วงจรควบคุมแรงดันให้คงที่โดยใช้ซีเนอร์ไดโอด

ชุดการสอน ชดุ ที่ 3 วงจรควบคมุ แรงดนั ให้คงที่ โดยใชซ้ ีเนอร์ไดโอด วชิ า อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกสแ์ ละวงจร รหสั 2104-2102 หลักสูตรประกาศนยี บัตรวชิ าชพีหนว่ ยท่ี 5 เรอ่ื งวงจรควบคมุ แรงดนั ให้คงท่โี ดยใช้ซีเนพอุทธรศไ์ักดราโชอ25ด56 นายสมพร บญุ ริน สาขาวิชาช่างไฟฟ้ากาลัง วทิ ยาลัยเทคนิคชลบรุ ี สานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศกึ ษาธิการ

1อุปกรณอ์ ิเล็กทรอนกิ ส์และวงจร 2104-2102 ใบความรู้ท่ี 5 สอนคร้งั ท่ี 6 รวม 4 ชวั่ โมงชอื่ วิชา อุปกรณ์อเิ ล็กทรอนกิ ส์และวงจร รหสั วชิ า 2104-2102หน่วยท่ี 5 ชอ่ื หนว่ ย วงจรควบคมุ แรงดนั ให้คงทดี่ ้วยซีเนอร์ไดโอด จานวน 1 ช่ัวโมงช่ือเร่ือง วงจรควบคุมแรงดนั ให้คงท่ดี ว้ ยซีเนอรไ์ ดโอดสาระสาคัญ ซีเนอร์ไดโอดเป็นอุปกรณ์ประเภทสารก่ึงตัวนา ท่ีมีคุณสมบัติเหมือนกับไดโอดทั่วไปในการต่อวงจรไบแอสตรงจะนากระแส และตา่ งไปจากไดโอดทวั่ ไปในการต่อวงจรไบแอสกลับคือ จะมีกระแสไหลผ่านซีเนอร์ไดโอด ถ้าแหล่งจ่ายไฟฟ้าท่ีไบแอสกลับมีค่ามากกว่าแรงดันซีเนอร์ ของซีเนอร์ไดโอดตวั นั้นเมื่อเพ่ิมค่าแรงดันไฟฟ้าที่จ่ายให้กับซีเนอร์ไดโอด แรงดันตกคร่อมซีเนอร์ไดโอดจะคงที่ เราจึงนาคุณสมบัติของ ซีเนอร์ไดโอดท่ีมีแรงดันตกคร่อมคงที่เมอ่ื ได้รับไบแอสกลับ มาใช้ในวงจรควบคุมแรงดนัให้คงท่ี การใชซ้ เี นอรไ์ ดโอดควบคุมแรงดนั ให้คงที่ เหมาะสาหรับแหลง่ จ่ายไฟตรงท่ีจ่ายกระแสได้ไม่สูงนัก การต่อใช้งานซีเนอร์ไดโอด จะต่อในลักษณะไบแอสกลับและจะต้องมีตัวต้านทานต่ออนุกรมเพ่ือจากดั กระแส แรงดันอนิ พุตทปี่ ้อนให้กบั ซเี นอร์ไดโอดจะต้องมากกวา่ ค่าแรงดนั ซีเนอร์เสมอ ดังน้ันผู้เรียนจะต้องมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ โครงสร้าง สัญลักษณ์ หลักการทางานลักษณะสมบัติ การดูข้ัวของซเี นอร์ไดโอด วงจรควบคุมแรงดันให้คงท่ีโดยใช้ซีเนอรไ์ ดโอดและหลักการออกแบบวงจรควบคุมแรงดันใหค้ งทโ่ี ดยใช้ซีเนอร์ไดโอดสาระการเรยี นรู้ 1. ซเี นอร์ไดโอด 1.1 สญั ลักษณ์ของซเี นอร์ไดโอด 1.2 หลกั การทางานของซีเนอร์ไดโอด 1.3 ลกั ษณะสมบัติของซีเนอรไ์ ดโอด 1.4 การดูขว้ั ของซเี นอร์ไดโอด 2. การควบคุมแรงดันใหค้ งที่ดว้ ยซเี นอร์ไดโอด 2.1 วงจรควบคุมแรงดันให้คงที่โดยใช้ซเี นอร์ไดโอด 2.2 การออกแบบวงจรควบคมุ แรงดันให้คงที่โดยใช้ซีเนอร์ไดโอดจดุ ประสงค์การเรยี นรู้ เมอ่ื ผเู้ รียน ศึกษาหน่วยการเรียนน้แี ลว้ มีความสามารถดงั ต่อไปนี้ คือ 1. บอกสญั ลกั ษณข์ องซีเนอร์ไดโอดได้ถกู ตอ้ ง 2. อธบิ ายการทางานของซเี นอร์ไดโอดได้ถกู ต้อง 3. อธิบายลักษณะสมบัติของซเี นอร์ไดโอดได้ถกู ตอ้ ง 4. อธบิ ายการดขู ั้วของซีเนอรไ์ ดโอดได้ถูกตอ้ ง 5. อธิบายลักษณะของวงจรรักษาระดับแรงดนั โดยใชซ้ ีเนอร์ไดโอดไดถ้ ูกตอ้ ง

2 อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกสแ์ ละวงจร 2104-2102 6. ออกแบบวงจรควบคุมแรงดนั ให้คงท่ีโดยใช้ซเี นอรไ์ ดโอดไดถ้ กู ตอ้ ง1. ซเี นอร์ไดโอด ซีเนอร์ไดโอดเป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ประเภทสารกึ่งตังนาชนิดหนึ่ง ซึ่งมีคุณสมบัติต่างไปจากไดโอดทั่วไปคือสามารถนาซีเนอร์ไดโอดมาใช้งานได้ท้งั ใหก้ ระแสผ่านในช่วงไบแอสกลับ และให้กระผ่านในช่วงไบแอสตรง ซ่ึงต่างจากไดโอดเรียงกระแส (rectifier diode) ท่ีให้กระแสผ่านได้ทางเดียวในชว่ งไบแอสตรงเท่าน้นั 1.1 สญั ลักษณ์ของซเี นอรไ์ ดโอด ซเี นอรไ์ ดโอดผลิตจากธาตซุ ิลิคอนท่มี ีสารเจือปนในสารกึง่ ตัวนาชนดิ P กบั สารก่งึ ตัวนาชนดิ Nสงู กว่าปกติ ลกั ษณะเชน่ น้จี งึ ทาให้ซีเนอร์ไดโอดทางานในลักษณะไบแอสกลับไดด้ ี สามารถทจี่ ะทนกระแสไฟฟา้ ยอ้ นกลับได้สูงโดยไมเ่ กดิ ความเสยี หาย แอโนด (Anode; A) PN แคโทด (Cathode; K) รปู ท่ี 5.1 ก. โครงสร้างซเี นอรไ์ ดโอด แอโนด (Anode; A) แคโทด (Cathode; K) รูปท่ี 5.1 ข. สญั ลักษณ์ซเี นอร์ไดโอด รูปที่ 5.1 โครงสร้างและสญั ลกั ษณ์ของซีเนอรไ์ ดโอด 1.2 หลักการทางานของซเี นอร์ไดโอด 1.2.1 ไบแอสตรง การทางานของซเี นอร์ไดโอดในช่วงไบแอสตรงจะเหมือนกบั ไดโอดทุกประการ คอื มกี ระแสไหลผา่ นซเี นอรไ์ ดโอดโดยเปรียบซเี นอรไ์ ดโอดเหมือนกบั สวิตช์ลดั วงจร AK AKE + IF E + IF - - รูปท่ี 5.2 ซีเนอรไ์ ดโอดเมื่อไบแอสตรง

3 อปุ กรณ์อเิ ลก็ ทรอนิกสแ์ ละวงจร 2104-2102 ในรูปท่ี 5.2 เม่ือป้อนแรงดันไบแอสตรง กระแสไฟไหลจากขั้วบวกเข้าขาแอโนดของซีเนอร์ไดโอด โดยผา่ นโหลด ซีเนอรไ์ ดโอดก็จะมคี ุณสมบัตเิ หมือนกบั ไดโอด ธรรมดาทั่วไป คอื จะยอมให้กระแสไหลผา่ นตวั มัน และมแี รงดันตกคร่อมประมาณ 0.6-0.7 โวลต์ ส่วนแรงดันท่ีเหลือก็จะไปตกคร่อมโหลดเมือ่ นาแรงดันทีต่ กคร่อมไดโอดกบั โหลดมารวมกนั ก็จะได้แรงดนั เท่ากบั แหลง่ จา่ ยไฟ 1.2.2 ไบแอสกลับ การทางานของซีเนอร์ไดโอดเม่ือให้ไบแอสกลับแยกออกเป็น 2 กรณีคือเม่ือระดับแหล่งจ่ายไฟฟ้า E มีค่าน้อยกว่าระดับแรงดันซีเนอร์ และระดับแหล่งจ่ายไฟฟ้า E มีค่ามากกว่าระดับแรงดันซีเนอร์ KA KAE + IR =0 E + IR =0 - - รปู ท่ี 5.3 ซีเนอรไ์ ดโอดเม่อื ไบแอสกลบั เมือ่ ระดับแหลง่ จา่ ยไฟฟ้า E มคี ่านอ้ ยกวา่ แรงดนั ซีเนอร์ ในรปู ที่ 5.3 เมื่อป้อนแรงดันไบแอสกลบั ใหก้ ับซเี นอร์ไดโอดและเมื่อระดับแหลง่ จ่ายไฟฟา้ E มีคา่ นอ้ ยกว่าแรงดันซีเนอร์ ซเี นอร์ไดโอดจะมีคณุ สมบัติเหมอื นกบั ไดโอดทั่วไปคอื จะไมย่ อมใหก้ ระแสไหลผ่านตัวมันถ้าปอ้ นไบแอสกลบั KA K VZD A + -E + IR E + IR - - รูปท่ี 5.4 แสดงซเี นอรไ์ ดโอดเมื่อไบแอสกลับเม่ือระดบั แหลง่ จา่ ยไฟฟ้า E มคี ่ามากกวา่ แรงดนั ซเี นอร์ ในรปู ที่ 5.4 เมื่อปอ้ นแรงดันไบแอสกลบั ใหก้ บั ซเี นอร์ไดโอดและเมื่อระดับแหลง่ จ่ายไฟฟ้า E มีค่ามากกว่าแรงดนั ซีเนอร์ ซีเนอร์ไดโอดจะมคี ุณสมบัตติ า่ งจาก ไดโอดทวั่ ไปคอื ไดโอดท่ัวไปจะไมย่ อมให้กระแสไหลผ่านตัวมันถ้าป้อนไบแอสกลับ แต่สาหรับซีเนอร์ไดโอดแล้วจะยอมให้กระแสผ่านตัวมันได้ต่อเมื่อแรงดันตกคร่อมไบแอสกลับตัวมันมากกว่าแรงดันท่ีตัวซีเนอร์ ทาให้แรงดันตกคร่อมท่ีตัวซีเนอร์ไดโอดตรงที่ สว่ นจะเป็นกโี่ วลต์นน้ั สุดแลว้ แต่ว่าเปน็ เบอรอ์ ะไรซึ่งทางผผู้ ลติ กาหนดไว้

4 อุปกรณอ์ ิเลก็ ทรอนกิ ส์และวงจร 2104-2102 1.3 ลกั ษณะสมบัตขิ องซเี นอร์ไดโอด ซีเนอร์ไดโอดมีกราฟคุณสมบัติเหมือนกับไดโอดธรรมดาแต่แตกต่างกันที่แรงดันเบรคดาวน์ มีคา่ แรงดนั สงู เช่น ไดโอดเบอร์ 1N4001 มจี ดุ เบรคดาวนท์ ี่ 50 โวลต์ เปน็ ตน้ แต่ในซีเนอรไ์ ดโอดมแี รงดันเบรคดาวต่าขนึ้ อยกู่ ับคุณสมบัตขิ องซีเนอร์ไดโอด เมอื่ พจิ ารณาในช่วงไบแอสกลับ จะเหน็ กราฟในช่วงท่ียังไม่ถึงค่าแรงดันเบรคดาวน์จะมีแรงดันและกระแสในปริมาณจานวนน้อยปรากฏอยู่ เน่ืองมาจากกระแสร่ัวไหลในตวั ซีเนอร์ไดโอด ซ่งึ กระแสจานวนน้อยเหล่านี้ ไม่มผี ลต่อการทางานของซเี นอรไ์ ดโอด IZD VZD IZD R DCVZD VZD VZD VZD = 0.7 IZD R DC IZD รปู ที่ 5.5 กราฟลักษณะสมบัตขิ องซเี นอรไ์ ดโอด จากกราฟในรูปที่ 5.5 แสดงคุณลักษณะสมบัติของซีเนอรใ์ ดโอดในการต่อไบแอสตรงการทางานของซีเนอร์ไดโอดจะเหมือนกับไดโอดซิลิกอนทุกประการจะมีแรงดันคัทอิน หรือแรงดันเริม่นากระแสที่ 0.6-0.7 V ว่าถึงแม้กระแสไฟฟ้าไบแอสตรงจะเปลี่ยนแปลงไปมากก็ตาม แต่แรงดันท่ีตกคร่อมไดโอดกย็ ังอยู่ในระดับที่เกือบจะคงท่ี น่ันคือประมาณ 0.7 V เส้นกราฟในช่วงไบแอสกลับจะเหน็ได้ว่า กระแสไฟฟ้าย้อนกลับที่ไหลผ่านไดโอดมีค่าน้อยมาก (µA) เน่ืองจากกระแสไฟฟ้ารั่วไหล(Leakage Current) ท่ีเกิดขึ้นน้ีมีค่าน้อยจึงไม่นามาพิจารณา แต่ถ้าแรงดันย้อนกลับยังคงเพิ่มขึ้นจนกระทงั่ ถึงค่าแรงดันซีเนอร์ของซีเนอร์ไดโอดตัวน้นั ๆ ก็จะทาให้เกดิ การไหลของกระแสไฟฟา้ เพิ่มขึ้นอยา่ งทันทที ันใด เม่ือเพิม่ คา่ แรงดนั ไฟฟ้าที่จ่ายให้กบั ซีเนอร์ไดโอด แรงดนั ตกคร่อมซเี นอรไ์ ดโอดจะคงที่เราจึงนาคณุ สมบตั ิของ ซีเนอร์ไดโอดที่มแี รงดนั ตกครอ่ มคงท่เี มื่อไดร้ บั ไบแอสกลับ มาใชใ้ นวงจรควบคุมแรงดันใหค้ งท่ี

5 อปุ กรณอ์ เิ ล็กทรอนกิ สแ์ ละวงจร 2104-2102 1.4 การดูขั้วของซเี นอร์ไดโอด โดยปกติแล้วซีเนอรไ์ ดโอดถกู ออกแบบใหม้ ีรูปลักษณะทแี่ ตกตา่ งกนั สาหรับขนาดของซีเนอร์ไดโอดจะแสดงถงึ อัตราทนกาลงั ไฟฟ้าทีซเี นอรไ์ ดโอดสว่ นแถบคาดสีดาทพ่ี ิมพอ์ ยู่ท่ขี อบด้านใดด้านหนง่ึจะแสดงถึงขัว้ แคโทด ดงั แสดงในรปู ท่ี 5.6 K AK1N4728 รูปท่ี 5.6 การดูขวั้ ของซีเนอรไ์ ดโอด2. การควบคุมแรงดนั ให้คงทดี่ ้วยซีเนอรไ์ ดโอด วงจรแหล่งจ่ายไฟฟ้ากระแสตรงท่ีมีเสถียรภาพทดี่ ี คือวงจรท่สี ามารถรักษาระดับแรงดนั ขาออกใหค้ งทแ่ี ม้ว่าแหล่งจ่ายไฟฟ้าจะต้องจ่ายกระแสให้แกโ่ หลดเพ่ิมมากขนึ้ ลกั ษณะของวงจรควบคมุ แรงดันที่นิยมใช้ซีเนอร์ไดโอด หรือใช้ซีเนอร์ไดโอดรว่ มกับทรานซิสเตอร์เพอ่ื ใหส้ ามารถจ่ายกระแสไฟฟา้ ใหก้ บัโหลดไดม้ ากขน้ึ 2.1 ลกั ษณะของวงจรควบคุมแรงดันให้คงที่โดยใชซ้ ีเนอรไ์ ดโอด การใช้ซเี นอรไ์ ดโอดควบคุมแรงดันใหค้ งท่ี เหมาะสาหรบั แหลง่ จา่ ยไฟตรงที่จ่ายกระแสไดไ้ ม่สูงนักแต่ต้องการแรงดันเอาต์พุตท่ีมีความราบเรียบโดยไม่มีระลอกคลื่นหรือริบเปิล การต่อใช้งานซีเนอร์ไดโอด จะตอ่ ในลักษณะไบอัสกลับและจะต้องมีตัวต้านทานต่ออนกุ รมเพื่อจากัดกระแส แรงดันอินพตุ ที่ป้อนให้กับซีเนอร์ไดโอดจะต้องมากกว่าค่าแรงดันซีเนอร์เสมอ วงจรควบคุมแรงดันให้คงที่ทาได้โดยตอ่ซีเนอร์ไดโอดอนุกรมกับตัวต้านทาน แล้วนาไปต่อกับเอาต์พุตของวงจรแหล่งจ่ายไฟฟ้ากระแสตรงเบื้องต้น สว่ นแรงดนั เอาต์พตุ ของวงจร คือแรงดันตกครอ่ มซเี นอรไ์ ดโอดนน่ั เองดงั รปู ที่ 5.7 IS IL+ RS + IZMAXVIN ZD VOUT RL--รูปท่ี 5.7 วงจรควบคมุ แรงดนั โดยใชซ้ ีเนอรไ์ ดโอด

6 อปุ กรณ์อเิ ลก็ ทรอนิกสแ์ ละวงจร 2104-2102 ตัวต้านทานที่นามาต่ออนุกรมกับซีเนอร์ไดโอด(RS) มีหน้าท่ีจากัดกระแสไม่ให้ไหลผ่านซีเนอร์ไดโอดในขณะไม่มีโหลดเกินค่ากระแสสูงสุด (IZMAX) ท่ีซีเนอร์ไดโอดจะทนได้ และจะต้องมีค่าไม่มากเกินไปเพราะจะมีผลตอ่ กระแสโหลด (IL) ซเี นอร์ไดโอดจะทาหน้าที่ควบคุมแรงดนั ของโหลดให้คงที่ การต่อซีเนอร์ไดโอดจะต่อในลักษณะไบแอสกลับ และแรงดันเอาต์พุตจะมีค่าเท่ากับแรงดันของซีเนอร์ไดโอด กาหนด IS คอื กระแสไฟฟ้าท่ีไหลผ่านตัวต้านทาน RS IZMAX คอื กระแสไฟฟ้าทไี่ หลผ่านซเี นอร์ไดโอดสูงสดุ เมือ่ ไม่มีโหลด IZ คือ กระแสไฟฟ้าท่ีไหลผา่ นซีเนอร์ไดโอด มีคา่ ประมาณ 10 % ของ IL แต่ไม่ ควรมคี า่ น้อยกว่า 5mA IL คอื กระแสไฟฟ้าทไ่ี หลผา่ นโหลด RL VOUT คือ แรงดันไฟฟ้าที่โหลด RL จะมคี า่ เท่ากบั แรงดัน VZ PZD คอื กาลงั ไฟฟ้าของซเี นอรไ์ ดโอด PRS คอื กาลงั ไฟฟา้ ของตวั ตา้ นทาน RS VZD คอื ค่าแรงดันซเี นอร์ไดโอดจะได้ IS = IL + IZIZ = 0.1IL แต่ไม่ควรนอ้ ยกว่า 5 mAIZMAX = ISRS = VIN - VOUT ISPZD = VZ IZMAXPRS = IS2 RSVZD = VOUT2.2 การออกแบบวงจรควบคมุ แรงดนั ให้คงที่โดยใชซ้ ีเนอร์ไดโอด การออกแบบวงจรจะตอ้ งคานงึ ถงึ สภาวะวงจรสองสภาวะ คือสภาวะมโี หลดและสภาวะไม่มีโหลด ดังตัวอยา่ งการออกแบบ ให้เหมาะสมต่อการนาไปใชง้ าน มหี ลักการออกแบบดงั น้ีตวั อยา่ ง การออกแบบวงจรควบคุมแรงดันให้คงท่ีโดยใชซ้ ีเนอร์ไดโอดต่อกบั เอาต์พตุ ของวงจรจา่ ยไฟฟ้ากระแสตรงเบื้องตน้ เมื่อตอ้ งการแรงดนั ไฟฟา้ ที่โหลดRL 9 V กระแส 50 mA

7 อปุ กรณ์อเิ ล็กทรอนิกส์และวงจร 2104-2102วธิ ที า 1. ออกแบบวงจร โดยใชว้ งจรเรยี งกระแสแบบบริดจ์หรอื แบบเตม็ คลนื่ ก็ไดเ้ นอ่ื งจากวงจรทก่ี ลา่ ว มานี้เป็นวงจรทม่ี ีประสทิ ธิภาพสงู แต่ในตวั อยา่ งนี้เลอื กใช้วงจรเรยี งกระแสแบบเตม็ คลนื่ ดังรปู ท่ี 5.8220/12-0-12 D1 RS IS 1N4002X2 IZ IL D2 C1 ZD RL 2,200uµF 25V รูปที่ 5.8 วงจรควบคมุ แรงดนั ให้คงที่โดยใชซ้ ีเนอรไ์ ดโอด2. หาค่าแรงดนั VC1 หรอื VIN ของวงจรควบคมุ แรงดันใหค้ งท่ี Vrms = 12 V Vp = 12 x 2 (เปลีย่ น Vrmsให้เปน็ Vp) = 16.970 V แรงดนั คา่ เฉลีย่ ของวงจรเรียงกระแสแบบเตม็ คลืน่ มีวงจรกรองแรงดนั เมอ่ื ไม่มีโหลด VC1 = Vp = 16.970 V3. หาคา่ กระแสไฟฟา้ ทีไ่ หลผ่านซีเนอรไ์ ดโอด IZ IZ = 0.1IL IZ = (0.1)(50x10-3 ) IZ = 5 mA4. หาคา่ กระแสไฟฟ้าท่ไี หลผา่ นตัวตา้ นทาน RS IS = IL + IZ IS = 50x10 3 + 5x10 3 IS = 55 mA5. หาคา่ ความตา้ นทานตัวต้านทาน RSRS = VIN - VOUT IS

8 อุปกรณ์อเิ ลก็ ทรอนกิ สแ์ ละวงจร 2104-2102RS = 16.970 - 9 55x10 3RS = 144.9 Ω (เลือกใช้ R ที่มีขายในท้องตลาดคือ 145 Ω หรอื คา่ ใกล้เคยี ง)6. หาคา่ กาลงั ไฟฟา้ ตวั ตา้ นทาน RS PRS = IS2 RS PRS = (55x10 )3 2 145 PRS = 0.438 W (เลือกใช้ 1/2 W)7. หาคา่ แรงดันซเี นอร์ ของซีเนอร์ไดโอดในวงจร VZD = VOUT VZD = 9 V8. หาค่ากาลังไฟฟ้าของซเี นอรไ์ ดโอดในวงจร PZD = VZ IZMAX PZD = (9)(55x10 3 ) PZD = 0.495 W (เลือกใช้ 1/2 W)หรือใช้ซเี นอรไ์ ดโอดเบอร์ 1N5239 zd 1/2W 9.1V

9 อุปกรณอ์ เิ ล็กทรอนิกสแ์ ละวงจร 2104-2102 สรุปซเี นอร์ไดโอด ซีเนอร์ไดโอดเป็นอุปกรณ์สารกงึ่ ตวั นาท่ีได้จาการนาสารก่งึ ตัวนาซิลิคอน ชนดิ P และ N มาตอ่กัน มีขั้วใช้งานจานวน 2 ขั้ว คือข้ัวแอโนด (A) และข้ัวแคโทด (K) การทางานของซีเนอร์ไดโอดในช่วงไบแอสตรงจะเหมอื นกับไดโอดทุกประการ คือมีกระแสไหลผ่านซีเนอรไ์ ดโอดและต่างไปจากไดโอดทว่ั ไปในการต่อวงจรไบแอสกลับคือ จะมีกระแสไหลผ่านซีเนอร์ไดโอด ถ้าแหล่งจ่ายไฟฟ้าท่ีไบแอสกลับมีค่ามากกว่าแรงดนั ซีเนอร์ ของซเี นอร์ไดโอดตัวน้นั เม่อื เพิ่มคา่ แรงดันไฟฟา้ ท่จี ่ายใหก้ บั ซเี นอร์ไดโอด แรงดนัตกคร่อมซเี นอร์ไดโอดจะคงที่วงจรควบคุมแรงดนั ให้คงท่ีโดยใชซ้ เี นอรไ์ ดโอด เหมาะสาหรับแหล่งจ่ายไฟตรงที่จ่ายกระแสได้ไม่สูงนัก หรือกินกาลังไฟฟ้าต่า โดยนาไปต่อกับเอาต์พุตของวงจรจ่ายไฟฟ้ากระแสตรงเบื้องต้น ส่วนแรงดันเอาต์พุตของวงจร คือแรงดันตกคร่อมซีเนอร์ไดโอด ดังรปู ท่ี 5.9220/12-0-12 D1 RS IS 1N4002X2 IZ IL D2 C1 ZD RL 2,200uµF 25Vในการคานวณค่าต่าง ๆ หาไดจ้ ากสูตรIS = IL + IZIZ = 0.1ILIZMAX = ISRS = VIN - VOUT ISPZD = VZ IZMAXPRS = IS2 RSVZ = VOUT

10 อปุ กรณอ์ เิ ลก็ ทรอนิกส์และวงจร 2104-2102 บรรณานุกรมชิงชยั ศรสี รุ ัตน์ และ วีรศักด์ิ สวุ รรณเพชร 2556. อปุ กรณอ์ ิเลก็ ทรอนกิ สแ์ ละวงจร. นนทบุรี: สานกั พิมพ์ศูนย์หนังสือ เมืองไทย.ไวพจน์ ศรีธัญ. 2558. อุปกรณ์อเิ ล็กทรอนิกสแ์ ละวงจร. กรงุ เทพมหานคร: สานกั พมิ พ์วงั อักษร.สายัณต์ ช่นื อารมย์. 2558. อปุ กรณ์อิเล็กทรอนกิ สแ์ ละวงจร. กรุงเทพมหานคร: สานกั พิมพ์วงั อกั ษร.อดลุ ย์ กัลยาแกว้ . 2554. อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกสแ์ ละวงจร. กรงุ เทพมหานคร: สานักพิมพศ์ นู ย์สง่ เสรมิ อาชีวะ.