STEM-BOOK

คมู่ ือปฏิบตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 50 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ รำยละเอียดทหี่ มวด Speed เป็นหมวดทีใ่ ช้ในกำรต้ังควำมเร็วของกำรวิง่ หัวพมิ พ์ ในจดุ ต่ำง ๆ ดงั น้ี 12) กำรตงั้ ควำมเรว็ ในกำรพิมพ์ผนงั Shell : Normal–ควำมเรว็ ในกำรพิมพผ์ นงั ช้นั ใน สำมำรถพมิ พเ์ รว็ ได้ ควรต้งั ท่ี 70 mm/s Surface–ควำมเร็วในกำรพิมพ์ท่ีผนังช้ันนอกสุด ควรตง้ั ไม่เกิน 30 mm/s เพ่ือ ควำมสวยงำมของผิวงำน Small Radius – ควำมเร็วในกำรพิมพท์ ี่มมุ เล็ก แนะนำใหต้ งั้ ท่ี 20 mm/s 13) กำรตั้งควำมเรว็ ในสว่ นของเนื้อในชน้ิ งำน (Infill) : ควำมเรว็ ในกำรพมิ พ์ภำยใน สำมำรถพมิ พ์เร็วได้ ควรตง้ั ที่ 70 mm/s ทัง้ หมด 14) กำรตั้งควำมเร็วในกำรพิมพ์อน่ื ๆ : Bridge Printing speed เป็นควำมเร็วในกำรพมิ พ์ส่วนลอยกลำงอำกำศ ควรจะ ตั้งไว้ไมเ่ กนิ 20 mm/s Non-Printing movement Speed: ควำมเร็วหัวพิมพ์ขณะไมไ่ ด้พิมพ์ สำมำรถต้ัง ให้เรว็ ไดถ้ ึง 200 mm/s Bottom Layer Speed: ควำมเร็วหัวพิมพ์ในกำรพมิ พช์ ้ันแรก ควรต้ังไม่เกิน 20 mm/s เพอ่ื ให้งำนหลดุ จำกฐำนพิมพไ์ ดย้ ำกขึน้ Retract Speed: ควรต้งั ไว้ที่ 30 mm/s Section 0

คมู่ อื ปฏิบัตกิ ำรประจำ Fabrication Lab | 51 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ รำยละเอยี ดท่ีหมวด Support เป็นหมวดท่ีใช้ในกำรสร้ำง Brim และ Support ดงั นี้ 15) Raft : เป็นกำรปพู ืน้ ฐำนพิมพ์แบบกว้ำงและหนำ ใช้กบั งำนพมิ พท์ ี่มีขนำดฐำนเล็ก มำก ๆ แต่สว่ นมำกจะไม่นยิ ม มักจะนยิ มใช้ Brim แทน 16) Brim : กำรสร้ำงฐำนพิมพ์เสรมิ ใช้เพม่ิ เติมให้กับช้นิ งำนฐำนเล็ก สำมำรถกำหนด ขนำดของ Brim ได้ โดยทว่ั ไปจะกำหนดอยู่ที่ 10 mm 17) Support : ใช้ในกรณที ่ีโมเดลมสี ว่ นท่ีลอยอยู่กลำงอำกำศ Section 0

คมู่ อื ปฏิบตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 52 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ 11. เม่อื ตง้ั ค่ำกำรพิมพ์เรียบรอ้ ยแล้วจึงกด Export โปรแกรมจะข้ึนหนำ้ ตำ่ งสำหรับ ให้ Save File เพื่อนำไปใชใ้ นกำรพมิ พ์ด้วยเครือ่ งพิมพ์ 3 มิติ โดยแนะนำให้ Save ลงบน SD Card ทส่ี ำมำรถโอน File ไปยังเครือ่ ง 3D ได้ 12. เม่อื ทำกำร Save ไฟล์โมเดล .3w เรียบร้อย โปรแกรมจะแสดงเวลำที่ใชใ้ นกำร พิมพ์ ควำมยำวของวัสดพุ ิมพท์ ่ีต้องใช้ และข้อมลู รำยละเอียดอื่น ๆ สำหรับกำร พมิ พ์ ซึ่งเวลำในกำรพิมพ์ขึ้นอยูก่ ับหลำยปจั จัย เช่น ขนำดของโมเดล ควำม ละเอียดทใี่ ช้พมิ พ์ เป็นต้น ซึ่งในตัวอย่ำงน้ใี ช้เวลำในกำรพิมพ์ 2 ชวั่ โมง 28 นำที และจะใช้วัสดุพิมพ์ยำว 13.237 เมตร ซ่ึงเม่ือปรำกฏหน้ำต่ำงดังกลำ่ วถือว่ำ เรยี บรอ้ ยแลว้ สำมำรถกด close หน้ำตำ่ งได้ Section 0

ค่มู ือปฏิบตั กิ ำรประจำ Fabrication Lab | 53 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ สรุ ป 1. ไฟล์สำมมติ ิต้องเปล่ยี นจำก .STL หรือ .OBJ เป็นไฟลภ์ ำษำเครอ่ื ง เช่น .3w .g .gx จงึ จะ นำไปพิมพก์ ับเครอื่ งพิมพส์ ำมมติ ิได้ 2. กอ่ นกำรสั่งพิมพ์จะต้องมนั่ ใจวำ่ งำนถูกวำงบนฐำนพมิ พแ์ ละขนำดไมใ่ หญห่ รอื ลน้ ออกจำก ฐำนพมิ พ์ และตอ้ งมนั่ ใจว่ำเลอื กชนดิ เคร่อื งพมิ พถ์ ูกตอ้ ง 3. กำรพมิ พ์กรณีท่วั ไปให้ต้ังค่ำเป็น Low หรือ 0.3 mm Layer Height เท่ำนนั้ เพอ่ื ลด ระยะเวลำกำรพิมพ์ แต่หำกงำนตอ้ งกำรควำมละเอยี ดจงึ จะเปล่ียนไปใช้ Standard หรือ 0.15 Layer Height Section 0

คมู่ ือปฏิบตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 54 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ 2.6 กำรสั่งพมิ พ์ทเ่ี ครอ่ื งพิมพส์ ำมมิติ 1. นำไฟลท์ ตี่ ้องกำรจะพิมพ์ ซ่งึ ไดม้ ำจำกโปรแกรม XYZware Pro โดยบรรจุอยู่ใน SD Card นำมำใส่ทเี่ ครอ่ื งพมิ พส์ ำมมิติ 2. ทำกำรเปิดเคร่อื งพิมพ์สำมมติ ิ 3. ท่เี มนูเลือก Build ท่หี นำ้ จอ จำกนัน้ เรำสำมำรถเลือกไฟลท์ ี่ต้องกำรพมิ พ์ได้ซ่งึ จะเกบ็ อยใู่ น SD Card Section 0

ค่มู อื ปฏิบตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 55 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ 4. เคร่ืองจะทำกำรพมิ พ์งำนอัตโนมตั ิ จนกระท่งั เสร็จเรยี บร้อย ซึ่งจะใชเ้ วลำระยะหน่ึง ขน้ึ อยกู่ บั ขนำดของโมเดล 5. ผ้ใู ช้สำมำรถเล่ือนฐำนพมิ พ์ออกมำเพ่ือดงึ งำนพิมพ์ออกจำกฐำนได้สะดวก สำมำรถ ใช้เกยี งโลหะในกำรดงึ ชน้ิ งำนออกจำกฐำนได้ Section 0

ค่มู อื ปฏิบัตกิ ำรประจำ Fabrication Lab | 56 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ 2.7 กำรเตรยี มพนื้ ผวิ ของฐำน (สำหรบั กำรพมิ พ์ PLA) กำรพิมพง์ ำนสำมมิติ หนึง่ ในปัจจัยท่ีมีผลเป็นอยำ่ งมำกคือกำรเตรยี มฐำนพิมพใ์ ห้มี ควำมเหมำะสมต่องำนพิมพ์ เน่ืองจำกชน้ิ งำนอำจหลุดจำกฐำนพิมพ์ได้หำกฐำนพิมพ์มี ควำมลื่นมำกจนเกินไป ทำให้งำนพิมพ์เสียหำยได้ แต่หำกชิน้ งำนติดฐำนพิมพม์ ำก เกินไป กำรแกะช้ินงำนออกจำกฐำนพิมพ์จะทำได้ยำกมำกและทำให้ฐำนพิมพห์ รือ ชิ้นงำนเสียหำยได้ จึงต้องมกี ำรจัดกำรอย่ำงเหมำะสมต่อไป 1. กำรเตรียมฐำนพมิ พ์สำหรับงำนพิมพ์ทวั่ ไป กำรพิมพ์ชิ้นงำนขนำดเล็ก หรือช้ินงำนที่ไม่ได้มีฐำนพิมพ์เลก็ จนเกินไป ควรใช้ Blue tape หรือเทปหนังไก่สำหรับงำนทำสี ปิดทับฐำนพมิ พ์เดิมที่เป็น BuildTak หรอื กระจก โดยกำรตดิ ควรติดให้ไมม่ ีรอยตอ่ ระหวำ่ งเทปเพื่อลดกำรเป็นรอยของ ช้ินงำน Blue tape หรือเทปหนังไก่เป็นวัสดทุ ่ีจะยดึ ช้นิ งำนไดด้ ีปำนกลำง แต่จะไม่ติดกับ กับชนิ้ งำนมำกเกนิ ไป ทำให้สำมำรถแกะชิน้ งำนออกได้ง่ำยมำก และใชซ้ ้ำไดห้ ลำย คร้ังจนกว่ำเทปจะขำดออกไป แตม่ ีข้อเสียคอื หำกฐำนของงำนมขี นำดท่ีเล็ก หรอื มี สว่ นที่สมั ผสั กับฐำนพมิ พน์ อ้ ย ก็อำจจะมเี กดิ ชิ้นงำนหลุดออกจำกฐำนพิมพไ์ ด้ หรือ หำกเป็นช้ันงำนทมี่ ีขนำดใหญ่ กอ็ ำจจะเกดิ กำรหดตัวของช้นิ งำนจนชน้ิ งำนเกดิ กำร ยก และบิดเบีย้ วได้ วธิ ีกำรติด Blue tape คอื กดปุ่ม Home (รูปบ้ำน) และค่อย ๆ เล่ือนฐำนเบำ ๆ มำยงั ดำ้ นหนำ้ เคร่ือง จำกนั้นทำกำรตดิ blue tape บนฐำนใหท้ ั่ว โดยมีรอยต่อ ระหวำ่ งเทปใหน้ ้อยที่สุด ภำพที่ 16 เครื่องพิมพ์ร ะหว่างอยู่ หน้า Home Section 0

คมู่ ือปฏบิ ตั กิ ำรประจำ Fabrication Lab | 57 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ ภำพที่ 17 การตดิ Blue tape 2. กำรใสฐ่ ำนเพ่ิม (Brim) สำหรับงำนพมิ พ์พ้ืนสัมผัสฐำนน้อย เพือ่ ปอ้ งกันงำนหลุด ออกจำกฐำนพิมพ์ สำหรับงำนพิมพท์ ่ีมีฐำนเล็ก หรือผิวสัมผสั กับฐำนพิมพ์น้อยกว่ำขนำดของโมเดล มำก ทำให้มโี อกำสสูงทีโ่ มเดลจะหลุดจำกฐำนพิมพ์ขณะพิมพ์อยู่ และทำให้งำน พิมพ์ลม้ เหลว ดังแสดงตัวอย่ำงในภำพ ภำพท่ี 18 ตัวอยำ่ งโมเดลท่ีมีพ้ืนที่ผวิ สัมผัสกับฐำนพมิ พน์ ้อย Section 0

คมู่ อื ปฏบิ ตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 58 ทำกำรใสฐ่ ำนเพ่มิ (Brim) โดยทำ ดงั น้ี 1) ที่โปรแกรม XYZWare Pro เลอื ก Export และเลือกมี Brim เพ่มิ ขึ้นมำ เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ 2) โปรแกรมจะสรำ้ งให้โดยอตั โนมตั โิ ดยพิมพ์ฐำนพลำสติกให้มขี นำดใหญ่ข้ึน ภำพท่ี 19 ภาพโมเดลที่เพ่ิมฐาน Brim ลงไป เพ่ือให้งานพิมพ์ยึดติดกับฐานมาก ข้นึ ดังภาพ Section 0

คูม่ อื ปฏิบตั กิ ำรประจำ Fabrication Lab | 59 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ 3. กำรพิมพ์งำนที่ล้มเหลวจำก Blue Tape และ Brim สำหรับช้นิ งำนท่มี ีฐำนใหญ่ ในหลำยครัง้ ฐำนที่พมิ พอ์ อกมำแล้ว วัสดจุ ะเกิดกำรหด ตวั และยกขึ้น ดงั แสดงในภำพที่ 5 หรือปัญหำกำรที่ชน้ิ งำนไม่ตดิ กับฐำนพิมพ์ ดัง แสดงในภำพท่ี 6 เมื่อฐำนของโมเดลหลุดออกจำกฐำนพิมพท์ ำใหช้ ั้นด้ำนบนของ กำรพิมพ์ท้งั หมดหลดุ ออกจำกตำแหน่ง ส่งผลใหโ้ มเดลทพี่ มิ พ์มำใชง้ ำนไม่ได้ ซ่ึงปัญหำลักษณะน้ี จะแนะนำให้ใชว้ ิธีกำรพ่นสเปรย์ที่มีส่วนผสมของ PVA ลงท่ี ฐำนพิมพแ์ ทนกำรตดิ Blue tape ภำพท่ี 20 ตวั อยา่ งงานพิมพ์ทีฐ่ านเกิด การยกตัว ภำพที่ 21 ตวั อยา่ งงานพมิ พ์ท่ีฐานหลุด ออกจากฐานพิมพ์ กำรพ่นสเปรย์ฉีดผมที่มีสว่ นผสมของ PVA ให้ใช้ฉีดพ่นลงบนฐำนของเคร่ืองพมิ พ์ สำมมติ ิดงั แสดงในภำพท่ี 22 Section 0

คูม่ อื ปฏิบตั กิ ำรประจำ Fabrication Lab | 60 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ ภำพที่ 22 กา ร พ่ น เปร ย์ ที่มี ส่วน ผส ม ของ PVA ลงบนฐานพมิ พ์ กำรพ่นกำวจะทำให้ช้ินงำนเกดิ โอกำสยกตัวได้น้อย และได้ชน้ิ งำนท่ีสมบูรณ์ แต่ โมเดลจะติดกบั ฐำนเป็นพิเศษและดึงออกค่อนขำ้ งยำก ซึ่งขอแนะนำให้ใช้เกียง โลหะเซำะเข้ำที่ฐำนงำน โดยระวังไม่ให้บำดกับ BuildTak และควรใส่ถงุ มือเพ่ือ ป้องกันอุบัติเหตุ ภำพท่ี 23 การเอาโมเดลออกจาก ฐานพมิ พ์ สรุ ป 1. ตดิ Blue tape บนฐำนพิมพก์ อ่ นเสมอเพ่อื ให้ช้ินงำนไม่ตดิ ฐำนพิมพ์มำกจนเกนิ ไป หรอื ไม่ให้ ล่นื จนเกนิ ไป 2. ถำ้ ชน้ิ งำนมพี ืน้ ทีส่ มั ผสั กับฐำนนอ้ ยเกนิ ไปใหใ้ ส่ฐำนเพม่ิ (Brim) 3. ถ้ำชนิ้ งำนที่พิมพ์แลว้ เกดิ กำรหลุด ลม้ หรอื ยกตัว ใหใ้ ช้สเปรย์ท่มี ีสว่ นผสมของ PVA พน่ บน ฐำน Section 0

คู่มอื ปฏิบัติกำรประจำ Fabrication Lab | 61 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ 2.8 กำรปรบั ตัง้ ฐำนพิมพ์ เพอ่ื ให้งำนพิมพ์ออกมำสมบูรณ์ กำรปรับตง้ั ฐำนให้ได้ระดบั มีควำมสำคญั อย่ำงมำก ซ่ึง ควรจะทำในกรณีท่ีเปิดใช้งำนคร้ังแรก หรือในกรณที ่ีเคร่อื งไม่เปิดใช้งำนเป็นเวลำนำน หรือช้ินงำนที่พมิ พอ์ อกมำติดฐำนมำกเกินไปหรือหลุดออกจำกฐำนขณะพมิ พ์ จดุ ประสงค์ของกำรปรบั ต้ังฐำนเพือ่ ช้ินงำนยึดติดกับฐำนได้อย่ำงเหมำะสม ไมต่ ดิ มำก เกินไปซงึ่ เกดิ จำกฐำนพิมพใ์ กลห้ ัวเกินไป หรือหำกหำ่ งเกินไปงำนก็จะไมต่ ดิ ฐำน ซึ่งใน กรณที ตี่ ้งั คำ่ ผดิ เช่น ตั้งคำ่ ใหห้ วั พมิ พ์ใกลก้ บั ฐำนมำกเกินไป หวั พมิ พอ์ ำจทำลำยฐำนได้ ภำพท่ี 24 แสดงรปู แบบของกำรพมิ พ์ฐำนชนั้ แรกที่ปรับต้งั ค่ำฐำนไว้แตกต่ำงกนั ฐำนที่ ปรับตั้งไว้ไดร้ ะดับจะพิมพ์พน้ื ผวิ ออกมำสมบูรณ์ สำหรบั ฐำนท่ีปรับห่ำงเกินไป ( Too low) เส้นพิมพ์จะไม่ติดพื้น ส่วนฐำนพิมพ์ท่ีปรับใกล้กบั หัวพิมพ์เกินไป (Too high) เส้นพิมพจ์ ะถูกบบี ไม่ใหอ้ อกจำกหวั พิมพ์ ภำพที่ 24 กำรพิมพ์งำนชน้ั แรกที่ปรบั ตั้งคำ่ ฐำนตำ่ งกนั วธิ กี ำรปรบั ตงั้ ฐำนทำไดง้ ่ำย โดยมีวธิ ีกำรทำงำนดงั น้ี 1. ทีเ่ ครอ่ื งพิมพส์ ำมมิติ กดเลือกเมนู Utilities -> Calibration จำกนั้นเลือก Yes เพื่อ เริ่มต้นปรับตงั้ ฐำนพิมพ์ จำกนั้นเคร่ืองจะข้ึนว่ำให้ผู้ใช้ ทำกำรกดสวิตซ์ที่อยู่ข้ำง ๆ หวั พิมพ์ลง Section 0

คมู่ อื ปฏบิ ตั กิ ำรประจำ Fabrication Lab | 62 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ 2. ผู้ใชท้ ำกำรกด Switch ทอ่ี ยขู่ ำ้ ง ๆ หวั พมิ พ์ลง ดงั แสดงในภำพ และกด OK 3. เครือ่ งจะทำกำรปรบั ตง้ั ฐำนโดยอตั โนมตั ิ โดยจะวัดระยะห่ำงระหวำ่ งหวั พิมพ์กบั ฐำนทง้ั 9 จุด และปรบั ระดบั ให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมำะสม ซงึ่ หน้ำจอจะแสดงสถำนะวำ่ เครือ่ งอยู่ใน ระหว่ำงกำรตงั้ คำ่ หวั พมิ พ์ 5. เมื่อเครอื่ งทำกำรปรับตั้งฐำนเรยี บร้อยจะรำยงำนบนหน้ำจอ เพ่ือให้ผู้ใช้เลือก OK เพ่ือ เสรจ็ สน้ิ กำรทำงำน Section 0

คูม่ อื ปฏบิ ตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 63 2.9 กำรทำงำนกับ Support 2.9.1 โครงสรำ้ งคำ้ ยัน หรอื Support ในกำรสร้ำงโมเดลด้วยเครือ่ งพิมพ์สำมมติ ิประเภท FDM เครอ่ื งพิมพ์จะทำ เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ กำรสรำ้ งโมเดลโดยวำดเสน้ พลำสติกเหลวที่ฉีดออกมำทำงหัวพิมพ์ ทีละ ชนั้ ๆ จำกฐำนขึ้นไป ซง่ึ บำงโมเดลมียอดทีใ่ หญก่ วำ่ ฐำน หรอื ไมม่ ฐี ำนรองรับ ในบำงจุด ดงั น้ันจงึ ต้องมีกำรสร้ำง Support เพื่อให้โมเดลมีฐำนยดึ ในขณะ พิมพ์ และสำมำรถแกะออกได้ในภำยหลงั เม่อื พิมพ์เสร็จ ภำพที่ 25 ลกั ษณะชน้ิ งำนที่ไม่ หลักกำรพิมพ์ทีละชัน้ ของเครื่องพมิ พ์สำมมติ ิ คือจะต้องให้ช้ันทพี่ ิมพ์ถัดมำ หลอมตดิ อยู่กบั ชัน้ ก่อนหน้ำได้ ซงึ่ หมำยถงึ ต้องมผี วิ สมั ผสั ระดับหน่งึ เพื่อให้ จำเป็นต้องใส่ Support เชือ่ มต่อกนั ได้ อยำ่ งไรก็ตำม เรำสำมำรถปรับให้ช้ันถดั มำเอียงเย้อื งไปจำก ชัน้ ท่อี ยู่ก่อนหนำ้ ได้เชน่ กัน แต่จะตอ้ งมีผิวสัมผัสมำกพอกับช้ันกอ่ นหน้ำ ดังนั้นโมเดลที่เอียงไม่เกิน 45 องศำ จะยงั คงสมบูรณ์โดยไม่จำเปน็ ต้องใช้ support ภำพท่ี 26 ลักษณะชิ้นงำนที่ควร สำหรับโมเดลทม่ี คี วำมเอียงมำกกว่ำ 45 องศำ จะแนะนำใหใ้ ส่โครงสร้ำง ต้องใส่ Support ค้ำยัน หรือ Support ซึ่งผู้ใช้เลือกที่จะใส่หรือไมใ่ สก่ ็ได้ แต่หำกไม่ใส่ก็มี โอกำสท่ีช้ินงำนจะพิมพอ์ อกมำหลดุ ร่วง และไมส่ มบูรณ์ได้ โดยท่ัวไปสำมำรถสร้ำง support ให้อตั โนมัตใิ น 2 รูปแบบ คือ แบบต้นไม้ (Tree) และแบบตรง (Linear) ซึ่งผู้ใชส้ ำมำรถเลือกใช้ได้ท้ังสองแบบดัง แสดงในภำพท่ี 27 โดยท้ังคู่ออกแบบใหม้ ีโครงสร้ำงเปรำะบำงเมื่อพิมพ์ ออกมำเป็นช้นิ งำนแล้ว จะสำมำรถหกั ออกไดง้ ำ่ ย ภำพที่ 27 ตัวอยำ่ งกำรสร้ำง Support แบบตน้ ไม้ (Tree) และแบบเส้นตรง (Linear) Section 0

ค่มู อื ปฏบิ ัตกิ ำรประจำ Fabrication Lab | 64 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ 2.9.2 หลักกำรของ YHT ของเคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ ตัวอักษรสำมตวั Y H และ T นำมำเป็นหลักกำรในกำรพิมพ์แนวตัง้ และวิธกี ำรสรำ้ ง Support ดังน้ี ลกั ษณะตวั อกั ษร Y แขนที่เอียงขึ้นทง้ั สองขำ้ งน้อยกว่ำ 45 องศำ ดงั น้ันกำรพมิ พต์ ัว Y ไม่จำเป็นต้องใส่ Support ลักษ ณะตัวอกั ษ ร H สำมำรถเลอื กใชไ้ ด้สองแบบคอื ใส่ Support ระหว่ำงกลำง หรอื กำรเปิดฟงั ก์ช่นั สรำ้ งสะพำนเชือ่ มหรอื Bridging กำรทำ Bridging คอื เมอ่ื หัวฉีดเส้นพลำสตกิ ออกมำจะมีควำมเหนยี วพอสมควร ทำให้ สำมำรถคงตัวอยู่ในอำกำศในช่วงระยะทำงสั้น ๆ ได้ แต่ตอ้ งมีท่ีรองรับไว้ท้งั สองฝั่งใน กำรสรำ้ ง Bridge เป็นกำรช่วยลดกำรใช้ Support แบบหนึง่ ยงิ่ ขนำดเล็กเท่ำไหรก่ ็มี โอกำสพิมพไ์ ด้โดยไม่มีปัญหำมำกขึ้นเท่ำนั้น แต่หำกมขี นำดใหญ่ข้นึ ระยะห่ำงของ ชอ่ งวำ่ งจะมำกข้ึนทำให้เกิดกำรตกท้องช้ำงผวิ ดำ้ นล่ำงจะไม่สวยงำม ระยะท่ีสำมำรถ ทำ bridging ไดจ้ ะขึ้นอยกู่ ับชนิดของพลำสติก อุณหภมู ิ ควำมเรว็ และขนำดของหวั ฉีด ลกั ษณะตัวอกั ษ ร T จะต้องมี Support ช่วยเทำ่ น้ัน ไมส่ ำมำรถทำ Bridging ได้ เนือ่ งจำกไมม่ อี ีกฝง่ั ท่ไี วร้ บั Bridge ตวั อยำ่ งกำรประยุ กตใ์ ช้หลักกำรของ YHT ตัวอย่ำงโมเดลดงั แสดงในภำพที 28 มคี รบท้งั 3 รูปแบบ คอื Y H และ T เรำสำมำรถ เลือกสร้ำง Support ได้เอง หรือเมือ่ เลือกให้โปรแกรมสรำ้ ง Auto Support ให้ เม่ือ เลือกให้โปรแกรมสร้ำง Support ใหอ้ ัตโนมตั ิแลว้ จะพบวำ่ support เกิดข้ึนดังแสดง ในภำพท่ี 29 ภำพท่ี 28 ตวั อยำ่ งโมเดลท่ตี ้องกำร ภำพท่ี 29 ตัวอย่ำงโมเดลทโ่ี ปรแกรมใส่ Support ขณะพิมพ์ Auto Support ให้ Section 0

คู่มือปฏิบัติกำรประจำ Fabrication Lab | 65 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ ในบริเวณตัว Y โปรแกรมจะไม่เลือกสร้ำง Support ให้เนื่องจำกเอียงไม่เกิน 45° โมเดลสำมำรถพมิ พไ์ ล่ช้นั ในขณะทีย่ ังมพี น้ื สมั ผสั ของชน้ั กอ่ นหนำ้ ให้คงตวั อยู่ได้ ในบริเวณตวั H เน่อื งจำกมรี ะยะห่ำงกันค่อนข้ำงมำก ดังนั้นเรำอำจเลือกใช้ Support ได้ อยำ่ งไรก็ตำมหำกเลอื กพมิ พ์โมเดลที่มขี นำดเลก็ กวำ่ นี้ อำจจะทำกำรลบ Support ทิ้งได้ ในบรเิ วณตัว T จำเปน็ จะตอ้ งมี Support เพือ่ ไมใ่ หโ้ มเดลเกดิ ควำมเสยี หำย ในบำงโมเดล จะต้องสร้ำง support เทำ่ นน้ั ไม่อยำ่ งน้ันจะไมส่ ำมำรถไดม้ ำซ่ึงชน้ิ งำนที่ สมบูรณ์ ตวั อยำ่ งกำรพมิ พโ์ มเดลท่ีใส่ Support และไมใ่ ส่ Support ดังแสดงในภำพที่ 30 และภำพที่ 31 อยำ่ งไรกต็ ำมผใู้ ชอ้ ำจหลกี เล่ียงกำรสรำ้ ง Support ไดเ้ ชน่ กัน ดังจะ อธิบำยในหัวข้อถัดไป ภำพที่ 30 ภำพที่ 31 ภำพตัวอย่ำงกำรพิมพ์ Support แบบตน้ ไม้ ภำพตวั อยำ่ งกำรพมิ พแ์ บบไม่มี Support ภำพท่ี 32 กำรเปรยี บเทียบชิน้ งำน เม่อื พิมพ์เสรจ็ แบบท่มี ี Support และ ไมม่ ี Support Section 0

คมู่ ือปฏิบตั กิ ำรประจำ Fabrication Lab | 66 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ 2.9.3 กำรสร้ำง Support ด้วยโปรแกรม โปรแกรม XYZware Pro มีวิธีกำรสร้ำง support อัตโนมตั ิใหก้ ับโมเดล โดยมวี ธิ ีกำร ดังนี้ 1. เมื่อเปิดโมเดลมำท่ีโปรแกรม XYZware Pro เรยี บรอ้ ย ใหท้ ำกำรเลือก Support 2. เลือก Export และเลือกตวั เลือก Support 3. Support จะสรำ้ งขึ้นอย่ำงอัตโนมัติ ดังแสดงในภำพ Section 0

ค่มู อื ปฏิบัตกิ ำรประจำ Fabrication Lab | 67 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ ภำพที่ 33 ตวั อย่ำงวิธีกำรแกะ Support เมื่อเอำ Support ออกแล้ว ผิวที่สัมผัสกับ Support จะค่อนข้ำงจะขรุขระ ผู้ใช้ สำมำรถใชต้ ะไบ หรือกระดำษทรำยในกำรชว่ ยให้ผิวเรยี บขน้ึ ได้ สำหรับเคร่ืองพิมพ์บำงชนิดอำจะมีสองหัวพิมพ์ท่ีรองรับกำรพิมพ์ Support แบบท่ี ละลำยในสำรละลำยได้ จะช่วยให้ผู้ใช้ใชง้ ำนได้ง่ำยกวำ่ เดิมโดยไม่จำเป็นต้องแกะ เพียงแตน่ ำโมเดลไปแช่น้ำ หรือสำรทำละลำยท่ีไม่ทำปฏิกิริยำกบั พลำสติกที่ทำตัว โมเดล ซึ่งเป็นวิธีท่ีทำให้ผลงำนออกมำสวยงำมกว่ำ แต่ก็จะมีต้นทุนที่ สูงกว่ำ ค่อนข้ำงมำก 2.9.4 กำรหลกี เลีย่ งกำรใช้ Support แม้ว่ำกำรใช้ Support จะชว่ ยให้กำรพมิ พช์ นิ้ งำนสมบูรณ์ขน้ึ แต่กำรพิมพ์กต็ อ้ งใชเ้ วลำ และวัสดุในกำรพิมพ์มำกข้นึ ไปด้วย อกี ทั้ง Support ยังมีข้อเสยี เม่อื เวลำท่ีต้องแกะ ออกจะทำใหพ้ ื้นผวิ ขรขุ ระ ไมเ่ รียบเนียน ภำพท่ี 34 ผิวของวัสดุ หลงั จำกแกะ Support ออก ดงั นั้น ผ้ใู ช้ควรหลีกเลี่ยงกำรใช้ Support เทำ่ ทสี่ ำมำรถทำได้ โดยให้หำลักษณะกำร วำงโมเดลระหว่ำงพิมพแ์ บบที่ไมต่ ้องใช้ Support หรอื ใช้ให้น้อยทสี่ ุด ซ่ึงจะช่วยทั้งลด ระยะเวลำในกำรพิมพ์ และลดกำรส้ินเปลืองวัสดุสำหรับกำรสร้ำง Support ท่ีใน ท้ำยที่สุดต้องแกะออกดว้ ย Section 0

คูม่ อื ปฏบิ ตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 68 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ ภำพด้ำนล่ำงแสดงกำรเปรียบเทียบระยะเวลำกำรพิมพ์แบบทม่ี ี Support และไม่มี Support โดยแบบที่มี Support ใช้เวลำ 37 นำที ส่วนแบบที่ไม่มี Support ใช้เวลำ พิมพเ์ พยี ง 19 นำที ภำพท่ี 35 เปรียบเทยี บกำรวำงโมเดลสำหรบั พิมพ์ แบบมี Support และแบบไม่มี Support สรุ ป 1. สว่ นที่ย่ืนออกมำลอยกลำงอำกำศและมีควำมเอียงมำกกวำ่ 45 องศำของชนิ้ งำนจะเกิด ควำมเสยี หำยระหวำ่ งกำรพิมพไ์ ด้ 2. ให้ใช้ Auto Support กอ่ นเสมอเพ่อื ให้โปรแกรมตรวจหำจุดท่จี ะเสยี หำยอตั โนมตั กิ อ่ นพิมพ์ 3. ควรพยำยำมหมุนชิน้ งำนเพื่อหลีกเลี่ยง Support ใหม้ ำกท่ีสดุ กอ่ นจะใช้ Auto Support Section 0

คู่มือปฏบิ ตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 69 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ 2.10 กำรแกไ้ ขปัญหำหัวพิมพ์ติดขัด ปัญหำหัวพิมพ์ติดขดั เป็นปัญหำท่ีพบไดบ้ ่อยคร้ังโดยอำกำรคอื จะมเี สียง “ตึกๆ” ดัง เป็นจังหวะๆ ในขณะ Load เสน้ และจะไม่สำมำรถ Load เส้นพิมพ์ได้สำเร็จ ซ่ึงปญั หำ หัวพิมพ์ติดขดั มสี ำเหตุมำจำกปลำยของเส้นพิมพ์ผดิ รูปไปจำกขนำด 1.75 mm หรือ อำจเกดิ จำกมีเศษพลำสติกไปติดอย่ภู ำยในท่อนำเส้นพิมพ์ 1. ทำกำรตรวจสอบปลำยสำยพิมพ์ เลือก Unload และตรวจสอบปลำยเส้นว่ำมี ขนำดใหญ่กวำ่ เส้นผ่ำนศูนยก์ ลำงของเสน้ พมิ พห์ รือไม่ เช่น ลักษณะท่ีถูกบีบแบน หรอื มีก้อนกลมที่ปลำยเสน้ พมิ พ์ ซ่ึงลักษณะดังกล่ำว ทำให้ไม่สำมำรถใส่เสน้ เข้ำ ไปในหัวพิมพไ์ ด้ จะต้องทำกำรตดั ปลำยเสน้ ให้เปน็ ปำกเฉยี งเสมอ ดังแสดงในภำพ 2. ใส่เส้นพมิ พก์ ลับเข้ำไป หำกยังคงติดขัดอยู่ให้ทำกำร Unload และแก้ไขหัวพมิ พ์ ต่อด้วยกำรปลดหลอดท่ีอย่บู นหัวพมิ พ์ ด้วยกำรกดที่แผ่นยำงสดี ำ และดึงหลอด ขนึ้ ดังแสดงในภำพ 3. สงั่ ให้หวั พิมพท์ ำควำมร้อนสำหรับกำรทำควำมสะอำดหัวพมิ พ์ ด้วยกำรเลือกที่ Utilities -> Clean Nozzle เลือก Yes เพ่ือเร่มิ ทำควำมสะอำด หัวพิมพจ์ ะทำ ควำมรอ้ นไปจนถึง 220°C Section 0

คู่มอื ปฏบิ ตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 70 เคร่อื งพิมพส์ ำมมติ ิ 4. ปลดหัวพมิ พ์ออกจำกแทน่ พิมพ์ เพอ่ื ใหง้ ำ่ ยต่อกำรทำควำมสะอำด โดยกด ปุ่มสีขำวด้ำนหลงั หัวพมิ พ์ดังภำพ จนพมิ พ์สำมำรถถอดหลุดออกมำได้ โดย ให้ระมัดระวังสำยแพ (สำยสีขำวท่ีต่อกับหัวพิมพ์) ไม่ให้บิดงอหรือ กระทบกระเทอื นแรงจนเกินไป 5. ทำควำมสะอำดหัวพิมพ์ โดยใช้เข็มเหล็กที่ติดมำกบั ตวั เครอื่ งค่อยๆ แทง เข้ำไปยังช่องใส่เส้นพิมพ์ดังภำพจนกดลงต่อไปไมไ่ ดอ้ ีก หรอื เหลอื ควำม ยำวตำมภำพ โดยหำกมีก้อนพลำสติกติดภำยในทอ่ และไม่สำมำรถดนั เข็ม เหลก็ ลงไปได้ ให้เพมิ่ แรงอีกเล็กน้อยค่อยๆดนั เศษพลำสติกลงไปจนหมด 6. เส้นพมิ พท์ ีต่ ดิ อยู่ทห่ี วั พมิ พ์จะไหลออกมำจนหมด Section 0

คู่มอื ปฏบิ ตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 71 เคร่อื งตัดเลเซอร์ บทท่ี 3 เครื่องตดั เลเซอร์ Section 0

คมู่ ือปฏิบัตกิ ำรประจำ Fabrication Lab | 72 เคร่อื งตัดเลเซอร์ เครอ่ื งตัดเลเซอรช์ นิดควบคุมดว้ ยคอมพิวเตอร์ (CNC Laser Cutting Machine) เป็นเครือ่ งตดั หรอื แกะสลักวัสดุโดยกำรใช้ลำแสงเลเซอร์ในช่วงคล่นื อินฟรำเรด ท่มี ีกำลังสงู และถกู รวมลำแสงเปน็ พ้ืนท่ีขนำดเล็กจนมคี วำมร้อนในกำรตดั ผำ่ น วัสดุต่ำง ๆ โดยจะถูกควบคุมรูปแบบกำรตัดด้วยคอมพิวเตอร์ทำให้มีควำม แม่นยำสงู และมคี วำมรวดเร็วในกำรสร้ำงโครงสร้ำงของตน้ แบบท่ีไดอ้ อกไว้ดว้ ย คอมพิวเตอร์ เคร่อื งตัดเลเซอร์จะสำมำรถช่วยเพมิ่ ศักยภำพของนักเรียนนักศึกษำในกำรทำ โครงงำน หรือช้นิ งำนทม่ี ีควำมซบั ซ้อนเพ่ิมข้นึ ได้เปน็ อย่ำงดี โดยผู้ใช้สำมำรถใช้ โปรแกรมคอมพิวเตอรพ์ ้ืนฐำน เช่น โปรแกรม Illustrator AutoCad เปน็ ต้น ใน กำรวำดภำพรูปร่ำงท่ีจะทำกำรตัด หลงั จำกน้นั ก็สำมำรถส่ังงำนผำ่ นคอมพิวเตอร์ เพ่ือให้ทำกำรตัดวสั ดุตำมทีไ่ ด้ออกแบบไว้ ทั้งน้ีอปุ กรณ์มีควำมปลอดภัยในกำรใช้ งำนมำกกว่ำเครือ่ งมอื เชงิ กลชนดิ อ่ืน เนื่องจำกเป็นอุปกรณ์ท่ีทำงำนโดยอัตโนมัติ ในระบบปิด ทำให้ผู้ใช้ไม่มีโอกำสได้รับอันตรำยระหว่ำงสร้ำ งชิ้นงำน ซ่ึ ง ลำแสงเลเซอร์จะถูกจำกัดพื้นท่ีกำรใช้งำนในวงแคบมำก และสำมำรถทำ อนั ตรำยกับผู้ใชไ้ ด้ยำก วสั ดุท่ีเลเซอร์สำมำรถตัดได้ เช่น ไม้ ไม้อัด โฟม อะคริลิก พลำสติกต่ำง ๆ ท่ีมี ควำมหนำไมเ่ กิน 10 – 15 mm แตไ่ ม่สำมำรถตัดวสั ดพุ วกโลหะได้ ภำ พท่ี 1 เครื่องตดั เลเซอร์ชนิดควบคุมด้วยคอมพวิ เตอร์ ของห้อง STEM Lab โรงเรียนจฬุ าภรณราชวิทยาลัย ชลบุรี Section 0

คมู่ อื ปฏบิ ัตกิ ำรประจำ Fabrication Lab | 73 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 3.1 ภำพรวมเคร่อื งตัดเลเซอร์ 3.1.1 Concept กำรใช้งำนเครอื่ งตดั เลเซอร์ กำรใช้งำนเครือ่ งตัดเลเซอรม์ แี นวทำงกำรทำงำนดังนี้ 1. กำรได้มำซ่ึงไฟล์สองมติ ิทตี่ ้องกำรจะตดั หรอื แกะสลกั โดยไฟลท์ ี่จะนำมำตัด ดว้ ยเคร่ืองตดั เลเซอร์จะต้องเป็นไฟล์ vector เช่น .eps .dwg จงึ จะสำมำรถสั่ง ให้เครื่องตัดตำ มแบบดังกล่ำวได้ ซึ่งสำมำรถ download ไฟล์จำกที่มีแจ ก โดยท่ัวไปในเว็บไซต์ หรือสำมำรถวำดเองได้ไมย่ ำก เน่อื งจำกเปน็ ไฟล์ 2 มิติ จะ คล้ำยกบั กำรวำดรปู ทัว่ ไปแตม่ กี ำรกำหนดขนำดเมตริกซ์ทชี่ ัดเจน ภำพท่ี 2 การใชโ้ ปรแกรมในการวาด ไฟล์ภาพที่ต้องการจะตัด หรือแกะสลัก 2. นำวสั ดทุ ีจ่ ะตัดมำวำงไว้บรเิ วณพนื้ ทท่ี ่ีจะส่ังตัด ในเครอ่ื งตัดเลเซอร์ และทำ กำรปดิ ฝำเคร่ืองก่อนทีจ่ ะสง่ั ตดั ภำพท่ี 3 นาวัสดุวางบนพื้นท่ีตัด ของ เครอื่ งตัดเลเซอร์ Section 0

คมู่ ือปฏิบตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 74 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 3. สัง่ เคร่อื งตดั เลเซอรใ์ หท้ ำงำนตัดวัสดุตำมแบบท่ีวำดเอำไว้ (ในขณะสัง่ ตดั ควร ปดิ ฝำเอำไวเ้ พอ่ื ควำมปลอดภยั ทกุ ครงั้ ) สำหรับควนั ทเ่ี กดิ จำกกำรเผำไหมจ้ ะมี ระบบดูดควนั ช่วยระบำยควันออกไปภำยนอก ภำพท่ี 4 ส่งั งานเครื่องตัดเลเซอร์ ใหต้ ดั วัสดุ 4. เม่อื เครือ่ งตัดวัสดเุ รียบร้อยแล้ว สำมำรถเปดิ ฝำและนำชิ้นงำนไปใชง้ ำนได้ ทันที ภำพท่ี 5 ฝา เครื่องตัดเลเซอร์ ควร ปิดไ ว้ทุกคร้ัง ที่ เลเซอร์ทางาน Section 0

คูม่ อื ปฏบิ ัตกิ ำรประจำ Fabrication Lab | 75 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 5. เมอ่ื ได้วัสดทุ ต่ี ัดออกมำเรยี บรอ้ ย สำมำรถนำมำประกอบกันเป็นแบบสำมมิติ ได้ ดว้ ยกำรยึดน็อต หรอื กำรใช้กำวสำหรับวสั ดุอะคริลกิ ภำพท่ี 6 กา รปร ะกอบวัสดุจ า ก เครอื่ งตัดเลเซอร์ 3.1.2 ตัวอย่ำงชิ้นงำนที่ได้จำกเครอ่ื งตัดเลเซอร์ เคร่ืองตัดเลเซอร์มีควำมสำมำรถหลัก ๆ สองอย่ำงคอื ตดั และแกะสลัก โดยจะ สำมำรถทำงำนไดก้ ับวัสดุ เช่น ไม้ อะคริลิก และโฟม ที่มีควำมหนำไม่เกิน 15 mm ได้ แม้เครอ่ื งตดั เลเซอร์จะสำมำรถพัฒนำงำนในรูปแบบสองมิตไิ ดเ้ ท่ำนน้ั แตช่ ิ้นงำน ท่ไี ด้ กส็ ำมำรถนำมำประกอบให้เปน็ รูปทรงสำมมิติได้ ดังแสดงในภำพตัวอยำ่ ง ของช้ินงำน ขอ้ ดีของเคร่ืองตดั เลเซอร์คอื สำมำรถสร้ำงชิ้นงำนได้อย่ำงรวดเร็ว โดยกำรออกแบบในรูปแบบสองมิตจิ ะง่ำยและใช้เวลำนอ้ ยกว่ำกำรวำดโมเดล สำมมิติ นอกจำกนี้เคร่ืองตดั เลเซอร์จะใช้เวลำในกำรตัดเพียงไมก่ ี่นำที ช้ินงำน สำมำรถนำไปใช้งำนไดท้ ันที โดยใชเ้ วลำนอ้ ยเม่ือเทยี บกบั เคร่อื งพมิ พ์สำมมติ มิ ำก ท้งั น้ีวัสดุทตี่ ัดออกมำ สำมำรถนำไปประกอบและสร้ำงชิ้นงำนขนำดใหญ่ตำมที่ ตอ้ งกำรได้ โดยกำรนำมำประกอบกัน Section 0

ค่มู อื ปฏบิ ัติกำรประจำ Fabrication Lab | 76 เคร่อื งตัดเลเซอร์ ภำพที่ 7 การนาวสั ดทุ ี่ตัดได้มาประกอบ เป็นรูปแบบสามมิติ ภำพที่ 8 ภำพที่ 9 การนาวสั ดุทต่ี ดั ไดม้ าประกอบเป็นรปู แบบสามมติ ิ ตัวอย่า งการ แกะสลักไม้ด้วยเครื่องตัด เลเซอร์ Section 0

คู่มอื ปฏิบัติกำรประจำ Fabrication Lab | 77 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 3.1.3 สว่ นประกอบของเคร่ืองตดั เลเซอร์ 1. พนื้ ทตี่ ัดเลเซอร์ เป็นพนื้ ท่ีรงั ผงึ้ สำหรบั วำงวัสดุในกำรตัด เปน็ ช่องรงั ผึ้งเพ่อื ให้ สำมำรถดูดควันท่ีเกิดจำกกำรเผำไหม้ของกำรตัดวัสดุได้ ซ่ึงหวั ยิงเลเซอร์จะ สำมำรถเคลอ่ื นท่ไี ด้ครอบคุลมในพน้ื ท่ดี ังกล่ำว ดงั นัน้ ยง่ิ พื้นที่ตัดเลเซอร์ใหญ่ ก็ จะยง่ิ จะสำมำรถตดั วสั ดุชิน้ ใหญ่ ๆ ได้ ในขณะที่เคร่อื งตัดเลเซอรท์ ำงำน จะมกี ำรยิงลำแสงซึง่ มพี ลังงำนสูงและร้อนมำก ตำมกำรเดนิ ทำงของลูกศรสีแดง ดงั นน้ั ในขณะตัดควรปิดฝำครอบไว้ทกุ คร้งั และ หำ้ มนำมอื เขำ้ ไปในบริเวณดงั กล่ำวเด็ดขำด โดยต้องสง่ั ปดิ สวิตซ์เลเซอร์กอ่ นเปิด ฝำเครื่อง ภำพท่ี 10 พ้ืนท่ีทางาน ของเคร่ือง ตัดเลเซอร์ 2. แผงควบคุมสำหรบั เครอ่ื งตัดเลเซอร์ เป็นแผงควบคุมสัง่ งำน เชน่ กำรเปดิ หรือ ปรับกระแสของหลอดเลเซอร์ กำรเคลือ่ นหวั ตดั เลเซอร์ เปน็ ตน้ ภำพที่ 11 แ ผ ง ค ว บ คุ ม ข อ ง เครอ่ื งตัดเลเซอร์ Section 0

คู่มอื ปฏิบตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 78 3. เคร่อื งหลอ่ เย็นดว้ ยน้ำ เป็นระบบจะทำกำรปั้มนำ้ เข้ำเคร่ืองเลเซอร์และไป หลอ่ เย็นให้กับหลอดเลเซอรซ์ ่ึงมีควำมร้อนสงู มำก เครื่องน้ีจะต้องเปิดทุกคร้ังที่ เครอ่ื งตดั เลเซอรเ์ ปิดใช้งำน ภำพท่ี 12 เคร่อื งตัดเลเซอร์ เครือ่ งหล่อเยน็ ดว้ ยนำ้ 4. ปั๊มลม สำหรบั หัวเป่ำลมท่หี ัวยงิ เลเซอร์ เพือ่ ป้องกันวสั ดตุ ิดไฟ ภำพที่ 13 ปมั๊ ลม 5. เครอื่ งดดู ควนั ทำหน้ำทดี่ ดู ควันทเ่ี กดิ จำกกำรเผำไม้บนพ้นื ทท่ี ำงำนรังผ้ึง ออกไปบรเิ วณดำ้ นนอกอำคำร เพื่อไมใ่ ห้ฟ้งุ กระจำยในห้องทำงำน ภำพที่ 14 ระบบดดู ควนั Section 0

ค่มู ือปฏบิ ตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 79 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 3.1.4 ระบบกำรทำงำนของเคร่ืองตัดเลเซอร์ 1.ระบบควบคมุ และสมองกลของเคร่ืองตัดเลเซอร์ ทำหนำ้ ท่ีควบคมุ ตำแหน่งกำรตดั หรอื แกะสลัก รวมถงึ ควบคมุ กำลงั ของเลเซอร์ โดยกำรรบั เขำ้ ขอ้ มลู จำกโปรแกรมคอมพวิ เตอร์หรือแหลง่ คำส่ังภำยนอกอืน่ ๆ 2. ระบบกำเนดิ แสงแลเซอร์ เป็นระบบกำเนิดแสงเลเซอร์กำลังสงู ปำนกลำงในชว่ ง 30 – 100 วตั ต์ โดยเปน็ เลเซอร์ในยำ่ นแสงอินฟรำเรด โดยแสดงจะถูกกำเนิดจำกหลอดเลเซอร์ชนดิ CO2 3.ระบบกระจก เปน็ ระบบสะทอ้ นลำแสงเลเซอรจ์ ำกหลอดเซอร์มำยงั หัวตัด ก่อนจะสะท้อน ตอ่ ไปยงั วัสดุ โดยกระจกตอ้ งเปน็ กระจกคณุ ภำพดีที่ไม่ดูดซบั แสง สำมำรถทนตอ่ กำลงั ของเลเซอรไ์ ด้ 4.ระบบขบั เคลื่อนหวั ตดั สว่ นใหญ่เปน็ ระบบมอเตอรไ์ ฟฟ้ำแบบ Stepping Motor ทำหน้ำที่ควบคุมหัว ตัดไปยังตำแหน่งทีต้องกำรตัดตำมกำรโปรแกรมจำกระบบควบคุม 5.ระบบหล่อเยน็ เปน็ ระบบหลอ่ เย็นดว้ ยน้ำ ทำงำนโดยใชเ้ ครื่องหลอ่ เยน็ ดว้ ยน้ำ โดยทำหน้ำทีใ่ น กำรลดควำมรอ้ นของหลอดเลเซอรใ์ นขณะใช้งำน 4.ระบบลม ระบบลมแบ่งเป็น 2 สว่ น คอื สว่ นทท่ี ำหน้ำที่ในกำรดดู ควันจำกพ้นื ทีต่ ัดออกไป ยังบริเวณนอกหอ้ ง และระบบเป่ำลมทห่ี วั เลเซอร์เพ่อื ดบั ไฟจำกกำรเผำไหม้ Section 0

คู่มือปฏบิ ตั กิ ำรประจำ Fabrication Lab | 80 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 3.1.4.1 แหลง่ กำเนิดแสงเลเซอรแ์ บบท่อแก๊สคำรบ์ อนไดออกไซด์ 1. แหล่งกำเนิดแสงเลเซอรแ์ บบ Co2 แหล่งกำเนิดแสงเลเซอร์แบบ Co2 เปน็ แหล่งกำเนิดแสงเลเซอรท์ ่ีได้รับควำมนยิ ม มำกทีส่ ดุ แบบหน่ึงเนื่องจำกมีรำคำถูก เช่น หลอด Co2 ขนำด 60W จะมีรำคำนอ้ ย กวำ่ 1 หม่ืนบำทเท่ำน้นั อีกท้ังหลอด Co2 สำมำรถให้กำลังของลำแสงเลเซอร์ได้สูง มำกต้งั แต่ 30W ไปจนถึง 300W ได้ โดยแหล่งกำเนิดแสงเลเซอร์แบบทอ่ กำ๊ ซ Co2 นั้นโดยทว่ั ไปจะมีลกั ษณะเปน็ ท่อ แกว้ เส้นผ่ำนศูนยก์ ลำงประมำณ 50mm ถึง 90mm ยำวประมำณ 700mm ถึง 2,000mm โดยข้นึ อยู่กบั กำลังงำนของเลเซอร์ ภำยในบรรจกุ ๊ำซฮีเลยี ม 77% ก๊ำซ ไนโตร เจ น 13 .5 % และก๊ำซคำ ร์บอน ไดออกไซด์ 9 .5 % โดยกำร กำ เนิด ลำแสงเลเซอร์สำมำรถทำไดโ้ ดยป้อนไฟฟ้ำแรงสูง 20 กิโลโวลต์ไปจนถึง 50 กิโล โวลต์เข้ำไปยังขั้วไฟฟ้ำของหลอด ทำให้พลงั งำนไฟฟำ้ ไปกระตุ้นให้ก๊ำซภำยใน หลอดปลอ่ ยลำแสงเลเซอรอ์ อกมำทค่ี วำมยำวคล่ืน 10.6 ไมโครเมตรหรอื ในยำ่ น แสงอนิ ฟรำเรด ไปสะท้อนกับกระจกภำยใน และปล่อยลำแสงออกมำที่ปลำยหลอด อีกดำ้ นหนึง่ โดยระหว่ำงกำรทำงำนตัวหลอดจะเกดิ ควำมรอ้ นสงู มำก และจำเปน็ จะต้องมีกำร ป๊ัมน้ำหล่อเย็นเขำ้ ไปภำยในหลอดผ่ำนทำงทอ่ เข้ำของนำ้ และทอ่ ออกของน้ำที่ข้ัว หลอดเพือ่ ปอ้ งกันควำมเสยี หำย และเพิ่มประสิทธภิ ำพกำรกำเนิดแสงเลเซอร์ ภำพท่ี 15 หลอดเลเซอร์แบบ CO2 Section 0

คู่มือปฏิบตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 81 ภำพที่ 16 เคร่อื งตัดเลเซอร์ การตดิ ตง้ั หลอด เลเซอรก์ ับเครอ่ื งตดั 3.1.4.2 ระบบกระจกและเลนส์ 1) กำรทำงำนของกระจกและเลนส์ ตำมที่ไดก้ ล่ำวถึงในหัวข้อก่อนหน้ำถึงระบบกำเนดิ แสงเลเซอร์ดว้ ยหลอดก๊ำซ Co2 ซึง่ เป็นแหล่งกำเนิดที่มีขนำดใหญ่และทำให้ต้องติดตั้งอยู่ด้ำนหลังเคร่ืองเลเซอร์ ฉะน้ันกำรนำเอำแสงเลเซอร์มำใช้งำนจงึ ตอ้ งมกี ำรใช้กระจกสะท้อนลำแสงเลเซอร์ จำกด้ำนหลังเครือ่ งมำยังหัวตัดเลเซอร์ และใชเ้ ลนสใ์ นกำรรวมแสงเพ่ือใหข้ นำดเล็ก ลงและคมข้ึน ซึง่ ในเครื่องตัดเลเซอรข์ นำดเลก็ ไปจนถึงขนำดกลำงนนั้ จะมีลักษณะกำรใชก้ ระจก ท้ังหมด 3 ช้ิน (ดังแสดงเปน็ สญั ลักษณ์ A ในภำพ) และเลนส์ 1 ชิ้น (ดงั แสดงเป็น สัญลกั ษณ์ B ในภำพ) โดยตวั กระจกเองจะต้องสำมำรถสะทอ้ นแสงไดอ้ ย่ำงสมบูรณ์ โดยไม่มีกำรกระเจิงของแสง และกระจกจะต้องทนต่อกำลงั ข องแสงเลเซอร์ได้ หลังจำกนัน้ ลำแสงจะถูกทำให้เล็กลงกว่ำแหลง่ กำเนิดแสงอกี ต่อหนึ่งด้วยเลนส์ ภำยในหวั ยิงเลเซอร์ ภำพที่ 17 กระจกและเลนสข์ อง เครือ่ งตัดเลเซอร์ Section 0

คู่มอื ปฏบิ ัตกิ ำรประจำ Fabrication Lab | 82 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 2) กำรเสือ่ มสภำพของกระจก กระจกสะท้อน Laser เปน็ หน่ึงในอุปกรณ์ที่มคี วำมสำคัญต่อประสิทธิภำพกำร ทำงำนของเคร่ืองตัดเลเซอร์เป็นอย่ำงมำก เนื่องจำกเป็นตัวกลำงในกำรส่งต่อ พลงั งำนจำกแหลง่ กำเนดิ ลำแสงเลเซอร์ทอี่ ยู่ดำ้ นหลังเคร่ืองมำยงั หัวยิงเลเซอร์ ซึ่ง กระจกจะต้องไม่ดูดซบั แสงเลเซอร์ไว้ และจะต้องไม่ทำให้ลำแสงเกิดจำกกระจำย หรือกระเจิงออก จงึ ตอ้ งมีพ้นื ผวิ มันวำว แต่เน่ืองจำกกระจกสะทอ้ นแสงเลเซอร์จะต้องเผชิญกับพลังงำนของเลเซอร์โดยตรง ตลอดระยะเวลำกำรใชง้ ำนทำให้เกดิ อุณหภูมิสงู และเกิดควำมเสียหำยทลี ะน้อย ๆ จนในท่ีสุดกระจกสะท้อนเลเซอร์จะเสื่อมสภำพจนใชง้ ำนไม่ไดใ้ นท่สี ุดดังเช่นภำพ ดำ้ นล่ำงน้แี สดงใหเ้ ห็นถงึ กระจกสะท้อนเลเซอรช์ นิด Si ที่ผ่ำนกำรใช้งำนในห้อง STEM Lab มำนำน 1 ปี จนผิวทองคำที่เคลือบกระจกไวล้ อกออกไปจนหมด และมี กำรเปลย่ี นสีของกระจกจนไม่สำมำรถใช้งำนเครือ่ งตดั เลเซอรไ์ ด้อกี ตอ่ ไป ภำพท่ี 18 ภาพกระจกใหม่ และกระจกเสื่อมสภาพ 3) อำกำรของกระจกสะท้อนเลเซอร์เส่ือมสภำพ กำรเส่อื มสภำพของกระจกสะทอ้ นแสงเลเซอร์สำมำรถสังเกตได้จำกคุณภำพพน้ื ผิว ทเ่ี ปลีย่ นไปของกระจก โดยมกั จะมีสีทีข่ ุ่นลง หรือมีกำรลอกตัวของพ้นื ผวิ เป็นต้น นอกจำกนย้ี ังสำมำรถสังเกตไดจ้ ำกคณุ ภำพของช้ินงำนทมี่ ขี นำดของเส้นตดั ท่ีใหญ่ มำกขน้ึ ดังแสดงในภำพที่ 19 ตัดขำดได้ยำก หรอื ไมส่ ำมำรถตดั ใหข้ ำดไดเ้ ลยซึง่ เกิด จำกกระจกมกี ำรกระเจิงของแสง และไม่สำมำรถรวมแสงให้เป็นจุดเดียวกนั ได้ ดัง ภำพ Section 0

คมู่ ือปฏิบัตกิ ำรประจำ Fabrication Lab | 83 ภำพท่ี 19 ช้ินงานทต่ี ดั จาก เคร่อื งตัดเลเซอร์ กระจกที่เสือ่ มสภาพ แนวทำงแก้ไขในเบอ้ื งต้นสำมำรถทำได้โดยกำรถอดชิ้นส่วนของกระจกออกมำทำ กำรตรวจสภำพของพื้นผิวให้มั่นใจได้ว่ำมกี ำรเสื่อมสภำพจริง หรือเกดิ จำกควำม สกปรกจนเกนิ ไป โดยหลังจำกตรวจภำพจนแน่ใจแล้ว ใหว้ ัดขนำดของกระจกชนิด เก่ำวำ่ มีเส้นผำ่ นศูนย์กลำงเท่ำใด และมคี วำมหนำเท่ำใด เพ่ือส่ังซื้อกระจกชุดใหม่ ตอ่ ไป ซงึ่ โดยทวั่ ไปแลว้ กระจก 1 ชน้ิ จะมอี ำยุกำรใชง้ ำนรำว 6 เดือนสำหรบั กระจก ชนดิ K9 หรือ 1 ปี สำหรับกระจกชนดิ Si และ 3 ปสี ำหรับกระจกชนิด Mo และ Cu ซึ่งกำรเปล่ยี นอะไหล่กระจกแต่ละคร้ังจะใชง้ บประมำณรำว 2,000 ถึง 5,000 บำท ภำพท่ี 20 ภาพถา่ ยความ ร้อนของกระจกระหวา่ งใช้ งานซึ่งมีความร้อนสงู ทาให้ เกิดการเสื่อมสภาพ Section 0

คู่มอื ปฏิบัติกำรประจำ Fabrication Lab | 84 3.1.4.3 ระบบเป่ำลม 1) ระบบปั๊มลม ระบบเปำ่ ลมจะเป็นปั๊มทเ่ี ช่ือมตอ่ ไปติดต้ังหัวเลเซอร์เพอ่ื ดับไฟจำกกำรเผำไหม้ ซงึ่ มี ควำมสำคญั มำกในกำรปอ้ งกันอันตรำยจำกไฟไหม้ที่อำจเกิดขนึ้ ได้ เคร่อื งตัดเลเซอร์ ภำ พ ท่ี 21 ลักษณะการ เช่อื มต่อของป๊ัมลม ในกรณีทไี่ ม่มีกำรติดต้งั หรอื ระบบป๊มั ลมใช้งำนได้ไม่ดี จะมีโอกำสทชี่ น้ิ งำนจะเกดิ กำรตดิ ไฟและกอ่ ใหเ้ กิดควำมเสยี หำยได้ ดังแสดงตวั อย่ำงในภำพ ดงั นัน้ ผู้ใช้จะต้อง เฝ้ำระวงั กรณที ปี่ ม๊ั ลมทำงำนผิดปรกติให้ดี ซึ่งอำจจะเกิดจำกสำยหลุดหรือระบบ เปำ่ ลมขดั ขอ้ ง จะต้องทำกำรส่ังหยดุ เครื่องและตรวจสอบระบบให้เรยี บร้อย ภำพที่ 22 ลกั ษณะการเกดิ เพลิงไหมแ้ ละชน้ิ งานที่เสียหาย Section 0

คมู่ ือปฏบิ ัตกิ ำรประจำ Fabrication Lab | 85 2) กำรป้องกนั เพลิงไหม้ ในกรณีที่เกิดไฟลุกข้นึ ทวี่ สั ดแุ ละเครื่องตัดเลเซอร์ ใหพ้ ยำยำมเป่ำเพอื่ ให้ไฟดบั แต่ หำกไม่สำมำรถดับได้ ให้ทำกำรปดิ ระบบไฟฟำ้ ท้ังหมดของเคร่อื งตัดเลเซอร์กอ่ น และใช้ถังดับเพลิงฉดี พน่ หำกไมท่ ำกำรปดิ ระบบจะไมส่ ำมำรถดับไฟไดเ้ นอ่ื งจำก ระบบดดู ควนั จะทำงำนและจะดดู สำรดับไฟออกไปเชน่ กัน เคร่อื งตัดเลเซอร์ ภำพท่ี 23 ลกั ษณะการ ดบั เพลงิ ภำพที่ 24 เพลิงไหม้ จากเคร่อื งตัดเลเซอร์ที่ ก่อใหเ้ กิดความเสียหาย Section 0

คูม่ อื ปฏบิ ตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 86 3.1.5 แนวคดิ กำรทำงำนของเคร่ืองตัดเลเซอร์ 1. กำรตดั ดว้ ยลำแสงเลเซอร์ เป็นกำรใช้ลำแสงเลเซอร์กำลงั สูงสุดส่งไปที่ชน้ิ งำนและวิง่ ด้วยควำมเรว็ ต่ำ โดย เคร่ืองเลเซอร์ท่ัวไปมกี ำลังประมำณ 60 – 100 วัตต์ สำมำรถตัดอะคริลิกควำม หนำไม่เกนิ 10 – 15 mm โดยใช้ควำมเร็วในกำรตัดท่ี 5 – 20 mm/s ตำมควำม หนำและชนดิ ของวสั ดุ ซ่งึ ในเลเซอรก์ ำลงั อ่อนช่วง 60 – 100 วตั ต์ วัสดุที่ตัดได้ จะต้องไม่เปน็ โลหะ จึงจะตดั ขำดได้ ภำพที่ 25 เคร่อื งตัดเลเซอร์ ลกั ษณะการตัด 2. กำรแกะสลัก อกี รูปแบบหน่งึ ของกำรใช้งำนเครือ่ งตดั เลเซอรค์ ือกำรใชแ้ กะสลกั คือ เปน็ กำรทำงำนลกั ษณะเดียวกันกบั กำรตดั แตจ่ ะใช้กำลังในกำรตดั ต่ำกวำ่ และ ว่งิ หวั ยิงเลเซอร์ใหไ้ วกวำ่ เพื่อไม่ใหต้ ัดจนขำด อย่ำงไรก็ตำมกำรส่ังงำนเคร่อื งตดั เลเซอรใ์ หแ้ กะสลักจะกำหนดควำมลึกของกำรแกะสลักไดย้ ำก คอื ตอ้ งคำนวณ เปน็ ควำมเร็วในกำรวงิ่ หวั และกำลัง ซึง่ แตกต่ำงจำกเครื่อง Milling CNC ภำพท่ี 26 ลักษณะการแกะสลกั Section 0

คมู่ อื ปฏบิ ัติกำรประจำ Fabrication Lab | 87 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 3.2 กำรสรำ้ งไฟล์ 2 มิตดิ ว้ ยโปรแกรม CorelDraw โปรแกรม CorelDraw เป็นโปรแกรมที่ใช้สำหรับออกแบบงำนท่ีมีลักษณะเป็น งำนตัดและงำนสลกั ทำงำนกับเครื่องตัดเลเซอรไ์ ด้ โปรแกรมสำมำรถนำเข้ำไฟล์ เวกเตอร์ท่ีเป็น 2 มิตโิ ดยจะมีนำมสกุลเช่น .DWG .SVG รวมถึงไฟล์งำนทเ่ี ป็น รูปแบบ 2 มติ ิอน่ื ๆ ได้ ในหวั ขอ้ น้ีจะกล่ำวถึงกำรใช้งำนโปรแกรม Corel Draw ในกำรวำดภำพและสั่ง ตดั ไปยังเครือ่ งตดั เลเซอร์ ซงึ่ ช้ินงำนในส่วนน้จี ะเน้นเป็นชน้ิ งำน 2 มิติ โดยมี รำยละเอียดวธิ กี ำรทำงำนดังน้ี 1. เปิดโปรแกรม CorelDraw ขนึ้ มำ ซึ่งจะปรำกฏหน้ำต่ำงดังแสดงในภำพ จำกนนั้ เลือก New ด้วยกำรเลือกสัญลักษณค์ ล้ำยรูปแผน่ กระดำษมดี อกจัน อยทู่ ่มี มุ ซ้ำยบนหำกนำเมำส์ไปชจ้ี ะข้ึนชือ่ ว่ำ new ขึน้ มำ 2. เมอื่ เรำเข้ำไปจะพบท่ีไอคอนดำ้ นใตเ้ พ่ิมข้ึนมำใหเ้ ลือกพ้ืนทท่ี ำงำนโดยพ้นื ท่ี ทำงำนทีต่ รงกบั ขนำดของเครอ่ื งตดั เลเซอร์ในทีน่ ้ีเลือก PI-CEL6090 จะได้ พน้ื ท่ีทำงำนขนำดเทำ่ พื้นทเ่ี ครื่องตดั เลเซอร์ Section 0

ค่มู อื ปฏิบตั กิ ำรประจำ Fabrication Lab | 88 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 3. เมอ่ื เลือกพื้นท่ใี นกำรทำงำนเสรจ็ จำกนนั้ ก็มำเลือกหนว่ ยทใ่ี ชใ้ นกำรทำงำน แนะนำใหเ้ ป็นหน่วยมิลลิเมตรเพ่ือควำมละเอียดในกำรทำงำนโดยกำรเขำ้ ไป เลือกในกรอบสีแดงดงั รปู 4. ถำ้ หำกว่ำแถบเครอื่ งมือแสดงสถำนะภำพกำรทำงำนหรือรำยละเอียดของ ชิน้ งำนหำยไปจะไม่สำมำรถรไู้ ดว้ ำ่ มกี ี่เสน้ ทีเ่ ป็นเสน้ ตัดหรอื เส้นแกะสลักจะ ทำให้กำรทำงำนนนั้ ยำกข้นึ หรอื ไม่สะดวกวิธกี ำรแกไ้ ขคือเขำ้ ไปที่ Tools จะ เห็นคำวำ่ Object Manager ขึ้นมำจำกในตวั เลือกดงั รปู 5. เมอ่ื กดเลือกที่ Object Manager จะมชี อ่ งทำงขวำมอื แสดงขนึ้ มำเพอ่ื แสดง สถำนะภำพกำรทำงำน Section 0

คู่มอื ปฏบิ ัติกำรประจำ Fabrication Lab | 89 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 6. เครอื่ งมือที่ใช้งำนบ่อยก็จะอยู่ทำงด้ำนซ้ำยมือในช่องสีแดงท่ีเห็นในรปู คือ เคร่อื งมือที่ใช้ในกำรลำกเสน้ จำกจดุ หนึ่งไปยังอีกจุดหน่งึ ถอื เป็นเครื่องมือหลัก ทีต่ อ้ งใช้เปน็ ประจำเมอื่ ตอ้ งกำรทำงำนท่ีมลี ักษณะรปู ทรงพิเศษ 7. เคร่ืองมอื ท่ใี ช้ในกำรสร้ำงรปู ทรงชนิดต่ำงๆ วงกลมส่ีเหลี่ยมสำมเหลี่ยมหรือ รูปทรงทำงเรขำคณิตสำมำรถมำเลอื กได้จำกเคร่อื งมือท่อี ยใู่ นกรอบสีแดงเป็น อกี เครือ่ งมอื ทใ่ี ช้เพอื่ อำนวยควำมสะดวกในกำรออกแบบ 8. สำมำรถกำหนดอักษรใสล่ งไปในงำนได้โดยไปทเี่ ครื่องมือในกำรสรำ้ งรูปแบบ ของขอ้ ควำมทำงด้ำนซ้ำยมอื ในกรอบสีแดงเม่ือกดเลือกจะมีแถบเคร่อื งมือ เพม่ิ เตมิ ขึน้ มำด้ำนบนสำหรับปรบั แต่งขนำดและรปู แบบอักษร Section 0

คูม่ อื ปฏิบัตกิ ำรประจำ Fabrication Lab | 90 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 9. เคร่ืองมอื ทใ่ี ชใ้ นกำรวำดชนิดน้ีจะสำมำรถกำหนดควำมหนำของลำยเสน้ หรอื ว่ำสำมำรถกำหนดไดว้ ำ่ ใหเ้ สน้ ไหนเป็นเส้นตัดขำดหรอื เสน้ แกะสลักได้และจะ มเี ส้นสำหรับลงสีอีกด้วยแต่ไม่แนะนำเม่อื ใชร้ ว่ มกับเครื่องตัดเลเซอร์เพรำะไม่ สำมำรถยงิ สอี อกมำได้ 10. เครอ่ื งมอื ท่ใี ช้ในกำรตัดแบ่งชิ้นงำนและลบชิ้นงำนใช้สำหรบั แบง่ รูปทรงของ ชิ้นงำนที่ออกแบบเรียบร้อยแล้วให้แยกออกหรือใช้ส่วนใดส่วนหน่ึงเป็น เครอ่ื งมอื ท่ใี ชบ้ ่อยเชน่ กนั สำหรบั กำรสรำ้ งชน้ิ งำน เคร่ืองมือชนิดน้ีจะเห็นประสิทธิภำพกำ รใช้งำน ที่ดีที่สุดก็ต่อเมื่อกำ ร ออกแบบชิ้นงำน 2 มิติ มคี วำมซับซ้อนและมสี ว่ นของกำรออกแบบลำยเส้น ที่ต่อเนอ่ื งกนั เวลำทำงำน Section 0

คูม่ ือปฏิบตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 91 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 11. เมอ่ื ตอ้ งกำรทำกำรกำหนดเส้นให้เปน็ เสน้ ตัดหรือเสน้ ทต่ี ดั ไม่ขำดสำมำรถ คลิกเลือกทต่ี วั ชน้ิ งำนจำกนัน้ จะมแี ถบเครือ่ งมือเพ่ิมขึน้ มำหำกตอ้ งกำรตัด ขำดให้เลือกท่ี Hairline สว่ นเส้นไหนท่ไี ม่ต้องกำรตัดขำดก็เลือกขนำดได้ เช่นกนั มตี ้ังแต่ 0.5pt ถึง 36.0pt เส้นเหลำ่ นีจ้ ะไม่ถูกตัดขำดแต่จะมี ลกั ษณะเหมือนถกู สลักลงบนงำน Section 0

ค่มู ือปฏิบัตกิ ำรประจำ Fabrication Lab | 92 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 12. ตัวอย่ำงกำรทำพวงกญุ แจ STEM LAB เรมิ่ จำกกำรทสี่ รำ้ งตัวอักษรออกมำ เป็ น ต้ น แ บ บ ท ำ ก ำ ร ป รั บ ข น ำ ดตั ว อั ก ษร ใ ห้ มี คว ำ มใ ห ญ่ แ ล ะห น ำ ตำ ม ท่ี ต้องกำร 1) วำงตัวอักษรโดยใชเ้ ครอ่ื งมือสรำ้ งอกั ษร 2) รูปทรงส่เี หล่ียมผืนผำ้ มำวำงดำ้ นใตต้ ัวอกั ษรเพือ่ เป็นต้นแบบของฐำน 3) ใช้เครื่องมอื สำหรบั ลำกเส้นลำกตำมแนวเสน้ ต้นแบบที่วำงไวจ้ ำกนัน้ ลบ งำนที่เป็นแบบออก Section 0

ค่มู ือปฏิบตั กิ ำรประจำ Fabrication Lab | 93 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 4) ใช้กำรสร้ำงวงกรมในกำรสรำ้ งรสู ำหรับพวงกญุ แจ 5) ใส่ชื่อทต่ี ้องกำรใหเ้ ป็นลำยสลกั ลงไปบนฐำนของพวงกญุ แจ 6) สำมำรถลำกไม้บรรทัดจำกมุมบนและดำ้ นซ้ำยเพอ่ื ตรวจสอบชิ้นงำนตรง กับทอี่ อกแบบหรือไม่ Section 0

คู่มือปฏบิ ัติกำรประจำ Fabrication Lab | 94 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 13. จำกน้ันสงั เกตที่ด้ำนขวำแถบเคร่อื งมอื จะปรำกฏรำยละเอยี ดของเสน้ แตล่ ะ เส้นท่ีออกแบบสำมำรถทำกำรตรวจสอบไดจ้ ำกส่วนน้วี ่ำเส้นท่ีสร้ำงขน้ึ มำ ต้องกำรใหเ้ ส้นไหนเป็นเส้นตดั ขำดหรือวำ่ เสน้ สลัก เมื่อตรวจสอบเสน้ ทอ่ี อกแบบเรียบร้อยกท็ ำกำรกรุ๊ปรวมกันโดยลำกคลุมคลิก ขวำ 14. หำกตอ้ งกำรทำกำรปรับหมุนช้ินงำนให้ไปที่ด้ำนบนเลอื กท่ี Arrange จำกนั้นเลือกลงมำที่ Transformations จำกนนั้ เลอื กไปท่ี rotate วิธีน้จี ะ ได้แถบเครอื่ งมือในกำรปรับหมนุ ช้นิ งำนเพมิ่ ข้ึนมำ Section 0

คูม่ ือปฏิบตั กิ ำรประจำ Fabrication Lab | 95 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 15. ข้อดีของกำรปรับหมนุ ชน้ิ งำนคอื เม่อื ตอ้ งตัดงำนท่ีมขี นำดไม่เท่ำกันหลำยๆ ช้นิ ลงบนวัสดทุ ่ีเหลอื ใช้เชน่ แผน่ อะคิลิตทเ่ี หลอื จำกกำรใช้งำน แผ่นไมท้ ี่ เหลือจำกกำรใช้งำนกจ็ ะมีรอยท่ีไมไ่ ด้ขนำดเมื่อทำกำรปรับมุมของชิน้ งำนก็ จะสำมำรถสั่งตดั ชน้ิ งำนใหเ้ กดิ ควำมประหยัดวสั ดุมำกที่สุดได้ 16. เมอ่ื เกดิ ควำมผดิ พลำดในบำงสว่ นและชนิ้ งำนเปน็ งำนช้ินเดยี วกนั หมดหำก ปรบั แก้ต้องทำใหม่ท้งั หมดสำมำรถแก้ไขไดอ้ ีกวิธโี ดยกำรใช้เครอ่ื งมือทีเ่ ปน็ ประเภทยำงลบสำหรบั แกไ้ ขลำยเส้นบำงสว่ นได้เช่นกนั 17. เมอื่ เสรจ็ สนิ้ แล้ว สำมำรถส่ังเคร่อื งตัดเลเซอร์ไดท้ ันที ซึ่งจะอธบิ ำยในบท ถดั ไป Section 0

คมู่ ือปฏิบัตกิ ำรประจำ Fabrication Lab | 96 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 3.3 กำรสั่งงำนเครื่องตดั เลเซอร์ 3.3.1 กำรเปิ ดเครอื่ งตดั เลเซอร์ ในกำรสงั่ งำนเคร่ืองตดั เลเซอร์ เรม่ิ ต้นจะตอ้ งเปดิ เครื่องก่อน โดยมีขน้ั ตอนกำร เปิดดังน้ี 1. ตรวจสอบว่ำมีนำ้ เพียงพอในระบบหลอ่ เยน็ โดยเปิดฝำสเี งนิ บนตัวเครือ่ ง (โดยสำมำรถเติมด้วยน้ำดืม่ ทีไ่ ม่ใช่นำ้ แร)่ และจึงเปดิ เครอ่ื งหล่อเยน็ ด้วยนำ้ ภำพที่ 27 การเปิดเคร่อื งหลอ่ เยน็ ด้วยนา้ 2. จำกนั้นประมำณ 10 วินำที เพ่ือให้น้ำไหลอยู่ในระบบ จึงเปิดปั๊มลมและ เครือ่ งดดู ควนั 3. จำกน้ันเปิดสวิตซเ์ คร่อื งตดั เลเซอร์ และทำกำรปิดกระแสไฟฟ้ำที่หวั เลเซอร์ ไว้กอ่ นดงั ภำพ เพือ่ ควำมปลอดภัย และจะมำเปิดเมื่อจะเรมิ่ สั่งตัดเท่ำนัน้ ภำพท่ี 28 การเปิด/ปิด กระแสไฟฟา้ ท่ีหัวเลเซอร์ Section 0

คู่มือปฏิบตั กิ ำรประจำ Fabrication Lab | 97 3.3.2 กำรสัง่ งำนเครอื่ งตดั เลเซอร์ ในกำรสั่งงำนเคร่ืองตัดเลเซอร์ จะต้องสั่งผ่ำนโปรแกรม Corel Draw เทำ่ นั้น ผ้ใู ชส้ ำมำรถสร้ำงไฟล์ได้ท่ีโปรแกรมน้ีเช่นกัน ดังท่ีได้อธิบำยในบทท่ี 10 หรือ สำมำรถเปิดไฟล์เวกเตอร์ท่ีต้องกำรจะส่ังตัด ในโปรแกรมนี้ไดเ้ ช่นกัน และ สำมำรถสงั่ ตดั ไดโ้ ดยทำตำมขน้ั ตอนดังนี้ 1. ทโ่ี ปรแกรม Corel Draw เลือกที่ File -> Print เคร่อื งตัดเลเซอร์ 2. เมอ่ื หน้ำตำ่ งกำรพิมพ์จะปรำกฏข้ึนมำ ให้ทำกำรเลอื กชื่อเครื่องเลเซอร์ ซ่งึ ใน ทนี่ ้ีคือ C90(USB) จำกนน้ั เลอื กท่ี Properties จะปรำกฏหน้ำตำ่ งสำหรับ ปรบั แตง่ เพมิ่ เติมข้นึ มำ 3. ทีห่ น้ำต่ำง Properties ให้เลือกที่ Output จะพบกับตำรำงกำรปรับตั้งค่ำ ควำมเรว็ ของกำรว่ิงหัวชน้ิ งำน ให้มีควำมเหมำะสมกับวัสดุและควำมหนำท่ี ต้องกำรจะตัด ซ่งึ มีผลเป็นอยำ่ งมำกกับควำมสวยงำม และกำรตัดให้ขำดของ ชิ้นงำน ซ่ึงกำรกำหนดสำมำรถใชต้ ำรำงด้ำนลำ่ งน้ีเปน็ แนวทำงในกำรกำหนดได้ ชนิดของวสั ดุ ควำมเร็ว V-max ควำมเรว็ V-max ณ กำลงั เลเซอร์ V-Power 25% ณ กำลังเลเซอร์ V-Power 50% อะครลิ คิ ควำมหนำ 1 mm 100 -200 100 -200 อะคริลิค ควำมหนำ 2 mm 50-100 50-100 อะคริลิค ควำมหนำ 3 mm 20-50 50-100 อะครลิ คิ ควำมหนำ 4 mm 20-50 50-100 อะครลิ ิค ควำมหนำ 5 mm 20-50 20-50 อะครลิ คิ ควำมหนำ 10 mm ไม่เกิน 10 ไมเ่ กิน 10 ไม้ MDF ควำมหนำ 3 mm 100 -200 100 -200 ไม้ MDF ควำมหนำ 10 mm 20-50 20-50 โฟม 900 - 1800 900 - 1800 ตำรำงท่ี 1 กำรกำหนดควำมเรว็ ของหัวเลเซอร์ ตำมชนิดของวสั ดุ สำหรับเลเซอร์กำลัง 60 วตั ต์ Section 0

คูม่ ือปฏบิ ตั ิกำรประจำ Fabrication Lab | 98 เคร่อื งตัดเลเซอร์ ปรับคำ่ V-Power ใหเ้ ป็น 25% หรือ 50% ตำมตำรำงท่ี 1 โดยปรับค่ำ V-max ให้สอดคล้องกันตำมชนิดของวัสดุ กำหนด V-Power เปน 25% หรอื 50% กำหนด V-Max ตำม ตำรำงท่ี 1 4. ในหน้ำต่ำงเดียวกนั นีส้ ำมำรถปรับคำ่ ควำมเร็วในกำรแกะสลักได้ โดยเลอื กท่ี คำ่ R-Speed โดยค่ำกลำงจะอยูท่ ่ีประมำณ 60 cm/s แต่ถ้ำหำกต้องกำรใช้ กำรแกะสลกั เขม้ จะต้องลดควำมเร็วนล้ี ง หรอื หำกตอ้ งกำรให้กำรแกะสลกั บำงลงต้องปรบั ให้ตวั เลขมำกขนึ้ Section 0

คมู่ อื ปฏิบตั กิ ำรประจำ Fabrication Lab | 99 เคร่อื งตัดเลเซอร์ 5. เมื่อปรับแต่งเสรจ็ เรียบร้อยก็จะนำมำสู่หน้ำต่ำง Output ที่ใช้สือ่ สำรกับ เคร่ืองตัดเลเซอร์ให้ทำงำน ในข้ันตอนนเ้ี รำต้องทำกำรดูพื้นท่ีพมิ พด์ ้วยกำร เลือก Border และเลอื กเครอ่ื งตดั 001 จำกน้นั จงึ เลอื ก Send Data 6. หัวเลเซอร์จะวงิ่ แสดงขอบเขตพืน้ ทท่ี จี่ ะทำงำน จำกนั้นจึงนำวัสดทุ ตี่ ้องกำรจะ ตดั เข้ำไปวำงในขอบเขตนัน้ ๆ ผใู้ ช้สำมำรถเลือก Send Data อกี ครงั้ เพ่ือ ตรวจสอบจดุ ทีว่ ำงว่ำถกู ต้องหรือไม่ Section 0