Prinsip_Perakaunan_Tingkatan_5

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 LATIHAN PENGUKUHAN (SOALAN SUBJEKTIF) 1. Perniagaan ANZ Trading telah menerima Penyata Bank bagi bulan Januari 2018 yang menunjukkan baki yang berbeza dengan baki di Buku Tunai. Berikut ialah Buku Tunai dan Penyata Bank untuk bulan tersebut. Buku Tunai Tarikh Butiran Bank Tarikh Butiran No. Cek Bank 2018 RM Baki b/b RM 201 8 Zam Trading 250003 660 Jan 1 Jualan Maju Enterprise 250004 534 5 Jualan 7 030 Jan 6 Belian 250005 Perniagaan Mutiara 4 450 14 Perniagaan Iskandar 250006 1 300 11 Perniagaan Sin Chan 2 540 18 ABS Holding 250007 800 12 Rama Rao Trading 22 Perabot 250008 17 Perniagaan Bella 960 27 Baki h/b 3 250 24 500 30 2 200 760 29 8 066 570 31 16 810 16 810 Tarikh Butiran Penyata Bank Debit Kredit Baki 201 8 No. Cek RM RM RM Jan 1 9 000 Baki 250002 720 4 450 8 280 4 Cek 990 12 730 8 Deposit 250006 800 500 13 720 14 Faedah atas Simpanan Tetap 250001 1 250 14 220 18 Deposit 250004 750 13 420 23 Cek 534 12 170 24 Cek 250007 570 11 636 25 Cek 1 000 12 386 27 Dividen Perniagaan Kasturi 3 520 11 386 28 Insurans 7 866 29 Cek 50 8 436 30 Deposit 8 386 31 Buku Cek Maklumat Tambahan: (i) Cek bernombor 250007 tersalah catat dalam Buku Tunai. (ii) Cek yang diterima pada 24 Januari 2018 dipulangkan oleh bank dengan tanda Rujuk Penyuruh Bayar . Anda dikehendaki: (a) mengemas kini Buku Tunai. (b) menyediakan Penyata Penyesuaian Bank pada 31 Januari 2018. Jawapan: (a) Buku Tunai dikemas kini RM7 726 (debit), (b)Penyata Penyesuaian Bank RM8 386 100

MODUL 3 2. Buku Tunai Cempaka Sari Enterprise menunjukkan baki yang berbeza dengan Penyata Bank pada 31 Mac 2018. Berikut ialah Penyata Bank dan Buku Tunai pada tarikh tersebut. Tarikh Butiran Penyata Bank Debit Kredit Baki 2018 No. cek RM RM RM Mac 1 1 000 dt Baki b/b 520041 970 1 500 500 3 Deposit 520042 1 800 470 dt 5 Cek 520040 900 1 330 8 Cek 500 3 670 430 9 Cek 520043 450 500 70 dt 11 Sewa - Perintah sedia ada 520044 520 dt 14 Cek 520045 1 000 900 3 150 14 Deposit 520047 500 3 650 16 Dividen Mas Bhd. 40 2 650 16 Cek 2 150 19 Cek 2 600 2 110 20 Buku cek 500 490 dt 21 Cek 990 dt 26 Cek 150 90 dt 28 Deposit 240 dt 31 Faedah atas Overdraf Buku Tunai Tarikh Butiran Bank Tarikh Butiran No. Cek Bank 2018 RM Mac 3 Jualan RM 2018 Baki b/b 520041 Komisen 1 500 Mac 1 Belian 520042 1 450 5 Kedai Micheal Perabot 520043 970 5 Kedai Runcit Imran 1 800 4 Syarikat Maniam 520044 900 9 Jualan Promosi 520045 14 Kasturi Ent. 1 500 7 Belian 520046 1 100 20 Kedai Tan Ping Perniagaan Kasih 520047 500 24 Jualan 1 100 11 Kadar bayaran 520048 29 Baki h/b Belanja Am 520049 2 600 31 3 670 15 Gaji 3 300 800 17 500 450 1 500 20 1 200 12 970 900 21 200 25 28 12 970 Maklumat Tambahan: (i) Cek yang diterima pada 20 Mac 2018 dipulangkan oleh bank dengan tanda Rujuk Penyuruh Bayar . (ii) Cek yang dikeluarkan bernombor 520043 dikenal pasti berlaku kesilapan. Anda dikehendaki menyediakan Penyata Penyesuaian Bank pada 31 Mac 2018 bermula dengan baki debit Penyata Bank. 101

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 3. Baki Penyata Bank Perniagaan D Songket berjumlah RM4 380 yang diterima bagi bulan Mei 2018 tidak sama dengan baki Buku Tunai yang berjumlah RM5 990. Setelah membandingkan Penyata Bank dengan Buku Tunai didapati bahawa: (i) Pihak bank telah mengenakan faedah atas overdraf bank berjumlah RM130. (ii) Cek RM2 000 yang diterima daripada Akaun Belum Terima Mawi belum lagi didepositkan. (iii) Cek berjumlah RM800 yang diterima daripada Farid tidak dilayan oleh bank. (iv) Faedah atas simpanan RM100 dan caj buku cek RM50 belum direkod ke dalam Buku Tunai. (v) Pihak bank telah membayar insurans RM250 bagi perintah sedia ada. (vi) Cek bernombor 100991 bernilai RM700 untuk bayaran sewa belum dikemukakan untuk pembayaran. (vii) Akaun Bank telah dikreditkan dengan dividen sebanyak RM500. (viii) Sekeping cek bernilai RM750 yang dibayar kepada Saiful tersilap catat sebagai RM570 dalam Buku Tunai. (ix) Pihak bank telah mengenakan caj RM20 sebagai bayaran perkhidmatan. (x) Cek bernilai RM500 yang diterima daripada Sabrina belum lagi dikreditkan oleh bank. (xi) Cek yang dikeluarkan kepada pembekal Azman RM1 020 belum didebitkan oleh bank. Anda dikehendaki: (a) mengemas kini Buku Tunai. (b) menyediakan Penyata Penyesuaian Bank pada 31 Mei 2018. Jawapan: (a) Buku Tunai RM5 160 (debit), (b) Penyata Penyesuaian Bank RM4 380 (kredit) 4. Encik Alvin, pemilik Alvin Enterprise menjalankan perniagaan sewaan dewan untuk majlis keraian. Beliau ingin menyediakan anggaran Belanjawan Tunai bagi tiga bulan berakhir 30 Jun 2018. Baki tunai pada 1 April 2018 ialah RM49 900 dan baki kelengkapan ialah RM25 000. Anggaran penerimaan dan pembayaran tunai perniagaannya adalah seperti berikut: (i) Penerimaan hasil sewa bagi bulan April berjumlah RM8 800. Pada bulan Mei dan Jun hasil sewa meningkat sebanyak 20% daripada bulan sebelumnya. (ii) Perniagaan mempunyai dua orang pekerja yang dibayar upah sebanyak RM1 000 seorang setiap bulan. Pada bulan Jun, perniagaan telah mengambil seorang lagi pekerja yang dibayar upah sebanyak RM1 200 sebulan. (iii) Pada bulan Mei pemilik membeli tiga set meja makan bernilai RM800 setiap set. (iv) Kadar bayaran bagi tiga bulan adalah seperti berikut: Bulan RM April 350 Mei 400 Jun 520 (v) Pada bulan April, belanja membaiki kerusi meja adalah sebanyak RM2 000 dan bayaran dibuat pada bulan J un. 102

MODUL 3 (vi) Pemilik juga telah membeli sebuah kenderaan untuk kegunaan perniagaan bernilai RM70 000 dan membayar wang pendahuluan RM10 000 pada bulan April. Bakinya akan dibayar secara ansuran selama dua tahun bermula pada bulan Jun. (vii) Pada bulan Jun, pemilik telah membawa masuk tunai sebanyak RM16 000 untuk kegunaan perniagaan. Anda dikehendaki menyediakan Belanjawan Tunai bagi tiga bulan berakhir 30 Jun 2018. Jawapan: April RM46 350, Mei RM52 110, Jun RM72 562 5. Berikut ialah maklumat-maklumat yang diberikan oleh Puan Nur, pemilik butik Nur Muslimah. Pada 1 September, baki tunai di tangan ialah RM2 500, baki tunai di bank ialah RM25 000 dan baki perabot ialah RM8 000. Berikut merupakan anggaran penerimaan dan pembayaran butik Nur Muslimah bagi tiga bulan berakhir November 2018. (i) Anggaran jualan ialah seperti berikut: September Oktober November RM29 000 RM34 000 RM30 000 30% jualan ialah secara kredit dan semua jualan diberikan kredit satu bulan. Jualan kredit pada bulan O gos ialah RM15 000. (ii) A nggaran belian tunai: September Oktober November RM11 000 RM9 000 RM12 000 (iii) Puan Nur menyewakan sebahagian butiknya pada bulan Ogos RM800 sebulan dan kadar sewa akan meningkat RM150 pada bulan November. (iv) Perbelanjaan bagi setiap bulan ialah: Kadar bayaran RM800 Belanja Am RM350 Belanja susut nilai perabot RM800 Gaji RM2 000 (v) Puan Nur akan menyertai satu pameran fesyen muslimah pada bulan Disember. Bayaran pendaftaran RM1 500 perlu dibuat dua bulan awal sebelum pameran berlangsung. (vi) Pada bulan Oktober, perniagaan akan menerima pinjaman berjumlah RM40 000 dengan kadar faedah 5% setahun selama empat tahun. Bayaran balik pinjaman bermula bulan berikutnya. Anda dikehendaki menyediakan Penyata Belanjawan Tunai bagi tiga bulan berakhir 30 November 2018. Jawapan: September RM49 450, O ktober RM109 100, November RM125 100 103

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 CABARAN ABAD KE- 21 Perniagaan Jalur Gemilang menjalankan perniagaan menjual peralatan sukan. Perniagaan mula beroperasi di Bandar Sunway, Petaling Jaya pada bulan Mei 2017. Pada 1 November 2017, Buku Tunai Perniagaan Jalur Gemilang menunjukkan baki debit Akaun Bank RM2 500 dan baki Akaun Tunai RM1 100. Penyata Bank pada 30 November 2017 menunjukkan baki kredit RM4 240. Maklumat berikut berkaitan dengan urus niaga tunai dan bank dalam buku perniagaan J alur G emilang. Tarikh Urus Niaga No. cek RM 2017 Terima cek daripada Yusof 2 300 Nov 2 Jualan Tunai 100789 Bayaran kepada Zamri 100790 400 3 Jualan Tunai dan dibankkan 800 6 Bayaran kepada Choo 100791 1 200 8 Terima cek daripada Tivya 100792 2 100 9 Sewa Diterima secara tunai 980 20 Terima cek daripada Elmi 500 21 Jualan Tunai dibankkan 2 200 22 Bayar bil telefon 1 100 23 Belian Tunai 300 28 Bayaran kepada Salmi 600 29 1 500 30 Penyata Bank yang diterima oleh Perniagaan Jalur Gemilang pada 30 November 2017 adalah seperti berikut. Penyata Bank Tarikh Urus Niaga No. Cek Debit Kredit Baki 2017 Baki 100789 RM RM RM Nov 1 Deposit 100790 560 2 500 Deposit 800 2 300 4 800 4 Ansuran kenderaan - Perintah sedia ada 340 1 200 6 000 6 Cek 50 5 440 7 Insurans 150 4 640 8 Buku cek 1 200 1 100 4 300 9 Dividen 60 4 250 20 Deposit 4 400 22 Cek 5 500 23 Caj bank 4 300 24 4 240 25 Maklumat Tambahan: Cek yang diterima pada 22 November 2017 dipulangkan dengan tanda Rujuk Penyuruh Bayar . Anda dikehendaki: (a) menyediakan Buku Tunai dengan merekodkan urus niaga yang berkaitan dan mengimbangkannya. (b) menyediakan Penyata Penyesuaian Bank pada 30 November 2017. Jawapan: Baki Bank RM5 580 debit 104

MODUL 3 PETA KONSEP KAWALAN TUNAI Penyata Penyesuaian Belanjawan Tunai Bank Komponen Baki b/b Kaedah 1: Kaedah 2: Penerimaan Kemas kini Buku Tanpa Kemas kini Pembayaran Lebihan/ Tunai Buku Tunai (Kurangan) Baki h/b Bermula baki Bermula baki Buku Tunai Penyata Bank 105

PengenalanPRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 MODUL PERAKAUNAN UNTUK 4 PERKONGSIAN Standard Kandungan Modul ini mengandungi standard pembelaj aran berikut: • Perniagaan Perkongsian • Akaun Pengasingan Untung R ugi • Ekui� Pemilik dan Penyata Kewangan Perkongsian • Pembubaran Perkongsian Pernahkah anda melihat nama perniagaan seper� Klinik Raj dan Rohani, Mini Market Mona & Lily dan Bengkel Motor Teng Lian & Raihan? Apakah jenis pemilikan bagi perniagaan di atas? Dalam modul 1 di Tingkatan 4, anda telah didedahkan tentang ciri-ciri perkongsian. Modul ini akan menerangkan dengan lebih jelas penubuhan perkongsian sehinggalah kepada pembubarannya. 106

MODUL 4 EKSPLORASI MODUL 4 1 2 3 107

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 4.1 PERNIAGAAN PERKONGSIAN STANDARD e nisi Perk ngsian PEMBELAJARAN • Satu organisasi yang dibentuk secara gabungan oleh Murid boleh: sekurang-kurangnya dua orang hingga dua puluh orang pekongsi. • Menyatakan tujuan • Mengikut Seksyen 3(1) Akta Perk ngsian , perkongsian boleh penubuhan perniagaan ditakri an sebagai: perkongsian. ‘ Perhubungan yang wujud antara orang yang menjalankan urusan • Membandingkan jenis bersama dengan tujuan untuk mendapat keuntungan' . pemilikan perniagaan daripada aspek • Melalui perniagaan j enis perkongsian, pemilik berkongsi modal, perakaunan bagi kepakaran, pengalaman dan risiko. perniagaan perkongsian dan milikan tunggal. • Contoh perniagaan jenis Perkongsian: INFO TAMBAHAN Klinik Dr. Azlan Rakan-rakan • Bagi perkongsian yang Khalid, Lim Associates melibatkan perkhidmatan profesional, bilangan ahli Tuminah Habibah Agro Chips maksimum ialah 50 orang. • Ahli-ahli dalam perkongsian dipanggil sebagai pekongsi atau rakan kongsi. Terdapat beberapa j enis pekongsi seper� rakan kongsi umum, rakan kongsi terhad, rakan kongsi lelap dan rakan kongsi nominal. Tujuan Penubu an Perk ngsian • Memperoleh keuntungan daripada aktiviti perniagaan yang diusahakan. Perbandingan Aspek Perakaunan bagi Perniagaan Perk ngsian dan ilikan Tunggal Jadual 4.1 Perbandingan Jenis Pemilikan Perniagaan Perk ngsian Aspek Perakaunan Milikan tunggal INFO TAMBAHAN Dimiliki 2 hingga 20 Bilangan Pemilik Dimiliki oleh Maklumat tambahan tentang Perkongsian Liabili� Terhad. orang pekongsi Modal seorang pemilik Modal disumbangkan h p://eravisi.com/PAK tg5/ Modal disumbangkan ms108 oleh pekongsi oleh pemilik sendiri Untung atau rugi Untung atau Untung atau rugi diagihkan antara R ugi dinikma� oleh pekongsi mengikut pemilik sendiri perj anj ian Boleh dibubarkan Hayat Hayat �dak sekiranya pekongsi Perniagaan berterusan j ika meninggal dunia / pemilik meninggal dunia atau �dak diisy�harkan mahu meneruskan mu is / atas persetuj uan bersama perniagaan 108

MODUL 4 Perk ngsian Aspek Perakaunan Milikan tunggal Akaun Perdagangan • Akaun Perdagangan JOM FIKIR dan Untung R ugi Penyediaan dan Untung R ugi • Akaun Pengasingan Penyata Kewangan Modal, Untung K enapa terdapat pemilik Untung R ugi Bersih dan Ambilan perniagaan milikan tunggal menukar bentuk Akaun Modal Pekongsi Komponen Ekui� milikan perniagaan kepada dan Akaun Semasa Pemilik perkongsian. elebi an Peruba an n�� ilikan Tunggal kepada Perniagaan STANDARD Perk ngsian PEMBELAJARAN En�� perniagaan perkongsian memiliki kelebihan berbanding en�� Murid boleh: milikan tunggal. Perkongsian menyelesaikan beberapa masalah yang • Menjelaskan kelebihan dihadapi oleh en�� milikan tunggal seper� modal yang terhad dan daya saing yang rendah. perubahan en�� milikan En�� perniagaan milikan tunggal berusaha mengembangkan tunggal kepada perniagaan perniagaannya. Justeru, memerlukan modal yang lebih besar. Modal perkongsian. yang besar akan diperoleh dengan mewujudkan rakan kongsi. • Menjelaskan kandungan Kewujudan rakan kongsi meningkatkan keupayaan perniagaan kerana Seksyen 26 Akta pelbagai kepakaran dikongsi bersama. Risiko perniagaan juga dapat Perkongsian 1961 yang ditanggung bersama antara rakan kongsi. berkaitan dengan aspek perakaunan. Maka, perubahan en�� milikan tunggal kepada perniagaan perkongsian mendatangkan kelebihan terhadap daya saing sesebuah perniagaan. andungan Seksyen Akta Perk ngsian • Perkara penting mengenai perhubungan antara pekongsi terkandung dalam Bahagian IV Seksyen 26 Akta Perkongsian 1961. • Dengan maksud lain, akta ini merupakan panduan asas pengurusan sesebuah perniagaan perkongsian. • Akta tersebut menyatakan: Seksyen Untung atau rugi dibahagi secara sama rata antara pekongsi Akta Faedah 8% setahun dibayar atas pinjaman pekongsi Faedah tidak dibayar atas modal pekongsi Perk ngsian Pekongsi yang menguruskan perkongsian tidak dibayar gaji Setiap pekongsi berhak menguruskan perniagaan Buku akaun perkongsian disimpan di premis perniagaan Rajah 4.1 Seksyen 26 Akta Perkongsian 1961 109

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 Tujuan emeterai katan Perk ngsian STANDARD Ikatan Perkongsian mengelakkan sebarang perselisihan faham yang PEMBELAJARAN mungkin �mbul pada kemudian hari dan memas�kan se�ap pekongsi memainkan peranan seper� yang telah dipersetujui bersama. Murid boleh: • Menerangkan tujuan andungan katan Perk ngsian Berkaitan Aspek Perakaunan memeterai Ikatan Perkongsian. • Menerangkan kandungan Ikatan Perkongsian. Modal yang aeda atas ngsi disumbangkan Pinjaman Untung atau le pek ngsi Kandungan ngsi ugi Ikatan Gaji / Elaun / aeda atas B nus Perk ngsian Modal pek ngsi Faedah atas JOM CARI Ambilan Mengapakah perjanjian Rajah 4.2 Kandungan I katan Perkongsian perkongsian pen�ng kepada sesebuah perkongsian? Perkara lain yang terkandung dalam Ikatan Perkongsian ialah: • Nama perniagaan INFO TAMBAHAN • Nama pekongsi • Bentuk perniagaan Kelemahan perniagaan • Alamat perniagaan perkongsian adalah: • Kuasa dan tanggungjawab pekongsi • Berkemungkinan berlaku • Penyimpanan akaun pertelingkahan. • Jangka hayat perkongsian �dak berterusan. • Tindakan seorang rakan kongsi yang �dak amanah akan memberi kesan kepada rakan kongsi yang lain. • Modal terhad berbanding dengan syarikat. 110

MODUL 4 Perkara-perkara yang berikut perlu difahami oleh se�ap pekongsi dalam sesebuah Ikatan Perkongsian. Jadual 4.2 Kandungan I katan Perkongsian Berkaitan Aspek Perakaunan Bil. Aspek Perakaunan Penerangan (i) Jumlah modal yang • Merupakan jumlah kepen�ngan se�ap pekongsi dalam disumbangkan perniagaan perkongsian. oleh pekongsi (ii) Faedah atas • Merupakan ganjaran yang dibayar kepada pekongsi kerana Modal menyumbangkan modal dalam perniagaan. • Diberikan sebagai galakan kepada pekongsi melabur modal yang lebih banyak ke dalam perkongsian. • Merupakan tuntutan pekongsi kepada perkongsian. (iii) Faedah atas • Merupakan faedah yang dikenakan kepada pekongsi yang Ambilan membuat ambilan. • Dikenakan bertujuan untuk mengawal pekongsi daripada membuat ambilan yang berlebihan. • Merupakan tuntutan perkongsian terhadap pekongsi. (iv) Faedah atas • Bayaran faedah diberikan kepada pekongsi yang memberikan Pinjaman pekongsi pinjaman kepada perniagaan. • Merupakan tuntutan pekongsi kepada perniagaan perkongsian. (v) Gaji / Elaun / Bonus • Bayaran atau ganjaran kepada pekongsi yang ak�f menguruskan pekongsi perniagaan perkongsian. • Amaun bayaran tertakluk kepada perkara yang telah dipersetujui dalam Ikatan Perjanjian Perkongsian. • Merupakan tuntutan pekongsi kepada perkongsian. (vi) K ongsi Untung • Ditentukan setelah mengambil kira Faedah atas Ambilan, Faedah atau R ugi atas Modal serta Gaji / Elaun / Bonus pekongsi. mplikasi sekiranya �ada katan Perk ngsian STANDARD • Lazimnya terdapat perjanjian yang dipersetujui dan PEMBELAJARAN ditandatangani oleh pekongsi-pekongsi sebelum menubuhkan Murid boleh: perniagaan perkongsian. • Menjelaskan implikasi • Perjanjian tersebut boleh dibuat secara lisan atau secara bertulis. • Namun begitu, sekiranya perjanjian perkongsian �dak dibuat dan sekiranya �ada Ikatan berlaku sebarang perselisihan antara pekongsi, maka perkara Perkongsian. tersebut akan diselesaikan menurut Akta Perkongsian 1961. • Pekongsi perlu menyelesaikan perkara berbangkit dengan INFO TAMBAHAN merujuk Bahagian IV Seksyen 26 Akta Perkongsian 1961. Gaji, Elaun atau Bonus merupakan tuntutan pekongsi kepada perkongsian. 111

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 GERAK KERJA KUMPULAN 4.1 Aktiv iti: Timur-Barat Tajuk Perbinc angan: Perniagaan perkongsian lebih baik berbanding perniagaan milikan tunggal . Langkah-langkah: (i) Murid yang bersetuju dengan pernyataan di atas akan bergerak ke hadapan kelas, sementara murid yang tidak bersetuju bergerak ke belakang kelas. (ii) Kumpulan yang bersetuju dan tidak bersetuju perlu memberikan hujah mereka masing-masing bagi menyokong pendapat mereka. (iii) Guru bertindak sebagai fasilitator. MASTERI TOPIKAL 4.1 1. Encik Ravi dan Encik Joseph bercadang menubuhkan perniagaan R J di Bandar Baru Selayang. Anda sebagai murid Prinsip Perakaunan dikehendaki menerangkan ciri-ciri perniagaan perkongsian daripada aspek milikan, modal, hayat perniagaan, pembahagian untung atau rugi dan pengurusan perniagaan. 2. Puan Neelavi berada dalam dilema sama ada untuk membuka Bu�k Neela atau bergabung dengan adiknya untuk membuka Bu�k Neela Keluarga. Setelah berfikir panjang, akhirnya Puan Neelavi membuat keputusan untuk membuka Bu�k Neela Keluarga. Berikan alasan Puan Neelavi membuat keputusan tersebut. 3. Nyatakan perkara-perkara yang terkandung dalam Akta Perkongsian 1961. 4. Encik akaria dan Encik Tiew merupakan pekongsi Perniagaan KT. Semasa menubuhkan perniagaan tersebut, mereka �dak membuat sebarang perjanjian perkongsian. Pada tahun berakhir 31 Disember 2017, untung bersih perniagaan mereka berjumlah RM18 000. Bagaimanakah keuntungan tersebut dibahagikan di antara mereka? 5. Encik Fauzee menubuhkan ee Enterprise, sementara Encik Syaqif dan Cik Lily menubuhkan Perkongsian Syalily. Jelaskan �ga perbezaan ciri antara perniagaan Encik Fauzee dengan perniagaan Encik Syaqif dan Cik Lily. ee nterprise Perk ngsian Syalily 112

4.2 AKAUN PENGASINGAN UNTUNG RUGI MODUL 4 Tujuan Penyediaan Akaun Pengasingan ntung ugi STANDARD Akaun Pengasingan Untung Rugi hanya disediakan untuk perniagaan PEMBELAJARAN perkongsian. Tujuannya adalah menentukan pembahagian untung Murid boleh: atau rugi pekongsi-pekongsi. • Menerangkan tujuan penyediaan Akaun Untung C O N TO H Pekongsi A Pengasingan Untung Rugi. Pekongsi B • Menerangkan format Akaun Pengasingan Untung Rugi. JOM CARI Apakah tujuan Akaun Pengasingan Untung Rugi disediakan? Rajah 4.3 Pembahagian Untung atau Rugi Pekongsi Akaun Perdagangan Akaun Untung Rugi Akaun Pengasingan ntung ugi Menentukan Untung Menentukan Untung Menentukan bahagian Untung atau R ugi K asar atau Rugi Bersih atau R ugi untuk pekongsi Rajah 4.4 Tujuan Penyediaan Akaun Perdagangan, Akaun Untung Rugi dan Akaun Pengasingan Untung Rugi rmat Akaun Pengasingan ntung ugi Bentuk ' T' : ama Perk ngsian Akaun Pengasingan ntung ugi bagi ta un berak ir ... Faedah atas Modal RM RM Gaji / Bonus / Elaun X Untung Bersih XX Akaun Semasa Pekongsi A X Faedah atas Ambilan Akaun Semasa Pekongsi B X X X XXX XXX Nota Pengiraan: 1. Butiran Akaun Semasa di sebelah debit Akaun Pengasingan Untung Rugi menunjukkan Kongsi Untung. 2. Butiran Akaun Semasa di sebelah kredit Akaun Pengasingan Untung Rugi menunjukkan Kongsi Rugi. 113

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 Format Penyata: RM RM ama Perk ngsian XX Akaun Pengasingan ntung ugi bagi ta un berak ir ... X XXX Untung Bersih (XX) Tambah: Faedah atas Ambilan XX (XX) Tolak: X Faedah atas Modal X 0 Gaji / Bonus / Elaun Akaun Semasa Pekongsi A X Akaun Semasa Pekongsi B X Pengiraan aeda atas Ambilan aeda atas dal STANDARD aji laun B nus aeda atas Pinjaman dan ngsi PEMBELAJARAN Untung / Rugi Murid boleh: • Bagi menentukan untung yang diperoleh atau rugi yang ditanggung • Mengira Faedah atas oleh pekongsi-pekongsi, perkara-perkara yang perlu diambil kira Ambilan, Faedah atas ialah Faedah atas Ambilan, Faedah atas Modal, Gaji /Elaun / Bonus Modal, gaji / elaun / bonus, pekongsi, Faedah atas Pinjaman dan Kongsi Untung atau Rugi. Faedah atas Pinjaman dan Kongsi Untung / Rugi. (i) aeda atas Ambilan • Rumus bagi menghitung Faedah atas Ambilan adalah seper� berikut: Faedah atas Ambilan = Jumlah Ambilan x Kadar Faedah x Tempoh T Pengiraan aeda atas Ambilan Puan Marina merupakan pekongsi dalam Perkongsian Marina Rani. Perkongsian telah menetapkan Faedah atas Ambilan sebanyak 5% setahun. Berikut ialah ambilan yang telah dibuat oleh Puan Marina sepanjang tempoh perakaunan. 1 April 2017 RM 1 Julai 2017 1 200 1 Oktober 2017 2 400 960 Tempoh perakaunan Perkongsian Marina Rani berakhir pada 31 Disember setiap tahun. Kira Faedah atas Ambilan yang dikenakan ke atas Puan Marina. 114

MODUL 4 Penyelesaian Pengiraan Faedah atas Ambilan Puan Marina: Tarik Pengiraan aeda atas Ambilan 2017 Jumlah Ambilan x Kadar Faedah x Tempoh RM 1 April RM1 200 x 5% x 192 45 1 Julai RM2 400 x 5% x 162 60 3 1 Oktober RM960 x 5% x 12 12 Jumlah 117 GERAK KERJA INDIVIDU 4.2.1 Berikut merupakan ambilan yang dibuat oleh Encik Devaraja sepanjang tempoh perakaunan berakhir pada 31 Disember 2017. 1 Februari 2017 5R0M0 1 Mei 2017 840 1 Julai 2017 2 400 1 Oktober 2017 3 600 Ikatan Perjanjian Perkongsian menetapkan Faedah atas Ambilan 10% dikenakan kepada pekongsi. Berapakah Faedah atas Ambilan Encik Devaraja? (ii) aeda atas dal • Rumus bagi mengira Faedah atas Modal adalah seper� berikut: Faedah atas Modal = Modal x Kadar faedah x Tempoh T Pengiraan aeda atas dal Pada 1 Januari 2017, Akaun Modal Mei Ling dan Razak mempunyai baki-baki berikut. Mei Ling RM Razak 30 000 50 000 Pada 1 Julai 2017, Razak telah membawa masuk tunai berjumlah RM10 000 sebagai modal tambahan. Pekongsi akan dibayar Faedah atas Modal pada kadar 5% setahun. Tahun kewangan berakhir 31 Disember setiap tahun. Kira Faedah atas Modal Mei Ling dan Razak. 115

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 Penyelesaian Pengiraan Faedah atas Modal Pek ngsi Pengiraan aeda atas NOTA Mei Ling Modal Modal x Kadar Faedah x Tempoh RM Modal tambahan RM10 000 Razak 1 500 telah dibawa masuk oleh RM30 000 x 5% x 12 pekongsi Razak. Modal ini 12 2 750 telah berada enam bulan 12 dalam tempoh perakaunan RM50 000 x 5% x 12 = 2 500 4 250 berakhir 31 Disember 2017. RM10 000 x 5% x 6 = 250 12 Jumlah (iii) aji laun B nus pek ngsi CONTOH 3 Pengiraan Gaji dan Elaun Perjanjian Perkongsian antara Aini dan Nimalan telah menetapkan masing-masing dibayar gaji RM16 000 dan RM10 000 setahun. Pada 30 Jun 2017, separuh daripada gaji Nimalan telah dibayar secara tunai. Hitungkan Gaji Belum Bayar kepada Nimalan pada 31 Disember 2017. Penyelesaian Gaji Belum Bayar Nimalan = RM10 000 – RM5 000 = RM5 000 (i ) aeda atas Pinjaman • Rumus untuk mengira Faedah atas Pinjaman ialah: Faedah atas Pinjaman = Jumlah Pinjaman x Kadar Faedah x Tempoh CONTOH 4 engira aeda atas Pinjaman Pinjaman daripada salah seorang pekongsi berjumlah RM10 000 telah dikenakan faedah sebanyak 6% setahun bermula pada 1 Januari 2017. Tempoh perakaunan perkongsian berakhir pada 31 Disember 2017. Anda dikehendaki menghitung Faedah atas Pinjaman. Penyelesaian Faedah atas Pinjaman = Jumlah Pinjaman x Kadar Faedah x Tempoh = RM10 000 x 6% x 12 12 = RM600 116

MODUL 4 ( ) ngsi ntung atau ngsi ugi • Ditentukan setelah mengambil kira Faedah atas Ambilan, Faedah atas Modal serta Gaji / Elaun / Bonus pekongsi. • Kongsi Untung atau Rugi perlu diagihkan kepada pekongsi pada se�ap hujung tahun. • Tatacara merekod Kongsi Untung atau Rugi boleh difahami dengan merujuk rajah di bawah. ngsi ntung ngsi ugi Debit – Akaun Pengasingan Untung Rugi Debit – Akaun Semasa Kredit– Akaun Semasa Kredit – Akaun Pengasingan Untung Rugi • Untung atau rugi dibahagikan kepada semua pekongsi berdasarkan �ga kaedah berikut: (a) Pembahagian sama rata (b) Nisbah baki modal awal (c) Nisbah tetap CONTOH 5 Pengiraan ngsi ntung atau ugi berdasarkan pemba agian sama rata Perkongsian Mala dan Munirah memperoleh keuntungan RM31 200 pada akhir tahun perakaunan 31 Disember 2017. Mengikut perjanjian perkongsian, untung atau rugi perlu dibahagi sama rata antara pekongsi. Diberi modal Mala dan Munirah masing-masing berjumlah RM60 000 dan RM40 000. Kira Kongsi Untung atau Rugi setiap pekongsi. Penyelesaian ngsi ntung K ongsi Untung 1 RM31 200 x 2 = RM15 600 Pek ngsi Mala RM31 200 x 1 = RM15 600 2 Munirah T Pengiraan ngsi ntung atau ugi berdasarkan nisba baki m dal awal Berdasarkan Contoh 5, kirakan Kongsi Untung atau Rugi Mala dan Munirah sekiranya perkongsian menetapkan untung atau rugi perniagaan perlu dibahagi mengikut nisbah baki modal awal. Penyelesaian Nisbah Kongsi Untung berdasarkan modal awal Pek ngsi ngsi ntung Nisbah Modal Awal Mala 3 Mala : Munirah RM31 200 x 5 = RM18 720 Munirah RM60 000 : RM40 000 RM31 200 x 2 = RM12 480 3:2 5 CONTOH 7 Pengiraan ngsi ntung atau ugi berdasarkan nisba tetap Berdasarkan Contoh 5, kirakan Kongsi Untung atau Rugi Mala dan Munirah sekiranya perkongsian menetapkan untung atau rugi perniagaan perlu dibahagi mengikut nisbah tetap 2 : 1. 117

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 Penyelesaian Nisbah Kongsi Untung berdasarkan nisbah tetap 2:1. Pek ngsi ngsi ntung Mala 2 RM31 200 x 3 = RM20 800 Munirah RM31 200 x 1 = RM10 400 3 GERAK KERJA INDIVIDU 4.2.2 aki, Bala dan Karen menubuhkan Perkongsian BK dengan modal permulaan masing-masing RM50 000, RM30 000 dan RM20 000. Perjanjian asal Perkongsian BK menyatakan untung atau rugi perniagaan perlu dibahagi mengikut nisbah 2:1:1. Perkongsian BK mencatatkan kerugian sebanyak RM10 000 pada 30 Jun 2017. Isikan ruangan di bawah dengan mengira Kongsi Rugi bagi pekongsi aki, Bala dan Karen mengikut kaedah berikut. Pekongsi K ongsi R ugi Nisbah tetap aki Nisbah sama rata Nisbah baki modal awal Bala K aren Peng asilan Akaun Pengasingan ntung ugi STANDARD Akaun Pengasingan Untung Rugi disediakan untuk menentukan Kongsi PEMBELAJARAN Untung atau Rugi antara pekongsi setelah mengambil kira Faedah atas Ambilan, Faedah atas Modal dan Gaji / Elaun / Bonus pekongsi. Murid boleh: • Menghasilkan Akaun Pengasingan Untung R ugi dalam bentuk ' T' dan Format Penyata. CONTOH 8 eng asilkan Akaun Pengasingan ntung ugi bentuk T dan rmat Penyata Berikut ialah maklumat yang diambil daripada buku Perkongsian Gamala pada 31 Disember 2017. Modal 1 Januari 2017: RM Gan 20 000 Nirmala 30 000 Untung Bersih 98 200 Ambilan: 5 000 6 000 Gan Nirmala G aj i: 5 000 Gan 4 000 Nirmala katan Perjanjian Perk ngsian amala menyatakan: (i) Faedah atas Modal tetap dibayar 5% setahun. (ii) Gaji tahunan pekongsi ialah: Gan RM10 000 dan Nirmala RM8 000. (iii) Ambilan oleh pekongsi dikenakan faedah 10% setahun. (iv) Untung atau rugi dibahagikan antara Gan dan Nirmala mengikut nisbah 2:3. Sediakan Akaun Pengasingan Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017. 118

MODUL 4 Penyelesaian . engira aeda atas dal Faedah atas Modal Gan Faedah atas Modal Nirmala = Modal x Kadar Faedah x Tempoh = Modal x Kadar Faedah x Tempoh = RM20 000 x 5% x 12 = RM30 000 x 5% x 12 = RM1 000 12 = RM1 500 12 . engira aeda atas Ambilan Faedah atas Ambilan Gan Faedah atas Ambilan Nirmala = Jumlah Ambilan x Kadar Faedah x Tempoh = Jumlah Ambilan x Kadar Faedah x Tempoh = RM5 000 x 10% x 12 = RM6 000 x 10% x 12 = RM500 12 = RM600 12 . engira aji pek ngsi Gaji Nirmala = RM8 000 Gaji Gan = RM10 000 . engira ngsi ntung Kongsi Untung Gan Kongsi Untung Nirmala = Untung x Nisbah Tetap = Untung x Nisbah Tetap = RM78 800 x 2 = RM78 800 x 3 = RM31 520 5 = RM47 280 5 (a) Bentuk ' T' Akaun Pengasingan Perk ngsian amala RM Faedah atas Modal ntung ugi bagi ta un berak ir isember 98 200 Gaji Pekongsi 3 Akaun Semasa Gan 4 RM 1 100 Akaun Semasa Nirmala 4 2 500 Untung Bersih 99 300 18 000 Faedah atas Ambilan 31 520 RM 47 280 98 200 99 300 1 100 (b) Format Penyata 99 300 (20 500) Perk ngsian amala isember 78 800 Akaun Pengasingan ntung ugi bagi ta un berak ir RM (78 800) Untung Bersih Tambah: Faedah atas Ambilan 0 Tolak: 2 500 Faedah atas Modal 18 000 Gaji Pekongsi 3 Tolak: 31 520 Akaun Semasa Gan 4 47 280 Akaun Semasa Nirmala 4 119

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 GERAK KERJA INDIVIDU 4.2.3 1. Berikut ialah peta konsep komponen Akaun Pengasingan Untung Rugi. Isikan ruangan berikut dengan bu�ran yang sesuai. 1. Debit 2. Akaun Pengasingan 3. Untung R ugi 1. K redit 2. 3. 2. Encik Abdullah merupakan pekongsi dalam Perkongsian Tiga Abdul. Pada 1 April 2017, beliau telah membuat ambilan berjumlah RM3 600. Beliau sekali lagi membuat ambilan berjumlah RM4 800 pada 1 Julai 2017. Mengikut Ikatan Perkongsian, ambilan oleh pekongsi dikenakan faedah 10% setahun. Tahun kewangan Perkongsian Tiga Abdul berakhir pada 31 Disember se�ap tahun. Berapakah Faedah atas Ambilan? 3. Untung bersih Perkongsian Ali Abu bagi tahun berakhir 31 Disember 2017 setelah mengambil kira Faedah atas Modal dan gaji pekongsi ialah RM36 000. Ali dan Abu berkongsi untung atau rugi mengikut nisbah modal masing-masing. Modal Ali dan Abu pada 1 Januari 2017 ialah RM40 000 dan RM50 000 masing-masing. Berapakah kongsi untung yang diperoleh Abu? MASTERI TOPIKAL 4.2 Badrul dan Bakar ialah dua orang rakan kongsi, masing-masing dengan modal RM40 000 dan RM60 000. Mereka telah menetapkan perkara-perkara seper� berikut: (a) Faedah atas Modal ialah 6% setahun. (b) Faedah atas Ambilan ialah 8% setahun. (c) Untung atau rugi dibahagi dengan menggunakan salah satu daripada kaedah berikut aeda Secara sama rata aeda engikut sumbangan m dal aeda engikut nisba (d) Gaji tahunan pekongsi: Badrul RM20 000 dan Bakar RM10 000. (e) Untung Bersih pada 31 Disember 2017 berjumlah RM180 000. Anda dikehendaki: (a) Menghitung Kongsi Untung atau Rugi se�ap pekongsi dengan menggunakan salah satu daripada kaedah pembahagian untung rugi. (b) Menyediakan Akaun Pengasingan Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017. Panduan Ak� i� (i) Guru membahagikan murid kepada enam kumpulan. (ii) Dua kumpulan akan menggunakan salah satu kaedah yang sama. (iii) Setelah perbincangan selesai, hanya �ga kumpulan yang akan dipilih untuk membentangkan jawapan masing-masing. 120

MODUL 4 4.3 EKUITI PEMILIK DAN PENYATA KEWANGAN PERKONGSIAN Ekui� pemilik bagi perniagaan perkongsian terdiri daripada: (a) Akaun Modal (b) Akaun Semasa Akaun Modal NOTA • Akaun yang menunjukkan jumlah modal yang disumbangkan oleh Contoh Aset: pekongsi-pekongsi, iaitu modal awal dan modal tambahan. (i) Tunai • Disediakan secara berasingan bagi se�ap pekongsi. (ii) Perabot • Jumlah modal yang disumbangkan oleh se�ap pekongsi akan (iii) Kenderaan (iv) Alatan pejabat direkodkan di bahagian kredit Akaun Modal pekongsi. • Format Akaun Modal pekongsi adalah seper� berikut: 2017 Akaun dal Pek ngsi RM Dis 31 Baki h/b RM 2017 X X Jan 1 Bank X Modal permulaan Aset XX XX 2018 Modal tambahan Jan 1 Baki b/b XX (jika ada) Akaun Semasa JOM CARI • Menunjukkan tuntutan perkongsian terhadap pekongsi dan • Nyatakan bu�ran yang tuntutan pekongsi terhadap perkongsian. dicatatkan di bahagian • Disediakan secara berasingan bagi setiap pekongsi. kredit Akaun Semasa. • Butiran-butiran yang terdapat dalam Akaun Pengasingan Untung • Pada bahagian manakah Rugi juga akan dipindahkan ke dalam Akaun Semasa Pekongsi. Faedah atas Ambilan • Bahagian debit Akaun Semasa menunjukkan tuntutan perkongsian direkodkan di Akaun Semasa? terhadap pekongsi. • Bahagian kredit Akaun Semasa menunjukkan tuntutan pekongsi terhadap perkongsian. • Format Akaun Semasa pekongsi adalah seperti berikut: 2017 Ambilan Akaun Semasa Pek ngsi RM Dis 31 Faedah atas Ambilan RM 2017 X Baki h/b X Jan 1 Baki b/b X X Dis 31 Faedah atas Modal X X Gaji (belum bayar) X Bonus (belum bayar) X Faedah atas Pinjaman X (belum bayar) Akaun Pengasingan XX Untung Rugi XX 2018 X Jan 1 Baki b/b Baki kredit Akaun Semasa menunjukkan tuntutan pekongsi terhadap perkongsian. 121

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 Penyediaan Akaun dal Pek ngsi Terdapat dua kaedah menyediakan Akaun Modal pekongsi iaitu Kaedah Modal Berubah dan Kaedah Modal Tetap. Kaedah Modal Berubah aeda penyediaan Akaun dal Pek ngsi Kaedah Modal Tetap Rajah 4.5 Kaedah penyediaan Akaun Modal Pekongsi Penyediaan Akaun Modal Menggunakan Kaedah STANDARD Modal Berubah PEMBELAJARAN • Mengikut Kaedah Modal Berubah, Akaun Semasa tidak perlu Murid boleh: disediakan untuk pekongsi. • Menyediakan Akaun Modal • Semua item yang berkaitan dengan pekongsi akan direkodkan menggunakan Kaedah ke dalam Akaun Modal seperti di bawah: Modal Berubah. 2017 Akaun dal Pek ngsi RM Dis 31 Ambilan RM 2017 X X Jan 1 Bank X Faedah atas Ambilan X Dis 31 Aset X Baki h/b X Faedah atas Modal X Gaji / Elaun / Bonus X Pengasingan Untung Rugi X Faedah atas Pinjaman XX XX 2018 X Jan 1 Baki b/b Jika bu�ran pengasingan untung rugi di sebelah debit Akaun Modal, maka ia menunjukkan Kongsi Rugi. Penyediaan Akaun dal dan Akaun Semasa enggunakan STANDARD aeda dal Tetap PEMBELAJARAN • Mengikut Kaedah Modal Tetap, Akaun Modal dan Akaun Semasa Murid boleh: perlu disediakan. • Menyediakan Akaun Modal • Hanya modal yang disumbangkan akan direkodkan ke dalam Akaun dan Akaun Semasa dengan Modal termasuk modal tambahan. menggunakan Modal Tetap. • Baki Akaun Modal Pekongsi tidak berubah kecuali terdapat modal tambahan. • Semua item yang berkaitan dengan pekongsi akan direkodkan ke dalam Akaun Semasa pekongsi kecuali item yang terdapat di dalam Akaun Modal. • Format Akaun Modal dan Akaun Semasa pekongsi adalah seperti berikut: 2017 Akaun dal Pek ngsi RM Dis 31 Baki h/b RM 2017 X 122 X Jan 1 Bank X Dis 31 Aset XX XX 2018 X Jan 1 Baki b/b

MODUL 4 2017 Akaun Semasa Pek ngsi RM Dis 31 Ambilan RM 2017 X X Dis 31 Faedah atas Modal X Faedah atas Ambilan X Gaji / Elaun / Bonus X Baki h/b X Pengasingan Untung Rugi X Faedah atas Pinjaman XX XX 2018 X Jan 1 Baki b/b Jika bu�ran pengasingan untung rugi di sebelah debit Akaun Semasa, maka ia menunjukkan Kongsi Rugi. T Penyediaan Akaun Modal Pada 1 Januari 2017, Nora dan Sugumaran menubuhkan sebuah perniagaan perkongsian yang diberi nama Nora Sugan Enterprise. Nora dan Sugumaran masing-masing menyumbangkan modal sebanyak RM30 000 dan RM20 000 yang dimasukkan ke dalam Akaun Bank Perkongsian. Berikut ialah maklumat berkaitan perkongsian mereka. (i) Pada 1 April 2017, Nora membuat ambilan RM1 000 untuk kegunaan peribadi. (ii) Pada 1 Mei 2017, Sugumaran membuat ambilan RM1 500 untuk kegunaan peribadi. (iii) Pada 1 Julai 2017, Nora membawa masuk RM5 000 sebagai modal tambahan. (iv) Nora menerima gaji tahunan RM2 000 dan masih belum dibayar sehingga akhir tempoh perakaunan. (v) Pembahagian untung bagi Nora dan Sugumaran masing-masing ialah RM4 500. NOTA Sediakan Akaun Modal Nora dan Akaun Modal Sugumaran Jika perkongsian mempunyai dengan menggunakan: �ga orang pekongsi, maka (a) Kaedah Modal Berubah �ga Akaun Modal perlu (b) Kaedah Modal Tetap disediakan. Penyelesaian (a) Kaedah Modal Berubah Akaun Modal Nora RM 2017 2017 Ambilan RM Apr 1 Baki h/b 1 000 Jan 1 Bank 30 000 Dis 31 40 500 Jul 1 Bank 5 000 Dis 31 Gaji 2 000 Pengasingan Untung Rugi 4 500 41 500 41 500 40 500 2018 Jan 1 Baki b/b 2017 Ambilan Akaun Modal Sugumaran RM Mei 1 Baki h/b RM 2017 20 000 Dis 31 1 500 Jan 1 Bank 4 500 23 000 Dis 31 Pengasingan Untung Rugi 24 500 24 500 23 000 2018 Jan 1 Baki b/b 123

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 Akaun Modal boleh disediakan secara beruangan Akaun Modal (beruangan) Tarikh Butiran Nora Sugumaran Tarikh Butiran Nora Sugumaran 2017 Ambilan RM RM 2017 Bank Apr 1 Ambilan 1 000 Jan 1 Bank RM RM Mei 1 Baki h/b 1 500 Jul 1 Gaji 30 000 20 000 Dis 31 Pengasingan 5 000 40 500 23 000 Dis 31 Untung R ugi 2 000 41 500 24 500 4 500 4 500 2018 41 500 24 500 Jan 1 Baki b/b 40 500 23 000 (b) aeda dal Tetap 2017 Baki h/b Akaun Modal Nora RM Dis 31 RM 2017 30 000 35 000 Jan 1 Bank 5 000 Jul 1 Bank 35 000 35 000 35 000 2018 RM Jan 1 Baki b/b 20 000 20 000 2017 Baki h/b Akaun Modal Sugumaran 20 000 Dis 31 RM 2017 20 000 Jan 1 Bank 20 000 2018 Jan 1 Baki b/b Akaun Modal boleh disediakan secara beruangan. Akaun Modal (beruangan) Tarikh Butiran Nora Sugumaran Tarikh Butiran Nora Sugumaran 2017 RM RM 2017 Bank RM RM Dis 31 Baki h/b Bank 30 000 20 000 35 000 20 000 Jan 1 5 000 35 000 Jul 1 Baki b/b 35 000 20 000 20 000 35 000 20 000 2018 Jan 1 2017 Akaun Semasa ra Apr 1 RM 2017 RM Dis 31 Ambilan 1 000 Dis 31 Gaji 2 000 Baki h/b 5 500 Pengasingan 4 500 Untung Rugi 6 500 6 500 5 500 2018 Jan 1 Baki b/b 124

MODUL 4 2017 Ambilan Akaun Semasa Sugumaran RM Mei 1 Baki h/b RM 2017 4 500 Dis 31 4 500 1 500 Dis 31 Pengasingan Untung Rugi 3 000 3 000 4 500 2018 Jan 1 Baki b/b Akaun Semasa boleh disediakan secara beruangan. Akaun Semasa (beruangan) Tarikh Butiran Nora Sugumaran Tarikh Butiran Nora Sugumaran 2017 Ambilan RM RM 2017 Gaji Apr 1 Ambilan Dis 31 Pengasingan RM RM Mei 1 Baki h/b 1 000 1 500 2018 Untung Rugi 2 000 Dis 31 3 000 Jan 1 5 500 4 500 Baki b/b 4 500 4 500 6 500 6 500 4 500 5 500 3 000 erek d aeda atas Pinjaman STANDARD • Faedah atas Pinjaman akan didebitkan ke Akaun Untung Rugi kerana PEMBELAJARAN dianggap sebagai belanja operasi perniagaan. Murid boleh: • Faedah atas Pinjaman yang belum dibayar akan direkodkan • Merekod Faedah atas di bahagian kredit Akaun Semasa pekongsi. Pinjaman pekongsi dalam Akaun Semasa. T erek d aeda atas Pinjaman pek ngsi dalam Akaun Semasa Jamal dan Chong merupakan pekongsi dalam perkongsian JC. Pada 1 Januari 2017, Jamal telah memberi pinjaman sebanyak RM20 000 kepada perkongsiannya. Kadar Faedah atas Pinjaman yang dipersetujui ialah 8% setahun. Bagi tempoh perakaunan berakhir 31 Disember 2017, perkongsian telah membayar Faedah atas Pinjaman sebanyak RM400 kepada Jamal secara tunai. (a) Hitungkan Faedah atas Pinjaman Pekongsi Belum Bayar. (b) Tunjukkan catatan dalam akaun lejar yang berkaitan Penyelesaian (a) eng itung aeda atas Pinjaman pek ngsi RM NOTA Faedah atas Pinjaman (20 000 x 8%) 1 600 Tolak: Faedah telah dibayar (400) Faedah atas Pinjaman Belum Faedah atas Pinjaman Belum Bayar 1 200 Bayar direkodkan ke dalam Akaun Semasa pekongsi. (b) Catatan dalam lejar Akaun Semasa amal RM 2017 1 200 Dis 31 Faedah atas Pinjaman 2017 Akaun aeda atas Pinjaman RM Dis 31 Akaun Semasa Jamal 1 200 125

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 Peng asilan Penyata ewangan Perk ngsian STANDARD • Kaedah penyediaan Penyata Kewangan perniagaan perkongsian PEMBELAJARAN sama seperti penyediaan Penyata Kewangan milikan tunggal. Murid boleh: • Namun begitu bagi perniagaan perkongsian, Akaun Pengasingan • Menghasilkan Penyata Untung Rugi perlu disediakan. Kewangan Perkongsian berdasarkan maklumat • Bagi perkongsian yang menggunakan kaedah modal berubah, yang berkaitan dalam Akaun Modal sahaja disediakan. bentuk ‘ T’ dan F ormat • Manakala bagi perkongsian yang menggunakan kaedah modal Penyata. tetap, Akaun Modal dan Akaun Semasa pekongsi perlu disediakan. • Berikut ialah carta alir penyediaan Penyata Kewangan perniagaan perkongsian. Akaun Perdagangan Akaun Pengasingan Penyata Kedudukan dan Untung R ugi Untung R ugi K ew angan Rajah 4.6 C arta Alir Penyediaan Penyata Kewangan Akaun Perdagangan dan Untung ugi Perk ngsian NOTA • Format Akaun Perdagangan dan Akaun Untung R ugi bagi perniagaan Untung bersih diperoleh perkongsian dan perniagaan milikan tunggal adalah sama. daripada Akaun Untung Rugi. • Bagi perkongsian, setelah untung bersih diperoleh daripada Akaun Perdagangan dan Untung Rugi, Akaun Pengasingan Untung Rugi perlu disediakan. Persemba an Akaun dal dan Akaun Semasa dalam Penyata edudukan ewangan Bagi perniagaan perkongsian, komponen Ekuiti Pemilik dalam Penyata Kedudukan Kewangan terdiri daripada Akaun Modal dan Akaun Semasa seperti di bawah. ama Perk ngsian Penyata edudukan ewangan pada ... Ekuiti Pemilik RM RM Akaun Modal Pekongsi A X Akaun Modal Pekongsi B X NOTA Item Untung atau Rugi XX Bersih serta Ambilan �dak ditunjukkan dalam Penyata Akaun Semasa Pekongsi A X K edudukan K ew angan Akaun Semasa Pekongsi B X kerana telah diambil kira XX dalam Akaun Semasa. 126

MODUL 4 T Peng asilan Penyata ewangan Perk ngsian dalam bentuk T dan rmat Penyata Sarah dan Helmi ialah pekongsi dalam perniagaan Perkongsian Sarah dan Helmi. Ikatan Perjanjian Perkongsian mereka telah menetapkan perkara-perkara seperti berikut: (i) Untung atau rugi dibahagi mengikut nisbah 1:2. (ii) Faedah 6% setahun dikenakan atas ambilan pekongsi. (iii) Gaji tahunan Helmi berjumlah RM13 000. (iv) Faedah atas Pinjaman pekongsi ialah 8% setahun. (v) Elaun tahunan Sarah berjumlah RM6 000. Berikut ialah Imbangan Duga Perkongsian Sarah dan Helmi pada 31 Disember 2017. Perk ngsian Sara dan elmi Debit Kredit mbangan uga pada isember RM RM Akaun Modal: Sarah 1 200 20 000 Helmi 2 400 30 000 Akaun Semasa: Sarah 4 800 Helmi 22 000 1 050 Ambilan: Sarah 1 800 53 700 Helmi 8 040 Belian dan Jualan 540 Tunai 350 380 Pulangan 790 6 400 Diskaun 1 690 Akaun Belum Terima dan Akaun Belum Bayar 70 000 22 000 Deposit Kadar bayaran 10 000 134 070 Angkutan Keluar 8 600 Kadar bayaran 2 000 Premis 400 Inventori pada 1 Januari 2017 134 070 Pinjaman daripada Sarah Gaji Helmi Elaun Sarah Faedah atas Pinjaman Sarah Maklumat Tambahan: (i) Inventori pada 31 Disember 2017 direkodkan seperti berikut. Harga kos RM Harga pasaran 6 700 6 850 (ii) Seorang pelanggan diisytiharkan muflis dan hutangnya berjumlah RM800 dihapuskan sebagai hutang lapuk. (iii) Angkutan keluar RM100 telah tersalah catat dalam Akaun Kadar bayaran. (iv) Ambilan tunai RM200 oleh Helmi belum direkodkan. Sediakan dalam bentuk T dan format penyata: (a) Akaun Perdagangan dan Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017. (b) Akaun Pengasingan Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017. (c) Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2017. 127

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 Penyelesaian Bentuk ' T' (a) Perk ngsian Sara dan elmi Akaun Perdagangan dan ntung ugi bagi ta un berak ir isember RM RM RM Inventori Awal 10 000 Jualan 53 700 Belian 22 000 Tolak: Pulangan Belian (540) 21 460 31 460 Tolak: Inventori Akhir (6 700) Kos Jualan 24 760 Untung Kasar 28 940 53 700 53 700 Angkutan Keluar 890 Untung Kasar 28 940 Kadar bayaran 1 590 Diskaun Diterima Faedah atas Pinjaman 3 1 760 380 Hutang Lapuk 800 29 320 Untung Bersih 24 280 29 320 (b) Perk ngsian Sara dan elmi Akaun Pengasingan ntung ugi bagi ta un berak ir isember RM RM Gaji Pekongsi 13 000 Untung Bersih 24 280 Elaun Pekongsi Faedah atas Ambilan 4 6 000 444 Akaun Semasa Sarah 5 1 908 24 724 Akaun Semasa Helmi 5 3 816 24 724 Nota Pengiraan: 1. Angkutan Keluar = RM790 + RM100 = RM890 2. Kadar bayaran = RM1 690 – RM100 = RM1 590 APimnjbaimlaannSSaararahh==RRMM22420000x06x%8%= RxM1112244= 3. Faedah atas RM1 760 4. Faedah atas Faedah atas Ambilan Helmi = RM5 000 x 6% = RM300 5. Jumlah untung untuk dibahagikan = RM24 280 + RM444 – RM13 000 – RM6 000 1 = RM5 724 3 Kongsi Untung Sarah = x RM5 724 = RM1 908 Kongsi Untung Helmi = 2 x RM5 724 = RM3 816 3 128

MODUL 4 Penyelesaian Akaun Semasa (beruangan) Tarikh Butiran Sarah Helmi Tarikh Butiran Sarah Helmi 2017 Baki b/b RM RM 2017 RM RM Jan 1 Ambilan 1 200 Jan 1 Baki b/b Dis 31 Faedah atas 2 400 5 000 Dis 31 Gaji 7 1 050 4 400 Ambilan 4 Elaun 8 Baki h/b 144 300 Faedah atas 4 000 3 816 5 774 1 716 Pinjaman 8 216 Pengasingan 1 360 1 716 Untung R ugi 5 8 318 8 216 1 908 2018 8 318 Jan 1 Baki b/b 5 774 NOTA Pindahkan baki b/b Akaun Semasa ini ke bahagian Ekui� Pelajar perlu menyediakan Pemilik Penyata Kedudukan Akaun Semasa walaupun Kewangan perkongsian. �dak diminta oleh soalan. (c) Perk ngsian Sara dan elmi Penyata edudukan ewangan pada isember Aset Bukan Semasa RM RM Ekuiti Pemilik RM RM Premis Akaun Modal Sarah 20 000 Aset Semasa 70 000 Akaun Modal Helmi 30 000 50 000 Inventori Akhir 7 490 Akaun Belum Terima 6 700 Akaun Semasa Sarah 5 774 Tunai 7 240 Akaun Semasa Helmi 1 716 22 000 Deposit Kadar bayaran 1 600 iabiliti Bukan Semasa 15 890 Pinjaman Sarah 350 85 890 iabiliti Semasa 6 400 Akaun Belum Bayar 85 890 Nota Pengiraan: 6. Faedah atas Pinjaman Belum Bayar = RM1 760 – RM400 = RM1 360 7. Gaji belum bayar Helmi = RM13 000 – RM8 600 = RM4 400 8. Elaun belum bayar Sarah = RM6 000 – RM2 000 = RM4 000 9. Tunai = RM1 800 - RM200 = RM1 600 129

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 Penyelesaian Format Penyata (a) Perk ngsian Sara dan elmi Akaun Perdagangan dan ntung ugi bagi ta un berak ir isember RM RM RM Jualan 22 000 53 700 Tolak: s ualan Inventori Awal (540) 10 000 Belian Tolak: Pulangan Belian 21 460 31 460 Tolak: Inventori Akhir (6 700) (24 760) Kos Jualan 28 940 Untung Kasar Tambah: asil 890 380 Diskaun Diterima 1 590 29 320 Tolak: Belanja 1 760 (5 040) Angkutan Keluar Kadar bayaran 800 Faedah atas Pinjaman Sarah Hutang Lapuk ntung Bersi (b) isember RM Perk ngsian Sara dan elmi RM 24 280 Akaun Pengasingan ntung ugi bagi ta un berak ir 13 000 444 Untung Bersih 6 000 24 724 Tambah: Faedah atas Ambilan 1 908 Tolak: 3 816 (19 000) Gaji Pekongsi 5 724 Elaun Pekongsi (5 724) 0 Tolak: Akaun Semasa Sarah Akaun Semasa Helmi Akaun Semasa adalah sama seperti di muka surat 129 130

MODUL 4 Penyelesaian (c) Perk ngsian Sara dan elmi RM RM Penyata edudukan ewangan pada isember 70 000 Aset Bukan Semasa Premis Aset Semasa 6 700 9 490 Inventori Akhir 7 240 Akaun Belum Terima 1 600 Tunai Deposit Kadar bayaran 350 15 890 Tolak: iabiliti Semasa (6 400) Akaun Belum Bayar Modal Kerja Ekuiti Pemilik 20 000 50 000 Akaun Modal Sarah 30 000 Akaun Modal Helmi 7 490 Akaun Semasa Sarah 5 774 57 490 Akaun Semasa Helmi 1 716 22 000 iabiliti Bukan Semasa Pinjaman Sarah 131

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 Perbe aan kuiti Pemilik antara Perniagaan Perk ngsian dan STANDARD Milikan Tunggal PEMBELAJARAN Perniagaan Perkongsian dan Milikan Tunggal berbeza pada persembahan Ekuiti Pemilik. Perbezaan ini berlaku kerana sumbangan modal Murid boleh: perkongsian adalah daripada beberapa orang pekongsi. Oleh sebab itu, • Merumuskan perbezaan komposisi modal setiap pemilik perlu ditunjukkan secara berasingan. Ekui� Pemilik antara perniagaan perkongsian dan milikan tunggal. Berikut ialah bahagian Ekuiti Pemilik perniagaan Perkongsian dan Milikan Tunggal. RM RM ama Perk ngsian X XX X XX Penyata edudukan ewangan pada ... XXX Ekuiti Pemilik Akaun Modal Pekongsi A Akaun Modal Pekongsi B Akaun Semasa Pekongsi A X Akaun Semasa Pekongsi B X Nama Milikan Tunggal RM Penyata edudukan ewangan pada ... X X Ekuiti Pemilik Modal Awal XX Tambah: Untung Bersih (X) XX Tolak: Ambilan Modal Akhir MASTERI TOPIKAL 4.3 1. Nyatakan dua komponen utama Ekui� Pemilik bagi perniagaan perkongsian. 2. Bagi Akaun Modal yang menggunakan Kaedah Modal Berubah, di bahagian manakah Gaji Belum Bayar pekongsi dicatatkan? 3. Sekiranya perniagaan perkongsian memilih untuk menggunakan Kaedah Modal Tetap, apakah akaun yang perlu dibuka? 4. Pada 1 Januari 2017, pekongsi Letchumy telah memberikan pinjaman sebanyak RM20 000 kepada Perkongsian Megatech. Kadar Faedah atas Pinjaman yang dipersetujui ialah 6% setahun. Pada 31 Julai 2017, Faedah atas Pinjaman sebanyak RM400 telah dibayar secara tunai dan bakinya masih belum dibayar sehingga akhir tempoh perakaunan. Berapakah Faedah atas Pinjaman yang perlu direkodkan dalam Akaun Semasa pekongsi Letchumy? 5. Pada 1 Januari 2017, Ain dan Fauzee menubuhkan perniagaan Perkongsian AN . Ain dan Fauzee masing-masing menyumbangkan modal RM20 000 yang dimasukkan ke dalam Akaun Bank perniagaan. Ikatan Perkongsian menetapkan modal pekongsi akan dibayar faedah sebanyak 5% setahun. Pada 1 Julai 2017, Ain membawa masuk modal tambahan sebanyak RM10 000. Berapakah Faedah atas Modal yang akan dibayar kepada Ain? Jawapan: 4) RM800, 5)RM1 250 132

4.4 PEMBUBARAN PERKONGSIAN MODUL 4 Rakan kongsi bebas untuk menetapkan tempoh perkongsian. Jika STANDARD �ada tempoh tetap dipersetujui bagi jangka masa itu mana-mana PEMBELAJARAN rakan kongsi boleh menamatkan perkongsian itu pada bila-bila masa dengan memberi no�s mengenainya kepada semua rakan kongsi lain. Murid boleh: Pembubaran perkongsian bermaksud ikatan perkongsian ditamatkan. • Menerangkan sebab Biasanya operasi perniagaan turut akan berakhir. Semua aset akan direalis dan semua liabili� akan dijelaskan. Akhir sekali ekui� se�ap pembubaran perkongsian. pekongsi akan diselesaikan. • Menerangkan tatacara pembubaran perkongsian. • Merekodkan pembubaran perkongsian dalam Jurnal Am. JOM CARI Nyatakan dua sebab perkongsian boleh dibubarkan. Rajah 4.7 Simbol kepada Pembubaran Perkongsian JOM FIKIR Sebab sebab Pembubaran Perk ngsian Apakah yang menyebabkan Pembubaran perkongsian boleh dilakukan melalui perjanjian, sesebuah perkongsian penguatkuasaan undang-undang atau sebab-sebab lain. Berikut ialah dibubarkan atas perintah sebab-sebab perkongsian boleh ditamatkan. mahkamah? Kema�an, mu is atau pekongsi �dak siuman Persetujuan Tempoh oleh semua tamat pekongsi Pertukaran Sebab sebab Tuj uan en�� Pembubaran penubuhan Perk ngsian perniagaan tercapai kepada Perintah syarikat mahkamah Rajah 4.8 Sebab- sebab Pembubaran Perkongsian 133

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 Tatacara Pembubaran Perk ngsian Apabila perkongsian dibubarkan, langkah-langkah berikut perlu dilaksanakan: Menutup semua Akaun Aset kecuali Akaun Bank dan Akaun Tunai (aset perlu dijual atau diambil alih oleh pekongsi). Menjelaskan semua liabili� perniagaan. Perkongsian membayar kepada pekongsi atau pekongsi membayar kepada perkongsian mengikut baki dalam Akaun Modal dan Akaun Semasa. Membatalkan nama perkongsian di Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM). Rajah 4.9 Tatacara Pembubaran Perkongsian Perek dan Pembubaran Perk ngsian dalam urnal Am Langkah-langkah merekod pembubaran perkongsian dalam Jurnal Am jika semua aset dijual atau diambil alih dan liabiliti dijelaskan ialah seperti berikut: Jadual 4.3 Langkah Merekod Pembubaran dalam Jurnal Am Langkah Keterangan Jurnal Am Pembubaran Bil Debit Kredit 1 Menutup semua Akaun Aset. Akaun Realisasi Akaun Aset (kecuali Tunai/Bank) 2 Menutup Akaun Semasa pekongsi dan Akaun Semasa Akaun Modal memindahkannya ke Akaun Modal pekongsi. angka 3 Merekod penerimaan tunai daripada Akaun Bank / Akaun Realisasi penjualan aset. Tunai 4 Merekod aset yang diambil alih oleh Akaun Modal Akaun Realisasi pekongsi (jika ada). 5 Merekod penerimaan tunai daripada Akaun Bank / Akaun Realisasi Akaun Belum Terima (abaikan hutang lapuk/ Tunai diskaun diberi). 6 Merekod belanja realisasi. Akaun Realisasi Akaun Bank / Tunai 134

MODUL 4 Langkah Keterangan Jurnal Am Pembubaran Bil Debit Kredit 7 Merekod bayaran kepada Akaun Belum Akaun Belum Akaun Bank / Bayar termasuk liabiliti lain jika ada. Bayar / Pinjaman Tunai (rekodkan amaun yang dibayar) angka 8 Merekod Diskaun Diterima daripada Akaun Belum Akaun Realisasi Akaun Belum Bayar. Bayar 9 Merekod liabiliti yang diambil alih ABakayaurn/BPeilnujmaman Akaun Modal oleh pekongsi. Akaun Realisasi Akaun Bank / 10 Merekodkan liabiliti tambahan yang Tunai dijumpai dan dibayar semasa realisasi. Langkah Keterangan Jurnal Am Pembubaran Bil Debit Kredit 11 Merekod untung atau rugi realisasi: Akaun Realisasi Akaun Modal (a) Jika untung realisasi (jumlah bahagian kredit Akaun Realisasi melebihi jumlah bahagian debit) Langkah 3 (b) Jika rugi realisasi Akaun Modal Akaun Realisasi (jumlah bahagian debit Akaun Realisasi melebihi jumlah bahagian kredit) 12 Merekod pembayaran balik modal kepada Akaun Modal Akaun Bank / pekongsi. Tunai 13 Merekod kemasukan tunai oleh pekongsi Akaun Bank / Akaun Modal jika mengalami kurangan modal. Tunai Tiada catatan jurnal untuk langkah 4 pembubaran: Membatalkan nama perniagaan di Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM). Penyediaan Akaun ealisasi Akaun Bank Akaun dal STANDARD Pek ngsi dan Akaun akaun Berkaitan PEMBELAJARAN Merekod pembubaran perkongsian melibatkan pembukaan akaun sementara iaitu Akaun Realisasi. Berikut ialah fungsi Akaun Realisasi: Murid boleh: • Menyediakan Akaun Merekod semua aset yang dijual atau diambil alih Realisasi, Akaun Bank, Akaun Modal pekongsi dan akaun-akaun yang berkaitan. Membahagikan ungsi Menghitung keuntungan keuntungan atau kerugian Akaun atau kerugian atas ealisasi pembubaran atas pembubaran Rajah 4.10 F ungsi Akaun Realisasi 135

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 Format Akaun Realisasi adalah seperti berikut: 2017 Akaun ealisasi RM Dis 31 Aset Bukan Semasa RM 2017 X X Dis 31 Bank (jualan aset) X Akaun Belum Terima X Bank (Akaun Belum Terima) X Inventori X Akaun Belum Bayar X Bank (liabiliti tambahan) X (Diskaun diterima) Bank (Belanja Realisasi) X Modal P (aset diambil alih) XX Modal P X Modal X XX Jika rugi realisasi, bu�ran Modal P dan Modal dicatat di sebelah kredit Akaun Realisasi. T erek dkan pembubaran perk ngsian ( urnal Am) Encik Razali dan Encik Jasmi ialah pekongsi dalam Perkongsian Rajawali dengan nisbah pembahagian untung atau rugi 2:3. Berikut ialah kedudukan kewangan perkongsiannya pada 31 Januari 2017. Aset: Inventori RM Akaun Belum Terima 9 300 Bank 5 300 Alatan Pejabat 4 800 Kenderaan 28 000 40 000 Liabiliti: Akaun Belum Bayar 13 400 Pinjaman Bank 20 000 20 000 Ekuiti: Modal Razali 30 000 Modal Jasmi Akaun Semasa Razali 2 300 Akaun Semasa Jasmi 1 700 Pada 31 Januari 2017, Encik Razali dan Encik Jasmi bersetuju untuk membubarkan perniagaan mereka. Mereka telah bersetuju dengan perkara-perkara berikut (i) Alatan pejabat dan inventori dijual dengan harga RM58 000. (ii) Akaun Belum Terima dapat dikutip sebanyak RM5 000 dan bakinya dihapuskan sebagai hutang lapuk. (iii) Belanja realisasi adalah sebanyak RM2 500. (iv) Encik Razali bersetuju menjelaskan sepenuhnya Akaun Belum Bayar dengan mengeluarkan cek peribadinya berjumlah RM12 000. (v) Pinjaman bank dibayar balik sepenuhnya. (vi) Encik Jasmi mengambil alih kenderaan dengan harga RM35 000. (vii) Belanja kadar bayaran sebanyak RM500 telah dijumpai semasa pembubaran. (viii) Semua penerimaan dan pembayaran dibuat melalui bank. Sediakan catatan Jurnal Am untuk merekod pembubaran perkongsian. 136

MODUL 4 Penyelesaian Catatan dalam Jurnal Am Tarikh Jurnal Am F Debit Kredit 2017 Butiran RM RM Jan 31 Realisasi 82 600 28 000 Jan 31 Alatan Pejabat 40 000 Kenderaan 2 300 Jan 31 Inventori 1 700 9 300 Jan 31 Akaun Belum Terima 58 000 5 300 Jan 31 5 000 Jan 31 [menutup Akaun Aset dan memindahkan ke Akaun Realisasi] 2 500 4 000 Jan 31 Akaun Semasa Razali 13 400 58 000 Jan 31 Akaun Semasa Jasmi Jan 31 20 000 5 000 Jan 31 Akaun Modal 35 000 2 500 [menutup Akaun Semasa dan memindahkan ke Akaun Modal] 12 000 Jan 31 Bank 500 1 400 13 800 20 000 Realisasi 35 000 [merekod penerimaan daripada penjualan aset] 39 820 Bank 4 980 500 5 520 Realisasi 8 280 [merekod penerimaan daripada Akaun Belum Terima] Realisasi 44 800 Bank [merekod belanja realisasi] Akaun Belum Bayar Modal Razali Realisasi (Diskaun diterima) [Akaun Belum Bayar diambil alih pekongsi dan terima diskaun] Pinjaman Bank [merekod bayaran balik pinjaman] Modal Jasmi Realisasi [merekod aset kenderaan diambil alih pekongsi] Realisasi Bank [Merekod liabiliti tambahan yang dijumpai] Realisasi Modal Razali Modal Jasmi [Merekod untung atau rugi realisasi] Modal Razali Modal Jasmi Bank [Merekod pembayaran balik modal pekongsi] 137

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 T erek dkan pembubaran perk ngsian (Akaun ejar) Berdasarkan nt , sediakan Akaun Lejar merekodkan Pembubaran Perkongsian. Murid hanya perlu membuat satu Akaun Bank, satu Akaun Realisasi dan satu Akaun Modal. Penyelesaian Catatan dalam akaun lejar berkaitan. angka : Menutup semua akaun aset dan memindahkannya ke Akaun Realisasi. 2017 Akaun Alatan Pejabat RM Jan 31 Baki b/b RM 2017 28 000 28 000 28 000 Jan 31 Realisasi 28 000 2017 Akaun Kenderaan RM Jan 31 Baki b/b RM 2017 40 000 40 000 40 000 Jan 31 Realisasi 40 000 2017 Akaun Inv entori RM Jan 31 Baki b/b RM 2017 9 300 9 300 9 300 Jan 31 Realisasi 9 300 2017 Akaun Belum Terima RM Jan 31 Baki b/b RM 2017 5 300 5 300 5 300 Jan 31 Realisasi 5 300 2017 Alatan Pejabat Akaun ealisasi Jan 31 Kenderaan RM Inventori Akaun Belum Terima 28 000 40 000 9 300 5 300 angka : Menutup Akaun Semasa dan memindahkan ke Akaun Modal. 2017 Akaun Semasa a ali RM Jan 31 Modal RM 2017 2 300 2 300 Jan 31 Baki b/b 2017 Akaun Semasa asmi RM Jan 31 Modal RM 2017 1 700 1 700 Jan 31 Baki b/b Akaun Modal Tarik Butiran a ali asmi Tarik Butiran a ali asmi 2017 RM RM 2017 Baki b/b RM RM Jan 31 Akaun Semasa 20 000 2 300 30 000 1 700 138

Langkah 3: Merekod penerimaan daripada jualan aset. MODUL 4 2017 Akaun Bank RM Jan 31 Baki b/b RM 58 000 4 800 Realisasi 58 000 RM 58 000 2017 Akaun ealisasi Bank Jan 31 Alatan Pejabat RM 2017 5 000 RM Kenderaan 28 000 Jan 31 Inventori 40 000 2 500 Akaun Belum Terima RM 9 300 5 300 58 000 5 000 Langkah 4: Merekod penerimaan daripada Akaun Belum Terima. 2017 Akaun Bank Jan 31 Baki b/b RM 4 800 Realisasi 58 000 Realisasi 5 000 2017 Akaun ealisasi Bank Jan 31 Alatan Pejabat RM 2017 Bank Kenderaan 28 000 Jan 31 Inventori 40 000 Akaun Belum Terima 9 300 5 300 Langkah 5: Merekod belanja realisasi. 2017 Akaun Bank Realisasi Jan 31 Baki b/b RM 2017 4 800 Jan 31 Realisasi 58 000 Realisasi 5 000 2017 Akaun ealisasi Bank Jan 31 Alatan Pejabat RM 2017 Bank Kenderaan 28 000 Jan 31 Inventori 40 000 Akaun Belum Terima Bank 9 300 5 300 2 500 139

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 angka : Liabiliti diambil alih oleh pekongsi dan menerima diskaun. Akaun Belum Bayar 2017 RM 2017 RM Jan 31 Modal Razali 12 000 Jan 31 Baki b/b 13 400 Realisasi (Diskaun Diterima) 1 400 13 400 13 400 Akaun Modal Butiran a ali asmi Tarik Butiran a ali asmi Tarik 2017 RM RM 2017 20 0R0M0 30 0R0M0 Jan 31 Baki b/b Akaun Semasa 2 300 1 700 Akaun Belum Bayar 12 000 2017 Akaun ealisasi Bank RM Jan 31 Alatan Pejabat RM 2017 Bank 58 000 Akaun Belum Bayar Kenderaan 28 000 Jan 31 (Diskaun Diterima) 5 000 Inventori 40 000 1 400 Akaun Belum Terima Bank 9 300 5 300 2 500 Langkah 7: Merekod bayaran balik pinjaman. Akaun Pinjaman Bank 2017 RM 2017 RM Jan 31 Bank 20 000 20 000 Jan 31 Baki b/b 20 000 20 000 RM 2017 Akaun Bank Realisasi 2 500 Jan 31 Baki b/b RM 2017 Pinjaman Bank 20 000 4 800 Jan 31 Realisasi 58 000 Realisasi 5 000 Langkah 8: Merekod aset yang diambil alih oleh pekongsi. 2017 Akaun ealisasi Bank RM Jan 31 Alatan Pejabat RM 2017 Bank 58 000 Jan 31 Akaun Belum Bayar Kenderaan 28 000 (Diskaun Diterima) 5 000 Inventori 40 000 Modal Jasmi 1 400 Akaun Belum Terima 35 000 Bank 9 300 5 300 2 500 Akaun Modal Butiran a ali asmi Tarik Butiran a ali asmi Tarik 2017 RM RM 2017 Jan 31 Realisasi 35 000 Jan 31 Baki b/b RM RM Akaun Semasa 20 000 30 000 2 300 1 700 Akaun Belum Bayar 12 000 140

MODUL 4 angka Merekod liabiliti tambahan yang dijumpai dan dibayar. 2017 Alatan Pejabat Akaun ealisasi Bank RM Jan 31 Kenderaan RM 2017 Bank 58 000 Inventori Jan 31 Akaun Belum Bayar Akaun Belum Terima 28 000 (Diskaun Diterima) 5 000 Bank 40 000 Modal Jasmi 1 400 Bank (Kadar bayaran) 35 000 9 300 5 300 2 500 500 2017 Baki b/b Akaun Bank Realisasi RM Jan 31 Realisasi RM 2017 Pinjaman Bank 2 500 Realisasi 4 800 Jan 31 Realisasi 20 000 58 000 5 000 500 angka Merekod untung atau rugi realisasi. Mengimbangkan Akaun Realisasi dan membahagikan untung realisasi kepada pekongsi mengikut nisbah yang telah dipersetujui dan dipindahkan ke Akaun Modal pekongsi. 2017 Alatan Pejabat Akaun ealisasi Bank RM Jan 31 Kenderaan RM 2017 Bank 58 000 Jan 31 Akaun Belum Bayar 28 000 (Diskaun Diterima) 5 000 Inventori 40 000 Modal Jasmi 1 400 Akaun Belum Terima 35 000 Bank 9 300 Bank (Kadar bayaran) 5 300 99 400 Mo(d25al Razali 2 500 x 13 800) 500 5 520 Modal Jasmi ( 3 x 13 800) 8 280 5 99 400 Akaun Modal Tarik Butiran a ali asmi Tarik Butiran a ali asmi 2017 RM RM 2017 RM RM Jan 31 Realisasi Jan 31 Baki b/b 20 000 30 000 35 000 Akaun Semasa 2 300 1 700 Akaun Belum Bayar 12 000 Realisasi 5 520 8 280 141

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 angka Merekod pembayaran balik modal kepada pekongsi dan menutup Akaun Bank. Tarik Butiran Akaun Modal Butiran a ali asmi 2017 Realisasi a ali asmi Tarik Jan 31 Bank RM RM 2017 35 000 Jan 31 Baki b/b RM RM 20 000 30 000 39 820 4 980 Akaun Semasa 2 300 1 700 Akaun Belum Bayar 12 000 Realisasi 5 520 8 280 39 820 39 980 39 820 39 980 2017 Baki b/b Akaun Bank Realisasi RM Jan 31 Realisasi RM 2017 Pinjaman Bank 2 500 Realisasi 4 800 Jan 31 Realisasi 20 000 58 000 Modal Razali 5 000 Modal Jasmi 500 67 800 39 820 4 980 67 800 Razali dan Jasmi masing-masing menerima wang berjumlah RM39 820 dan RM4 980 apabila perkongsian mereka dibubarkan. Penyelesaian Akaun dal Pek ngsi Berbaki ebit di Ak ir STANDARD Pr ses Pembubaran PEMBELAJARAN Lazimnya Akaun Modal mempunyai baki kredit. Namun begitu, Murid boleh: terdapat situasi Akaun Modal Pekongsi berbaki debit. Perkara ini • Membincangkan berlaku bagi perkongsian yang merekod modal menggunakan Kaedah Modal Berubah. penyelesaian apabila Akaun Modal pekongsi berbaki debit atas sebab-sebab yang berikut: Akaun Modal pekongsi berbaki debit di akhir proses pembubaran. Modal yang Sebab Ambilan yang INFO WEB disumbangkan Akaun berlebihan pekongsi adalah Modal R ugi realisasi Bagi mendapatkan maklumat rendah berbaki melebihi baki mengenai kurangan dalam Nilai aset yang debit kredit Akaun Akaun Modal pekongsi, diambil alih Modal pekongsi sila layari laman sesawang terlalu tinggi berikut: Rajah 4.11 Sebab Akaun Modal Pekongsi Berbaki D ebit h p://eravisi.com/PAK tg5/ ms142 Apabila Akaun Modal berbaki debit, ini menunjukkan berlakunya kurangan dalam Akaun Modal pekongsi. Dalam hal ini, pekongsi perlu membawa masuk tunai tambahan untuk menampung kurangan tersebut. 142

MODUL 4 T erek d kurangan dalam Akaun dal pek ngsi Pada 1 Januari 2017, Akaun Modal Devarajoo mempunyai baki kredit sebanyak RM5 600. Perkongsian Devarajoo dan Rani bersetuju membubarkan perkongsian pada 31 Disember 2017. Mereka telah bersetuju bahawa: (i) Encik Devarajoo akan mengambil alih kenderaan bernilai RM10 200. (ii) Kerugian realisasi yang perlu ditanggung oleh Devarajoo berjumlah RM3 200. Pada tarikh pembubaran, Akaun Modal Devarajoo menunjukkan kedudukan seperti berikut: Akaun Modal Dev arajoo 2017 RM 2017 Dis 31 Realisasi 10 200 Jan 1 Baki b/b RM Realisasi (rugi realisasi) 3 200 5 600 Akaun Modal Devarajoo menunjukkan kurangan modal. Sediakan catatan jurnal dan akaun yang terlibat untuk merekodkan penyelesaian kurangan tersebut. Penyelesaian Catatan Jurnal Am Tarikh Butiran Jurnal Am Debit Kredit NOTA 2017 Folio RM RM 7 800 Akaun Modal Devarajoo Dis 31 Bank 7 800 ditutup setelah tunai dibawa Modal Devarajoo masuk sebagai modal [ Tunai dimasukkan tambahan bagi menampung ke dalam perkongsian] kurangan modal. Catatan dalam akaun lej ar Akaun Modal Dev arajoo 2017 RM 2017 RM Dis 31 Realisasi 10 200 Jan 1 Baki b/b 5 600 Realisasi 3 200 Bank 7 800 13 400 13 400 2017 Akaun Bank RM Dis 31 Modal Devarajoo RM 2017 7 800 143

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 MASTERI TOPIKAL 4.4 1. Nyatakan �ga sebab sesebuah perniagaan perkongsian dibubarkan. 2. Semasa dibubarkan, kenderaan bernilai RM12 800 diambil alih oleh pekongsi Jamal. Tunjukkan catatan jurnal untuk merekod urus niaga tersebut. 3. Semasa pembubaran, pekongsi Muthu dan Leong menanggung kerugian masing-masing berjumlah RM4 500. Di bahagian manakah kerugian tersebut direkodkan ke dalam Akaun Modal Muthu dan Akaun Modal Leong? 4. Alfin, Reno dan David merupakan pekongsi dalam Perkongsian ARD. Semasa pembubaran, Akaun Modal Alfin dan Reno berbaki kredit tetapi Akaun Modal David menunjukkan baki debit. Mengapakah Akaun Modal David berbaki debit? 5. Pada tarikh pembubaran, Akaun Modal Yap mempunyai baki kredit RM3 000. Beliau bersetuju mengambil alih perabot kedai bernilai RM4 000 dan menanggung kerugian realisasi sebanyak RM2 800. Berapakah jumlah tunai yang perlu dibawa masuk oleh Yap? 6. Bu�ran berikut diambil daripada Penyata Kedudukan Kewangan Perkongsian Wawasan pada 30 April 2017. Inventori RM Bank 41 890 Perabot 26 700 Akaun Belum Terima 6 500 9 060 Bu�ran yang manakah �dak dipindahkan ke Akaun Realisasi? 7. Berikut ialah urus niaga yang telah dilakukan semasa proses pembubaran Perkongsian MUD pada 30 Jun 2017. (i) Pekongsi Majid telah mengambil alih kenderaan bernilai RM23 000 pada nilai RM20 300. (ii) Pekongsi Umar telah mengambil alih inventori bernilai RM14 200 pada nilai RM13 200. (iii) Perabot bernilai RM9 600 direalis pada harga RM8 700. Tunjukkan catatan Jurnal Am bagi merekod urus niaga di atas. Keterangan �dak diperlukan. Jawapan: 5)RM3 800 144

MODUL 4 nt S alan dan awapan aleha, etty dan akiah ialah pekongsi dalam Perkongsian 3 yang membahagikan untung atau rugi mengikut nisbah 2 : 2 : 1. Mereka bersetuju untuk membubarkan perkongsian mereka pada 30 Jun 2017. Pada tarikh pembubaran, aset dan liabiliti Perkongsian 3 adalah seperti berikut. Aset RM Inventori 11 500 Akaun Belum Terima Bank 7 000 Lengkapan 5 300 Kenderaan 24 000 Liabiliti: 50 000 Akaun Belum Bayar Pinjaman bank 7 800 Ekuiti Pemilik: 40 000 Akaun Modal aleha Akaun Modal etty 20 000 Akaun Modal akiah 20 000 10 000 Maklumat Tambahan: (i) aleha bersetuju mengambil alih lengkapan pada nilai RM22 000. (ii) Inventori dijual dengan harga RM10 500 dan kenderaan diambil alih oleh etty pada nilai RM40 000. (iii) Pinjaman bank dijelaskan sepenuhnya. (iv) Kutipan daripada Akaun Belum Terima hanya sebanyak RM6 500 dan bakinya dihapuskan sebagai hutang lapuk. (v) Menjelaskan sepenuhnya Akaun Belum Bayar dengan jumlah RM7 300. (vi) Belanja pembubaran dijelaskan sebanyak RM4 200. (vii) Semua urus niaga penerimaan dan pembayaran dibuat melalui bank. Sediakan: (a) Akaun Realisasi (b) Akaun Modal aleha, etty dan akiah (c) Akaun Bank (d) Akaun Belum Bayar (e) Akaun Pinjaman Bank 145

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 Penyelesaian Akaun ealisasi (a) RM 2017 RM 2017 24 000 Jun 30 Modal aleha 22 000 Jun 30 Lengkapan 50 000 Bank 10 500 Kenderaan 11 500 Modal etty 40 000 Inventori 7 000 Bank 6 500 Akaun Belum Terima 4 200 Akaun Belum Bayar 500 Bank 2 5 Modal aleha ( x 17 200) 6 880 Modal etty ( 2 x 17 200) 6 880 5 1 Modal akiah ( 5 x 17 200) 3 440 96 700 96 700 (b) Untung R ealisasi Tarikh Butiran 2017 Akaun Modal Jun 30 Realisasi Zaleha Zetty Zakiah Tarikh Butiran Zaleha Zetty Zakiah RM RM RM 2017 RM RM RM Realisasi 22 000 Jun 30 Baki b/b Realisasi 40 000 Bank 20 000 20 000 10 000 Bank 6 880 6 880 3 440 8 880 26 880 6 560 28 880 46 880 10 000 28 880 46 880 10 000 (c) Akaun Bank Pinjaman Bank RM 2017 RM 2017 Akaun Belum Bayar 40 000 Jun 30 Baki b/b 5 300 Jun 30 Realisasi Realisasi 10 500 Modal akiah 7 300 Realisasi 6 500 4 200 Modal aleha 8 880 6 560 Modal etty 26 880 58 060 58 060 (d) RM 2017 Akaun Belum Bayar 7 800 Jun 30 Bank RM 2017 7 800 Realisasi 7 300 Jun 30 Baki b/b (e) 500 2017 Jun 30 Bank 7 800 Akaun Pinjaman Bank RM RM 2017 40 000 40 000 40 000 Jun 30 Baki b/b 40 000 146

AKTIVITI PENGAYAAN MODUL 4 6K 7D 8R 1U 3P 4T I10 A11 2P B9 5 U Melintang 2. Sebuah perniagaan yang terdiri daripada dua hingga dua puluh orang ahli. 3. Proses ..perniagaan perkongsian adalah lebih mudah berbanding Menegak Syarikat Berhad. 1. Merupakan objektif sebuah perniagaan perkongsian. 4. Liabiliti perniagaan perkongsian adalah 2. Sesebuah perniagaan perkongsian akan . ditutup apabila terdapat perselisihan 7. .dan perundangan perniagaan faham antara pekongsi. perkongsian tertakluk kepada Ikatan 5. Salah satu kandungan dalam ikatan Perjanjian Perkongsian. perkongsian. 8. Akaun sementara yang dibuka untuk 6. Keuntungan atau .perniagaan merekod pembubaran perkongsian perkongsian dikongsi bersama-sama. ialah . . 10. Perjanjian yang dimeterai di antara 9. Gaji yang belum dibayar dikenali sebagai pekongsi dikenali sebagai . gaji . Perjanjian Perkongsian. 11. Penubuhan perniagaan perkongsian tertakluk kepada . Perkongsian 1961. 147

PRINSIP PERAKAUNAN • Tingkatan 5 LATIHAN PENGUKUHAN (SOALAN OBJEKTIF) S alan dan S alan berdasarkan maklumat 1. Apakahyangdimaksudkandenganperkongsian? berikut. Berikut ialah Akaun Modal akaria yang direkod A Satu perniagaan yang menggabungkan menggunakan kaedah modal berubah. kepakaran masing-masing. 2017 Akaun Modal B Perniagaan yang terdiri daripada Dis 31 Ambilan RM 2017 seorang pemilik yang menguruskan RM sendiri perniagaannya. Y 3 000 Jan 1 Baki b/b 30 000 Baki h/b 300 Dis 31 X 15 600 C Perniagaan yang terdiri daripada dua 42 300 hingga dua puluh orang pemilik yang 45 600 45 600 dipanggil pekongsi. 2018 Jan 1 Baki b/b 42 300 D Perniagaan yang mengandungi minimum dua orang ahli dan tiada had maksimum 5. Apakah X? kepada ahli-ahlinya. A R ealisasi B Akaun Belum Bayar 2. Antara berikut, yang manakah merupakan C Faedah atas Ambilan ciri-ciri perniagaan perkongsian? D Pengasingan Untung Rugi I Terdiri daripada dua hingga enam puluh pekongsi. 6. Y ialah ... II Didaftarkan dengan Suruhanjaya Syarikat A G aj i pekongsi Malaysia (SSM). B Faedah atas Modal III Modal perniagaan disumbangkan oleh C Faedah atas Ambilan pekongsi-pekongsi. D Faedah atas Pinjaman IV Perniagaan perkongsian dikenakan cukai pendapatan perkongsian. 7. Antara berikut, butiran yang manakah A I dan II tidak terdapat dalam Akaun Semasa B I dan IV pekongsi? C II dan III I Pinjaman D III dan IV II Gaji pekongsi III Faedah atas Modal 3. Antara berikut, yang manakah komponen IV Faedah atas Pinjaman Bank ekuiti pemilik perniagaan perkongsian? A I dan II I Modal B I dan IV II Ambilan C II dan III III Untung Bersih D III dan IV IV Akaun Semasa A I dan II 8. Maklumat berikut diperoleh daripada B I dan IV Akaun Semasa Mariah. C II dan III D III dan IV Baki pada 1 Julai 2017 RM Faedah atas Modal 4 800 4. Antara berikut, akaun yang manakah tidak Ambilan 3 500 akan dipindahkan ke Akaun Realisasi? Faedah atas Ambilan 2 500 A Akaun Bank Pengasingan Untung Rugi B Akaun Inventori (Kongsi Untung) 250 C Akaun Kenderaan 8 500 D Akaun Belum Terima Berapakah baki Akaun Semasa Mariah pada 148 30 Jun 2017? A RM2 950 C RM12 550 B RM4 450 D RM14 050

MODUL 4 9. Maklumat berikut diperoleh daripada buku 12. Petikan Akaun Realisasi berikut diperoleh Perkongsian Nora dan Mansor. daripada buku Perkongsian Jali dan Joseph. Untung Bersih RM Akaun ealisasi Ambilan 16 000 Faedah atas Modal 2017 RM 2017 RM Faedah atas Ambilan 5 000 4 000 Mac 31 Perabot 4 800 Mac 31 Bank 21 400 500 Kenderaan 18 000 Bank 5 500 Untung atau rugi perkongsian dibahagi Akaun 6 000 Akaun 600 antara Nora dan Mansor mengikut nisbah 3:2. Belum Belum Berapakah jumlah Kongsi Untung yang Terima Bayar diterima oleh Nora dan Mansor? A RM7 500 Bank 2 000 B RM12 500 C RM15 500 Untung atau rugi dibahagi antara Jali dan D RM17 500 Joseph dengan nisbah 1 : 2 Berapakah untung atau rugi bagi Joseph? 10. Apakah yang menyebabkan perniagaan A Rugi RM1 100 perkongsian dibubarkan? B Rugi RM2 200 I Seorang pekongsi mengalami kerugian. C Untung RM1 100 II Seorang pekongsi jatuh sakit. D Untung RM2 200 III Seorang pekongsi meninggal dunia. IV Perintah mahkamah untuk 13. Maklumat berikut berkaitan dengan membubarkan perniagaan. sebuah perniagaan perkongsian. A I dan II B I dan IV Jumlah aset RM C II dan III (tidak termasuk Bank) 50 000 D III dan IV Jumlah liabiliti Belanja Realisasi 5 500 Aset direalisasi 2 500 42 500 11. Apakah catatan yang betul untuk merekod Berapakah Rugi Realisasi? penerimaan w ang atas j ualan kenderaan A RM4 500 semasa proses pembubaran? B RM10 000 C RM10 500 Akaun Akaun D RM15 500 Didebitkan Dikreditkan A Bank Kenderaan 14. Apakah faktor yang menyebabkan B Kenderaan Bank berlakunya kurangan dalam Akaun C Bank Realisasi Modal pekongsi? D Realisasi Bank A Sumbangan modal pekongsi terlalu tinggi. B Untung realisasi yang diperoleh terlalu tinggi. C Nilai aset yang diambil alih oleh pekongsi rendah. D Ambilan yang dibuat oleh pekongsi terlalu banyak. 149