อิทธิพลทางวัฒนธรรม-1

อิทธพิ ลทางวฒั นธรรมของสหรัฐอเมรกิ าทม่ี ผี ลตอ่ ประเทศไทย จดั ทำโดย นางสาวปรารถนา นาคยอง และคณะ เสนอ อาจารย์พงษพ์ ันธ์ พง่ึ ตน รายงาน เรอื่ ง อิทธพิ ลทางวฒั นธรรมของสหรัฐอเมรกิ าทีม่ ผี ลต่อประเทศไทย เปน็ สว่ น หนึ่งของวิชาประวตั ศิ าสตรย์ ุโรป (1643402o) ภาคเรียนที่ 1 ปกี ารศึกษา 2564 คณะมนษุ ยศาสตรแ์ ละสงั คมศาสตร์ มหาวิทยาลยั ราชภฏั สุรินทร์

อิทธพิ ลทางวฒั นธรรมของสหรัฐอเมริกาทีม่ ีผลต่อประเทศไทย นางสาวปรารถนา จัดทำโดย นางสาวชฎารตั น์ นายจักรกฤษณ์ นาคยอง รหัสนกั ศกึ ษา 61191100111 นางสาววรนาฏ ทานวนั รหัสนกั ศกึ ษา 61191100128 นางสาวพัชนดิ า สลบั ศรี รหัสนกั ศกึ ษา 61191100303 จบิ จันทร์ รหัสนกั ศกึ ษา 61191100306 ศรีภวู งษ์ รหสั นักศกึ ษา 61191100320 SECTION 02 เสนอ อาจารย์พงษพ์ ันธ์ พึง่ ตน รายงาน เรอื่ ง อทิ ธพิ ลทางวฒั นธรรมของสหรฐั อเมรกิ าท่ีมผี ลตอ่ ประเทศไทย เปน็ สว่ น หนึ่งของวชิ าประวตั ศิ าสตรย์ โุ รป (1643402o) ภาคเรยี นท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2564 คณะมนุษยศาสตรแ์ ละสังคมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏสุรินทร์

ก คำนำ รายงาน เรื่อง อิทธิพลทางวัฒนธรรมของสหรัฐอเมริกาที่มีผลต่อประเทศไทย จัดทำขึ้นเพื่อศึกษา ค้นคว้าหาความรู้เกี่ยวกับอิทธิพลทางวัฒนธรรมของสหรัฐอเมริกาที่มีผลต่อประเทศไทย และเพื่อจัดทำเอกสาร ประกอบการเรียน โดยในรายงานเล่มนี้ประกอบด้วยความหมายและปัจจัยที่อิทธิพลทางวัฒนธรรมของ สหรัฐอเมริกาที่มีผลต่อประเทศไทย ข้อดี ข้อเสียของอิทธิพลทางวัฒนธรรมสหรัฐอเมริกาที่มีผลต่อประเทศไทย สรุปประเดน็ ในเนอื้ หาดังกล่าวไว้ให้ศกึ ษาอีกดว้ ย ทงั้ นค้ี ณะผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่ารายงานเล่มน้ีจะเปน็ ประโยชน์ต่อผู้ทไ่ี ด้มาศกึ ษาเป็นอยา่ งดี และ คณะผู้จัดทำขอขอบคุณผู้ที่มีส่วนช่วยให้รายงานเล่มนี้สำเร็จ ขออภัยหากมีข้อผิดพลาดประการใด ขออภัยมา ณ โอกาสน้ดี ้วย ผู้จดั ทำ นางสาวปรารถนา นาคยอง และคณะ

ข สารบญั เรอ่ื ง หน้า คำนำ………………………………………………………………………………………………………………….…………………………..ก สารบัญ……………………………………………………………………………………………………………………………………………ข บทนำ………………………………………………………………………………………………………………………………………..1 ความหมาย และความสำคญั ของอทิ ธพิ ลวัฒนธรรม………………………………………………………………………..2 ความหมายของวัฒนธรรม…………………………………………………………………………………………………………….2 ความสำคัญของวฒั นธรรม…………………………………………………………………………………………………………….3 ลักษณะของวัฒนธรรม………………………………………………………………………………………………………………….4 หนา้ ทข่ี องวฒั นธรรม…………………………………………………………………………………………………………………….4 ปัจจยั ที่มีผลตอ่ อทิ ธพิ ลทางวัฒนธรรม……………………………………………………………………………………………6 อิทธพิ ลทางวัฒนธรรมอเมรกิ าที่มีต่อไทย………………………………………………………………………………………..7 วฒั นธรรมชาตินยิ มตะวนั ตกท่ีมีอิทธิพลต่อวัฒนธรรมไทย………………………………………………………………….9 อทิ ธิพลของวัฒนธรรมต่างชาตทิ มี่ ีต่อสงั คมไทย………………………………………………………………………………11 ข้อด/ี ข้อเสีย จากการที่ประเทศไทยไดร้ ับอิทธิพลทางวัฒนธรรมสหรฐั อเมรกิ า…………………………………..13 ขอ้ ดีอิทธิพลทางวฒั นธรรมสหรฐั อเมรกิ า……………………………………………………………………………………….13 ขอ้ เสยี อิทธิพลทางวฒั นธรรมสหรฐั อเมรกิ า……………………………………………………………………………………14 สรปุ ………………………………………………………………………………………………………………………………………..14 อา้ งอิง…………………………………………………………………………………………………………………………………………….ค

1 บทนำ วัฒนธรรมมีความหมายครอบคลุมทุกสง่ิ ทุกอย่าง ที่แสดงออกถึงวิถชี วี ิตของมนุษย์ในสังคมกลมุ่ ใดกลุ่มหนึ่ง หรือสังคมใดสังคมหนึ่ง มนุษย์ได้คิดสร้างระเบียบกฎเกณฑ์ใช้ในการปฏิบัติ การจัดระเบียบตลอดจนระบบความ เชอ่ื คา่ นิยม ความรู้ และเทคโนโลยีตา่ ง ๆ ในการควบคมุ และใชป้ ระโยชน์จากธรรมชาติ วฒั นธรรมคอื ความเจรญิ ก้าวหน้าของมนุษย์ หรอื ลกั ษณะประจำชนกลุ่มใดกลุ่มหน่ึงที่อยู่ในสังคม ซ่ึงไม่เพียงแต่จะ หมายถึงความสำเร็จในดา้ นศิลปกรรมหรือมารยาททางสังคมเท่าน้ัน กล่าวคือ ชนทุกกลุ่มต้องมีวัฒนธรรม ดังนน้ั เมือ่ มคี วามแตกต่างระหวา่ งชนแตล่ ะกลมุ่ ก็ยอ่ มมคี วามแตกต่างทางวัฒนธรรมน่ันเอง เชน่ ชาวนาจีน กับชาวนาใน สหรฐั อเมรกิ า ยอ่ มมคี วามแตกต่างกนั วฒั นธรรมคือส่งิ ท่ีมนษุ ยเ์ ปลีย่ นแปลงหรอื ปรับปรุงหรอื ผลิตสรา้ งขนึ้ เพ่ือความเจรญิ งอกงามในวิถชี ีวติ และส่วนรวม วัฒนธรรมคือวิถีแห่งชีวิตของมนุษย์ในส่วนร่วมที่ถ่ายทอดกันได้ เรียนกันได้ เอาอย่างกันได้ วัฒนธ รรมจึงเป็น ผลผลิตของส่วนร่วมที่มนุษย์ได้เรียนรู้มาจากคนสมัยก่อน สืบต่อกันมาเป็นประเพณี วัฒนธรรมจึงเป็นทั้งความ คิดเห็นหรือการกระทำของมนุษย์ในส่วนร่วมที่เป็นลักษณะเดียวกัน และสำแดงให้ปรากฏเป็นภาษา ความเชื่อ ระเบียบประเพณี วัฒนธรรมเป็นสิ่งที่ไม่มั่นคงที่หรือใช้เฉพาะในสังคมหนึ่งเท่านั้น ในปัจจุบันมีความก้าวหน้า ทางเทคโนโลยีและการขนส่งคมนาคม ทำให้การเผยแพร่วัฒนธรรมกระทำได้รวดเร็วยิ่งขึ้นกระบวนการนี้เรียกว่า การเผยแพรว่ ฒั นธรรมกระทำได้รวดเรว็ ย่ิงข้ึนกระบวนการนีเ้ รยี กวา่ การเผยแพร่หรอื การกระจายทางวัฒนธรรม การรับเอาอิทธิพลทางวัฒนธรรมของสหรัฐอเมริกาเข้ามามีบทบาทในวิถีชีวิตของคนไทยก็เปรียบเสมือนดาบสอง คมที่มีทั้งผลดีและผลเสียอย่างแน่นอน แต่อย่างไรก็ตามก็ขึ้นอยู่ที่คนไทยเองเลือกที่จะรับวัฒนธรรมต่างชาติหรือ วัฒนธรรมอเมริกาควรเลือกรับให้เหมาะสมกับสังคมและวิถีชีวิตของคนไทยโดยไม่ให้ถูกวัฒนธรรมสหรัฐอเมริกา กลนื กนิ ไปหมด

2 ความหมาย และความสำคัญของอทิ ธพิ ลวัฒนธรรม ความหมายของวฒั นธรรม การที่มนุษย์มาอยู่รวมกันเป็นกลุ่มเป็นสังคมขึ้นมาย่อมต้องมีความสัมพันธ์ระหว่างสมาชิกของกลุ่มมี ระเบียบแบบแผนที่ควบคุมพฤติกรรมของบุคคลในกลุ่มให้อยู่ในขอบเขตที่จะอยู่ร่วมกันอย่างมีความสงบสุข สิ่งที่ เป็นเครื่องมือในการควบคุมพฤติกรรมของกลุ่มคนเหล่านี้เรียกว่า \"วัฒนธรรม\" ดังนั้น วัฒนธรรมจึงเปรียบเสมือน อาภรณห์ ่อหุ้มร่างกายตกแตง่ คนให้นา่ ดู วัฒนธรรมเปน็ ส่งิ ท่ตี อ้ งควบคู่กับคนเสมอไป วัฒนธรรมมีความหมายครอบคลุมทุกสิ่งทุกอย่าง ที่แสดงออกถึงวิถีชีวิตของมนุษย์ในสังคมกลุ่มใดกลุ่ม หนึ่ง หรือสังคมใดสังคมหนึ่ง มนุษย์ได้คิดสร้างระเบียบกฎเกณฑ์ใช้ในการปฏิบัติ การจัดระเบียบตลอดจนระบบ ความเชอ่ื ค่านิยม ความรู้ และเทคโนโลยีต่าง ๆ ในการควบคุมและใช้ประโยชนจ์ ากธรรมชาติ วัฒนธรรมคือความเจริญก้าวหน้าของมนุษย์ หรือลักษณะประจำชนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งที่อยู่ในสังคม ซึ่งไม่ เพียงแต่จะหมายถึงความสำเร็จในด้านศิลปกรรมหรือมารยาททางสังคมเท่านั้น กล่าวคือ ชนทุกกลุ่มต้องมี วัฒนธรรม ดังนั้น เมื่อมีความแตกต่างระหว่างชนแต่ละกลุ่ม ก็ย่อมมีความแตกต่างทางวัฒนธรรมนั่นเอง เช่น ชาวนาจนี กับชาวนาในสหรฐั อเมริกา ย่อมมีความแตกต่างกนั วัฒนธรรมคือสิ่งที่มนุษย์เปลี่ยนแปลงหรือปรับปรุงหรือผลิตสร้างขึ้น เพื่อความเจริญงอกงามในวิถีชีวิต และส่วนรวม วัฒนธรรมคือวิถีแห่งชีวิตของมนุษย์ในส่วนร่วมที่ถ่ายทอดกันได้ เรียนกันได้ เอาอย่างกันได้ วัฒนธรรมจึงเปน็ ผลผลิตของสว่ นรว่ มท่ีมนุษย์ได้เรียนรู้มาจากคนสมัยก่อน สบื ต่อกนั มาเป็นประเพณี วฒั นธรรมจึง เป็นทั้งความคิดเห็นหรือการกระทำของมนุษย์ในส่วนร่วมที่เป็นลักษณะเดียวกัน และสำแดงให้ปรากฏเป็นภาษา ความเชื่อ ระเบียบประเพณี พระราชบัญญัติ วัฒนธรรมแห่งชาติพุทธศักราช 2485 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พุทธศักราช 2486 ไดใ้ ห้ความหมายของวฒั นธรรมไว้ ดังน้ี 1. วัฒนธรรม คือ ลักษณะที่แสดงถึงความเจริญงอกงาม ความเป็นระเบียบเรียบร้อย ความกลมเกลียว ก้าวหนา้ ของชาติ และศลี ธรรมอนั ดขี องประชาชน 2. วัฒนธรรมจงึ เป็นลักษณะพฤติกรรมตา่ งๆ ของมนุษย์ซึ่งเป็นวิถชี ีวิตของมนษุ ย์ ทั้งบุคคลและสังคมที่ได้ วิวัฒนาการต่อเนื่องมาอย่างมีแบบแผน แต่อย่างไรก็ดีมนุษย์นั้นไม่ได้เกาะกลุ่มอยู่เฉพาะในสังคมของตนเอง ได้มี ความสมั พันธต์ ิดต่อกับสังคมต่างๆ ซง่ึ อาจอยู่ใกล้ชิดมพี รมแดนติดต่อกัน หรือยปู่ ะปนในสถานทีเ่ ดียวกนั หรือ การท่ี

3 ชนชาติหนึ่งตกอยู่ใต้การปกครองของชนชาติหนึ่ง มนุษย์เป็นผู้รู้จักเปลี่ยนแปลงปรับปรุงสิ่งต่าง ๆ จึงนำเอา วัฒนธรรมที่เห็นจากได้สัมพันธ์ติดต่อมาใช้โดยอาจรับมาเพิ่มเติมเป็นวัฒนธรรมของตนเองโดยตรงหรือนำเอามา ดดั แปลงแกไ้ ขให้สอดคลอ้ งเหมาะสมกับสภาพวัฒนธรรมที่มีอยู่เดิม ในปัจจุบันนี้จึงไม่มีประเทศชาตใิ ดท่ีมีวัฒนธรรมบริสุทธิ์อย่างแท้จริง แต่จะมีวัฒนธรรมทีม่ ีพืน้ ฐานมาจาก ความรู้ ประสบการณ์ทส่ี ังคมตกทอดมาโดยเฉพาะของสังคมน้นั และจากวฒั นธรรมแหล่งอ่นื ทเี่ ข้ามาผสมปะปนอยู่ และวัฒนธรรมไทยก็มแี นวทางเชน่ นี้ ความสำคัญของวัฒนธรรม วัฒนธรรมเป็นเรือ่ งทสี่ ำคญั ยิง่ ในความเป็นชาติ ชาติใดทีไ่ รเ้ สยี ซึง่ วฒั นธรรมอนั เปน็ ของตนเองแลว้ ชาตนิ น้ั จะคงความเป็นชาติอยู่ไม่ได้ ชาติที่ไร้วัฒนธรรม แม้จะเป็นผู้พิชิตในการสงคราม แต่ในที่สุดก็จะเป็นผู้ถูกพิชิตใน ด้านวัฒนธรรม ซ่ึงนับว่าเป็นการถูกพชิ ิตอย่างราบคาบและสิน้ เชิง ทงั้ นี้เพราะผทู้ ี่ถูกพชิ ติ ในทางวัฒนธรรมนั้นจะไม่ รู้ตัวเลยว่าตนได้ถูกพิชิต เช่น พวกตาดที่พิชิตจีนได้ และตั้งราชวงศ์หงวนข้ึนปกครองจีน แต่ในที่สุดถูกชาวจีนซ่งึ มี วฒั นธรรมสูงกว่ากลืนจนเป็นชาวจนี ไปหมดสิ้น ดงั นน้ั จงึ พอสรุปไดว้ ่า วฒั นธรรมมีความสำคัญดังน้ี 1. วัฒนธรรมเปน็ ส่ิงท่ชี ้ีแสดงให้เหน็ ความแตกตา่ งของบุคคล กลมุ่ คน หรือชมุ ชน 2. เป็นสงิ่ ทีท่ ำใหเ้ หน็ ว่าตนมีความแตกตา่ งจากสัตว์ 3. ช่วยให้เราเข้าใจสิ่งต่าง ๆ ที่เรามองเห็น การแปลความหมายของสิ่งที่เรามองเห็นนั้นขึ้นอยู่กับ วัฒนธรรมของกลุ่มชน ซึ่งเกิดจากการเรียนรู้และถ่ายทอดวัฒนธรรม เช่น ชาวเกาะซามัวมองเห็นดวงจันทร์ว่ามี หญิงกำลงั ทอผ้า ชาวออสเตรเลียเห็นเป็นตาแมวใหญ่กำลงั มองหาเหยอ่ื ชาวไทยมองเหน็ เหมือนรูปกระต่าย 4. วฒั นธรรมเปน็ ตวั กำหนดปัจจัย 4 เช่น เครอื่ งน่งุ ห่ม อาหาร ทีอ่ ยูอ่ าศยั การรักษาโรค 5. วฒั นธรรมเป็นตัวกำหนดการแสดงความร้สู ึกทางอารมณ์ และการควบคุมอารมณ์ เช่น ผชู้ ายไทยจะไม่ ปลอ่ ยใหน้ ้ำตาไหลตอ่ หน้าสาธารณะชนเม่อื เสยี ใจ 6. เป็นตัวกำหนดการกระทำบางอย่าง ในชุมชนว่าเหมาะสมหรือไม่ ซึ่งการกระทำบางอย่างในสังคมหน่ึง เปน็ ท่ยี อมรับว่าเหมาะสมแตไ่ มเ่ ป็นทย่ี อมรบั ในอกี สังคมหน่ึง จะเหน็ ได้ว่าผสู้ รา้ งวัฒนธรรมคอื มนษุ ย์ และสงั คมเกิดข้ึนก็เพราะ “มนุษย”์ วัฒนธรรมกบั สังคมจงึ เป็นสิ่งคู่ กนั โดยแต่ละสงั คมย่อมมวี ัฒนธรรมและหากสังคมมีขนาดใหญห่ รือมีความซับซ้อน มากเพียงใด ความหลากหลาย

4 ทางวัฒนธรรมมักจะมีมากขึ้นเพียงใดนั้นวัฒนธรรมต่าง ๆ ของแต่ละสังคมอาจเหมือนหรือต่างกันสืบเนื่องมาจาก ความแตกต่างทางดา้ นความเช่อื เชื้อชาติ ศาสนาและถิน่ ท่ีอยู่ เป็นตน้ ลักษณะของวฒั นธรรม เพื่อที่จะให้เข้าใจถึงความหมายของคำว่า \"วัฒนธรรม\" ได้อย่างลึกซึ้ง จึงขออธิบายถึงลักษณะของ วฒั นธรรม ซึง่ อาจแยกอธบิ ายไดด้ ังตอ่ ไปนี้ 1. วัฒนธรรมเปน็ พฤติกรรมที่เกิดจากการเรียนรู้ มนุษยแ์ ตกตา่ งจากสัตว์ ตรงทม่ี ีการรู้จักคิด มีการเรียนรู้ จดั ระเบียบชวี ิตใหเ้ จริญ อย่ดู ีกินดี มคี วามสขุ สะดวกสบาย รู้จักแก้ไขปัญหา ซึง่ แตกต่างไปจากสัตว์ที่เกิดการเรียนรู้ โดยอาศยั ความจำเทา่ นน้ั 2. วัฒนธรรมเป็นมรดกของสังคม เนื่องจากมีการถ่ายทอดการเรียนรู้ จากคนรุ่นหน่ึงไปสู่คนรุ่นหนึง่ ท้ัง โดยทางตรงและโดยทางอ้อม โดยไม่ขาดช่วงระยะเวลา และ มนุษย์ใช้ภาษาในการถ่ายทอดวัฒนธรรม ภาษาจึง เปน็ สญั ลักษณ์ทีใ่ ชถ้ า่ ยทอดวฒั นธรรมน่นั เอง 3. วัฒนธรรมเป็นวิถีชีวิต หรือเป็นแบแผนของการดำเนินชีวิตของมนุษย์ มนุษย์เกิดในสังคมใดก็จะ เรยี นรู้และซมึ ซบั ในวฒั นธรรมของสงั คมท่ีตนเองอาศยั อยู่ ดงั นน้ั วฒั นธรรมในแต่ละสังคมจึงแตกตา่ งกัน 4. วัฒนธรรมเปน็ สิ่งที่ไมค่ งที่ มนุษย์มีการคิดค้นประดิษฐ์สิ่งใหม่ ๆ และ ปรับปรุงของเดิมให้เหมาะสมกบั สถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป เพื่อความเหมาะสม และความอยู่ รอดของสังคม เช่น สังคมไทยสมัยก่อนผู้หญิงจะ ทำงานบา้ น ผ้ชู ายทำงานนอกบา้ น เพอื่ หาเลย้ี ง ครอบครวั แตป่ จั จบุ ันสภาพสังคมเปลย่ี นแปลงไป ทำให้ผู้หญิงต้อง ออกไปทำงานนอกบา้ น เพอ่ื หา รายได้มาจุนเจือครอบครวั บทบาทของผู้หญงิ ในสังคมไทยจึงเปลย่ี นแปลงไป หน้าท่ีของวัฒนธรรม วัฒนธรรมเป็นตัวกำหนดรูปแบบของสถาบัน ซึ่งมีลักษณะแตกต่าง กันไปในแต่ละสังคม เช่น วัฒนธรรม อิสลามอนญุ าตให้ชาย (ท่มี ีความสามารถเล้ยี งดูและ ให้ความ ยุติธรรมแกภ่ รรยา) มีภรรยาไดม้ ากกวา่ 1 คน โดยไม่ เกดิ 4 คน แตห่ ้ามสมสู่ ระหวา่ ง เพศเดยี ว กัน อยา่ งเดด็ ขาด ในขณะทศ่ี าสนาอ่นื อนุญาตใหช้ ายมภี รรยาได้เพียง 1 คน แตไ่ มม่ บี ญั ญตั หิ ้าม ความสมั พันธ์ระหวา่ งเพศเดียวกนั ฉะนน้ั รปู แบบของสถาบนั ครอบครวั จงึ อาจแตกตา่ งกนั วัฒนธรรมเป็นสิ่งที่กำหนดพฤติกรรมของมนุษย์ พฤติกรรมของคน จะเป็นเช่นไรก็ขึ้นอยู่กับวัฒนธรรม ของกลมุ่ สงั คมนัน้ ๆ เช่น วัฒนธรรมในการพบปะทักทายของ ไทย ใชใ้ นการสวสั ดีของชาวตะวันตกทว่ั ไปใช้ในการ สมั ผสั มอื ของชาวทเิ บตใช้การแลบลิ้น ของชาว มุสลิมใชก้ ารกล่าวสลาม เป็นตน้

5 วัฒนธรรมเป็นสิ่งที่ควบคุมสังคม สร้างความเป็นระเบียบ เรียบร้อย ให้แก่สังคม เพราะในวัฒนธรรมจะมี ทั้งความศรัทธา ความเชอื่ ค่านยิ ม บรรทัดฐาน เปน็ ตน้ ตลอดจน ผลตอบแทนในการปฏบิ ัติและบทลงโทษเม่ือฝ่า ฝืน ฉะนั้นจึงกล่าวได้ว่า ถ้าหากเข้าใจในเรื่องวัฒนธรรมดีแล้ว จะทำให้ สามารถเข้าใจพฤติกรรมต่าง ๆ ของ คนในแตล่ ะสงั คมไดอ้ ยา่ งถกู ต้อง

6 ปจั จยั ท่ีมีผลตอ่ อิทธิพลทางวฒั นธรรม ปัจจัยทางวฒั นธรรม 1. สอดคลอ้ งหรือเขา้ กับความประพฤตทิ มี่ อี ย่เู ดิม 2. อิทธิพลของศาสนา คนสว่ นใหญ่นับถือศาสนาพุทธ ดงั นน้ั พระพุทธศาสนาจึงมอี ทิ ธิพลต่อคนไทยมาก 3. การเหน็ คุณประโยชน์ หากประชาชนส่วนใหญเ่ หน็ วา่ ทำแลว้ ได้ประโยชน์ ประชาชนจะรกั ษาและปฎิบัติ ตามวฒั นธรรมน้ันๆ 4. กลุ่มผลประโยชน์ เป็นกลุ่มที่ต้องรักษาวัฒนธรรมของตน บุคคลเหล่านี้เห็นว่าวัฒนธรรมไทยเป็นของดี อยู่แล้ว จึงพยายามส่งเสริมและคัดค้านการเปลี่ยนแปลงใดๆที่ทำลายวัฒนธรรมที่ตนเห็นว่าดี และจะสนับสนุน สง่ เสริมการเปลีย่ นแปลงทท่ี ำให้วฒั นธรรมท่ีตนสง่ เสริมนั้นดขี ้นึ 5. ตัวแทนของวัฒนธรรม 6. สภาพทางเศรษฐกิจ หากเศรษฐกจิ รุ่งเรือง ไมข่ าดแคลน คนจะมจี ิตใจสบาย ความปกติสขุ จะเกิดขึ้น คน จะอยูอ่ ย่างสงบหรอื พยายามอย่ใู ห้ดีขน้ึ โดยสิง่ ใดดีมักจะรบั ไว้เ วฒั นธรรมจงึ ดำรงอยไู่ ด้ และอาจมีวัฒนธรรมที่ใหม่ และดียง่ิ ขึน้

7 อทิ ธพิ ลทางวัฒนธรรมอเมริกาทม่ี ตี อ่ ไทย อทิ ธิพลอทางวฒั นธรรมเมริกาในเมอื งไทย บทความโดยนิธิ เอยี วศรีวงศ์ เมือ่ ส้นิ สุดสงครามโลกอเมริกากลายเป็นประเทศมหาอำนาจอนั ดับหนึ่งของโลก กองทัพอเมรกิ ันไม่ได้เข้ามา ปลดอาวุธทหารญี่ปุ่นในเมืองไทย แต่ก็คงฝากขนมนมเนยและของเล่นเด็กมากับทหารอังกฤษที่ต้องเข้ามาปลด อาวุธญี่ปุ่นด้วย เพื่อให้อังกฤษสามารถปฏิบัติการทางจิตวิทยาได้ผลดี จิตวิทยาอังกฤษเป็นผลให้สิ่งเหล่านั้น กลายเปน็ สินคา้ ในตลาดที่กำลังหวิ โหยของไทย แต่อทิ ธพิ ลอเมริกนั ในเมืองไทยไม่ได้จำกัดอยู่กับคุณภาพของสินค้า เพียงอยา่ งเดียวดังเยอรมัน เพราะในไม่กี่ปีต่อมา รฐั บาลไทยก็นำประเทศไปผูกกับอเมริกนั ในฐานะมหามิตร สินค้า อเมริกัน, เงินช่วยเหลืออเมริกัน, ที่ปรึกษาอเมริกัน, ทุนการศึกษาอเมริกัน, สำนักข่าวสารอเมริกัน, สื่ออเมริกัน ฯลฯ หล่ังไหลเข้ามาเต็มบ้านเต็มเมือง ทนุ การศึกษาอเมรกิ ันซึ่งแจกจา่ ยกระจายไปอย่างกวา้ งขวางทำให้ในขณะน้ัน ทุกคนสามารถเข้าถึงการเป็นอเมริกาได้โดยง่ายด้วยการไปศึกษาต่อที่อเมริกาทำให้ได้รับวัฒนธรรมต่างๆมาใน หลายๆด้านซงึ่ วัฒนธรรม แบ่งออกเป็น 3 ดา้ นคอื 1. ด้านการศึกษา ในอดีตหลังสงครามโลกจบลงอเมริกาได้มอบทุนการศึกษาไปอย่างกว้างขวางเพื่อ สนับสนุนประเทศไทยในการศึกษาต่ออเมรกิ าแมค้ รอบครวั ยากจนซ่งึ ไดร้ ับทนุ การศึกษาซึ่งไดร้ ับโอกาสได้เต็มที่ ซ่ึง ได้รับวัฒนธรรมการศึกษามาเรื่อยๆเนื่องจากเป็นค่านิยมในอดีต แต่ในปัจจุบันอิทธิพลด้านการศึกษา “ในแบบ” ของอเมริกันลดลงอย่างเห็นได้ชัด เนื่องจากไม่มีครูอเมริกันตามโครงการให้ความช่วยเหลืออยู่ในโรงเรียนหรือ มหาวิทยาลัย รวมไปถึงการวางแผนด้านการศึกษา ไม่มี “ผู้เชี่ยวชาญ” อเมริกันเป็นที่ปรึกษาด้วย แม้ว่าฐานะ เศรษฐกจิ ของคนชั้นกลางไทยดีข้ึน จึงสง่ ลูกหลานไปเรียนในอเมริกาอยู่ต่อไป แตส่ ่วนใหญเ่ รียนทางด้านเทคโนโลยี (รวมท้ังเทคโนโลยกี ารจัดการด้วย) จึงย่อมเป็นสอื่ ทางวัฒนธรรมทไ่ี มค่ ่อยดนี ัก งานแปลจากหนงั สอื อเมรกิ นั คือพวก how to ทัง้ หลาย ซ่งึ แมย้ งั ขายได้จนถึงขายดี ก็ไม่น่าจะเป็นตัวแทนท่ีดีนักของวัฒนธรรมอเมริกัน ตรงกันข้ามด้วย ซ้ำ หนงั สือแปลขายดี (อย่างไมน่ ่าเช่ือ) กลบั เปน็ นวนิยายยโุ รป, งานวิชาการของนักวิชาการออสเตรเลียบ้าง ยุโรป บ้าง นวนิยายของเฮมมิงเวย์ที่แปลไทยเล่มสุดท้าย พิมพ์หลายปีมาแล้ว ในขณะที่สงครามและสันติภาพของตอล สตอยซึ่งนำมาพิมพ์ใหม่กลับขายได้ดีพอสมควร นวนิยายของคัฟกากำลังได้รับความสนใจจากนักอ่านไทยเพิ่มขึ้น คนไทยกำลังถูก westernized ลึกขึ้นจากงานแปล แต่ไม่ใช่จากต้นฉบับนักเขียนอเมริกัน เด็กไทยถูกส่งไปเรียน หนังสือทีส่ งิ คโปร์, ญป่ี ุ่น, เกาหลี, จนี , เยอรมน,ี ประเทศสแกนดิเนเวีย, ฯลฯ มากกวา่ ถูกส่งไปสหรฐั 2. ด้นวัฒนธรรมการบริโภค วัฒนธรรมการบริโภคของคนไทย ล้วนแต่มีสินค้าของอเมริกาเพราะในอดีต สินค้าต่างๆล้วนแล้วแต่มีสินค้า อเมริกา-ไทย เนื่องด้วยเป็นค่านิยมในยุนั้นเพราะด้วยคุณภาพของสินค้า หรือ สิ่งของการกิน เครื่องใช้ ภาพยนตร์ ล้วนแต่ได้รับมาจากอเมริกาแต่ในปัจจุบันวัฒนธรรมการบริโภคของไทยเคย ได้รับอิทธิพลจากอเมริกันสูงมาก แต่จำนวนของหนังฮอลลีวู้ดที่เข้าฉายตามโรงภาพยนตร์ในปัจจุบั นลดลง ส่วน หนึ่งก็เพราะธุรกิจโรงภาพยนตร์กำลังจะผ่านไปในสังคมไทย เหมือนกับที่ผ่านไปในสงั คมอื่น น่าประหลาดที่หนงั ซี รีส์ ซึ่งพูดถึงกันมากในเมอื งไทย แม้ว่าฉายในทีวีบอกรับอเมริกัน แต่ผู้สร้างและบางครั้งรวมนักแสดงส่วนใหญ่เปน็

8 คนอังกฤษ ร้านอาหารด่วนของอเมริกันมีลูกค้าลดลงในเมืองไทย ส่วนหนึ่งก็เพราะสินค้าเหล่านั้นถูกลอกเลียน ทั่วไป วิถีชีวิตที่คนชั้นกลางไทยดำเนินอยู่เวลานี้ หลายอย่างมีต้นกำเนิดในวัฒนธรรมอเมริกัน เช่น การแต่งกายท่ี เรียบง่ายในที่สาธารณะ แต่บัดนี้มันกลายเป็นวัฒนธรรมของคนทั้งโลกไปแล้ว จึงไม่เหลือความเป็นอเมริกันอยู่ใน กางเกงยีนส์ หรอื รองเท้าผ้าใบอีกต่อไป (นอกจากยีห่ ้อ ซงึ่ ก็ลดความสำคญั ลงไปมากแลว้ ในเมอื งไทย) 3. วัฒนธรรมประชาธิปไตย ในอดีตสหรัฐอเมริกาทางด้านประชาธิปไตยนั้นได้เข้ามาร่วมกับรัฐบาลไทย ในการต่อตา้ นคอมมิวนสิ ต์ในประเทศและท่วั โลกซึง่ กลายเปน็ วัฒนธรรมในการต่อต้านคอมมวิ นิสต์และหลังหมอแบ รดลีย์ อเมริกันก็แทบไม่มีบทบาทด้านประชาธิปไตยในประเทศไทย ในระหว่างสงครามเย็น อเมริกันสนับสนุน รัฐบาลอะไรก็ได้ที่สามารถรักษาเสถียรภาพของประเทศไว้ได้ โดยเฉพาะเสถียรภาพด้านนโยบายต่างประเทศ ดังนั้นรัฐบาลไทยที่อเมริกันสนับสนุนอย่างแรงกล้าจึงล้วนเป็นรัฐบาลเผด็จการทั้งสิ้น พันธมิตรของอเมริกันใน ประเทศไทยที่ไว้วางใจได้ จึงล้วนเป็นเผด็จการ, สมุนเผด็จการ, หรือผู้ได้รับประโยชน์จากเผด็จการเกือบทั้งสิ้น ดังนั้น แม้สิ้นยุคสงครามเย็นไปแล้ว ถึงอเมริกันอยากส่งเสริมประชาธิปไตยในประเทศไทยอย่างจริงใจ ก็คงทำได้ ยากมาก เพราะอเมริกนั กไ็ ม่มีพันธมิตรคนไทยทีน่ ่าไว้วางใจอยู่เลย แม้มเี จา้ หนา้ ท่ที างการทูตที่พดู ไทยได้คล่องปร๋อ ก็ไม่รู้จะพูดกับใคร นอกจากสมัครพรรคพวกหรือเส้นสายของสมัครพรรคพวก ซึ่งมักนิยมเผด็จการมากกว่า ประชาธปิ ไตย ฉะนนั้ ที่วา่ อเมริกนั ยังมีอทิ ธิพลทางวฒั นธรรมอยู่ในประเทศไทย อาจร่อยหรอไปจนแทบไม่เหลืออีก แล้ว การเผยแพร่วัฒนธรรมอเมริกันเป็นไปอย่างเข้มข้นผ่านสื่อประเภทต่างๆ ความจริงวัฒนธรรมเอเชีย โดยเฉพาะของจีนเองก็มีแนวโน้มการเผยแพร่ทีไ่ ม่ธรรมดาเช่นกัน เพียงแตย่ ังมจี ำนวนส่ือและระบบการตลาดท่ีเป็น รองฝ่ายอเมริกัน ต่อไปคาดว่าจะสามารถพัฒนาได้มากขึ้น ประเด็นวัฒนธรรมมีความสำคัญ เนื่องจากเป็นสิ่งท่ี แสดงถึง “อทิ ธิพลครอบงำ” ความคิดและจารตี ของชาตอิ นื่ ๆ เป็นเครอ่ื งมอื โฆษณาชวนเชอื่ ท่มี ีประสิทธภิ าพสงู สดุ วัฒนธรรมที่มีชื่อเสียงในประเทศอเมริกามีหลายอย่างด้วยกัน แต่กีฬา ดนตรี และศิลปะ ถือว่าเป็น วัฒนธรรมที่สำคัญของชาวอเมริกัน กีฬาอย่างอเมริกันฟุตบอล เบสบอล บาสเก็ตบอล และไอซ์ฮอกกี้ เป็นกีฬา 4 ชนิดที่ได้รับความนิยมอย่างมากในอเมริกา ในการแข่งขันโอลิมปิกครั้งที่ผ่านๆ มา อเมริกามักจะเป็นประเทศที่ ได้รับเหรียญทองในกีฬาประเภทต่างๆ อยู่ในลำดับต้นๆ เสมอ และการเล่นกีฬาในมหาวิทยาลัย ก็ถือว่าเป็นส่วน สำคัญมากของวฒั นธรรมดา้ นกฬี าของอเมริกา นอกจากเรื่องกีฬาแล้ว ประเทศอเมริกายังมีตลาดเพลงที่ใหญ่เป็นอันดับสองของโลกอีกด้วย และด้วย ความที่อเมริกาเป็นประเทศที่มีวัฒนธรรมหลากหลายมาก แนวเพลงที่ได้รับความนิยมในอเมริกาจึงมีตั้งแต่ป็อป ร็อค ไปจนถงึ แจส็ รทิ ึม และบลสู ์ ศิลปะแขนงอ่นื ๆ อยา่ งเช่น การแสดงมวิ สคิ อล การเต้น ศิลปะการแสดง แฟชน่ั และการถ่ายรูป ก็เป็นสง่ิ ที่ได้รบั ความนิยมมากเช่นกัน ดไี ซเนอร์ที่มชี ือ่ เสยี งระดบั โลกหลายคนใชช้ ีวิตอยูใ่ นประเทศ อเมริกา และเมืองนิวยอร์กก็มีชื่อเสียงด้านละครบรอดเวย์เป็นอย่างมาก บรอดเวย์มักจะเดินทางไปจัดการแสดง ตามท่ีตา่ งๆ ทว่ั ประเทศ

9 วฒั นธรรมชาตนิ ยิ มตะวันตกท่ีมีอทิ ธิพลต่อวัฒนธรรมไทย ด้วยลักษณะของอิทธิพลของวัฒนธรรมตะวันตกที่แฝงมาในรูป ต่างๆ ตามสื่อมวลชนภาพยนต์ ซึ่งเรา บริโภคอย่จู นคิดว่าเปน็ วฒั นธรรมสากล จนหลงไปวา่ เป็นอารยธรรม จนทำให้เราหลงลืมภมู ิปญั ญาดง้ั เดมิ ท่ีดีงามไป และมอี ทิ ธิพลต่อวิธคี ดิ วิธีทำงานของพวกเราเปน็ อย่างมาก จนยากที่จะถอนออกไปได้ ซ่ึงพอสรุปเป็นเรื่องหลกั ๆ ได้ 3 ประการคือ ความเป็นปัจเจกบุคคล การแข่งขัน และการมองโลกแบบเครื่องจักร ความเป็นปัจเจกนำไปสู่การ เห็นแก่ตวั ขาดความสัมพันธ์กบั ส่ิงรอบตัว ทำให้ไมเ่ ข้าใจในความสมั พนั ธ์ทคี่ วรจะเป็นไมส่ ามารถทจี่ ะรวมพลังกันที่ จะทำ สิง่ ทีย่ ิง่ ใหญใ่ ห้เกิดขึน้ การแขง่ ขันทีไ่ ม่ใชเ่ ฉพาะแข่งดี แต่เป็นการแขง่ กนั ทำลายลา้ งกนั ในขณะเดยี วกนั ดังจะ เห็นได้จากความพยายามที่จะพิชิตโลกที่จะเป็นหนึ่งอันก่อให้เกิดการ ทำลายสิ่งแวดล้อม เบียดเบียนเพื่อมนุษย์ ด้วยกันอย่างไม่รู้ตัว และการมองโลกแบบเครื่องจกั ร ที่คิดให้ทุกสิง่ ทุกอย่างเป็นเครื่องจกั รที่ควบคุ้มดว้ ยกฏเกณฑ์ ทางฟสิ ิกส์ แบบนิวตัน ซ่งึ ก่อให้เกิดความซบั สนและความขัดแย้ง ไมส่ ามารถท่จี ะเห็นถึงผลกระทบในองค์รวม และ ความสัมพันธ์เชื่อมโยง ซึ่งสิงที่เห็นได้ชัดอีกอย่างหนึ่งก็คือเราไม่สามารถที่จะอยู่ในโลกนี้ได้ อย่ างมีความสุขและ สมานฉันท์ ด้วยแนวคิดตามความเชื่อดังกล่าวยังคงมีอิทธิพลต่อสังคม และองค์กรอยู่ทุกหัวระแหง ทำให้ยิ่งมีการ พฒั นาก็ยิ่งกอ่ ใหเ้ กิดปัญหาในสังคมไทยอย่างตอ่ เนื่องมากมาย และก็ยังคงดำรงสภาพนต้ี ่อไปถา้ หากไมท่ ำอะไรที่จะ แก้ปํญหา ผู้นำจะต้องออกมาช่วยเหลือในส่วนนี้ โดยสร้างการมีส่วนร่วม และสร้างความสัมพันธ์ให้เกิดขึ้น ผู้นำ อย่างได้เป็นปํญหาเสียเอง ซึ่งทุกวันนี้ผู้นำยุคปัจจุบันยังคงวนเวียนกับการที่ไม่รู้ว่าจะทำงานร่วม กันอย่างไร การ จัดหาสรรหา สิ่งที่จำเป็นและต้องการอย่างรวดเร็วได้อย่างไร และจะทำงานให้บรรลุผลตรงตามจุดประสงค์ เป้าหมายไดอ้ ยา่ งไร เราต้องเปลี่ยนแนวคดิ จากสง่ิ ท่ีทำให้เราอยู่แยกกัน และแบ่งแยกทกุ ส่ิงทกุ อย่าง ใหม้ ีพฤตกิ รรม องค์กรใหม่อย่างเร่งด่วน ในการเรียนรู้ การทำงานร่วมกันท่ามกลางความแตกต่าง เปลี่ยนการมองแบบเครื่องจักร มาเป็นแนวคดิ ทยี่ ดื หย่นุ ไทยได้รับวัฒนธรรมตะวันตกหลายด้านมาตั้งแต่สมัยอยุธยา ในระยะแรกเป็นความก้าวหน้าด้าน การทหาร สถาปัตยกรรม ศิลปวิทยาการ ในสมัยรัตนโกสินทร์ตั้งแต่รัชกาลที่ 3 เป็นต้นมา คนไทยรับวัฒนธรรม ตะวนั ตกมากข้ึน ทำให้มีผลตอ่ การเปลย่ี นแปลงวิถขี องคนไทยมาจนถงึ ปจั จบุ ัน ดวั อย่างวฒั นธรรมตะวันตกที่มีอิทธพิ ลตอ่ สังคมไทยทสี่ ำคญั มีดังนี้ 1. ด้านการทหาร เป็นวัฒนธรรมตะวันตกแรก ๆ ที่คนไทยรับมาตั้งแต่อยุธยา โดยซื้ออาวุธปืนมาใช้ มี การสร้างป้อมปราการตามแบบตะวันตก เช่น ป้อมวิไชยประสิทธิ์ที่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ออกแบบโดยวิศวกรชาว ฝร่งั เศส ในสมัยรตั นโกสินทรม์ ีการจ้างชาวองั กฤษเข้ามารับราชการเพือ่ ทำหนา้ ที่ให้คำ ปรึกษาดา้ นการทหาร มีการ ต้ังโรงเรยี นนายรอ้ ย การฝึกหดั ทหารแบบตะวันตก

10 2. ด้านการศึกษา ในสมัยรัชกาลที่ 3 มีชนชั้นนำจำนวนหนึ่ง เช่น พระอนุชาและขุนนางได้เรียน ภาษาอังกฤษและวิทยาการตะวันตก ในสมัยรัชกาลที่ 4 ทรงจ้างครูต่างชาติมาสอนภาษาอังกฤษและความรู้แบบ ตะวันตกในราชสำนัก ในสมัยรัชการลที่ 5 มีการตั้งโรงเรียนแผนใหม่ ตั้งกระทรวงธรรมการขึ้นมาจัดการศึกษาแบบใหม่ ทรงส่งพระราช โอรสและนักเรียนไทยไปศึกษาที่ประเทศต่าง ๆ เช่น โรงเรียนแพทย์ โรงเรียนกฎหมาย ในสมัยรัชกาลที่ 6 มี พระราชบญั ญัตกิ ารศกึ ษาภาคบงั คบั และการตั้งจฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลยั 3. ด้านวิทยาการ เช่น ความรู้ทางด้านดาราศาสตร์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงใช้ ความรู้ทางดาราศาสตร์จนสามารถ คำนวณการเกิดสุริยุปราคาได้อย่างถูกต้อง ความรู้ทางการแพทย์สมัยใหม่ ซ่ึง เริ่มในสม้ยรัชกาลที่ 3 ในสมัยรัชกาลที่ 5 มีการจัดตั้งโรงพยาบาล โรงเรียนฝึกหัดแพทย์และพยาบาล ความรู้ทาง การแพทยแ์ บบตะวนั ตกน้ไี ดเ้ ป็นพ้นื ฐานทางการแพทย์และสาธารณสุขไทย ในปจั จุบัน ด้านการพิมพ์ เริ่มจากการพิมพ์หนังสือพิมพ์รายปักษ์ภาษาไทยขึ้นเป็นครั้งแรกใน พ.ศ.2387 ชื่อ \"บางกอกรีคอร์ เดอร์\" การพิมพ์หนังสือทำให้ความรู้ต่าง ๆ แพร่หลายมากขึ้น ในด้านการสื่อสารคมนาคม เช่น การสร้างถนน สะพาน โทรทัศน์ โทรศัพท์ กล้องถ่ายรูป รถยนต์ รถไฟฟ้า เครื่องคอมพิวเตอร์ เป็นต้น ซึ่งช่วยอำนวยความ สะดวกสบายใหแ้ ก่คนไทยเป็นอยา่ งมาก 4. ดา้ นแนวคิดแบบตะวันตก การศึกษาแบบตะวันตกทำให้แนวคิดทางการปกครอง เช่นประชาธิปไตย คอมมิวนิสต์ สาธารณรัฐแพร่เข้ามาในไทย และมีความต้องการให้มีการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง นอกจากนี้ วรรณกรรมตะวันตกจำนวนมากก็ได้มีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนรปู แบบการประพันธ์ จากร้อยกรองเป็นร้อยแก้ว และ การสร้างแนวคิดใหม่ ๆ ในสังคมไทย เช่น การเข้าใจวรรณกรรมรูปแบบนวนยิ าย เช่น งานเขียนของดอกไม้สด ศรี บูรพา 5. ด้านวิถีการดำเนนิ ชีวิต การรับวัฒนธรรมตะวนั ตกและสิ่งประดิษฐ์ตา่ ง ๆ มาใช้ ทำให้วิถีการดำเนนิ ชีวิตของคนไทยแบบเดิมเปลี่ยนแปลงไป เช่น การใช้ช้อนส้อมรับประทานอาหารแทนการใช้มือ การนั่งเก้าอี้แทน การนั่งพื้น การใช้เครื่องแต่งกายแบบตะวันตกหรือปรับจากตะวันตก การปลูกสร้างพระราชวัง อาคารบ้านเรือน แบบตะวนั ตก ตลอดจนนำกีฬาของชาวตะวนั ตก เชน่ ฟุตบอล กอลฟ์ เขา้ มาเผยแพร่ เป็นต้น โปรตุเกส เป็นชาติตะวันตกชาติแรกที่เข้ามาในสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 นำวัฒนธรรมการทำปืน ไฟ การสร้างป้อมต่อต้านปืนไฟ ยุทธวิธีทางการทหาร การทำขี้ผึ้งรักษาแผล การทำขนมฝอยทอง ขนมฝรั่ง เป็น ทหารอาสาสมัยพระชยั ราชาธิราช รบกับพม่า 120 คน ฮอลันดาเข้ามาสมัยในสมัยพระนเรศรวรมหาราช อาคารที่ฮอลันดาสร้าง ไทยเรียกว่า \"ตึกวิลันดา\" นำ อาวุธปนื มาขาย รวมทง้ั เครือ่ งแก้ว กลอ้ งยาสูบ เครื่องเพชรเครื่องพลอย ในสมยั สมเดจ็ พระนารายณ์มหาราชก็ทรง พอพระทยั แว่นตา และกลอ้ งส่องทางไกลจากฮอลันดา

11 อังกฤษ เข้ามาในราชสำนักสมยั พระเอกาทศรถ มุ่งทางด้านการค้า แต่สู้ฮอลันดาไม่ได้ เช่น ยอร์ช ไวท์ มตี ำ่ แหน่งเปน็ ออกหลวงวิชิตสาคร ส่วน แซมมวล ไวท์ ได้เป็นนายทา่ เมอื งมะรดิ ฝรั่งเศส เข้ามาสมัยพระนารายณ์มหาราช เพื่อเผยแผ่ศาสนาคริสต์ คณะบาทหลวงได้นำความรู้ด้านการแพทย์ การศกึ ษา การทหาร ดาราศาสตร์ การวางทอ่ ประปา การสร้างหอดูดาวทล่ี พบุรแี ละอ่ืน ๆ อีกหลายแหง่ ในสมัยอยุธยาตอนปลายความสมั พันธ์กับชาติตะวันตกลดลงและหยุดชะงักไปใน สมัยพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจา้ อยหู่ ัว ทรงปรับปรงุ ประเทศตามแบบตะวนั ตกโดยมีการเปิดสัมพนั ธ์ทางการทตู เพราะตะหนัก ถึงภยันตรายที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เป็นการป้องกันการแทรกแซงภายใน วัฒนธรรมตะวันตกจึงเริม่ ผสมผสานจนเป็นท่ี ยอมรบั และเข้ามามีบทบาทในดา้ นต่าง ๆ ดังนี้ 1. การเมืองการปกครอง รับเอาประเพณี ค่านิยม วัฒนธรรม เข้ามาในประเทศ เพราะมีพระบรมวงศานุวงศ์ไป เรียนต่างประเทศ มกี ารปฎิรูปการปกครองแบบชาตติ ะวนั ตก ต้งั กระทรวง 12 กระทรวง 2. เศรษฐกิจ ยกเลิกระบบไพร่ เลิกทาส ใช้เงินตราเป็นตัวกลางในการซื้อขาย ตั้งธนาคารแห่งแรก คือ บุคคลัภย์ (Book Club) ตอ่ มาคอื ธนาคารไทยพาณชิ ย์ 3. ด้านสังคม เลิกระบบหมอบคลานมาเป็นแสดงความเคารพ ให้นั่งเก้าอี้แทน เปลี่ยนแปลงการแต่งกาย จัด การศึกษาเป็นระบบโรงเรียน ต่อมาในสมัยรัชกาลท่ี 6 ไดอ้ อกพระราชบัญญัติประถมศกึ ษา พ.ศ. 2464 การศึกษาขยายถึงระดับมหาวิทยาลัย มีพระราชบัญญัตินามสกุล และคำนำหน้าชื่อ นาย นาง นางสาว เด็กหญิง เดก็ ชาย สรุปได้ว่า คนไทยมีวัฒนธรรมที่เป็นของตนเองมาตั้งแต่สุโขทัย ซึ่งแสดงออกถึงความเป็นชาติที่มีความรัก ความสามัคคีและสงบสุข อย่างไรก็ตาม วัฒนธรรมไทยก็เหมือนวัฒนธรรมของชนชาติอื่นที่เป็นวัฒนธรรมแบบ ผสมผสาน คือ 1. มีวฒั นธรรมดังเดมิ เป็นของตนเอง 2. รบั เอาวฒั นธรรมอื่นจากภายนอกท่ีไดต้ ดิ ต่อสมั พันธก์ ัน มาผสมผสานให้เกดิ ประโยชน์ตอ่ สว่ นรวม อทิ ธพิ ลของวัฒนธรรมตา่ งชาตทิ ม่ี ีต่อสังคมไทย วฒั นธรรมเป็นส่ิงทไี่ ม่มั่นคงที่หรือใช้เฉพาะในสงั คมหน่ึงเทา่ นัน้ ในปจั จุบันมีความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี และการขนส่งคมนาคม ทำให้การเผยแพร่วัฒนธรรมกระทำได้รวดเร็วยิ่งขึ้นกระบวนการนี้เรียกว่า การเผยแพร่ วัฒนธรรมกระทำได้รวดเร็วยิ่งขึ้นกระบวนการนี้เรียกว่า การเผยแพร่หรือการกระจายทางวัฒนธรรม( Cultural Diffusion) หลังการปฏิวัติอุตสาหกรรมในยุโรป ทำให้ชนชาติเหล่านั้นแข่งขันกันแสวงหาอาณานิคมในทวีปเอเชียด้วยแล้ว สังคมไทยก็ตกเป็นเป้าหมายของกลุ่มชาวยุโรป โดยเฉพาะอังกฤษ ฝรั่งเศส และอิทธิพลของวัฒนธรรม ตะวันตกก็ ยงั คงต่อเนื่องมาจนถงึ ปจั จุบนั ด้วยสาเหตุตอ่ ไปนี้ 1. ความเจริญทางด้านการคมนาคมขนส่ง ทำใหก้ ารเดินทางสะดวก การเผยแพรว่ ัฒนธรรมจะเร็วข้นึ

12 2. อทิ ธิพลจากสือ่ มวลชนต่าง ๆ เชน่ ภาพยนตร์ โทรทศั น์ หนงั สือ และสิ่งตพี ิมพ์อ่ืน ๆ 3. การเผยแพรว่ ฒั นธรรมโดยตรง คือ ประเทศต่าง ๆ ส่งคนเขา้ มาเผยแพร่ หรอื จากการออกไปศึกษาเล่าเรยี น เม่ือ กลับมาแลว้ กน็ ำวฒั นธรรมนั้นมาเผยแพร่ อทิ ธิพลของวฒั นธรรมต่างชาติในสงั คม แยกเปน็ ดา้ นตา่ ง ๆ นี้ 1. ทางการศึกษา วัฒนธรรมขอมอินเดยี เข้ามามีอทิ ธพิ ลในสมยั สโุ ขทยั และกรงุ ศรีอยธุ ยา - ภาษาตะวันตก เริ่มเข้าสมัยรัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เมื่อร้อยเอกเจมส์ โลว์ ชาวอังกฤษคิด ตวั พมิ พภ์ าษาไทยไดส้ ำเร็จ - รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีการปฎิรูปการศึกษาและสังคม มีการตั้งกระทรวง ธรรมการ เร่ิมมีการจัดการศึกษาแบบตะวันตกต้ังแตน่ นั้ มา - ปัจจุบันระบบการศึกษาของไทยยึดหลักแนวทางจากประเทศสหรัฐอเมริกา ทั้งด้านปรัชญาการศึกษา เนื้อหา และกระบวนการเรียนการสอน ส่วนวิทยาการสมัยใหม่ ในวงการศึกษาของไทยรับมาจาก ตะวันตกเป็น ส่วนใหญ่ 2. ทางการเมือง - สมัยสุโขทัยการปกครองเป็นแบบพ่อปกครองลกู - สมัยกรุงศรอี ยธุ ยา รับอทิ ธพิ ลจากขอมและอินเดีย เปน็ แบบลทั ธิเทวราช กษตั รยิ ์ เป็นสมมติเทพ (ข้า กบั เจา้ บ่าวกบั นาย) - สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ในสมัยรัชกาลที่ 5 เริ่มมีสภาที่ปรึกษา นับเป็นการเริ่มเข้าสู่ระบอบ ประชาธปิ ไตย จนกระท่ังปพี .ศ. 2475 จงึ เป็นประชาธิปไตยโดยแทจ้ ริง ซง่ึ ได้รบั อทิ ธิพลจากประเทศในยุโรป 3. ทางเศรษฐกจิ ระบบเศรษฐกิจเป็นแบบเสรีนิยม หรอื ทุนนิยม ได้รบั อิทธพิ ลจากตะวันตกมากที่สดุ 4. ทางสังคมและวัฒนธรรม อิทธิพลจากต่างชาติทำให้วิถีชีวิตคนไทยเปลี่ยนแปลงไป ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ เหน็ อกเหน็ ใจมีความอบอ่นุ นอ้ ยลง มีการชงิ ดีชงิ เดน่ ความสัมพนั ธเ์ ปล่ยี นเปน็ แบบ ทุตยิ ภูมิ

13 ขอ้ ดี/ข้อเสยี จากการท่ีประเทศไทยไดร้ บั อทิ ธิพลทางวัฒนธรรมสหรัฐอเมรกิ า จากการทปี่ ระเทศไทยได้รบั อิทธพิ ลจากนานาประเทศรวมถงึ สหรฐั อเมริกาเอง กเ็ ปรียบเสมือนเหรียญสอง ด้าน ดาบสองคมลว้ นมีข้อดีและข้อเสียตา่ งกันออกไป ทงั้ น้เี นื่องจากสหรัฐอเมรกิ าเปน็ ชาติอภิมหาอำนาจไม่ใช่เรื่อง แปลกที่อิทธิพลทางวัฒนธรรม ทั้งวัฒนธรรมทางด้านภาษา กายแต่งกาย อาหาร สถาปัตยกรรม และอื่นๆ ขยาย เข้ามาสู่นานาประเทศรวมทั้งประเทศไทย เมื่ออิทธิพลทางด้านวัฒนธรรมเข้ามาสู่ประเทศไทยแล้วจึงก่อให้เกิดทงั้ ผลดีและผลเสยี อยู่ท่ีการเลือกที่จะรับวัฒนธรรมสหรัฐอเมรกิ าควรเลือกรบั ให้เหมาะสมกับสงั คมและวิถีชีวิตของคน ไทย ขอ้ ดีและข้อเสียจากการท่ปี ระเทศไทยไดร้ บั อิทธิพลทางวฒั นธรรมจากสหรัฐอเมริกามดี ังน้ี ขอ้ ดอี ิทธิพลทางวัฒนธรรมสหรัฐอเมริกา 1. อิทธิพลทางวฒั นธรรมการศึกษา(ภาพรวมการศึกษา) จะเห็นได้ว่าคนไทยได้รับอิทธิพลทางวัฒนธรรมทางการศึกษา เช่นภาษาอเมริกัน การที่คนไทยจำนวนไม่ น้อยที่ไปศึกษาต่อที่อเมริกา แล้วได้นำเอาความรู้เอาเทคโนโลยมี าพัฒนาทางด้านการแพทย์ ทางการเมือง การใช้ ภาษาอเมรกิ ันสื่อสารก่อให้เกิดประโยชน์ท่ีตามมาไม่ว่าจะติดต่อค้าขายทำธรุ กจิ รวมถึงการศึกษาดา้ นดีไซน์ไม่ว่าจะ เปน็ ทางสถาปตั ยกรรม เสื้อผ้า และอาหาร ซึ่งก่อใหเ้ กิดการพัฒนาประเทศใหเ้ ทยี บกับนานาประเทศ 2. อทิ ธิพลทางวัฒนธรรมทางด้านการอปุ โภค/บริโภค ช่วงหลังจากที่สหรัฐอเมริกาได้ขึ้นเป็นชาติมหาอำนาจ อิทธิพลทางด้านการอุปโภคบริโภคขยายตัวเข้าสู่ ประเทศไทยอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นวัฒนธรรมทางด้านการกินของคนไทยการเข้ามาของร้านอาหารชื่อดังจาก อเมริกาส่งผลดีต่อประเทศไทยคือสะดวก รวดเร็วในการทาน การประยุกต์ระหว่างอาหารไทยกับอาหารอเมริกัน เพื่อก่อให้เกิดแบรนด์หรือธุรกิจใหม่ๆเกิดขึ้น นอกจากอิทธิพลทางด้านอาหารการกินแล้ว อิทธิพลทางวัฒนธรรม ด้านนวัตกรรมเทคโนโลยียังเป็นบทบาทสำคัญอีกอย่างเช่น โทรศัพท์มือถือสมาร์ทโฟน รวมไปถึงแอพิเคชั่นต่างๆ ยกตัวอย่างที่สำคัญมากๆคือ Facebook ที่ส่งผลดีในการติดต่อสื่อสาร สะดวก รวดเร็ว รวมทั้งส่งผลดีต่อการ ทอ่ งเทย่ี วเมืองไทยอีกดว้ ย 3. อทิ ธิพลทางวฒั นธรรมทางดา้ นดนตรี วรรณกรรม การละคร และภาพยนตร์ แน่นอนอยู่แล้วว่าอิทธิผลทางด้านดนตรี วรรณกรรม การละคร และภาพยนตร์เข้ามามีบทบาทใน สังคมไทยอย่างมากพร้อมยังส่งผลในทางที่ดีอีกด้วย อาทิเช่น ด้านดนตรีที่เข้ามามีบทบาทในการทำเพลงใน ประเทศไทยเพื่อพฒั นาสูต่ ลาดรวมท้ังพฒั นาศลิ ปินไทย ด้านการละครและภาพยนต์กม็ ีสว่ นสำคัญที่เป็นแบบอยา่ ง

14 และผลักดันให้วงการภาพยนต์ของไทยขึ้นอีกระดับ แม้กระทั่งทัวร์บาร์ คลับ ผับ บาร์ ที่เข้ามาส่งเสริมการ ท่องเทย่ี วในเมืองไทย ข้อเสียอิทธิพลทางวฒั นธรรมสหรัฐอเมริกา การรับอิทธิพลทางวัฒนธรรมสหรัฐอเมริกา ทำให้วิถีชวี ติ คนไทยเปลี่ยนแปลงไป ความเอื้อเฟื้อเผ่ือแผ่เหน็ อกเหน็ ใจมีความอบอุ่นน้อยลงมีการชงิ ดีชงิ เดน่ ความสัมพนั ธ์เปล่ยี นเป็นแบบทุติยภมู ิ ก่อให้เกิดการขัดแย้งระหว่าง คนรนุ่ เก่าและคนรุ่นใหม่ การรบั เอาวัฒนธรรมต่างชาติมาใช้มากๆจะถูกกลืนกินทางวฒั นธรรม ขาดเอกลักษณ์ของ ตัวเอง ยกตวั อยา่ งสำคญั ๆคือ 1.ทางด้านทางด้านการอุปโภค/บริโภค การเข้ามาของอาหารหรือวัฒนธรรมทางด้านนวัตกรรมที่มากข้ึน ส่งผลเสยี ท่ตี ามมาคือคนไทยกนิ ของไทยใช้ของไทยน้อยลงก่อปัญหาทางเศรษฐกิจหรือทำให้ธุรกิจต่างๆท่ีเกี่ยวข้อง กบั วฒั นธรรมไทยลดลง 2.ทางดา้ นดนตรี วรรณกรรม การละครและภาพยนตร์ แน่นอนอยูแ่ ลว้ ว่าถ้าหากรับเอาวัฒนธรรมต่างชาติ เข้ามามบี ทบาทมากๆอาจจะก่อให้เกิดผลเสียร้ายแรงอย่างมากต่อวฒั นธรรมทางดา้ นดนตรี วรรณกรรม การละคร และภาพยนต์ไทยถูกกลนื หรือหายไป 3.วัฒนธรรมทางด้านจิตใจ การรับวัฒนธรรมต่างชาติเข้ามาแน่นอนว่าส่งผลเสียด้านจิตใจไม่มากก็น้อย เพราะจริตนิสัยของคนไทย ศาสนา แตกต่างจากคนสหรัฐอเมริกามาก หากคนรุ่นใหม่รับเอาวัฒนธรรมของ สหรัฐอเมริกาเข้ามามีบทบาทมากๆ อาทิเช่น สังคมก้มหน้า ไม่กลัวบาปบุญคุณโทษ ขาดศีลธรรมจริยธรรม ขนบธรรมเนียมไทยก็อาจส่งผลเสียทางด้านจติ ใจของคนในครอบครวั ชุมชน สังคมอยา่ งแนน่ อน สรุป สรุปได้ว่าการรับเอาอิทธิพลทางวัฒนธรรมของสหรัฐอเมริกาเข้ามามีบทบาทในวิถีชีวิตของคนไทยก็ เปรียบเสมือนดาบสองคมที่มีทั้งผลดีและผลเสียอย่างแน่นอน แต่อย่างไรก็ตามก็ขึ้นอยู่ที่คนไทยเองเลือกที่จะรับ วัฒนธรรมต่างชาติหรือวัฒนธรรมอเมริกาควรเลือกรับให้เหมาะสมกับสังคมและวิถีชีวิตของคนไทยโดยไม่ให้ถูก วฒั นธรรมสหรัฐอเมริกากลนื กินไปหมด

ค อ้างองิ นเิ ทศ ตินณะกลุ (2544). การเปลย่ี นแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม. โครงการผลติ ตําราและเอกสาร การสอน คณะรฐั ศาสตรจ์ ุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ยศ สันตสมบตั .ิ ( 2537). มนุษยกับวัฒนธรรม.กรุงเทพฯ : สํานกั พิมพมหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร ศรีศักร วลั ลโิ ภดม, วลยั ลกั ษณ์ ทรงศิริ.ฟืน้ หลังความหลากหลายทางวัฒนธรรม.สำนักพิมพ:์ มูลนธิ ิเลก็ -ประไพ สพุ ัตรา สภุ าพ. (2531). สงั คมและวัฒนธรรมไทย. พิมพครั้งท6่ี . กรุงเทพฯ : ไทยวฒั นาพานิช อคิน รพพี ฒั น (2551). วัฒนธรรมคือความหมาย.กรงุ เทพฯ : โอ. เอส. พรนิ้ ติง้ เฮาส. Thomas Paine ,ภัควดี วรี ะภาสพงษ์ . Common Sense. Bookscape. พิมพค์ รงั้ ที่ 1 — มกราคม 2563 https://sites.google.com/site/61raksawathnthrrmpraphenithiy/ นิธิ เอียวศรวี งศ์ (สืบคน้ เมื่อวันท่ี 4 ตลุ าคม 2564) https://www.hotcourses.in.th/study-in-usa/essentials/culture/ (สบื คน้ เมื่อวนั ท่ี 7 ตลุ าคม 2564) http://www.baanjomyut.com/library/thai_culture3 (สบื ค้นเม่อื วนั ที่ 6 ตลุ าคม 2564)