หน่วยการเรียนที่ 1

หน่วยการเรียนรู้ท่ี ทำควำมรจู้ ักกบั อนิ โฟกรำฟกิ 1

ใน ยุค แ ห่ งข้อ มูลข่ำวสำร ใน ปั จจุ บัน วิ ธีท่ีเ ร ำใช้ใน กำรประม วลผลและ แลกเปล่ียนข้อมูล เปลี่ยนแปลงไปจำกเดิมอย่ำงมำก สำเหตุหลักมำจำกข้อมูลมี ปริมำณมหำศำลในแต่ละวัน เป็นไปได้ยำกที่จะทำให้ผู้คนให้ควำมสนใจกับข้อมลู ท่ีเรำ ต้องกำรแบ่งปัน วิธีหนึ่งในกำรจัดกำรข้อมูล เพ่ือส่ือสำรหรือแชร์ออกไป ก็คือกำร แสดงข้อมลู นั้นในแบบรปู ภำพ หรืออนิ โฟกรำฟกิ (Infographic) ถ้ำเรำได้อ่ำนหนังสือพิ มพ์ นิตยสำร บล็อก หรือใช้แอพเครือข่ำยสังคม ออนไลน์ จะพบว่ำมีกำรนำอินโฟกรำฟกิ มำใช้กันอย่ำงแพร่หลำย ซึ่งประกอบด้วย ภำพท่ีสื่อควำมสำคัญของเนื้อหำ หรือแนวคิดได้อย่ำงรวดเร็ว โดยช่วยท้ังกำร นำเสนอขอ้ มลู กำรโฆษณำประชำสมั พันธ์ และบอกเล่ำเรอ่ื งรำวต่ำงๆ ในบทนี้เรำจะมำทำควำมรู้จักอินโฟกรำฟิก อินโฟกรำฟิกประเภทต่ำงๆ ประโยชน์และข้อดีของอินโฟกรำฟิก ตัวอย่ำงกำรใช้งำนอินโฟกรำฟกิ ในปัจจุบัน กอ่ นเขำ้ สเู่ น้อื หำหลักกำรออกแบบและขน้ั ตอน กำรสร้ำงอนิ โฟกรำฟกิ ในบทตอ่ ไป อินโฟกราฟิก (Infographic) เป็นกำรนำเสนอในลักษณะภำพข้อมูล ซึ่ง ประกอบไปด้วยข้อควำมและภำพกรำฟกิ มำรวมเข้ำไว้ด้วยกัน คำว่ำ Infographic ย่อมำจำก คำว่ำ Information + Graphic ซึ่งหมำยถึงกำรนำข้อมูลและภำพเข้ำมำ รวมไว้ด้วยเพื่ออธิบำยส่งิ ท่เี ขำ้ ใจยำกใหเ้ ข้ำใจได้ง่ำย เชน่ เดียวกบั ประโยคที่เรำเคยได้ ยินวำ่ “ภำพหน่งึ ภำพ แทนคำพู ดไดม้ ำกมำยนบั พันคำ” ◀◀ อนิ โฟกรำฟกิ เปน็ รวมข้อมลู (Infographic) กบั กำร ออกแบบ (Graphic Design) เพ่ือใหเ้ กิดกำรเรียนรดู้ ว้ ย ภำพ ช่วยใหส้ ำมำรถสือ่ สำรขอ้ มลู ทซี่ บั ซ้อนในลกั ษณะที่ เข้ำใจได้งำ่ ย และรวดเรว็ 2

ในกำรนำเสนอข้อมูล แทนท่ีจะแสดงข้อมูลเป็นข้อควำมหลำย 10 หน้ำ เรำสำมำรถใช้กระบวนกำรสร้ำงอินโฟกรำฟิก เพื่ อดึงประเด็นข้อมูลที่ต้องกำร พร้อมแทรกภำพหรือไอคอนประกอบเพ่ือนำเสนอข้อมลู ทเี่ ข้ำถึงผู้ชมได้งำ่ ย อินโฟกรำฟกิ นั้นมจี ุดเดน่ ตรงกำรนำข้อมูลมำแสดงแบบกระชับในรูปแบบของ ภำพ ลำยเส้น สญั ลักษณ์ กรำฟ แผนภมู ิ หรอื ไดอะแกรม ท่ีส่ือควำมหมำยใหผ้ ้ทู ี่พบ เห็นสำมำรถเข้ำใจควำมหมำยของข้อมูลได้อย่ำงรวดเร็วและชัดเจน และดูน่ำสนใจ กว่ำกำรนำข้อมูลดบิ ท่มี ีปริมำณมำกๆ มำแสดง ปัจจุบันจะเห็นได้จำกส่ือท่ัวไปที่มีกำรนำอินโฟกรำฟกิ มำใช้ ไม่ว่ำจะเป็นส่ือ โทรทัศน์ ส่ิงพิ มพ์ หรือ องค์กรธุรกิจต่ำงๆ ดังตัวอย่ำงเป็นกำรแสดงภำพ อินโฟกรำฟกิ ของ จะเหน็ ว่ำภำพอนิ โฟกรำฟกิ ประกอบด้วยขอ้ มลู และรูปภำพ ซงึ่ ทัง้ 2 ส่วนนี้ เก่ียวข้องกัน โดยภำพจะต้องสัมพั นธ์กับข้อมูลท่ีแสดง และข้อมูลนั้น จะต้องอธบิ ำยภำพหรือสือ่ ควำม หมำยรว่ มกนั ได้ ◀◀ (ท่มี ำ: สสส.) 3

อนิ โฟกราฟกิ ไม่ใช่อะไรบ้าง อินโฟกรำฟกิ ไม่ใช่เป็นรำยกำรภำพ หรือกำรนำภำพไปประกอบข้อมูลตัวเลข จำนวนมำก ไม่ใช่เป็นกำรแสดงเพี ยงตัวเลขสถิติ หรือกำรนำบทควำม/รำยงำน ต่ำงๆ มำรวมกัน แต่อินโฟกรำฟกิ ในควำมหมำยที่แท้จริง คือภำพที่มีกำรบอกเล่ำ เรือ่ งรำวในตัวมนั เอง มีกำรนำเสนอขอ้ มูลหรอื ควำมรูอ้ ยำ่ งชดั เจน มคี วำมหมำยและ แม่นยำถูกต้อง ใ น ปั จ จุ บั น อ ำ จ ยั ง ไ ม่ มี ม ำ ต ร ฐ ำ น ท่ี ชั ด เ จ น นั ก ใ น ก ำ ร แ บ่ ง ห ม ว ด ห มู่ ใ ห้ กั บ อินโฟกรำฟกิ ท่ีมีกำรใช้งำนอยู่ แต่หำกแบ่งตำมประเภทกำรรับรู้ของกรำฟิกแล้ว ก็สำมำรถแบ่งอินโฟกรำฟิกได้เป็น 3 ประเภทสำคัญ ได้แก่ แบบ Static, แบบ Interactive และแบบ Motion อินโฟกราฟิกแบบ Static หรือแบบคงท่ี เป็นรูปแบบที่มีกำรใช้งำนกันมำก ที่สุด ในกำรนำเสนอรำยงำนพรีเซนเตชัน ใช้เป็นเน้ือหำในสื่อมีเดีย และโฆษณำ ตัวอย่ำงเชน่ ในวงกำรอตุ สำหกรรมที่มกี ำรใชอ้ นิ โฟกรำฟกิ แบบ Static เพื่อเปดิ ตัว หรือนำเสนอผลิตภณั ฑ์ Work related ซงึ่ สำมำรถแสดงจุดเด่นและข้อมลู stress ทีน่ ่ำสนใจของสนิ คำ้ ไดอ้ ยำ่ งตรงเปำ้ หมำย ◀◀ ตวั อยำ่ งอนิ โฟกรำฟกิ แบบ Static (ทม่ี ำ : GDS Infographics) 4

อินโฟกราฟกิ แบบ Interactive เป็นอินโฟกรำฟกิ ทอี่ นุญำตให้ผ้ใู ช้โต้ตอบกับ ข้อมูลได้ ถือวำ่ เป็นเคร่ืองมอื ที่มปี ระสิทธภิ ำพ ซึ่งจะสรำ้ งขน้ึ จำกกรำฟกิ อินเทอรเ์ ฟส หลำยช้ัน เรำสำมำรถควบคุมขอ้ มลู ท่ีแสดงตอ่ ผูช้ ม หรือให้เขำได้ค่อยๆ รับรู้ข้อมลู ที่ ละขน้ั ได้ เชน่ HOW SEARCH WORKS อินโฟกรำฟกิ ทเี่ ป็นข้อมลู ทำงกำรแพทย์ ◀◀ ตวั อยำ่ งอินโฟกรำฟกิ แบบ Interactive (ทม่ี ำ : Google : How Search Works) อินโฟกราฟกิ แบบ Motion เป็นอินโฟกรำฟกิ ท่ีมกี ำรเคล่ือนไหว เพื่อทำให้ได้ กรำฟกิ ทม่ี ีชวี ติ ชีวำ มักมีเสยี ง เพื่อเลำ่ เร่ืองนำผู้ชมให้เข้ำถึงข้อมูลท่ีต้องกำร ซง่ึ ทำ ให้กำรถำ่ ยทอดขอ้ มูลมปี ระสทิ ธภิ ำพมำกขึน้ ◀◀ ตัวอย่ำงอนิ โฟกรำฟกิ แบบ Motion ( ที่มำ : Bitcoin Explained, www.vimeo.com/63502573) สำหรับกำรออกแบบและสร้ำงอินโฟกรำฟิกในหนังสือเล่มน้ีจะเป็นอินโฟ กรำฟกิ รูปแบบ Static เป็นหลัก โดยเรำสำมำรถนำหลักไปประยุกต์เพ่ื อออกแบบ อินโฟกรำฟกิ ในรปู แบบ Interactive หรือ Motion ได้เพิ่มเติม 5

กำรนำอินโฟกรำฟกิ มำใช้เพ่ื อสื่อสำร สำมำรถนำไปใช้ได้กับงำนหลำยๆ ด้ำน อำทิ ✓ ช่วยใหเ้ ข้ำใจง่ำย ✓ ช่วยใหจ้ ดจำขอ้ มูลทีม่ ีควำมซบั ซ้อน ✓ งำ่ ยตอ่ กำรเผยแพรข่ ้อมูล ✓ ชว่ ยประหยดั เวลำในกำรอำ่ นหรือทำควำมเขำ้ ใจ ✓ ช่วยดึงดูดควำมสนใจได้ด้วยภำพประกอบทีส่ วยงำม เหตุผลท่ีทำให้เรำเลือกอินโฟกรำฟกิ มำใช้งำนนั้น มีประเด็นท่ีสำคัญ ๆ ในกำร ตดั สนิ ใจดังนี้ • เป็นส่ือท่ีสำมำรถเข้ำถึงหรือเผยแพร่ไปยังส่ือต่ำง ๆ ได้อย่ำงกว้ำงขวำง และทั่วถึง ไมว่ ำ่ จะเปน็ เวบ็ ไซต์ สอ่ื สงั คมออนไลน์ เว็บบลอ็ ก หนงั สอื พิมพ์ ทวี ี เป็นตน้ • เป็นสื่อท่ีมีกำรคน้ หำจำนวนมำก และไดร้ บั ควำมนิยมเพ่ิมข้ึนเร่ือย ๆ • เปน็ กำรสอ่ื สำรท่เี ขำ้ ใจง่ำย และช่วยให้ผู้อ่ำนสำมำรถจดจำ และเข้ำใจข้อมูล ได้รวดเรว็ 6

ตวั อยา่ ง กำรนำขอ้ มลู ดบิ เกยี่ วกับประโยชน์ของกลว้ ยจำกเว็บไซตส์ ขุ ภำพมำ ทำเป็นภำพอนิ โฟกรำฟกิ ซ่ึงช่วยใหผ้ ทู้ พ่ี บเห็นสำมำรถเข้ำใจถึงประโยชนข์ อง กล้วย วำ่ ดีต่อสุขภำพอยำ่ งไรไดง้ ่ำยขน้ึ ▲ ตวั อยำ่ งภำพอินโฟกรำฟกิ (ท่มี ำ: www.shorturl.asia/XZEhg) 7

เริ่มมกี ารใชอ้ นิ โฟกราฟกิ ตั้งแต่เมือ่ ไหร่ ถ้ ำ ห ำ ก ย้ อ น ก ลั บ ไ ป ดู ข้ อ มู ล ท ำ ง ป ร ะ วั ติ ศ ำ ส ต ร์ แ ล้ ว อิ น โ ฟ ก ร ำ ฟิก นั้ น ไ ม่ ใ ช่ ของใหม่เลย เพรำะจะเห็นว่ำมีกำรนำเสนอข้อมูลในลักษณะของอินโฟกรำฟกิ มำ ต้ังแตศ่ ตวรรษท่ี 19 แลว้ ตัวอยำ่ งดำ้ นล่ำงนี้เป็นกรำฟประกอบข้อมูลแสดงจำนวน ผเู้ สยี ชวี ิตดว้ ยสำเหตุตำ่ งๆ ในระหว่ำงสงครำมไครเมีย ปี ค.ศ. 1954-55 จดั ทำโดย ฟลอเรนซ์ ไนติงเกล สำหรับถวำยรำยงำนต่อพระรำชินีวคิ ตอเรยี สีน้ำเงนิ /เทำ = เสียชวี ิตจำกโรค สีแดง = เสียชีวติจำกบำดแผลในสงครำม สีดำ = เสยี ชีวติ จำกสำเหตุอ่นื ๆ ▲ (ทม่ี ำ : www.shorturl.asia/6IdhY) 8

เรำจะเห็นว่ำได้มีกำรนำภำพอินโฟกรำฟกิ มำใช้งำนหลำกหลำยประเภทด้วยกนั ไมว่ ่ำจะเปน็ โบวช์ ัวร์ สินค้ำ พรีเซนเตชั่น เวบ็ ไซต์ โซเชียลเนต็ เวิร์ก หนังสอื โทรทัศน์ ส่ือส่ิงพิ มพ์ หรือคลิปวีดีโอ ตัวอย่ำงอินโฟกรำฟิกมำใช้ที่เรำสำมำรถพบเห็นได้ บ่อยๆ ไดแ้ ก่ • ข่าวเด่น หรือเก่ียวกบั สถานการณ์ต่างๆ เป็นอินโฟกรำฟกิ ท่ีนิยมแชรบ์ นโลก โซเชียล และเผยแพรอ่ อกสอื่ โทรทัศน์ ▲ ตัวอยำ่ งอินโฟกรำฟกิ สถำนกำรณ์น้ำและภยั แลง้ (ทีม่ ำ : ไทยพีบเี อส) 9

• การสอนเคล็ดลับต่างๆ หรือ How to เป็นภำพอินโฟกรำฟิก ท่ีบอกเล่ำ เทคนิค หรือวธิ ีใช้งำนอยำ่ ง เปน็ ขนั้ ตอน ◀◀ ตัวอยำ่ งภำพอนิ โฟกรำฟกิ วิธี เอำชนะควำมเครยี ด “ในท่ที ำงำน” (ทีม่ ำ : sanook.com) • ให้ความรู้หรือถ่ายทอดข้อมูลทางวิชาการ เป็นภำพอินโฟกรำฟกิ ท่ีให้ควำม ร้อน ขอ้ มลู สถติ ิหรือสิง่ ที่ควรทรำบในรปู แบบภำพทีด่ ูนำ่ สนใจ ◀◀ ตัวอย่ำงภำพอนิ โฟกรำฟกิ ภำษี เครอื่ งดื่มนำ้ ตำลสงู (ท่มี ำ : ไทยพีบเี อส) 10

• แสดงถึงวิวัฒนาการหรือความเปน็ มา เป็นภำพอินโฟกรำฟกิ ทแี่ สดงถงึ กำร เปลีย่ นแปลงหรอื พัฒนำกำรของสิง่ ตำ่ ง ๆ โดยมักอิงตำมชว่ งเวลำ ◀◀ ตวั อยำ่ งภำพอนิ โฟกรำฟกิ คำ่ ยไหนครอบคลุมมำกทส่ี ดุ (ท่มี ำ : https://www.sanook.com/hitech/1368686/) • อธบิ ายผลการสารวจหรอื งานวจิ ยั เปน็ ภำพอนิ โฟกรำฟกิ ที่สรุปผลกำรสำรวจ หรอื งำนวิจยั ให้เหน็ ภำพรวมและเปรยี บเทยี บข้อมลู ที่มปี รมิ ำณมำก ◀◀ ตัวอย่ำงภำพอนิ โฟกรำฟกิ เรำมกี ๊ำซ ธรรมชำตแิ ละน้ำมนั ดบิ เยอะแคไ่ หน (ท่ีมำ: ประเทสไทยอยตู่ รงไหน?) 11

• กระตุ้นให้เกิดการเปล่ียนแปลงพฤติกรรม เป็นอินโฟกรำฟิกที่กล่ำวถึง ข้อดี/ข้อเสีย ของกำรกระทำบำงอย่ำงและแนวทำงกำรปรับปรุงแก้ไข ดังตวั อย่ำงเปน็ กำรรณรงค์ให้งดเหลำ้ ในชว่ งเข้ำพรรษำ ◀◀ ตวั อย่ำงภำพอนิ โฟกรำฟกิ รทู้ นั เหล้ำ ก็เลิกทนั กำรณ์ (ท่ีมำ : สสส) • โปรโมทสินค้าหรอื บริการ เป็นอินโฟกรำฟกิ ที่นำเสนอสินคำ้ หรือบริกำรต่ำงๆ ให้ดูน่ำสนใจและเข้ำใจง่ำย ◀◀ ตัวอยำ่ งภำพอนิ โฟกรำฟกิ สบเู่ ดดซีดที อ็ ก (ทีม่ ำ : Madam Herbs) 12