 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມ.ີ ............................................................................................. 26 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................. 27 5. ຄຳຖຳມ....................................................................................................................... 28 ບດທີ 9 ກຳນປຸງແຕ່ ງທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງຈຳກທຳດລະລຳຍເຂມັົ້ ຂຸ ນ້ົ ....................................................... 29 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 29 2. ທດິ ສະດີ ..................................................................................................................... 29
3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ.............................................................................................. 29 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................. 29 5. ກຳນບນັ ທກຶ ຜນ ............................................................................................................ 30 6. ຄຳຖຳມ....................................................................................................................... 31 ບດທີ 10 ທຳດວເິ ຄຳະທຳດໄຟຟຳົ້ ແຮງ ແລະ ທຳດວເິ ຄຳະໄຟຟຳົ້ ອ່ ອນ ........................................................ 32 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 32 2. ທດິ ສະດ.ີ ..................................................................................................................... 32 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ.............................................................................................. 32 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................. 33 5. ຜນກຳນທດລອງ ........................................................................................................... 33 6. ຄຳຖຳມ....................................................................................................................... 34 ບດທີ 11 ກຳນຜະລດິ ເຈຍົ້ ຢຳມສີ ..................................................................................................... 35 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 35 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອົ້ ງ .................................................................................................... 35 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ ............................................................................................ 35 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................. 36 5. ກຳນບນັ ທກຶ ຜນ ........................................................................................................... 37 6. ສະຫຸບ........................................................................................................................ 37 7. ຄຳຖຳມ....................................................................................................................... 38 ບດທີ 12 ກຳນຕຕີ ຣຳດຫຳຄວຳມເຂມັ້ົ ຂຸນົ້ ຂອງທຳດລະລຳຍ ................................................................... 39 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 39 2. ທດິ ສະດລີ ວມ .............................................................................................................. 39 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມ.ີ ............................................................................................. 39 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................ 40 5. ຜນກຳນທດລອງ........................................................................................................... 41 6. ຄຳຖຳມ....................................................................................................................... 41 ບດທີ 13 ກຳນວດັ ແທກໂປຕງັ ຊຽນຂວົ້ ໄຟຟຳ້ົ ຂອງທຳດລະລຳຍ ............................................................... 42 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 42 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ົ ງ...................................................................................................... 42 3. ອຸປະກອນ ................................................................................................................... 42 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................. 42 5. ຜນກຳນທດລອງ........................................................................................................... 43 6. ຄຳຖຳມ....................................................................................................................... 44
ບດທີ 14 ກຳນທດສອບນຳ້ົ ອ່ ອນ ແລະ ນຳ້ົ ກະດຳ້ົ ງ................................................................................ 45 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 45 2. ທດິ ສະດີ ..................................................................................................................... 45 4. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມ.ີ ............................................................................................. 45 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................. 45 5. ຜນກຳນທດລອງ........................................................................................................... 46 6. ສະຫຸບຜນ................................................................................................................... 46 7. ຄຳຖຳມ....................................................................................................................... 46 ບດທີ 15 ກຳນທດສອບສຂີ ອງແປວໄຟໂລຫະ..................................................................................... 47 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 47 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອົ້ ງ...................................................................................................... 47 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມ.ີ ............................................................................................. 47 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................. 48 5. ກຳນບນັ ທກຶ ຜນ ............................................................................................................ 48 6. ສະຫຸບຜນ.................................................................................................................. 49 7. ຄຳຖຳມ....................................................................................................................... 49 ບດທີ 16 ທຳດລະລຳຍທ່ ໃີ ຊນ້ົ ຳົ້ ເປັນທຳດພຳລະລຳຍ ............................................................................. 50 1. ຈດຸ ປະສງ .................................................................................................................... 50 2. ທດິ ສະດີ .................................................................................................................... 50 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມ.ີ ............................................................................................. 50 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ................................................................................................................. 50 5. ບນັ ທກຶ ຜນ................................................................................................................... 51 6. ສະຫຸບຜນ................................................................................................................... 51 7. ຄຳຖຳມ....................................................................................................................... 51 ໂຄງຮ່ ຳງກຳນຂຽນບດລຳຍງຳນກຳນທດລອງ........................................................................................ 53
ບດທີ 1 ຄວຳມປອດໄພໃນຫອ້ົ ງທດລອງ, ອຸປະກອນ, ວທິ ກີ ຳນໃຊແົ້ ລະ ກຳນບວລະບດັ 1. ອນັ ຕະລຳຍທ່ ອີ ຳດເກດີ ຂນຶ້ົ ໄດໃົ້ ນຫອົ້ ງທດລອງເຄມີ ອຸປະຕເິ ຫດເປັນສະຖຳນະກຳນທ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ົ ໂດຍບ່ ໄດວົ້ ຳງແຜນໄວົ້ ຫ ບ່ ຄຳດຄດິ ມຳກ່ ອນວ່ ຳຈະເກດີ ຂນຶ້ົ , ເມ່ ອເກດີ ຂນຶ້ົ ແລວົ້ ຈະກ່ ໃຫເ້ົ ກດີ ຄວຳມເສຍຫຳຍຕຳມມຳຢ່ ຳງຫວງຫຳຍເຊ່ ນັ : ຕກຶ ອຳຄຳນພງັ ທະລຳຍ, ສນເສຍອຸປະກອນ, ເຄ່ ອງຈກັ , ເຄ່ ອງມ ແລະ ສ່ ງິ ແວດລອ້ົ ມຖກທຳລຳຍ. ນອກຈຳກນຍີ້ົ ງັ ກຳນສນເສຍທຳງອອົ້ ມໄດແ້ົ ກ່ : ເສຍເວລຳໃນ ກຳນປ່ ິນປວ, ເສຍເວລຳໃນກຳນຝຶກຜອົ້ ່ ນເພ່ ອມຳຮບັ ໜຳ້ົ ທ່ ແີ ທນ, ຄອບຄວ ແລະ ຍຳດຕພິ ່ ນີ ອ້ົ ງຕອ້ົ ງໄດພົ້ ກັ ງຳນເພ່ ອ ມຳດແລ ແລະ ປ່ ິນປວ... ກຳນເກດີ ອຸປະຕເິ ຫດບ່ໄດເ້ົ ກດີ ຂນຶ້ົ ຈຳກເຄຳະກຳ ຫ ໂຊກສະຕຳຂອງຜໃ້ົ ດຜໜົ້ ່ ງຶ ແຕ່ ເກດີ ມຳຈຳກກຳນຕດັ ສນິ ໃຈ ເຮດັ ສ່ ງິ ໃດສ່ ງິ ໜ່ ງຶ ທ່ ຜີ ດິ ພຳດໄປ ຫ ເກດີ ມຳຈຳກຄວຳມປະໝຳດ, ຂຳດຄວຳມລະມດັ ລະວງັ ຂອງຜກົ້ ່ ຽວ, ຂຳດຄວຳມ ເອຳໃຈໃສ່ ຕ່ ໜຳ້ົ ທ່ ວີ ຽກງຳນ. ດ່ ງັ ນນັົ້ , ກ່ ອນທ່ ຈີ ະປະຕບິ ດັ ວຽກງຳນໃດໆກ່ ຕອ້ົ ງໄດສົ້ ກຶ ສຳລຳຍລະອຽດກ່ ຽວກບັ ວທິ ີ ກຳນ, ຜນດ,ີ ຜນເສຍທ່ ຈີ ະຕຳມມຳ ໂດຍສະເພຳະແມ່ ນກຳນເຮດັ ວຽກກ່ ຽວກບັ ທຳດເຄມີ ເພຳະນອກອນັ ຕະລຳຍ ທ່ ວໄປແລວົ້ ຍງັ ມອີ ນັ ຕະລຳຍເນ່ ອງຈຳກທຳມະຊຳດຂອງທຳດເຄມອີ ກີ ດວ້ົ ຍ ລວມເຖງິ ອຸປະກອນ, ເຄ່ ອງແກວົ້ ແລະ ກຳນປະຕບິ ດັ ງຳນບຳງຢ່ ຳງທ່ ມີ ລີ ກັ ສະນະສະເພຳະ. ດ່ ງັ ນນັ້ົ , ຜເົ້ ຮດັ ວຽກໃນຫອົ້ ງທດລອງເຄມຕີ ອົ້ ງໄດເ້ົ ພ່ ມີ ຄວຳມ ລະມດັ ລະວງັ ເປັນພເິ ສດ. ອນັ ຕະລຳຍຂອງທຳດເຄມມີ ຫີ ຳຍຮບແບບ, ບຳງຊະນດິ ເປັນອນັ ຕະລຳຍໜອົ້ ຍ, ບຳງຊະນດິ ເປັນອນັ ຕະລຳຍຢ່ ຳງ ຮຸ ນແຮງເຊ່ ນັ : ທຳດໄວໄຟ, ທຳດລະເບດີ ໄດ,ົ້ ທຳດອອກຊໄີ ດສ,໌ ທຳດກດັ ຫຽ້ົ ນ, ທຳດທ່ ພີ ຳໃຫຄ້ົ ນັ ຄຳຍ, ທຳດທ່ ເີ ປັນ ພດິ , ທຳດກຳມນັ ຕະພຳບລງັ ສ,ີ ທຳດກ່ ໃຫເົ້ ກດີ ກຳນກຳຍພນັ ແລະ ທຳດທ່ ເີ ຮດັ ໃຫໜົ້ ່ ລກຜດິ ປກກະຕ.ິ ..ດ່ ງັ ນນັ້ົ , ເຮຳ ຕອົ້ ງເອຳໃຈໃສ່ ແລະ ຄຳນງຶ ເຖງິ ຄວຳມປອດໄພເປັນສ່ ງິ ສຳຄນັ . ຄວຳມປອດໄພເປັນສ່ ງິ ທ່ ສີ ຳຄນັ ຫຳຍ ແລະ ບ່ ແມ່ ນໜຳົ້ ທ່ ຂີ ອງຄນໃດຄນໜ່ ງຶ ແຕ່ ເປັນໜຳ້ົ ທ່ ຂີ ອງໝດທຸກຄນທ່ ຈີ ະ ຕອ້ົ ງໄດສົ້ ກຶ ສຳ, ໄດຮ້ົ ຽນຮລົ້ ະບຽບ ແລະ ຕອ້ົ ງໄດປົ້ ະຕບິ ດັ ຕຳມລະບຽບທ່ ກີ ຳນດໄວຢົ້ ່ ຳງເຄ່ ງັ ຄດັ ອກີ ດວ້ົ ຍ. ທຳດເຄມສີ ຳມຳດເຂຳ້ົ ສຮ້ົ ່ ຳງກຳຍໄດ້ົ 4 ຊ່ ອງທຳງຄ: ຜ່ ຳນເຂຳ້ົ ທຳງລະບບຫຳຍໃຈດວົ້ ຍກຳນສບດມ, ຜ່ ຳນເຂຳົ້ ທຳງ ປຳກດວ້ົ ຍກຳນຊມິ , ຜ່ ຳນເຂຳົ້ ທຳງຜວິ ໜງັ ດວ້ົ ຍກຳນສຳຜດັ ແລະ ດວ້ົ ຍເສດແກວ້ົ ແຕກ ຫ ເຄ່ ອງມຄີ ມບຳດຈນເປັນ ບຳດແຜ. ອຸປະຕເິ ຫດຕ່ ຳງໆທ່ ອີ ຳດເກດີ ຂນຶົ້ ໃນຫອ້ົ ງທດລອງມດີ ່ ງັ ນ:ີົ້ 1. ໄຟໄໝົ້ ເນ່ ອງຈຳກກຳນປະຕບິ ດັ ກຳນໃນຫອ້ົ ງທດລອງ ຕອ້ົ ງໄດໃົ້ ຊຕ້ົ ະກຽງກ໊ຳສ, ກຳນໃຊຕົ້ ະກຽງກ໊ຳສຖຳົ້ ຫຳກ ແປວໄຟຢ່ ໃກກົ້ ບັ ທຳດທ່ ຕີ ດິ ໄຟງ່ຳຍ ຫ ທຳດທ່ ມີ ຈີ ດຸ ຕດິ ໄຟຕ່ ຳ ໂອກຳດທ່ ຈີ ະເກດີ ໄຟໄໝກ້ົ ່ ຍ່ ງິ ມສີ ງ. ດ່ ງັ ນນັ້ົ , ຈ່ ງຶ ຕອົ້ ງ ເຮດັ ກຳນທດລອງດວົ້ ຍຄວຳມລະມດັ ລະວງັ ແລະ ບ່ ໃຫທົ້ ຳດທ່ ຕີ ດິ ໄຟຢ່ ໃກກົ້ ບັ ແປວໄຟ. ວທິ ີແກໄ້ົ ຂເມ່ ອເກດີ ເຫດໄຟໄໝ:້ົ ສ່ ງິ ທຳອດິ ທ່ ີຄວນເຮດັ ກ່ ຄ ຕອົ້ ງຮບີ ດບັ ຕະກຽງໃນຫອົ້ ງທດລອງໃຫໝົ້ ດ ແລວົ້ ນຳທຳດທ່ ຕີ ດິ ໄຟງ່ຳຍອອກຈຳກຫອົ້ ງທດລອງໃຫຫົ້ ່ ຳງທ່ ສີ ຸດ ເພ່ ອບ່ ໃຫທ້ົ ຳດເຫ່ ຳນເີ້ົ ປັນເຊອ້ົ ເພງີ ໄດ,ົ້ ໃນກລະນທີ ່ ີ 1
ເກດີ ໄຟໄໝເົ້ ລກັ ນອ້ົ ຍ ຕອ້ົ ງໃຊຜົ້ ຳົ້ ຂນໜທ່ ປີ ຽກປກຄຸມ ແຕ່ ຖຳົ້ ຫຳກໄຟລຸກລຳມໄປຕຳມໂຕະທດລອງ ຈະຕອົ້ ງໃຊ້ົ ເຄ່ ອງດບັ ເພງີ ເຂຳົ້ ຊ່ ວຍ. 2. ແກວົ້ ບຳດ ເນ່ ອງອປະກອນທ່ ໃີ ຊໃົ້ ນກຳນທດລອງສ່ ວນໃຫຍ່ ເປັນອຸປະກອນປະເພດເຄ່ ອງແກວ້ົ ເຊ່ ງິ ແຕກໄດງົ້ ່ຳຍ, ຖຳົ້ ອຸປະກອນເຫ່ ຳນແີົ້ ຕກ ຜທົ້ ດລອງອຳດຖກແກວ້ົ ບຳດໄດ,້ົ ກຳນສຽບຫອດແກວົ້ , ຫ ເທໂີ ມມເີ ຕີ ລງໃນຫວດດຢຳງ, ຖຳ້ົ ຫອດແກວົ້ ຫກັ ອຳດຈະສຽບແທງມໄດ.ົ້ ອນັ ຕະລຳຍທ່ ເີ ກດີ ຈຳກແກວົ້ ບຳດອຳດມຫີ ຳຍ, ຜທົ້ ດລອງຈະຕອົ້ ງໄດົ້ ລະມດັ ລະວງັ ບ່ ໃຫອ້ົ ຸປະກອນພວກແກວົ້ ແຕກ ຫ ຫັກ, ຫຳກບງັ ເອີນແຕກ ຄວນຮີບເກບັ ກວຳດເພ່ ອປ້ົອງກນັ ອນັ ຕະລຳຍທ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ົ . ວທິ ແີ ກໄົ້ ຂເມ່ ອອຸປະຕເິ ຫດແກວ້ົ ບຳດ: ຕອົ້ ງເຮດັ ກຳນຫຳ້ົ ມເລອດໂດຍໄວ ໂດຍໃຊນົ້ ວິົ້ ມ ຫ ຜຳົ້ ທ່ ສີ ະອຳດ ເນນັົ້ ລງຮອຍແຜ, ຖຳົ້ ເລອຍງັ ອອກຫຳຍໃຫຍົ້ ກບ່ ອນທ່ ເີ ລອດອອກໃຫສ້ົ ງກວ່ ຳສ່ ວນອ່ ນໆຂອງຮ່ ຳງກຳຍ ແລວົ້ ຫຳົ້ ມ ເລອດໂດຍໃຊຜ້ົ ຳ້ົ ຫ ເຊອກຫດັ ຂນັົ້ ລະຫວ່ ຳງແຜ ແຕ່ ຕອົ້ ງຄຳຍອອກເປັນບຳງຄງັົ້ ຄຳວ ຈນເລອດຢຸດໄຫ ແລວົ້ ທຳ ຄວຳມສະອຳດແຜດວົ້ ຍແອລກຮ ຫ ເປຕຳດນິ , ໃສ່ ຢຳ, ພນັ ແຜ, ຖຳົ້ ຮຸນແຮງ ຄວນໄປຫຳແພດທນັ ທີ 3. ທຳດເຄມຖີ ກຜວິ ໜງັ ເຮຳຮດ້ົ ແີ ລວົ້ ວ່ ຳທຳດເຄມທີ ຸກຊະນດິ ລວົ້ ນແຕ່ ມອີ ນັ ຕະລຳຍ ຫຳຍໜອົ້ ຍຕ່ ຳງກນັ , ບຳງຊະນດິ ມພີ ດິ ກດັ ຫຽ້ົ ນຕ່ ສ່ ງິ ຂອງ ແລະ ເນອ້ົ ເຫຍ່ ອ ເຊ່ ງິ ເປັນອນັ ຕະລຳຍຕ່ ຜວິ ໜງັ , ບຳງຊະນດິ ອຳຍລະເຫຍີ ເປັນອນັ ຕະລຳຍຕ່ ລະບບຫຳຍໃຈ, ບຳງຊະນດິ ໄວໄຟພຳໃຫລ້ົ ະເບດີ ໄດງົ້ ່ຳຍ, ບຳງຊະນດິ ສຳມຳດຊມຶ ເຂຳ້ົ ຜ່ ຳນຜວິ ໜງັ ໄດພ້ົ ຳໃຫເົ້ ກດີ ອນັ ຕະລຳຍຫວງຫຳຍ, ດວ້ົ ຍເຫດນຜີົ້ ທ້ົ ດລອງຄວນລະມດັ ລະວງັ ບ່ ໃຫທ້ົ ຳດເຄມຖີ ກຜວິ ໜງັ ຫ ເສອົ້ ຜຳ້ົ , ຖຳ້ົ ຮວ້ົ ່ ຳຖກທຳດເຄມີ ບ່ ວ່ ຳຊະນດິ ໃດກ່ ຕຳມ, ຖຳ້ົ ປະລມິ ຳນໜອ້ົ ຍ ຈະຕອ້ົ ງລຳົ້ ງບລເິ ວນນນັົ້ ດວ້ົ ຍນຳົ້ ຫຳຍໆທນັ ທປີ ະມຳນ 15 ນຳທີ ເພ່ ອບ່ ໃຫທົ້ ຳດເຄມີ ມໂີ ອກຳດທຳລຳຍເຊວຜິວໜງັ ຫ ຊມຶ ເຂຳ້ົ ໄປໃນຜິວໜງັ ໄດ,້ົ ຖຳົ້ ຫຳກເປັນທຳດເຄມຊີ ະນດິ ກດແຮງ ຄວນລຳ້ົ ງ ດວ້ົ ຍນຳ້ົ ສະອຳດກ່ ອນ ແລວົ້ ລຳົ້ ງດວ້ົ ຍເບສອ່ ອນ ແລວ້ົ ສບຕ່ ລຳ້ົ ງດວ້ົ ຍຳ້ົ ສະອຳດອກີ ຄງັ້ົ , ແຕ່ ຖຳ້ົ ຫຳກເປັນຊະນດິ ເບສ ແຮງ ຄວນປະຕບິ ດັ ກງກນັ ຂຳ້ົ ມກບັ ກດແຮງ. 4. ທຳດເຄມເີ ຂຳ້ົ ຕຳ ໃນຂະນະທ່ ເີ ຮດັ ກຳນທດລອງຫຳກກມ້ົ ຫ ເບ່ ງິ ໃກເົ້ ກີນໄປ ອຳດເຮດັ ໃຫອ້ົ ຳຍຂອງທຳດເຂຳ້ົ ຕຳ ຫ ແກວົ້ ລະເບດີ ອຳດເຮດັ ໃຫທົ້ ຳດເຄມພີ ງ້ົ ເຂຳ້ົ ຕຳ. ວທິ ແີ ກໄົ້ ຂເມ່ ອທຳດເຄມເີ ຂຳ້ົ ຕຳ: ຈະຕອົ້ ງລຳົ້ ງຕຳດວົ້ ຍນຳ້ົ ຈຳນວນຫຳຍໆທນັ ທີ, ພະຍຳຍຳມມນຕຳ ແລະ ໝນດວງຕຳໄປມຳໃນນຳ້ົ , ຖຳົ້ ທຳດເຄມທີ ່ ີເປັນດ່ ງັ ເຂຳ້ົ ຕຳເຊ່ ັນ ໂຊດຽມໄຮດອກໄຊ, ແອມໂມເນຍ...ຈະເປັນ ອນັ ຕະລຳຍຫຳຍກວ່ ຳກດ. ເຮຳຕອົ້ ງຮບີ ລຳ້ົ ງຕຳດວົ້ ຍທຳດລະລຳຍທ່ ເີ ປັນກດອ່ ອນທ່ ເີ ຈອຈຳງ, ໃນກລະນທີ ່ ກີ ດເຂຳ້ົ ຕຳ ຄວນລຳ້ົ ງດວົ້ ຍທຳດລະລຳຍທ່ ເີ ປັນດ່ ງັ ອ່ ອນທ່ ເີ ຈອຈຳງ. 5. ກຳນສບດມອຳຍ ຫ ກ໊ຳສພດິ ເມ່ ອສບດມອຳຍທຳດເຄມີ ຫ ກ໊ຳສພດິ ເຊ່ ງິ ອຳເກດີ ຂນຶົ້ ຈຳກກຳນທດລອງ ຫ ທຳດທ່ ໃີ ຊກ້ົ ຳນທດລອງກຕຳມ ປກກະຕຈິ ະມອີ ຳກຳນຕ່ ຳງໆເກດີ ຂນຶົ້ ເຊ່ ນັ : ວນິ ຫວ, ປວດຮຳກ, ຫຳຍໃຈຝດ, ເຈບັ ຫວ...ຫຳກອຳຍນນັ້ົ ກດັ ເນອ້ົ ເຫຍ່ ອຍກ່ ຈະເຮດັ ໃຫລ້ົ ະຄຳຍເຄອງຕ່ ລະບບຫຳຍໃຈ. 2
ວທິ ແີ ກໄ້ົ ຂ: ເມ່ ອຮວ້ົ ່ ຳສບດມ ອຳຍທຳດເຄມີ ຈະຕອົ້ ງຮບີ ອອກຈຳກສະຖຳນທ່ ນີ ນັົ້ ທນັ ທີ ເພ່ ອໄປຢ່ ບ່ ອນທ່ ມີ ີ ອຳກຳດບລສິ ຸດ ຖຳ້ົ ຫຳກມຜີ ໝົ້ ດສະຕຍິ ອົ້ ນສບດມອຳຍທຳດເຄມຫີ ຳຍ ເຮຳຕອ້ົ ງພຳຜກ້ົ ່ ຽວອອກຈຳກສະຖຳນທ່ ນີ ນັົ້ ທນັ ທີ ເຊ່ ງິ ຜທ້ົ ່ ເີ ຂຳົ້ ໄປຊ່ ວຍຈະຕອົ້ ງໃສ່ ໜຳົ້ ກຳກ, ຜຳົ້ ອດັ ດງັ ເພ່ ອປອ້ົ ງກນັ ກ໊ຳສພດິ ຫ ໃສ່ ອກຊເີ ພ່ ອຊ່ ວຍຫຳຍໃຈ. 6. ກຳນກນກນິ ທຳດເຄມີ ເນ່ ອງຈຳກອຸປະກອນບຳງຢ່ ຳງ ຜທ້ົ ດລອງຈະຕອ້ົ ງໄດໃ້ົ ຊປົ້ ຳກດດທຳດເຄມ,ີ ອຳດຈະຫອຍເຂຳົ້ ປຳກໄດ້ົ ຫຳກ ທຳດເຄມນີ ນັົ້ ເປັນທຳດພດິ ກ່ ຈະຍ່ ອມໃຫເ້ົ ກດີ ອນັ ຕະລຳຍຕ່ ຜທ້ົ ດລອງ. ວທິ ແີ ກໄົ້ ຂເມ່ ອກນທຳດເຄມເີ ຂຳົ້ ໄປ: ຈະຕອົ້ ງຮບີ ລຳົ້ ງປຳກໃຫສ້ົ ະອຳດເປັນອນັ ດບັ ຕນ້ົ ໆ ແລະ ຕອ້ົ ງສບໃຫຮ້ົ ້ົ ວ່ ຳກນທຳດຫຍງັ ລງໄປ, ຕ່ ຈຳກນນັົ້ ກ່ ໃຫດົ້ ່ ມນຳ້ົ ຫ ນມຫຳຍໆ ເພ່ ອເຮດັ ໃຫພົ້ ດິ ຈຳງລງ ແລວ້ົ ໃຊນົ້ ວິົ້ ມຈກຄເພ່ ອໃຫ້ົ ຮຳກອອກມຳ. 2. ລະບຽບກຳນນຳໃຊຫົ້ ອົ້ ງທດລອງເພ່ ອຄວຳມປອດໄພ 1. ກ່ ອນຈະຂນຶົ້ ຫອົ້ ງທດລອງນກັ ຮຽນແຕ່ ລະຄນຕອົ້ ງກະກຽມບດທດລອງ, ອ່ ຳນບດທດລອງໃຫເົ້ ຂຳ້ົ ໃຈ. 2. ກ່ ອນຈະເຂຳົ້ ຫອົ້ ງທດລອງນກັ ຮຽນແຕ່ ລະຄນຕອ້ົ ງເອຳຖງປຶມ້ົ , ກະເປ່ ຳຂອງຕນເອງໄວຂົ້ ຳົ້ ງນອກຂອງຫອົ້ ງ ທດລອງ. 3. ເມ່ ອເຮດັ ກຳນທດລອງຕອົ້ ງມດິ ງຽບ. 4. ຫຳົ້ ມໃຊທົ້ ຳດເຄມໂີ ດຍບ່ໄດຮ້ົ ບັ ອະນຸຍຳດຈຳກຄປະຈຳວຊິ ຳ ຫ ຜຄົ້ ວບຄຸມຫອ້ົ ງທດລອງ. 5. ເມ່ ອເອຳທຳດເຄມອີ ອກຈຳກແກວົ້ ມຳໃຊແົ້ ລວົ້ ຕອ້ົ ງອດັ ແລະ ມຽົ້ ນພອົ້ ມ. 6. ຫຳົ້ ມລກັ ເອຳອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມຕີ ່ ຳງໆອອກຈຳກຫອົ້ ງທດລອງ, ຖຳົ້ ລະເມດີ ພບເຫນັ ຈະປັບໃໝ ຕຳມກລະນເີ ບຳ ຫ ໜກັ ໄປກວ່ ຳນນັົ້ ຖຳ້ົ ເກດີ ອຸປະຕເິ ຫດຫຍງັ ຜຮ້ົ ບັ ຜດິ ຊອບຫອົ້ ງທດລອງບ່ ຮບັ ກຳນພຈິ ຳລະນຳ ຊ່ ວຍ. 7. ນກັ ຮຽນທຸກຄນຕອົ້ ງສ່ ງບດສະຫຸບຂອງກຳນທດລອງຂອງຕນໃຫອ້ົ ຳຈຳນປະຈຳວຊິ ຳຂອງຕນເອງ. 8. ຄນຳພຳຕອົ້ ງຕດິ ຕຳມກຳນປະຕບິ ດັ ຕວຈງິ ຂອງນກັ ຮຽນເປັນປະຈຳ. 9. ຖຳົ້ ຫຳກເຮດັ ອຸປະກອນແຕກ ຫ ເສຍຫຳຍຕອົ້ ງໃຊແົ້ ທນ ດ່ ງັ ນນັົ້ ຄວນລະມດັ ລະວງັ ໃນກຳນນຳໃຊົ້ ແລະ ນຳ ໃຊຕົ້ ຳມຄຳແນະນຳ. 10. ບ່ ກນິ ອຳຫຳນ, ບ່ ດ່ ມສ່ ງິ ຕ່ ຳງໆໃນຫອ້ົ ງທດລອງເຄມ.ີ 11. ບ່ ວຳງອຸປະກອນຕ່ ຳງໆຢອງເທງິ ອຸປະກອນທ່ ແີ ຕກຫກັ ງ່ຳຍ. 12. ບ່ ເຜຳຮອົ້ ນອຸປະກອນທ່ ເີ ຮດັ ດວົ້ ຍແກວົ້ ອດັ ແໜນ້ົ ເພຳະຈະເກດີ ລະເບດີ . 13. ບ່ ຖມິ້ົ ທຳດເບ່ ອ ຫ ວດັ ຖໄຸ ວໄຟໄວຢົ້ ່ ຳງຊະຊຳຍ. 14. ບ່ ຄວນນຳໃຊອົ້ ຸປະກອນທ່ ເີ ຮດັ ດວ້ົ ຍແກວ້ົ ທ່ ແີ ຕກແຫງແລວົ້ . 15. ຕອົ້ ງທດລອງຕຳມຄ່ ມກຳນທດລອງເທ່ ຳນນັົ້ (ນອກຈຳກໄດຮ້ົ ບັ ອະນຍຸ ຳດຈຳກອຳຈຳນຜຄົ້ ວບຄຸມ. 16. ເມ່ ອເຮດັ ກຳນທດລອງສຳເລດັ ແລວ້ົ ຕອ້ົ ງລຳົ້ ງອຸປະກອນ, ປັດກວຳດພນົ້ ຫອົ້ ງ, ເຊດັ ໜຳົ້ ໂຕະທຸກຄງັ້ົ . 17. ຕອົ້ ງປິດກ໊ຳສ ຫ ກອັ ກນຳ້ົ ໃຫຮົ້ ຽບຮອ້ົ ຍກ່ ອນອອກຈຳກຫອົ້ ງທດລອງ. 3. ລະບຽບກຳນໃຊອົ້ ຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ 1. ທຳດເຄມສີ ່ ວນຫຳຍເປັນທຳດເບ່ ອບ່ ຄວນຊມີ ແລະ ສບດມ. 3
2. ບ່ ໃຊທົ້ ຳດເຄມໃີ ນປະລມິ ຳນຫຳຍ ເພຳະຈະເກດີ ກຳນລະເບດີ . 3. ບ່ ວຳງອຸປະກອນທ່ ແີ ຕກ, ຫກັ ງ່ຳຍໄວແ້ົ ຄມຂອບໂຕະ. 4. ບ່ ວຳງອຸປະກອນຕ່ ຳງໆຢອງເທງິ ອຸປະກອນທ່ ແີ ຕກຫກັ ງ່ຳຍ. 5. ບ່ ເຜຳຮອ້ົ ນອຸປະກອນທ່ ເີ ຮດັ ດວົ້ ຍແກວົ້ ອດັ ແໜນົ້ ເພຳະຈະເກດີ ລະເບດີ . 6. ບ່ ຖມິ້ົ ທຳດເບ່ ອ ຫ ວດັ ຖໄຸ ວໄຟໄວຢົ້ ່ ຳງຊະຊຳຍ. 7. ບ່ ນຳໃຊທົ້ ຳດທ່ ເີ ຮດັ ໃຫລົ້ ະລຳຍອງຄະທຳດໃນປະລມິ ຳນຫຳຍໃກແົ້ ປວໄຟ. 8. ເວລຳຕອ້ົ ງກຳນມອດຕະກຽງ ບ່ ຄວນໃຊປົ້ ຳກເປ່ ຳ, ຄວນໃຊຝົ້ ຳຕະກຽງງວຳແປວໄຟເລຍີ 9. ເມ່ ອ ອຳຊດິ ຖກຜວິ ໜງັ ຕອ້ົ ງລຳ້ົ ງດວ້ົ ຍນຳົ້ ໃນປະລມິ ຳນຫຳຍໆແລວົ້ ລຳົ້ ງດວ້ົ ຍທຳດລະລຳຍ ໂຊດຽມໄບ ຄຳໂບເນດ ຫ ຮໂີ ດກຳກໂບນຳດນຳຕອີ ອມ NaHCO3 ຫ ທຳດລະລຳຍນຳຕອີ ອມກຳກໂບນຳດ (Na2CO3 ) ທ່ ອີ ່ ມີ ຕວ ແລະ ນຳ້ົ . 10. ເມ່ ອ ທຳດດ່ ງັ ຫ ບຳເຊີ ຖກຜວິ ໜງັ ຕອ້ົ ງຕອົ້ ງລຳົ້ ງດວ້ົ ຍນຳົ້ ໃນປະລມິ ຳນຫຳຍໆແລວົ້ ລຳ້ົ ງດວົ້ ຍທຳດລະລຳຍ ອຳຊດິ ນຳົ້ ສມ້ົ ຫ ທຳດລະລຳຍອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ CH3COOH. ແຕ່ ຖຳບຳເຊເີ ຂຳ້ົ ຕຳຕອ້ົ ງລຳ້ົ ງດວ້ົ ຍທຳດລະລຳຍອຳຊດິ ບຣກິ 1 % 11. ທຸກຄງັົ້ ກ່ ອນໃຊທ້ົ ຳດເຄມອີ ່ ນທດແທນທຳດເຄມໃີ ດໜ່ ງຶ ຕອ້ົ ງໄດຮ້ົ ບັ ອຳນຸຍຳດຈຳກຄປະຈຳວຊິ ຳກ່ ອນ. 12. ກ່ ອນຈະຈບັ ທຳດເຄມໄີ ປໃຊົ້ ຕອ້ົ ງອ່ ຳນປຳ້ົ ຍ ຫ ສະຫຳກຂຳ້ົ ງຂວດໃຫແ້ົ ນ່ ໃຈວ່ ຳຖກຕອົ້ ງເສຍກ່ ອນ. 13. ກຳນຖອກທຳດເຄມອີ ອກຈຳກຂວດ ຕອ້ົ ງຖອກໃສ່ ຈອກບກິ ເກໃີ ນປະລມິ ຳນພດ,ີ ບ່ ຫຳຍເກນີ ໄປ ຖຳົ້ ເຫອ ຫຳົ້ ມໃສ່ ຂວດເດມີ . 14. ກຳນທດລອງຕ່ ຳງໆທ່ ກີ ່ ຽວຂອົ້ ງກບັ ກ່ ນິ ເໝນັ ຫ ກ່ ນິ ຂວິ ຫ ທຳດທ່ ເີ ປັນອນັ ຕະລຳຍ ຕອົ້ ງທດລອງໃນຕດົ້ ດ ຄວນັ . 15. ຫຳົ້ ມຊມີ ທຳດເຄມີ (ນອກຈຳກໄດຮ້ົ ບັ ອະນຍຸ ຳດຈຳກອຳຈຳນຜຄົ້ ວບຄຸມ) 16. ຖຳ້ົ ມຄີ ວຳມຈຳເປັນໃນກຳນດມທຳດເຄມີ ຕອ້ົ ງໃຊມ້ົ ກວກັ ເອຳອຳຍຂອງທຳດມຳຊ່ ກບັ ດງັ ຢ່ ຳງເບຳໆ ຫຳ້ົ ມສບ ດມແຮງ. 17. ຫຳົ້ ມຖອກນຳົ້ ລງໃສ່ ອຳຊດິ ປຸກ ຕອ້ົ ງຖອກອຳຊດິ ລງໃນນຳ້ົ . 18. ນຳ້ົ ທ່ ໃີ ຊໃົ້ ນກຳນເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳເຄມີ ຫ ໃຊທ້ົ ດສອບກຳນລະລຳຍ ຕອົ້ ງໃຊນົ້ ຳົ້ ກ່ ນັ ທຸກຄງັົ້ , ບ່ ຄວນໃຊນົ້ ຳ້ົ ກ່ ນັ ລຳ້ົ ງເຄ່ ອງມ ຫ ໃຊໃ້ົ ນອ່ ຳງນຳ້ົ ຮອົ້ ນ (water bath) 19. ກຳນນບັ ຈຳນວນຂອງທຳດແຫວຕອ້ົ ງໃຊຫ້ົ ອດຢອດ. 20. ກຳນທດສອບຄວຳມເປັນອຳຊດິ - ບຳເຊີ ຂອງທຳດລະລຳຍຕອົ້ ງໃຊແົ້ ທ່ ງແກວົ້ ແປະທຳດລະລຳຍ ແລວ້ົ ນຳ ມຳແປະກບັ ເຈຍົ້ ລດີ ມສັ ເຊ່ ງິ ຕດັ ເປັນຊນິົ້ ສ່ ວນນອ້ົ ຍໆ. 21. ຫຳ້ົ ມໃຊອ້ົ ຸປະກອນທ່ ເີ ປັນຢຳງ ໃສ່ ທຳດພຳລະລຳຍອງຄະທຳດ. 22. ທຳດແຫວຕ່ ຳງໆທ່ ຕີ ອ້ົ ງຖມິົ້ ຕອົ້ ງຖອກໃສ່ ໃນອ່ ຳງນຳ້ົ ແລວົ້ ເປີດນຳົ້ ລຳົ້ ງພອ້ົ ມທຸກຄງັົ້ . 23. ທຳດແຂງທ່ ຕີ ອ້ົ ງກຳນຖມິ້ົ ຫຳົ້ ມຖມິົ້ ໃສ່ ໃນອ່ ຳງນຳ້ົ ເດດັ ຂຳດ, ຕອ້ົ ງຖມິົ້ ໃສ່ ໃນຖງັ ທ່ ມີ ຝີ ຳອດັ ທ່ ຈີ ດັ ໄວໃ້ົ ຫເົ້ ທ່ ຳ ນນັ້ົ . 4
24. ຫຳົ້ ມຖມິົ້ ໂລຫະນຳຕອີ ອມທ່ ເີ ຫອໃຊລົ້ ງໃສ່ ໃນອ່ ຳງນຳ້ົ ຫ ໃນພຳຊະນະສຳລບັ ຖມິົ້ ທຳດແຂງ, ຕອົ້ ງທຳລຳຍ ໃຫໝົ້ ດດວົ້ ຍເອຕຳໂນລ ຫ ເກບັ ໄວໃົ້ ນນຳ້ົ ມນັ ກ໊ຳສໃນຂວດແກວ້ົ ເດມີ . 25. ເວລຳຕມ້ົ ຫ ໃຫທ້ົ ຳດເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳໃນຫອດທດລອງ ຕອົ້ ງຫນັ ປຳກຫອດທດລອງໄປທຳງເບອ້ົ ງທ່ ບີ ່ ມີ ຄນ. 26. ອຸປະກອນຕ່ ຳງໆ ຄວນເຮດັ ໃຫສົ້ ະອຳດກ່ ອນກຳນທດລອງ ເພ່ ອປອົ້ ງກນັ ກຳນທດລອງຜດິ ພຳດ. 27. ກ່ ອນທ່ ຈີ ະນຳທຳດລະລຳຍໄປໃຊທົ້ ຸກຄງັົ້ ຕອ້ົ ງເບ່ ງິ ສະຫຳກທຳດໃຫແ້ົ ນ່ ໃຈວ່ ຳແມ່ ນທຳດທ່ ຕີ ອົ້ ງກຳນໃຊໃ້ົ ນ ກຳນທດລອງເພ່ ອປອົ້ ງກນັ ກຳນຜດິ ພຳດ. 28. ອຸປະກອນຕ່ ຳງໆ ທ່ ນີ ຳມຳເຮດັ ກຳນທດລອງເມ່ ອສຳເລດັ ແລວົ້ ຄວນລຳ້ົ ງໃຫສົ້ ະອຳດກ່ ອນຈ່ ງຶ ເກບັ ມຽ້ົ ນ. 29. ຢ່ ຳວຳງຕະກຽງບຸນເສນ ຫ ແປວໄຟໃກທ້ົ ຳດເຄມທີ ່ ລີ ະເຫຍີ ງ່ຳຍ (Volatile Solvent) ເຊ່ ນັ : ອຳເຊໂຕນ ເພຳະຈະເຮດັ ໃຫຕ້ົ ດິ ໄຟໄດໄ້ົ ວ. 4. ວທິ ນີ ຳໃຊອົ້ ຸປະກອນກຳນທດລອງ 1. ຕະກຽງກ໊ຳສ ຕຳມປກກະຕຕິ ະກຽງກ໊ຳສໃຊໃ້ົ ນຫອົ້ ງທດລອງທ່ ວໄປມີ 2 ແບບ ຄ: ຕະກຽງບຸນເສນ ແລະ ຕະກຽງເທຣີ ດິ . ຕະກຽງບຸນເສນສຳມຳດປັບບລມິ ຳດຂອງອຳກຳດໄດ,ົ້ ສ່ ວນຕະກຽງແບບເທຣີ ດິ ມປີ ະສດິ ທພິ ຳບດກີ ວ່ ຳ ຕະກຽງບຸນ ເສນບ່ ອນວ່ ຳສຳມຳດປັບໄດທ້ົ ງັ ບລມິ ຳດຂອງອຳກຳດ ແລະ ເຊອ້ົ ເພງີ . ຕ່ ສຳຍຢຳງສນົ້ ໜ່ ງຶ ກບັ ສ່ ວນທ່ ຢີ ່ ນອອກມຳຈຳກ ຕະກຽງສ່ ວນອກີ ສນົ້ ໜ່ ງຶ ຂອງສຳຍຢຳງຕ່ ກບັ ເຊອຶົ້ ເພງີ ໃຫແົ້ ໜນົ້ ຖຳ້ົ ສຳຍໄຟຫຳກຫຸດໃນຂະນະທ່ ໃີ ຊຕົ້ ະກຽງ ໄຟອຳດ ຈະລຸກໄໝໄົ້ ດ.້ົ 1. ປິດຊ່ ອງອຳກຳດທ່ ຕີ ະກຽງໃຫແ້ົ ໜນ້ົ . 2. ໃຊໄ້ົ ມຂົ້ ດີ ໄຟໄປປະໄວທ້ົ ່ ຫີ ວຕະກຽງແລວົ້ ເປີດກ໊ຳສເຊອຶ້ົ ເພງີ ເຂຳ້ົ ມຳໃນຕະກຽງ ໃນຂະນະດຽວກນັ ກ່ ເປີດ ຊ່ ອງອຳກຳດທ່ ຕີ ະກຽງແລວ້ົ ປັບໃຫໄົ້ ດແົ້ ປວໄຟທ່ ມີ ສີ ເີ ຊ່ ງຶ ເປັນແປວໄຟທ່ ໃີ ຫຄ້ົ ວຳມຮອົ້ ນສງທ່ ສີ ຸດ. 3. ກຳນດບັ ຕະກຽງກ໊ຳສປະຕບິ ດັ ໄດໂ້ົ ດຍກຳນຫຸດປະລມິ ຳນຂອງກ໊ຳສທ່ ເີ ຂຳົ້ ມຳໃນຕະກຽງໃຫນົ້ ອ້ົ ຍລງໂດຍ ກຳນປັບຫວກ໊ອກກ໊ຳສຈນກະທງັົ້ ແປວໄຟທ່ ຫີ ວຕະກຽງຫຸດລງແລວົ້ ປິດກ໊ອກກ໊ຳສທນັ ທ.ີ ສຂີ ອງແປວໄຟ ແລະ ລກັ ສະນະຂອງແປວໄຟຂນຶ້ົ ກບັ ອດັ ຕຳສ່ ວນຂອງກ໊ຳສເຊອົ້ ເພງີ ແລະ ອຳກຳດທ່ ເີ ຂຳ້ົ ມຳ ໃນຕະກຽງດ່ ງັ ຕ່ ໄປນ:ີ້ົ 1) ຖຳ້ົ ປະລມິ ຳນຂອງກ໊ຳສເຊອົ້ ເພງີ ຫຳຍກວ່ ຳປະລມິ ຳນຂອງກ໊ຳສທ່ ເີ ຂຳ້ົ ມຳໃນຕະກຽງທງັົ້ ໆທ່ ເີ ປີດອຳກຳດ ຜ່ ຳນເຂຳ້ົ ມຳເຕມັ ທ່ ແີ ລວົ້ ຫ ກຳນປ່ ອຍໃຫກ້ົ ໊ຳສຳເຊອົ້ ເພງີ ຜ່ ຳນເຂຳົ້ ໄປໃນຕະກຽງຫຳຍເກນີ ໄປນນັ້ົ ເອງແປວໄຟທ່ ໄີ ດຈ້ົ ະ ບ່ ສະໝ່ ຳສະເໝີ ຫ ເກດີ ມຊີ ່ ອງຫວ່ ຳງລະຫວ່ ຳງແປວໄຟກບັ ຫວຕະກຽງເຊ່ ງິ ແປວໄຟຈະເປັນສມີ ່ ວງ ແລະ ບຳງຄງັົ້ ແປວໄຟທ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ົ ຈະເຕນັົ້ ອອກ ຫ ດບັ ໄດ.ົ້ 2) ຖຳົ້ ປະລມິ ຳນຂອງກ໊ຳສເຊອົ້ ເພງີ ຫຳຍກວ່ ຳປະລມິ ຳນຂອງອຳກຳດທ່ ເີ ຂຳ້ົ ມຳໃນຕະກຽງໂດຍບ່ ໄດເົ້ ປີດຊ່ ອງ ໃຫອົ້ ຳກຳດເຂຳ້ົ ມຳໃນຕະກຽງ ຫ ເປີດເລກັ ນອົ້ ຍຈະໄດແ້ົ ປວໄຟສເີ ຫອງແປວໄຟສເີ ຫອງນບີົ້ ່ ເໝຳະສມທ່ ຈີ ະໃຊໃົ້ ນ ກຳນທດລອງເພຳະວ່ ຳອຸນຫະພມຂອງແປວໄຟບ່ ສງພ, ຈະມຂີ ຂີ້ົ ະເໝ່ ຳຕດິ ຢ່ ຕຳມອຸປະກອນກຳນທດລອງ. 3) ຖຳ້ົ ປະລມິ ຳນຂອງກ໊ຳສເຊອ້ົ ເພງີ ນອ້ົ ຍກວ່ ຳປະລມິ ຳນຂອງອຳກຳດຫຳຍເກນີ ໄປໄຟຈະເກີດໃນຕະກຽງ ເອນີ້ົ ວ່ ຳ: ແປວໄຟຢອ້ົ ນກບັ ເຊ່ ງິ ຖຳ້ົ ເກດີ ດນເກນີ ໄປຈະເຮດັ ໃຫຕ້ົ ະກຽງຮອ້ົ ນຈດັ ເປັນສຳເຫດທ່ ເີ ຮດັ ໃຫໂ້ົ ລຫະໃນ 5
ຊ່ ອງທຳງເຂຳົ້ ຂອງກ໊ຳສເຊອົ້ ເພງີ ໃນຕະກຽງຫອມແຫວໄດ,້ົ ສຳຍຢຳງອຳດຈະເປ່ ອຍ ແລະ ລຸກເປັນໄຟໄດ້ົ ນອກຈຳກນີ້ົ ຍງັ ເກດີ ກ໊ຳສຄຳຣບອນໂມນ໊ອກໄຊດ໌ ( CO ) ເຊ່ ງິ ເປັນກ໊ຳສພດິ ອກີ ດວົ້ ຍ. 2. ຫອດຢອດ ໂດຍທ່ ວໄປແລວົ້ ຫອດຢອດປະກອບດວົ້ ຍຫອດແກວົ້ ປຳຍຂຳົ້ ງໜ່ ງຶ ມລີ ກັ ສະນະແຫມ ແລະ ອີກຂຳ້ົ ງໜ່ ງຶ ກວຳົ້ ງ. ຫອດຢອດໃຊປົ້ ະໂຫຍດໃນກລະນທີ ່ ຕີ ອົ້ ງກຳນຕ່ ມທຳດລະລຳຍພຽງເລກັ ນອົ້ ຍ ຫ ກຳນດດທຳດລະລຳຍພຽງ ເລກັ ນອ້ົ ຍຈຳກພຳສະນະ ເຊ່ ງິ ມເີ ທກັ ນກິ ໃນກຳນໃຊດົ້ ່ ງັ ນ:ີ້ົ 1. ກຳນບນັ ຈທຸ ຳດລະລຳຍໃນຫອດຢອດປະຕຕບິ ດັ ໄດໂ້ົ ດຍກຳນບບີ ເປຳົ້ ຢຳງຄ່ ອຍໆ ເພ່ ອໄລ່ ອຳກຳດອອກ ແລວ້ົ ຈ່ ມຸ ປຳຍຫອດທດລອງລງໄປໃນທຳດແຫວແລວ້ົ ປ່ ອຍເປຳົ້ ຢຳງອອກຄ່ ອຍໆ ທຳດແຫວກ່ ຈະໄຫຂນຶົ້ ມຳໃນຫອດ ຢອດ. 2. ກຳນຖ່ ຳຍເທທຳດລະລຳຍທ່ ຢີ ່ ໃນຫອດຢອດລງໃນພຳສະນະທ່ ບີ ນັ ຈທຸ ຳດລະລຳຍອກີ ຊະນດິ ໜ່ ງຶ ຈະຕອ້ົ ງ ຈບັ ຫອດຢອດໃຫຢົ້ ່ ເທງິ ທຳດລະລຳຍທ່ ຕີ ອ້ົ ງກຳນຕ່ ມທຳດໃນໃນຫອດຢອດລງໄປ ແລະ ເມ່ ອບບີ ເປຳ້ົ ຢຳງທຳດ ລະລຳຍທ່ ຢີ ່ ໃນຫອດຢອດກ່ ຈະໄຫອອກ. ຂຄ້ົ ວນລະວງັ ໃນກຳນໃຊຫົ້ ອດຢອດດ່ ງັ ກ່ ຳວມດີ ່ ງັ ນ:ີ້ົ 1) ກຳນດດທຳດແຫວ ຫ ທຳດລະລຳຍເຂຳົ້ ໃນຫອດຢອດຈະຕອ້ົ ງລະວງັ ບ່ ໃຫທົ້ ຳດແຫວ ຫ ທຳດລະລຳຍນນັົ້ ສງຂນຶົ້ ຈນຮອດເປຳ້ົ ຢຳງເພຳະວ່ ຳຈະເຮດັ ໃຫເົ້ ບຳົ້ ຢຳງເປອ້ົ ນ ຫ ມທີ ຳດຕກຄຳ້ົ ງຢ່ ໃນເບຳ້ົ ຢຳງນນັ້ົ ແລະ ທຳດບຳງຊະນດິ ຍງັ ສຳມຳດເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບັ ເບຳ້ົ ຢຳງໄດ.້ົ 2) ຄວນຈບັ ຫອດຢອດໃຫຢົ້ ່ ໃນລກັ ສະນະຕງັ້ົ ສະເໝເີ ພ່ ອປອົ້ ງກນັ ທຳດແຫວໄຫເຂຳ້ົ ເບຳົ້ ຢຳງ. 3) ກຳນຢອດທຳດທ່ ຢີ ່ ໃນຫອດຢອດລງໃນທຳດອກີ ຊະນດິ ໜ່ ງຶ ນນັ້ົ ຄວນລະວງັ ຢ່ ຳໃຫປ້ົ ຳຍຂອງຫອດຢອດຈ່ ມຸ ລງໃນທຳດລະລຳຍ ເພຳະວ່ ຳຈະເຮດັ ໃຫລ້ົ ອດຢອດເປິເປອົ້ ນຍອົ້ ນມທີ ຳດປະປນກນັ 4) ຫອດຢອດທ່ ີໃຊປ້ົ ະຈຳສຳຫບັ ທຳດເຄມແີ ຕ່ ລະຊະນດິ ບ່ ຄວນໃຊຮ່ ວມກນັ ເພຳະທຳດເຄມບີ ຳງຊະນດິ ອຳດ ຈະເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກນັ ແລະ ສຳມຳດເຮດັ ໃຫກ້ົ ຳນທດລອງຜດິ ພຳດໄດ.ົ້ ແຕ່ ຖຳົ້ ຕອົ້ ງກຳນໃຊດົ້ ດທຳດຊະນດິ ໃໝ່ ຄວນລຳ້ົ ງໃຫສ້ົ ະອຳດກ່ ອນ. 3. ອ່ ຳງນຳ້ົ ຮອ້ົ ນ ອ່ ຳງນຳ້ົ ຮອ້ົ ນໃຊສ້ົ ຳຫບັ ອ່ ຸນທຳດລະລຳຍໃນຫອດທດລອງໃຫຮ້ົ ອ້ົ ນເພ່ ອຕອ້ົ ງກຳນເຮດັ ໃຫທ້ົ ຳດລະລຳຍເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳໄວຂນຶົ້ ຖຳົ້ ບ່ ມອີ ່ ຳງນຳົ້ ຮອົ້ ນອຳດຈະໃຊບ້ົ ກິ ເກແີ ທນກ່ ໄດໂົ້ ດຍໃສ່ ນຳ້ົ ປະປຳໃຫມ້ົ ບີ ລມິ ຳດປະມຳນ 2/3 ຂອງບກິ ເກີ ແລະ ເມ່ ອນຳົ້ ຟດກ່ ປັບໄຟໃຫອົ້ ່ ອນລງແຕ່ ບ່ ຄວນປິດໄຟທງັົ້ ນກີົ້ ່ ເພ່ ອໃຫນ້ົ ຳົ້ ຮອົ້ ນຢ່ ຕະຫອດເວລຳ. 4. ແທ່ ງແກວົ້ ເມ່ ອຕອົ້ ງກຳນຄນທຳດລະລຳຍເພ່ ອຈດຸ ປະສງໃດກ່ ຕຳມ ຕະຫອດເຖງິ ກຳນເຂ່ ຍ ຫ ບດທຳດທ່ ເີ ປັນທຳດ ແຂງໃນຫອດທດລອງ ຫ ໃນບກິ ເກຈີ ະຕອ້ົ ງໃຊແ້ົ ທ່ ງແກວ້ົ ສະເໝີ ແທ່ ງແກວົ້ ມລີ ກັ ສະນະເປັນແທ່ ງຕນັ ໂດຍປຳຍດຳ້ົ ນ ໜ່ ງຶ ອຳດຈະເຮດັ ເປັນລກັ ສະນະກມ ຫ ໂຄງົ້ ງເລກັ ນອົ້ ຍເພ່ ອໃຫເົ້ ໝຳະສມກບັ ລກັ ສະນະຂອງກຳນໃຊງ້ົ ຳນ. 5. ບວິ ເຣດ 1). ກ່ ອນນຳບວິ ເຣດໄປໃຊຕ້ົ ອ້ົ ງລຳົ້ ງບວິ ເຣດໃຫສົ້ ະອຳດດວ້ົ ຍທຳດຊກັ ຟອກ ຫລ ທຳດລະລຳຍເຮດັ ຄວຳມ ສະອຳດ ລຳ້ົ ງໃຫສ້ົ ະອຳດດວ້ົ ຍນຳົ້ ປະປຳແລວ້ົ ລຳົ້ ງດວົ້ ຍນຳ້ົ ກ່ ນັ ອກີ 2-3 ເທ່ ອ. 6
2). ລຳ້ົ ງບວິ ເຣດດວ້ົ ຍທຳດລະລຳຍທ່ ຈີ ະໃຊພົ້ ຽງເລກັ ນອົ້ ຍອກີ 2-3 ເທ່ ອ ແລວົ້ ປ່ ອຍໃຫທ້ົ ຳດລະລຳຍ ນໄີ້ົ ຫລ ອອກທຳງປຳຍບວິ ເຣດ. 3). ກ່ ອນທ່ ຈີ ະຖອກທຳດລະລຳຍລງໃນບວິ ເຣດຕອ້ົ ງປິດບວິ ເຣດກ່ ອນສະເໝີ ແລະຖອກທຳດລະລຳຍລງໃນ ບວິ ເຣດໂດຍຜ່ ຳນທຳງຈວຍຕອງ ໃຫມົ້ ບີ ລມິ ຳດເໜອຂດີ ສນເລກັ ນອົ້ ຍ ເອຳຈວຍອອກແລວົ້ ເປີດກອັ ກໃຫທົ້ ຳດລະ ລຳຍໄຫລອອກທຳງປຳຍບວິ ເຣດ ເພ່ ອປັບໃຫບົ້ ລມິ ຳດຂອງທຳດລະລຳຍຢ່ ທ່ ຂີ ດີ ສນພດີ (ທ່ ບີ ລເິ ວນປຳຍບວິ ເຣດຈະ ຕອົ້ ງບ່ ມຟີ ອງອຳກຳດເຫລອຢ່ ຫຳກມຟີ ອງອຳກຳດຈະຕອ້ົ ງເປີດກອັ ກໃຫທົ້ ຳດລະລຳຍໄລ່ ອຳກຳດອອກໄປຈນໝດ). 4). ຖຳ້ົ ປຳຍບວິ ເຣດມຢີ ອດນຳ້ົ ຂອງທຳດລະລຳຍຕດິ ຢ່ ຕອ້ົ ງເອຳອອກໂດຍໃຫປົ້ ຳຍບວິ ເຣດແຕະກບັ ບກິ ເກີ ຢອດນຳົ້ ກຈະໄຫລອອກໄປ. 5). ກຳນຈບັ ປຳຍບວິ ເຣດທ່ ຖີ ກຕອົ້ ງ (ດ່ ງັ ຮບ) ຫຳກໃຊບ້ົ ວິ ເຣດເພ່ ອກຳນໄຕເຕຣດ ຫລກຳນຖ່ ຳຍເທທຳດໃນ ບວິ ເຣດລງສ່ ພຳຊະນະທ່ ຮີ ອງຮບັ ຈະຕອ້ົ ງໃຫປົ້ ຳຍບວິ ເຣດຢ່ ໃນພຳຊະນະນນັ້ົ ທງັ ນເີົ້ ພ່ ອບ່ ໃຫທົ້ ຳດລະລຳຍເຮ່ ຍເມ່ ອ ປ່ ອຍທຳດລະລຳຍອອກຈຳກບວິ ເຣດຈນທຳດລະລຳຍລຸດລງເຖິງຂດີ ບອກບລມິ ຳດສຸດທຳົ້ ຍຂອງ ບວິ ເຣດນນັົ້ ໆ ຕອ້ົ ງຮບີ ປິດບວິ ເຣດທນັ ທີ ຫຳກປ່ ອຍໃຫທົ້ ຳດລະລຳຍເລີຍຂີດບອກບລມິ ຳດສຸດທຳ້ົ ຍລງມຳ ຈະບ່ ຮົ້ ບລມິ ຳດທ່ ີ ແນ່ ນອນຂອງທຳດລະລຳຍທ່ ຜີ ່ ຳນບວິ ເຣດລງມຳອກີ ອນັ ໜ່ ງຶ ໃນກລະນທີ ່ ຕີ ອົ້ ງໃຊທ້ົ ຳດລະລຳຍທ່ ມີ ຈີ ຳນວນຫລຳຍ ແລະໃຊບ້ົ ວິ ເຣດໃນກຳນຖ່ ຳຍເທ ເມ່ ອປ່ ອຍທຳດລະລຳຍຈນເຖງິ ຂດີ ບອກບລມິ ຳດສຸດທຳ້ົ ຍແລວ້ົ ຕອົ້ ງປິດບວິ ເຣດ ກ່ ອນ ແລວົ້ ຈ່ ງຶ ຕ່ ມທຳດລະລຳຍລງໃນບວິ ເຣດ, ປັບໃຫມົ້ ລີ ະດບັ ຢ່ ທ່ ຂີ ດີ ສນໃໝ່ ຕ່ ຈຳກນນັົ້ ກປ່ ອຍທຳດລະລຳຍລງ ມຳຈນກວ່ ຳຈະໄດບົ້ ລມິ ຳດຕຳມຕອ້ົ ງກຳນ. 5. ເຄ່ ອງແກວ້ົ ແລະ ກຳນນຳໃຊ້ົ ຕຳຕະລຳງລຳຍກຳນອຸປະກອນເຄ່ ອງແກວ້ົ ລຳດບັ ອຸປະກອນກຳນທດລອງ ກຳນນຳໃຊ ົ້ Gradutuated cylinder ຜອງທຳດລະລຳຍ 1 (ບງັ້ົ ຮ່ ຳຍ) Erlenmeyer flask ບນັ ຈທຸ ຳດລະລຳຍເພ່ ອໃຊໃົ້ ນກຳນເຮດັ ປະຕກິ ຣິ ຍິ ຳ 2 (ແກວົ້ ຮບຈວຍ) Filter flask 3 (ແກວ້ົ ຮບຈວຍສຳລບັ ຕອງ) ຕອງທຳດດວ້ົ ຍແຮງສນບນັ ຍຳກຳດ Funnel ຕອງທຳດທ່ ວໄປ 4 (ຈວຍຕອງ) Beaker ບນັ ຈທຸ ຳດທ່ ເີ ປັນທຳດແຂງ ແລະ ທຳດແຫວ 5 (ບກິ ເກ)ີ Cruciblc and cover ໃຊເ້ົ ຜຳທຳດທ່ ຕີ ອົ້ ງກຳນອຸນຫະພມສງ 6 (ຄຊບິ ເບີ ແລະ ຝຳ) Desiccator ບນັ ຈທຸ ຳດທ່ ຈີ ະດດຄວຳມຊ່ ຸມ 7 (ໂຖດດຄວຳມຊ່ ຸມ) 8 Buchner funnel ໃຊຕົ້ ອງທຳດ 7
(ຈວຍບຸກເນ)ີ Watch glass ໃຊປົ້ ິດພຳສະນະ ຫ ລະເຫຍີ ທຳດທ່ ມີ ປີ ະລມິ ຳນໜອ້ົ ຍ 9 (ແກວ້ົ ໜຳົ້ ໂມງ) Florence flask ບນັ ຈທຸ ຳດລະລຳຍທ່ ໃີ ຊໃົ້ ນກຳນສະກດັ 10 (ແກວ້ົ ກນ້ົ ປຸງົ້ ) Volumetric flask ໃຊປ້ົ ຸງແຕ່ ງຄວຳມເຂມັ້ົ ຂຸນົ້ ຂອງທຳດລະລຳຍ 11 (ກວດວດັ ບລມິ ຳດ) Buret (Burette) ໃຊໄົ້ ທເທຣດເພ່ ອຊອກຫຳຄວຳມເຂມັ້ົ ຂຸນ້ົ ຂອງທຳດລະລຳຍ 12 (ບວິ ເຣດ) Test tube ໃຊໃ້ົ ສ່ ທຳດທ່ ມີ ປີ ະລມິ ຳນໜອ້ົ ຍໃນກຳນທດລອງ 13 (ຫອດທດລອງ) Termometer 14 (ເຄ່ ອງວດັ ແທກອຸນຫະພມ) ໃຊວົ້ ດັ ແທກອຸນຫະພມໃນກຳນທດລອງ Pipet (Pipette) ໃຊວົ້ ດັ ແທກບລມິ ຳດຂອງທຳດທ່ ຕີ ອົ້ ງກຳນຄວຳມລະອຽດ 15 (ປີແປັດ) Dropper ໃຊດົ້ ດ ຫ ຢອດທຳດລະລຳຍ 16 (ຫອດຢອດ) Stirring rod ໃຊຄົ້ ນທຳດລະລຳຍ 17 (ແທ່ ງແກວົ້ ) 6. ວທິ ທີ ຳຄວຳມສະອຳດເຄ່ ອງທດລອງທ່ ເີ ຮດັ ດວົ້ ຍແກວົ້ ເຄ່ ອງແກວົ້ ທ່ ໃີ ຊໃົ້ ນກຳນທດລອງຈຳເປັນຕອົ້ ງລຳ້ົ ງໃຫສ້ົ ະອຳດສະເໝີ ເພຳະອຳດຈະເຮດັ ໃຫຜົ້ ນກຳນທດລອງ ຜດິ ພຳດ ຫ ຄຳດເຄ່ ອນໄປຈຳກຄວຳມເປັນຈງິ ໄດ.້ົ ໂດຍທ່ ວໄປກຳນລຳົ້ ງເຄ່ ອງແກວົ້ ໃນກຳນທດລອງມດີ ່ ງັ ນ:ີ້ົ 1). ຕອ້ົ ງທຳຄວຳມສະອຳດເຄ່ ອງແກວົ້ ນນັົ້ ທນັ ທຫີ ງັ ຈຳກໃຊງ້ົ ຳນແລວົ້ ເພ່ ອໃຫເ້ົ ຄ່ ອງແກວ້ົ ແຫງົ້ ກ່ ອນທ່ ຈີ ະນຳໄປ ໃຊງ້ົ ຳນໃນຄງັົ້ ຕ່ ໄປ. 2). ກຳນທຳຄວຳມສະອຳດເຄ່ ອງແກວົ້ ຕອົ້ ງປະຕບິ ດັ ດວ້ົ ຍຄວຳມລະມດັ ລະວງັ ໂດຍສະເພຳະເຄ່ ອງແກວ້ົ ທ່ ີມີ ລກັ ສະນະເປັນກຳົ້ ນຍຳວເຊ່ ນັ : ຂວດວດັ ບລມິ ຳດ, ປີແປັດ, ບວິ ເຣດ, ຫອດທດລອງ... 3). ຕຳມປກກະຕກິ ຳນລຳົ້ ງເຄ່ ອງແກວ້ົ ມກັ ຈະໃຊສ້ົ ະບ, ແຟັບ... ດ່ ງັ ນນັ້ົ , ຈ່ ງຶ ຕອົ້ ງລຳົ້ ງສະບ ຫ ທຳດທ່ ນີ ຳມຳລຳ້ົ ງ ອອກໃຫໝົ້ ດເພຳະຖຳ້ົ ທຳດພວກນຕີ້ົ ກຄຳ້ົ ງຢ່ ອຳດຈະໄປລບກວນອຳດຈະເຮດັ ໃຫກ້ົ ຳນທດລອງຜດິ ພຳດໄດ.ົ້ 4). ໃນກຳນລຳົ້ ງເຄ່ ອງແກວົ້ ໃນຫອົ້ ງທດລອງທ່ ວໆໄປ ປກກະຕຈິ ະລຳົ້ ງດວົ້ ຍແປງໂດຍໃຊສ້ົ ະບ ຫ ແຟັບ ແລວ້ົ ແຕ່ ລະກລະນີ ຕ່ ຈຳກນນັ້ົ ກ່ ລຳ້ົ ງດວ້ົ ຍນຳ້ົ ໃຫສ້ົ ະອຳດ ແລະ ຂນັົ້ ສຸດທຳ້ົ ຍຈະຕອົ້ ງລຳົ້ ງດວົ້ ຍນຳ້ົ ກ່ ນັ 1 – 2 ຄງັົ້ , ຖຳ້ົ ເຄ່ ອງ ແກວ້ົ ສະອຳດຈະສງັ ເກດເຫນັ ນຳົ້ ທ່ ພີ ນ້ົ ຜວິ ຂອງເຄ່ ອງແກວ້ົ ປຽກສະໝ່ ຳສະເໝເີ ປັນແບບດຽວກນັ ແຕ່ ຖຳົ້ ເຄ່ ອງແກວ້ົ ຍງັ ບ່ ສະອຳດຈະສງັ ເກດເຫນັ ເປັນຢອດນຳ້ົ ຕດິ ຢ່ ຕຳມເຄ່ ອງແກວ້ົ ນນັົ້ . 5). ກຳນໃຊແົ້ ປງ ຫ ຟອຍລຳົ້ ງເຄ່ ອງແກວ້ົ ຕອ້ົ ງລະມດັ ລະວງັ ໃຫຫ້ົ ຳຍເພຳະດຳ້ົ ມແປງອຳດຈະເຮດັ ໃຫເົ້ ຄ່ ອງແກວົ້ ແຕກໄດ.້ົ ແປງລຳ້ົ ງເຄ່ ອງແກວ້ົ ມຫີ ຳຍຊະນດິ ຄວນເລອກໃຊໃ້ົ ຫເ້ົ ໝຳະກບັ ລກັ ສະນະຂອງເຄ່ ອງແກວ້ົ . 8
6.1. ກຳນເຮດັ ຄວຳມສະອຳດປິເເປດ ປິເເປດສຳມຳດລຳ້ົ ງດວົ້ ຍທຳດລະລຳຍຜງຊກັ ຟອກທ່ ອີ ່ ຸນ ຫລ ທຳດລະລຳຍເຮດັ ຄວຳມສະອຳດ ໂດຍໃສ່ ທຳດ ລະລຳຍນໃີ້ົ ນປີເເປດປະມຳນ 1/3 ຂອງປິເເປດຄ່ ອຍໆ ງ່ ຽງປີເເປດຈນເກອບຈະຢ່ ໃນແນວຮຳບພຽງ ແລວົ້ ໝຸນ ປີແປດໄປມຳ ເພ່ ອໃຫທົ້ ຳດລະລຳຍປຽກໄປທ່ ວພນົ້ ຜວິ ດຳ້ົ ນໃນຂອງປີເເປດປ່ ອຍໃຫທ້ົ ຳດລະລຳຍໄຫລອອກທຳງ ປຳຍປີເເປດລຳົ້ ງດວົ້ ຍນຳ້ົ ກ່ ນັ ຫລຳຍໆເທ່ ອ ຈນແນ່ ໃຈວ່ ຳສະອຳດ (ອຳດເຮດັ ຊຳົ້ ຫຳກບ່ ແນ່ ໃຈວ່ ຳສະອຳດດແີ ລວົ້ ) 6.2. ກຳນເຮດັ ຄວຳມສະອຳດບວິ ເຣດ ປກກະຕເິ ຮດັ ຄວຳມສະອຳດດວົ້ ຍທຳດຊກັ ຟອກໂດຍໃຊແົ້ ປງກຳ້ົ ນຍຳວ ຖຳົ້ ລຳ້ົ ງດວົ້ ຍນຳ້ົ ກ່ ນັ ແລວົ້ ຍງັ ບ່ ສະອຳດ (ສງັ ເກດນຳ້ົ ທ່ ເີ ກຳະຕດິ ຢ່ ໃນບວິ ເຣດ) ກນຳໄປລຳ້ົ ງດວົ້ ຍທຳດລະລຳຍເຮດັ ຄວຳມສະອຳດອກີ ເທ່ ອໜ່ ງຶ , ຕງັ້ົ ປະໄວປ້ົ ະມຳນ 10-15 ນຳທີ ປ່ ອຍໃຫທົ້ ຳດລະລຳຍໄຫລອອກທຳງປຳຍບວິ ເຣດ, ນຳໄປລຳົ້ ງນຳົ້ ແລະ ລຳົ້ ງດວ້ົ ຍນຳ້ົ ກ່ ນັ ຖຳ້ົ ເຫນັ ວ່ ຳຍງັ ບ່ ສະອຳດກຄວນເຮດັ ຊຳົ້ . ຫລງັ ຈຳກນຳບວິ ເຣດໄປໃຊແ້ົ ລວົ້ ກຳແລດັ ອຳດມຳອຸດຕນັ ຢ່ ປຳຍ ບວິ ເຣດໄດ້ົ ຈຳເປັນຈະຕອົ້ ງກຳຈດັ ອອກໄປໂດຍໃຊລົ້ ວດທ່ ມີ ຂີ ະໜຳດພເໝຳະກບັ ຮຂອງບວິ ເຣດແທງເຂຳ້ົ ໄປເພ່ ອ ເຮດັ ໃຫ້ົ ກຳແລດັ ທ່ ອີ ຸດຕນັ ຢ່ ແຕກອອກ ແລວົ້ ລຳົ້ ງດວ້ົ ຍນຳົ້ ເຮດັ ຄວຳມສະອຳດ. ກຳນເຮດັ ຄວຳມສະອຳດປຳຍບວິ ເຣດ ອຳດໃຊວ້ົ ທິ ກີ ຳນຂຳ້ົ ງລ່ ຸມນກີ້ົ ໄດຄ້ົ : 1) ໃຫຄ້ົ ວຳມຮອ້ົ ນທ່ ປີ ຳຍບວິ ເຣດຢ່ ຳງລະມດັ ລະວງັ ໂດຍໃຊໄົ້ ຟຈຳກກຳ້ົ ນໄມຂົ້ ດີ ໄຟ ເມ່ ອກຳແລດັ ຮອ້ົ ນ ຈນເຖງິ ຈດຸ ເປ່ ອຍ (ອຳດຕອ້ົ ງໃຊໄົ້ ມຂ້ົ ດີ ໄຟຫລຳຍກຳົ້ ນຖຳ້ົ ຈຳເປັນ) ໃຊແົ້ ຮງດນັ ຂອງນຳ້ົ ຫລອຳກຳດ (ປ່ ອຍໃຫລົ້ ງມຳ ຈຳກສ່ ວນເທງິ ຂອງບວິ ເຣດ) ຜກັ ດນັ ໃຫກ້ົ ຳແລດັ ທ່ ເີ ປ່ ອຍໄຫລອອກມຳ. 2) ເຊດັ ຂຝີ້ົ ່ ຸ ນທ່ ປີ ຳຍບວິ ເຣດອອກໃຫໝ້ົ ດກ່ ອນທ່ ຈີ ະນຳໄປໃຊ.້ົ ຂຄ້ົ ວນລະວງັ : 1. ຂະໜຳດຂອງລວດທ່ ີໃຊແົ້ ທງເຂຳົ້ ໄປທຳງປຳຍບວິ ເຣດເພ່ ອເຮດັ ໃຫກ້ົ ຳແລດັ ຫລຸດອອກມຳນນັົ້ ຕອົ້ ງມຂີ ະ ໜຳດເໝຳະສມແລະບ່ ໃຫຍ່ ເກນີ ໄປ ເພຳະຈະເຮດັ ໃຫປົ້ ຳຍບວິ ເຣດແຕກໄດ້ົ 2. ກຳນໃຫຄົ້ ວຳມຮອ້ົ ນທ່ ປີ ຳຍບວິ ເຣດຕອົ້ ງເຮດັ ດວ້ົ ຍຄວຳມລະມດັ ລະວງັ ບ່ ດ່ ງັ ນນັົ້ ປຳຍບວິ ເຣດອຳດແຕກໄດ.້ົ 3. ກຳນຖປີເເປດແລະບວິ ເຣດຕອົ້ ງລະມດັ ລະວງັ ໃຫຫ້ົ ລຳຍ ເພຳະເປັນອຸປະກອນເຄ່ ອງແກວ້ົ ທ່ ມີ ກີ ຳົ້ ນຍຳວ ແລະຍຳວກວ່ ຳທ່ ເີ ຮຳຄດິ . ດ່ ງັ ນນັົ້ , ຈ່ ງຶ ມກັ ຈະພບວ່ ຳປຳຍບວິ ເຣດແຕກຫລຫກັ ສະເໝ.ີ ເມ່ອເຮຳ ບ່ ສຳມຳດລຳົ້ ງເຄ່ອງແກວົ້ ໃຫສົ້ ະອຳດໄດດົ້ ວ້ົ ຍສະບ ຫລ ທຳດຊກັ ຟອກ ກຕອົ້ ງນຳມຳລຳ້ົ ງດວົ້ ຍທຳດ ລະລຳຍເຮດັ ຄວຳມສະອຳດ, ຊ່ງຶ ມຫີ ລຳຍຊະນດິ ດ່ງັ ຕ່ ໄປນ:ີ ົ້ 1). ທຳດລະລຳຍເຮດັ ຄວຳມສະອຳດໄດໂຄຣເມດ-ອຳຊດິ ຊລັ ຟິວຣກິ . ທຳດລະລຳຍເຮດັ ຄວຳມສະອຳດຊະນດິ ນຕີົ້ ຽມໄດຈ້ົ ຳກກຳນລະລຳຍ Na2Cr2O7. 2H2O (ໂຊດຽມໄດ ໂຄຣເມດ) 92 ກຣຳມໃນນຳົ້ ກ່ ນັ 458 mL (ອຳດໃຊໂ້ົ ພແທສຊຽມໄດໂຄຣເມດ ກໄດົ້ ແຕ່ ອຳນຳດກຳນລະລຳຍນອ້ົ ຍ ກວ່ ຳໂຊດຽມໄດໂຄຣເມດ) ຄ່ ອຍໆຕ່ ມ H2SO4 ເຂມ້ົ ຂຸ ນົ້ 800 mL ຄນດວ້ົ ຍແທ່ ງແກວົ້ ຈະເຫນັ ວ່ ຳມຄີ ວຳມຮອ້ົ ນ ເກດີ ຂນຶົ້ ຫລຳຍແລະທຳດລະລຳຍປ່ ຽນເປັນທຳດເຄ່ ງິ ແຂງເຄ່ ງິ ແຫລວສແີ ດງ, ເມ່ ອລຳ້ົ ງເຄ່ ອງແກວົ້ ດວ້ົ ຍທຳດຊກັ ຟອກ ແລວ້ົ ໃຫຖ້ົ ອກທຳດລະລຳຍໄດໂຄຣເມດນລີ້ົ ງໄປເລກັ ນອ້ົ ຍ ໃຫໄ້ົ ຫລໄປທ່ ວພນົ້ ຜວິ ຂອງເຄ່ ອງແກວົ້ ແລວ້ົ ລຳົ້ ງດວ້ົ ຍ ນຳົ້ ແລະ ນຳົ້ ກ່ ນັ ຈນແນ່ ໃຈວ່ ຳສະອຳດ. 9
2). ທຳດລະລຳຍເຮດັ ຄວຳມສະອຳດອຳຊດີ ໄນຕຣກິ ເຈອຈຳງ ໃຊເ້ົ ຮດັ ຄວຳມສະອຳດຝ້ົຳຊ່ ງຶ ຢ່ ດຳ້ົ ນໃນຂວດຫລອຸປະກອນທ່ ີເປັນເຄ່ ອງແກວ້ົ ຕ່ ຳງໆ ໂດຍຖອກອຳຊດິ ໄນຕຣກິ ຢ່ ຳງເຈອຈຳງລງໄປ ໃຫພ້ົ ນົ້ ຜວິ ຂອງເຄ່ ອງແກວົ້ ເຫລ່ ຳນນັົ້ ປຽກຊ່ ຸມດວົ້ ຍອຳຊດິ ໄນຕຣກິ ແລວ້ົ ລຳົ້ ງດວ້ົ ຍນຳົ້ ແລະ ນຳ້ົ ກ່ ນັ ຫລຳຍໆຄງັົ້ 3). ທຳດລະລຳຍເຮດັ ຄວຳມສະອຳດອຳຊດິ ກດັ ທອງ ອຳຊດິ ກດັ ທອງເປັນທຳດລະລຳຍປະສມລະຫວ່ ຳງອຳຊດິ ເກອ ແລະ ອຳຊດິ ໄນຕຣກິ ເຂມົ້ ຂຸ ນ້ົ ໃນອດັ ຕຳ ສ່ ວນ 3:1 ໂດຍບລມິ ຳດ ຕຳມລຳດບັ . ທຳດລະລຳຍເຮັດຄວຳມສະອຳດຊະນດິ ນມີ້ົ ອີ ຳນຳດສງຫລຳຍ ແຕ່ ເປັນ ອນັ ຕະລຳຍເພຳະມອີ ຳນຳດໃນກຳນກດັ ສງ. ກຳນນຳມຳໃຊຈ້ົ ່ ງຶ ຕອົ້ ງລະມດັ ລະວງັ ເປັນພເິ ສດ 4). ທຳດລະລຳຍເຮດັ ຄວຳມສະອຳດໂພແທສຊຽມຫລໂຊດຽມໄຮດຣອກໄຊໃນແອລກຮ ທຳດລະລຳຍເຮດັ ຄວຳມສະອຳດຊະນດິ ນຕີ້ົ ຽມໄດໂົ້ ດຍລະລຳຍ NaOH 120 ກຣຳມ ຫລ KOH 150 ກຣຳມໃນນຳົ້ 120 mL ແລວົ້ ຕ່ ມເອທຳນອລ 95% ເພ່ ອເຮດັ ໃຫມ້ົ ບີ ລມິ ຳດເປັນ 1 ລດິ . ທຳດລະລຳຍເຮດັ ຄວຳມ ສະອຳດຊະນດິ ນເີົ້ ປັນທຳດລະລຳຍເຮດັ ຄວຳມສະອຳດທ່ ດີ ຫີ ລຳຍ ເພຳະບ່ ກດັ ເຄ່ ອງແກວົ້ ແລະເໝຳະສຳລບັ ກຳຈດັ ວດັ ຖຸທ່ ມີ ລີ ກັ ສະນະເໝອນຖ່ ຳນ 5). ທຳດລະລຳຍເຮດັ ຄວຳມສະອຳດໄຕຣໂຊດຽມຟອສເຟດ ທຳດລະລຳຍຊະນດິ ນຕີົ້ ຽມໄດໂ້ົ ດຍລະລຳຍ Na3PO4 57 ກຣຳມແລະໂຊດຽມໂອລເີ ອດ 28.5 ກຣຳມ ໃນ ນຳ້ົ 470 mL ເໝຳະສຳລບັ ກຳຈດັ ທຳດພວກຄຳບອນ. ຖຳົ້ ໃຫເ້ົ ຄ່ ອງແກວ້ົ ປຽກທຳດລະລຳຍນແີົ້ ລວ້ົ ໃຊແ້ົ ປງຖຈະ ສະອຳດໄດງົ້ ່ຳຍ. ຂຄົ້ ວນລະວັງ: ກຳນກຽມ ແລະ ກຳນຖກທຳດລະລຳຍເຮັດຄວຳມສະອຳດຕອ້ົ ງເຮັດດວ້ົ ຍຄວຳມ ລະມດັ ລະວງັ ຢ່ ຳໃຫຖ້ົ ກເສອົ້ ຜຳ້ົ ຫລ ຜວິ ໜງັ . 10
ບດທີ 2 ກຳນກຳນດດດັ ສະນອີ ມນຳົ້ ຂອງເກອອມນຳົ້ 1. ຈດຸ ປະສງ ໃຫນົ້ ກັ ສກຶ ສຳສຳມຳດ: - ອະທບິ ຳຍຄວຳມໝຳຍໂມເລກຸນອມນຳົ້ ໄດ.ົ້ - ຄດິ ໄລ່ ຫຳປະລມິ ຳນຂອງນຳ້ົ ໃນທຳດເກອອມນຳົ້ ໄດ.້ົ 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ົ ງ ທອງຊນຟັດອມນຳົ້ ເປັນທຳດເກອຊະນດິ ໝ່ ງທ່ ມີ ສີ ອງລກັ ສະນະຄ: ລກັ ສະນະທ່ ອີ ມນຳົ້ ແລະ ບ່ ອມນຳົ້ ໃນ ກລະນທີ ່ ອີ ມນຳົ້ ໂມເລກຸນຈະເປັນສຟີ ຳ້ົ ແລະ ຖຳ້ົ ບ່ ອມນຳົ້ ໂມເລກຸນຈະເປັນສຂີ ຳວ. ທອງຊຸນຟັດອມນຳົ້ ເປັນທຳດທ່ ໃີ ຊໃ້ົ ນກຳນວເິ ຄຳະ (analytical reagent) ໂດຍເປັນສ່ ວນປະສມຂອງທຳດ ລະລຳຍ Fehling’s ແລະ Benedict’s ສຳລບັ ທດສອບນຳົ້ ຕຳນຣດີ ວິ (reducing sugars) ແລະ ທງັ ເປັນສ່ ວນ ປະ ສມຂອງທຳດລະລຳຍໄບຢເຣຕ (Biuret solution) ທ່ ໃີ ຊໃົ້ ນກຳນທດສອບໂປຣຕນີ ອກີ ດວ້ົ ຍ. 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ 3.1. ອຸປະກອນ - ຈອກບກິ ເກີ 250 ml ແລະ 100 ml - ແທ່ ງແກວົ້ - ຕະກຽງເຫຳ້ົ 90 - ບ່ ວງຕກັ - ຄຽງ3ຂຳ - ຊງິ ຊ່ ງັ - ແທ່ ງແກວົ້ - ແຜ່ ນກນັ ຄວຳມຮອ້ົ ນ - ກບັ ໄຟ 3.2. ທຳດເຄມີ - ເມດັ ມະນທີ ອງຊນຟຳດອມນຳ້ົ CuSO4.H2O 11
4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ - ຊ່ ງັ ມວນສຳນຂອງຈອກບກິ ເກກີ ່ ອນຫລງັ ຈຳກນນັ້ົ ບນັ ທກຶ ໄວ.ົ້ - ໃຊບົ້ ່ ວງຕກັ CuSO4.H2O ໃສ່ ຈອກບກິ ເກແີ ລວ້ົ ຊ່ ງັ ມວນສຳນຂອງ CuSO4.H2O ໃຫໄ້ົ ດ້ົ 2 g - ນຳໄປເຜຳ ດວ້ົ ຍຕະກຽງເຫຳ້ົ 90 ໃຊແ້ົ ທ່ ງແກວົ້ ຄນໄປມຳຈນສງັ ເກດເຫນັ ວ່ ຳ CuSO4.H2O ກຳຍເປັນສຂີ ຳວ. - ນຳຈອກບກິ ເກທີ ່ ເີ ຜຳແລວົ້ ໄປເຜຳໄປຊ່ ງັ ຄນອກີ ເທ່ ອໜ່ ງຶ ພອ້ົ ມບນັ ທກຶ ຜນ. - ຈຳກນນັົ້ ນຳຈອກບກິ ເກທີ ່ ເີ ຜຳແລວົ້ ປະໄວໃ້ົ ຫເົ້ ຢັນລງໂດຍປິດຝຳໃຫແ້ົ ຈບດແີ ລວົ້ ນຳໄປຊ່ ງັ ນຳົ້ ໜກັ ຈນບ່ ມກີ ຳນ ປ່ ຽນແປງ ແລວ້ົ ບນັ ທກຶ ໄວ.ົ້ ຮບພຳບກຳນທດລອງ 5. ຜນກຳນທດລອງ ທຳດ ມວນສຳນ g CuSO4.5H2O ກ່ ອນເຜຳ ຫງັ ເຜຳ 1 ຫງັ ເຜຳ 2 CuSO4 CuSO4 102.49 101.61 101.66 6. ສະຫຸບຜນກຳນທດລອງ ເມ່ ອນຳເອຳ CuSO4.5H2O ໄປເຜຳດວົ້ ຍຄວຳມຮອ້ົ ນ ຈະສງັ ເກດເຫນັ ວ່ ຳທຳດ CuSO4.5H2O ຈະມກີ ຳນ ປ່ ຽນແປງຈຳກສຟີ ຳົ້ ຈະກຳຍເປັນສຂີ ຳວ (ເນ່ ອງຈຳກວ່ ຳ ທອງຊນຟັດຍງັ ອມນຳ້ົ ຢ່ ເມ່ ອນຳໄປເຜຳແລວ້ົ ນຳ້ົ ຈະລະເຫຍີ ອຳຍອອກ ສ່ ວນທເີ ຫອແມ່ ນ CuSO4) ຍອົ້ ນນຳົ້ ມຄີ ວຳມໜຳແໜນ້ົ ຕ່ ຳກວ່ ຳທອງຊນຟັດ. ເມ່ ອເຜຳຈນນຳ້ົ ລະເຫຍີ ອຳຍອອກໝດແລວ້ົ ນຳຈອກບິກເກີທີຍງັ CuSO4 ມຳຊ່ ງັ ຕອນຍງັ ຮອ້ົ ນ ແລະ ເຢັນ ສງັ ເກດເຫນັ ວ່ ຳຕອນຍງັ ຮອົ້ ນຢ່ ນນັົ້ ມວນສຳນນອ້ົ ຍກວ່ ຳຕອນມນັ ເຢັນ ສຳມຳດສະຫຸບໄດວ້ົ ່ ຳ: ຕອນຍງັ ຮອ້ົ ນນນັ້ົ ນຳ້ົ ລະເຫຍີ ອອກໝດຈະຍງັ ແຕ່ CuSO4 ສດ. ແຕ່ ເມ່ ອມນັ ເຢັນລງສງັ ເກດເຫນັ ວ່ ຳຍງັ ມອີ ຳຍນຳົ້ ທລີ ະເຫຍີ ຢ່ ບລເິ ວນໃນ ຈອກນນັົ້ ຈະຄວບແໜນ້ົ ຕດິ ນຳຈອກ ຫ ອຳຍນຳ້ົ ມກີ ຳນລວມຕວຕກລງມຳປນ CuSO4 ຄເກ່ ຳແຕ່ ອຳຍນຳົ້ ນນັ້ົ ມພີ ຽງ ແຕ່ ຈຳນວນໜ່ ງຶ ທ່ ນີ ອ້ົ ຍໆ ຈ່ ງຶ ເຮດັ ໃຫມ້ົ ວນສຳນຂອງ CuSO4 ເພ່ ມິ ຂນົ້ ນອົ້ ຍໜ່ ງຶ . ວທິ ຄີ ດິ ໄລ່ ມວນສຳນຂອງຈອກບກິ ເກີ 100.49 g 12
ມວນສຳນຂອງ CuSO4.5H2O = 2 g ມວນສຳນຈອກບກິ ເກີ + CuSO4.5H2O = 102.49 g CuS CuS + 102.49 g 101.61 g X ອງີ ຕຳມກດເກນຮກັ ສຳມວນສຳນ ສຳມຳດຊອກຫຳມວນສຳນຂອງອຳຍນຳົ້ ໄດ:ົ້ X = 102.49 – 101.61 = 0.88 g ມວນສຳນຂອງນຳ້ົ ທລີ ະເຫຍີ ອອກ = 0.88 g 7. ຄຳຖຳມ 1. ມວນສຳນຂອງມະນທີ ອງຊຸນຟຳດແຫງ້ົ (ມວນສຳນສຸດທຳ້ົ ຍ) ເຫອຈກັ ກຳມ? 2. ປະລມິ ຳນຂອງທຳດມກີ ຳນພວພນັ ກບັ ມວນສຳນແນວໃດ? 13
ບດທີ 3 ກຳນຄດິ ໄລ່ ປະລມິ ຳນ H2 ໂດຍອງີ ໃສ່ ກດເກນແຫ່ ງກຳນຮກັ ສຳມວນສຳນ 1. ຈດຸ ປະສງ ໃຫນົ້ ກັ ສກຶ ສຳສຳມຳດ: ຄດິ ໄລ່ ຫຳປະລມິ ຳນ H2 ທ່ ປີ ຸງແຕ່ ງໄດົ້ 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ົ ງ ຮໂີ ດຣແຊນເປັນທຳດມນຊະນດິ ໜ່ ງຶ ທ່ ຄີ ງຕວໃນພຳວະກ໊ຳສ, ມສີ ນັ ຍຳລກັ ແມ່ ນ H, ຢ່ ໃນພຳວະອຳຍຈະຢ່ ໃນ ຮບໂມເລກຸນ (H2), ບ່ ມກີ ນິ ສ,ີ ບ່ ມກີ ່ ນິ , ຕດິ ໄຟໄດງົ້ ່ຳຍ, ບ່ ເປັນໂລຫະ, ຮໂີ ດຣແຊນສຳມຳດເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບັ ທຳດ ອ່ ນໄດ.ົ້ ໃນຫອ້ົ ງທດລອງ ຮໂີ ດຣແຊນສຳມຳດປຸງແຕ່ ງໄດຈ້ົ ຳກປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວ່ ຳງອຳຊດິ ກບັ ໂລຫະເຊ່ ນັ : ສງັ ກະສ,ີ ມຳເຢຊອີ ອມ ແລະ ອ່ ນໆ. 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ 3.1. ອຸປະກອນ - ຈອກບກິ ເກຂີ ະໜຳດ 100 ml - ຊງິ ຊ່ ງັ - ປີແປັດ - ບງັ້ົ ຮ່ ຳຍ - ຈວຍ 3.2. ທຳດເຄມີ - ເສນັ້ົ ໂລຫະ Mg - HCI : 1 M - HC2H3O2 - CH3COOH 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ - ນຳເອຳອຳຊດິ HCI ປະມຳນ 20 ml ບນັ ຈລຸ ງໃນຈອກບກິ ເກີ ແລວ້ົ ຊ່ ງັ ແລະບນັ ທກຶ ; ນຳເອຳເສນັ້ົ ໂລຫະ Mg 0,02 g ໃສ່ ລງໃນຈອກບກິ ເກີ ທ່ ບີ ນັ ຈຸ HCI ສງັ ເກດປະກດກຳນທ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ົ ພອ້ົ ມບນັ ທກຶ ຜນ. - ເມ່ ອປະຕກິ ລິ ຍິ ຳສນິົ້ ສຸດລງໃຫເົ້ ອຳຈອກບກິ ເກໄີ ປຊ່ ງັ ແລະ ບນັ ທກຶ , ຈຳກນນັ້ົ ໃຫຄົ້ ດິ ໄລ່ ຫຳມວນສຳນຂອງອຳຍ ທ່ ເີ ກດີ ຂນຶົ້ . - ປະຕບິ ດັ ຄຂຳົ້ ງເທງິ ແຕ່ ປ່ ຽນ HCI ເປັນ HC2H3O2 5. ຜນກຳນທດລອງ ຕຳຕະລຳງບນັ ທກຶ ຜນ: ລຳດບັ ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ ນົ້ຳ ໜັກ ທ່ ີ ຊ່ ັງ ປະກດກຳນທ່ ເີ ກດີ ຂນົ້ ໄດ້ົ ( g ) 14
1 ຈອກບກິ ເກີ + HCl ກ່ ອນຕ່ ມ 76.10 ເມ່ ອເອຳແຜ່ ນ Mg ຈ່ ມຸ ລງຈະສງັ ເກດ Mg ເຫນັ ວ່ ຳ ແຜ່ ນ Mg ຈະຟ ແລະ ກຳຍ 2 ຈອກບກິ ເກີ + HCl ຕ່ ມ Mg 75.70 ເປັນສຂີ ຳວ ມຝີ ອດສຂີ ຳວຟດອອກມຳ ( ຫງັ ຈຳກປະຕກິ ຍິ ຳສນິ້ົ ສຸດ ) ແລະ ນຳົ້ ໃນຈອກຈະຮອົ້ ນຂນຶົ້ ພອົ້ ມ ທງັ ມອີ ຳຍສີຂຳວປິວຂຶນ້ົ ແລະ ມີກ່ ິນ 3 ຈອກບກິ ເກີ + CH3COOH 72.27 ກ່ ອນຕ່ ມ Mg ຂວິ . ເມ່ ອເອຳແຜ່ ນ Mg ຈ່ ມຸ ລງຈະສງັ ເກດ 4 ຈອກບກິ ເກີ + CH3COOH ຕ່ ມ Mg ( ຫງັ ຈຳກປະຕກິ ຍິ ຳສນິ້ົ ສຸດ ) 72.12 ເຫນັ ວ່ ຳ ແຜ່ ນ Mg ຈະຈມລງ ແລະ ກຳຍເປັນສີຂຳວ ມີຝອດສີຂຳວຟດ ອອກມຳ ແລະ ນຳ້ົ ໃນຈອກຈະຮອ້ົ ນ ຂນ້ົ ເລກັ ນອ້ົ ຍ ພອົ້ ມທງັ ມີອຳຍສຂີ ຳວ ປິວຂນ້ົ ແລະ ມກີ ່ ນິ ຂວິ . ວທິ ຄີ ດິ ໄລ່ ສ່ ງິ ທ່ ຮີ ົ້ - HCl 20 ml = 20 g + ຈອກ = 76.10 g ມວນສຳນຂອງຈອກ = 56.10 g - ແຜ່ ນ Mg = 0.2 g - ຜນຜະລດິ ໄດ້ົ Mg Cl2 + ຈອກ = 75.70 g ຮວ້ົ ່ ຳມວນສຳນຂອງຈອກ = 56.10 g ມວນສຳນຂອງ MgCl2 = 75.70 – 56.10 = 19.6 g - CH3COOH 20 ml = 20 g + ຈອກ = 72.27 g ມວນສຳນຂອງຈອກ = 72.27 – 20 = 52.27 g ແຜ່ ນ Mg 0.2 g - ຜນຜະລດິ ຈະໄດແ້ົ ມ່ ນ (CH3COO )2 Mg + ຈອກ = 72.12 - ມວນສຳນຂອງ (CH3COO )2 Mg = 72.12 – 52.27 = 19.85 g ຊອກຫຳມວນສຳນຂອງ H2 ຈຳກປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຂອງ HCl ໂດຍອງິ ຕຳມກດເກນຮກັ ສຳມວນສຳນ ສມຜນ Mg(S) + 2HCl(aq) Mg Cl2(aq) + H2(g) 0.2 g 20 g 19.6 g x = x = 0.2 + 20 – 19.6 = 0.6 g ມວນສຳນຂອງ H2 = 0.6 g ຊອກຫຳມວນສຳນຂອງ H2ຈຳກປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຂອງ CH3COOH ໂດຍອງີ ຕຳມກດເກນຮກັ ສຳມວນສຳນ ສມຜນ Mg(S) + 2CH3COOH (aq) (CH3COO)2 Mg(aq) + H2(g) 0.2 g 20 g 19.85 g y = y = 0.2 + 20 – 19.85 = 0.35 g 15
ມວນສຳນຂອງ H2 = 0.35 g 6. ສະຫຸບຜນກຳນທດລອງ ເມ່ ອເອຳແຜ່ ນ Mg ຈ່ ມຸ ລງຈະສງັ ເກດເຫນັ ວ່ ຳ ແຜ່ ນ Mg ຈະຟ ແລະ ກຳຍເປັນສຂີ ຳວ ມຝີ ອດສຂີ ຳວຟດອອກ ມຳ ແລະ ນຳົ້ ໃນຈອກຈະຮອ້ົ ນຂນຶົ້ ພອົ້ ມທງັ ມອີ ຳຍສຂີ ຳວປິວຂນຶົ້ ແລະ ມກີ ່ ນິ ຂວິ ເມ່ ອເອຳແຜ່ ນ Mg ຈ່ ຸມລງຈະສັງເກດເຫັນວ່ ຳ ແຜ່ ນ Mg ຈະຈມລງ ແລະ ກຳຍເປັນສີຂຳວ ມີຝອດ ສຂີ ຳວຜດອອກມຳ ແລະ ນຳ້ົ ໃນຈອກຈະຮອ້ົ ນຂນຶ້ົ ເລກັ ນອ້ົ ຍ ພອ້ົ ມທງັ ມອີ ຳຍສຂີ ຳວປິວຂນຶ້ົ ແລະ ມກີ ່ ນິ ຂວິ . ຈຳກປະກດກຳນດ່ ງັ ກ່ ຳວ ເຮຳສຳມຳດສະຫຸບໄດວົ້ ່ ຳ ເມ່ ອຶ ເຮຳເອຳໂລຫະ (Mg) ໄປທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບັ ອຳຊດິ (HCl,CH3COOH) ຈະປດປ່ ອຍອຳຍ H2 ແລະເຮຳຈະສງັ ເກດເຫນັ ໄດອ້ົ ກີ ວ່ ຳ: ອຳຊດິ ແຮງ ຈະເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳໄດ້ົ ດີ ແລະ ໄວກວ່ ຳ ອຳຊດິ ອ່ ອນ. 7. ຄຳຖຳມ 1. ຄດິ ໄລ່ ມວນສຳນຂອງ ອຳຍ H2 ທ່ ເີ ກດີ ຂນຶົ້ ມເີ ທ່ ຳໃດ? 2. ຜ່ ຳນກຳນທດລອງມວນສຳນ ຂອງທຳດຜະລດິ ຕະພນັ ໃນຈອກເບແຊນນັົ້ ເປັນໄປຕຳມກດເກນແຫ່ ງກຳນ ຮກັ ສຳມວນສຳນ ຫລ ບ່ ? ຍອ້ົ ນຫງັ ? ຈ່ ງອະທບິ ຳຍ 16
ບດທີ 4 ກຳນຄດິ ໄລ່ ປະລມິ ຳນຂອງ BaSO4 1. ຈດຸ ປະສງ ໃຫນົ້ ກັ ສກຶ ສຳສຳມຳດ: - ບອກໄດກົ້ ່ ຽວກບັ ມວນສຳນລວມຂອງທຳດປະສມກ່ ອນ ແລະ ຫງັ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ - ຄດິ ໄລ່ ຫຳປະລມິ ຳນຂອງ BaSO4 ຈຳກກຳນທດລອງ 2. ທດິ ສະດກີ ່ ຽວຂອ້ົ ງ ກດເກນແຫ່ ງກຳນຮກັ ສຳມວນສຳນເຊ່ ງິ ມເີ ນອ້ົ ໃນດ່ ງັ ນ:ີ້ົ ໃນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳໃດກຕຳມມວນ ສຳນຂອງທຳດ ທງັ ໝດ ກ່ ອນເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳເທ່ ຳກບັ ມວນສຳນຂອງທຳດຫງັ ເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ. BaSO4 ເປັນທຳດປະສມໄອອອນນກິ ໃຊໃ້ົ ນທຳງກຳນແພດ, ເປັນທຳດກນແສງ (radiocontrast) ສຳລັບ ລງັ ສີອກິ (X-ray) ເພ່ ອກຳນຖ່ ຳຍພຳບທຳງກຳນແພດັ ສຳລບັ ກຳນວໄິ ຈຫຳພະຍຳດຕ່ ຳງໆ ໂດຍສະເພຳະພະຍຳດ ທຳງລຳໄສ້ົ ແລະ ທຳງເດນີ ອຳຫຳນ 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ 3.1. ອຸປະກອນ - ຈອກເບແຊຂະໜຳດ 50 ml - ເຄ່ ອງຊ່ ງັ ເອເລກັ ໂຕຣນກິ - ແທງແກວົ້ - ບ່ ວງຕກັ ທຳດເຄມີ - ເຈຍົ້ ຕອງ - ເຕຳໄຟຟຳ້ົ - ຕຳໜ່ ຳງກນັ ຄວຳມຮອົ້ ນ - ຫອດທດລອງຂະໜຳດກຳງ - ໄມຕົ້ ອກ ຫ ທບ 3.2. ທຳດເຄມີ - ນຳ້ົ ກ່ ນັ - Na2SO4 - BaCl2 - Na2CO3 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ 1. ຊ່ ງັ ເອຳ Na2SO4 1,42g ແລະ BaCl2 2,08g, ຊ່ ງັ ເອຳ BaCl2 1,11g ແລະ Na2CO3 1,06g (ແຕ່ BaCl2 ແລະ Na2CO3 ຕອົ້ ງໄດອົ້ ບໃຫແົ້ ຫງົ້ ດສີ ຳກ່ ອນຈ່ ງຶ ນຳມຳຊ່ ງັ ). 2. ນຳເອຳທຳດເຄມດີ ່ ງັ ກ່ ຳວມຳລະລຳຍໃນນຳົ້ ໃຫໄ້ົ ດຊົ້ ະນດິ ລະ 10 ml. 17
3. ນຳທຳດລະລຳຍແຕ່ ລະຄ່ ມຳປະສມກນັ ເມ່ ອປະຕກິ ຍິ ຳສນິ້ົ ສຸດລງນຳເອຳມຳຕອງດວົ້ ຍເຈຍົ້ ຕອງ. 4. ເອຳສ່ ວນທ່ ຄີ ຳົ້ ງຢ່ ເຈຍ້ົ ຕອງໄປເຮດັ ໃຫນົ້ ຳ້ົ ລະເຫຍີ ອອກໂດຍກຳນນຳເອຳໄປຕຳກແດດ ຫ ອບນຳທຳດທ່ ໄີ ດທົ້ ງັ ສອງມຳຊ່ ງັ . 5. ຜນກຳນທດລອງ ຕຳຕະລຳງບນັ ທກຶ ຜນ ທຳດຕວຢ່ ຳງ ມວນສຳນຂອງທຳດ ກ່ ອນເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ ຫງັ ເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ (ອບແຫງົ້ ) Na2SO4 1,42 g 3.40 BaCl2 2,08 g 2.05 BaCl2 1,11 g Na2CO3 1,06 g 6. ສະຫຸບຜນ ຈຳກຜນກຳນທດລອງ ເມ່ ອນຳ Na2SO4 + BaCl2 ຈະເປັນສຂີ ຳວຂ່ ຸ ນເກດີ ຂນຶົ້ ແລະ ເມ່ ອນຳໄປຕອງຈະເຫນັ ພກຶ ຄຳົ້ ງຢ່ ເຈຍົ້ ຕອງ ພກຶ ດ່ ງັ ກ່ ຳວແມ່ ນ Ba2SO4 ແລະ ເມ່ ອນຳ Na2CO3 + BaCl2 ຈະເປັນສຂີ ຳວຂ່ ຸ ນເກດີ ຂນຶົ້ ແລະ ເມ່ ອນຳໄປຕອງຈະເຫນັ ພກຶ ຄຳົ້ ງຢ່ ເຈຍົ້ ຕອງ ພກຶ ດ່ ງັ ກ່ ຳວແມ່ ນ Ba2SO4 7. ຄຳຖຳມ 1. ຂຽນສມຜນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທ່ ເີ ກດີ ຂນຶົ້ ? 2. ທຳດທ່ ໄີ ດຮົ້ ບັ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳເປັນໄປຕຳມກດເກນແຫ່ ງກຳນຮກັ ສຳມວນສຳນ ຫ ບ່ ? 18
ບດທີ 5 ປະລມິ ຳນສຳພນັ 1. ຈດຸ ປະສງ ເພ່ ອໃຫນ້ົ ກັ ຮຽນສຳມຳດ: - ອະທບິ ຳຍປະລມິ ຳນສຳພນັ ໄດ້ົ - ສຳມຳດຊອກສ່ ວນຮອ້ົ ຍທຳງດຳົ້ ນມວນສຳນຂອງ KClO3 - ປະຕບິ ດັ ຂນັ້ົ ຕອນໃນກຳນທດລອງໄດ້ົ 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອົ້ ງ ປະລມິ ຳນສຳພນັ ຄ ກຳນຄດິ ໄລ່ ຫຳປະລມິ ຳນຂອງທຳດທ່ ເີ ຂຳ້ົ ຮ່ ວມປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ ແລະ ຜະລດິ ຕະພນັ ຂອງປະຕກິ ິ ລຍິ ຳ ໂດຍໃຊປ້ົ ະໂຫຍດຈຳກສມຜນຂອງປະຕກິ ລິ ຍິ ຳເຄມີ ລວມທງັ ປະລມິ ຳນຂອງພະລງັ ງຳນທ່ ປີ ່ ຽນແປງໃນປະຕິ ກິ ລຍິ ຳເຄມ.ີ ປະລມິ ຳນສຳນສຳພນັ ເປັນຂະບວນກຳນທ່ ໃີ ຊຄ້ົ ດິ ໄລ່ ຫຳຈຳນວນຂອງທຳດເຫລ່ ຳນີົ້ ເພ່ ອທຽບກບັ ຕວອ່ ນທ່ ໃີ ຊ້ົ ເກດີ ຂນຶ້ົ ໃນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ ເມ່ ອເຮດັ ກຳນຄດິ ໄລ່ ສດັ ສ່ ວນປະລມິ ຳນທຳດຈຳກປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທ່ ຊີ ່ ງັ ຊຳຮຽບຮອົ້ ຍແລວ້ົ ຈະ ໄດຈ້ົ ຳນວນຄວຳມເຂມ້ົ ຂຸນຂອງທຳດທ່ ຕີ ອ້ົ ງກຳນ, ດ່ ງັ ຕວຢ່ ຳງ ສມຜນຂຳົ້ ງລ່ ຸມນ:ີົ້ Pb(NO3)2(aq) + 2KI(aq) PbI2(s) + 2KNO3(aq) ຄວຳມໝຳຍ ຈຳນວນໂມນລຂອງ 1 Pb (NO3)2 ເຮດັ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບັ ພດີ 2 KI ແລວ້ົ ເກດີ ຜະລດິ ຕະພນັ ຄ 1 ໂມລ ຂອງ PbI2(s) ແລະ 2 ໂມລຂອງ KNO3(aq) ຄດິ ເປັນສດັ ສ່ ວນໂມລ ຄ Pb(NO3)2(aq) : KI(aq) : PbI2(s) : KNO3(aq) = 2 : 1 : 1 : 2 ຖຳ້ົ ເຮຳຢຳກຮນ້ົ ຳົ້ ໜກັ ຂອງທຳດຕງັ້ົ ຕນ້ົ ຫວຫນ່ ວຍເປັນກຣຳມກສຳມຳດຄດິ ໄລ່ ຍອົ້ ນກບັ ຈຳກໂມລເປັນນຳົ້ ໜກັ (ກຣຳມ), ມສີ ດທ່ ວໄປຂອງທຳດແຕ່ ລະຊະນດິ ຄ: ຈຳນວນໂມລ (n) = ນຳ້ົ ໜກັ ເປັນກຣຳມ/ນຳ້ົ ໜກັ ມວນໂມເລກຸນ. ເມ່ ອນຳ້ົ ໜກັ ມວນໂມເລກຸນຂອງ KI, Pb(NO3)2, PbI2 ແລະ KNO3 ເທ່ ຳກບັ 166, 331.2, 461 ແລະ 101.6 g/mol ຖຳ້ົ ເຮຳມີ 5.0 g ຂອງ Pb (NO3)2 ກສຳມຳດຄດິ ໄລ່ ເປັນໂມລໄດຄ້ົ : 5.0 g/331.2 g/mol = 0.015 mol ແລະ ຫຳກເຮຳມີ KI ປະລມິ ຳນທ່ ຫີ ລຳຍເກນີ ພທ່ ຈີ ະເຮດັ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ ເຮຳສຳມຳດໃຊຫົ້ ລກັ ກຳນປະລມິ ຳນທຳດ ສຳພນັ ເພ່ ອຄດິ ໄລ່ ຫຳປະລມິ ຳນຂອງທຳດຜະລດິ ພນັ ເຊ່ ນັ PbI2 ໄດ້ົ ໂດຍທຳດທ່ ີເປັນຕວກຳນດປະລມິ ຳນຄ Pb(NO3)2 (ຄທຳດທ່ ໃີ ຊແ້ົ ລວົ້ ໝດໄປ) ຈຳກກຳນທຽບບນັ ຍດັ ໄຕຣຢຳງ 3. ທຳດເຄມີ ແລະ ອຸປະກອນ 3.1. ອຸປະກອນ - ຫລອດທດລອງຂະໜຳດກຳງ 2 ຫລອດ - ກບັ ໄຟ - ໄມຕ້ົ ອກ / ໄມທ້ົ ບ - ເຄ່ ອງຊ່ ງັ 19
- ຕະກຽງບຸນແຊນ - ຂຳຈບັ ຫລອດທດລອງ - ບ່ ວງຕກັ ທຳດເຄມີ ຫ ບ່ ວງກຳເຟ. 3.2. ທຳດເຄມີ - KClO3 - MnO2 - KCl 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ບຳດກຳ້ົ ວທີ 1 1. ເອຳຫອດທດລອງຂະໜຳດກຳງທສີ ະອຳດ ແລະ ແຫງ້ົ ດີ 1 ຫລອດ ແລວ້ົ ນຳໄປຊ່ ງັ ຫລງັ ຈຳກນນັ້ົ ຈ່ ງຶ ຕກັ ເອຳ MnO2 ປະລມິ ຳນ 1/4 ບ່ ວງກຳເຟແລວົ້ ນຳໄປຊງັ ອກີ ເທ່ ອໜ່ ງຶ ບນັ ທກຶ ມວນສຳນຂອງຫອດທດລອງ ແລະ ທຳດເຄມີ ໄວ.ົ້ 2. ຊ່ ງັ KClO3 ປະມຳນ 1g ໃສ່ ລງໃນຫອດທດລອງໃນຂທົ້ ີ 1 ແລວົ້ ນຳໄປຊ່ ງັ ບນັ ທກຶ ມວນສຳນລວມທງັ ໝດ. 3. ປນທຳດເຄມໃີ ຫເົ້ ຂຳົ້ ກນັ ດວົ້ ຍກຳນຈບັ ປຳຍຫອດທດລອງແລວົ້ ເອຳກນົ້ ຫລອດເຄຳະຝຳມເບຳໆ. 4. ນຳຫອດທດລອງໄປຢຶດຕດິ ກບັ ຂຳຕງັ້ົ 5. ໃຊແ້ົ ປວໄຟອ່ ອນໆລນກນ້ົ ຫລອດທດລອງເມ່ ອເຫນັ ວ່ ຳທຳດແຂງເລ່ ມີ ເປ່ ອຍຈ່ ງຶ ເພ່ ມີ ແປວໄຟຂນຶົ້ ຈດໄມ ົ້ ຕອກ ຫ ທບແລວ້ົ ມອດແປວໄຟໃຫເ້ົ ປັນຖ່ ຳນແດງຈ່ ງຶ ປ່ ອນເຂຳົ້ ໃນປຳກຫອດເພ່ ອທດສອບວ່ ຳມີ O2 ເກດີ ຂນຶ້ົ . 6. ສບຕ່ ເຜຳປະມຳນ 5 - 10 ນຳທຈີ ່ ງຶ ເອຳໄຟອອກປະໄວໃ້ົ ຫຫົ້ ອດທດລອງເຢັນຈ່ ງຶ ນຳໄປຊ່ ງັ ຄນໃໝ່ . ບຳດກຳົ້ ວທີ 2 1. ປະຕບິ ດັ ຕຳມຂທົ້ ່ ີ 1 ໃນບຳດກຳົ້ ວທີ 1 2. ເອຳທຳດປນທ່ ບີ ່ ຮອົ້ ດັ ຕຳສ່ ວນລະຫວ່ ຳງ KClO3 ແລະ KCl ປະມຳນ 1g ມຳໃສ່ ໃນຫອດທດລອງໃນຂທົ້ ີ 1 ແລວ້ົ ນຳໄປຊ່ ງັ ບນັ ທກຶ ມວນສຳນທງັ ໝດທ່ ໄີ ດຮົ້ ບັ . 3. ປນທຳດຕ່ ຳງໆໃນຫອດທດລອງໃຫເົ້ ຂຳົ້ ກນັ ດວົ້ ຍກຳນເຄຳະກນ້ົ ຫອດກບັ ຝຳມເບຳໆ. 4. ປະຕບິ ດັ ຄກບັ ຂທົ້ ີ 4 ແລະ 5 ໃນບຳດກຳົ້ ວທີ 1. 5. ຜນກຳນທດລອງ ບຳດກຳ້ົ ວທີ 1: ຕຳຕະລຳງບນັ ທກຶ ຜນ ລ/ດ ລຳຍກຳນ ມວນສຳນ (ກຣຳມ) 1 ມວນສຳນຂອງຫລອດທດລອງ + ທຳດເລ່ ງັ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ 2 ມວນສຳນຂອງຫລອດທດລອງ + ທຳດເລ່ ງັ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ + KClO3 20
3 ມວນສຳນຂອງຫລອດທດລອງ + ທຳດເຄມທີ ່ ເີ ຫອ ບຳດກຳ້ົ ວທີ 2: ຕຳຕະລຳງບນັ ທກຶ ຜນ ລ/ດ ລຳຍກຳນ ມວນສຳນ (ກຣຳມ) 1 ມວນສຳນຂອງຫລອດທດລອງ + ທຳດເລ່ ງັ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ 2 ມວນສຳນຂອງຫລອດທດລອງ + ທຳດເລ່ ງັ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ + ທຳດປນ 3 ມວນສຳນຂອງຫລອດທດລອງ + ທຳດເຄມທີ ່ ເີ ຫອ 6. ຄຳຖຳມ 1. ມວນສຳນຂອງອກຊແີ ຊນທ່ ເີ ກດີ ຂນຶົ້ ...............................................................ກຳມ 2. ມວນສຳນຂອງກຣວກຳລອີ ອມ (ສ່ ງິ ເສດເຫອ).................................................ກຳມ 3. ມວນສຳນຂອງທຳດປນທ່ ບີ ່ ຮອ້ົ ດັ ຕຳສ່ ວນ........................................................ກຳມ 4. ມວນສຳນຂອງອກຊແີ ຊນທ່ ເີ ກດີ ຂນຶົ້ ..............................................................ກຳມ 5. ມວນສຳນຂອງກຣຳດ ກຳລອີ ອມໃນທຳດປະສມ..............................................ກຳມ 6. ເປີເຊນັ ທຳງມວນສຳນຂອງກຣຳດ ກຳລອີ ອມໃນທຳດປະສມ ..............................% 21
ບດທີ 6 ກຳນລະເຫດີ ຂອງທຳດແຂງ 1. ຈດຸ ປະສງ ເພ່ ອໃຫນົ້ ກັ ຮຽນສຳມຳດ: - ອະທບິ ຳຍຄວຳມໝຳຍຂອງກຳນລະເຫດີ ໄດ.ົ້ - ອະທບິ ຳຍກຳນກຳຍເປັນເມດັ ມະນຂີ ອງທຳດອອີ ດໄດ.້ົ 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອົ້ ງ - ກຳນລະເຫດີ ເປັນຂະບວນກຳນທ່ ທີ ຳດແຂງປ່ ຽນພຳວະກຳນເປັນກ໊ຳສໂດຍບ່ ຜ່ ຳນພຳວະແຫວ. - ກຳນລະເຫດີ ເກດີ ຂນຶົ້ ໄດຍ້ົ ອົ້ ນອະນຸພຳກມກີ ຳນສ່ ນັ ແລະ ຕຳກບັ ອະນຸພຳກໃກຄົ້ ຽງຕະ ຫອດເວລຳ ເຮດັ ໃຫມົ້ ີ ກຳນຖ່ ຳຍເທພະລງັ ງຳນອອກ, ເມ່ ອອະນຸພຳກບຳງບ່ ອນມພີ ະລງັ ງຳນ ລນ້ົ ອອກມຳຫຳຍຈນສຳມຳດ ເອຳຊະນະແຮງດງຶ ດດລະຫວ່ ຳງອະນຸພຳກທຳດແຂງດວົ້ ຍກນັ ຈ່ ງິ ຫຸດອອກຈຳກຜວິ ໜຳົ້ ຂອງທຳດແຂງແລວົ້ ກຳຍເປັນກ໊ຳສ. - ກຳນລະເຫດີ ມປີ ະໂຫຍດໃນຂະບວນກຳນ ກຳນຜະລດິ ອຳຫຳນທ່ ຕີ ອ້ົ ງກຳນຮກັ ສຳໄວດ້ົ ນ ໂດຍຍງັ ຮກັ ສຳກ່ ນິ , ລດຊຳດ ແລະ ຄຸນນະພຳບຍງັ ດຄີ ເກ່ ຳ. 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ 3.1. ອຸປະກອນ - ຈອກບກິ ເກີ - ແກວົ້ ກນ້ົ ມນ - ຄຽງ 3 ຂຳ - ຕຳໜ່ ຳງກນັ ຄວຳມຮອົ້ ນ - ຕະກຽງເຫຳົ້ 90 - ກບັ ໄຟ 3.2. ທຳດເຄມີ - ອອີ ດ (I) - ນຳົ້ ກອ້ົ ນ 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ - ເອຳນຳົ້ ກອົ້ ນໃສ່ ແກວົ້ ກນົ້ ມນປະມຳນເຄ່ ງິ ແກວົ້ ແລວົ້ ປິດປຳກປະໄວ.້ົ - ຕກັ ເອຳທຳດອອີ ດ 1 ບ່ ວງກຳເຟ ໃສ່ ລງໃນຈອກບກິ ເກ.ີ - ນຳແກວ້ົ ກນ້ົ ມນທ່ ບີ ນັ ຈນຸ ຳົ້ ກອ້ົ ນໄປອດັ ປຳກຈອກບກິ ເກທີ ່ ບີ ນັ ຈທຸ ຳດອອີ ດ ພະຍຳຍຳມໃຫກົ້ ນົ້ ແກວົ້ ແລະ ປຳກກຈອກບກິ ເກແີ ຈບດ.ີ - ຈດຕະກຽງເຫຳົ້ 90 ແລວົ້ ນຳມຳວຳງໃສ່ ກນ້ົ ຈອກບກິ ເກທີ ່ ບີ ນັ ຈທຸ ຳດອອີ ດ, ປັບແປວໄຟໃຫອ້ົ ່ ອນໃຊເ້ົ ວລຳ 5-10 ນຳທ.ີ 22
- ສງັ ເກດປະກດກຳນທ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ົ ແລະ ບນັ ທກຶ ຜນ. 5. ຜນກຳນທດລອງ ຕຳຕະລຳງບນັ ທກຶ ຜນ ທຳດຕວຢ່ ຳງ ກ່ ອນກຳນໃຫຄົ້ ວຳມຮອ້ົ ນ ຂະນະທ່ ໃີ ຫຄ້ົ ວຳມຮອົ້ ນ ເລວຳອຳຍພບກບັ ຄວຳມ ເຢັນ ເຫນັ ວ່ ຳທຳດ I ເປັນທຳດ ໂມເລກຸນຂອງອອີ ດຄ່ ອຍໆ ອຳຍອອີ ດຈະຖກຄວບ ລກັ ສະນະຂອງທຳດອອີ ດ ແຂງ ແລະ ເປັນເມດັ ຢ່ ກນ້ົ ປ່ ຽນແປງຈຳກພຳວະແຂງ ແໜນ້ົ ກຳຍມຳເປັນທຳດ ຈອກບກິ ເກ.ີ ແຂງອກີ ຄງັົ້ ຕດິ ຕຳມກນ້ົ ໄປເປັນພຳວະອຳຍ ຕຳມ ແກວົ້ ເປັນສຟີ ຳົ້ ເຂມັົ້ . ກຳນເພ່ ມີ ຂນຶ້ົ ຂອງອຸນຫະ ພຸມ ແລະ ເວລຳ ເຊ່ ງິ ຈະມີ ສມີ ່ ວງເກດີ ຂນຶ້ົ . ຂຽນສມຜນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ I2(g) 2I(s) 2I(s) 6. ສະຫຸບຜນກຳນທດລອງ ຜນກຳນທດລອງນສີົ້ ຳມຳດເຫນັ ໄດຢົ້ ່ ຳງຊດັ ເຈນເມ່ ອເຮຳນຳເອຳອອີ ດໄປເຜຳດວົ້ ຍຄວຳມຮອົ້ ນຈະເກີດມອີ ຳຍ ສມີ ່ ວງຂນຶ້ົ ເຊ່ ງິ ອຳຍດ່ ງັ ກ່ ຳວແມ່ ນອຳຍຂອງອອີ ດ ແລະ ກຳນທ່ ເີ ຮຳເອຳນຳົ້ ກອ້ົ ນໃສ່ ແກວົ້ ແລວ້ົ ວຳງໃສ່ ຈອກບກິ ເກໃີ ຫົ້ ແຈບດກີ ຍອ້ົ ນວ່ ຳຈະຊ່ ວຍໃຫເົ້ ກດີ ກຳນຄວບແໜນ້ົ ໄດດ້ົ ີ ແລະ ເຮຳສງັ ເກດເຫນັ ວ່ ຳອອີ ດຈະປ່ ຽນພຳວະຈຳກທຳດແຂງ ແລວົ້ ກຳຍເປັນທຳດອຳຍເລຍີ . ເມ່ ອອຳຍປິວຂນຶົ້ ໄປກະທບກບັ ຄວຳມເຢັນທ່ ຢີ ່ ກນົ້ ແກວ້ົ ທ່ ີຖກອດັ ແໜນົ້ ກຈະເກີດ ກຳນຄວບແໜນົ້ ກຳຍເປັນທຳດແຂງອກີ ປະກດກຳນທ່ ທີ ຳດແຂງກຳຍເປັນທຳດອຳຍ ແລະ ຈຳກທຳດອຳຍກບັ ຄນມຳ ເປັນທຳດແຂງນເີ້ົ ອນີົ້ ວ່ ຳ : ກຳນລະເຫດີ ຂອງທຳດແຂງ 7. ຄຳຖຳມ 1. ມປີ ະກດກຳນຫຍງັ ແດ່ ທ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ົ ໃນຂະນະທ່ ດີ ຳເນນີ ກຳນທດລອງ? 2. ຈ່ ງອະທບິ ຳຍປະກດກຳນທ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ົ . 23
ບດທີ 7 ກຳນຊອກຫຳຈດຸ ເປ່ ອຍຂອງທຳດແຂງ 1. ຈດຸ ປະສງ ເພ່ ອໃຫນົ້ ກັ ຮຽນສຳມຳດ: ຊອກຫຳຈດຸ ເປ່ ອຍຂອງທຳດແຂງໄດົ້ 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອົ້ ງ ເມ່ ອທຳດແຂງໄດຮົ້ ບັ ຄວຳມຮອ້ົ ນເຖງິ ລະດບັ ໃດໜ່ ງຶ ເຮດັ ໃຫໂົ້ ມເລກຸນຂອງທຳດແຂງສ່ ນັ ໄກວ ແລວ້ົ ຫຸດອອກຈຳກ ລຳຕສີ ເມດັ ມະນີ ຈ່ ງຶ ເຮດັ ໃຫທົ້ ຳດແຂງປ່ ຽນເປັນທຳດແຫວເອນີ້ົ ວ່ ຳ: ຈດຸ ເປ່ ອຍຂອງທຳດແຂງ. 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ 3.1. ອຸປະກອນ - ຫອດທດລອງ 1 ຫອດ - ຈອກບກິ ເກີ - ຕະກຽງເຫຳ້ົ 90 - ກບັ ໄຟ - ຂຳຕງັົ້ ພອົ້ ມຄມີ ໜບີ - ຕຳໜ່ ຳງກນັ ຄວຳມຮອ້ົ ນ - ເຄ່ ອງວດັ ແທກອຸນຫະພມ 3.2. ທຳດເຄມີ - ທຽນໄຂ - ນຳົ້ ກ່ ນັ 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ 1). ນຳທຽນໄຂໄປຊ່ ງັ ຕຳມທ່ ຕີ ອ້ົ ງກຳນຊອກຫຳຈດຸ ເປ່ ອຍຊອຍເປັນກອົ້ ນນອ້ົ ຍໆ ແລວ້ົ ໃສ່ ລງໃນຫອດທດລອງ ຈຳກນນັົ້ ນຳເອຳຫອດທດລອງມດັ ໃສ່ ປຳຍຂອງເຄ່ ອງວດັ ອຸນຫະພມ. 2). ຖອກນຳົ້ ລງໃສ່ ຈອກບກິ ເກີ ແລວົ້ ເອຳຫອດທດລອງທ່ ມີ ດັ ຕດິ ກບັ ເຄ່ ອງວດັ ອຸນຫະພມ ຈ່ ມຸ ລງໃນບກິ ເກີ ປະມຳນ 1 ສ່ ວນ 2 ຂອງຫອດທດລອງແລວ້ົ ດຳເນນີ ກຳນຕມ້ົ ດວ້ົ ຍແປວໄຟອ່ ອນໆ ດ່ ງັ ຮບລ່ ຸມນ:ີ້ົ ກ ກ່ ອນຮບັ ຄວຳມຮອ້ົ ນ ຂ ຂະນະຮບັ ຄວຳມຮອົ້ ນ 24
5. ຜນກຳນທດລອງ ຕຳຕະລຳງບນັ ທກຶ ຜນ ອຸ ນຫະພມນຳ້ົ ກ່ ອນກຳນ ອຸ ນ ຫ ະພ ມ ທ່ ີທຽ ນ ໄ ຂ ອຸ ນ ຫ ະພ ມ ທ່ ີທຽ ນ ໄ ຂ ທຳດທ່ ໃີ ຊໃ້ົ ນກຳນທດລອງ ຕມ້ົ ເລ່ ມີ ເປ່ ອຍ ເປ່ ອຍໝດ ທຽນໄຂ 25 47 76 6. ສະຫຸບຜນ ຈຳກກຳນທດລອງມຳຂຳ້ົ ງເທ່ ງິ ນນັ້ົ ເຮຳສຳມຳດສະຫຸບຜນໄດດົ້ ່ ງັ ນ:ີົ້ ເຮຳຈະສງັ ເກດເຫນັ ວ່ ຳເມ່ ອເອຳທຽນໄຂທ່ ຢີ ່ ໃນຫອດທດລອງໄປຈ່ ມຸ ລງໃນນຳົ້ ທ່ ມີ ອີ ຸນຫະພມຮອ້ົ ນ ທ່ ເີ ຮຳກຳລງັ ຕມົ້ ຢ່ ນນັົ້ ຈະເຫນັ ວ່ ຳທຽນໄຂຈຳກທຳດແຂງເມ່ ອມນັ ຖກ ກບັ ຄວຳມຮອົ້ ນມນັ ຈະຄ່ ອຍໆລະລຳຍເປັນທຳດແຫວ ແລວ້ົ ບຳຫອດທ່ ວີ ດັ ແທກອຸ ນຫະພມນນັົ້ ກ່ ຈະມກີ ຳນປ່ ຽນແປງ ຫ ເພ່ ມີ ຂນຶົ້ ເລອົ້ ຍໆ ຄວຳມຮອົ້ ນເພ່ ີມຂນຶົ້ ເທ່ ຳໃດ ທຽນໄຂແຮງເປ່ ອຍໄວຂນຶ້ົ ໃນທ່ ສີ ຸດທຽນໄຂທ່ ເີ ປັນທຳດແຂງກ່ ກຳຍເປັນທຳດແຫວຈນໝດ. 7. ຄຳຖຳມ 1. ຈດຸ ເປ່ ອຍຂອງທຳດແຂງແມ່ ນແນວໃດ? 2. ທຽນໄຂເລ່ ມີ ເປ່ ອຍໃນອຸນຫະພມເທ່ ຳໃດ? 3. ຈດຸ ເປ່ ອຍຂອງທຳດແຂງແມ່ ນຂນຶົ້ ກບັ ປັດໃຈໃດແດ່ ? 25
ບດທີ 8 ກຳນປຸງແຕ່ ງທຳດລະລຳຍຈຳກທຳດແຂງ 1. ຈດຸ ປະສງ ເພ່ ອໃຫນົ້ ກັ ສກຶ ສຳສຳມຳດ: - ປຸງແຕ່ ງທຳດລະລຳຍໄດຕ້ົ ຳມຄວຳມຕອົ້ ງກຳນ - ຮວ້ົ ທິ ກີ ຳນປຸງແຕ່ ງທຳດລະລຳຍຈຳກທຳດແຂງ - ເກດີ ທກັ ສະໃນກຳນຄຳນວນຫຳປະລມິ ຳນຕ່ ຳງໆຂອງທຳດ 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ົ ງ ກຳນລະລຳຍລະຫວ່ ຳງທຳດແຂງໃນທຳດແຫວກຳຍເປັນທຳດລະລຳຍນເີົ້ ປັນຊະນດິ ຂອງທຳດລະລຳຍທ່ ພີ ບເຫນັ ໃນ ຊວີ ດິ ປະຈຳວນັ ຫຳຍທ່ ສີ ຸດ, ໃນກລະນນີ ທີ້ົ ຳດແຫວທ່ ໃີ ຊເ້ົ ປັນທຳດເຮດັ ໃຫລ້ົ ະລຳຍຈະແມ່ ນນຳົ້ ຫຳຍກວ່ ຳທຳດແຫວ ຊະນດິ ອ່ ນໆ ຊ່ ງຶ ເອນີົ້ ທຳດລະລຳຍຊະນດິ ນວີົ້ ່ ຳ: ທຳດລະລຳຍນຳ້ົ (Aqueous solution) ເຊ່ ນັ : ນຳ້ົ ເກອແມ່ ນທຳດ ລະລຳຍທ່ ໄີ ດຈົ້ ຳກເກອລະລຳຍໃນນຳົ້ , ນຳ້ົ ເຊ່ ອມແມ່ ນທຳດລະລຳຍທ່ ໄີ ດຈົ້ ຳກນຳົ້ ຕຳນລະລຳຍໃນນຳົ້ ເປັນຕນົ້ . 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ 3.1. ອຸປະກອນ - ບກີ ເກຂີ ະໜຳດ 250 mL - ແກວົ້ ກນົ້ ປຸງົ້ ຄຍຳວຂະໜຳດ 250 mL ພອ້ົ ມດວົ້ ຍດອນອດັ - ຊງິ ຊ່ ງັ - ແທ່ ງຄນ - ບ່ ວງຕກັ ທຳດເຄມີ - ເຄ່ ອງປ່ ັນທຳດເຄມີ - ຈວຍ - ເຈຍ້ົ ກະດຳດເພ່ ອຮຳງທຳດເຄມີ 3.2. ທຳດເຄມີ - ນຳົ້ ກ່ ນັ - NaOH - Ca(OH)2 - KMnO4 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ກ. ປຸງແຕ່ ງທຳດລະລຳຍ NaOH 1 mol/L ຈຳນວນ 250 mL 1. ຊ່ ງັ NaOH ຕຳມຈຳນວນ 26
2. ບນັ ຈຸ NaOH 10g ໃສ່ ຈອກບກິ ເກຂີ ະໜຳດ 250 mL 3. ຕ່ ມນຳ້ົ ກ່ ນັ ໃສ່ ຈອກບກິ ເກຂີ ະໜຳດ 250 mL ທ່ ບີ ນັ ຈຸ NaOH 10g ພຖວົ້ ມທຳດເຄມແີ ລວ້ົ ໃຊແົ້ ທ່ ງແກວ້ົ ຄນຈນກ່ ວຳ NaOH ຈະລະລຳຍຈນໝດ 4. ຈຳກນນັົ້ ນຳເອຳ NaOH ທ່ ລີ ະລຳຍໝດໄປບນັ ຈໃຸ ສ່ ແກວ້ົ ກນ້ົ ປຸງົ້ ຄຍຳວຂະໜຳດ 250 mL (ລຳ້ົ ງທຳດ ລະລຳຍໃນຈອກບກິ ເກລີ ງໃສ່ ແກວ້ົ ກນົ້ ປຸງົ້ ຄຍຳວໃຫໝ້ົ ດໂດຍໃຊນົ້ ຳົ້ ເທ່ ອລະໜອົ້ ຍ) 5. ຕ່ ມນຳົ້ ກ່ ນັ ໃສ່ ແກວົ້ ກນົ້ ປຸງົ້ ຄຍຳວຂະໜຳດ 250 mL ທ່ ບີ ນັ ຈທຸ ຳດລະລຳຍ NaOH ໃຫໄົ້ ດບ້ົ ລມິ ຳດ 250 mL ພອົ້ ມທງັ ສ່ ນັ ແກວ້ົ ເບຳໆຈຳກນນັ້ົ ເອຳດອນອດັ ປິດໄວແ້ົ ລວ້ົ ຂຽນປຳ້ົ ຍຕດິ ໃສ່ ສຸດທຳົ້ ຍກ່ ໄດທ້ົ ຳດລະລຳຍ ຂ. ປຸງແຕ່ ງທຳດລະລຳຍ Ca(OH)2 0.1 mol/L ຈຳນວນ 250 mL 1. ຊ່ ງັ Ca(OH)2 ຕຳມຈຳນວນ 27
2. ບນັ ຈຸ Ca(OH)2 g ໃສ່ ຈອກບກິ ເກຂີ ະໜຳດ 250 mL 3. ຕ່ ມນຳົ້ ກ່ ນັ ໃສ່ ຈອກບກິ ເກຂີ ະໜຳດ 250 mL ທ່ ບີ ນັ ຈຸ Ca(OH)2 g ພຖວ້ົ ມທຳດເຄມແີ ລວົ້ ນຳ ໄປປ່ ັນຈນກວ່ ຳ Ca(OH)2ຈະລະລຳຍຈນໝດ 4. ຈຳກນນັົ້ ນຳເອຳCa(OH)2ທ່ ລີ ະລຳຍໝດໄປບນັ ຈໃຸ ສ່ ແກວົ້ ກນ້ົ ປຸງ້ົ ຄຍຳວຂະໜຳດ 250 mL (ລຳົ້ ງທຳດ ລະລຳຍໃນຈອກບກິ ເກລີ ງໃສ່ ແກວ້ົ ກນົ້ ປຸງົ້ ຄຍຳວໃຫໝ້ົ ດໂດຍໃຊນົ້ ຳ້ົ ເທ່ ອລະໜອ້ົ ຍ) 5. ຕ່ ມນຳ້ົ ກ່ ນັ ໃສ່ ແກວ້ົ ກນົ້ ປຸງົ້ ຄຍຳວຂະໜຳດ 250 mL ທ່ ບີ ນັ ຈທຸ ຳດລະລຳຍ Ca(OH)2 ໃຫໄົ້ ດບ້ົ ລມິ ຳດ 250 mL ພອ້ົ ມທງັ ສ່ ນັ ແກວົ້ ເບຳໆ ຈຳກນນັົ້ ເອຳດອນອດັ ປິດໄວແ້ົ ລວ້ົ ຂຽນປຳົ້ ຍຕດິ ໃສ່ ສຸດທຳົ້ ຍກ່ ໄດທົ້ ຳດລະລຳຍ ຄ. ປຸງແຕ່ ງທຳດລະລຳຍ KMnO4 0.1 mol/L ຈຳນວນ 250 mL 1. ຊ່ ງັ KMnO4 ຕຳມຈຳນວນ 2. ບນັ ຈຸ KMnO4 g ໃສ່ ຈອກບກິ ເກຂີ ະໜຳດ 250 mL 3. ຕ່ ມນຳົ້ ກ່ ນັ ໃສ່ ຈອກບກິ ເກຂີ ະໜຳດ 250 mL ທ່ ບີ ນັ ຈຸ KMnO4 g ພຖວ້ົ ມທຳດເຄມແີ ລວ້ົ ນຳ ໄປປ່ ັນຈນກ່ ວຳ KMnO4ຈະລະລຳຍຈນໝດ 4. ຈຳກນນັົ້ ນຳເອຳ KMnO4 ທ່ ລີ ະລຳຍໝດໄປບນັ ຈໃຸ ສ່ ແກວົ້ ກນົ້ ປຸງ້ົ ຄຍຳວຂະໜຳດ 250 mL 5. ຕ່ ມນຳົ້ ກ່ ນັ ໃສ່ ແກວົ້ ກນົ້ ປຸງົ້ ຄຍຳວຂະໜຳດ 250 mL ທ່ ບີ ນັ ຈທຸ ຳດລະລຳຍ KMnO4 ໃຫໄ້ົ ດບົ້ ລມິ ຳດ 250 mL ພອ້ົ ມທງັ ສ່ ນັ ແກວົ້ ເບຳໆ ຈຳກນນັ້ົ ເອຳດອນອດັ ປິດໄວແ້ົ ລວ້ົ ຂຽນປຳົ້ ຍຕດິ ໃສ່ ສຸດທຳົ້ ຍກ່ ໄດທົ້ ຳດລະລຳຍ 5. ຄຳຖຳມ 1. ຖຳ້ົ ຕອົ້ ງກຳນທຳດລະລຳຍ CuSO4 ມຄີ ວຳມເຂມັົ້ ຂຸ ນ້ົ 0.1 ml/l ຈະຕອົ້ ງໃຊມ້ົ ວນສຳນ CuSO4 ຈກັ ກຣຳມເພ່ ອ ລະລຳຍໃນນຳ້ົ 500 mL ? 28
ບດທີ 9 ກຳນປຸງແຕ່ ງທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງຈຳກທຳດລະລຳຍເຂມັ້ົ ຂຸນົ້ 1. ຈດຸ ປະສງ ເພ່ ອໃຫນົ້ ກັ ຮຽນສຳມຳດ: - ປຸງແຕ່ ງທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງຈຳກທຳດລະລຳຍເຂມັົ້ ຂຸ ນ້ົ ກວ່ ຳໄດ້ົ - ຄດິ ໄລ່ ຫຳຄວຳມເຂມັົ້ ຂຸນ້ົ ຂອງທຳດລະລຳຍໄດ.້ົ 2. ທດິ ສະດີ ກຳນປຸງແຕ່ ງທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງຈຳກທຳດລະລຳຍເຂມັົ້ ຂຸ ນົ້ ທ່ ຮີ ຄ້ົ ວຳມເຂມັົ້ (C1) ຂອງມນັ ແລວ້ົ ເປັນວທິ ກີ ຳນ ນຳເອຳບລມິ ຳດ V1 ໃດໜ່ ງຶ ຂອງທຳດລະລຳຍເບອົ້ ງຕນ້ົ ມຳແລວົ້ ຕ່ ມນຳົ້ ໃສ່ ເພ່ ອໃຫໄົ້ ດຄົ້ ວຳມເຂມັ້ົ C2 ຕຳມບລມິ ຳດທ່ ີ ຕອົ້ ງກຳນເຮດັ ໃຫຄົ້ ວຳມເຂມັົ້ ຂອງທຳດລະລຳຍລຸດລງ C1 > C2 C1 V1 = C2V2 C1 ຄວຳມເຂມັ້ົ ເບອົ້ ງຕນ້ົ (mole/l ຫ mole/dm3) C2 ຄວຳມເຂມັົ້ ຂຸ ນ້ົ ໃໝ່ (mole/l ຫ mole/dm3) V1 ບລມິ ຳດຂອງທຳດລະລຳຍເບອົ້ ງຕນົ້ (l, dm3,ml) V2 ບລມິ ຳດຂອງທຳດລະລຳຍທ່ ປີ ຸງແຕ່ ງໄດ້ົ (l, dm3,ml) 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ 3.1. ອຸປະກອນ - ຈອກບກິ ເກີ (Beaker). - ຂວດວດັ ແທກບລມິ ຳດຂະໜຳດ 100 ml. - ກວດໃສ່ ທຳດລະລຳຍ. - ປີແປັດ. - ຢຳງດດ. 3.2. ທຳດເຄມີ - ທຳດລະລຳຍ CuSO4.5H2O 0.2 mol/L. - ນຳ້ົ ກ່ ນັ . 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ປຸງແຕ່ ງທຳດລະລຳຍ CuSO4.5H2O ທ່ ມີ ຄີ ວຳມເຂມັ້ົ ຂຸ ນົ້ 0.02 mol/L ທ່ ີມບີ ລມິ ຳດ 100 ml ຈຳກ CuSO4.5H2O ທ່ ມີ ຄີ ວຳມເຂມັ້ົ ຂຸ ນົ້ 0.1 mol/L ດ່ ງັ ນ:ີ້ົ 1) ຄດິ ໄລ່ ຫຳບລມິ ຳດ (V1 ) ຂອງທຳດລະລຳຍ CuSO4.5H2O ທ່ ຕີ ອ້ົ ງກຳນເຈອຈຳງຈຳກສດ: C1V1 = C2V2 ຜນກຳນຄດິ ໄລ່ ຈະໄດົ້ V1 =………? 29
2) ຖອກທຳດລະລຳຍ CuSO4.5H2O ທ່ ມີ ຄີ ວຳມເຂມັ້ົ ຂຸ ນ້ົ 0.2 mol/L ລງໃສ່ ຈອກບກິ ເກ,ີ ໃຊປົ້ ີແປດດດ ເອຳທຳດລະລຳຍດ່ ງັ ກ່ ຳວໃຫໄ້ົ ດບ້ົ ລມິ ຳດເທ່ ຳກບັ V1 ໃສ່ ລງໃນຂວດວດັ ແທກບລມິ ຳດ. 3) ຕ່ ມນຳົ້ ກ່ ນັ ລງໄປໃນຂວດວດັ ແທກບລມິ ຳດທ່ ບີ ນັ ຈທຸ ຳດລະລຳຍ CuSO4.5H2O ໃຫຮ້ົ ອດຂດີ ວດັ ແທກ ບລມິ ຳດ (ຈດຸ ໂຄງົ້ ຂອງນຳົ້ ໃຫພົ້ ຽງຂດີ ພດີ ແລະ ໃຫຢ້ົ ່ ໃນລະດບັ ສຳຍ ຕຳຂອງຄນເຮຳ). 4) ແລວົ້ ໃຊດ້ົ ອນອດັ ປຳກຂວດໄວໃ້ົ ຫດ້ົ ພີ ອົ້ ມຂຽນສະຫຳກຊ່ ທຳດ, ຄວຳມເຂມັົ້ ຂຸ ນົ້ ແລະ ວນັ ເດອນປີປຸງແຕ່ ງ ຕດິ ໄວ້ົ ແລວົ້ ນຳົ້ ທຳດລະລຳຍໄປເກບັ ໄວ.້ົ ຮບ1: ກຳນປຸງແຕ່ ງທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງ ໝຳຍເຫດ: ຈດຸ ໂຄງົ້ ຂອງນຳົ້ ໃຫພ້ົ ຽງຂດີ ພດີ ແລະ ໃຫຢົ້ ່ ໃນລະດບັ ສຳຍຕຳ 5. ກຳນບນັ ທກຶ ຜນ ຕຳຕະລຳງບນັ ທກຶ ຜນ ທຳດຕວຢ່ ຳງ ທຳດຖກລະລຳຍ (ml) ທຳດພຳລະລຳຍ(ml) ທຳດລະລຳຍ (ml) CuSO4.5H2O 0.2mol/L ຄດິ ໄລ່ ຄວຳມເຂມັົ້ ຂຸ ນົ້ ຂອງທຳດລະລຳຍ CuSO4.5H2O ເຈອຈຳງ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 30
................................................................................................................................ ................................................................................................................. 6. ຄຳຖຳມ 1. ສ່ ງິ ທ່ ຄີ ວນເອຳໃຈໃສ່ ໃນກຳນທດລອງຄງັົ້ ນມີ້ົ ອີ ນັ ໃດແດ່ ? 2. ຈ່ ງຊອກຫຳບລມິ ຳດນຳ້ົ ທ່ ທີ ່ ຳນໃຊມົ້ ເີ ທ່ ຳໃດ? ສະແດງວທິ ຄີ ດິ ໄລ່ ? 3. ເປັນຫຍງັ ຕອົ້ ງຂຽນສະຫຳກຊ່ ທຳດ, ຄວຳມເຂມັ້ົ ຂຸນ້ົ ແລະ ວນັ ເດອນປີປຸງແຕ່ ງຕດິ ໄວ?ົ້ 4. ຖຳົ້ ຕອ້ົ ງກຳນທຳດລະລຳຍ KMnO4 ທມີ ຄີ ວຳມເຂມັ້ົ ຂຸ ນົ້ 0.02 mol/l ມບີ ລມິ ຳດ 50 ml ນກັ ສກຶ ສຳເຮຳຈະດຳ ເນນີ ກຳນແນວໃດໂດຍໃຊທົ້ ຳດລະລຳຍ KMnO4 ທ່ ມີ ຄີ ວຳມເຂມັ້ົ 0.1 mol/l ? (ອະທບິ ຳຍ) 31
ບດທີ 10 ທຳດວເິ ຄຳະທຳດໄຟຟຳ້ົ ແຮງ ແລະ ທຳດວເິ ຄຳະໄຟຟຳົ້ ອ່ ອນ 1. ຈດຸ ປະສງ ເພ່ ອໃຫນ້ົ ກັ ຮຽນສຳມຳດ: - ຈຳແນກທຳດວເິ ຄຳະໄຟຟຳ້ົ ແລະ ບ່ ວເິ ຄຳະໄຟຟຳ້ົ ໄດ.ົ້ - ສຳມຳດຈຳແນກທຳດວເິ ຄຳະໄຟຟຳ້ົ ແຮງ ແລະ ໄຟຟຳົ້ ອ່ ອນໄດ.ົ້ - ສຳມຳດເຮດັ ທດລອງດວ້ົ ຍຕນເອງໄດ.ົ້ 2. ທດິ ສະດີ - ທຳດວເິ ຄຳະໄຟຟຳົ້ ແມ່ ນທຳດລະລຳຍໃນນຳ້ົ ແລວົ້ ແຕກຕວໃຫອົ້ ະນຸພຳກທ່ ມີ ໄີ ຟຟຳົ້ ບນັ ຈເຸ ຊ່ ງິ ເອນີົ້ ວ່ ຳ ອອີ ງ, ອີ ອງປະກອບດວຍົ້ ອອີ ງບນັ ຈບຸ ວກ (+) ເອນີົ້ ວ່ ຳກຳຈອີ ງ ແລະ ອອີ ງລບ (-) ເອນີົ້ ວ່ ຳອຳນອີ ງ. - ທຳດວເິ ຄຳະໄຟຟຳົ້ ແຮງ ໝຳຍເຖງິ ທຳດທ່ ສີ ຳມຳດລະລຳຍນຳົ້ ແລວ້ົ ແຕກຕວເປັນອອີ ງໄດເ້ົ ກອບ 100% ແລະ ຊກັ ນຳໄຟຟຳ້ົ ໄດດົ້ .ີ - ທຳດວເິ ຄຳະໄຟຟຳ້ົ ອ່ ອນໝຳຍເຖງິ ທຳດທ່ ສີ ຳມຳດລະລຳຍນຳ້ົ ແລວ້ົ ແຕກເປັນອອີ ງໄດໜ້ົ ອ້ົ ຍຊກັ ນຳໄຟຟຳົ້ ບ່ ໄດດ້ົ ີ ປຳນໃດ. 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ 3.1. ອຸປະກອນ - ຖ່ ຳນໄຟສຳຍ - ສຳຍໄຟ - ຫວທຽນ (ຫອດໄຟ LED) - ຈອກບກິ ເກີ 5 ໜ່ ວຍ - ປ່ ຽງທອງ - ປ່ ຽງສງັ ກະສີ - ບ່ ວງຕກັ ທຳດ - ແທ່ ງແກວ້ົ 3.2. ທຳດເຄມີ - ທຳດລະລຳຍ CuSO4.5H2O 0.1M - ທຳດລະລຳຍ NaCl - ທຳດລະລຳຍນຳົ້ ຕຳນ - ເຫຳົ້ ເອຕຳໂນລ - ນຳົ້ ກ່ ນັ 32
4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ 1) ນຳ NaCl ແລະ ນຳົ້ ຕຳນຢ່ ຳງລະ 1 ບ່ ວງກຳເຟ ໃສ່ ຈອກບກິ ເກີ (ຢ່ ຳງລະຈອກ) ແລວ້ົ ຕ່ ມນຳົ້ ກ່ ນັ 100 ml ລງໃສ່ ແຕ່ ລະຈອກແລວ້ົ ຄນ ເພ່ ອລະລຳຍທຳດດ່ ງັ ກ່ ຳວ. 2) ນຳທຳດລະລຳຍ CuSO4.5H2O 0.1M, ທຳດລະລຳຍ NaCl, ທຳດລະລຳຍນຳ້ົ ຕຳນ, ເຫຳົ້ ເອຕຳໂນລ, ນຳ້ົ ກ່ ນັ ຢ່ ຳງລະປະມຳນ 5 ml ລງໃສ່ ຈອກບກິ ເກີ (ໂດຍກຳນຂຽນຊ່ ຂອງທຳດລະລຳຍແຕ່ ລະຊະນດິ ໃສ່ ຂຳ້ົ ງບກິ ເກຕີ ຳມ ລຳດບັ ). ດ່ ງັ ຮບ: 3) ໃຊຂ້ົ ວ້ົ ເອເລກັ ໂຕດ ທ່ ຕີ ່ ກບັ ຫວທຽນທງັ ສອງສນ້ົ ແລະ ຕ່ ໃສ່ ໝໄົ້ ຟ (ດ່ ງັ ຮບ) ຈ່ ມຸ ລງໃນທຳດລະລຳຍ ສງັ ເກດ ຄວຳມຮຸ່ງຂອງຫວທຽນ (ໃຫທົ້ ດສອບໄປເທ່ ອລະທຳດ ຕຳມລຳລບັ ) ແລວ້ົ ບນັ ທກຶ ຜນ. ໝຳຍເຫດ: ຂວົ້ ເອເລກັ ໂຕດທ່ ໃີ ຊທົ້ ດສອບແລວົ້ ຖຳົ້ ຈະນຳໄປໃຊທົ້ ດສອບກບັ ທຳດອ່ ນຕອ້ົ ງລຳົ້ ງດວ້ົ ຍນຳ້ົ ກ່ ນັ ຫ ນຳ້ົ ໃຫສົ້ ະອຳດ ແລວົ້ ຈ່ ງຶ ນຳໄປໃຊທ້ົ ດສອບ ຫ ໃຊຂ້ົ ວົ້ ເອເລກັ ໂຕດຈອກໃດຈອກນນັົ້ ກໄດ.ົ້ 5. ຜນກຳນທດລອງ ຕຳຕະລຳງບນັ ທກຶ ຜນ ຄວຳມຮ່ ຸ ງຂອງຫວທຽນ ອະທບິ ຳຍປະກດກຳນທ່ ເີ ກດີ ຂນຶົ້ ລ/ດ ທຳດຕວຢ່ ຳງ 1 2 3 4 5 6. ຄຳຖຳມ 1) ເປັນຫຍງັ ຫວທຽນຈ່ ງຶ ຮ່ ຸງຕ່ ຳງກນັ ? 33
2) ຈ່ ງຈດັ ລຽງລຳດບັ ຄວຳມຮຸ່ງຂອງຫວທຽນ ……<……<……<…..<……… 3) ຈ່ ງຂຽນສມຜນກຳນແຕກຕວຂອງທຳດວເິ ຄຳະໄຟຟຳ້ົ ແຕ່ ລະຊະນດິ ? 1 1 ບດທດລອງນກີົ້ ່ ຽວຂອ້ົ ງກບັ ວຊິ ຳເຄມສີ ຳດຊນັົ້ ມ.4 34
ບດທີ 11 ກຳນຜະລດິ ເຈຍ້ົ ຢຳມສີ 1. ຈດຸ ປະສງ ເພ່ ອໃຫນົ້ ກັ ຮຽນສຳມຳດ: - ຜະລດິ ເຈຍົ້ ຂໝີ້ົ ນິ້ົ , ເຈຍົ້ ດອກອນັ ຊນັ , ເຈຍ້ົ ດອກໄມສ້ົ ແີ ດງ ແລະ ເຈຍ້ົ ດອກໄມສົ້ ຟີ ຳ້ົ - ນຳໃຊຂ້ົ ີໝ້ົ ນິົ້ , ດອກອນັ ຊນັ , ດອກໄມສ້ົ ແີ ດງ ແລະ ດອກໄມສ້ົ ຟີ ຳ້ົ ໃນກຳນທດສອບທຳດລະລຳຍອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊໄີ ດ້ົ 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ົ ງ - ເຈຍ້ົ ຂໝີົ້ ນິົ້ ເປັນເຈຍ້ົ ທ່ ມີ ສີ ເີ ຫອງ ໃຊທ້ົ ດສອບຄຸນລກັ ສະນະທ່ ເີ ປັນອຳຊດິ -ບຳເຊີ ຂອງທຳດລະລຳຍ. - ເຈຍົ້ ດອກອນັ ຊນັ ເປັນເຈຍົ້ ທ່ ມີ ສີ ຟີ ຳົ້ ໃຊທົ້ ດສອບຄວຳມເປັນອຳຊດິ ຂອງທຳດລະລຳຍ. - ເຈຍົ້ ດອກໄມສ້ົ ແີ ດງ ໃຊທົ້ ດສອບຄວຳມເປັນບຳເຊຂີ ອງທຳດລຳຍລຳຍ. ໂດຍອງີ ຕຳມທດິ ສະດຂີ ອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ດ່ ງັ ນ:ີົ້ ອຳຊດິ ແມ່ ນທຳດລະລຳຍໃດກຕຳມເມ່ ອລະລຳຍໃນນຳ້ົ ແລວ້ົ ແຕກຕວໃຫົ້ H+, ອຳຊດິ ມລີ ດສມ້ົ ສຳມຳດປ່ ຽນ ສຂີ ອງຕວຢຳມໄດຄ້ົ : ປ່ ຽນສຂີ ອງເຈຍົ້ ລດິ ມສັ ຈຳກສຟີ ຳ້ົ ກຳຍເປັນສແີ ດງ,ອຳຊດິ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບັ ບຳເຊີ ກຳຍເປັນເກອ ແລະ ນຳົ້ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳດ່ ງັ ກ່ ຳວເອນີົ້ ວ່ ຳ: ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຈຳວ. ບຳເຊີ ແມ່ ນທຳດລະລຳຍໃດກຕຳມເມ່ ອລະລຳຍໃນນຳົ້ ແລວ້ົ ແຕກຕວໃຫ້ົ OH-, ບຳເຊມີ ລີ ດຂມຝຳດສຳມຳດ ປ່ ຽນສຂີ ອງຕວຢຳມໄດຄ້ົ : ປ່ ຽນສຂີ ອງເຈຍ້ົ ລດິ ມສັ ຈຳກສແີ ດງກຳຍເປັນສຟີ ຳ້ົ , ບຳເຊປີ ່ ຽນສຂີ ອງທຳດລະລຳຍເຟໂນນ ຟະຕຳເລອນິ (C20H14O4) ຈຳກບ່ ມສີ ໃີ ຫກ້ົ ຳຍເປັນສຊີ ມພ. 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ 3.1. ອຸປະກອນ - ມດີ - ຈອກບກິ ເກຂີ ະໜຳດ 20 ml - ຄກ - ສຳກ - ແກວົ້ ໜຳົ້ ມນ - ບ່ ວງ - ຂວດໃສ່ ທຳດເຄມີ 10 ຂວດ - ແຜ່ ນຕອງ - ເຈຍ້ົ ສຳ - ບແີ ປັດ 35
3.2. ທຳດເຄມີ - ຂໝີົ້ ນິ້ົ - ນຳ້ົ ໝຳກນຳວ - ນຳົ້ ຂເີົ້ ຖ່ ຳ - ດອກອນັ ຊນັ - ນຳ້ົ ແປັບຊີ - ດອກໄມສົ້ ແີ ດງ - ນຳົ້ ມລີ ນິ ດຳ ( ສສີ ມ້ົ ) - ດອກໄມສົ້ ຟີ ຳ້ົ - ນຳົ້ ປນໃສ - ເຫຳົ້ 90 - ນຳ້ົ ແຟັບ - ນຳ້ົ ຢຳລຳົ້ ງຫອົ້ ງນຳ້ົ - ນຳ້ົ ຢຳສະຜມ - ນຳົ້ ຢຳລຳົ້ ງຈຳນ - ນຳ້ົ ຢຳລຳົ້ ງພນ້ົ 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ຂນັົ້ ຕອນທີ 1: 1) ນຳເອຳຂໝີ້ົ ນິົ້ , ດອກອນັ ຊນັ , ດອກໄມສົ້ ແີ ດງ ແລະ ດອກໄມສ້ົ ຟີ ຳ້ົ ນຳໄປຕຳໃຫມົ້ ່ ຸນ. 2) ນຳເອຳເຫຳົ້ 90 ມຳປະສມໃນອດັ ຕຳສ່ ວນ 1/10 ຄນໃຫເ້ົ ຂຳົ້ ກນັ ແຊ່ ປະໄວເ້ົ ພ່ ອໃຫນ້ົ ຳ້ົ ສແີ ດງອອກມຳແລວ້ົ ໃຊົ້ ແຜ່ ນຕອງມຳຫ່ ປັນົ້ ເອຳແຕ່ ນຳົ້ . 3) ນຳເອຳເຈຍົ້ ສຳ ຫ ເຈຍົ້ ຕອງທ່ ມີ ຂີ ະໜຳດ 1 x 2 cm ມຳແຊ່ ລງໃນທຳດລະລຳຍປະມຳນ 1-2 ນຳທີ ແລວົ້ ນຳໄປຕຳກໄວໃ້ົ ນຮ່ ມໃຫແົ້ ຫງ້ົ ແລວ້ົ ເກບັ ຮກັ ສຳໄວເົ້ ພ່ ອໃຊໃ້ົ ນກຳນທດລອງ. ຂນັົ້ ຕອນທີ 2: 1) ຖອກນຳົ້ ຢຳລຳ້ົ ງຫອ້ົ ງນຳ້ົ , ຢຳລຳ້ົ ງຈຳນ, ນຳ້ົ ໝຳກນຳວ, ນຳ້ົ ຂເີ້ົ ຖ່ ຳ, ແປັບຊ,ີ ມລີ ນິ ດຳ, ນຳົ້ ປນໃສ, ນຳົ້ ແຟັບ, ນຳ້ົ ຢຳສະຜມ ແລະ ນຳົ້ ຢຳລຳ້ົ ງພນ້ົ ໃສ່ ຫອດທດລອງທງັ 10 ທ່ ກີ ຽມໄວຕົ້ ຳມລຳດບັ ດ່ ງັ ຮບ: 2) ໃຊເ້ົ ຈຍ້ົ ຂໝີ້ົ ນິົ້ ເຈຍ້ົ ດອກອນັ ຊນັ ເຈຍ້ົ ດອກໄມສ້ົ ແີ ດງ ແລະ ເຈຍົ້ ດອກໄມສົ້ ຟີ ົຳ້ ທ່ ຜີ ະລດິ ໄວມົ້ ຳລຽນຕຳມ ລຳດບັ ໃຊບ້ົ ແີ ປັດຈບເອຳທຳດເຄມທີ ່ ກີ ຽມໄວມ້ົ ຳຢອດໃສ່ ເຈຍ້ົ ແຕ່ ລະຊະນດິ ຕຳມລຳດບັ , ສງັ ເກດ ແລະ ບນັ ທກຶ ຜນ ກຳນທດລອງ. 36
5. ກຳນບນັ ທກຶ ຜນ ຕຳຕະລຳງບນັ ທກຶ ຜນ: ດອກອນັ ຊນັ ຂໝີົ້ ນິົ້ ດອກໄມສ້ົ ແີ ດງ ດອກໄມສົ້ ຟີ ຳ້ົ ລດ ທຳດເຄມີ ປ່ ຽນ ບ່ ປ່ ຽນ ບ່ ປ່ ຽນ ບ່ ປ່ ຽນ ບ່ ປຽນ 1 ນຳ້ົ ຢຳລຳ້ົ ງຫອົ້ ງນຳ້ົ ປ່ ຽນ ປ່ ຽນ ປ່ ຽນ ແດງ ເທຳ ແດງ 2 ນຳົ້ ຢຳລຳົ້ ງຈຳນ ແດງ ເທຳ 3 ນຳົ້ ໝຳກນຳວ ແດງ ແດງ 4 ນຳົ້ ຂເີ້ົ ຖ່ ຳ ອ່ ອນ 5 ແປັບຊີ ແດງຈຳງ ແດງ ຕບັ ຟຳົ້ ປນ ເຂມັ້ົ ຂຽວ 6 ມລິ ນິ ດຳ ແດງຈຳງ 7 ນຳົ້ ປນໃສ ເທຳແກ່ ຕບັ ເທຳ ເຂມັົ້ 8 ນຳ້ົ ແຟັບ ເທຳ ຕບັ ເຂມັົ້ ເທຳ 9 ຢຳສະຜມ ເຫອງ ເທຳ ເຂມັ້ົ 10 ນຳົ້ ຢຳຖພນ້ົ ແດງຈຳງ 6. ສະຫຸບ ຈຳກຳນທດລອງຂຳົ້ ງເທງິ ນນັ້ົ ເຮຳສຳມຳດສະຫຸບໄດດ້ົ ່ ງັ ນ:ີ້ົ - ເມ່ ອເຮຳຢຳດນຳ້ົ ຢຳລຳງຫອ້ົ ງນຳ້ົ , ນຳ້ົ ຢຳລຳົ້ ງຈຳນ, ນຳ້ົ ໝຳກນຳວ, ນຳ້ົ ແປບຊ,ີ ນຳ້ົ ມລີ ນິ ດຳ, ນຳ້ົ ຢຳລຳ້ົ ງພນົ້ ຢອດ ລງໃສ່ ເຈຍ້ົ ດອກອນັ ຊນັ ຈະເສງັ ເກດເຫນັ ວ່ ຳ ເຈຍ້ົ ດອກອນັ ຊນັ ຈະປ່ ຽນສີ ຈຳກສຟີ ຳ້ົ ເປັນສແີ ດງ ແຕ່ ເມ່ ອຢອດນຳ້ົ ຂເີ້ົ ຖ່ ຳ , ນຳົ້ ປນໃສ, ນຳົ້ ແຟບ, ນຳ້ົ ແຊບພໃສ່ ເຈຍ້ົ ດອກອນັ ຊນັ ຈະບ່ ປ່ ຽນສີ ຫ ຖຳ້ົ ປ່ ຽນກ່ ປ່ ຽນເປັນສອີ ່ ນຄ ສຂີ ຽວແກມຟຳ້ົ , ສເີ ທຳ. ດ່ ງັ ນນັົ້ , ເຮຳຈ່ ງຶ ສະຫຸບໄດວ່ ຳເຈຍ້ົ ດອກອນັ ຊນັ ຈະມລີ ກັ ຊະນະຄກບັ ເຈຍ້ົ ລດິ ມດັ ສຟີ ຳ້ົ ເມ່ ອເອຳ ອຳຊດິ ຢອດ ໄສ່ ຈະປ່ ຽນສຈີ ຳກສຟີ ຳ້ົ ເປັນສແີ ດງ. ສະນນັົ້ , ເຮຳຈ່ ງຶ ສຳມຳດໃຊເົ້ ຈຍົ້ ດອກອນັ ຊນັ ແທນເຈຍ້ົ ລດິ ມສັ ສຟີ ຳ້ົ ໄດ.ົ້ - ເມ່ ອເຮຳຢອດນຳົ້ ຢຳລຳ້ົ ງຫອ້ົ ງນຳ້ົ , ນຳ້ົ ຢຳລຳ້ົ ງຈຳນ, ນຳົ້ ໝຳກນຳວ, ນຳ້ົ ແປບຊີ, ນຳ້ົ ມລີ ນິ ດຳ, ນຳ້ົ ຢຳລຳ້ົ ງພນົ້ ຢອດລງໃສ່ ເຈຍົ້ ຂໝີົ້ ນິ້ົ ຈະເສງັ ເກດເຫນັ ວ່ ຳ ເຈຍ້ົ ຂໝີົ້ ນິ້ົ ຈະບ່ ປ່ ຽນສີ ແຕ່ ເມ່ ອຢອດ ນຳ້ົ ຂເີົ້ ຖ່ ຳ, ນຳ້ົ ປນໃສ, ນຳົ້ ແຟບ, ນຳົ້ ແຊບພ ລງໃສ່ ເຈຍ້ົ ຂໝີ້ົ ນິ້ົ ຈະປ່ ຽນສີ ຈຳກສເີ ຫອງກຳນເປັນສຕີ ບັ ໝເຂມັ້ົ ທນັ ທີ ດວ້ົ ຍເຫດນເີົ້ ຮຳຈ່ ງຶ ສະຫຸບໄດວົ້ ່ ຳເຈຍ້ົ ຂໝີົ້ ນິ້ົ ມລີ ກັ ສະນະຄຳ້ົ ຍຄກບັ ເຈບົ້ ລດິ ມສັ ສີແດງເພຳະຢອດບຳເຊໃີ ສ່ ແລວົ້ ປ່ ຽນສີຄ: ເຈຍົ້ ລດິ ມສັ ສແີ ດງ ເມ່ ອເຮຳ 37
ຢອດບຳເຊລີ ງໃສ່ ຈະປ່ ຽນຈຳກສແີ ດງເປັນສຟີ ົຳ້ ແລະ ເຈຍ້ົ ຂໝີ້ົ ນິົ້ ຈະປ່ ຽນຈຳກສເີ ຫອງເປັນສຕີ ບັ ໝເຂມັົ້ . ດ່ ງັ ນນັົ້ , ເຮຳຈ່ ງຶ ໃຊເ້ົ ຈຍົ້ ຂໝີົ້ ນິ້ົ ແທນເຈຍົ້ ລດິ ມສັ ສແີ ດງໄດ.ົ້ - ເຈຍ້ົ ດອກໄມສົ້ ແີ ດງ ຈະມລີ ກັ ສະນະຄຳ້ົ ຍຄເຈຍ້ົ ຂໝີົ້ ນິ້ົ ຄ ສຳມຳດຢຳມຄວຳມເປັນບຳເຊໄີ ດ້ົ ແຕ່ ເຈຍ້ົ ດອກໄມ ້ົ ສແີ ດງຈະປ່ ຽນຈຳກສແີ ດງເປັນສເີ ທຳ ເຊ່ ງິ ເຮຳສຳມຳດເອຳມຳໃຊແ້ົ ທນເຈຍ້ົ ລດິ ມດັ ສແີ ດງໄດເ້ົ ຊ່ ນັ ກນັ . - ເຈຍົ້ ດອກໄມສົ້ ຟີ ຳົ້ ບ່ ເກດີ . ກຳນທ່ ເີ ຈຍ້ົ ປ່ ຽນສີນນັ້ົ ຄວຳມເຂມັ້ົ ຂອງສທີ ່ ປີ ່ ຽນຈະແຕກຕ່ ຳງກນັ ນກີ້ົ ່ ຂນຶ້ົ ຢ່ ກບັ ຄວຳມເປັນອຳຊດິ ແຮງ ຫ ອຳຊດິ ອ່ ອນ ຄວຄວຳມເປັນອຳບຳເຊແີ ຮງ ຫ ບຳເຊອີ ່ ອນຂອງແຕ່ ລະທຳດນນັົ້ . 7. ຄຳຖຳມ 1. ເຈຍ້ົ ຢຳມສມີ ຄີ ຸນປະໂຫຍດແນວໃດ? 2. ຜນຂອງກຳນທດສອບຖຳ້ົ ເຈຍ້ົ ຢຳມສີປ່ ຽນເປັນສແີ ດງຈະບ່ ງບອອກເຖງິ ທຳດຫຍງັ ? ຖຳົ້ ເຈຍ້ົ ຢຳມສີປ່ ຽນ ເປັນສຟີ ຳົ້ ຈະບ່ ງບອອກເຖງິ ທຳດຫຍງັ ? 38
ບດທີ 12 ກຳນຕຕີ ຣຳດຫຳຄວຳມເຂມັ້ົ ຂຸນົ້ ຂອງທຳດລະລຳຍ 1. ຈດຸ ປະສງ ເພ່ ອໃຫນົ້ ກັ ສກຶ ສຳສຳມຳດ: ຊອກຫຳຄວຳມເຂມັ້ົ ຂຸນ້ົ ຂອງອຳຊດິ ຫ ບຳເຊໄີ ດ.້ົ 2. ທດິ ສະດລີ ວມ ກຳນຕຕີ ຣຳດເປັນວທິ ກີ ຳນ ຊອກຫຳປະລມິ ຳນຂອງທຳດລະລຳຍມຳດຕະຖຳນ (ທຳດລະລຳຍທ່ ຮີ ຄົ້ ວຳມເຂມັ້ົ ຂຸ ນົ້ ແລວົ້ ) ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳພດກີ ບັ ທຳດລະລຳຍອນັ ທ່ ບີ ່ ຮຄົ້ ວຳມເຂມັ້ົ ຂຸ ນົ້ ໂດຍກຳນນຳບລມິ ຳດບ່ ຮບົ້ ລມິ ຳດ ຂອງທຳດລະລຳຍ ມຳຄດິ ໄລ່ ຫຳຄວຳມເຂມັ້ົ ຂຸນ້ົ ຂອງທຳດລະລຳຍ ທ່ ຍີ ງັ ບ່ ທນັ ຮຄົ້ ວຳມເຂມັົ້ ຂຸ ນ້ົ ເທ່ ອໂດຍໃຊສ້ົ ດ: C1V1 = C2V2 - ຈດຸ ສມດນ ແມ່ ນຈດຸ ທ່ ອີ ຳຊດິ - ບຳເຊປີ ະຕກິ ລິ ະຍຳນຳກນັ ພດ.ີ - ຈດຸ ຢຸດຕິ ແມ່ ນຈດຸ ທ່ ແີ ອງດກີ ຳເຕທີ ່ ໃີ ຊກົ້ ຳນຕຕີ ຣຳດປ່ ຽນສ.ີ 3. ອຸປະກອນ ແລະ ທຳດເຄມີ 3.1. ອຸປະກອນ - ແກວົ້ ແອກແລງຂະໜຳດ 100 ມລີ ລີ ດີ - ບວິ ເຣດຂະໜຳດ 50 ມລີ ລີ ດີ - ຂຳຕງັ້ົ ພອົ້ ມດວ້ົ ຍແຂນຈບັ - ປີເປດຂະໜຳດ 10 ມລີ ລີ ດີ - ຫອດຢອດ - ຈອກບກິ ເກຂີ ະໜຳດ 250 ມລີ ລີ ດີ 3.2. ທຳດເຄມີ - ທຳດລະລຳຍ NaOH(aq)0.01 mol/L - ທຳດລະລຳຍເຟໂນລຟຳຕຳເລອນິ - CH3COOH 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ 1. ບນັ ຈທຸ ຳດລະລຳຍNaOH(aq)0.01 mol/Lໃສ່ ໃນບວິ ເຣດ ແລວ້ົ ນຳໄປຕດິ ຕງັ້ົ ກບັ ຂຳຕງັ້ົ (ດ່ ງັ ຮບ). 2. ໃຊປົ້ ີເປດດດເອຳ CH3COOH 10 mL ໃສ່ ລງໃນແກວົ້ ແອກແລງ ຈຳກນນັົ້ ຢອດທຳດລະລຳຍເຟໂນລຟະ ຕຳເລອນີ ລງໄປ 2-3 ຢອດແລວ້ົ ສ່ ນັ ເບຳໆດ່ ງັ ຮບ 3. ນຳເອຳ CH3COOH 10 mL ໃນແກວ້ົ ແອກແລງໄປຕຕີ ຣຳກບັ ທຳດລະລຳຍ NaOH(aq) 1 mol/L ໃນ ບວິ ເຣດໂດຍກຳນປ່ ອຍທຳດລະລຳຍ NaOH ອອກມຳຄ່ ອຍໆພອົ້ ມທັງສ່ ນັ ແກວົ້ ແອກແລງເບຳໆຈນກວ່ ຳທຳດ ລະລຳຍໃນແກວ້ົ ແອກແລງຈະມສີ ບີ ວທ່ ບີ ່ ປ່ ຽນແປງ ຈຳກນນັ້ົ ຈ່ ງິ ປິດກອກແກວ້ົ ບວິ ເຣດແລວ້ົ ບນັ ທກຶ ຄ່ ຳບລມິ ຳດຂອງ ທຳດລະລຳຍ NaOH ດ່ ງັ ຮບ: 39
4. ປະຕບິ ດັ ຕຳມຂນັົ້ ຕອນ 3 ອກີ 2 ຄງັົ້ ພອ້ົ ມທງັ ບນັ ທກຶ ຄ່ ຳບລມິ ຳດຂອງທຳດລະລຳຍ NaOH 5. ນຳເອຳຄ່ ຳບລມິ ຳດສະເລ່ ຍຂອງ NaOH ທ່ ໄີ ດໄ້ົ ປຄຳນວນຫຳຄວຳມເຂມັ້ົ ຂຸ ນົ້ ຂອງ CH3COOH ຕຳມສດ ດ່ ງັ ນ:ີ້ົ ວທິ ທີ ີ 1: ສດຄຳນວນ aCaVa = bCbVb ເຊ່ ງິ aC1V1 = bC1B1 ເຊ່ ງິ Ca = C1 ຄວຳມເຂມັົ້ ຂຸ ນົ້ ຂອງທຳດລະລຳຍອຳຊດິ (mol/l) Cb = C2 ຄວຳມເຂມັ້ົ ຂຸ ນົ້ ຂອງທຳດລະລຳຍບຳເຊີ (mol/l) Va = V1 ບລມິ ຳດຂອງທຳດລະລຳຍອຳຊດິ (mol/l) Vb = V2 ບລມິ ຳດຂອງທຳດລະລຳຍບຳເຊີ (mol/l) a = ຈຳນວນໂປຣຕງ = ອອີ ງຮໂີ ດຣແຊນ (H+) ຕວຢ່ ຳງ: HCl a=1 H2SO4 a=2 b = ຈຳນວນອອີ ງຮດີ ຣກຊດິ (OH-) ຕວຢ່ ຳງ: NaOH b=1 Mg(OH)2 a=2 ວທິ ທີ ່ 2ີ : ໃຊວ້ົ ທິ ປີ ຽບທຽບ NaOH(aq) + CH3COOH(l) CH3COONa (aq) + H2O(l) 1 mol 1 mol mol mol 40
5. ຜນກຳນທດລອງ ຕຳຕະລຳງ 1: ບລມິ ຳດຂອງທຳດລະລຳຍ ແລະ ປະກດກຳນທ່ ເີ ກດີ ຂນຶົ້ ໃນຂະນະກຳນຕຕີ ຣຳດ ບລມິ ຳດຂອງ ທຳດລະລຳຍ NaOH CH3COOH ປະກດກຳນ ທຳດລະລຳຍ ຄງັ້ົ ທີ 1 ຄງັົ້ ທີ 2 ຄງັ້ົ ທີ 3 ສະເລ່ ຍ ຕຳຕະລຳງ 2: ບລມິ ຳດ ແລະ ຄວຳມເຂມັ້ົ ຂຸນົ້ ຂອງທຳດລະລຳຍ ປະລມິ ຳນຂອງທຳດ ທຳດລະລຳຍ NaOH CH3COOH ບລມິ ຳດສະເລ່ ຍ ຄວຳມເຂມັ້ົ ຂຸ ນ້ົ 6. ຄຳຖຳມ 1. ຈ່ ງຂຽນສມຜນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳເຄມທີ ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ົ 2. ເປັນຫຍງັ ເມ່ ອເຖງິ ຈດຸ ຢຸດຕແິ ລວ້ົ ຈ່ ງຶ ມສີ ບີ ວເກດີ ຂນຶ້ົ ? 41
ບດທີ 13 ກຳນວດັ ແທກໂປຕງັ ຊຽນຂວົ້ ໄຟຟຳ້ົ ຂອງທຳດລະລຳຍ 1. ຈດຸ ປະສງ ເພ່ ອໃຫນ້ົ ກັ ຮຽນສຳມຳດ: - ສກຶ ສຳກຳນປະກອບສຳ້ົ ງຂອງແຊລໄຟຟຳ້ົ . - ກຳນດສນົ້ ຂອງແຕ່ ລະເອເລກັ ໂຕຣດ. - ວດັ ແທກແຮງເຄ່ ອນໄຟຟຳ້ົ ຂອງລະບບເຊລ. - ກຳນດທດິ ທຳງຂອງກະແສໄຟຟຳົ້ . - ຈດັ ໂລຫະຕ່ ຳງໆຕຳມລຳດບັ ຄວຳມແຮງເຄ່ ອນໄຟຟຳົ້ ຂອງມນັ . 2. ທດິ ສະດທີ ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ົ ງ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຣດີ ກລະຫວ່ ຳງໂລຫະ ແລະ ເກອສຳມຳດດຳເນນີ ແບບແຍກຫກນັ ລະຫວ່ ຳງ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳເຣດຸກຊງໃນ ແຕ່ ລະຈອກໂດຍທ່ ເີ ຣດຸກເຕສີ ຳມຳດສ່ ງເອເລກັ ຕຣງໄປຫຳອກຊດີ ່ ງັ . ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທ່ ເີ ກດີ ຂນຶົ້ ເອງໄດເົ້ ຫ່ ຳນ.ີົ້ ສຳມຳດ ກຳນດແຮງເຄ່ ອນໄຟຟຳົ້ ຕຳມແຕ່ ລະເອເລກັ ໂຕຣດໄດ.ົ້ 3. ອຸປະກອນ 3.1. ອຸປະກອນ - ຈອກເບແຊຂະໜຳດ 200 ml. - ຂວ້ົ ອອີ ງຈຳນວນໜ່ ງຶ ເທ່ ຳກບັ ຈຳນວນລະບບແຊວໄຟຟຳ້ົ ເຄມທີ ່ ຈີ ະຕດິ ຕງັົ້ . - ເຄ່ ອງວດັ ໂວນໄຟຟຳົ້ ກງຂະໜຳດ 05 V 1 ອນັ . 3.2. ທຳດເຄມີ ທຳດລະລຳຍເກອຈຳນວນໜ່ ງຶ ເຂມັົ້ ຂຸນ້ົ 0,5 mol/l ເຊ່ ນັ : - ZnSO4 - CuSO4 - KIO3 - KMnO4 - MgSO4 - FeSO4 (ຊະນດິ ລະ 150 ml) 4. ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ - ເຫຍນັົ້ ທຳດລະລຳຍແຕ່ ລະຊະນດິ ລງໃນຈອກເບແຊແຕ່ ລະໜ່ ວຍ. - ໃນຈອກບນັ ຈທຸ ຳດລະລຳຍເກອຊະນດິ ໃດ, ໃຫຈົ້ ່ ມຸ ໂລຫະຊະນດິ ນນັົ້ ລງ. - ລະຫວ່ ຳງ 2 ຈອກດວົ້ ຍກນັ ໃຫຕົ້ ່ ດວົ້ ຍຂວົ້ ອອີ ງ. 42
- ສຳລບັ ເກອ KIO3 (ບ່ ສຳມຳດໃຊໂ້ົ ລຫະ K) ໃຫໃ້ົ ຊເ້ົ ອເລກັ ໂຕຣດກຳກບອນແທນເຊ່ ນັ ດຽວກນັ ກບັ ທຳລະລຳດ ອກຊດີ ່ ງັ ອ່ ນໆທ່ ບີ ່ ມໂີ ລຫະຂອງມນັ ເອງໃຫໃົ້ ຊແົ້ ທ່ ງກຳກບອນແທນ. - ຕ່ ສນ້ົ ຂອງສຳຍໄຟເຄ່ ອງວດັ ໂວນມຳໃສ່ ກບັ ເອເລກັ ໂຕຣດ (ຕຳມໃນຮບ). - ອ່ ຳນຄ່ ຳຂອງແຮງເຄ່ ອນໄຟຟຳົ້ ໃນເຄ່ ອງວດັ ໂວນ ຖຳົ້ ຄ່ ຳທ່ ອີ ່ ຳນໄດນ້ົ ນັົ້ ມເີ ຄ່ ອງໝຳຍລບກໃຫສົ້ ບັ ປ່ ຽນກຳນຕ່ ເອ ເລກັ ໂຕຣດ. - ອ່ ຳນລວງຂອງກະແສໄຟຟຳົ້ ຕຳມສຳຍຮອບຂອງວງຈອນໄຟຟຳົ້ . - ໝຳຍທດິ ທຳງຂອງກຳນເຄ່ ອນຍຳົ້ ຍເອເລກັ ຕຣງ ແລະ ໝຳຍທດິ ທຳງຂອງກຳນເຄ່ ອນຍຳ້ົ ຍອອີ ງ. - ຂຽນສມຜນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ົ ໃນໃນແຕ່ ລະຈອກ. - ຂຽນສມຜນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລວມ. 5. ຜນກຳນທດລອງ ຕຳຕະລຳງບນັ ທກຶ ຜນ ລ/ດ ທຳດລະລຳຍເກອ ຄ່ ຳຂອງແຮງເຄ່ ອນໄຟຟຳົ້ ໃນເຄ່ ອງວດັ ໂວນ 1 ZnSO4 2 CuSO4 3 KIO3 4 KMnO4 5 MgSO4 6 FeSO4 6. ຄຳຖຳມ 1. ທຳດໃດເປັນເຣດຸດເຕີ ແລະ ທຳດໃດເປັນອກຊດີ ງັ ? 2. ສະແດງສນັ ຍຳລກັ (ແຜນພຳບ) ຂອງລະບບແຊລໄຟຟຳົ້ ເຄມ?ີ 3. ເປັນຫຍງັ ເພ່ ອຮກັ ສຳຂວ້ົ ອອີ ງຈ່ ງຶ ໃຫຈົ້ ່ ມຸ ລງສະເພຳະແຕ່ ກບັ ທຳດລະລຳຍເດມີ ແລະ ບ່ ຍຳ້ົ ຍໄປໃສ່ ທຳດ ລະລຳຍອ່ ນ. 43
Search
