สารเคมีในชีวิตประจำวัน

สารเคมใี นชีวติ ประจาํ วนั Acidic soil Alkaline (basic) soil CME2701 (เคมีประยุกต์) 1 By Dr. Yaowalak Khauthuathon

สารเคมีในชีวติ ประจาํ วนั ในชีวิตประจําวนั เราจะต้องเก่ียวข้องกบั สารหลายชนิด ซงึ่ มีสารเคมีเป็ น องค์ประกอบ • เราสามารถจําแนกเป็ นสารสงั เคราะห์และสารธรรมชาติ เชน่ สารปรุงรสอาหาร สาร แตง่ สอี าหาร สารทําความสะอาด สารกําจดั แมลงและสารกําจดั ศตั รูพืช เป็ นต้น • ในการจําแนกสารเคมีนนั้ ใช้เกณฑ์ตา่ ง ๆ ดงั ตอ่ ไปนี ้ 2

สารปรุงแตง่ อาหาร เคร่ืองด่ืม สารทําความสะอาด (Food additives) (Drinks) (Detergents) ประเภทของสารเคมีใน ชีวติ ประจําวนั สารกําจดั แมลง และสารกําจดั ศตั รูพืช เครื่องสําอาง (Herbicides and pesticides) (Cosmetics) 3

1. สารปรุงแต่งอาหาร (Food additives) 1.1 ความหมายสารปรุงแตง่ อาหาร สารปรุงแตง่ อาหาร หมายถงึ สารปรุงรสอาหารใช้ ใสใ่ นอาหารเพ่ือทําให้อาหารมี รสดีขนึ ้ หรือ เพิม่ รสชาตติ า่ งๆ เชน่ นํา้ ตาล ให้รสหวาน เกลือนํา้ ปลา ให้รสเคม็ และนํา้ ส้มสายชู นํา้ มะนาว ซอสมะเขือเทศ ให้รสเปรีย้ ว 1.2 ประเภทของสารปรุงแตง่ อาหาร แบง่ เป็ น 2 ประเภท คือ 1. ได้จากการสงั เคราะห์ เชน่ นํา้ ส้มสายชู นํา้ ปลา ซีอิ๊ว ซอสมะเขือเทศ 2. ได้จากธรรมชาติ เชน่ เกลอื นํา้ มะนาว นํา้ มะขามเปี ยก อญั ชนั เป็ นต้น 4

2. เครื่องดื่ม (Drinks) เครื่องด่ืม หมายถึง สิ่งที่มนุษย์จัดเตรียมสําหรับด่ืม และมกั จะมี “นํา้ ” เป็ นองค์ประกอบ หลกั บางประเภทได้คณุ ค่าทางโภชนาการ บางประเภทดื่มแล้วไปกระต้นุ ระบบ ประสาท และ บางประเภทด่ืมเพื่อดบั กระหาย แบง่ ออกเป็ น 7 ประเภท ได้แก่ นํา้ ดื่มสะอาด นํา้ ผลไม้ นม นํา้ อดั ลม เคร่ืองดื่มบํารุงกําลงั ชาและกาแฟ และเคร่ืองด่ืมแอลกอฮอล์ 5

ประเภทของเครื่องดื่ม 1) นํา้ ด่ืมสะอาด นํา้ ดื่มสะอาด เป็ นเครื่องด่ืมท่ีไมส่ ง่ิ อื่นเจือปน เป็ นประโยชน์ตอ่ กระบวนการ ตา่ งๆ ในร่างกาย 3 นาที 3 วนั 3 สปั ดาห์ 6

7

2. น้าํ ผกั และผลไม้ (Fruit juices) นํา้ ผกั และผลไม้เป็ นเครื่องด่ืมท่ีมีประโยชน์มากอยา่ งหนง่ึ ควรเป็ นนํา้ ผลไม้หรือผกั สด โดย ผ้ผู ลติ จะนําผกั หรือผลไม้ท่ีมีมากในฤดกู าลมาคนั้ เอาเฉพาะนํา้ ที่มา :https://medthai.com/%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%9C%E0%B8%A5%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%89/8

ประโยชนข์ องผกั ผลไม้ 5 สี ผกั ผลไม้สีเขียว โดยสารท่ีให้สีเขียวก็คือสารคลอโรฟิลล์ และยงั มีสารประกอบอื่น ๆ ที่มีคณุ สมบตั ิ บํารุงสขุ ภาพ เชน่ ลทู ีน ที่เป็นสารต้านอนมุ ลู อิสระ ชว่ ยป้ องกนั มะเร็ง และลดการเกิดความเสือ่ มของ จอประสาทตาได้ เป็นต้น ผกั ผลไม้ในกลมุ่ นี ้ได้แก่ กวางต้งุ กะหล่าํ ปลี ชะอม ผกั คะน้า ผกั โขม บลอ็ กโคล่ี ชมพเู่ ขียว แตงไทย ฝร่ัง พทุ รา น้อยหนา่ มะกอกนํา้ อะโวคาโด องนุ่ เขียว แอปเปิล้ เขียว ฯลฯ Chlorophyll Lutein 9

ผักผลไม้สีขาวหรือสีนํา้ ตาล จะมีสารฟลาโวนอยด์อยู่หลายชนิด ท่ีช่วยต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ ลดการ แบ่งตัวของเซลล์มะเร็ง ช่วยลดอาการปวดข้อเข่า ซ่ึงจะพบได้มากในเนือ้ และเปลือก มังคดุ แก้วมงั กรเนือ้ ขาว ฝร่ัง แอปเปิ ล้ และผลไม้อื่น ๆ เชน่ กล้วย เงาะ ลางสาด ลองกอง ลนิ ้ จี่ พทุ รา เป็ นต้น Flavonoid 10

ผักผลไม้สีเหลืองหรือสีส้ม แจละะมเีสพาิ่มรรเะบบตบ้าแภคมู โิคร้มุทกีนนั ฟชล่วายโวป้นอองยกดนั ์แวลิตะาลมดินคซวี ทา่ี่ชมว่เสยี่ยตง้าขนอองนกมุ าลูรเอกิสิดรโะรคตม้านะเกรา็งรกอรกั ะเตส้นบุ การกําจดั เซลล์มะเร็งของร่างกาย ชว่ ยดแู ลรักษาสขุ ภาพหวั ใจ หลอดเลือด และระบบ ภูมค้มุ กนั ภายในร่างกาย ผกั ผลไม้ในกลมุ่ นี ้ ได้แก่ ข้าวโพด แครอท ฟักทอง กล้วย ขนนุ แคนตาลปู สเี หลอื ง มะละกอสกุ ส้ม สบั ปะรด แอปริคอต เป็ นต้น beta -carotene Flavonoid 11

ผักผลไม้สีแดงหรือสีชมพอู มม่วง จะมีสารในกลุ่ม Lycopene และ Betalain ซ่ึงเป็ นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยลด ความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็ง โดยเฉพาะมะเร็งต่อมลูกหมากของผู้ชาย ช่วยบํารุง หวั ใจและหลอดเลือด ช่วยปริมาณของไขมนั ร้ าย (LDL) ภายในเลือด และบํารุงระบบ ทางเดนิ ปัสสาวะ โดยจะพบอยใู่ นผกั ผลไม้จําพวกดอกกระเจ๊ียบ แก้วมงั กรเนือ้ ชมพู แตงโม ตะขบ ชมพแู่ ดง เชอร์ร่ี มะเขือเทศ มะละกอเนือ้ แดง หวั บีทรูท หวั หอม สตรอเบอร์ ร่ี แอปเปิ ล้ แเดง เป็ นต้น Lycopene Beta-alian 12

ผักผลไม้สีม่วงแดงหรือสีม่วงหรือสีนํา้ เงนิ จะอุดมไปด้วยสารแอนโทไซยานิน (Anthocyanin) และกลุ่ม Polyphenol ซ่ึงเป็ นสารต้าน อนมุ ลู อิสระ ช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ ป้ องกนั การทําลายของรังสีอลั ตร้าไวโอเลต ช่วยปกป้ องทกุ เซลล์ให้พ้นภยั จากเซลล์มะเร็งตวั ร้าย ช่วยเพ่ิมความยืดหย่นุ ให้แก่ผนงั หลอดเลือด ช่วยลดการเกิดไขมนั อดุ ตนั ในหลอดเลือดและโรคหลอดเลือดหวั ใจแข็งตวั ช่วยยบั ยงั้ เชือ้ อีโคไลในทางเดินอาหารท่ีทําให้เกิด ท้องเสยี ชว่ ยต้านไวรัส และลดการอกั เสบได้ ผกั ผลไม้กลมุ่ นีไ้ ด้แก่ กะหล่าํ ปลีมว่ ง ข้าวเหนียวดํา ข้าวแดง ข้าวนิล ชมพ่มู ะเหม่ียว ชมพ่แู ดง ถว่ั ดํา ถว่ั แดง เผือก มนั สีม่วง มะเขือม่วง หอมแดง ดอกอญั ชนั นํา้ ว่าน กาบหอย ลกู หว้า ลกู ไหน ลกู พรุน บลเู บอร์รี่ แบลก็ เบอร์ร่ี แครนเบอร์ร่ี องนุ่ แดง องนุ่ มว่ ง เป็นต้น Anthocyanin 13

3) นม นมเป็ นแหลง่ สาํ คญั ของแคลเซียมและโปรตีน ชว่ ยให้กระดกู เจริญเติบโตและ แข็งแรง 4) นํา้ อัดลม เป็ นเคร่ืองดื่มที่ไมม่ ีสว่ นผสมของแอลกอฮอล์ ประกอบด้วย นํา้ , น้ํา ตาล, สารปรุงแตง่ ที่เรียกวา่ หวั นํา้ เชือ้ ซง่ึ เป็ นสว่ นผสมของสารท่ีให้กลนิ่ และส,ี และ กรดคาร์บอนิกซง่ึ ถกู อดั เข้าในภาชนะบรรจุ บางชนิดอาจมีสว่ นผสมของนํา้ ผลไม้ เลก็ น้อย 14

5) เคร่ืองด่มื ชูกาํ ลัง คือเครื่องด่ืมที่ให้พลงั งาน มีสว่ นผสมของคาเฟอีน (Caffeine) เ ท า รีน (Taurine) อิน โ น ซิ ท อ ล (inositol) แ ล ะ ซโู ค ร ส ห รือ นํา้ ต า ล ท ร า ย (Sucrose) เป็ นต้น เหมาะกับกลุ่มคนที่มีความต้องการทํางานอย่างต่อเน่ืองเป็ น ระยะเวลานาน Caffeine Taurine 6) ชาและกาแฟ เป็ นเคร่ืองดื่มที่มีคาเฟอีน มีผ้บู ริโภคเป็ นจํานวนมาก และมีการทําไร่ ผลติ ชาและ เมลด็ กาแฟหลายแหง่ ด้วยกนั เป็ นอตุ สาหกรรมชนั้ นําประเภทหนงึ่ Caffeine Catechin 15

7) เคร่ืองด่มื แอลกอฮอล์ มีเอทิลแอลกอฮอล์ผสมอยู่ ได้แก่ สรุ า แอลกอฮอล์มีฤทธ์ิกด ระบบประสาทสว่ นกลาง ผู้ ท่ีกินเหล้าในปริมาณไมม่ าก จะรู้สกึ ผอ่ นคลาย เน่ืองจาก แอลกอฮอล์ไปกดจิตใต้สํานกึ ที่ คอยควบคมุ ตนเองอยู่ แตห่ ากด่ืมปริมาณมากขนึ ้ จะทํา ให้อาการเสียการทรงตวั พดู ไมช่ ดั หรือ หมดสติในที่สดุ 16

โรคพษิ สุราเร้ือรัง (Alcoholism) โรคพษิ สุราเรือ้ รัง เกิดจากการด่ืมแอลกอฮอล์ ปริมาณมากตดิ ตอ่ กนั เป็นเวลานานจนไมส่ ามารถเลกิ ด่ืมได้ แม้รู้วา่ การดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจํานนั้ สง่ ผล เสยี ตอ่ สขุ ภาพหรือกระทบตอ่ การใช้ชีวิตประจําวนั ก็ ตาม ซงึ่ หากหยดุ ดื่มอาจก่อให้เกิดอาการขาดสรุ า เชน่ มือสนั่ หงดุ หงิด อาเจียน สนั สน หรือประสาทหลอน เป็นต้น โดยผ้ทู ี่ประสบปัญหานี ้ควรรีบไปพบแพทย์ เพื่อเข้ารับการบําบดั อยา่ งถกู ต้อง ผ้ทู ่ีอยใู่ นกลมุ่ เสยี่ งตอ่ โรคพษิ สรุ าเรือ้ รัง ได้แก่ 17 • ด่ืมแอลกอฮอล์ในปริมาณมากเป็นประจํา • มีปัญหาสขุ ภาพจิต เชน่ โรควติ กกงั วล โรคซมึ เศร้า หรือโรคจิตเภท เป็นต้น • เผชิญกบั แรงกดดนั หรือรู้สกึ เครียดเป็นประจํา • มีความรู้สกึ ภาคภมู ิใจในตวั เองตํ่า • มีคนในครอบครัวป่ วยเป็นโรคพิษสรุ าเรือ้ รัง • อยใู่ นชมุ ชนท่ีคนสว่ นใหญ่ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจํา

3. สารทาํ ความสะอาด (Cleaning and detergents) 3.1 ความหมายของสารทําความสะอาด สารทําความสะอาด หมายถงึ สารที่มี คณุ สมบตั ิในการกําจดั ความสกปรก ตา่ งๆ ตลอดจนฆา่ เชือ้ โรค 3.2 ประเภทของสารทําความสะอาด แบง่ ตามการเกิด ได้ 2 ประเภท คือ 1) ได้จากการสงั เคราะห์ เชน่ นํา้ ยาล้างจาน สบกู่ ้อน สบเู่ หลว แชมพสู ระผม ผงซกั ฟอกสารทําความสะอาดพืน้ เป็ นต้น 2) ได้จากธรรมชาติ เชน่ นํา้ มะกรูด มะขามเปี ยก เกลอื เป็ นต้น 18

สารทาํ ความสะอาด แบง่ ตามวตั ถปุ ระสงค์ในการใช้งานเป็ นเกณฑ์ แบง่ ออกได้เป็ น 4 ประเภท คือ 2.1 สารประเภททําความสะอาดร่างกาย ได้แก่ สบู่ แชมพสู ระผม เป็ นต้น 2.2 สารประเภททําความสะอาดเสือ้ ผ้า ได้แก่ สารซกั ฟอกชนิดตา่ งๆ 2.3 สารประเภททําความสะอาดภาชนะ ได้แก่ นํา้ ยาล้างจาน เป็ นต้น 2.4 สารประเภททําความสะอาดห้องนํา้ ได้แก่ สารทําความสะอาด ห้องนํา้ ทงั้ ชนิดผง และชนิดเหลว 19

สมบตั ิของสารทาํ ความสะอาด สารทําความสะอาด เชน่ สบู่ แชมพสู ระผม สารล้างจาน สารทําความสะอาด ห้องนํ้า สารซกั ฟอก บางชนิดมีสมบตั ิเป็ นกรด บางชนิดมีสมบตั เิ ป็ นเบสซง่ึ ทดสอบได้ด้วย กระดาษลติ มสั สารทําความสะอาด ห้องนํา้ และเคร่ืองสขุ ภณั ฑ์บางชนิดมีสมบตั ิเป็ นกรด สามารถกดั กร่อน หินปนู ท่ียาไว้ระหวา่ งกระเบือ้ งปพู ืน้ หรือฝาห้องนํา้ บริเวณ เคร่ืองสขุ ภณั ฑ์ ทําให้คราบสกปรก ที่เกาะอยู่หลดุ ลอกออกมาด้วย ถ้าใช้สาร ชนิดนีไ้ ปนานๆ พืน้ และฝาห้องนํา้ จะสึกกร่อนไป ด้วย และยงั ทําให้ผ้ใู ช้เกิด ความระคายเคืองของระบบทางเดินหายใจและผิวหนงั อีกด้วย20

4. สารกาํ จดั แมลง และสารกาํ จดั ศตั รูพชื (Herbicides and pesticides) 4.1 ความหมายของสารกาํ จัดแมลงและสารกาํ จดั ศัตรูพชื สารกําจดั แมลงและสารกําจดั ศตั รูพืช หมายถงึ สารเคมีท่ีผลติ ขนึ ้ เพื่อใช้ ป้ องกนั การ กําจดั และควบคมุ แมลงตา่ งๆ ไมใ่ ห้มารบกวน มีทงั้ ชนิดผง ชนิด เมด็ และชนิดนํา้ 4.2 ประเภทของสารกาํ จดั แมลงและสารกาํ จัดศัตรูพชื แบง่ เป็ น 2 ประเภท คือ 1 . ได้จากการสงั เคราะห์ เชน่ สารฆา่ ยงุ สารกําจดั แมลง เป็ นต้น 2. ได้จากธรรมชาติ เชน่ เปลอื กมะนาว เปลือกมะกรูด เปลือกส้ม เป็ นต้น 21

5. เคร่ืองสาํ อาง (Cosmetics) 5.1 ความหมายของเคร่ืองสาํ อาง เคร่ืองสําอาง หมายถงึ ผลติ ภณั ฑ์ท่ีใช้ทา ถู นวด โรย พน่ หยอด ใส่ อบร่างกาย เพื่อ ใช้ทําความสะอาดเพื่อให้เกิดความสดช่ืน ความสวยงาม และเพ่ิมความมนั่ ใจ 22

5.2 ประเภทของเคร่ืองสาํ อาง แบง่ เป็ น 5 ประเภท คือ 1 ) สําหรับผม เชน่ แชมพู ครีมนวด เจลแตง่ ผม ฯลฯ 2 ) สาํ หรับร่างกาย เชน่ สบู่ ครีม และโลชนั่ ทาผิว ยาทาเลบ็ นํ้ายาดบั กลน่ิ ตวั แป้ ง โรยตวั ฯลฯ 3 ) สําหรับใบหน้า เชน่ ครีม โฟมล้างหน้า แป้ งผดั หน้า ลปิ สตกิ ดนิ สอ เขียนควิ ้ และดนิ สอเขียนขอบตา 4 ) นํา้ หอม 5 ) เบด็ เตลด็ เชน่ ครีมโกนหนวด ผ้าอนามยั ยาสฟี ัน ฯลฯ 23

14 สารเคมีในเครื่องสาํ อางควรรู้จกั 1. Mineral Oil (Petrolatum) เป็ นสารท่ีแยกจากการสกดั นํา้ มนั ปิ โตรเลียม มกั ถกู นํามาใช้ในเคร่ืองสาํ อาง จําพวก เบบี ้ออย และเครื่องสําอางประเภทมอยเจอร์ไรเซอร์ ทําหน้าที่ในการ เก็บรักษาความ ชมุ่ ชืน้ ให้กบั ผิว แตเ่ พราะเป็ นโมเลกลุ ขนาดใหญ่ จงึ อาจเกิด การตกค้างที่ผิวหนงั เป็ น สาเหตขุ องการเกิดสวิ ได้ อาทิ ปัญหาสวิ อดุ ตนั รูขมุ ขนอดุ ตนั หรือผิวหนงั อกั เสบ เป็ นต้น 24

2. Propylene Glycol สารตวั นี ้เป็ นสารเคมีท่ีใช้เพ่ือป้ องกนั การจบั ตวั เป็ นของแข็ง ซง่ึ ใน ภาคอตุ สาหกรรม ถกู นําไปใช้ในการทําละลาย อาทิ สี และพลาสติก และถกู นํามาใช้กบั เครื่องสําอางใน กลมุ่ มอยเจอร์ไรเซอร์ ทําหน้าที่เก็บรักษาความชมุ่ ชืน้ ในเคร่ืองสําอาง ซง่ึ หากใช้ใน ปริมาณน้อยจะไมเ่ ป็ นอนั ตราย แตถ่ ้าผิวแพ้ อาจเกิดการระคายเคืองได้ และถ้าสะสม ในปริมาณมาก อาจมีผลตอ่ ระบบ ประสาทสว่ นกลาง และมีแนวโน้มเป็ นสารตงั้ ต้นให้ เกิดโรคมะเร็ง 25

3. Triethanolamine(TEA) สารเคมีชนิดนีพ้ บมากในเครื่องสําอางจําพวกบอดี ้โลชนั่ แชมพู โฟมโกน หนวด และ ครีมบํารุงรอบดวงตา กบั หน้าท่ีในการปรับคา่ pH ไม่ให้เป็ นกรดดา่ ง มากเกินไป ซง่ึ หากร่างกายได้รับในปริมาณน้อยก็ไมเ่ กิดอนั ตราย แตห่ าก สะสมในปริมาณมาก อาจทําให้ผิวเกิดการระคายเคืองได้ อย่างไรก็ดี หญิง ตงั้ ครรภ์ควรเล่ียง เพราะเป็ น สารเคมีที่มีผลตอ่ ทารกในครรภ์ในชว่ งพฒั นาการ ทางสมอง 26

4. IPM (Isopropyl Myristate) เป็ นสารเคมีท่ีใช้กนั มากในวงการเคร่ืองสาํ อาง กบั คณุ สมบตั ิในการเคลือบผิว เพื่อเก็บ รักษาความชมุ่ ชืน้ อยา่ งไรก็ดี จากการทดลองในสตั ว์ พบวา่ สารเคมี ชนิดนีท้ ําให้เกิดการ อดุ ตนั ที่รูขมุ ขน ซงึ่ อาจทําให้ผิวระคายเคือง และทําให้ เกิดปัญหาผิวหนงั ได้ 27

5. Polyethylene สารเคมีชนิดนี ้พบมากในเครื่องสาํ อางจําพวกสครับ เน่ืองจากเป็ นพลาสตกิ ที่ ลนื่ มนั ยืดหยนุ่ ได้ดี จงึ ใช้เป็ นเมด็ สครับผิวได้ แตเ่ นื่องจากเป็ นสารเคมีจําพวก พลาสตกิ จงึ ถกู นําไปใช้เป็ นสว่ นผสมในของใช้ตา่ ง ๆ เชน่ ขวดใสส่ ารเคมี ขวด ใสน่ ํ้า บรรจภุ ณั ฑ์ ฉนวนไฟฟ้ า หรือแม้แตเ่ ก้าอี ้ซง่ึ แม้จะไมส่ ามารถซมึ ผา่ นสู่ ผิวหนงั ได้ แตก่ ็อาจ ก่อให้เกิดการระคายเคืองผิว และไมเ่ ป็ นมิตรกบั ร่างกาย 28

6. Imidazolidinyl and Diazoliddinyl Urea สารกนั เสียชนิดนีถ้ กู นํามาใช้ทว่ั ไปในกลมุ่ เครื่องสาํ อาง กบั หน้าที่ในการกําจดั แบคทีเรีย หรือจลุ ชีพตา่ ง ๆ แตด่ ้วยการสลายตวั ที่ทําให้เกิดสารฟอมาลดีไฮด์ (Formaldehyde) จงึ ทําให้เกิดการระคายเคืองตอ่ ผิวหนงั และระบบหายใจ ได้ ซงึ่ พษิ สะสมอาจทําให้การทํา งานของเซลล์ร่างกายผิดปกติ อนั เป็ นสาเหตุ หนง่ึ ของการเกิดมะเร็ง 29

7. Paraben คือสารกนั เสยี ที่นิยมใช้อยา่ งมากในกลมุ่ เครื่องสําอางจําพวกผิวหนงั และเส้น ผม รวมถงึ ผลติ ภณั ฑ์ระงบั กลนิ่ หรือโรลออน เพราะมีประสทิ ธิภาพในการ ยบั ยงั้ การเจริญเตบิ โต ของแบคทีเรีย แตเ่ นื่องจากเป็ นสารเคมีท่ีพบใน ผลติ ภณั ฑ์หลากหลายประเภทท่ีงา่ ยตอ่ การสะสมใน ร่างกาย หลายองค์กรจงึ รณรงค์ให้เล่ียงการใช้พาราเบนที่พบวา่ เสยี่ งตอ่ การระคายเคือง ผิว อาจ ขดั ขวางการทํางานของตอ่ มไร้ทอ่ และอาจเส่ยี งตอ่ การเกิด มะเร็ง โดยเฉพาะ มะเร็งเต้านม 30

8. SLES (Sodium LaurethSulfate) คือ สารเคมีท่ีนิยมเตมิ ลงในเคร่ืองสําอางจําพวกแชมพู หรือเจลอาบนํา้ เพื่อทําให้เกิดฟอง และลดแรงตงึ ผิว สามารถพบได้ในแชมพเู กือบทกุ ประเภท ด้วย ผ้บู ริโภครู้สกึ วา่ สามารถ กําจดั ไขมนั ออกจากผิว และผมอยา่ งหมดจด แต่ แท้จริงแล้ว สารลดแรงตงึ ชนิดนีม้ ีสว่ น เสยี คือ มีฤทธิ์ทําให้กระบวนการ ป้ องกนั ผิวและดแู ลเส้นผมตามธรรมชาติออ่ นแอลง เสย่ี ง ตอ่ การระคายเคือง และหากกระบวนการผลติ มีการปนเปื อ้ นก็อาจเป็ นสารก่อมะเร็งได้ 31

9. Artificial Color มีเคร่ืองสาํ อางจํานวนไมน่ ้อยที่ใช้สีในการเตมิ แตง่ เพ่ือให้เกิดความงาม น่าใช้ บางชนิดเป็นสารเคมีสงั เคราะห์ และบางชนิดเป็นสที ี่ใช้ในอาหาร (Food grade -ซงึ่ คอ่ นข้างมีความปลอดภยั ) อยา่ งไรก็ดี ยอ่ มเป็นการปลอดภยั กวา่ ในการงดการใช้สีท่ีมาจากการสงั เคราะห์ทกุ ประเภท เน่ืองจากอาจมีสาร หนกั รวมทงั้ สารหนแู ละสารตะกวั่ อนั เป็นสาเหตขุ องการเกิดมะเร็ง 32

10. Silicone ซลิ โิ คนมีลกั ษณะ คล้ายยาง มีความยืดหยนุ่ สงู และมีอยหู่ ลายรูปแบบ ขนึ ้ อยู่ กบั ประเภทใช้งาน แตถ่ กู นํามาใช้ในวงการความงามอยา่ งแพร่หลาย โดยใน เคร่ืองสําอางนนั้ มกั ถกู นํามาใช้กบั ครีมนวดผมเพื่อให้รู้สกึ น่มุ ล่นื ช่วยเคลือบ บํารุงเส้นผมให้ดเู งางาม น่มุ สลวย แตอ่ าจเกิดการสะสมในตบั และตอ่ ม น้ําเหลืองหากใช้ในปริมาณมาก ซงึ่ สามารถเป็นตวั เร่งการเกิด เนือ้ งอกและ มะเร็งได้ 33

11. Petroleum Derivative เป็ นสารเคมีที่ได้มาจากการแยกนํา้ มนั ปิ โตรเลียม มกั ถกู นําไปเป็ นส่วนผสมใน เคร่ืองสํา อางหลายประเภท อาทิ ครีมรองพืน้ โฟมล้างหน้า ครีมบํารุงผิว เพื่อ ทําหน้าท่ีเก็บกกั ความ ช่มุ ชื่นผิวโดยการเคลือบผิวไว้ แต่ด้วยความท่ีมีโมเลกุล ขนาดใหญ่และผ่านกรรมวิธีทาง เคมี จงึ อาจทําให้ผิวเกิดการระคายเคือง อดุ ตนั ผิว และเกิดสวิ ได้ และหากเก็บกกั สะสม อาจเสีย่ งตอ่ การเสือ่ มสภาพของ ผิว และทําให้ฮอร์โมนและภมู ิค้มุ กนั ในเพศหญิงออ่ นแอ 34

12. Synthetic Polymer โพลเิ มอร์มีสารตงั้ ต้นจากพลาสตกิ ที่ผา่ นกระบวนการทางเคมีให้มีความ เหนียวนมุ่ ยืดหยนุ่ นิยมนํา มาทําบรรจภุ ณั ฑ์อาหาร รวมทงั้ เป็นสว่ นผสมใน เครื่องสาํ อาง อาทิ ครีมนวดผม หรือเจลแตง่ ทรงผม ทําหน้าที่หลากหลาย ขนึ ้ อยกู่ บั การใช้งาน อาทิ การเพ่มิ เนือ้ สมั ผสั การเคลอื บผวิ หรือการเก็บ รักษา ความชมุ่ ชืน้ อยา่ งไรก็ตาม มีสารโพลเิ มอร์บางชนิดสามารถหาได้จากพืช อาทิ มนั สําปะหลงั ข้าวโพด และมะพร้าว ซงึ่ เป็นมติ รกบั ธรรมชาตแิ ละ เหมาะสมกบั ร่างกายของเรามากกวา่ 35

13. PEG (Polyethylene Glycol) เป็ น สารเคมีสงั เคราะห์ท่ีผลติ ขนึ ้ มาเพ่ือทดแทนสารเพมิ่ ความชมุ่ ชืน้ มกั ถกู ใช้ ใน ผลติ ภณั ฑ์ความงามจําพวกทําความสะอาดและบํารุงผิว โดยสถาบนั เผยแพร่ข้อมลู ด้านความปลอดภยั ของวตั ถใุ นสหรัฐอเมริกา (III) ได้ออกคําเตือนให้หลกี เลี่ยงการใช้ สารเคมีชนิดนี ้เพราะระคายเคืองตอ่ ผิวสงู และอาจ เป็ นสาเหตขุ องความผิดปกตใิ น ตบั และไต และอาจเกิดการปนเปื อ้ นจากการ ผลติ ซง่ึ เป็ นสาเหตขุ องมะเร็ง โดยเฉพาะ มะเร็งตบั และจมกู 36

14. Quats (Quateranary Ammonium Salt) คือสารชะล้างท่ีมักนําไปใช้กับผลิตภัณฑ์ขัดล้างต่าง ๆ อาทิ นํา้ ยาล้าง ห้ องนํา้ นํา้ ยาขดั พืน้ และนํามาใช้ กบั เครื่องสาํ อางจําพวก แชมพู หรือ เจลอาบนํา้ ทงั้ หลาย เพ่ือให้รู้สึกถึงการทําความสะอาดท่ีมีประสิทธิภาพ ยิ่งขนึ ้ อยา่ งไรก็ ตาม ด้วยความท่ีเป็นสารเคมีรุนแรง จงึ มีความเสี่ยงท่ีจะทํา ให้ผิวเกิดผดผ่ืน แพ้ และทําลายระบบทางเดินหายใจหากใช้ในปริมาณสงู และใช้ตอ่ เน่ืองเป็น เวลานาน 37

ใชเ้ ครื่องสาํ อางอยา่ งไรใหป้ ลอดภยั ซผึ่งลผิตลภิตณั ภฑัณ์ทฑี่ด์ใีคนวปรัจสจกุบัดนั มสา่วจนามกาธกรมรีสมาชราเคตมิ เีเชปน่็ นสน่วํา้ นมปนั รมะะกพอรบ้ าหวลผกั กั อหยรู่ แือทผบลทไุมก้ ตแชลน่อ้วิดผไิวมเหชร่ ่น้นูสกังึ สรดาะรงัคกนานั ันย้ เกเสค่อียือนทงซ่ีมหือา้ รคกือเวไกรมินทม่ ไดีอปลาหกอรางือรกคสับนัาผริวกอบ็สื่นาริๆเมวาทณรี่เถรแใาขชยน้ไงั ดขไ้อมง่รู้ตแวั ลเะองเปก็ น่ออนนั ถต้ารทายา กผแิวลาขระเอนลงอือตกกวั จซเอือา้ งกเคดน้รวีย่ื้อยงั งวมสา่ ีสําเมอหนาุ มงไาพไะมรสไ่คมทวหยรรืซอเชไือ้ มน่ เ่พอขรีกมาอนิ ะ้ ยเวหา่ า่งน็ นไคมหน่คาองวื่นจรใรซชะือ้แ้ เลขเก้้วสินดากี มแําตลาคง่รั ถขวอนรดงําตสูมวัภาเาขอพดัง แเสหลํามะอือบานงํากอรุงนัอผกิวไวดิธ้เีงห่ามยือๆนกก็คนั ือโดใชย้นไม้ํา่มมีสันามระเคพมร้ี าแวถเมชห็ดาแไดล้งะ่าลย้างหนรํ้ือาถอ้าอจกะซล่ึง้างไดเค้ผรล่ือดงี 38

ไม่ต้องรอคุยโทรศัพท์ก่อนนอน มีเวลาให้ตวั เองและครอบครัวเตม็ ท่ี เร่ิมต้นคุยกับใครกไ็ ด้ ลดนํา้ หนักได้ด่งั ใจ ไม่เครียด ไม่เศร้า ประหยัดสุดๆ อยากไปเท่ยี วกับเพ่อื นเม่ือไหร่ กไ็ ปได้ สามารถทาํ อะไรคนเดยี วได้ ไม่ต้องรอใคร ไม่ต้องจาํ วันสาํ คัญต่างๆ ให้วุ่นวาย ไม่ต้องมีเร่ืองทะเลาะให้ผิดใจกัน 39