คู่มือสร้างภูมิคุ้มใจ-ฉบับครอบครัวที่ต้องห่างกัน

คสรู‹มŒาือง Vol.02 ฉในบสับถคารอนบกคารรัวณที่ตโŒอคงวห�ด‹าง-1กั9น

หนาที่กับความรัก ในสถานการณโควิด-19 มีผูคนมากมายที่มีหนาที่ในการตอสู กบั โรคอบุ ตั ใิ หมน ้ี ไมว า จะเปน เหลา คณุ หมอ พยาบาล อาสาสมคั ร สาธารณสุขประจำหมูบานหรืออสม. รวมทั้งบุคลากรทาง การแพทย พนักงานทำความสะอาด ตำรวจตรวจคน เขาเมือง ฯลฯ หรือแมแตผูปวยติดเชื้อ หรือผูที่กำลัง เฝาระวังในการกักกันโรคทต่ี อ งแยกจากผคู น เวน ระยะหา งเพื่อปองกันการแพรเชื้อ หากนี่คือสงครามที่กำลังตอสู อยาปลอยใหเขาสู อยา งโดดเดย่ี ว เพราะพวกเขากต็ อ งการกำลงั เสรมิ อยา งคนรกั และคนในครอบครวั มาชว ยเสรมิ กำลงั ใจ ในเวลาทอ่ี าจจะไมไ ดเ จอหนา ไมไ ดโ อบกอด หรือ ไมไดใชเวลารวมกันเหมือนเคย หากคุณคือกำลังเสร�มของบุคคลเหล‹านี้ มาเร�ยนรูŒว�ธียกกำลังใจใหŒพวกเขา และว�ธีดูแลความรักใหŒอยู‹ในระดับกำลังดี

เปนอะไรไป ความรัก… ในฐานะกำลังเสริมที่ตองอยูหางๆ อยางหวงๆ ไมวาจะเปนครอบครัวที่ไมไดเห็นหนากันนานนับเดือน เพราะสมาชิกเปนบุคลากรทางการแพทย ลูกที่ไปเลน กับพอไมไดเพราะพอเพิ่งเขาเวรตรวจคนเขาเมืองมา หลานที่ไปเยี่ยมคุณยายไมไดเหมือนเคย เพราะกลัว พาเชื้อไปใหโดยไมไดตั้งใจ คนรักที่ไมไดเจอกัน เพราะถูกกักตัว ฯลฯ วิกฤตโควิด-19 นอกจากจะทำใหคนปวย ยังทำใหความรักปวยไปดวย

เปนหวงจนจะทนไมไหวแลว! หนาที่ของทัพหนาที่ตองตอสูกับโรคระบาดก็นาเปนหวง มากอยูแลว แตกองกำลังเสริมอยางคนในครอบครัวยังมีเรื่อง ใหหวงอีกจิปาถะ ไมวาจะเปนการกินอยูหลับนอน รายละเอียด เล็กๆ นอยๆ ที่เคยดูแลใสใจก็เหมือนจะทำไมไดอยางเคย อาการเปนหวงจึงยิ่งมากขึ้น มากขึ้นทุกที เรามี solutionsไม‹ว‹าความรักจะเกิดอาการแบบไหน มาใหŒเหล‹ากองกำลังเสร�มแลŒว! นอยใจจนไมไหวจะเคลียรแลว! สมาชิกครอบครัวไมคอยไดเจอกันเหมือนเคย ไมไดใชเวลารวมกันเหมือนเกา แตพอมีโอกาสไดคุยกันสั้นๆ หรือถามไถบางอยาง ก็ดูจะไมคอยเขาหู ทำอะไรก็ชวนใหเขาใจผิด ไปซะหมด อาการนอยใจที่เมื่อกอนไมเคยมีก็เริ่มมาเมื่ออยูหางกัน เหงาจนจะทนไมไหวแลว! วันเกิดลูก วันครบรอบแตงงาน เทศกาลพิเศษของครอบครัว ที่เคยไดเจอกันพรอมหนาพรอมตา ก็กลายเปนวันเหงาๆ อยูหงอยๆ รอคอยใหวิกฤตผานไป โดยไมรูวาเมื่อไหร คิดถึงจนจะทนไมไหวแลว! เมื่อหนาที่กลายเปนปรปกษกับความรัก ลูกที่ไมไดเจอพอ แมที่ไมไดกอดลูก แฟนที่ไมไดจับมือกัน ฯลฯ ระยะทาง ระหวางกันก็ยิ่งหางไกลเขาไปทุกที

ภาษาชูกำลัง (ใจ) สำหรับกองกำลังเสริม เพราะความรักและความเขาใจคือยาชูกำลังชั้นดีใหกับทัพหนา แตการแสดงออกหรือสื่อสาร ใหอีกฝงรูสึกถึงความรักที่เรามี ตางก็มีภาษาหรือวิธีที่แตละคนถนัดไมเหมือนกัน โอกาสสื่อสารผิดพลาดจากความคาดหวังและความเขาใจที่ตางไปยอมเกิดขึ้นได ดังนั้นเรามาเรียนรู 5 ภาษารักเพื่อชูกำลังกันในยามนี้ 5 ภาษารักของ Dr. Gary Chapman นักจ�ตว�ทยาที่ใหŒคำปร�กษาเร�่องความสัมพันธมากว‹า 30 ป‚ และผูŒเข�ยนหนังส�อ The 5 Love Languages นี้มีอะไรบŒาง มาลองทำความเขŒาใจกันก‹อน

ภาษาที่ 1 สัมผัสชูกำลัง (Physical Touch) จะพูดวา ‘สัมผัส’ คือภาษารัก ภาษาแรกของมนุษยก็ได เพราะแมแตเด็กแรกเกิดที่ยังไมรูภาษา ก็ยังแสดงถึง ความรักไดผานสัมผัสของเขา ซึ่งนอกจากการกอด หอมแกม จบั มอื พงิ ไหล ฯลฯ ทเ่ี รารวู าหมายถงึ การแสดงความรัก อยา งชัดเจนแลว สัมผสั งา ยๆ อยา งการตบบาใหกำลังใจ แตะแขน เพอื่ ใหเ กียรติ หรอื แมแ ตเขาไปนง่ั ใกลๆ ใหรูว า พรอมจะอยขู า งๆ เสมอ เหลานีก้ จ็ ัดวา เปนภาษาของการแสดงความรัก หากเรา อานได กจ็ ะรูสึกถงึ พลังความรักจากสัมผัสเหลาน้นั คำเตือน : หากตŒองเวŒนระยะห‹างทางสังคม ควรหล�กเล�่ยงการใชŒภาษานี้ไปก‹อน

ภาษาที่ 2 ถอยคำชูกำลัง (Words of Affirmation) เราอาจจะคิดวาภาษานี้คือการบอกรักสม่ำเสมอ แตที่จริงแลว ความรักสามารถสื่อสารไดผานถอยคำชูใจมากมาย ไมวาคุณปูที่อวยพรหลานวา “โชคดีนะลูก” พี่ชายที่ใหกำลังใจนองคนเล็กวา “เกงเหมือนกันนะเรา” หรือบางครอบครัวที่พอแมไมเคยพูดคำวารัก แตชอบถาม เสยี งแขง็ ๆ วา เรากนิ ขา วหรอื ยงั ถอ ยคำเหลา นบ้ี รรจคุ วามรกั และกำลังใจชั้นดีลงไปดวยเสมอ คำเตือน : หล�กเล�่ยงคำหวานที่ไม‹จร�งใจ ไม‹ใส‹ใจ หร�อทำๆ ไปเพราะความเคยชิน เพราะนั่นจะใหŒคนฟ�ง รูŒส�กไม‹เชื่อในถŒอยคำ และไม‹เชื่อในความรักที่เรามีใหŒ

ภาษาที่ 3 การกระทำชูกำลัง (Acts of Service) จะดีแคไหนถาเขาไดรับการดูแลเอาใจใสในแบบที่คุนเคย แมสถานการณจะไมคุนชิน ไมวาจะเปนเรื่องเล็กๆ อยางการสงเมนูโปรด รายละเอียดเล็กๆ นอยๆ ในการเตรียมของใชให หรือแมแตการกระทำออมๆ อยางลูกชายวัยประถม ดูแลตัวเองเรียบรอย เก็บผาใสตะกรา เพื่อใหคุณแมไมเหนื่อยที่ตองกลับจากทำงานแลวตองมาดูแลลูกอีก ฯลฯ ก็เปนการกระทำเล็กๆ ที่ชวยชูกำลังไดมากโข คำเตือน : แต‹ถŒาอีกฝ†ายไม‹ถนัด รูŒส�กอึดอัดถŒาไดŒรับการดูแลมากเกินไป ก็ค‹อยๆ ปรับหาคล�่นความถี่ที่กำลังดีนะ

ภาษาที่ 4 ของขวัญชูกำลัง (Giving Gifts) คำวาของขวัญอาจทำใหหลายคน คิดวาคือขาวของเปนชิ้นเปนอันหรือ ของมีคาที่มอบใหในโอกาสพิเศษ ภาษารักนี้ไมใชวาตองจายแพงเพื่อ บอกรัก แตยังเปนการมอบอะไรพิเศษ เล็กๆ นอยๆ ใหกันได อาจเปนแคเห็นขนม ที่อีกฝายชอบเลยซื้อมาฝาก หวงวาตองใสมาสกทั้งวันจนเจ็บหู ก็หาตัวเกี่ยวยางยืดไวดานหลังมาให สิ่งละอันพันละนอยเหลานี้ คือการแสดงออก ซึ่งความใสใจและคิดถึงอยูเสมอ สื่อสารเมื่อไหรก็ชื่นใจเมื่อนั้น คำเตือน : อย‹าซื้อของขวัญเพราะไม‹รูŒจะแสดงความรักอย‹างไร นอกจากการใหŒของแพงๆ และปล‹อยใหŒวัตถุนำหนŒาความรัก

ภาษาที่ 5 เวลาชูกำลัง (Quality Time) ไมสำคัญวาเวลาที่ไดอยูดวยกันจะมากหรือนอย สิ่งสำคัญของภาษารักนี้คือการใหเวลา ณ ขณะนั้น ทั้งรอยเปอรเซ็นตกับคนที่เรารัก เราอาจทำไดแค โทรศัพทคุยกันในวิกฤตโรคระบาด แตเ ราจะไมค ุยไป ทำงานไป เลน เกมไปดวยขณะเดียวกนั เรากเ็ คารพ ส่ิงท่ีเขากำลังทำอยู เชน วดิ โี อคอลมาพดู คุยกนั ผา นหนาจอ รับฟงอยางตั้งใจไมตัดสิน ถามไถก นั บา งวา เปน ยังไง เหน่ือยหรอื เปลา ไหวไหม เลา เรอ่ื งความเปน อยูของคนที่ตอง อยไู กลบาน และฟง เพ่ือใหเ ขาหายคิดถึง คำเตือน: อย‹ามองขŒามช‹วงเวลา เล็กนŒอยตรงหนŒาดŒวยการทำอย‹างอื่น ไปดŒวยพรŒอมๆ กับใชŒเวลากับเขาไปดŒวย

ภาษาไหน กำลังดี จาก 5 love languages หรือภาษาความรักทั้ง 5 แบบ ที่เราแตละคนใชในการแสดงออก ซึ่งความรักนั้น ถาแยกยอยคราวๆ แตละคนมักจะมี 2 ภาษารัก ที่เราถนัดพูด ถนัดใช และถนัดใจที่สุด

และปญหาที่มักจะตามมาจากภาษาที่เราถนัด คือเรามักจะคาดหวังวาจะไดรับ ภาษาเดียวกันกับที่เราใช จากคนที่เรารัก เชน ภรรยาชอบบอกรัก และพูดใหกำลังใจสามี แตสามีเปนคนปากแข็ง ไมพูดคำหวาน ภรรยาจึงคิดวาสามีไมรัก ทั้งที่สามีแสดง ความรักผานการดูแล ทุกคนในครอบครัว หากภรรยาอานภาษา การดูแลจากสามีออก ความผิดพลาดในการสื่อสารกัน ก็จะไมเกิดขึ้นนั่นเอง เพราะฉะนั้น ในยามที่เราควรจะชูกำลัง (ใจ) ใหŒแก‹กัน ส�งที่ควรเร�ยนรูŒนอกจากเราถนัดภาษารักแบบไหน ก็ควรจะรูŒดŒวยว‹าอีกฝ†ายถนัดภาษาไหนดŒวย!

มาสำรวจเบื้องตนวา “เรา”และ“เขา” ใชภาษาไหนในการสื่อสาร และสงความรักใหกัน เพื่อเลือกใชวิธีที่พอดิบพอดี หรือหาโอกาส ใชภาษารักอื่นๆ เพื่อไมใหความรักกลายเปนภาระในเวลานี้ ภาษาฉัน ภาษาเธอ เราสื่อสารวาเรารักเขาอยางไร เขาสื่อสารวาเขารักเราอยางไร (เลือกได 2 ขอที่ใชที่สุด) (เลือกได 2 ขอที่ใชที่สุด) สัมผัสชูกำลัง สัมผัสชูกำลัง ถอยคำชูกำลัง ถอยคำชูกำลัง การกระทำชูกำลัง การกระทำชูกำลัง ของขวัญชูกำลัง ของขวัญชูกำลัง เวลาชูกำลัง เวลาชูกำลัง เรารูสึกดีเมื่อเขาทำอะไรให เขารูสึกดีเมื่อเขาทำอะไรให (เลือกได 2 ขอที่ใชที่สุด) (เลือกได 2 ขอที่ใชที่สุด) สัมผัสชูกำลัง สัมผัสชูกำลัง ถอยคำชูกำลัง ถอยคำชูกำลัง การกระทำชูกำลัง การกระทำชูกำลัง ของขวัญชูกำลัง ของขวัญชูกำลัง เวลาชูกำลัง เวลาชูกำลัง

วิธีบอกรัก แบบพอดิบพอดี ดูแลและสื่อสารกันผานภาษาที่ใชตรงกันมากขึ้น หรืออยางนอยก็เขาอกเขาใจอีกฝายมากขึ้น เพราะเขาใจ ภาษาที่เขาสื่อสารมา (แตเคยมองขามไป) มากขึ้น ถาภาษารักที่ใชของเราและคนในครอบครัวเปน ‘สัมผัสชูกำลัง’ ในชวงนี้ อาจจะตอง เปดใจคุยกัน วาชวงเวลานี้เราควรจะแสดงความรักตอกัน อยางไร เชน พอจะหอมแกมลูกไมไดเหมือนเดิม ในตอนนี้ ไมไดแปลวาไมรักนะ พอจะโทรมาหา ทุกคืนกอนนอนแทนนะ ฯลฯ ถามคนใกลชิดเราวาในชวงเวลานี้ อยากใหเราปฏิบัติตัวตอกันอยางไร สรา งมตริ ว มกนั เพอ่ื ลดความคดิ ไปเอง เขา ใจไปเอง และชว ยกนั ผา นวกิ ฤตนไ้ี ปดว ยการชใู จกนั และกนั

ใชภาษาชูกำลัง ความรักแข็งแกรงแนนอน ไมมีรักจืดจาง เติมกำลังใจ เพราะหมั่นเติมใหกัน ใหเต็มถัง ไมตองกังวลวารักกันนานๆ ในยามวิกฤตที่มองไปทางไหน เดี๋ยวก็จางหรือหมดไป ก็เห็นแตความไมแนนอน เพราะถารูจักวิธีเติมรัก ใหพอดิบพอดีกัน ความรักและกำลังใจคือพลังชั้นดี รักก็ไมมีวันหมดแนนอน ที่ทำใหเราขับเคลื่อนชีวิต ไปได มีแรง มีพลังตอสู รักฟต กับปญหาแนนอน สตารทติดงาย พูดอะไร ทำอะไรก็เขาใจกัน ใหรักไมมีเงื่อนไข ไดงายขึ้น พูดภาษาเดียวกัน และขอจำกัด ก็ไมตองผิดใจกัน นอยอก เมื่อเขาใจวาภาษารักนั้นหลากหลาย นอยใจกันในเรื่อง และมีโอกาสมากมายที่เราจะไดแสดง เล็กๆ นอยๆ ความรักใหคนในครอบครัวไดชื่นใจ แมบางภาษาจะไมสามารถใชเมื่อตอง สำหรับครอบครัว บุคลากรทางการแพทย หางกัน แตเราก็ยังมีภาษาอื่นๆ คนไขŒหร�อผูŒที่ตŒองกักตัว มาทดแทนได ที่มีลูกเล็ก

แต‹ในขณะที่สเดถ็ากนๆกามรักณถโรนคัดระกบาารดบทำอใหกŒบรอักกดรŒวักยดกŒวายรสกัมารผสัสัมผัสไม‹ไดŒ ซึ่งเด็กอาจจะไม‹เขŒาใจหร�อรูŒส�กสับสน สงสัย เพราะคุŒนเคยกับการไดŒรับความรัก และไดŒบอกรักจากการสัมผัส มีใหŒอ‹านแลŒวนะ นิทานนี้จะช‹วยสรŒางความเขŒาใจในสถานการณ ดที่ตŒวŒยอง5รักภษาษาราะรยักะหข‹าองงคแลรอะนบำคเสรันวบอุคว�ธลีกาการรแทสาดงกงคารวแาพมทรักย คนไขŒหร�อผูŒที่ตŒองกักตัว ดาวนโหลดนิทานไดŒที่นี่ www.HappinessisThailand.com

ภมู ิคุ้มใจ “ภมู คิ มŒุ ใจ”คอื ชดุ คม‹ู อื เสรม� ความเขมŒ แขง็ และมน่ั คงใหกŒ บั ใจในชว‹ งโรคระบาดโควด� -19 ทอ่ี อกแบบมาใหสŒ ำหรบั คนทกุ เพศ ทกุ วยั ใหทŒ ำตามไดงŒ า‹ ยๆ เพอ่� เพม� ภมู คิ มŒุ ใจใหตŒ นเอง ไดงŒ า‹ ยๆ ท่บี Œานในระยะเวลา 14 วัน ซึ่งแบ‹งไวตŒ ามหมวดหมูท‹ งั้ 4 หมวด Readjust ปรับชีว�ตเปล�่ยนโหมดใจ Reflect ใคร‹ครวญโลกภายใน Relate สานใจในความสัมพันธ Retreat สรรคสรŒางใจสู‹ความสงบ ซึ่งนำเสนออยูในเว็บไซต \"ความสุขประเทศไทย\" HappinessisThailand.com รวมกับ บทความเกี่ยวกับการสรางเสริมสุขภาวะทางปญญา แบงออกเปน 8 เสนทางการคนพบ ความสขุ ดว ยตวั เอง ทง้ั งานจิตอาสา การสัมผสั ธรรมชาติ ความสมั พันธ การเคลอื่ นไหว รา งกาย การศกึ ษาเรียนรู การทำงาน ศลิ ปะ และการภาวนา ทีมงานที่สรางคูมือภูมิคุมใจคือเครือขายสุขภาวะทางปญญาอันไดแก ธนาคารจิตอาสา JitArsaBank.com, ศูนยจติ ตปญ ญาศึกษา มหาวทิ ยาลยั มหิดล, มลู นิธิเครือขายพทุ ธกิ า, โครงการผนู ำแหง อนาคต,We Oneness โดยมลู นธิ สิ หธรรมกิ ชน, โครงการ Creative Citizen และสำนักงานกองทุนสนับสนนุ การสรางเสริมสุขภาพ (สสส.) ทีมสรางสรรคแคมเปญภูมิคุมใจ : ชูใจ กะ กัลยาณมิตร, ผูสรางสรรคเรื่อง : ili content co., ผูสรางสรรคภาพ : Gongkan, ผูสรางสรรคเรื่องในหนังสือนิทาน : ระพีพรรณ พัฒนาเวช, ผูสรา งสรรคภาพในหนงั สือนิทาน : วชิราวรรณ ทับเสือ, กฤษณะ กาญจนาภา, อาสาส่อื สารออนไลน: พนิ ปง ก (Pinpung) และ Tellscore รูจŒ ักภูมิคŒมุ ใจใหŒมากข้�นและดาวนโหลดค‹ูมอื สราŒ งภูมคิ ุŒมใจฉบบั อ่นื ๆ ไดŒท่ี www.HappinessisThailand.com www.facebook.com/happinessisthailand

ภูมิค้มุ ใจ คู‹มือสรŒางภูมิคุŒมใจ ฉบับครอบครัวที่ตŒองห‹างกัน ในสถานการณ โคว�ด-19