ใบความรู้ หน่วย 1

ใบความรู้ เรื่อง การเปรียบเทียบ วนั เวลา ของโลก เวลากบั พกิ ดั ภมู ศิ าสตร์ โลกหมุนรอบตัวเอง 1 รอบ หรือ 360 องศา ใช้เวลา 1 วัน หรือ 24 ช่ัวโมง ทาให้ทราบเวลา ของตาแหน่งต่างๆ บนโลกโดยใช้ตาแหน่งเส้นลองจิจูดเป็นปัจจัยกาหนดเวลา โดยโลกหมุน จากตะวันตกไปตะวนั ออก ดงั นัน้ ลองจจิ ดู ตะวันออกจะมเี วลาเรว็ กว่าลองจจิ ดู ตะวันตก การเทยี บพกิ ดั ภมู ศิ าสตร์ กบั เวลา 15 องศาลองจจิ ูด เท่ากบั 1 ชั่วโมง 1 องศาลองจจิ ดู เท่ากบั 4 นาที 15 ลปิ ดาลองจจิ ูด เท่ากบั 1 นาที 1 ลิปดาลองจิจูด เทา่ กบั 4 วินาที เวลาทอ้ งถน่ิ หรปือรคเวะาลนเาวททณ้อศเงวถไล่ินทาตคยาือมอคเววยลาู่ใมาทเนปี่ใ็นชเ้จขเสร้นติงเคมภือราิเไดมคีย่ในเชทว้เวี่ผลล่าานาขทอม้องงาเสถต้ิ่นนเนรม้ันรฐิเๆดาียเนนปม็นาเ1ตกรณ0ฐฑ5าน์ในตเกชะา่นรวกปาันรหะอนเทดอศเวไกทลยา ทกุเตนา่ือบลงจทุกาอกาเอภอยท่ทู ุกาจังงหตวัดะวใชัน้เวอลาอต่ากงขจาอกเงมกืองรกนีรีนชิิช 7เวช่ัวลโมางจเพึงรเาระว็ ใชก้เววลา่าขอ7งเสช้นว่ัเมโรมิเดงียน เมวาดลตาังรจฐนะาตั้นน่าง1กป0ัน5ร4อะนงเศาททาีศตแะไลวทะันลยออองมจกิจีเแวูดตทล่ใ่ีอนายคู่ทตวา่างาซมงกีเจปโลา็นกกจตระสิงวทหัน้ออรงอถาก่ินชจทะอม่ีอีเยาวู่ตณล่าางทา้อลจงอถักงิน่ จรเิรจว็ูด+กตว7่า่างลกชอันง่ัวจ1ิจโดูมอทงงศางา ทิศตะวนั ตก การเปรยี บเทยี บเวลาทอ้ งถน่ิ ประสเาทมาศรไถทคายนอวณยเู่ใวนลาเทข้อตงถภิ่นาโดคยเกวาลรเทาียมบากตับเรวฐลาามนาตร1ฐ0าน5ขอตงะปรวะันเทอศอนั้นกๆ โดเขยน้นัมทขีื่อ่ีน้ั 1งตพอจนิกาัดกโากซรอหนาเยวดลังู่ทานมี้าาตงรตฐาะนว-ันพกิอัดอลอกงจขิจูดอทง้องกถรน่ิ ีนิช=เจวานลวานอจงศึงาเลรอ็วงจกจิ ดู วท่า่ี 7 ชขตา่น้ั ่วั งทกโี่ นั2มจงานดวนังอนงศ้นั าลปองรจจิะูดเทที่ตศ่างไกทัน ยx ม4 ีเวลาต่างจา=กเวสลาหทรีต่ า่างชกนั อาณาจกั ร +ขน้ั 7ที่ ช3 เ่ัววลโามมงาตรฐาน – เวลาท่ตี ่างกนั = เวลาท้องถ่ิน

เวลามาตรฐาน เวลามาตรฐานถกู กาหนดโดยแบง่ ออกเป็นเขตภาคเวลา (Timezone) ทุก 15 องศาลองจิจูด เวลาจะเปลี่ยนไป 1 ชั่วโมง นับจากเส้นน้ีออกไป 7 องศา 30 ลิปดา ท้ังสองข้าง เปน็ เขตภาคเวลาเดียวกนั แตบ่ างประเทศมีพ้ืนที่กว้างหรือเป็น หม่เู กาะจะกาหนดเวลามาตรฐานของตนขนึ้ เวลาของโลกมี 24 เขต ทุกเขตมีความสัมพันธ์กับเวลา สากลเชิงพิกัด (UTC) เป็นหน่วยเวลาที่ใช้ในการอ้างอิง การหมุนของโลก โดยใช้เครื่องหมายบวก (+) หรือลบ (-) เทียบจากหนว่ ยเวลาสากล แต่ละเขต กาหนดให้เส้นเมริเดียนท่ี 0° 15° 30° 45° 60° 75° 90° 105° 120° 135° 150° 165° 180° ทั้งซีกโลก ตะวันออกและซีกโลกตะวันตก เปน็ เส้นเมริเดยี นกลาง เสน้ เมรเิ ดยี น หรอื เสน้ วนั ทสี่ ากล เสน้ เมริเดียน 180 องศาถกู กาหนดให้เป็นเสน้ วันท่ีสากล คือ ทั้งซ้ายและขวาของเส้นวันที่สากล จะเป็นเวลาเดียวกัน แต่เป็นวันท่ีต่างกัน 1 วัน โดยพ้ืนที่ที่อยู่ทางตะวันตก ของเส้นวันที่สากลเป็นเมริเดียนตะวันออก พ้ืนท่ีที่อยู่ทาง ตะวันออกของเส้นวันทส่ี ากลเป็นเมรเิ ดยี นตะวันตก

ท่มี า : หนังสอื เรยี นรายวชิ าพ้นื ฐาน สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1

การเปรยี บเทยี บวนั เวลาของโลก ประเทศต่าง ๆ บนโลกมีเวลาแตกตา่ งกนั ตามเขตเวลามาตรฐานท้องถิ่นต่าง ๆ ซง่ึ สามารถคานวณ เปรียบเทียบไดโ้ ดยใชเ้ ส้นเมริเดียนของเขตเวลามาตรฐานท้องถิน่ เปน็ เกณฑ์ในการคานวณ การคานวณเวลาโดยใชส้ ตู ร การหาความต่างระหว่างลองจจิ ูด มสี ูตรดงั นี้ 1. 0° + E = กรีนิช + ตะวันออก 2. 0° – W = กรนี ชิ ก– ตะวันตก 3. E – E = ตะวนั ออก – ตะวันออก 4. W – W = ตะวนั ตก – ตะวันตก 5. E + W = ตะวันออก + ตะวันตก ตวั อยา่ งการใชส้ ตู รคานวณหาเวลามาตรฐาน สูตรท่ี 1 0° + E= กรนี ชิ + ตะวันออก 1 ถ้ากรีนิช เป็นเวลา 01.00 น. วนั อาทิตย์ อยากทราบวา่ ประเทศไทยเป็นเวลาใด วนั อะไร ขัน้ แรก : ตรวจสอบจากแผนท่เี ขตเวลา กรนี ิช อยู่ในโซนเวลามาตรฐาน 0 องศา ประเทศไทยอยู่ในโซนเวลามาตรฐาน 105 องศาตะวนั ออก ขั้นทส่ี อง : คานวณหาความต่างของเวลา ความสมั พันธ์ระหวา่ งลองจิจูด กบั เวลาโลก ใชส้ ตู รที่ 1 0° + E = กรีนิช + ตะวันออก วธิ ที า หาลองจิจูดที่ตา่ งกัน 0° + E = 0 + 15 = 105 =7 หาเวลาตา่ งกัน คือ 1 x15105 สรุป ประเทศไทยอย่หู ่างจากกรนี ิช 7 ชวั่ โมง (เวลาจะเรว็ กว่ากรนี ิช) ถา้ กรีนชิ เป็นเวลา 00.00 น. วันอาทติ ย์ ประเทศไทยเปน็ จะเปน็ เวลา 06.00 น. วนั อาทิตย์

ตวั อยา่ งการใชส้ ตู รคานวณหาเวลามาตรฐาน สตู รที่ 2 0° – W = กรนี ิช – ตะวันตก 2 ถ้ากรีนชิ เป็นเวลา 23.00 น. วนั อาทติ ย์ อยากทราบวา่ ประเทศชลิ ีเปน็ เวลาใด วนั อะไร ขน้ั แรก : ตรวจสอบจากแผนท่เี ขตเวลา กรนี ิช อยูใ่ นโซนเวลามาตรฐาน 0 องศา ประเทศชลิ อี ยู่ในโซนเวลามาตรฐาน 60 องศาตะวันตก ข้นั ทีส่ อง : คานวณหาความต่างของเวลา ความสมั พันธ์ระหวา่ งลองจจิ ูด กับเวลาโลก ใชส้ ตู รท่ี 2 0° – W = กรีนิช – ตะวนั ตก วธิ ที า หาลองจิจูดทีต่ า่ งกัน 0° – W = 0 - 60 = - 60 หาเวลาต่างกัน คอื 1 x (-60) =-4 15 สรปุ ประเทศชลิ ีอยู่หา่ งจากกรนี ิช 4 ชัว่ โมง (เวลาจะช้ากว่ากรีนชิ ) ถา้ กรีนิช เป็นเวลา 23.00 น. วันอาทิตย์ ประเทศไทยเปน็ จะเปน็ เวลา 19.00 น. วนั อาทติ ย์ ตวั อยา่ งการใชส้ ตู รคานวณหาเวลามาตรฐาน สูตรที่ 3 E – E = ตะวันออก – ตะวนั ออก 3 ถา้ ประเทศจีน เป็นเวลา 23.00 น. วนั อาทิตย์ อยากทราบว่าประเทศจอร์เจยี เปน็ เวลาใด วันอะไร ข้นั แรก : ตรวจสอบจากแผนที่เขตเวลา ประเทศจีนอยใู่ นโซนเวลามาตรฐาน 120 องศาตะวนั ออก ประเทศจอรเ์ จยี อยใู่ นโซนเวลามาตรฐาน 45 องศาตะวนั ออก ข้ันทส่ี อง : คานวณหาความตา่ งของเวลา ความสมั พนั ธ์ระหวา่ งลองจิจดู กบั เวลาโลก ใช้สูตรที่ 3 E – E = ตะวันออก – ตะวนั ออก วธิ ีทา หาลองจจิ ูดที่ตา่ งกัน E – E = 120 - 45 = 75 หาเวลาต่างกนั คือ 1 x (-75) =5 15 สรุป ประเทศจอรเ์ จยี อย่หู ่างจากประเทศจนี 5 ช่ัวโมง (เวลาจะช้าประเทศจนี ) ถ้าประเทศจนี เปน็ เวลา 23.00 น. วนั อาทติ ย์ ประเทศจอรเ์ จียเป็นจะเป็นเวลา 18.00 น. วนั อาทติ ย์

ตวั อยา่ งการใชส้ ตู รคานวณหาเวลามาตรฐาน สตู รที่ 4 W–W = ตะวันตก – ตะวันตก 4 ถา้ ประเทศควิ บา เปน็ เวลา 23.00 น. วันอาทติ ย์ อยากทราบว่ากรุงเมก็ ซิโกซิต้ี ประเทศสหรัฐอเมริกา เป็นเวลาใด วันอะไร ขน้ั แรก : ตรวจสอบจากแผนที่เขตเวลา ประเทศคิวบา อยู่ในโซนเวลามาตรฐาน 75 องศาตะวนั ตก กรุงเมก็ ซโิ กซติ ้ี อยู่ในโซนเวลามาตรฐาน 90 องศาตะวนั ตก ขั้นที่สอง : คานวณหาความตา่ งของเวลา ความสมั พันธ์ระหวา่ งลองจิจูด กับเวลาโลก ใชส้ ตู รท่ี 4 W–W = ตะวันตก – ตะวันตก วิธที า หาลองจิจดู ที่ต่างกนั W–W = 75 - 90 = -15 หาเวลาต่างกนั คือ 1 x (-15) = -1 15 สรปุ กรุงเมก็ ซโิ กซิต้อี ยู่ห่างจากประเทศคิวบา 1 ชวั่ โมง (เวลาจะช้ากว่าประเทศคิวบา) ถ้าประเทศควิ บา เป็นเวลา 23.00 น. วนั อาทติ ย์ กรุงเม็กซโิ กซิตี้เปน็ จะเปน็ เวลา 22.00 น. วันอาทติ ย์ ตวั อยา่ งการใชส้ ตู รคานวณหาเวลามาตรฐาน สตู รที่ 5 E + W= ตะวันออก + ตะวันตก 5 ถา้ ประเทศอุซเบกิสถานเปน็ เวลา 23.00 น. วันอาทิตย์ อยากทราบว่าประเทศเปรู เป็นเวลาใด วันอะไร ขน้ั แรก : ตรวจสอบจากแผนทเี่ ขตเวลา ประเทศอซุ เบกิสถาน อยู่ในโซนเวลามาตรฐาน 60 องศาตะวันออก ประเทศเปรู อยใู่ นโซนเวลามาตรฐาน 75 องศาตะวนั ตก ข้นั ท่สี อง : คานวณหาความต่างของเวลา ความสมั พันธ์ระหวา่ งลองจิจูด กบั เวลาโลก ใชส้ ตู รที่ 5 E + W= ตะวนั ออก + ตะวนั ตก วธิ ที า หาลองจิจดู ทต่ี ่างกนั W–W = 60 + 75 = 135 หาเวลาต่างกนั คอื 1 x (150) =9 15 สรุป ประเทศเปรูอยู่หา่ งจากประเทศอุซเบกิสถาน 9 ช่วั โมง (เวลาจะชา้ กวา่ ประเทศอซุ เบกิสถาน) ถ้าประเทศอซุ เบกิสถาน เป็นเวลา 23.00 น. วันอาทติ ย์ ประเทศเปรูจะเป็นเวลา 13.00 น. วันอาทติ ย์

บันทึก อ้างองิ กวี วรกวิน และคณะ. 2561. หนังสอื เรยี นรายวิชาพืน้ ฐาน สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม. กรงุ เทพมหานคร: พฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.). สถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ. 2561. ภูมิศาสตร์ 1. กรงุ เทพมหานคร: พัฒนาคณุ ภาพวิชาการ (พว.). Timezone Map ใบความรู้