unit4สารเคมี กิตติศักดิ์

ความหมายของสารเคมี  สารเคมี คอื ธาตหุ รอื สารประกอบที่ รวมกนั ดว้ ยพนั ธะทางเคมซี งึ่ อาจ เกดิ ขนึ้ เองตามธรรมชาติ หรอื มนุษย ์ สงั เคราะหข์ นึ้ โดยองคป์ ระกอบทเี่ ล็ก ทสี่ ดุ ของสสารกค็ อื สารเคมี

ความสาคญั ของสารเคมี  สารเคมสี ว่ นมากทเี่ ราจะพบเจอใน ชวี ติ ประจาวนั สว่ นมากจะเป็ นประเภท สารเคมที ใี่ ชท้ าความสะอาด ประโยชนค์ อื มคี ณุ สมบตั ใิ นการ กาจดั ความสกปรกตา่ งๆ ตลอดจนฆ่า เชอื้ โรค สารเคมที ใี่ ชท้ าความสะอาดมี หลายชนิด เชน่ สบู่ ผงซกั ฟอก นา้ ยา ลา้ งจาน นา้ ยาดบั กลนิ่ นา้ ยาลา้ ง

สารเคมที เี่ กดิ ขนึ้ ในธรรมชาติ  .สารเคมที เี่ กดิ ขนึ้ เองตามธรรมชาติ เกดิ ขนึ ้ จากอาหารทมี่ าจากพชื และสตั ว ์สว่ น ใหญ่พบกอ่ น ระหว่าง และหลงั เก็บ เกยี่ ว ไดแ้ ก่ สารพษิ จากเชอื้ รา ไดแ้ ก่ อะฟลาท็อกซนิ ฯลฯ สารพษิ จากพชื ไดแ้ ก่ เห็ดพษิ มนั สาปะหลงั ฯลฯ สารพษิ จากสตั ว ์ไดแ้ ก่ พษิ ใน หอย ปลาทะเล ปลาปักเป้ าทะเล ฯลฯ



สารเคมที ใี่ ชป้ รงุ แตง่ รสอาหาร  สารปรงุ แต่งอาหาร หมายถงึ สารปรงุ รสอาหารใชใ้ สใ่ นอาหารเพอื่ ทาให ้ อาหารมรี สดขี นึ้ เชน่ นา้ ตาล นา้ ปลา นา้ สม้ สายชู นา้ มะนาว ซอสมะเขอื เทศ และใหร้ สชาตติ า่ งๆ เชน่ - นา้ ตาล ใหร้ สหวาน - เกลอื นา้ ปลา ใหร้ สเค็ม - นา้ สม้ สายชู นา้ มะนาว ซอสมะเขอื เทศ ใหร้ สเปรยี้ ว

สารเคมที ใี่ ชเ้ป็ นเครอื่ งสาอาง  เ1ป. ็Mนiสneาrรaทl Oแี่ ilย(Pกeจtrาoกlaกtuาmร)สกดั นา้ มนั ปิ โตรเลยี ม มกั ถกู นามาใชใ้ นเครอื่ งสาอางจาพวกเบบอี้ อยและ เครอื่ งสาอางประเภทมอยเจอรไ์ รเซอร ท์ าหนา้ ทใี่ น การเก็บรกั ษาความชมุ่ ชนื้ ใหก้ บั ผวิ แต่เพราะเป็ น โมเลกลุ ขนาดใหญจ่ งึ อาจเกดิ การตกคา้ งทผี่ วิ หนัง เป็ นสาเหตขุ องการเกดิ สวิ ได ้อาทิ ปัญหาสวิ อดุ ตนั รู ขมุ ขนอดุ ตนั หรอื ผวิ หนังอกั เสบ เป็ นตน้  2ส.าPรrตopวั yนleีเ้nปe็ นGสlyาcoรlเคมที ใี่ ชเ้ พอื่ ป้ องกนั การจบั ตวั เป็ น ของแข็ง ซงึ่ ในภาคอตุ สาหกรรมถกู นาไปใชใ้ นการทา ละลาย อาทิ สี และพลาสตกิ และถกู นามาใชก้ บั เรคกั รษอื่ างคสวาาอมาชงใมุ่นชกนืล้ ใมุ่ นมเคอรยอื่เจงอสราไอ์ ราเงซซองรึ่ หท์ าากหในชา้ ใ้ ทนเี่ ก็บ

สารเคมที ใี่ ชเ้ป็ นเครอื่ งสาอาง  เ4ป. ็IนPMสา(Iรsoเคprมopที yใ่ี lชMกy้ rนัisมtaาteก)ในวงการเครอื่ งสาอางกบั คณุ สมบตั ใิ นการเคลอื บผวิ เพอ่ื เก็บรกั ษาความ ชมุ่ ชนื้ อย่างไรก็ดจี ากการทดลองในสตั วพ์ บวา่ สารเคมชี นิดนีท้ าใหเ้ กดิ การอดุ ตนั ทร่ี ูขมุ ขนซง่ึ อาจทาใหผ้ วิ ระคายเคอื งและทาใหเ้ กดิ ปัญหา ผวิ หนังได ้  ส5.าPรoเlคyeมthชี yนleิดneนีพ้ บมากในเครอ่ื งสาอางจาพวกส ครบั เน่ืองจากเป็ นพลาสตกิ ทลี่ นื่ มนั ยดื หยนุ่ ไดด้ ี จงึ ใชเ้ ป็ นเม็ดสครบั ผวิ ได ้ แตเ่ น่ืองจากเป็ นสารเคมี จาพวกพลาสตกิ จงึ ถกู นาไปใชเ้ ป็ นสว่ นผสมใน ของใชต้ า่ งๆ เชน่ ขวดใสส่ ารเคมี ขวดใสน่ า้ บรรจุ

สารเคมที ใี่ ชเ้ป็ นเครอื่ งสาอาง  ค7.อื Pสarาaรbeกnนั เสยี ทนี่ ิยมใชอ้ ยา่ งมากในกลมุ่ เครอื่ งสาอาง จาพวกผวิ หนังและเสน้ ผม รวมถงึ ผลติ ภณั ฑร์ ะงบั กลนิ่ หรอื โรลออนเพราะมปี ระสทิ ธภิ าพในการยบั ยงั้ การ เจรญิ เตบิ โตของแบคทเี รยี แต่เนื่องจากเป็ นสารเคมที ี่ พบในผลติ ภณั ฑห์ ลากหลายประเภททงี่ ่ายต่อการ สะสมในรา่ งกายหลายองคก์ รจงึ รณรงคใ์ หเ้ ลยี่ งการใช ้ พาราเบน ทพี่ บวา่ เสยี่ งต่อการระคายเคอื งผวิ อาจ ขดั ขวางการทางานของตอ่ มไรท้ ่อและอาจเสยี่ งต่อการ เกดิ มะเรง็ โดยเฉพาะมะเรง็ เตา้ นม  8ค.อื SสLEาSรเ(Sคoมdทีiuนmี่ ิยLมauเrตeมtิ hลSงuใlนfaเtคe)รอื่ งสาอาง จาพวกแชมพู หรอื เจลอาบนา้ เพอื่ ทาใหเ้ กดิ ฟองและลดแรงตงึ ผวิ สามารถพบไดใ้ นแชมพูเกอื บทกุ ประเภทดว้ ยผบู้ รโิ ภค

สารเคมที ใี่ ชเ้ป็ นเครอื่ งสาอาง  10. Silicone ซลิ โิ คนมลี กั ษณะคลา้ ยยาง มคี วามยดื หยนุ่ สงู และมอี ยู่ หลายรปู แบบขนึ้ อยกู่ บั ประเภทใชง้ านแต่ถกู นามาใช ้ ในวงการความงามอยา่ งแพรห่ ลาย โดยใน เครอื่ งสาอางนั้นมกั ถกู นามาใชก้ บั ครมี นวดผมเพอื่ ให ้ รสู ้ กึ นุ่มลนื่ ชว่ ยเคลอื บบารงุ เสน้ ผมใหด้ เู งางาม นุ่ม สหเนลาือ้ กวงใยอชแกใ้ ตนแอ่ลปาะรมจมิ ะเากเรณดิ ง็ ไกมดาา้รกสซะสงึ่ สมใานมตารบั ถแเลปะ็ นตตอ่ วัมเนรง่า้ กเหารลเอื กงดิ  เ1ป1็.นPสetาrรolเeคuมmที Dไี่ eดrivม้ aาtiจveากการแยกนา้ มนั ปิ โตรเลยี ม มกั ถกู นาไปเป็ นสว่ นผสมในเครอื่ งสาอางหลายประเภท อาทิ ครมี รองพนื้ โฟมลา้ งหนา้ ครมี บารงุ ผวิ เพอื่ ทา หนา้ ทเี่ ก็บกกั ความชมุ่ ชนื่ ผวิ โดยการเคลอื บผวิ ไว ้แต่

สารเคมที ใี่ ชเ้ป็ นเครอื่ งสาอาง  13. PEG (Polyethylene Glycol) เป็ นสารเคมสี งั เคราะหท์ ผี่ ลติ ขนึ้ มาเพอื่ ทดแทนสารเพมิ่ ความชมุ่ ชนื้ มกั ถกู ใชใ้ น ผลติ ภณั ฑค์ วามงามจาพวกทาความ สะอาดและบารงุ ผวิ โดยสถาบนั เผยแพร่ ขอ้ มูลดา้ นความปลอดภยั ของวตั ถใุ น สหรฐั อเมรกิ า (III) ไดอ้ อกคาเตอื นให ้ หลกี เลยี่ งการใชส้ ารเคมชี นิดนีเ้ พราะระคาย เคอื งตอ่ ผวิ สงู และอาจเป็ นสาเหตุของความ ผดิ ปกตใิ นตบั และไต และอาจเกดิ การ

สารเคมที ใี่ ชใ้ นสานักงาน  1. เครอื่ งถา่ ยเอกสาร  2. น้ายาลบคาผดิ และกาว  3. ฝ่ ุนละอองในสานกั งาน

การใชส้ ารเคมอี ย่างถกู ตอ้ งและ ป ลตออ้ งดทภรายับถงึ อนั ตรายของสารเคมแี ละ วธิ กี ารควบคมุ  ตอ้ งลา้ งมอื ทกุ ครงั้ หลงั ปฏบิ ตั งิ านกบั สารเคมี  สวมอปุ กรณป์ ้ องกนั อนั ตรายสว่ น บุคคลเสมอ  ทาความสะอาดบรเิ วณทางานทกุ ครงั้ หลงั เลกิ งาน



ขอ้ ควรรูเ้ กยี่ วกบั สารเคมี  สารเคมบี างชนิดสามารถตดิ ไฟไดง้ ่าย  สารเคมบี างชนิดสามารถระเบดิ ได ้  แมจ้ ะปราศจากความรอ้ นแตส่ ารเคมที ม่ี คี วามเขม้ ขน้ สงู ก็สามารถ ระเหยเป็ นไอได ้ทาให ้ ความชนื้ ในบรรยากาศโดยรอบเพม่ิ ขนึ้ ได ้และบรรยากาศโดยรอบมคี วามบรสิ ทุ ธนิ ์ อ้ ยลง  การสมั ผสั กบั ไอระเหยของสารเคมมี ากเกนิ ไป ทาใหร้ ะคายเคอื งต่อหู ตา จมกู ปาก รสู ้ กึ ผดิ ปกติ ในกระเพาะอาหาร ความสามารถใน การทางานจะลดนอ้ ยลง  สารเคมที กุ ชนิดสามารถทาใหเ้ กดิ การระคายเคอื งอย่างรุนแรง ถา้ กระเด็นเขา้ ตา โดยเฉพาะ สารเคมที ร่ี อ้ น แต่ก็ยงั อนั ตรายนอ้ ยกวา่ การขบั รถทา่ มกลาง การจราจรทว่ี นุ่ วาย  ระดบั ความปลอดภยั ของสารเคมจี ะตอ้ งใหส้ อดคลอ้ งกบั ค่ามาตรฐานทก่ี าหนดไว ้  คา่ มาตรฐานความปลอดภยั จะชว่ ยใหท้ ุกคนปฏบิ ตั งิ านดว้ ยความปลอดภยั  การทจ่ี ะมสี ขุ ภาพดแี ละมคี วามปลอดภยั ในการทางานจะตอ้ ง อาศยั ความรว่ มมอื จากผูท้ ม่ี สี ่วน เกย่ี วขอ้ ง รวมทงั้ ความรบั ผดิ ชอบของฝ่ ายบรหิ าร คอื ตอ้ งปฏบิ ตั ติ ามค่ามาตรฐานความ ปลอดภยั  ควรเฝ้ าระวงั สภาพแวดลอ้ มการทางาน เพอื่ ใหแ้ น่ใจว่าไม่มสี ง่ิ ทเี่ ป็ นอนั ตรายต่อสุขภาพของ คนงาน และเก็บบนั ทกึ ผลไว ้  ใหค้ าแนะนากบั คนงานเรอ่ื ง อนั ตรายของสารเคมที ใี่ ชใ้ นสถานประกอบการ  จดั เตรยี มสถานทปี่ ฏบิ ตั งิ านใหม้ คี วามปลอดภยั มปี ัญหาในพนื้ ทก่ี ารทางานแจง้ ใหห้ วั หนา้ ทราบ ทนั ที