ارگونومی

‫ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ‬ Ergonomics

‫‪www.elearning.rayanegan.com‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬‬ ‫ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺷــﺘﻪ ای از ﻋﻠﻮم ﮐﻪ ﺑﻪ دﺳــﺖ آوردن‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﻣﯿﺎن اﻧﺴـــــﺎن و ﻣﺤﯿﻂ )ﮐﺎر و زﻧﺪﮔﯽ( ﻫﺪف‬ ‫اﺻـــﻠﯽ آن اﺳـــﺖ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﺷــــﻮد ‪.‬ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ ﺑﺎ ارزﯾﺎﺑﯽ‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎ و ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎی اﻧﺴــــــــــــــﺎن (ﺑﯿﻮﻣﮑﺎﻧﯿﮏ و‬ ‫آﻧﺘﺮوﭘﻮﻣﺘﺮی)‪ ،‬اﺳــــﺘﺮس ﻫﺎی ﮐﺎری و ﻣﺤﯿﻄﯽ )ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژی‬ ‫ﮐﺎر و روان ﺷـــﻨﺎﺳــــﯽ ﺻــــﻨﻌﺘﯽ)‪ ،‬ﻧﯿﺮوﻫﺎی اﺳــــﺘﺎﺗﯿﮏ و‬ ‫دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ روی ﺑﺪن اﻧﺴــــــــﺎن )ﺑﯿﻮﻣﮑﺎﻧﯿﮏ( ﺧﺴــــــــﺘﮕﯽ‬ ‫)ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژی ﮐﺎر و روان ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺻﻨﻌﺘﯽ ( و ﻃﺮاﺣﯽ اﯾﺴﺘﮕﺎه‬ ‫ﮐﺎری و اﺑﺰارﻫﺎ )آﻧﺘﺮوﭘﻮﻣﺘﺮی و ﻣﻬﻨﺪﺳـﯽ( ﺳـﺮ و ﮐﺎر دارد‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ از ﻋﻠﻮم ﺑﺴــﯿﺎری ﺗﺸـــﮑﯿﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫اﻫﺪاف ﻋﻠﻢ ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ ارﮔﻮﻧﻮﻣﯿﮏ ﻋﻠﻢ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳـــــــــﺎزﮔﺎر‬ ‫ﻣﺤﯿﻂ و ﻣﺤﺼـﻮاﻟﺖ ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮان اﺳﺖ‪ .‬ارﮔﻮﻧﻮﻣﯿﮏ در ﻧﻈﺮ اول‬ ‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳــﺖ آﮔﺎﻫﯽ و ﻋﻠﻢ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺻـــﺪﻣﺎت و ﻧﺎراﺣﺘﯽ‬ ‫ﻫﺎی ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﺸـــــــــﺪه ﻣﻌﻨﯽ ﺷﻮد در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮع‬ ‫اﺻﻠﯽ آن ﭘﯿﺶ از ﺑﺮرﺳـﯽ وﻗﻮع ﺿـﺎﯾﻌﻪ ای‪ ،‬ﺗﻘﻮﯾﺖ راﺣﺘﯽ و‬ ‫رواﻧﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪www.elearning.rayanegan.com‬‬ ‫ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ‪:‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮان‐ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ‐ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺳﺘﺎدی و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ واژه ‪:‬‬ ‫ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ اﻧﺴﺎﻧﯽ‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﮐﺎر‬ ‫ﺗﻨﺎﺳﺐ ﮐﺎر ﺑﺎ اﻧﺴﺎن‬ ‫آﻧﺘﺮوﭘﻮﻣﺘﺮی‬ ‫ﺣﻤﻞ ﺑﺎر‬

‫ﺳﻮال ﭘﺮﺗﮑﺮار و ﭘﺮﮐﺎرﺑﺮد و ﺟﻮاب ‪:‬‬ ‫ﻣﻮرد از اﺻﻮل ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ؟‬ ‫ﺑﺎ ﭘﻮﺳﭽﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻃﺒﯿﻌﯽ ﮐﺎر ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫از اﻋﻤﺎل ﻧﯿﺮوی زﯾﺎد ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫وﺳﺎﯾﻞ و اﺑﺰارﻫﺎ را در ﺣﺪ دﺳﺘﺮﺳﯽ آﺳﺎن ﻗﺮار دﻫﯿﺪ‪.‬‬ ‫ارﺗﻔﺎع ﺳﻄﺢ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﺎرﻫﺎ و ﺣﺮﮐﺎت ﺗﮑﺮاری را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺴﺘﮕﯽ و ﺑﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮏ را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺸﺎر وارده ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﯾﺎ ﺑﺎﻓﺖ را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻀﺎی اﺿﺎﻓﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﻓﺮاﻫﻢ آورﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﭘﻮﺳﭽﺮ‪ ،‬ورزش و ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت ﺑﺪﻧﯽ را در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎر ﺧﻮد ﻟﺤﺎظ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ آﺋﯿﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻤﻞ ﺑﺎر ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از وﺳﺎﯾﻞ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺑﺮای اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﭼﻘﺪر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫ﻣﺎده ‪ ‐٣‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﺑﺮای ﺣﻤﻞ ﺑﺎر ﻣﺘﻌﺎرف ﺑﺎ دﺳﺖ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰار ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺑﺮای‬ ‫ﮐﺎرﮔﺮ ‪ ٢٠‬ﮐﯿﻠﻮ ﮔﺮم‬ ‫ﻣﺎده ‪ ‐۴‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﺑﺮای ﺣﻤﻞ ﺑﺎر ﻣﺘﻌﺎرف ﺑﺎدﺳﺖ ﺑﺪون وﺳﺎﺋﻞ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺑﺮای ﮐﺎرﮔﺮ‬ ‫ﻧﻮﺟﻮان ‪ ١٠‬ﮐﯿﻠﻮ ﮔﺮم‬ ‫ﻣﺎده ‪ ۶‬ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ ﻣﮑﻠﻒ اﺳﺖ ﻧﺤﻮه ﺻﺤﯿﺢ ﺣﻤﻞ ﺑﺎر را ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﺮان آﻣﻮزش دﻫﺪ ﺣﻤﻞ ﺑﺎر ﺑﺮای‬ ‫زﻧﺎن در ﻃﻮل ﺑﺎرداری و ده ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از زاﯾﻤﺎن ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‬ ‫رﯾﺴﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﺎی ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‪:‬‬ ‫ارﺗﻌﺎش‐ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‐اﺳﺘﺮس‐ﮐﺎر ﺗﮑﺮاری‐ﻧﯿﺮو‐ﭘﻮﺳﭽﺮ)وﺿﻌﯿﺖ ﮐﺎری(‐ﻣﺤﯿﻂ‐روﺣﯽ‬ ‫‪www.elearning.rayanegan.com‬‬

‫اﻫﺪاف ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ؟‬ ‫ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻛﺎر‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻨﻮدي و رﺿﺎﻳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻤﯿﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻛﺎر و اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﻼﻣﺖ‬ ‫ﮐﺎﻫﺶ ﺣﻮادث‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪات ﺑﻨﺠﻞ‬ ‫ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﺳﻄﺢ اﻳﻤﻨﻲ و ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻛﺎر‬ ‫ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﺑﻬﺮه وري‬ ‫ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﺳﻮد ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﺎﻻﺑﺮدن ﺳﻄﺢ دﺳﺘﻤﺰد و ﺣﻘﻮق ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬ ‫‪www.elearning.rayanegan.com‬‬

‫‪www.elearning.rayanegan.com‬‬ ‫ﺳﺮﻓﺼﻞ ﻫﺎ و ﭼﮑﯿﺪه ای از ﻫﺮ ﻓﺼﻞ ‪:‬‬ ‫آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ‪:‬‬ ‫در اﯾــﻦ ﻓﺼـﻞ ﺑــــﺎ ﺗﻌـﺎرﯾـﻒ ﻟﻐـﻮی و ﻋﻠﻤــﯽ و اﻫــﺪاف اﺳﺘﻔــﺎده از ﻋﻠــﻢ ارﮔــﻮﻧـــﻮﻣــﯽ آﺷﻨــﺎ ﻣـﯽ ﺷــﻮﯾــﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﻮاع ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ‪:‬‬ ‫ﺑﺎ ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ ﻣﺎﮐﺮو و ﮐﯿﺮو آﺷﻨﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﯾﺪ و ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ آن ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام از زﯾــﺮﺑﺨﺶ ﻫﺎ ﭼﮕﻮﻧــﻪ اﯾﺠﺎد ﺷﺪﻧــﺪ‪.‬‬ ‫اﻫﺪاف ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ‪:‬‬ ‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻓﻮاﯾﺪ ﮐﺎرﺑﺮدی ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ را ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ﻫﺪف اﺻﻠﯽ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ و ﻓﻮاﯾــﺪآن را‬ ‫ﺑـــﺮای ﺗﻤـــﺎم دﯾﻨﻔﻌــﺎن ﻣــﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎﯾﺎن و ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪.‬‬ ‫ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ اداری‪:‬‬ ‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎ آﺳﯿﺐ ﻫﺎی اداری ﺧﺼﻮﺻﺎ ﮐﺎر ﺑﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﺷﻨﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ و ﺗﻤﺮﯾﻨــﺎت ورزﺷﯽ ﺑﺮای ﮐﺎﻫــﺶ‬ ‫ﻋﻮارض آن را ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﻢ‪.‬‬ ‫ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ ﺻﻨﻌﺘﯽ‪:‬‬ ‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ اﺑﺰارآﻻت ﻧﺤﻮه ﮐﺎر ﺑﺎ آﻧﻬﺎ و اﺑﺰارآﻻت ارﮐﻮﻧﻮﻣﯿﮏ ﭼﻄﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ آﺷﻨــﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﯾــﻢ‬ ‫ﺣﻤﻞ ﺑﺎر‪:‬‬ ‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺣﻤﻞ ﺑﺎر و روش ﺻﺤﯿﺢ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﺑﺎر آﺷﻨﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ‪.‬‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﻋﺪم ﮐﺎر ارﮔﻮﻧﻮﻣﯿﮏ‪:‬‬ ‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ در ﺻﻮرت ﻋﺪم رﻋﺎﯾﺖ ارﮔﻮﻧﻮﻣﯿﮏ در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی روزاﻧﻪ دﭼﺎر ﭼﻪ ﻋﻮارﺿﯽ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ و ﺑﯿﻤﺎری اﺳﮑﻠﺘﯽ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از آن ﭼﯿﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ارﮔﻮﻧﻮﻣﯿﮏ‪:‬‬ ‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ روش ﻫﺎی ﺗﺼﺤﯿﺢ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﻣﺜﺎل ﺷﺮح ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ اﻧﻮاع اﯾﺴﺘﮕﺎه ﮐﺎری‬

‫‪www.elearning.rayanegan.com‬‬ ‫اﻫﺪاف رﻓﺘﺎری ‪:‬‬ ‫ﺗﻐﯿﯿﺮ روش ﮐﺎر‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﮐﺎری‬ ‫ﻗﺮارﮔﯿﺮی در ﭘﻮﺳﭽﺮﻫﺎی ارﮔﻮﻧﻮﻣﯿﮏ‬ ‫اﻫﺪاف داﻧﺸﯽ ‪:‬‬ ‫آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻋﻠﻞ ﺑﯿﻤﺎری اﺳﮑﻠﺘﯽ و ﻋﻀﻼﻧﯽ‬ ‫آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ وﺿﻌﯿﺖ ﻫﺎی ﮐﺎری ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﻣﻌﺮﻓﯽ رﻓﺮﻧﺲ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬ ‫‪DOE-HDBK-1140-2001‬‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺴــــــــﺎﻧﯽ در ﺻﻨﻌﺖ و ﺗﻮﻟﻴﺪ )ارﮔﻮﻧﻮﻣﻲ(‪ ،‬ﻣﻮﻟﻒ‪ :‬ﻣﺎرﺗﻴﻦ ﻫﻼﻧﺪر‪ ،‬ﻣﺘﺮﺟﻢ ‪:‬دﮐﺘﺮ‬ ‫ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﭼﻮﺑﻴﻨﻪ‬ ‫ﻧﺴــﺎن‪ ،‬آﻧﺘﺮوﭘﻮﻣﺘﺮی‪ ،‬ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ و ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﻣﻮﻟﻒ‪ :‬اﺳﺘﻔﻦ ﻓﻴﺰﻧﺖ ‪ ،‬ﻣﺘﺮﺟﻤﻴﻦ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪ اﻣﻴﻦ ﻣﻮﻋﻮدی‪،‬‬ ‫ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﭼﻮﺑﻴﻨﻪ‬ ‫اﺛﯿﺮ اﺑﻌﺎد ارﮔﻮﻧﻮﻣﯽ ) ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي اﻧﺴــــﺎﻧﯽ( ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ ﮐﺎرﻣﻨﺪان اداري ﺳﯿﺪ ﻣﺼـــــﻄﻔﯽ‬

www.elearning.rayanegan.com