ราชาธิราช ตอน สมิงพระรามอาสา

anyflip.com

ราชาธิราช ตอน สมิงพระรามอาสา

คำนำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์เล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา HSTH410 การออกแบบ และผลิตสื่อการศึกษากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย โดยจัดทำเป็นเรื่องราวเกี่ยว กับวรรณกรรมชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ เรื่องราชาธิราช ตอน สมิงพระรามอาสา ประกอบด้วย ความเป็นมา ประวัติผู้เรียบเรียง วัตถุประสงค์ในการแต่ง ลักษณะ คำประพันธ์ เรื่องย่อ คำศัพท์ ข้อคิดของเรื่องและการวิเคราะห์คุณค่าของ วรรณกรรม นางสาวมิ่งกมล พงศ์นิสภกุล ๑๕ สิงหาคม ๒๕๖๕

สารบัญ เรื่อง หน้า คำนำ สารบัญ ๑ ความเป็นมา ๒ ประวัติผู้เรียบเรียง ๔ วัตถุประสงค์ในการแต่ง ๕ ลักษณะคำประพันธ์ ๖ ตัวละคร ๙ เรื่องย่อ

สารบัญ เรื่อง หน้า คำศัพท์น่ารู้ ๑๔ ข้อคิดที่ได้จากเรื่อง ๑๘ การนำไปใช้ในชีวิตจริง ๒๑ วิเคราะห์วรรณกรรม ๒๕ อ้างอิง ๓๓ ผู้จัดทำ ๓๕



ความเป็นมา วรรณคดีเรื่อง ราชาธิราช ตอน สมิงพระรามอาสา เป็นการทำ สงครามระหว่างพม่ากับมอญ เดิมต้นฉบับเป็นภาษามอญ แต่ เนื่องจากเนื้อเรื่องมีความสนุกน่าสนใจ ให้ข้อคิดมากมายจึงได้มีนัก ปราชญ์ชาวไทยแปลและเรียบเรียงเป็นภาษาไทย ตั้งแต่ก่อนเสียกรุง เสียอยุธยาครั้งสุดท้าย ภายหลังสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกขึ้น ครองราชย์เป็นรัชกาลที่ ๑ ทรงมีพระมหากรุณาโปรดเกล้าฯ ให้แปล และเรียบเรียงให้เรียบร้อยเสร็จสมบูรณ์อีกครั้ง ๑

๒

ประวัติผู้เรียบเรียง เจ้าพระยาพระคลัง (หน) เป็นบุตรเจ้าพระยาบดินทร์สุรินทร์ฦๅชัย (บุญมี) และท่านผู้หญิงเจริญ เคยรับราชการเป็นหลวงสรวิชิตในสมัย สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี และได้บรรดาศักดิ์เป็นพระยาพิพัฒน์โกษา ในสมัยรัชกาลที่ ๑ และมีบรรดาศักดิ์สุดท้ายคือ เจ้าพระยาพระคลัง เสนาบดีจตุสดมภ์กรมท่า เป็นต้นราชสกุล บุญหลง งานประพันธ์ของ ท่าน เช่น ราชาธิราช สามก๊ก กากีคำกลอน ร่ายยาวมหาเวสสันดร ชาดก (กัณฑ์กุมารและกัณฑ์มัทรี) ลิลิตเพชรมงกุฎ และอิเหนาคำฉันท์ ๓

วัตถุประสงค์ในการแต่ง พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช หรือรัชกาลที่ ๑ มีพระบรมราชโองการ โปรดเกล้าให้เจ้าพระยาพระคลัง (หน) พระนาอินทอัคคราช พระภิรมย์รัศมี และพระศรีภูริปรีชา เป็นผู้ชำระ และเรียบเรียง เพื่อเป็นหนังสือสำหรับบำรุงสติปัญญา ของพระบรมวงศานุวงศ์และข้าราชบริพาร ๔

ลักษณะคำประพันธ์ ความเรียงร้อยแก้ว ลักษณะเป็นนิทานอิงประวัติศาสตร์ ๕

ตัวละคร ๖

สมิงพระราม Worawit Nu กามะนี เป็ นทหารเอกของพระเจ้า เป็ นทหารเอกของพระเจ้ากรุง ราชาธิราชแห่งกรุงหงสาวดี จีนมีฝีมือเก่งกาจ จนมีคน ภายหลังถูกจับเป็ นเชลยศึก สรรเสริญว่า ของพระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง และ \"มิใช่มนุษย์ดุจเทพยดา\" ได้รับแต่งตั้งเป็ นพระมหา ๗ อุปราชผดุงพระนคร

พระเจ้ากรุงจีน พระเจ้ามณเทียนทอง เสวยราชสมบัติอยู่ที่ กษัตริย์แห่งกรุงรัตนบุระอังวะ กรุงจีน มักทำการสงครามกับมอญ แห่งเมืองหงสาวดี ๘

เรื่องย่อ ๙

พระเจ้ากรุงจีนแห่งประเทศจีน ยกทัพมาล้อมกรุงอังวะ ต้องการให้ พระเจ้ามณเฑียรทอง ออกไปถวายบังคม และขอให้ส่งทหารออกมา ขี่ม้ารำทวนต่อสู้กันตัวต่อตัวกับกามะนีทหารเอกของเมืองจีน ถ้าฝ่าย กรุงรัตนบุระอังวะแพ้ต้องยกเมืองให้ฝ่ายจีน แต่ถ้าฝ่ายจีนแพ้จะยกทัพ กลับทันที พระเจ้ากรุงอังวะประกาศหาผู้ที่จะอาสาออกไปรบกับ กามะนี ถ้าสามารถรบชนะกามะนีทหารเอกของเมืองจีนจะ โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้เป็นพระมหาอุปราชและแบ่งสมบัติให้ กึ่งหนึ่ง ๑o

เมื่อสมิงพระรามทราบข่าว ก็คิดตึกตรองว่า หากจีนชนะศึกครั้งนี้ จีนคงยกทัพไปตีเมืองหงสาวดีของตนต่อไปแน่ ควรคิดป้องกันไว้ก่อน จึงอาสาออกรบ แม้แรก ๆ จะเกรงว่าการอาสารบนี้จะเป็น \"หาบสองบ่า อาสาสองเจ้า\" ก็ตาม โดยขอพระราชทานม้าฝีเท้าดี ตัวหนึ่ง และได้เลือกม้าของหญิงม้าย สมิงพระรามนำม้าออกไปฝึกหัด ให้รู้จักทำนองรบรับจนคล่องแคล่วสันทัดดี พร้อมทั้งทูลขอ ขอเหล็ก และตะกรวยผูกข้างม้าในระหว่างการรบ Worawit Nu Worawit Nu ๑๑

สมิงพระรามเห็นว่า กามะนีมีความชำนาญด้านการรบเพลงทวน มาก และยังสวมหุ้มเกราะไว้แน่นหนา สมิงพระรามจึงใช้อุบายว่าให้ แต่ละฝ่ายแสดงท่ารำให้อีกฝ่ายรำตามก่อนที่จะต่อสู้กัน ทั้งนี้เพื่อจะ คอยหาช่องทางที่จะแทงทวนให้ถูกตัวกามะนีได้ เมื่อได้หลอกล่อให้ กามะนีรำตามในท่าต่าง ๆ จึงได้ช่องใต้รักแร้กับบริเวณเกราะซ้อนท้าย หมวกที่เปิดออกได้ สมิงพระรามจึงหยุดรำให้ ต่อสู่กันโดยทำทีว่า สู้ไม่ได้ ขับม้าหนีม้าของกามะนีจนเหนื่อย ๑๒

เมื่อได้ทีก็สอดทวนแทงซอกใต้รักแร้ แล้วฟันย้อนกลีบเกราะ ตัดศีรษะของกามะนีขาด แล้วเอาขอเหล็กสับใส่ตะกรวยโดยไม่ให้ ตกดินแล้วนำมาถวายพระเจ้ามณเฑียรทอง เมื่อฝ่ายจีนแพ้พระเจ้า กรุงจีนก็สั่งให้ยกทัพกลับตามสัญญา พระเจ้ามณเฑียรทอง พระราชทานตำแหน่งมหาอุปราช และพระราชธิดาให้เป็น บาทบริจาริกาแก่สมิงพระรามตามที่ได้รับสั่งไว้ ๑๓

คำศัพท์น่ารู้ ๑๔

คำ ความหมาย โปรดเกล้าฯ เขียนเต็มว่า “โปรดเกล้าโปรดกระหม่อม” หมายถึง ทรงพระเมตตาและพอพระราชหฤทัย พระมหาอุปราช ตำแหน่ งรัชทายาทที่จะสืบราชสมบัติของ พระมหากษัตริย์ หาบสองบ่า อาสาสองเจ้า ทำงานไห้กับคนหนึ งแล้วยังจะมาทำไห้กับอีกคน ๑๕

คำ ความหมาย พระราชทาน ใช้หมายถึงกริยา ให้ Worawit Nu หญิงม้าย ไร้คู่ครองเพราะผัวหรือเมียตาย ขอเหล็ก จากไปและยังไม่ได้แต่งงานใหม่ เหล็กที่งอ ๆ สําหรับชัก เกี่ยว แขวน หรือสับ ๑๖

คำ ความหมาย ตะกรวย เครื่องสานเป็ นรูปกรวยหรือตะกร้า อุบาย วิธีการอันแยบคาย, เล่ห์เหลี่ยม, th.pngtree.coml บาทบริจาริกา เล่ห์กล, ชั้นเชิง. หญิงผู้มีหน้ าที่รับใช้ปฏิบัติ พระเจ้าแผ่นดิน. ๑๗

ข้อคิดที่ได้จากเรื่อง ๑๘

๑. คนดีที่มีความสามารถแม้อยู่ในเมืองศัตรูก็ยังมีคนเชิดชู ได้เสมอ ๒. ผู้เป็นกษัตริย์ย่อมถือความสัตย์เป็นสิ่งประเสริฐที่สุด ๓. ความประมาทเป็นหนทางแห่งความตาย ๔. ผู้ทีทำกิจโดยอาศัยปฏิภาณไหวพริบและความสามารถ เฉพาะตนจะประสบความสำเร็จในชีวิตได้ ๑๙

๕. บ้านเมืองที่ประกอบไปด้วยกษัตริย์ ที่อยู่ในความสัตย์ เสนาอำมาตย์มีความสามัคคี เชื่อฟังผู้บังคับบัญชา และ ทหารที่มีความสามารถในการรบจัดเป็นบ้านเมืองที่ แข็งแกร่ง เป็นที่เกรงขามของประเทศทั่วไป และจะสามารถ ดำรงเอกราชไว้ตราบนานเท่านาน ๒o

การนำไปใช้ในชีวิตจริง ๒๑

๑. นักเรียนสามารถแสดงความกล้าของตนเองในด้านต่าง ๆ เช่น การเล่นดนตรี การเล่นกีฬา การเรียน และต้องรู้จักใช้ ความสามารถเหล่านั้นสร้างประโยชน์แก่ส่วนรวม เช่น โรงเรียน ชุมชน ๒๒

๒. ศักดิ์ศรีของการเป็นนักเรียน คือ ต้องรู้จักเอาใจใส่ หน้าที่ของตนเอง ขยันหมั่นเพียร ไม่หลงใหลอบายมุขหรือ สิ่งที่จะนำความเสื่อมเสียมาสู่ตนและวงศ์ตระกูล ตลอดจน สังคมส่วนรวม ๒๓

๓. นักเรียนต้องรู้จักรักษาสัตย์ เพราะจะทำให้เป็นที่เชื่อถือ และได้รับความนับถือจากผู้อื่น ๒๔

วิเคราะห์วรรณกรรม ๒๕

คุณค่าด้านวรรณศิลป์ ๑. การใช้สำนวนเปรียบเทียบที่คมคาย เช่น \" พระเจ้ากรุงจีนยกมาครั้งนี้อุปมาดังฝนตกห่าใหญ่ตกลงน้ำนองท่วม ป่าไหลเชี่ยวมาเมื่อวสันตฤดูนั้นหาสิ่งใดจะต้านทานมิได้\" หมายถึง กองทัพของพระเจ้ากรุงจีนเป็นกองทัพที่ยิ่งใหญ่ไม่มีใคร สามารถต้านทานได้ ๒๖

คุณค่าด้านวรรณศิลป์ ๒. ใช้คำคมให้คติเตือนใจ เช่น \"เรารักสัตย์ยิ่งกว่าทรัพย์ อย่าว่าแต่สมบัติมนุษย์นี้เลย ถึงท่านจะเอา ทิพยสมบัติของสมเด็จอมรินทร์มายกให้เรา เราก็มิได้ปรารถนา\" หมายถึง คนที่รักษาคำพูดถึงแม้จะนำทรัพย์อันมีค่ามาให้ก็ไม่สามารถ เปลี่ยนแปลงคำพู ดฃที่เคยให้ไว้ได้\" ๒๗

คุณค่าด้านสังคม ค่านิยม และความเชื่อ ๑. ความเชื่อถือในเรื่องฤกษ์ เช่น ตอนพระเจ้ากุงต้าฉิงยกทัมายังกรุงรัตนบุระอังวะก็ต้องรอให้ ฤกษ์ดีก่อนจะยกทัพมาใด้ ๒๘

คุณค่าด้านสังคม ค่านิยม และความเชื่อ ๒. ขนบธรรมเนียมในการส่งเครื่องราชบรรณาการไปเพื่อตอบแทน เมื่ออีกฝ่ายหนึ่งประพฤติปฏิบัติตามที่ฝ่ายตนร้องขอ หรือส่งเครื่อง ราชบรรณาการไปเพื่อขอให้อีกฝ่ายหนึ่งทำตามที่ตนเองขอ เช่น การส่งพระราชสาส์นจากพระเจ้ากรุงจีน เพื่อจะให้พระเจ้าอังวะ อยู่ในอำนาจออกมาถวายบังคมและต้องการจะดูทหารรำทวนขี่ม้าสู้กัน ๒๙

คุณค่าด้านสังคม ค่านิยม และความเชื่อ ๓. การรักษาสัจจะของบุคคลที่อยู่ในฐานะกษัตริย์ เช่น การรักษาคำพูดของพระเจ้oากรุงจีน เมื่อกามะนีแพ้ก็ยกทัพกลับ ไปโดยไม่ทำอันตรายแก่ผู้ใดเลย ตามที่ได้พูดไว้ ๓o

คุณค่าด้านสังคม ค่านิยม และความเชื่อ ๔. ความจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ เช่น สมิงพระรามแม้จะอาสารบให้กับพระเจ้าอังวะ แต่โดยใจจริงแล้ว ก็ทำเพื่อบ้านเมืองของตน และยังคงจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ ของตน ๓๑

คุณค่าด้านสังคม ค่านิยม และความเชื่อ ๕. การปูนบำเหน็จรางวัลให้แก่ผู้ทำคุณประโยชน์ต่อประเทศชาติ เป็นการสร้างกำลังใจและผูกใจคนไว้ได้ ดังตอนที่พระเจ้าอังวะให้เหตุผลต่อสมิงพระราม เมื่อสมิงพระรามไม่ รับบำเหน็จจากการอาสารบ \"อนึ่งเราเกรงคนทั้งปวงจะครหานินทาได้ ท่านรับอาสากู้พระนครไว้มีความชอบเป็นอันมากมิได้รับบำเหน็จรางวัล สิ่งใด นานไปเบื้องหน้าถ้าบ้านเมืองเกิดการจราจล หรือข้าศึกมาย่ำยี เหลือกำลังก็จะไม่มีผู้ใดรับอาสาอีกแล้ว\" ด้วยเหตุผลของพระเจ้าอังวะ ข้างต้น สมิงพระรามจึงต้องรับรางวัลในครั้งนี้ ๓๒

อ้างอิง ๓๓

ภาริทธิ์ อมรรัตนปัญญา. (2015). ราชาธิราช ตอนสมิงพระรามอาสา. สืบค้นวันที่ 8 สิงหาคม 2565. จาก https://www.slideshare.net. วันทนา มาศวรรณา. (2557). ราชาธิราช ตอนสมิงพระรามอาสา. สืบค้นวันที่ 8 สิงหาคม 2565. จาก https://www.gotoknow.org. Jutalak Cherdharun. (2021). ราชาธิราช ตอนสมิงพระรามอาสา. สืบค้นวันที่ 10 สิงหาคม 2565. จาก https://blog.startdee.com. ๓๔

ผู้จัดทำ ๓๕

นางสาวมิ่งกมล พงศ์นิสภกุล ศึกษาอยู่ที่ : มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์ นักศึกษาคณะครุศาสตร์ เอกวิชาภาษาไทย รหัสนักศึกษา 631102008102 ๓๖



anyflip.com