วันฉัตรมงคล

หอ้ งสมุดประชาชนอําเภอคง

ความหมาย ข อ ง วั น ฉั ต ร ม ง ค ล วนั ฉัตรมงคล อ่านวา่ (ฉัด-ตระ-มง-คล) มคี วาม หมายตามพจนานกุ รมวา่ พระราชพธิ ี ฉลองพระ เศวตฉัตร ทําในวนั ซงึ ตรงกับวนั บรมราชาภิเษก ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

ค ว า ม สาํ คั ญ ข อ ง วั น ฉั ต ร ม ง ค ล วนั ฉัตรมงคล เปนวนั ทีราํ ลึกถึงพระราชพธิ ี บรมราชาภิเษก เปนพระมหากษัตรยิ ์ รชั กาลที 10 แหง่ ราชวงศ์จกั รี และราชอาณาจกั รไทย ของพระบาทสมเดจ็ พระปรเมนทรรามาธบิ ดศี รสี นิ ทรมหาวชริ าลงกรณ พระวชริ เกล้าเจา้ อยูห่ วั หลังจากเสดจ็ ขนึ เถลิงถวลั ยราชสมบตั ิ ต่อจาก พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ล อดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

ค ว า ม สาํ คั ญ ข อ ง วั น ฉั ต ร ม ง ค ล เมอื วนั ที 13 ตลุ าคม พ.ศ. 2559 และดาํ รงพระ อิสรยิ ยศเปน “พระบาทสมเดจ็ พระวชริ เกล้าเจา้ อยู่ หวั ”ดงั นนั รฐั บาลไทยและพสกนกิ ร จงึ ไดน้ อ้ ม เกล้านอ้ มกระหมอ่ ม จดั งานพระราชพธิ ฉี ลอง พระเศวตฉัตรหรอื รฐั พธิ ฉี ัตรมงคล หรอื อาจเรยี ก วา่ พระราชพธิ ฉี ัตรมงคล ซงึ กระทําในวนั บรม ราชาภิเษก ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

ค ว า ม สาํ คั ญ ข อ ง วั น ฉั ต ร ม ง ค ล ถวายเมอื วนั ที 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 ทังนี พระบาทสมเดจ็ พระวชริ เกล้าเจา้ อยูห่ วั ไดม้ พี ระ ปฐมบรมราชโองการในพระราชพธิ บี รมราชาภิเษก นนั วา่ “เราจะสบื สาน รกั ษา และต่อยอด และครอง แผน่ ดนิ โดยธรรม เพอื ประโยชนส์ ขุ แหง่ อาณา ราษฎรตลอดไป” ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

ค ว า ม เ ป น ม า ข อ ง พ ร ะ ร า ช พิ ธี บ ร ม ร า ช า ภิ เ ษ ก การจดั พระราชพธิ บี รมราชาภิเษกนนั มหี ลักฐานปรากฏในหลักศิลาจารกึ วดั ศรชี ุมของ พญาลิไท วา่ เรมิ ต้นมาตังแต่ครงั พอ่ ขุนผาเมอื ง ไดอ้ ภิเษกพอ่ ขุนบางกลางหาว หรอื พอ่ ขุนบาง กลางท่าว ใหเ้ ปนผปู้ กครองเมอื งสโุ ขทัย ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

ค ว า ม เ ป น ม า ข อ ง พ ร ะ ร า ช พิ ธี บ ร ม ร า ช า ภิ เ ษ ก จากนนั ในสมยั กรงุ รตั นโกสนิ ทร์ พระบาท สมเดจ็ พระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราช ไดท้ รงฟนฟูพระราชพธิ บี รมราชาภิเษกใหถ้ กู ต้อง สมบูรณ์ โดยพระมหากษัตรยิ ท์ ียงั มไิ ดท้ รง ประกอบพระราชพธิ บี รมราชาภิเษก จะไมใ่ ชค้ ําวา่ “พระบาท” นาํ หนา้ “สมเดจ็ พระเจา้ อยูห่ วั ” ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

ค ว า ม เ ป น ม า ข อ ง พ ร ะ ร า ช พิ ธี บ ร ม ร า ช า ภิ เ ษ ก และคําสงั ของพระองค์ก็ไมเ่ รยี กวา่ “พระบรม ราชโองการ” และอีกประการหนงึ คือ จะยงั ไมม่ กี าร ใช้ นพปฎลเศวตฉัตร หรอื ฉัตร 9 ชนั ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

ค ว า ม เ ป น ม า ข อ ง พ ร ะ ร า ช พิ ธี ฉั ต ร ม ง ค ล ก่อนหนา้ รชั สมยั ของพระบาทสมเดจ็ พระจอมเกล้าเจา้ อยูห่ วั พระราชพธิ ฉี ัตรมงคล ถือเปนพธิ ขี องเจา้ พนกั งานในพระราชฐาน ทีมหี นา้ ทีรกั ษาเครอื งราชูปโภคและพระทวาร ประตวู งั ไดจ้ ดั การสมโภชสงั เวยเครอื งราชูปโภค ทีตนรกั ษาทกุ ปในเดอื นหก และเปนงานสว่ นตัว ไมถ่ ือเปนงานหลวง ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

ค ว า ม เ ป น ม า ข อ ง พ ร ะ ร า ช พิ ธี ฉั ต ร ม ง ค ล จนกระทัง สมยั พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกล้า เจา้ อยูห่ วั เสดจ็ ขนึ ครองราชย์ ไดท้ รงกระทําพธิ ี ฉัตรมงคลขนึ เปนครงั แรก ในวนั บรมราชาภิเษก เมอื วนั ที 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2393 โดยมพี ระ ราชดาํ รวิ า่ วนั บรมราชาภิเษกเปนมหามงคลสมยั ทีควรแก่การเฉลิมฉลองในประเทศทีมี พระเจา้ แผน่ ดนิ ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

ค ว า ม เ ป น ม า ข อ ง พ ร ะ ร า ช พิ ธี ฉั ต ร ม ง ค ล จงึ ถือใหว้ นั นนั เปนวนั นกั ขตั ฤกษ์มงคลกาล และควรทีจะมกี ารสมโภชพระมหาเศวตฉัตร ใหเ้ ปนสวสั ดมิ งคลแก่ราชสมบตั ิ แต่เนอื งจาก เปนธรรมเนยี มใหม่ ยากต่อการเขา้ ใจ อีกทังเผอิญ ทีวนั บรมราชาภิเษกไปตรงกับวนั สมโภชเครอื ง ราชูปโภคทีมแี ต่เดมิ พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกล้า เจา้ อยูห่ วั จงึ ทรงอธบิ ายวา่ วนั ฉัตรมงคลเปนวนั สมโภชเครอื งราชูปโภค จงึ ไมม่ ใี ครติดใจสงสยั ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

ค ว า ม เ ป น ม า ข อ ง พ ร ะ ร า ช พิ ธี ฉั ต ร ม ง ค ล ดงั นนั จงึ ไดม้ พี ระราชดาํ รจิ ดั งานพระราชกศุ ล พระราชทานชอื วา่ \"ฉัตรมงคล\" นขี นึ โดยไดม้ กี าร เฉลิมฉลองดว้ ยการนมิ นต์พระสงฆม์ าสวดเจรญิ พุทธ มนต์ ในวนั ขนึ 13 คํา เดอื น 6 รงุ่ ขนึ มกี ารถวาย ภัตตาหารแดพ่ ระสงฆท์ ีพระทีนงั ดสุ ติ มหาปราสาท และพระทีนงั ไพศาลทักษิณ ดว้ ยเหตนุ จี งึ ถือวา่ การ เฉลิมฉลองพระราชพธิ ฉี ัตรมงคล เรมิ มใี นรชั กาลของ พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกล้าเจา้ อยูห่ วั เปนครงั แรก ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

พ ร ะ ร า ช พิ ธี ฉั ต ร ม ง ค ล ใ น รั ช ก า ล ป จ จุ บั น ในรชั กาลปจจุบนั พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยูห่ วั ทรงพระกรณุ าโปรดเกล้าฯ ใหจ้ ดั งาน 3 วนั นนั คือ ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

พ ร ะ ร า ช พิ ธี ฉั ต ร ม ง ค ล ใ น รั ช ก า ล ป จ จุ บั น วนั ฉัตรมงคล ตรงกับวนั ที 4 พฤษภาคม พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยูห่ วั ทรงประกอบ พระราชพธิ บี รมราชาภิเษก ประกอบดว้ ย สรงพระ มุรธาภิเษก ณ ชาลาพระทีนงั จกั รพรรดพิ มิ าน ทรงรบั นาํ อภิเษก ณ พระทีนงั อัฐทิศอุทมุ พรราช อาสน์ ทรงรบั เครอื งราชกกธุ ภัณฑ์ ขตั ติยราชวรา ภรณ์ และพระแสง ณ พระทีนงั ภัทรบฐิ เลียงพระ พระสงฆด์ บั เทียนชยั ณ พระทีนงั อมรนิ ทรวนิ จิ ฉัย ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

พ ร ะ ร า ช พิ ธี ฉั ต ร ม ง ค ล ใ น รั ช ก า ล ป จ จุ บั น วนั ที 5 พฤษภาคม เปนพระราชพธิ เี ฉลิมพระ ปรมาภิไธย พระนามาภิไธย สถาปนาพระฐานนั ดร ศักดพิ ระบรมวงศ์ และเสดจ็ พระราชดาํ เนนิ เลียบ พระนครโดยขบวนพยุหยาตราสถลมารค จากพระ ทีนงั อาภรณภ์ ิโมกขป์ ราสาท วดั บวรนเิ วศวหิ าร วดั ราชบพธิ สถิตมหาสมี าราม และวดั พระเชตพุ น วมิ ลมงั คลาราม ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

พ ร ะ ร า ช พิ ธี ฉั ต ร ม ง ค ล ใ น รั ช ก า ล ป จ จุ บั น วนั ที 6 พฤษภาคม พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยูห่ วั เสดจ็ ออก ณ สหี บญั ชร พระทีนงั สทุ ไธสวรรย ปราสาท ใหป้ ระชาชนเฝาฯ ถวายพระพรชยั มงคล เสดจ็ ออกใหท้ ตู านทุ ตู และกงสลุ ต่างประเทศเฝาฯ ถวายพระพรชยั มงคล ณ พระทีนงั จกั รมี หา ปราสาท ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง

กิ จ ก ร ร ม ที ค ว ร ป ฏิ บั ติ ใ น วั น ฉั ต ร ม ง ค ล 1. ประดบั ธงชาติตามอาคารบา้ นเรอื นและสถานทีราชการ 2. รว่ มทําบุญตักบาตร ประกอบพธิ ที างศาสนา เพอื ถวายเปนพระราชกศุ ล 3.นอ้ มเกล้านอ้ มกระหมอ่ มถวายพระพรชยั พรอ้ มเพรยี ง กัน กล่าวคําถวายอาศิรวาทราชสดดุ ี ถวายชยั มงคลใหท้ รง พระเกษมสาํ ราญ ทรงเจรญิ พระชนมพรรษายงิ ยนื นาน เปนมหามงิ ขวญั แก่พสกนกิ รชาวไทยไปชวั กาลยงิ ยนื นาน ศู น ย์ ก า ร ศึ ก ษ า น อ ก ร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย อํา เ ภ อ ค ง