ข้อเขียน/สัมภาษณ์ พระอภิธรรม ชั้น มัชฌิมอาภิธรรมิกะตรี

วถิ ีสงั คหะ, ภมู ิจตกุ กะ, ปฏิสนธจิ ตกุ กะ 50 ตอบ ก. ชวนจิตท่เี กิดขน้ึ ๑ ขณะ มี ๒๖ ดวง คอื มหัคคตกุศลจติ ๙ มหัคคตกิรยิ าจิต ๙ ในอาทกิ ัมมกิ ฌานวถิ ,ี มรรคจิต ๔ ในมัคควถิ ,ี อภิญญาจติ ๒ ในอภญิ ญาวิถี, อนาคามผิ ลจติ ๑ อรหัตตผลจติ ๑ ขณะท่ีออกจากนิโรธ สมาปต ติวิถี ชวนจติ ทเ่ี กดิ ข้นึ ๒ ขณะ มี ๖ ดวง คอื ผลจิต ๔ ของมนั ทบคุ คลในมคั ควถิ ี, เนวสญั ญานาสญั ญายตน กศุ ลจิต ๑ และกิรยิ าจติ ๑ ในขณะทเี่ ขา นโิ รธสมาบัติ ๑. ข. ทางจักขุทวารมีวสิ ยัปปวัตตถิ ึง ๔ อยางนน้ั อาศยั อะไรเปนหลกั ? 48 ตอบ ข. ทางจักขุทวารมีวสิ ยปั ปวัตตถิ ึง ๔ อยา งนน้ั อาศยั ธรรม ๔ ประการคอื ๑. จกั ขุปสาท ตาดี ๒. รปู ารมณ มีวัตถสุ ่งิ ของทแี่ ลเห็นไดม าปรากฏเฉพาะหนา ๓. อาโลก แสงสวา ง ๔. มนสิการ ความตง้ั ใจ ๒. สรุปปญจทวารวิถี โดยยอมเี ทา ไร และโดยพิสดารมเี ทาไร คอื อะไรบา ง ? 42, 45, 48 ตอบ สรุปปญจทวารวถิ ี โดยยอ มี ๗๕ โดยพสิ ดารมี ๑๐๐ วถิ ดี ังน้ี คอื อตมิ หันตารมณวถิ ี ในหนง่ึ ทวาร โดยยอ มี ๑ วถิ ี โดยพสิ ดารมี ๓ วถิ ,ี มหันตารมณวิถี ในหน่ึงทวาร โดยยอมี ๒ วถิ ี โดยพสิ ดารมี ๔ วถิ ี ปรติ ตารมณว ถิ ี ในหนึง่ ทวาร โดยยอ มี ๖ วถิ ี โดยพสิ ดารมี ๖ วถิ ี อตปิ รติ ตารมณวิถี ในหนงึ่ ทวาร โดยยอ มี ๖ วิถี โดยพสิ ดารมี ๗ วถิ ,ี รวมวถิ ีจิตทเี่ กดิ ในทวารใดทวารหนึ่งในปญ จทวารนน้ั โดยยอ มี ๑๕ วิถี โดยพสิ ดารมี ๒๐ วิถี เมอ่ื นํามาคูณกบั ทวาร ๕ รวมเปน ปญจทวารวิถีท้งั หมดโดยยอ มี ๗๕ วิถี (๑๕x๕) โดยพสิ ดารมี ๑๐๐ วิถ(ี ๒๐x๕) ๒. คําวา มโนทวารวิถี หมายความวา อยางไร มีก่ีอยา ง อะไรบาง ? 47, 57, 61 ตอบ มโนทวารวิถี หมายความวา การเกิดขน้ึ โดยลาํ ดับติดตอกนั เปน แถวของจิต ทางใจ มี ๕๒ วิถี คอื กามมโนทวารวิถี ๔๕ วถิ ี อัปปนาชวนมโนทวารวถิ ี มี ๗ วิถี ๒. กามชวนสุทธมโนทวารวิถี เมอื่ วา โดยวิสยปั ปวัตติท้ัง ๔ แลว มกี ่ีวถิ ี ? คอื อะไรบาง ? และอัปปนาชวนมโนทวาร วิถี มีกว่ี ิถี ? คอื อะไรบาง ? 49, 56 ตอบ กามชวนสทุ ธมโนทวารวถิ ี เมือ่ วา โดยวสิ ยัปปวตั ตทิ ั้ง ๔ แลวมี ๔๑ วิถีคือ อตวิ ภิ ตู ารมณวิถี มี ๒๒ วิถี วิภูตารมณวถิ ี มี ๑๖ วถิ ี อวิภูตารมณวถิ ี มี ๒ วถิ ี อติอวภิ ตู ารมณว ถิ ี มี ๑ วถิ ี และอปั ปนาชวนมโนทวารวถิ มี ี ๗ วิถคี ือ ๑. อาทิกมั มกิ ฌานวถิ ี ๒. ฌานสมาปตติวิถี ๓. ปาทกฌานวถิ ี ๔. อภญิ ญาวิถี ๕. มัคควิถี ๖. ผลสมาปตตวิ ิถี ๗. นิโรธสมาปตตวิ ิถี ๓. ตทนวุ ัตกิ มโนทวารวิถี หรืออนพุ นั ธกมโนทวารวิถี มีก่วี ิถี คอื อะไรบาง จงแสดงมาพรอมความหมาย ? 50 ตอบ ตทนุวตั ติกมโนทวารวถิ ี หรอื อนพุ ันธกมโนทวารวิถมี ี ๔ วถิ ี คอื ๑. อตีตคั คหณวถิ ี เปน วถิ ที ที่ าํ หนา ทรี่ บั อติวิภูตปญจารมณท ีเ่ ปน อดตี คอื อดตี ปญ จารมณท ีป่ รากฏชดั มากในทางใจ หรอื วิภตู ปญ จารมณท เ่ี ปน อดตี คอื อดตี ปญจารมณป รากฏชัดในทางใจ ท่เี กิดข้ึนตอจากปญจ ทวารวถิ ี ๒. สมหู คั คหณวถิ ี เปนวิถที ี่ทําหนา ทีร่ วบรวมทุก ๆ สวนของอภิวภิ ตู บัญจารมณท ่เี ปน อดีต หรอื วภิ ตู ปญ จารมณท ี่ เปน อดตี ทเ่ี กิดขน้ึ ตอจากอตีตัคคหณวิถี ๓. อัตถคั คหณวถิ ี เปนวถิ ีท่มี หี นา ทีร่ ับรูปรา งสณั ฐาน ซงึ่ เปน ท่ตี ้งั ของปญจารมณ อันเปน อัตถบัญญัติท่เี กิดขึ้นตอ จากสมูหัคคหณวิถี ดาวนโหลดขอมลู ที่ ขอความเพม่ิ เติมที่ youtube, Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking, Line ID: 081 860 2466 (ตาม link ทแ่ี ปะไว) ๑๙ ก.พ. ๖๒

วิถสี งั คหะ, ภูมิจตกุ กะ, ปฏสิ นธิจตกุ กะ 51 ๔. นามัคคหณวถิ ี เปน วิถีทม่ี ีหนาทีร่ บั ช่ือของรปู รางสัญฐานนั้น ๆ อันเปน นามบญั ญัติ ท่ีเปนไปตามโวหารของ ชาวโลกเรียกขานกัน ซ่งึ เกดิ ขนึ้ ตอจากอัตถัคคหณวถิ ี หรอื อตตี คั คหณวถิ ี ตามสมควรแกนาม บญั ญัตินั้น ๆ ๒. ก. อปั ปนาชวนมโนทวารวถิ ี มีก่ีวิถี? คอื อะไรบาง? 60 ตอบ ก. อปั ปนาชวนมโนทวาร มี ๗ วิถี คือ (อาทิ ฌา ปา อภิญญา มคั ผล นโิ รธ) ๑. อาทิกมั มิกฌานวถิ ี (ฌานทเ่ี กดิ ขนึ้ ครง้ั แรก) ๒. ฌานสมาปต ตวิ ิถี (การเสวยความสุขในฌาน) ๓. ปาทกฌานวถิ ี (ฌานทเี่ ปน บาทของอภญิ ญาเปนชื่อของรูปปญ จมฌานโดยเฉพาะ) ๔. อภญิ ญาวถิ ี (จิตพิเศษท่ีเกยี่ วกับการแสดงอทิ ธฤิ ทธ์ติ างๆ) ๕. มคั ควถิ ี (ทําหนาทีป่ ระหาณกเิ ลสตามมรรคน้นั ๆ) ๖. ผลสมาปตติวถิ ี (การเสวยวมิ ุตติสุขในพระนพิ พาน) ๗. นิโรธสมาปต ติวิถี (การดับเวทนา จิต เจตสิก จิตตชรูปดบั ) ๒. ข. อนุพันธกมโนทวารวิถี มีก่ีประเภท คืออะไรบา ง ? 47 ๒. ค. ในอนุพนั ธกมโนทวารวถิ นี น้ั วถิ ีใดมีอารมณเปน ปรมัตถ วิถีใดมีอารมณเปนบญั ญัติ ? 47 ตอบ ข. อนพุ ันธกมโนทวารวถิ ี มี ๔ วถิ ี คือ ๑. อตตี คั คหณวถิ ี ๒. สมูหัคคหณวถิ ี ๓. อตั ถัคคหณวิถี ๔.นามคั คหณวิถี ค. อตีตคั คหณวถิ ี และสมูหัคคหณวถิ ี มีอารมณเ ปน ปรมัตถ อัตถัคคหณวิถี และนานัคคหณวถิ ี มีอารมณเปน บัญญตั ิ ๒. ก. โสดาปตติมัคควิถี วาโดยบุคคล เกดิ ขน้ึ แกใ คร ? ในภมู ไิ หนบาง ? 58, 60(ข) ตอบ ก. โสดาปต ติมัคควถิ ี วา โดยบุคคล เกิดขนึ้ แก ตเิ หตกุ ปถุ ชุ น ๑ วาโดยภมู ิ เกดิ ไดใ น ๑๗ ภูมิ คือ กามสคุ ตภิ ูมิ ๗ รปู ภมู ิ ๑๐ (เวน อสัญญสัตตภมู ิ ๑, สทุ ธาวาสภมู ิ ๕) ๒. ข. ปรินิพพานวถิ ีพเิ ศษมีก่ีประเภท ? คอื อะไรบา ง ? จงแสดงมาพรอมความหมาย ? 58 ตอบ ข. ปรนิ ิพพานวถิ ีพเิ ศษมี ๔ ประเภท คือ ๑. ฌานสมนนั ตรวถิ ี คือ ปรินพิ พานจุตขิ องพระอรหนั ต ทีเ่ กดิ ข้นึ ตอจากฌานสมาบัติวถิ ี โดยไมมีวถิ จี ิตอ่นื ๆ มาค่ัน ๒. ปจจเวกขณสมนนั ตรวิถี คอื ปรินพิ พานจุติของพระอรหันต ที่เกดิ ข้นึ ตอ จากการพจิ ารณาองคฌ าน โดยไมม ีวถิ ี จติ อืน่ ๆ มาคัน่ ๓. อภญิ ญาสมนนั ตรวถิ ี คือ ปรินพิ พานจตุ ิของพระอรหันต ทีเ่ กิดขน้ึ ตอจากอภญิ ญาจติ ท่ีเกีย่ วกบั การ แสดงอิทธวิ ธิ อภญิ ญาเทานั้น โดยไมมวี ิถีจิตอ่นื ๆ มาคน่ั ๔. ชวี ิตสมสีสีวิถี คือ ปรินิพพานจุตขิ องพระอรหนั ตท ี่เกิดข้ึนตอ จากการพจิ ารณามรรค, ผล, นิพพาน และ กเิ ลสทไี่ ดป ระหาณไปแลว โดยไมมวี ิถจี ิตอน่ื ๆ มาคัน่ ๓. ในบคุ คล ๘ จําพวก (เวนมรรคบคุ คล๔) บุคคลท่ีวถิ จี ิตเกิดไดม กี บี่ ุคคล? คอื ใครบา ง? และบคุ คลทไ่ี มม ีวิถจี ติ เกิด ไดม ีก่ีบุคคล? คอื ใครบา ง? จงตอบโดยแยกแตละบุคคลใหชัดเจน และภมู ทิ ่ีเกยี่ วกับวถิ ีจติ มเี ทา ไร? อะไรบาง ? 52(1), 56, 60(1) ตอบ ในบุคคล ๘ จาํ พวก (เวน มรรคบคุ คล ๔) บคุ คลทีว่ ิถจี ิตเกดิ ไดมี ๘ บคุ คล คือ ทุคตอิ เหตกุ บุคคล สคุ ติอเหตกุ บคุ คลทใ่ี นมนุษยภ มู ิ และจาตุมมหาราชกิ าภมู ิ ทวเิ หตกุ บุคคล ตเิ หตุกปถุ ชุ น โสดาปตตผิ ลบุคคล สกทาคามิผลบคุ คล อนาคามิผลบุคคล อรหัตตผลบคุ คล และบุคคลทไ่ี มมวี ิถจี ติ เกดิ ไดม ี ๑ บคุ คล คือ สคุ ตอิ เหตกุ บคุ คลท่ใี นอสัญญสัตตภูมิ ภมู ทิ ีเ่ กี่ยวกับวถิ ีจติ มี ๓๐ ภมู ิ คือ กามภมู ิ ๑๑ รูปภูมิ ๑๕ (เวน อสัญญสัตตภมู )ิ อรูปภมู ิ ๔ ดาวนโ หลดขอ มูลที่ ขอความเพ่มิ เติมท่ี youtube, Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking, Line ID: 081 860 2466 (ตาม link ท่แี ปะไว) ๑๙ ก.พ. ๖๒

วิถีสงั คหะ, ภูมจิ ตกุ กะ, ปฏสิ นธจิ ตกุ กะ 52 ภมู ทิ ไ่ี มเ กยี่ วกับวิถจี ิตมี ๑ ภมู ิ คือ อสญั ญสตั ตภมู ิ ๓. ก. คําวา มาติกาจตกุ กะในวถิ ีมตุ ตสังคหะ ไดแกอะไรบา ง ? 59 ตอบ ก. คาํ วา มาตกิ าจตกุ กะ ในวถิ มี ตุ ตสงั คหะ ไดแก จตกุ กะ ๔ ประการ คือ ภูมจิ ตุกกะ ปฏิสนธิจตุกกะ กัมมจตกุ กะ มรณปุ ปตตจิ ตกุ กะ ๓. ก. ภมู ทิ ่ีเกย่ี วกบั วถิ จี ิตมกี ี่ภมู ิ อะไรบาง ? 44, 47, 48 ข. จงบอกถงึ ชวนจติ ที่เกดิ ขึ้นพรอมทั้งบอกชื่อวถิ นี ้นั ๆ ใหช ดั เจนดว ย ชวนจิต ๒ ขณะ ? 44, 47 ตอบ ก. ภูมทิ เ่ี กีย่ วกับวถิ จี ิต มี ๓๐ ภมู ิ คอื กามภูมิ ๑๑ รปู ภมู ิ ๑๕ (เวนอสญั ญสัตตาภมู )ิ อรปู ภมู ิ ๔ ข. ชวนจิตท่ีเกดิ ๒ ขณะ มี ๖ ดวงคือ ผลจิต ๔ ของมนั ทบคุ คลในมัคควถิ ี เนวสญั ญานาสญั ญายตนกุศลจิต ๑ ในขณะท่เี ขา นโิ รธสมาบตั วิ ถิ ี เนวสญั ญานาสัญญายตนกิริยาจิต ๑ ในขณะทเ่ี ขา นโิ รธสมาบตั วิ ิถี ๔. ก. จงแสดงภมู ิจตกุ กะ มาทั้งบาลีคําแปล ? 56, 60 ตอบ ก. แสดงภมู จิ ตกุ กะ ดงั นี้ ตตถฺ อปายภูมิ กามสคุ ตภิ มู ิ รปู าวจรภมู ิ อรปู าวจรภมู ิ เจติ จตสโฺ ส ภมู โิ ย นาม ฯ แปลความวา ในบรรดาจตกุ กะ ๔ ประการเหลา นัน้ ชือ่ วา ภูมิ ๔ ไดแ ก อบายภมู ิ ๑ กามสคุ ตภิ มู ิ ๑ รูปาวจรภูมิ ๑ อรปู าวจรภมู ิ ๑ รวมเปนภมู ิ ๔ ๒. ข. ในบรรดาบุคคลทั้งหลายทกี่ าํ ลังเปน ไปอยใู นโลกทุกวันน้ี ยอมมีอธั ยาศัยจติ ใจย่ิงหยอน กวา กนั และกนั ใน ความประพฤติดีและไมด ีมากบา งนอ ยบา งมากมายหลายประการ ถา จะกลา วโดยยอๆแลว จะมีก่ีประเภท ? คอื ใครบา ง? 55, 59 ตอบ ข. ในบรรดาบุคคลทัง้ หลายทีก่ าํ ลงั เปนไปอยูใ นโลกทุกวันน้ี ยอมมอี ัธยาศัยจิตใจย่ิงหยอ นกวากันและกันใน ความประพฤติดีและไมด ี มากบา งนอ ยบา ง มากมายหลายประการ ถา จะกลา วโดยยอๆ แลว มี ๔ ประเภท คอื ๑. บุคคลบางคนในโลกนม้ี ีอัธยาศยั จิตใจชอบบําเพญ็ กศุ ลมาก ๒. บางคน มีอธั ยาศัยจติ ใจชอบในการกุศลและอกุศลเทา ๆ กัน ๓. บางคนชอบกอ อกุศลมากกวา กศุ ล ๔. บางคนชอบกอ อกศุ ลฝา ยเดยี ว ๔. คาํ ถามของพระยายมราช อนั ไดแ ก เทวทูตมี ๕ อยา ง คอื อะไรบา ง? 55 ตอบ ๑. ความเกดิ ไดแ ก ทารกแรกเกดิ ๔. ผูท่ถี ูกลงโทษตามกฎหมาย ไดแ ก คนตองราชฑณั ฑ ๒. ความแก ไดแก คนชรา ๕. มรณะ ไดแ ก คนตาย ๓. พยาธิ ไดแก คนปว ยไข ๓. ก. มหานรกมีก่ีขมุ ? ช่ืออะไรบา ง? 57 ตอบ ก. ๑. สญั ชวี นรก ๒. กาฬสตุ ตนรก ๓. สังฆาตนรก ๔. โรรวุ นรก (ธูมโรรุวนรก) ๕. มหาโรรุวนรก (ชาลโรรวุ นรก) ๖. ตาปนนรก ๗. มหาตาปนนรก (ปตาปนนรก) ๘. อวีจนิ รก ๕. ก.สัญญาท่ปี รากฎแกสัตวดริ ัจฉานทั้งหลายนัน้ มีกี่อยาง คอื อะไรบา ง? 56(4ค), 60(4ค) และธรรมสัญญายอมปรากฎแกส ตั วจาํ พวกไหน ? 57 ตอบ ก. สญั ญาท่ีปรากฎแกส ตั วด ิรจั ฉานทง้ั หลายน้นั มี ๓ อยา ง คอื ๑. กามสญั ญา รจู ักเสวยกามคุณ ๒. โคจรสญั ญา รูจักหากิน ๓. มรณสญั ญา รจู กั กลวั ตาย (57) สวนธรรมสญั ญานน้ั ดริ จั ฉานบางจาํ พวก เชน พระโพธสิ ตั ว จงึ จะปรากฎขนึ้ ได ดิรัจฉานนอกนั้น คงมีแต สญั ญา ๓ ประการทกี่ ลา วแลว นโ้ี ดยมาก ๔. ข. เปรต ทีม่ าในเปตวัตถุอฏั ฐกถาและฎีกามกี ี่จําพวก ? อะไรบาง ? 59 ๑๙ ก.พ. ๖๒ ดาวนโ หลดขอมลู ที่ ขอความเพ่ิมเตมิ ที่ youtube, Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking, Line ID: 081 860 2466 (ตาม link ทแ่ี ปะไว)

วถิ ีสังคหะ, ภูมจิ ตกุ กะ, ปฏิสนธจิ ตุกกะ 53 ตอบ ข. เปรต ทีม่ าในเปตวตั ถุอัฏฐกถาและฎกี ามี ๔ จําพวก คอื ...... ๕. ข. จงแสดงเปรต ๔ ประเภทท่ีมาในเปตวตั ถุอฏั ฐกถา และฎีกา ในบรรดาเปรต ๔ ประเภทนั้น ประเภทไหนท่พี ระโพธสิ ตั วไ มไ ปเกดิ ? 56, 57 ตอบ ก. แสดงเปรต ๔ ประเภท ทมี่ าในเปตวตั ถุอฎั ฐกถา และฎกี า ๑. ปรทัตตุปชวี กิ เปรต เปรตที่มกี ารเลย้ี งชวี ติ อยูโดยอาศยั อาหารท่ีผอู ่ืนให ๒. ขุปปป าสิกเปรต เปรตที่ถูกเบียดเบียนดว ยการหวิ ขาว หิวนา้ํ ๓. นิชฌามตัณหิกเปรต เปรตที่ถกู ไฟเผาใหเ รา รอนอยูเสมอ ๔. กาลกญั จิกเปรต เปนชื่อของอสุราทเ่ี ปน เปรต กาลกญั จิกเปรตท่ีมีรา งกายสงู สามคาวตุ ไมใ ครม แี รง เพราะมเี ลือดและเนอื้ นอย มสี ีสรรคลายกนั กบั ใบไมแ หง ตาถลนออกมาเหมอื นตาของปู และมปี ากเทา รูเขม็ ต้งั อยูกลางศรษี ะ เปรตบางประเภททพี่ ระโพธสิ ัตวไ มไ ปเกิด บรรดาพระโพธสิ ตั วท งั้ หลาย นับตงั้ แตไดร ับพทุ ธพยากรณเ ปนตนไป ยอ มไมไปเกดิ เปนเปรต ๓ ประเภท คอื ๑. ขปุ ปป าสกิ เปรต ๒.นิชฌามตัณหิกเปรต ๓.กาลกญั จิกเปรต ท่ีไดกลา วมาแลวน้ี ถา จะเกดิ ก็คงเกิดเปน ปรทตั ตปุ ชีวกิ เปรตประเภทเดียวเทา น้นั ๔. ข. คนชมพูทวปี มีคุณสมบตั ิ ๓ ประการ สูงกวา ประเสรฐิ กวา คนอตุ ตรกุรแุ ละเทวดา ชั้นตาวตงิ สา คุณสมบัติ ๓ ประการของคนชมพูทวีปน้ันคอื อะไรบา ง ? 58 ๔. ก. คนชมพูทวปี มีคณุ ประเสริฐกวาคนอตุ ตรกุรุทวีป และเทวดาชัน้ ดาวดงึ ส กี่ประการ คืออะไรบาง ? 57 ตอบ ข. คนชมพูทวีป มีคณุ ประเสรฐิ กวา คนอุตตรกรุ ทุ วีป และเทวดาชั้นดาวดงึ ส ๓ ประการ คือ ๑. สรู ภาว มีใจกลาแขง็ ในการบาํ เพญ็ ทาน ศลี ภาวนา ๒. สตมิ นตฺ มีสติตง้ั ม่ันในคณุ พระรตั นตรยั ๓. พรฺ หฺมจรยิ วาส ประพฤติพรหมจรรย คือ บวชได ๔. ข. คนอตุ ตรกุรุทวีป มีคณุ สงู กวาประเสริฐกวา คนชมพทู วีป และเทวดาชัน้ ตาวตึงสา มีกี่อยาง ? คอื อะไรบาง ? 57 ตอบ ข. คนอุตตรกรุ ุทวีป มีคุณสงู กวา ประเสรฐิ กวา คนชมพูทวีป และเทวดาชั้นตาวตึงสา มี ๓ อยา ง คอื ๑. คนอุตตรกรุ ุ ไมถอื เอาเงนิ ทองวาเปน ของตน ๒. คนอตุ ตรกรุ ุ ไมห วงแหน หรอื ถอื เอาวาเปน บตุ ร ภรรยา สามี ของตน ๓. คนอตุ ตรกรุ ุ ตองมีอายยุ นื ถึงหนงึ่ พันปเ สมอ ๔. ค. ที่อยูข องมนษุ ยเรียกวาอะไร ? มีกี่แหง ? ไดแกอะไรบาง ? 57 ๔. อุตตรกุรุทวปี ตอบ ค. ท่ีอยขู องมนุษยเ รยี กวา ทวปี มี ๔ แหง ไดแ ก ๑. ปุพพวเิ ทหทวปี ๒. อปรโคยานทวปี ๓. ชมพูทวปี ๔. ก. เทวะมีก่อี ยาง ? คืออะไรบาง ? 59 ตอบ ก. เทวะมี ๓ อยา ง คอื ๑. สมมุตเิ ทวะ ไดแ ก พระมหากษัตรยิ  และพระราชนิ ี พรอมดว ย พระโอรส พระธดิ า ๒. อปุ ตตเิ ทวะ ไดแกเ ทวดาและ พรหมทง้ั หมด ๓. วสิ ทุ ธิเทวะ ไดแกพ ระอรหันตท งั้ หมด ๔. ข. เทวดาทั้งหลายทีอ่ ยใู นจาตมุ หาราชิกาภมู ิ มีอยู กพี่ วก ? อะไรบา ง ? 56, 60 ตอบ ข. เทวดาท้ังหลายทีอ่ ยใู นชัน้ จาตมุ หาราชิกาภมู ิ มีอยู ๓ พวก คอื ๑. ภุมมฏั ฐเทวดา เทวดาทอี่ ยูบนพ้ืนดนิ ๒. รกุ ขฏั ฐเทวดา เทวดาทอี่ ยูบนตน ไม ๓. อากาสฏั ฐเทวดา เทวดาท่ีอยูใ นอากาศ ดาวนโหลดขอมูลท่ี ขอความเพ่มิ เตมิ ที่ youtube, Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking, Line ID: 081 860 2466 (ตาม link ที่แปะไว) ๑๙ ก.พ. ๖๒

วิถสี ังคหะ, ภมู จิ ตุกกะ, ปฏสิ นธจิ ตุกกะ 54 ๔. ข. บคุ คลท่จี ะเปน พระอนิ ทรไดน้ันจะตองประกอบดวยคณุ ธรรมกีป่ ระการ ? คอื อะไรบาง ? 59 ตอบ ข. บุคคลทจ่ี ะเปน พระอนิ ทรไ ดน น้ั จะตองประกอบดว ยคณุ ธรรม ๗ ประการ คือ ๑. เลีย้ งบิดามารดา ๕. ไมม คี วามตระหนี่ ๒. เคารพตอ ผูใหญใ นตระกูล ๖. มีความสตั ย ๓. กลา ววาจาออนหวาน ๗. ระงับความโกรธไวไ ด ๔. ไมกลา วคาํ สอ เสยี ด ๓. ข. จงแสดงคุณสมบตั ิของผูท่จี ะไปเกดิ ในสุทธาวาสภมู ิ ? 57 ตอบ ข. ๑. ตอ งเปนพระอนาคามบี ุคคล ๒. ไดรปู ปญ จมฌาน ๓. มอี ินทรยี  ๕ อยา งใดอยา งหน่ึงแกกลา ๓. ก. สทุ ธาวาสภมู เิ ปน ท่ีอยูของบุคคลไดก ่จี ําพวก ? คือใครบาง ? 55, 60(5), 61(4) ตอบ ก. มี ๓ จาํ พวก คือ ๑. ปญ จมฌานลาภีพระอนาคามิผลบคุ คล ๒.พระอรหตั ตมัคคบคุ คล ๓.พระอรหัตตผลบุคคล ๖. ข. สัตวท ่ีช่อื วา “สมภฺ เวสี” ไดแ กใคร ? ท่ีเปน ดงั นีเ้ พราะเหตุใด ? 56, 58 ตอบ ข. สัตวทีช่ อื่ วา “สมฺภเวส”ี ไดแก ปุถุชน ๔ พระเสกขบุคคล ๓ ท่ีเปนดงั น้ี เพราะ บคุ คลเหลา นีม้ คี วามเกดิ ยงั ไมส ้ินสดุ ตอ งแสวงหาภพชาตติ อ ๆ ไปอีกนั้นเอง ๓. ก. คาํ วา บญุ กิริยาวัตถุ เม่อื แยกบทแลวไดก บ่ี ท ? คืออะไรบา ง ? แตละบทหมายความวาอยา งไร ? ใหแ สดงวจนตั ถะของคาํ วา ปุญญะ มาท้ังบาลีและคาํ แปล ? 58 ตอบ ก. คําวา บญุ กริ ิยาวตั ถุ เมอ่ื แยกบทแลวได ๓ บท คือ ปุ ฺ + กริยา +วตถฺ ุ ปุฺ หมายความวา การงานทด่ี ที สี่ าํ หรับชาํ ระความเศรา หมองเรารอน กริยา หมายความวา ควรทํา วตฺถุ หมายความวา เปน เหตุ เปนท่ีต้งั แหง ผลดี ดงั แสดงวจนตั ถะวา “อตฺตโน สนตฺ านํ ปนุ าติ โสเธตีติ ปุ ฺ ” การกระทําใดยอ มชาํ ระสนั ดานของตนใหขาวสะอาด ฉะนัน้ การกระทาํ นน้ั ชอ่ื วา ปญุ ญะ ไดแก การบรจิ าคทาน รักษาศลี เจรญิ ภาวนา เปน ตน ๓. ข. ทานนน้ั มอี ยูมากมาย เมอื่ สรปุ แลวมีก่ีอยาง ? คืออะไรบา ง ? 58 ตอบ ข. ทานนั้นมอี ยูมากมาย เม่อื สรปุ แลวมี ๔ อยา ง คือ ๑. เจตนาทาน ไดแก เจตนาเจตสกิ ท่ปี ระกอบกบั มหากศุ ล ซึง่ เปนเหตแุ หงการใหท าน ๒. วัตถุทาน ไดแ ก ปจจัย ๔ ทเ่ี ปน เทยยธรรม ๓. อโลภทาน ไดแ ก อโลภเจตสิก ทป่ี ระกอบกบั เจตนาเจตสิก ซงึ่ เปนเหตแุ หง การใหทาน ๔. วิรตทิ าน ไดแก วริ ติเจตสิก ๓ ท่มี กี ารงดเวนจากอกศุ ลทจุ ริต อนั เปน เหตใุ หส ตั วท ้งั หลาย ไมต องหวน่ั ใจในการทจี่ ะมภี ยั บงั เกดิ ขึ้น เปน อภัยทาน ทง้ั ทีเ่ ปน ภายในและภายนอก ๕. จงแสดงธรรมที่เปน ปจจัยของกัมมสั สกตาญาณมอี ยกู ี่ประการคอื อะไรบา ง ? 55, 59(6) ตอบ ธรรมทเี่ ปนปจจัยของกมั มสั สกตาญาณมอี ยู ๓ ประการคอื ๑. สตุ มยปญ ญา ปญ ญาทเี่ กิดจากการศกึ ษาเลา เรียน เปน เหตุ เปนปจ จยั ใหเ กดิ กัมมัสสกตาญาณ ๒. จนิ ตามยปญญา ปญญาท่เี กดิ จากการคิดนกึ พิจารณาในความเปน อยขู องสตั วท ง้ั หลาย โดยความมโี รคไมมีโรค ความฉลาด ความโง สุข ทกุ ข อายยุ นื อายุสนั้ ยากจน มัง่ มี เหลานเ้ี ปน ตน เปน เหตุ เปน ปจ จัยใหเ กิดกัมมสั สกตาญาณ ๓. ภาวนามยปญญา ปญญาทีเ่ กิดจากการเจริญวปิ สสนา เปน เหตุ เปนปจ จัยใหเ กดิ กัมมัสสกตาญาณ ดาวนโหลดขอมลู ที่ ขอความเพมิ่ เตมิ ที่ youtube, Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking, Line ID: 081 860 2466 (ตาม link ท่แี ปะไว) ๑๙ ก.พ. ๖๒

วิถสี งั คหะ, ภูมิจตุกกะ, ปฏิสนธิจตกุ กะ 55 ๔. ก. อยากทราบวา ปูชนยี สถานทีส่ าํ คญั อยูใ นชั้นดาวดึงส และอกนิฏฐาภูมิ มีอะไรบา ง ? 58 ตอบ ก. ช้นั ดาวดึงส มีปชู นยี สถานที่สาํ คญั คอื พระจุฬามณเี จดีย ซึง่ บรรจุพระเข้ียวแกว ขางขวากบั พระเกสา ท่พี ระพุทธองคท รงตัดทิ้งขณะเม่อื เสดจ็ ออกสมู หาภเิ นษกรมณ ชัน้ อกนฏิ ฐาภูมิ มีปชู นียสถานสําคญั คอื ทสุ สเจดยี  บรรจุเครือ่ งฉลองพระองคข องพระสัมมาสัมพทุ ธเจา ในขณะท่ียังทรงเปนพระสิทธตั ถราชกมุ ารทรงสวมใสในขณะท่ีเสดจ็ ออกจากพระนครเพอื่ สูมหาภเิ นษกรมณ ๓. ข. กปั ทเี่ กยี่ วกบั พระพทุ ธศาสนามีก่อี ยา ง ? คอื อะไรบาง ? จงแสดงมาพรอ มดวยความหมาย ? 55, 60(5), 61(4) ตอบ ข. กัปท่เี กี่ยวกบั พระพุทธศาสนา มี ๒ อยาง คือ ๑. สุญญกัป ๒. อสุญญกัป ๑. สุญญกปั หมายถงึ กัปทไ่ี มมีพระพุทธเจา พระปจเจกพทุ ธเจา และพระเจา จักรพรรด์ิอุบัตขิ ึ้น ๒. อสุญญกัป หมายถงึ กัปท่ีมพี ระพุทธเจา พระปจเจกพุทธเจาและพระเจา จักรพรรดิอบุ ตั ิข้ึน ๕. ก. คาํ วา “ปฏิสนธ”ิ หมายความวา อยา งไร ? 58 ตอบ ก. คําวา ปฏิสนธิ หมายความวา เม่ือภพเกา สนิ้ สุดลงแลว จิต เจตสิก และกัมมชรปู ปรากฏเกิดข้นึ ครั้งแรก ในภพใดภพหน่งึ โดยอํานาจแหง การสบื ตอ ภพเกา กับภพใหม เรียกวา ปฏสิ นธิ ๕. ข. จงบอกปฏสิ นธิทั้ง ๔ อยางพรอมทง้ั ความหมายมาดวย ? 58 ตอบ ข. ปฏสิ นธิ มี ๔ อยา ง คอื ๑.การปรากฏเกิดขนึ้ แหง จิต เจตสกิ และกมั มชรูปคร้งั แรก ในอบายภูมิ ๔ เรียกวา อปายปฏิสนธิ ๒. การปรากฏเกดิ ขึน้ แหง จติ เจตสิก และกัมมชรูปครัง้ แรก ในกามสุคตภิ มู ิ ๗ เรียกวา กามสคุ ตปิ ฏสิ นธิ ๓. การปรากฏเกดิ ขึ้นแหง จติ เจตสิก และกัมมชรูปครั้งแรก ในรปู ภูมิ ๑๕ และการปรากฏเกิดขึ้นครงั้ แรก แหงกมั มชรปู ครง้ั แรก ในอสญั ญสัตตภูมิ ทง้ั สองน้ี เรยี กวา รูปาวจรปฏสิ นธิ ๔. การปรากฏเกดิ ขึ้นแหง จติ เจตสิกครงั้ แรก ในอรูปภมู ิ ๔ เรยี กวา อรูปาวจรปฏสิ นธิ ๖. จงแสดงปฏิสนธิท่ีเกิดตอจากจตุ จิ ิตตอ ไปน้ี ? 55, 60 ก. อรปู าวจรจตุ ิจติ ๔ ดวง ข. รปู าวจรจุติจิต ๕ ดวง ค. กามตเิ หตุกจตุ ิจิต ๔ ดวง ง. ทวเิ หตกุ จตุ จิ ติ ๔ และอเหตกุ จุตจิ ติ ๒ ดวง ตอบ ก. หลงั จากอรปู าวจรจตุ ิจิต ๔ ดวงเกดิ มีปฏสิ นธิจิตเกดิ ตอได ๘ ดวง คือ อรปู าวจรปฏสิ นธจิ ติ ๔ (เวนอรูปาจรปฏสิ นธจิ ติ เบอ้ื งตาํ่ ) และ กามตเิ หตุกปฏสิ นธจิ ติ ๔ ข. หลงั จาก รปู าวจรจุตจิ ติ ๕ ดวงเกดิ มปี ฏสิ นธิจิตเกดิ ตอได ๑๗ ดวง (เวน อเหตุปฏสิ นธจิ ิต ๒) ค. หลงั จาก กามติเหตกุ จุตจิ ติ ๔ ดวงเกิด มีปฏสิ นธเิ กิดตอ ไดท งั้ หมด คอื นามปฏสิ นธิ ๑๙ และ รปู ปฏิสนธิ ๑ ง. หลงั จาก ทวเิ หตกุ จุตจิ ติ ๔ และอเหตุกจตุ จิ ติ ๒ เกดิ มีปฏิสนธจิ ิตเกิดตอ คือ กามปฏิสนธจิ ิต ๑๐ เทา นัน้ ๕. ก. ปฏิสนธจิ ติ ของสตั วท ี่มีบญุ ท้งั หลาย เชนไกรสหี  พญาชา งฉทั ทันต เปนตน คืออะไร ? 59, 61(6) ข. ปฏิสนธิจิตของมนุษยท พ่ี ิการตาง ๆ คอื อะไร ? 59, 61(6) ค. จิตที่ทาํ หนา ทปี่ ฏิสนธขิ องบุคคลตา ง ๆ ในมนสุ สภูมิ มเี ทาไร คืออะไรบาง? 59, 61(6) ง. จติ ทที่ ําหนา ที่ปฏิสนธขิ องทุติยฌานพรหมท้ังหลาย มเี ทา ไร คอื อะไรบาง? 59, 61(6) จ. จติ ทที่ าํ หนา ท่ปี ฏสิ นธขิ องตติยฌานพรหมทงั้ หลาย มเี ทาไร คอื อะไรบา ง? 59, 61(6) ตอบ ก. อุเบกขาสันตีรณอกศุ ลวิปากจิต ๑ ข. อเุ บกขาสันตรี ณกุศลวปิ ากจิต ๑ ค. มี ๙ คือ อเุ บกขาสนั ตีรณกศุ ลวปิ ากจิต ๑, มหาวปิ ากจติ ๘ ง. มี ๒ คอื ทุตยิ ฌานวปิ ากจิต ๑, ตติยฌานวิปากจติ ๑ จ. มี ๑ คอื จตตุ ถฌานวิปากจิต ๑ ดาวนโหลดขอมูลที่ ขอความเพิ่มเตมิ ท่ี youtube, Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking, Line ID: 081 860 2466 (ตาม link ทแ่ี ปะไว) ๑๙ ก.พ. ๖๒

วิถีสงั คหะ, ภูมิจตุกกะ, ปฏิสนธิจตกุ กะ 56 ๕. ข. จงบอกอารมณของกามปฏสิ นธิ, รปู ปฏสิ นธิ, อรูปปฏสิ นธิ ? 61 ตอบ ข. อารมณของกามปฏสิ นธิ ไดแก อารมณข องกามปฏิสนธิจิต เปนกามธรรม มกี รรม กรรมนมิ ติ คตนิ มิ ิต อารมณ อารมณของรปู ปฏสิ นธิ ไดแก อารมณข องรปู าวจรปฏสิ นธนิ ั้น เปนกรรมนิมติ ท่ีเปน บัญญัติอยา งเดยี ว อารมณของอรูปปฏสิ นธิ ไดแ ก อารมณของอรูปาวจรปฏสิ นธกิ ็เปน กรรมนมิ ติ ทีเ่ ปนกรรมนิมิตท่เี ปนมหัคคตะ และ บญั ญัติเปน อารมณเหมอื นกันตามสมควรแกฌ าน ๖. จงบอกอารมณข องกามปฏิสนธ,ิ รูปปฏสิ นธิ, อรปู ปฏิสนธิ ? 57 ตอบ อารมณข องกามปฏสิ นธิ ไดแ ก กรรม กรรมนมิ ติ คตนิ มิ ิตอารมณ อารมณของรปู ปฏสิ นธิ ไดแก กรรมนิมิต ท่เี ปน บญั ญตั อิ ยางเดยี ว อารมณของอรปู ปฏสิ นธิ ไดแ ก กรรมนมิ ิต ทีเ่ ปนมหคั คตและบญั ญตั เิ ปนอารมณ ๕. ก. เหตุท่ีทําใหความตายปรากฏขึ้น ทัง้ ๔ น้นั เหตอุ ยา งไหนจัดเปน การตายโดยกาลมรณะ และ อกาลมรณะ ? 61 ตอบ ก. ในเหตแุ หงการตายทง้ั ๔ นนั้ การตายโดยกาลมรณะ มี ๓ คือ อายุกขฺ ยมรณ กมมฺ กขฺ ยมรณ และ อภุ ยกขฺ ยมรณ การตายโดยอกาลมรณะ มี ๑ คอื อปุ จฺเฉทกมรณ. ๖. ก. มรณาสันนวถิ ชี นิดปจ จาสันนมรณวถิ ีมี ก่ีประเภท ? คืออะไรบาง ? 56, 58 จุติ จุติ ตอบ ก. มรณาสนั นวิถชี นดิ ปจจาสนั นมรณวถิ มี ี ๔ ประเภท คือ จุติ ๑. ชวนะ ชวนะ ชวนะ ชวนะ ชวนะ, ตทารมั มณะ, ตทารมั มณะ จุติ ๒. ชวนะ ชวนะ ชวนะ ชวนะ ชวนะ, ๓. ชวนะ ชวนะ ชวนะ ชวนะ ชวนะ, ตทารมั มณะ, ตทารมั มณะ, ภวงั ค ฯลฯ ๔. ชวนะ ชวนะ ชวนะ ชวนะ ชวนะ, ภวงั ค ฯลฯ *************************** สง่ิ ทีส่ ําคญั คือการเขา ศึกษากบั อาจารยผ สู อน เพอื่ ความรคู วามเขา ใจท่ีถกู ตอ ง แจม แจง หากสงสัยจะไดส อบถามทนั ที การรวบรวมขอ สอบทีเ่ คยออกมาแลว น้ี เปนเพยี ง แนวทางสาํ หรบั ผศู ึกษา นํามาเนน+ทรงจําไว (เมอ่ื ไดชอื่ วา ศกึ ษาแลว กค็ วรทรงจําให ไดม ากทสี่ ดุ หรอื ท้ังหมด จงึ จะชอื่ วา สตุ ะดวยดี เพ่อื การจินตาและภาวนาตอไป) การสอบไมใชท ่สี ดุ ของชีวติ แตข อใหตัง้ จิตศึกษาและทรงจาํ เพื่อธาํ รงและรกั ษาไว ซง่ึ พระศาสนา รูอรรถะและพยัญชนะ ท้งั เขาใจและเขาใหถึงธรรมะ แมย งั มิบรรลคุ ุณธรรม อนั สงู ถึงข้นั อรยิ ะ ก็ขอจงเปน ผูรธู รรมะ (ตามสมควร) และจงเปน ผมู ธี รรมะ วายเมเถว ปุริโส ยาว อตฺถสสฺ นิปปฺ ทา เกดิ เปนคนควรจะพยายาม จนกวา จะประสบความสาํ เรจ็ สาํ เนาประกอบการเรียนหรอื แจกโดยไมตอ งขออนญุ าต (สงวนสิทธิใ์ นการจาํ หนาย) ผิด-ตกขออภยั และกรณุ าแจง ดว ยคะ ท่ี 081-860-2466 (Line ID), fb: Kanrasi Sengking, E-mail: [email protected], [email protected] (จักขอบพระคณุ อยางสูง) ขออนุโมทนาในการศึกษาธรรมะ และทกุ ๆกุศลท่ีทานกระทาํ ไวด แี ลว และที่จะกระทําในอนาคต ใหเ รานั้นมีปจจยั ถงึ พรอ มเพ่ือการทํากุศลใหสําเร็จโดยสะดวก งายดาย และเรว็ ไว จนถึงมัคคกศุ ล โดยเรว็ พลันเทอญ ดาวนโ หลดขอ มลู ท่ี ขอความเพ่ิมเตมิ ที่ youtube, Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking, Line ID: 081 860 2466 (ตาม link ท่แี ปะไว) ๑๙ ก.พ. ๖๒