ข้อสอบข้อเขียน/สัมภาษณ์ พระอภิธรรม ชั้น จูฬอาภธิรรมิกะโท

~ 50 ~ ๔. ข. สลี พั พตปรามาสกายคนั ถะคอื อะไร ? แสดงองคธ รรมดว ย ? 45/2ส ตอบ ข. สลี ัพพตปรามาสกายคนั ถะ คอื ธรรมชาติที่เกยี่ วคลองนามกาย รปู กาย ไวโดยอาการยดึ ถือในการ ปฏิบตั ผิ ดิ องคธรรมไดแก ทฏิ ฐเิ จตสกิ ท่ีในทฏิ ฐคิ ตสัมปยุตตจิต ๔ ๓. ความยดึ มน่ั ในอารมณ เรยี กวา อะไร มกี อ่ี ยา ง คอื อะไรบา ง ? ใหแ สดงมาพรอ มทงั้ ความหมายและองคธ รรม ? 52/1ส(4), 53/2ส(4), 56/2ส, 57/2ส, 60/2ส, 62/2ส ตอบ ความยึดม่นั ในอารมณ เรยี กวา อปุ าทาน มี ๔ คือ ๑. กามปุ าทาน ธรรมชาติทเี่ ปน เคร่ืองยึดม่นั ในกามคณุ อารมณ องคธรรมไดแ ก โลภเจตสกิ ทีใ่ นโลภมลู จิต ๘ ๒. ทิฏปุ าทาน ธรรมชาติที่เปนเครื่องยดึ ม่ันในความเห็นผิด ท่ีนอกจากสีลัพพตปรามาสทิฏฐิ และอัตต วาททฏิ ฐิ องคธรรมไดแ ก ทิฏฐิเจตสกิ ทใี่ นทฏิ ฐคิ ตสัมปยตุ ตจิต ๔ ๓. สีลัพพตุปาทาน ธรรมชาติที่เปน เครอ่ื งยดึ มนั่ ในการปฏบิ ัตผิ ดิ องคธ รรมไดแก ทิฏฐิเจตสกิ ท่ีในทิฏฐิคตสัมปยุตต จิต ๔ ๔. อัตตวาทุปาทาน ธรรมชาติทเี่ ปนเครอ่ื งยึดมนั่ ในรูปนามขันธ ๕ วาเปนตัวเปน ตน องคธ รรมไดแ ก ทฏิ ฐเิ จตสกิ ทใ่ี นทฏิ ฐคิ ตสมั ปยตุ จติ ๔ ๔. ก. คาํ วา สงั โยชน หมายความวา อยา งไร พรอ มทง้ั แสดงวจนตั ถะและความหมายดว ย ? 51/2ส, 52/1ส(3ข), 59/2ส ตอบ ก. คําวา สงั โยชน หมายความวา ธรรมชาตทิ ่ีผูกสตั วท้งั หลายไว ไมใหอ อกไปจากวัฏฏทกุ ขได เหมือนหนึง่ เชือกท่ีผูกโยงสัตวหรือวตั ถุสงิ่ ของไวไ มใหหลุดไป ดังแสดงวจนตั ถะวา สํ โยเชนตฺ ิ พนธฺ นตฺ ตี ิ = สโํ ยชนานิ ธรรมเหลาใด ยอ มผูกสตั วท ัง้ หลายไว ฉะน้ันธรรมเหลา นัน้ ชือ่ วา สงั โยชน ๔. จาํ แนกสงั โยชน ๑๐ โดยโอรมั ภาคยิ สงั โยชน และอทุ ธมั ภาคยิ สงั โยชนต ามสตุ ตนั ตนยั ? 46/1ส, 50/1ส, 56/1ส, 62/1ส ตอบ จําแนกสังโยชน ๑๐ โดยโอรมั ภาคิยสังโยชนและอทุ ธมั ภาคยิ สงั โยชนตามสตุ ตนั ตนัย คือ โอรัมภาคยิ สังโยชน มี ๕ คอื ๑. กามราคสงั โยชน ๒. ปฏิฆสังโยชน ๓. ทฏิ ฐิสงั โยชน ๔. สลี ัพพตปรามาสสังโยชน ๕. วิจิกิจฉาสงั โยชน อทุ ธมั ภาคยิ สงั โยชน มี ๕ คอื ๑. รูปราคสงั โยชน ๒. อรูปราคสงั โยชน ๓. มานสังโยชน ๔. อุทธจั จสงั โยชน ๕. อวชิ ชาสงั โยชน ๔. ใหยกอปุ มาเปรยี บเทยี บระหวา งกเิ ลสทง้ั ๓ มอี นสุ ยั กเิ ลสเปน ตน และใหแ สดงกศุ ลทส่ี ามารถประหาณกเิ ลสทงั้ ๓ เหลา นนั้ มาโดยเฉพาะ ๆ วา กศุ ลชนดิ ไหน ประหาณกเิ ลสชนดิ ใด ? 44/1ส ตอบ แสดงอปุ มาเปรียบเทียบระหวางกิเลสทัง้ ๓ มอี นสุ ยั กเิ ลสเปน ตนนนั้ มดี ังนี้ คือ อนุสยั กิเลส ปริยฏุ ฐานกเิ ลส วีติกกมกเิ ลส ทั้ง ๓ อยา งนี้ เปรียบเหมอื นไมข ดี ไฟ อนุสยั กเิ ลส เปรยี บเหมอื นไฟที่อยใู นหวั ไมขีด อารมณตา ง ๆ ทม่ี ากระทบทางตา หู จมกู ลิน้ กาย ใจ เปรยี บเหมอื นเอากา นไมข ดี ไฟขดี ที่ขา งกลอง เมื่อไฟ ดาวนโหลดขอมลู ตา งๆไดจาก ขอ ความเพม่ิ เตมิ ท่ี youtube หรอื Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking (ตาม link ท่ีแปะไว)

~ 51 ~ ปรากฏขึน้ ไฟนเ้ี ปรยี บเหมอื นกับปรยิ ฏุ ฐานกเิ ลส และเมื่อเอาไฟท่ีปรากฏข้ึนน้ี ไปจดุ เขากบั วตั ถสุ ่งิ หนึ่งสง่ิ ใด แลว ไฟท่ลี ุกติดวตั ถุนนั้ ๆ เปรียบเหมอื นวีตกิ กมกเิ ลสดังนี้ และกุศลทีส่ ามารถประหาณกิเลสทง้ั ๓ เหลา นไี้ ดโ ดยเฉพาะ ๆ น้ัน คอื ๑. ศลี กุศล สามารถประหาณวตี กิ กมกเิ ลสได ๒. สมาธกิ ุศล สามารถประหาณปริยฏุ ฐานกเิ ลสได ๓. ปญ ญาในมรรค สามารถประหาณอนุสยั กเิ ลสได ฯ ๔. กิเลส มกี ช่ี นดิ คอื อะไรบา ง ? และใหแ สดงกศุ ลทส่ี ามารถประหาณกิเลสทง้ั ๓ เหลานนั้ โดยเฉพาะๆ ? 43/2ส, 55/1ส, 58/2ส(3), 61/1 ตอบ กเิ ลสมี ๓ ชนดิ คอื อนุสยั กิเลส ปริยฏุ ฐานกิเลส วีติกกมกิเลส และกุศลทีส่ ามารถประหาณกิเลสทงั้ ๓ เหลาน้ีไดโดยเฉพาะ ๆ น้ัน คอื ............. ๔. ก. กิเลสมจี าํ นวนเทา ใด คอื อะไรบาง ? ใหแ สดงมาเฉพาะชอ่ื 61/2 ตอบ ก. กิเลสมจี าํ นวน ๑๐ คือ ๑.โลภกเิ ลส ๒. โทสกเิ ลส ๓. โมหกิเลส ๔. มานกิเลส ๕. ทิฏฐิกิเลส ๖. วจิ กิ ิจฉากิเลส ๗. ถนี กเิ ลส ๘. อุทธัจจกเิ ลส ๙. อหิริกกิเลส ๑๐. อโนตตัปปกิเลส ๕. กเิ ลสโดยพิสดาร มีจาํ นวนเทา ไร ? และการนบั น้นั มวี ธิ นี บั อยา งไร ? 46/2ส ๔. ข. กเิ ลสโดยพิสดาร ๑,๕๐๐ นน้ั คืออะไรบา ง มวี ธิ ีการนบั อยา งไร ? 51/2ส ๔. ข. ใหแ สดงการนับกเิ ลสโดยพสิ ดาร ๑๕๐๐ มาดู ? 61/2 ตอบ (ข.) (แสดงการนบั ) กิเลสโดยพสิ ดาร (มจี ํานวน) ๑๕๐๐ มวี ธิ นี ับดังน้ี คือ อารมณท เี่ ปนเหตุใหกิเลส ๑๐ เกิดขน้ึ ไดน ัน้ มี ๑๕๐ คือ นามเตปญ ญาสะ ไดแก นามธรรม ๕๓ นปิ ผนั นรปู ๑๘ ลักขณรปู ๔ รวมเปน ๗๕ ในอชั ฌัตตสนั ดาน คือ ภายในตวั เรามี ๗๕ ในพหิทธสนั ดาน คอื ส่ิงที่มีชวี ติ และไมมีชวี ติ ทีอ่ ยูภายนอกตัวเรามี ๗๕ รวมเปน ๑๕๐ อารมณ ๑๕๐ คณู ดวย กิเลส ๑๐ คงเปน กิเลสพสิ ดาร ๑,๕๐๐ มสิ สกสงั คหะ ๔. คาํ วา ฌาน หมายความวา อยา งใด ? และธรรมท่เี ปน ปฏิปกษต อ องคฌ าน นั้นคืออะไร ? ใหแ สดงโดยเฉพาะ ๆ ? 47/1ส ๔. ก. จงแสดงธรรมทเี่ ปน ปฏิปกษก ับองคฌ าน มาโดยเฉพาะ ๆ ? 46/2ส ตอบ คําวา ฌาน หมายความวา การเขาไปเพง อารมณ มกี สณิ เปน ตน หรือเผา ธรรมที่เปน ปฏปิ กษต อ กนั ฉะนน้ั ชอ่ื วา ฌาน และธรรมทเี่ ปน ปฏปิ กษตอองคฌ านนน้ั คอื ถีนมิทธนิวรณ เปน ปฏิปกษกบั วติ ก วิจิกิจฉานิวรณ เปนปฏิปกษกบั วิจาร พยาปาทนวิ รณ เปนปฏิปกษกบั ปต ิ กามฉันทนิวรณ เปน ปฏิปกษกบั เอกัคคตา ดาวนโหลดขอ มลู ตางๆไดจ าก ขอ ความเพิ่มเตมิ ที่ youtube หรือ Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking (ตาม link ท่ีแปะไว)

~ 52 ~ อทุ ธจั จกุกกุจจนิวรณ และโทมนัสเวทนา เปน ปฏปิ กษกบั โสมนสั เวทนา และอเุ บกขาเวทนา ปติ และโสมนัสเวทนา เปนปฏปิ กษกับ โทมนสั เวทนา ๔. ในจาํ นวนองคม รรค ๑๒ น้ี องคม รรคทเ่ี ปน เหตแุ ละเปนหนทางใหไ ปถงึ สคุ ติภมู ิ และพระนพิ พานนน้ั มีอยู เทา ไร ? คอื อะไร? องคม รรคทเี่ ปน เหตุ และเปนหนทางใหไ ปถงึ ทคุ ตภิ มู ิ มเี ทา ไร ? คอื อะไร ? 60/1 ตอบ ในจํานวนองคมรรค ๑๒ น้ี องคม รรคที่เปนเหตแุ ละเปนหนทางใหไ ปถึง สคุ ตภิ ูมิ และพระนพิ พาน มอี ยู ๘ คอื ๑.สมั มาทฎิ ฐิ ๒. สมั มาสงั กัปปะ ๓. สมั มาวาจา ๔. สมั มากัมมันตะ ๕. สัมมาอาชวี ะ ๖. สมั มาวายามะ ๗. สมั มาสติ ๘. สัมมาสมาธิ องคมรรคที่เปน เหตุ และเปนหนทางใหไปถึงทุคติภูมิ มีอยู ๔ คือ ๑. มิจฉาทฏิ ฐิ ๒. มิจฉาสังกัปปะ ๓. มจิ ฉาวายามะ ๔. มิจฉาสมาธิ ๔. คาํ วา อาหาร แปลวา อะไร ? หมายความวา อยา งไร ? และใหแ สดงอาหาร ๔ พรอมทง้ั ความหมายและ องคธ รรม ? 43/1ส, 48/1ส, 53/1ส, 58/1ส(3), 62/2ส ตอบ คําวา อาหาร แปลวา นาํ มา หมายความวา ทาํ ใหผ ลเกดิ ขน้ึ และชว ยอุดหนุนใหต้ังอยูได เจรญิ ขึ้นได อาหารมี ๔ คือ ๑. กพฬกี าราหาร ธรรมชาตทิ ่ีเปน ผนู ําใหอ าหารชรปู เกดิ องคธ รรมไดแก โอชาท่ีอยูในอาหารตาง ๆ ๒. ผสั สาหาร ธรรมชาตทิ ี่เปนผูนําใหเ วทนาเกดิ องคธ รรมไดแ ก ผัสสเจตสกิ ทีใ่ นจติ ท้ังหมด ๓. มโนสญั เจตนาหาร ธรรมชาตทิ ี่เปนผูนําใหวิปากวิญญาณมีปฏสิ นธจิ ติ เปน ตน เกิด องคธรรมไดแ ก เจตนาเจตสิกท่ีในจติ ทั้งหมด ๔. วญิ ญาณาหาร ธรรมชาติท่ีเปนผนู ําใหเจตสิกและกมั มชรปู เกดิ องคธรรมไดแก จติ ทงั้ หมด โพธิปก ขยิ สงั คหะ ๔. ก. อารมณอ นั เปนทต่ี ้งั แหง การกาํ หนดของสตมิ เี ทา ไร ? คอื อะไรบา ง ? ตอบ ก. อารมณอันเปนทต่ี ัง้ แหง การกําหนดของสติ มี ๔ คือ ๑. รปู ขนั ธ เปนอารมณแ หง การกําหนดของสติ เรียกวา กายานุปสสนาสติปฏ ฐาน ๒. เวทนาขนั ธ เปนอารมณแ หงการกําหนดของสติ เรยี กวา เวทนานปุ สสนาสตปิ ฏ ฐาน ๓. วญิ ญาณขันธ เปน อารมณแ หงการกําหนดของสติ เรยี กวา จิตตานุปส สนาสตปิ ฏฐาน ๔. สญั ญาขนั ธและสงั ขารขนั ธ เปน อารมณแ หง การกําหนดของสติ เรยี กวา ธัมมานุปสสนาสตปิ ฏฐาน ๔. ข. แสดงเหตผุ ลที่วริ ยิ ะดวงเดยี ว เปนสมั มปั ปธานทงั้ ๔ ได ? ตอบ ข. วริ ิยะดวงเดยี วเปน สัมมัปปธานทง้ั ๔ ได เพราะกจิ ของวริ ิยะในท่ีนมี้ ีอยู ๔ อยาง คือ ๑. พยายามเพอ่ื ละอกศุ ลท่เี กิดแลว ๒. พยายามเพ่ือไมใหอกศุ ลใหมเกิด ๓. พยายามเพื่อใหก ศุ ลใหมเกดิ ๔. พยายามเพอ่ื ใหกศุ ลท่ีเกดิ แลว เจริญรงุ เรอื งขนึ้ ดาวนโหลดขอ มูลตา งๆไดจาก ขอความเพม่ิ เติมท่ี youtube หรือ Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking (ตาม link ทีแ่ ปะไว)

~ 53 ~ ๒. จงจาํ แนกองคม รรค ๘ โดยสลี ขนั ธ สมาธขิ นั ธ ปญ ญาขนั ธ ? 43/1ส, 47/2ส ตอบ จาํ แนกองคม รรค ๘ โดย สีลขนั ธ สมาธิขันธ ปญ ญาขันธ ๑. สมั มาวาจา ๒. สัมมากมั มันตะ ๓. สัมมาอาชวี ะ องคมรรคทั้ง ๓ น้ี สงเคราะหเขา ใน สีลขันธ ๔. สมั มาวายามะ ๕. สัมมาสติ ๖. สัมมาสมาธิ องคม รรคทง้ั ๓ นี้ สงเคราะหเขาใน สมาธขิ นั ธ ๗. สัมมาทิฏฐิ ๘. สัมมาสังกัปปะ องคมรรคทงั้ ๒ น้ี สงเคราะหเขา ใน ปญญาขันธ สพั พสงั คหะ ๕. ก. ในสพั พสังคหะมธี รรมอยกู ห่ี มวด คอื อะไรบา ง ? 49/1ส, 51/1ส, 56/1ส, 63/2ส เมื่อวา โดยประเภทแลว มเี ทา ไร ? 44/2ส, 46/1ส, 47/1ส, 50/1ส, 50/2ส, 53/2ส, 51/2ส, 54/1ส, 54/2ส, 55/1ส, 57/2ส, 58/2ส, 54/1ส, 61/1ส, 62/1ส ตอบ ก. ในสพั พสังคหะ มธี รรมอยู ๕ หมวด คือ ๑. ขันธ ๒. อปุ าทานักขนั ธ ๓. อายตนะ ๔. ธาตุ ๕. สจั จะ เม่ือวาโดยประเภทแลว มี ๓๙ (ไมต อ งนบั อปุ าทานกั ขันธโ ดยเฉพาะ) ๕. คาํ วา ขนั ธ หมายความวา อยา งไร ? มเี ทา ไร ? คอื อะไรบา ง ? ใหแ สดงมาพรอมทงั้ ความหมายและองคธ รรม ? 48/1ส, 55/2ส, 53/1ส, 58/1ส(4), 60/1ส, 60/2ส, 61/2 ๔. ก. คาํ วา ขันธ หมายความวา อยา งไร จงแสดงมาพรอ มความหมายและองคธ รรม ? 52/1ส(5), 56/2ส ๕. ขนั ธ มีเทา ไร คอื อะไรบา ง? บอกความหมายและองคธ รรมดว ย ? 45/1ส, 61/2 ๕. คาํ วา ขนั ธ หมายความวา อะไร ? ใหแสดงขนั ธ ๕ พรอ มทง้ั ความหมายและองคธ รรม ? 62/2ส ตอบ ก. คําวา ขันธ หมายความวา เปนกลุม เปนกอง ขนั ธ มี ๕ คือ ๑. รปู ขนั ธ (62/2) แสดงขันธ ๕ พรอมท้งั ความหมายและองคธ รรมดงั น้คี ือ กองรปู องคธรรมไดแ ก รปู ๒๘ ๒. เวทนาขนั ธ กองเวทนา องคธ รรมไดแ ก เวทนาเจตสิก ทใ่ี นจติ ๘๙ หรือ ๑๒๑ ๓. สัญญาขันธ กองสัญญา องคธรรมไดแก สัญญาเจตสกิ ท่ีในจิต ๘๙ หรือ ๑๒๑ ๔. สังขารขันธ กองสงั ขาร องคธ รรมไดแ ก เจตสิก ๕๐ (เวน เวทนา สัญญา) ท่ีในจติ ๘๙ หรอื ๑๒๑ ตามสมควร ๕. วิญญาณขนั ธ กองจติ องคธ รรมไดแ ก จติ ๘๙ หรอื ๑๒๑ ๕. คาํ วา ขนั ธ หมายความวา อยา งไร ? มบี าลแี สดงวา อยา งไร ? และคาํ วา ขนั ธในทน่ี มี้ ีกขี่ นั ธ คอื อะไรบา ง จงบอกมาพรอ มทง้ั ความหมายและองคธ รรม ? 47/2ส, 60/2ส(4) ตอบ ก. คาํ วา ขันธ หมายความวา เปน กลมุ เปน กอง มีบาลีแสดงวา ราสฏเ น (ราสิอฏเน) ขนฺโธ ชื่อวาขนั ธ เพราะอรรถวา เปน กลมุ เปนกอง และคาํ วา ขนั ธ มี ๕ คือ ............. ๕. ข. ใหแ สดงอปุ าทานกั ขันธ ๕ พรอ มทงั้ ความหมายและองคธ รรม ? ? 54/2ส, 63/2ส ตอบ ข. อุปาทานกั ขนั ธ มี ๕ คือ ดาวนโ หลดขอ มูลตา งๆไดจ าก ขอ ความเพิม่ เตมิ ท่ี youtube หรือ Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking (ตาม link ทแี่ ปะไว)

~ 54 ~ ๑. รปู ูปาทานกั ขันธ กองรปู ที่เปนอารมณของอุปาทาน องคธรรมไดแก รปู ๒๘ ๒. เวทนูปาทานกั ขันธ กองเวทนาท่ีเปนอารมณข องอปุ าทาน องคธรรมไดแ ก เวทนาเจตสกิ ที่ในโลกียจติ ๘๑ ๓. สญั ปู าทานกั ขันธ กองสัญญาท่ีเปน อารมณของอปุ าทาน องคธ รรมไดแ ก สญั ญาเจตสิก ท่ีในโลกียจิต ๘๑ ๔. สงั ขารูปาทานกั ขนั ธ กองสงั ขารทเ่ี ปน อารมณของอปุ าทาน องคธ รรมไดแ ก เจตสิก ๕๐ (เวน เวทนา สัญญา) ทใ่ี นโลกยี จติ ๘๑ ๕. วญิ ญาณปู าทานกั ขนั ธ กองจิตท่เี ปนอารมณข องอุปาทาน องคธรรมไดแก โลกยี จติ ๘๑ ๕. ทา นกลาววา นพิ พานเปน ขนั ธวมิ ตุ นนั้ เพราะเหตใุ ด ? ใหย กเหตผุ ลอธบิ ายโดยละเอยี ด ? 59/2 ตอบ ท่ีทานกลาววา นพิ พาน เปนขนั ธวมิ ุตน้ัน เพราะเหตุวา ไมม ีประเภทที่ตา งกนั กลาวคือ ๑. นิพพาน ไมม ีประเภทแหง ปจจบุ ัน อดตี อนาคต มีแตก าลวมิ ุตอยางเดยี ว ๒. นพิ พาน เปนอัชฌัตตะไมมี เปนพหิทธะอยางเดียว ๓. นิพพาน เปน โอฬาริกะไมม ี เปนสุขมุ ะอยางเดยี ว ๔. นพิ พาน เปนหนี ะไมม ี เปน ปณตี ะอยางเดยี ว ๕. นิพพาน เปนสันติกะไมม ี เปนทูระอยางเดยี ว ฉะน้นั จงึ เปน ขันธไมไ ด ท่กี ลาววา นิพพานเปนกาลวมิ ุต พหทิ ธะ สขุ ุมะ ปณีตะ ทูระ เหลา น้ี ก็ไมเรียกวานพิ พาน มี ๕ ประเภท แตค งเปนอันหนึง่ อันเดียวกันคือ นิพพานท่เี ปนกาลวมิ ตุ น้นั เองก็เปน พหิทธะ สุขุมะ ปณตี ะ ทูระดวย ๕. จงตอบคาํ ถามดงั ตอ ไปนี้ ? 43/2ส, 45/2ส, 55/2ส(4), 56/2ส, 60/2ส ก. สพั พจติ ตสาธารณเจตสกิ ๗ เปน ขนั ธอ ะไรไดบ า ง ? ข. หทยวตั ถุ เปน อายตนะอะไร ? ค. อเหตกุ กรยิ าจติ ๓ เปน ธาตอุ ะไรไดบาง ? ง. นพิ พาน เปนสจั จะอะไร ? จ. ธรรมทเ่ี ปน สจั จวมิ ตุ ตไดแ กอ ะไรบา ง ? 56/2ส จ. องคธ รรมของธมั มารมณ กบั ธมั มายตนะ ตา งกนั อยางไร ? 43/2ส, 45/2ส, 55/2ส, ตอบ ก. สพั พจติ ตสาธารณเจตสกิ ๗ เปน เวทนาขันธ สญั ญาขันธ สังขารขนั ธ ข. หทยวตั ถุ เปนธัมมายตนะ ค. อเหตุกกิรยิ าจติ ๓ เปนมโนธาตุ มโนวญิ ญาณธาตุ ง. นิพพาน เปนนโิ รธสัจจะ จ. มรรคจิตตปุ บาท ๒๙ (เวนองคมรรค ๘ ทีป่ ระกอบกบั มรรคจิต) ผลจิตตปุ บาท ๓๗ เปนสจั จวมิ ตุ ต จ. ตางกันคือ องคธรรมของธัมมารมณ ไดแก จิต ๘๙ เจตสิก ๕๒ ปสาทรูป ๕ สุขุมรูป ๑๖ นพิ พาน บัญญตั ิ องคธรรมของธัมมายตนะ ไดแก เจตสกิ ๕๒ สุขุมรปู ๑๖ นพิ พาน ๕. ข. ธรรมทเ่ี ปน ความจรงิ ของพระอรยิ เจา มชี อ่ื เรยี กวา อะไร ? มกี อ่ี ยา ง คอื อะไรบา ง ? ใหแ สดงมาพรอ มทงั้ ความหมาย และองคธ รรม ? 44/2ส, 46/1ส, 49/2ส(5), 50/1ส, 50/2ส, 51/2ส, 53/2ส, 54/1ส, 55/1ส, 57/2ส, 58/1ส, 58/2ส, 59/1ส, 61/1ส, 62/1ส ๕. ข. ใหแ สดงอรยิ สจั จะ ๔ พรอมทง้ั ความหมายและองคธรรม ? 47/1ส, 49/1ส(5ก), 51/1ส, 56/1ส ดาวนโ หลดขอ มลู ตางๆไดจ าก ขอความเพิ่มเติมท่ี youtube หรือ Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking (ตาม link ทแ่ี ปะไว)

~ 55 ~ ตอบ ข. ธรรมท่เี ปนความจรงิ ของพระอริยเจา มีชือ่ เรยี กวา อรยิ สจั จะ อริยสจั จะ มี ๔ อยาง คือ ๑. ทกุ ขสจั จะ ธรรมที่เปนทกุ ข เปนความจริงของพระอรยิ เจา ทัง้ หลาย องคธ รรมไดแ ก โลกยี จิต ๘๑ เจตสกิ ๕๑ (เวน โลภะ) รูป ๒๘ ๒. สมุทยสจั จะ ธรรมท่เี ปนเหตใุ หเกดิ ทุกข เปน ความจริงของพระอรยิ เจาท้ังหลาย องคธรรมไดแ ก โลภเจตสิก ๓. นิโรธสจั จะ ธรรมที่เปนเครื่องดบั ทุกข เปน ความจริงของพระอรยิ เจา ทั้งหลาย องคธ รรมไดแ ก นิพพาน ๔. มรรคสจั จะ ธรรมทเ่ี ปน เหตุใหถงึ ความดับทุกข เปน ความจรงิ ของพระอรยิ ะเจาทัง้ หลาย องคธรรมไดแก มัคคงั คเจตสิก ๘ ดวง มปี ญญาเจตสิกเปนตน ท่ใี นมรรคจติ ๔ ๕. อรยิ สจั จะ ๔ จาํ แนกโดยวฏั ฏะไดห รือไม ? ถา ไมไดก แ็ ลว ไป แตถ า ได จาํ แนกอยา งไร ? 44/1ส, 52/2ส, ตอบ อริยสจั จะ ๔ จาํ แนกโดยวัฏฏะ ไดด งั น้ี ๑. รปู นามทงั้ ๒ ทีเ่ กดิ อยูในวฏั ฏสงสารนี้ ลวนแตเปน ทกุ ข ฉะนน้ั ทกุ ขสัจจะน้ี จงึ เปนสจั จะที่มีความ เปนอยใู นวัฏฏสงสาร ชื่อวา ปวัตตสิ จั จะ เปน สัจจะทไี่ มด ี ๒. สมุทยสัจจะ เปน สัจจะทีเ่ ปน เหตใุ หทุกขสัจจะเกดิ ข้ึนเปน ไปอยใู นวฏั ฏสงสาร ช่อื วา ปวตั ตเิ หตสุ จั จะ เปน สัจจะท่ีไมด เี หมอื นกัน ๓. นโิ รธสจั จะ เปน สจั จะทถ่ี อยออกจากวัฏฏทุกข ช่อื วา นิวตั ตสิ ัจจะ เปนสัจจะท่ีดี ๔. มรรคสจั จะ เปนสัจจะทเ่ี ปนเหตุใหถงึ ความถอยออกจากวัฏฏทกุ ข ชอ่ื วา นวิ ตั ติเหตสุ จั จะ เปน สัจจะทด่ี เี หมอื นกัน **************************** สิง่ ท่ีสาํ คญั คอื การเขา เรียน ศกึ ษากับอาจารยผ สู อน เพือ่ ความรคู วามเขาใจทีถ่ ูกตอง แจม แจง หากสงสัยจะไดส อบถามทันที การรวบรวมขอ สอบทเี่ คยออกมาแลวนี้ เปนเพียงแนวทาง สําหรับผูศึกษา นํามาเนน+ทรงจําไว (หากความสามารถมากกวา น้ี หรอื ใสใจ ก็ควรจะทรง จําใหไ ดท ้งั หมด จึงจะชอ่ื วา สุตะดวยดี เพ่ือการจินตาและภาวนาตอ ไป) ขอ มูลของช้ันจฬู อาภธิ รรมิกะโทนี้ เปนพืน้ ฐานของชน้ั สงู ขน้ั ไป จนถงึ จบมหาอาภิธรรมกิ ะ เอก ดงั น้ันควรทรงจาํ ไวใ หมากทสี่ ุด (ตามเน้ือหาหลักสตู ร) หรอื นอ ยทส่ี ุดกค็ วรจะทรงจาํ ขอสอบที่เคยออกมาแลวท้งั หมด การสอบไมใชท ส่ี ดุ ของชีวิต แตข อใหต้งั จิตศึกษาและทรงจาํ เพ่ือธํารงและรกั ษาไวซึ่งพระศาสนา รอู รรถะและพยญั ชนะ ทั้งเขา ใจและเขาให ถงึ ธรรมะ แมย ังมบิ รรลคุ ุณธรรมอันสูงถึงข้นั อรยิ ะ กข็ อจงเปนผรู ธู รรมะ (ตามสมควร) และจงเปน ผูมีธรรมะ วายเมเถว ปรุ โิ ส ยาว อตถฺ สฺส นปิ ปฺ ทา เกิดเปน คนควรจะพยายาม จนกวา จะประสบความสาํ เร็จ สําเนาประกอบการเรียนหรอื แจกโดยไมต อ งขออนุญาต (สงวนสทิ ธใ์ิ นการจาํ หนา ย) ผิดตกขออภยั และกรณุ าแจง ดวยคะ ท่ี 081-860-2466, fb: Kanrasi Sengking, E-mail: [email protected], [email protected] ขออนุโมทนาในการศึกษาธรรมะ และทกุ ๆกศุ ลทท่ี า นกระทาํ ไวดีแลว และท่ีจะกระทาํ ในอนาคต ใหเ รานน้ั มีปจ จยั ถงึ พรอมเพื่อการทํากุศลใหสาํ เร็จโดยสะดวก งา ยดาย และเรว็ ไว จนถงึ มัคคกศุ ล โดยเร็วพลนั เทอญ ดาวนโหลดขอมลู ตางๆไดจาก ขอความเพิม่ เติมท่ี youtube หรือ Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking (ตาม link ทแี่ ปะไว)

~ 56 ~ จาํ แนกปรมตั ถธรรม ๔ โดย ขันธ อายตนะ ธาตุ สจั จะ (ฝก จําแนก แจก ช้ีชารท ใหคลองแคลว เพราะตองใชเรยี นในชน้ั ตอ ไป) จําแนกปรมัตถธรรม ๔ โดยขนั ธ ๕ คอื เปน รูปขนั ธ รูป ๒๘ เปน เวทนาขนั ธ ในเจตสกิ ๕๒ น้นั เวทนาเจตสกิ เปน สัญญาขันธ สัญญาเจตสิก เปน สังขารขนั ธ เจตสิกที่เหลือ ๕๐ เปน วิญญาณขันธ จติ ๘๙ เปน ขนั ธวมิ ุต นพิ พาน จาํ แนกปรมตั ถธรรม ๔ โดยอายตนะ ๑๒ คอืโอฬา ิรกรูป ๑๒เปน จกั ขายตนะ โอฬา ิรกายตนะ ๑๐ ในรปู ๒๘ น้นั จกั ขปุ สาท เปน โสตายตนะ โสตปสาท เปน ฆานายตนะ เปน ชวิ หายตนะ ฆานปสาท เปน กายายตนะ ชิวหาปสาท เปน รปู ายตนะ กายปสาท เปน สทั ทายตนะ รปู ารมณ เปน คันธายตนะ สัททารมณ เปน รสายตนะ คนั ธารมณ เปน โผฏฐพั พายตนะ รสารมณ เปน มนายตนะ (ปฐวี เตโช วาโย) โผฏฐพั พารมณ เปน ธมั มายตนะ จติ ๘๙ เจตสกิ ๕๒ สุขมุ รูป ๑๖ นพิ พาน ขอ มลู ชั้นจูฬ-ตรี ถึง มัช-โท ท่ี https://drive.google.com/folderview?id=0B1n-qwHtM- 6efkZndGJmWUVWWXFLOUVscjcxdklRcy00MVhaRlc5V0phNnJDaDdETVJYV3M&usp=sharing ช้ันมัช-เอก ถงึ มหา-เอก ท่ี https://drive.google.com/folderview?id=0B1CxB73ecurGfmRDaUZ5M0pPcEtWT0ZkOWQ0U3JBWVJocFJsQ0RzSWRkbUk 0UUdkeFRKMGs&usp=sharing และเพม่ิ เติมที่ https://1drv.ms/f/s!AqzUS5YGKrichAdAgOMO0Pv-_LTo ดาวนโหลดขอ มลู ตางๆไดจ าก ขอ ความเพิ่มเติมท่ี youtube หรอื Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking (ตาม link ทีแ่ ปะไว)

~ 57 ~ จาํ แนกปรมตั ถธรรม ๔ โดยธาตุ ๑๘ คอื เปน จกั ขธุ าตุ ในรูป ๒๘ นนั้ จักขปุ สาท โสตปสาท เปนโสตธาตุ ฆานปสาท เปน ฆานธาตุ ชวิ หาปสาท เปน ชิวหาธาตุ โอฬา ิรกรูป ๑๒ กายปสาท เปน กายธาตุ โอฬา ิรกายตนะ ๑๐ รปู ารมณ เปน รูปธาตุ สัททารมณ เปน สัททธาตุ คนั ธารมณ เปน คันธธาตุ รสารมณ เปน รสธาตุ (ปฐวี เตโช วาโย) โผฏฐัพพารมณ เปน โผฏฐัพพธาตุ ใน จติ ๘๙ นัน้ จกั ขวุ ิญญาณจิต ๒ เปน จักขวุ ญิ ญาณธาตุ โสตวญิ ญาณจติ ๒ เปน โสตวญิ ญาณธาตุ ฆานวิญญาณจติ ๒ เปน ฆานวญิ ญาณธาตุ ชิวหาวิญญาณจิต ๒ เปน ชวิ หาวญิ ญาณธาตุ กายวญิ ญาณจิต ๒ เปน กายวญิ ญาณธาตุ สัมปฏิจฉนจติ ๒, ปญ จทวาราวชั ชนจิต ๑ เปน มโนธาตุ จิตท่เี หลอื ๗๖ เปน มโนวิญญาณธาตุ เจตสิก ๕๒ สขุ ุมรูป ๑๖ นพิ พาน เปน ธมั มธาตุ จําแนกปรมตั ถธรรม ๔ โดย สจั จะ ๔ คือ โลกยี จติ ๘๑ เจตสกิ ๕๑ (เวน โลภะ) รูป ๒๘ เปน ทกุ ขสจั จ โลกุตตรจิต ๘ คือ = ัมคค ิจต ๔ + เจ. ๓๖ โลภะเจตสกิ เปน สมทุ ยสจั จ = ผล ิจต ๔ + เจ. ๓๖ นิพพาน เปน นโิ รธสจั จ องคมรรค ๘ (หรอื ๗ เวน สัมมาสงั กปั ปะ) ท่ใี นมรรคจิต ๔ เปน มคั คสจั จ มคั คจิตตุปบาทที่เหลือ ๒๙, ผลจติ ตปุ บาท ๓๗ เปน สจั จวิมุต หมายเหตุ ทอ งจําองคมรรคทัง้ ๘ และองคธ รรม ดว ย ดาวนโหลดขอ มูลตางๆไดจ าก ขอความเพิ่มเติมท่ี youtube หรือ Post ใน fb ID: Kanrasi Sengking (ตาม link ทแี่ ปะไว)