เอเชียตะวันตกเฉียงใต้

ภมู ิภาค ครอู ลงกรณ์ เดชะ

มหาสมทุ รอาร์กตกิ ภูมิภาคเอเชียตะวนั ตกเฉยี งใต้ ประกอบดว้ ย • ตรุ กี • คูเวต ทวปี ยุโรป • บาห์เรน • ไซปรัส • เลบานอน • กาตาร์ • ซีเรีย • สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ มหาสมุทร • อิสราเอล • ซาอดุ อี าระเบยี แปซิฟิก ทวีปแอฟริกา • จอร์แดน • โอมาน ทวปี ออสเตรเลยี มหาสมทุ รอนิ เดยี • เยเมน • อริ ัก • อหิ ร่าน

- มลี ักษณะภมู ปิ ระเทศที่สาคญั ไดแ้ ก่ เทือกเขาและท่ีราบสงู / ที่ราบลุ่มแม่น้า / ที่ราบต่า และ เกาะชายฝงั่ - ประกอบดว้ ย 15 ประเทศ - มพี ื้นท่ีท่ีเชือ่ มตอ่ กบั ทวปี ยุโรป บริเวณ ประเทศตรุ กี และ ทวปี แอฟรกิ า บรเิ วณ ประเทศอิสราเอล

นครเปรตา เป็นนครหินแกะสลักโบราณที่ซ่อนตัวอย่างลึกลับในหุบเขาวาดี มูซา หุบเขาที่ตง้ั อยรู่ ะหว่างทะเลเดดซีกบั อา่ วอะกาบาในประเทศจอรแ์ ดน ภมู ิภาคเอเชียตะวันตกเฉยี งใต้ หรือทเี่ รยี กวา่ “ตะวนั ออกกลาง” เปน็ ภมู ภิ าคทีป่ ระกอบดว้ ย ประเทศต่าง ๆ มากทีส่ ุดเมอื่ เทียบกับภูมิภาคอ่ืน คอื ประกอบด้วย 15 ประเทศ และมีพ้ืนที่มาก เปน็ อนั ดบั 2 รองจากภูมิภาคเอเชยี ตะวันออก เป็นภูมิภาคที่มลี ักษณะทางภูมศิ าสตร์ที่โด่ดเด่น และมลี กั ษณะทางดา้ นประชากร สงั คม เศรษฐกิจ และวฒั นธรรมทน่ี ่าสนใจ

1. ดนิ แดนแห่งทะเลทราย - มี “ทะเลทั้ง 5” อยู่ใกล้ - พื้นทส่ี ่วนใหญข่ องภมู ิภาคน้ี มภี มู อิ ากาศแบบทะเลทราย - มีปริมาณฝนน้อยมาก - มกั พบเนินทราบทเ่ี กดิ จากการพัดพาของลมไปทับถมกองรวมกนั “โอเอซสิ ”- ในบางพืน้ ทจี่ ะมธี ารนา้ ใต้ดนิ หรือทีเ่ รยี กวา่ - ถึงแม้ว่าพนื้ ทีส่ ่วนใหญจ่ ะเป็นทะเลทรายที่แหง้ แล้ง แต่กถ็ ือเป็นแหล่งท่องเท่ยี วสาคญั ของนักทอ่ งเทีย่ วทวั่ โลกให้ความสนใจ

“ทะเลท้งั 5”

โอเอซิสในทะเลทรายอาหรับ ประเทศซาอุดอิ าระเบยี

2. คาบสมทุ รอาหรบั ในอดตี คาบสมุทรอาหรบั เคยเป็น ส่วนหนง่ึ ของแผน่ ทวีปแอฟริกา ด้านทศิ ตะวันตกเฉยี งเหนอื ต่อมาได้เกิดการชนกบั แผ่นทวีปยูเรเชยี จนเกดิ เปน็ ภูเขาที่อยู่ในรอยเล่ือนของ เปลือกโลก ไดแ้ ก่ เทอื กเขาซากรอส ทวิ เขาทอรัส และทิวเขาเอลบุรซ์



3. แหล่งกาเนิดศาสนาสาคัญของโลก ศาสนายดู าห์ ศาสนาอิสลาม มแี หล่งกาเนดิ ในดนิ แดนประเทศ ซาอุดอิ าระเบียปจั จบุ นั มีการประกอบศาสนพิธที ีส่ าคญั ทาง ศาสนา เรยี กว่า “ฮัจญ์” ซ่งึ กระทา ณ นครมักกะฮ์ (เมกกะ) ประเทศซาอดุ อิ าระเบยี ศาสนาคริสต์ ถือกาเนิดในดนิ แดนประเทศ อสิ ราเอลปัจจุบนั ไดเ้ ร่ิมมกี ารเผยแผ่คร้ังแรกในเมืองเยรู ซาเลมและขยายไปตอ่ ยังดนิ แดนต่าง ๆ ท่วั โลก

4. อารยธรรมเมโสโปเตเมียในล่มุ แม่นา้ ไทกริส-ยูเฟรทีส แมน่ า้ ไทกรสิ และยเู ฟรทสิ มตี ้นกาเนิดในบรเิ วณทิศตะวันออกเฉยี งใตข้ องตุรกี ผ่านซีเรียและอิรกั แลว้ ไหลลงสอู่ ่าวเปอรเ์ ซีย บรเิ วณพ้นื ทร่ี าบของอริ ักในอดตี เคยเป็นแหลง่ อารยธรรมลุม่ แม่นา้ สาคัญ เรยี กวา่ “อารยธรรมเมโสโปเตเมีย”

ภาพจาลองวิถชี วี ิตในยุคอารยธรรมเมโสโปเตเมยี

5. วถิ ีชวี ติ ในทะเลทรายเขตรอ้ น - ประชากรสว่ นใหญ่เป็น ชาวอาหรับ - มที ้ังการใชช้ วี ติ อยูใ่ นเมอื ง / ชนบท / เรร่ ่อน ในเมือง- มคี วามเจริญทางเศรษฐกิจ เนอ่ื งจากมีรายไดจ้ ากแหล่งปโิ ตรเลียม ผู้คนจึงมชี วี ติ แบบสมัยใหม่ ชนบท- ผ้คู นมกี ารดาเนินชวี ิตทยี่ ึดม่นั ศาสนา บางสว่ นมกี ารพฒั นาเทคโนโลยีด้านชลประทานและการเกษตร ชนเผ่าเร่รอ่ น- หรอื “เบดูอนิ ” มีทอี่ ย่ไู ม่เป็นหลกั แหลง่ จะอพยพไปตามฤดูกาล โดยในฤดูร้อน จะเคลื่อนยา้ ยไปตามหุบเขา สว่ นในฤดหู นาวจะเคลอื่ นย้ายไปยงั ท่รี าบ มีการเล้ยี งสตั ว์และค้าขายเปน็ กองคาราวาน ไปตามเมืองตา่ ง ๆ หรอื บรเิ วณโอเอซสิ

หม่เู กาะตน้ ปาลม์ เมืองดไู บ ประเทศสหรฐั อาหรบั เอมิเรตส์

วถิ ชี วี ิตชนเผา่ เบดอู นิ หรอื ชนเผ่าเรร่ อ่ นในทะเลทราย ประเทศจอรแ์ ดน

6. การเกษตรในทะเลทราย เน่ืองจากมีปรมิ าณความชน้ื ในอากาศและปริมาณน้าฝนตามธรรมชาติ ไมเ่ พียงพอตอ่ การเจรญิ เติบโตของพชื ในเขตทะเลทราย ดงั นนั้ ในการเพาะปลูก และเลี้ยงสตั ว์จาเป็นต้องจัดหาแหล่งน้ามาช่วยในกระบวนการผลิต หรอื เทคโนโลยกี ารเกษตร ได้แก่ ระบบน้าเพอ่ื การเกษตร ระบบปลกู พืชในโรงเรอื น การกลัน่ นา้ ทะเลเปน็ น้าจืด และรไี ซเคิลนา้ เสยี มาใช้ใหม่



การเกษตรในประเทศอิสราเอล

7. แหล่งปิโตรเลยี มทส่ี าคญั ของโลก สว่ นใหญ่อยู่ในเอเชยี ตะวันตกเฉยี งใต้ เนอ่ื งจากเป็นพ้นื ท่ี ทซ่ี ากพชื และสตั วใ์ นทะเลโบราณเททิส (Tethys Sea) ทับถม มาตัง้ แต่ยุคเพอรเ์ มียนเม่อื 225 ล้านปกมาแล้ว เมื่อแผ่นเปลอื กโลกแอฟรกิ าแตกออกเปน็ แผ่นเปลือกโลก อาหรับ แลว้ เคล่อื นตวั ไปชนกับแผ่นทวปี ยเู รเชยี เมือ่ 35 ล้านปกกอ่ น ไดพ้ าตะกอนและซากดกึ ดาบรรพ์มาทบั ถมจนกลายเป็นแหล่งปโิ ตรเลียมขนาดใหญ่ในประเทศ ต่าง ๆ ไดแ้ ก่ ซาอุดิอาระเบีย อหิ รา่ น อริ ัก คเู วต กาตาร์ และสหรฐั อาหรับเอมเิ รตส์ ซ่งึ เป็นสมาชกิ ผู้ส่งออกนา้ มนั ของโลก (กลุม่ โอเปก) และกลายเปน็ ภูมิภาคทมี่ บี ทบาทสาคัญทางเศรษฐกิจโลก