แนวปฏิบัติที่ดี ศศช.บ้านสะเกี้ยง 64

“แนวปฏิบตั ิที่ดี” การดาเนินงานการพฒั นาเดก็ และเยาวชนในถิ่นทรุ กนั ดาร ตามแนวพระราชดาริสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯสยามบรมราชกมุ ารี ประจาปี การศึกษา 2564 ชื่อผลงาน หลงั บา้ นสวน หน้าบ้านสวย 1. ประเภทผลงาน แนวปฏิบตั ิท่ีดีเป็นรายด้าน  ดา้ นท่ี 1 โภชนาการและสขุ ภาพอนามยั  ดา้ นท่ี 2 การสง่ เสรมิ คุณภาพการศกึ ษา  ดา้ นท่ี 3 ดา้ นการสง่ เสรมิ อาชพี  ดา้ นท่ี 4 การอนุรกั ษว์ ฒั นธรรมทอ้ งถนิ่  ดา้ นท่ี 5 คณุ ธรรมและจรยิ ธรรม  ดา้ นท่ี 6 การอนุรกั ษท์ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ ม ศูนยก์ ารเรยี นชุมชนชาวไทยภเู ขา “แม่ฟ้าหลวง”บา้ นสะเกย้ี ง หม่ทู ่ี 8 ตาบลขนุ น่าน อาเภอเฉลมิ พระเกยี รติ จงั หวดั น่าน รหสั ไปรษณยี ์ 55130 สงั กดั ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอเฉลมิ พระเกยี รติ โทรศพั ท์ /โทรสาร 054 – 693 – 541 เพจ : ศนู ยก์ ารเรยี นชุมชนชาวไทยภเู ขา “แม่ฟ้าหลวง”บา้ นสะเก้ยี งดนิ แดนลา้ นนาตะวนั ออก หม่ทู ่ี 8 ตาบลขนุ น่าน อาเภอเฉลมิ พระเกยี รติ จงั หวดั น่าน ช่ือ – ชื่อสกลุ ผ้นู าเสนองาน 1. นายอนุวตั รเวยี งหก 2. นายเชงิ ชาย อดุ อา้ ย โทรศพั ทม์ อื ถือ 085 – 694-4457 E–mail : [email protected] 2. ความสอดคลอ้ งของผลงาน “แนวปฏิบตั ิท่ีดี” ท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั คณุ ธรรมจริยธรรม

1. บทคดั ย่อ แนวปฏบิ ตั ทิ ่ดี เี ร่อื ง หลงั บ้านสวน หน้าบ้านสวย ของศูนยก์ ารเรยี นชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้า หลวง”บา้ นสะเก้ยี ง ตาบลขุนน่าน อาเภอเฉลมิ พระเกยี รติ จงั หวดั น่าน สอดคลอ้ งกบั วตั ถุประสงค์ในการ เสรมิ สร้างศกั ยภาพของเดก็ และเยาวชนทางด้านโภชนาการและสุขภาพอนามยั ตามแผนพฒั นาเดก็ และ เยาวชนในถนิ่ ทุรกนั ดารตามพระราชดาริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชกรมสมเด็จพระเทพรตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นโครงการท่สี ่งเสรมิ ใหช้ ุมชน ไดเ้ รยี นรู้และนาไปใช้ในชีวติ ปะจาวนั โดยมี วตั ถุประสงค์เพ่ือการส่งเสรมิ ใหค้ นในชุมชนปลูกผกั ปลอดสารพษิ ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เพอ่ื นามาบรโิ ภคในครวั เรอื น ซง่ึ จะสง่ ผลใหไ้ ดร้ บั ประทานผกั ปลอดสารพษิ และ พชื ผกั ทป่ี ลูกเองบรเิ วณหลงั บา้ นหรอื ขา้ ง บา้ นทาให้ร่างกายแขง็ แรง ไม่เจบ็ ป่วย ตลอดจนมกี ารจดั บ้านเรอื นใหส้ ะอาดน่ามองส่งผลใหม้ คี วามสุขทาง จติ ใจเม่อื ประชาชนมอี าหารทผ่ี ลติ เองไวบ้ รโิ ภค มกี ารจดั อาคารบา้ นเรอื นใหส้ ะอาดน่ามองถูกสุขลกั ษณะ แลว้ คนในชุมชนจะอยอู่ ย่างมคี วามสุขตามอตั ภาพ ผลการดาเนินงานพบว่า ประชาชนในหมู่บ้านมคี วามตระหนัก จดั บ้านเรอื นให้ถูกสุขลกั ษณะ หน้าบา้ นสะอาดสวยงาม หลงั บา้ นเป็นแหล่งอาหารสาหรบั คนในครอบครวั และชุมชน 2. ความสาคญั ของ “แนวปฏิบตั ิท่ีดี” สมเด็จพระกนิษฐาธิราชกรมสมเด็จพระเทพรตั นราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ทรงมี พระราชดารเิ ก่ยี วกบั การพฒั นาคุณภาพชวี ติ ของเดก็ และเยาวชน มาตงั้ แต่ปี พ.ศ. 2523 ในพน้ื ทจ่ี งั หวดั ต่างๆ ทรงใชโ้ รงเรยี นหรอื ศูนยก์ ารเรยี นเป็นศูนยก์ ลางการจดั การเรยี นรู้ และขยายเขา้ สชู่ ุมชน ศูนยก์ าร เรยี นชุมชนชาวไทยภเู ขา“แม่ฟ้าหลวง”บา้ นสะเก้ยี ง หม่ทู 8่ี ตาบลขนุ น่าน อาเภอเฉลมิ พระเกยี รติ จงั หวดั น่าน จงึ ไดส้ ารวจสภาพปัญหาและวเิ คราะหข์ อ้ มลู ชุมชน ทาใหพ้ บว่า ชาวบา้ นสะเกย้ี ง สว่ นใหญ่ขาดการ เอาใจใสเ่ ร่อื งการบรโิ ภคอาหารปลอดภยั และการจดั บา้ นเรอื นใหส้ ะอาดและถกู สุขลกั ษณะ ซง่ึ เป็นบ่อเกดิ ของโรคภยั ไขเ้ จบ็ ต่างๆเช่นโรคระบบทางเดนิ หายใจ โรคผวิ หนงั โรคระบบทางเดนิ อาหาร และมสี ารพษิ ตกคา้ งอย่ใู นร่างกายสว่ นใหญ่มาจากการบรโิ ภคอาหารท่ปี นเป้ือนสารพษิ และการบรโิ ภคพชื ผกั ท่ซี ้อื มา จากแม่คา้ ทม่ี าจาหน่ายในชุมชน ศูนย์การเรยี นชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” บา้ นสะเก้ยี ง จงึ ไดด้ าเนินการจดั การศึกษา ต่อเน่ือง รูปแบบอบรมใหค้ วามรกู้ บั ประชาชนในหมู่บา้ นเร่อื งการปลูกผกั สวนครวั ปลอดสารพษิ เพ่อื เป็น แหล่งอาหารของคนในครวั เรอื นและชุมชนและใหบ้ า้ นแต่ละหลงั ปลูกไม้ดอกไมป้ ระดบั หน้าบา้ นและจดั บา้ นเรอื นใหส้ ะอาดถูกสุขลกั ษณะเม่อื ทากจิ กรรมแลว้ จะทาใหป้ ระชาชนไดม้ อี าหารปลอดภยั ไวบ้ รโิ ภค มี จติ ใจเบกิ บานไม่เกดิ ความเครยี ดทาใหส้ ขุ ภาพกายและสุขภาพจติ ดขี น้ึ

3. จดุ ประสงคแ์ ละเป้าหมายของการดาเนินงาน 3.1 เพ่อื ศกึ ษาผลการจดั กระบวนการเรยี นรใู้ นการปลูกผกั เพอ่ื เพม่ิ เป็นแหลง่ อาหาร และจดั ทอ่ี ยู่ อาศยั ใหส้ ะอาดสวยงามถกู สขุ ลกั ษณะ 3.2 เพอ่ื ศกึ ษาการมสี ่วนร่วมของคนในชุมชนในการดูแลสุขภาพอนามยั รกั ษาความสะอาดของ อาคารบา้ นเรอื น 3.3. เพ่อื ใหผ้ เู้ รยี นแสดงออกถงึ ความมวี นิ ัยในตนเอง ตรงต่อเวลา มคี วามรบั ผดิ ชอบต่อตนเอง และสงั คม แสดงออกถงึ ความซอ่ื สตั ย์ มคี วามสามคั คี เสยี สละ มภี าวะผนู้ า เคารพสทิ ธริ ะหว่างบุคคลและ ปฏบิ ตั ติ ามกฎกตกิ าของสงั คม ตระหนกั และเหน็ คุณคา่ ของการดแู ลรกั ษาสขุ ภาพกายและสขุ ภาพจติ 4. กระบวนการดาเนินงาน ในการดาเนินการจดั การศกึ ษาตอ่ เน่อื ง การอบรมใหค้ วามรู้ ใชห้ ลกั การทรงงานตามกระบวนการ ของในหลวงรฐั กาลท่ี 9 คอื เขา้ ใจ เขา้ ถงึ และพฒั นานา และไดด้ าเนนิ การตามขนั้ ตอนกระบวนการบรหิ าร คุณภาพของเดรมมิ่ง (PDCA) ในทุกขัน้ ตอนใช้หลักการบริหารแบบมีส่วนร่วม ( Participative Management:PM) และหลกั การบรหิ ารจดั การโดยใชโ้ รงเรยี นเป็นฐาน (School Base Management:SBM) โดยประยุกตใ์ ชใ้ หเ้ หมาะสมกบั บรบิ ทของชุมชน เป็น PDCASR โดยมรี ายละเอยี ดดงั น้ี P: Plan วางแผนการดำเนินงาน ศึกษาสภาพปัญหาของชุมชน - สำรวจบรบิ ทและแหลง่ เรยี นรู้และสภาพปัญหาของชุมชน - รว่ มกันวเิ คราะหส์ ภาพปัญหาการจดั กระบวนการเรยี นรู้ รว่ มกับภาคีเครือข่ายและผูน้ ำชุมชน -จัดทำแผนนวตั กรรมการจดั การเรียนรู้ แผนการจดั , D: Do การดำเนินงาน - ประชุมหมูบ่ ้านทำข้อตกลงนัดวนั เวลา สถานที่ วธิ ีการจดั กจิ กรรม - จดั กจิ กรรมอบรมให้ความรู้ - กิจกรรมเยี่ยมบ้านยามเย็น - กิจกรรมการประกวดบา้ นตัวอย่าง - กจิ กรรมจิตอาสาพัฒนาหมู่บ้านและชมุ ชนน - เครอื ขา่ ยสนบั สนุนรางวลั และพนั ธไ์ ม้

C: Check ติดตาม ตรวจสอบ - แต่งตั้งคณะกรรมการนเิ ทศติดตาม ประเมินผลงาน - นิเทศติดตามผลเดือนละ 1 ครั้ง - ประเมินผล - สร้างขวัญและกำลังใจ (Reinforcing – R) A : Action สรปุ และปรบั ปรุงแกไ้ ข - สรปุ ผลการดำเนนิ กจิ กรรม - นำผลมาปรับปรุงและพฒั นากิจกรรมให้ดขี น้ึ - รายงานผลการดำเนินโครงการ YES - แลกเปล่ยี นเรียนรู้ชุมชน ศนู ย์การเรยี นชมุ ชนชาวไทย S : Share เผยแพร่ผลงาน ภูเขา “แม่ฟา้ หลวง” ใกลเ้ คยี งหรอื หน่วยงานตา่ งๆ - แผ่นพบั , ทางเวบ็ ไชต์, face book , Line NO 4,1 รว่ มกนั วิเคราะหส์ ภาพปัญหาและความต้องการของคนในชุมชน 4.2 อบรมให้ความรู้ สร้างความเข้าใจและหาข้อตกลงร่วมกนั ในการทากิจกรรม

4,3 ติดตามผลการดาเนินงานให้ขวญั และกาลงั ใจคนในชุมชน โดยมีครู ผนู้ าชมุ ชนและภาคี เครือข่าย เพ่อื ดคู วามเปล่ียนแปรงและให้กาลงั ใจ 5 ผลการดาเนินงานและประโยชน์ท่ีได้รบั 5,1 คนในชุมชนใหค้ วามร่วมมอื ในการทากจิ กรรมมสี วนผกั ปลอดภยั ไวห้ ลงั บา้ นเพอ่ื นามาบรโิ ภคใน ครวั เรอื นและเป็นแหลง่ อาหารของชุมชน ชุมชนมบี า้ นเรอื นทส่ี ะอาดน่ามองทาใหส้ ุขภาพกายและ สขุ ภาพจติ ดไี มค่ ่อยเจบ็ ป่วยและเจบ็ ป่วยน้อยลง 5.2 คนในชุมชนมคี วามรกั ความสามคั คี มจี ติ สาถารณะ เออ้ื เฟ้ือเพอ่ื แผ่ เสยี สละมกี ารจดั การขมุ ชนให้ หน้าอยู่ และใชพ้ น้ื ทใ่ี นชมุ ชนอยา่ งคุม้ ค่าและมปี ระโยชน์สงู สดุ 6. การเผยแพร่ 6.1 เผยแพร่โดยประชาชนทางหอกระจา่ ยข่าวของงชมุ ชน 6.2 ครู จดั ทาเอกสารแผ่นพบั เผยแพร่ ใหก้ บั ผทู้ ส่ี นใจและจดั นิทรรศการ ณ. ศศช. “แม่ฟ้าหลวง” บา้ นสะเกย้ี ง 6.3 เผยแพร่ผา่ นเพจ ศนู ยก์ ารเรยี นชมุ ชนชาวไทยภูเขา “แมฟ่ ้าหลวง”บา้ นสะเกย้ี ง 6.4 จดั ทาเอกสารสรุปรายงานผลการดาเนนิ งานตอ่ หน่วยงานตน้ สงั กดั 7. ปัจจยั ความสาเรจ็ 7.1 ผบู้ ริหาร ใหก้ ารสนบั สนุน ดา้ นขวญั กาลงั ใจ วสั ดุอปุ กรณ์ วธิ กี าร ในการจดั กจิ กรรม 7.2 ครผู สู้ อน มคี วามพยายาม ทมุ่ เทกาลงั ใจกาลงั กายในการปฏบิ ตั งิ านอย่างจรงิ จงั 7.3 ชาวบ้าน สนใจ ตงั้ ใจรว่ มกจิ กรรม มคี วามมุง่ มนั่ ทจ่ี ะทาใหค้ รอบครวั และชุมชนมคี วามสุข 7.4 ภาคีเครือข่าย ใหก้ ารสนับสนุน

8. ปัญหาอปุ สรรคและขอ้ เสนอแนะ 8.1 ปัญหาและอปุ สรรค ความเช่อื และประเพณีของคนในชมุ ชนเช่นหา้ มบรโิ ภคผกั ผลไมแ้ ละสตั วบ์ างชนิด 8.2 ข้อเสนอแนะ - สรา้ งความเขา้ ใจและเขา้ ไปพบปะใหค้ วามรอู้ ย่างต่อเน่อื งได้ 9. แนวทางการพฒั นาต่อเนื่อง - สง่ เสรมิ และพฒั นาการจดั กระบวนการเรยี นรอู้ ย่างต่อเน่ืองและเผยแพร่ประชาสมั พนั ธ์กจิ กรรม ทจ่ี ดั และประสานภาคเี ครอื ขา่ ยเพอ่ื สนบั สนุนและร่วมจดั กจิ กรรมอย่างต่อเน่อื งต่อไป 10. เอกสารอ้างอิง สภาบนั พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั ภาคเหนือ.(2560).แนวทางการนาเสนอ แนวปฏบิ ตั ทิ ด่ี ี (Best Practice) ฉบบั ท่ี 1 พ.ศ.2560.ลาปาง.บอยการพมิ พ์ สานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาแห่งชาต.ิ พระราชบญั ญตั ิการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ : พรกิ หวานการพมิ พ,์ 2542. . พระราชบญั ญตั ิการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบบั ท่ี 2) พ.ศ. 2545 และ (ฉบบั ที่ 3) พ.ศ. 2553. สานกั นายกรฐั มนตร,ี 2553.