พุทธศาสนสุภาษิต-2

พทุ ธศาสนสภุ าษิต หมวดที่ 1 ธรรมะเบอื้ งต้น อาจารย์ปรเเมสษนฐอ์ เหมอื นจนั ทร์

จัดทาโดย เด็กหญิงกญั วธญั โสภาแจ้ง เลขท่ี 18 เดก็ หญิงธนัชชา พิลา เลขท่ี 26 เด็กหญงิ เปรมยดุ า จฑุ าชื่น เลขท่ี 28 เดก็ หญิงพมิ พ์วรีย์ สว่ ยณรงค์ เลขท่ี 29 ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 3/2 โรงเรยี นสาธติ มหาวิทยาลยั ราชภฏั เทพสตรี สาขาวดั พระพทุ ธบาท ราชวรมหาวหิ าร ปกี ารศึกษา 2564

อตฺตาน ทมยนตฺ ิ ปณฑฺ ติ า [คาอา่ น : อัด-ตา-นงั , ทะ-มะ-ยนั -ต,ิ ปัน-ดิ-ตา] “บณั ฑิต ย่อมฝึกตน” ความหมาย บัณฑติ ยอ่ มฝกึ ตน โดยรจู้ กั ควบคุม กาย วาจา ใจ ใหส้ ะอาด สงบ และสวา่ ง กระจ่างใจตน กลายเป็นบณั ฑติ หรอื ผ้มู ีปญั ญาท่ีรเู้ ท่าทันสภาวธรรมทัง้ หลายท้งั ปวง เขา้ ใจกเิ ลสตณั หา แล้วผละจากมัน ไมม่ ัวลุม่ หลงบ้ามนั อยู่อยา่ งไม่ลมื หูลืมตา ไมอ่ ยา่ งนั้นก็จะลอยเทง้ เต้งกลางทะเลกิเลสตัณหา กลบั ไมไ่ ด้ ไปไม่ถงึ จึงหลงเคว้ง คว้างตายอย่กู ลางทางน่ันเอง

ปญฺญา เว ธเนน เสยฺโย [คาอ่าน : ปัน-ยา, เว, ทะ-เน-นะ, เสย-โย] ปัญญาย่อมประเสริฐกว่าทรพั ย์” ความหมาย ทรพั ยท์ ี่วา่ ใครๆ ก็ไม่สามารถมาลักขโมยไปได้ นั้นคือ ปญั ญา เปรียบเสมือน วิชาความร้ขู องนักปราชญ์ เปรียบเสมือนอาวธุ ของนกั รบที่พรอ้ มจะฟาดฟนั ศตั รู ให้ส้นิ ชีพ ดังน้ัน ผ้มู ปี ญั ญายอ่ มประเสรฐิ กวา่ ทรัพยท์ ัง้ หลายบนโลกนี้ เพราะ ปัญญาโจรไม่อาจลักขโมยได้ ไฟไม่อาจไหมไ้ ด้ ไมอ่ าจจมหรือไหล ไปตามนํา้ ได้

ททมาโน ปิโย โหติ [คาอา่ น : ทะ-ทะ-มา-โน, ปิ-โย, โห-ต]ิ “ผใู้ ห้ ยอ่ มเป็นท่รี กั ” ความหมาย ผูใ้ ห้ คือผทู้ ี่มีจิตเสยี สละ ยอมสละให้ปนั ส่งิ ของของตนเองแก่ผู้อน่ื ด้วยจิตใจที่ บรสิ ุทธิ์ โอบอ้อมอารี เอ้ือเฟอื้ เผื่อแผ่ ให้เพือ่ ชว่ ยเหลือคนอ่นื ในยามท่เี ขาขดั สนบา้ ง ให้เพอื่ บชู าคณุ ของผูท้ ีค่ วรบูชาบ้าง ใหเ้ พอ่ื สร้างบุญกศุ ลพอกพนู บารมีให้ยิ่ง ๆ ขน้ึ ไปบ้าง

อตตฺ า หเว ชติ เสยโฺ ย [คาอา่ น : อดั -ตา, หะ-เว, ช-ิ ตัง, เสย-โย] “ชนะตนนน่ั แหละประเสรฐิ กวา่ ” ความหมาย ชนะตนน่นั แหละเปน็ ดี คาว่า “ชนะตน” หมายถงึ ชนะใจตนเอง ชนะกเิ ลสที่ หลอกให้โลภ ให้โกรธ ใหห้ ลง เพราะโดยธรรมดา มนษุ ย์เราแพก้ ิเลสอยูต่ ลอดเวลา แต่การชนะใจตวั เอง หรอื การชนะกิเลสที่กลุม้ รมุ จติ ใจของเราน่ีสิ ถึงจะถือว่าเปน็ ชยั ชนะทปี่ ระเสรฐิ

ยถาวาที ตถาการี [คาอ่าน : ยะ-ถา-วา-ที, ตะ-ถา-กา-ร]ี “พดู อย่างใด พงึ ทาอย่างน้นั ” ความหมาย พดู อยา่ งใดทาอย่างนั้น เปน็ ลักษณะของคนจรงิ คือคนตรง ไม่ปลิ้นปลอ้ น ไม่ เหลาะแหละหละหลวม มคี วามจริงใจตอ่ คนอน่ื และรับ ผิดชอบตอ่ คาพดู ของตนเอง การเป็นคนพดู อย่างใดทาอย่างน้นั คือทาตามคาพดู ถอื เปน็ ลักษณะของผนู้ าทดี่ ี ทา ใหค้ นอ่ืน ๆ สามารถใหค้ วามไวว้ างใจได้ เชอ่ื ใจได้ และเป็นที่นา่ เคารพนบั ถอื

พาโล อปรณิ ายโก [คาอ่าน : พา-โล, อะ-ปะ-ริ-นา-ยะ-โก] “คนโง่ คนพาล ไม่ควรเป็นผ้นู า” ความหมาย คนโง่ คอื คนไมม่ ีปัญญา ไม่มวี จิ ารณญาณ ไมม่ ีความฉลาดเฉียบแหลม ไม่มี ปฏิภาณไหวพรบิ ไมส่ ามารถแกป้ ญั หาทเี่ กดิ ขึน้ ได้อย่างถกู ตอ้ งเหมาะสม หากคนโงม่ ี อานาจในการปกครองหมคู่ ณะ คอื ไดเ้ ปน็ ผนู้ าหมคู่ ณะ ยอ่ มมแี ตจ่ ะนาหม่คู ณะนัน้ ให้ เข้าถึงความหายนะฉบิ หายอยา่ งเดยี ว หาความเจริญมิได้

สจจฺ เว อมตา วาจา [คาอา่ น : สัด-จงั , เว, อะ-มะ-ตา, วา-จา] “คาสัตย์แล เปน็ วาจาไม่ตาย” ความหมาย จะทาการใดๆ ควรคดิ ควรศึกษา พยายามทาด้วยตวั เองอยา่ งสดุ ความสามารถ ก่อนท่ีจะไปพ่งึ พา ขอความชว่ ยเหลอื จากผู้อ่นื เพราะในบางสถานการณ์ผู้อื่นก็อาจจะ ไม่สามารถชว่ ยเหลือได้

อตตฺ า หิ อตตฺ โน นาโถ [คาอา่ น : อดั -ตา, หิ, อัด-ตะ-โน, นา-โถ] “ตนแลเปน็ ท่พี ่งึ แห่งตน” ความหมาย ให้เราร้จู กั พ่งึ พาตนเองรู้จกั ทจ่ี ะใชค้ วามรู้ความสามารถของตนเองออกมา ชว่ ยเหลือตนเองและนาพาตนเองไปสู่สิ่งท่ดี ีส่งิ ทถ่ี กู ตอ้ งกอ่ นท่ีเราจะไปขอความ ช่วยเหลอื จากผ้อู ืน่ ในบางคร้งั การท่เี ราไปขอความชว่ ยเหลือจากคนอ่นื เราก็ควร ชว่ ยเหลอื ตัวเราเองก่อน

อิณาทาน ทุกขฺ โลเก [คาอา่ น : อิ-นา-ทา-นัง, ทกุ -ขงั , โล-เก] “การกู้หน้ี เป็นทกุ ขใ์ นโลก” ความหมาย เราควรหัดเปน็ คนประหยัดมธั ยัสถต์ ั้งแตต่ ้น พยายามอยา่ ไปกู้ยมื เงนิ หรอื ทรพั ยส์ นิ อื่นใดของใครเขามาใชเ้ ปน็ ดที ่ีสุด เพราะการใช้ชวี ติ โดยปราศจากหน้นี ั้น เปน็ การใชช้ ีวติ ทีม่ ีความสุข มคี วามสบายใจมากกวา่

อุฏฐาตา วินฺทเต ธน [คาอ่าน :อุด-ถา-ตา, วิน-ทะ-เต, ทะ-นัง] “คนขยัน ย่อมหาทรพั ย์ได้” ความหมาย การประกอบกิจการใดก็ตาม หากขาดความขยนั หมั่นเพยี รแลว้ นั้นกย็ ่อมไม่ ประสบผลสาเรจ็ ในทางกลับกันเมอื่ ขยันหม่ันเพยี รในกิจต่างๆทไี่ ดล้ งมือทากย็ ่อม สาเรจ็ และไดท้ รพั ยส์ นิ หรอื สง่ิ ของทตี่ นอยากไดม้ าตอบแทน จงึ สมดัง พทุ ธศาสน สุภาษติ ท่ลี ิขิตไว้ข้างต้น

จบการนาเสนอ