ต้นทุนร่วมผลิตภัณฑ์ร่วมและผลิตภัณฑ์พลอยได้

ตน้ ทุนร่วมผลิตภณั ฑร์ ่วมและ ผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้ Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

 สาระการเรี ยนรู้ 1. ความหมายของตน้ ทุนร่วมผลิตภณั ฑร์ ่วมและผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้ 2. การแบ่งตน้ ทุนร่วมโดยวิธีมูลคา่ ขาย 3. การแบ่งตน้ ทุนร่วมโดยวิธีจานวนหน่วย  4. การแบ่งตน้ ทุนร่วมโดยวิธีการผลิตทดแทน 5. ผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้ Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 1. บอกความหมายของตน้ ทุนร่วมผลิตภณั ฑร์ ่วมและผลิตภณั ฑ์ พลอยไดไ้ ด้ 2. แบ่งตน้ ทุนร่วมโดยวิธีมูลคา่ ขายได้ 3. แบ่งตน้ ทุนร่วมโดยวธิ ีจานวนหน่วยได้ 4. แบ่งตน้ ทุนร่วมโดยวธิ ีการผลิตทดแทนได้ 5. คานวณและบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั ผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดไ้ ด้ Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

ตน้ ทุนร่วมผลิตภณั ฑร์ ่วมและผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้ หน่วยในการผลิตสินคา้ ของกิจการบางประเภทมีตน้ ทุนเกิดข้ึนร่วมกนั เรียกวา่ ตน้ ทุนร่วม (Joint Cost) เมื่อการผลิตผา่ นกระบวนการผลิตถึง จุด ๆ หน่ึงเรียกวา่ จุดแยกออก (Split-Off point) จะไดผ้ ลิตภณั ฑ์ มากกวา่ 1 ชนิดแบ่งเป็นผลิตภณั ฑห์ ลกั ซ่ึงเป็นผลิตภณั ฑต์ ามเป้าหมาย ที่ตอ้ งการอาจมีมากกวา่ 1 ชนิดจึงเรียกวา่ ผลิตภณั ฑร์ ่วม (Joint Products) และอาจไดผ้ ลิตภณั ฑอ์ ่ืนที่ไม่ใช่เป้าหมายหลกั จาก กระบวนการผลิตน้ีในจานวนและราคาขายต่ากวา่ ผลิตภณั ฑห์ ลกั เรียกวา่ ผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้ (By-Product) Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

ความหมายของตน้ ทุนร่วมผลิตภณั ฑร์ ่วมและ ผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้  ต้นทุนร่วม หมายถึงตน้ ทุนวตั ถุดิบทางตรงแรงงานทางตรงและค่าใชจ้ ่ายการผลิตที่เกิดข้ึนท้งั หมดเพื่อ ทาการผลิตสินคา้ ไดม้ ากกวา่ 1 ชนิด  ผลติ ภณั ฑ์ร่วม หมายถึงผลิตภณั ฑท์ ่ีไดจ้ ากกระบวนการผลิตตามเป้าหมายหลกั ของการผลิตปกติอาจมี มากกวา่ 1 ชนิดบางคร้ังเรียกวา่ ผลิตภณั ฑห์ ลกั และผลิตภณั ฑร์ อง  ผลติ ภณั ฑ์พลอยได้ หมายถึงผลิตภณั ฑท์ ่ีไดจ้ ากกระบวนการผลิตในลกั ษณะผลพลอยไดไ้ ม่ใช่เป้าหมาย หลกั จะมีปริมาณนอ้ ยกวา่ และราคาต่ากวา่ ผลิตภณั ฑร์ ่วม  ตวั อยา่ งของกิจการท่ีทาการผลิตลกั ษณะน้ีเช่นกิจการโรงสีขา้ วมีตน้ ทุนขา้ วเปลือกเป็นวตั ถุดิบทางตรง แรงงานทางตรงและคา่ ใชจ้ า่ ยการผลิตเป็นตน้ ทุนร่วมเป้าหมายการผลิตคือตอ้ งการขา้ วสารเมื่อผลิตถึง จดุ แยกออกจะไดผ้ ลิตภณั ฑ์ 4 ชนิดเป็นผลิตภณั ฑห์ ลกั และผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดด้ งั น้ี  1. ขา้ วสารถือเป็นผลิตภณั ฑห์ ลกั  2. ปลายขา้ วถือเป็นผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้  3. รถือเป็นผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้  4. แกลบถือเป็นผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้ Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

การแบ่งตน้ ทุนร่วมโดยวิธีมูลค่าขาย (Net Realizable Value Method)  การแบ่งตน้ ทุนร่วมใหผ้ ลิตภณั ฑร์ ่วมโดยวธิ ีมลู ค่าขายน้ีจะตอ้ งประมาณราคาขายของ ผลิตภณั ฑร์ ่วมทุกชนิด ณ จุดแยกออกไดใ้ กลเ้ คียงกบั ราคาขายจริงผลิตภณั ฑร์ ่วมบาง ชนิดอาจขายไดท้ นั ที ณ จุดแยกออกจึงกาหนดราคาขายได้ แต่ผลิตภณั ฑร์ ่วมบางชนิด ไมส่ ามารถขายไดท้ นั ท่ี ณ จุดแยกออกทาใหก้ าหนดราคาขาย ณ จุดแยกออกไม่ได้ ตอ้ งนาไปทาตอ่ เสียตน้ ทุนส่วนเพิ่ม (Additional Cost) เพ่ือใหไ้ ดผ้ ลิตภณั ฑใ์ หมจ่ ึง กาหนดราคาขายไดด้ งั น้นั การแบ่งตน้ ทุนร่วมโดยวธิ ีมลู ค่าขายจึงแสดงได้ 2 กรณีดงั น้ี Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

 1. ผลิตภณั ฑร์ ่วมขายได้ ณ จุดแยกออก  2. ผลิตภณั ฑร์ ่วมตอ้ งนาไปทาต่อ  กรณที ่ี 1 ผลิตภณั ฑร์ ่วมขายได้ ณ จุดแยกออก เมื่อกระบวนการผลิตผา่ นจุดแยกออกไดผ้ ลิตภณั ฑร์ ่วมแลว้ กิจการขายผลิตภณั ฑ์ ร่วมทุกชนิดได้ ณ จุดแยกออกใหใ้ ชร้ าคาขายผลิตภณั ฑร์ ่วมแตล่ ะชนิดเป็นสดั ส่วนเพ่ือแบ่ง ตน้ ทุนร่วมคานวณไดต้ ามตวั อยา่ งดงั น้ี ตวั อย่างท่ี 1 บริษทั สองผลิตภณั ฑ์ จากดั มีตน้ ทุนวตั ถุดิบทางตรง 100,000 บาทตน้ ทุนแปร สภาพ 80,000 บาทผลิตผลิตภณั ฑร์ ่วมได้ 2 ชนิดคือ“ ทองแผน่ และทองแห่งมีราคาขาย ณ จุดแยกออกดงั น้ี Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

1. ทองแผน่ 240,000 บาท ทองแผน่ ราคาขาย 2. ทองแท่ง 160,000 บาท 240,000 บาท ตน้ ทุนร่วม 180,000 ทองแท่ง ราคาขาย บาท 160,000 บาท จุดแยกออก Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

การแบ่งตน้ ทุนร่วมจานวน 180,000 บาท ใหผ้ ลิตภณั ฑร์ ่วม โดย วธิ ีมูลค่าขาย รายการ ราคาขาย สัดส่วน ต้นทุนร่วม ณ จุดแยกออก ทองแผ่น {(240,000/400,000)x180,000} 108,000 ทองแท่ง 240,000 {(160,000/400,000)x180.000} 72,000 160,000 180,000 รวม 400,000 Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

กาไรข้นั ตน้ ที่เกิดจากผลิตภณั ฑร์ ่วมถา้ แบ่งตน้ ทุนร่วมตามวิธี มลู ค่าขาย คานวณไดด้ งั น้ี รายการ ราคาขาย สัดส่วน ต้นทุนร่วม ณ จุดแยกออก ราคาขาย ณ จุดแยกออก 160,000 400,000 ต้นทุนร่วม 240,000 72,000 180,000 กาไรข้นั ต้น 108,000 88,000 220,000 132,000 55% 55% อตั รากาไรข้ันต้นต่อ 55% ยอดขาย Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

 ข้อสังเกต การแบ่งตน้ ทุนร่วมใหก้ บั ผลิตภณั ฑร์ ่วมตามวธิ ีมลู คา่ ขาย ณ จุดแยกออกน้ี อตั รากาไรข้นั ตน้ ต่อยอดขายจะเท่ากนั ทุกผลิตภณั ฑ์ Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

 กรณที ่ี 2 ผลิตภณั ฑร์ ่วมตอ้ งนาไปทาตอ่ เม่ือกระบวนการผลิตผา่ นจุดแยกออกไดผ้ ลิตภณั ฑร์ ่วม แตผ่ ลิตภณั ฑร์ ่วม บางชนิดไม่สามารถขายได้ ณ จุดแยกออกตอ้ งนาไปทาต่อโดยมีตน้ ทุนส่วนเพิ่มแลว้ จึง ขายไดใ้ นการแบ่งตน้ ทุนร่วมตอ้ งนาตน้ ทุนส่วนเพ่ิมหกั ออกจากราคาขายราคาขายท่ีเหลือ คือราคาขาย ณ จุดแยกออกนาราคาขาย ณ จุดแยกออกที่ไดท้ าสดั ส่วนกบั ราคาขาย ผลิตภณั ฑร์ ่วมชนิดอื่นเพื่อแบ่งตน้ ทุนร่วมคานวณไดต้ ามข้นั ตอนดงั น้ี 1. คานวณราคาขาย ณ จุดแยกออกของผลิตภณั ฑร์ ่วมทุกชนิด (ผลิตภณั ฑร์ ่วมชนิดใด ท่ีตอ้ งนาไปทาต่อใหน้ าตน้ ทุนทาต่อหกั ออกจากราคาขายสุดทา้ ย) 2. นาราคาขาย ณ จุดแยกออกคานวณแบ่งตน้ ทุนร่วม ตวั อย่างท่ี 2 จากตวั อยา่ งท่ี 1 บริษทั สองผลิตภณั ฑ์ จากดั มีผลิตภณั ฑร์ ่วม 2 ชนิดคือ 1. ทองแผน่ มีราคาขาย ณ จุดแยกกออก 240,000 บาท 2. 2. ทองแท่งตอ้ งนาไปทาแกะลายเพ่ือใหไ้ ด“้ ทองแท่งแกะลาย \"มีตน้ ทุนส่วนเพ่ิม 60,000 บาทจึงขายไดใ้ นราคา 300,000 บาท Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

ทองแผ่น ราคาขาย 240,000 ตน้ ทุนร่วม 180,000 บาท ทองแท่ง ตน้ ทนุ ส่วน เพิม่ 60,000 จุดแยกออก บาท ทองแทง่ แกะลาย ราคาขาย 300,000 บาท Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

ข้นั ตอนที่ 1 คานวณราคาขาย ณ จุดแยกออกของผลิตภณั ฑร์ ่วม ราคาขาย ทองแผ่น ทองแท่งแกะลาย รวม ราคาขาย 240,000 300,000 540,000 ตน้ ทนุ ทาต่อ 0 60,000 60,000 ราคาขาย ณ จุดแยกออก 240,000 180,000 240,000 Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

ข้นั ตอนที่ 2 แบ่งตน้ ทุนร่วมใหผ้ ลิตภณั ฑร์ ่วมตามราคาขาย ณ จุดแยกออก รายการ ราคาขาย ณ สัดส่วน ต้นทุนร่วม จุดแยกออก ทองแผน่ {(240,000/480,000)x180,000} 90,000 ทองแท่ง 240,000 90,000 180,000 รวม 240,000 {(240,000/480,000)x180,000} 480,000 Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

คานวณกาไรข้นั ตน้ ไดด้ งั น้ี รายการ ทองแผ่น ทองแท่งแกะลาย รวม ราคาขาย 240,000 240,000 540,000 60,000 60,000 ตน้ ทนุ ทาตอ่ 0 240,000 480,000 90,000 180,000 ราคาขาย ณ จุดแยกออก 240,000 150,000 300,000 62.5% 62.5% ตน้ ทุนร่วม 90,000 150,000 240,000 กาไรข้นั ตน้ 150,000 50% 55.56% อตั รากาไรข้นั ต้น ต่อ 62.5% Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา ยอดขาย ณ จุดแยกออก 90,000 ตน้ ทนุ ท้งั สิ้น อตั รากาไรข้นั ต้นต่อ 62.5% ยอดขายสุดท้าย

ข้อสังเกต 1. อตั รากาไรข้นั ตน้ ตอ่ ยอดขาย ณ จุดแยกออกเท่ากนั ทุกผลิตภณั ฑ์ 2. อตั รากาไรข้นั ตน้ ต่อยอดขายหลงั ทาต่อจะเปล่ียนแปลง 3. ตน้ ทุนรวมของผลิตภณั ฑท์ ี่นาไปทาต่อเท่ากบั ตน้ ทุนร่วมท่ีจดั สรรใหบ้ วกกบั ตน้ ทุนทาต่อ Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

การแบง่ ตน้ ทนุ ร่วมโดยวธิ จี านวนหน่วย (Physical Quantity Method)  การแบ่งตน้ ทุนร่วมใหก้ บั ผลิตภณั ฑร์ ่วมโดยใชว้ ธิ ีจานวนหน่วยมกั ใชเ้ ม่ือราคาขายของ ผลิตภณั ฑร์ ่วมมีการเปล่ียนแปลงเป็นประจาหรือไม่สามารถกาหนดราคาขาย ณ จุด แยกออกไดห้ รือหลงั จุดแยกออกแลว้ ตอ้ งนาผลิตภณั ฑร์ ่วมไปทาตอ่ หลายข้นั ตอนจึง ขายได้  การแบ่งตน้ ทุนร่วมโดยวธิ ีจานวนหน่วยน้ีผลิตภณั ฑร์ ่วมจะตอ้ งมีหน่วยนบั เหมือนกนั เช่นกิโลกรัมเมตรหรือลิตรเป็นตน้ คานวณโดยนาจานวนหน่วยท่ีผลิตไดท้ ้งั หมดหาร ตน้ ทุนร่วมผลิตภณั ฑร์ ่วมจะไดร้ ับการปันส่วนตน้ ทุนร่วมต่อหน่วยเท่ากนั ทุกหน่วย การเลือกใชว้ ธิ ีน้ีผลิตภณั ฑร์ ่วมควรมีราคาขายต่อหน่วยใกลเ้ คียงกนั จึงจะสะทอ้ นผล การดาเนินงานที่แทจ้ ริง Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

การแบ่งตน้ ทุนร่วมโดยวธิ ีผลิตทดแทน (Replacement Method)  การแบ่งตน้ ทุนร่วมโดยวิธีผลิตทดแทนเป็ นวิธีที่ใช้กนั อย่างหลากหลายใน กิจการที่สามารถกาหนดสัดส่วนหรือเปลี่ยนแปลงสัดส่วนของผลิตภณั ฑ์ร่วม ไดจ้ ากสดั ส่วนท่ีเคยผลิตเช่นกิจการเคยทาการผลิตผลิตภณั ฑ์ร่วม 2 ชนิดคือ“ พะงา \"จานวน 700 หน่วยและ\" นรา” จานวน 1,000 หน่วยซ่ึงผลิตภณั ฑร์ ่วมท้งั 2 ชนิดสามารถผลิตทดแทนและเปล่ียนแปลงสัดส่วนตามท่ีตอ้ งการไดโ้ ดย“ พะงา” ใช้ตน้ ทุนการผลิตคร่ึงหน่ึงของ“ นรา” ในช่วงหน่ึงผูบ้ ริโภคตอ้ งการ“ พะงา” เพ่ิมอีก 400 หน่วยเป็ นจานวนท้งั สิ้น 1,100 หน่วยกิจการก็ลดจานวน การผลิต“ นรา” ลง 300 หน่วยเพ่ือทาการผลิต“ พะงา” ทดแทนเพื่อให้ได้“ พะงาเพิ่มจานวน 400 หน่วยตามความตอ้ งการ Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

 การแบ่งตน้ ทุนร่วมโดยวธิ ีผลิตทดแทนมีข้นั ตอนดงั น้ี  1. แบ่งตน้ ทุนร่วมโดยวธิ ีมูลค่าขายหรือวธิ ีจานวนหน่วย  2. คานวณตน้ ทุนผลิตภณั ฑท์ ่ีลดการผลิตไปเพ่ิมใหก้ บั ผลิตภณั ฑท์ ผ่ี ลิตทดแทน  3. หากมีตน้ ทุนส่วนเพิ่มของผลิตภณั ฑท์ ี่ผลิตทดแทนนาไปเพิ่มใหก้ บั ผลิตภณั ฑท์ ่ีทา การผลิตทดแทน Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

 ตวั อย่างท่ี 4 บริษทั ทวผิ ลิตภณั ฑ์ จากดั มีตน้ ทุนร่วม 680,000 บาทไดผ้ ลิตภณั ฑร์ ่วม 2 ชนิดคือ“ พะงา” จานวน 700 หน่วยและ“ นรา \"จานวน 1,000 หน่วยตอ่ มากิจการ ตอ้ งการผลิต“ พะงา” เพ่ิมอีก 400 หน่วยโดยลดจานวนการผลิต“ นรา” ลงจานวน 300 หน่วยมีตน้ ทุนส่วนเพิ่ม 62,000 บาท  คานวณตน้ ทุนตามวธิ ีผลิตทดแทนตามข้นั ตอนดงั น้ี  ข้นั ตอน 1 คานวณแบ่งตน้ ทุนร่วมตามวธิ ีมูลค่าขายหรือวธิ ีจานวนหน่วย (ตามตวั อยา่ งน้ีแบ่งตน้ ทุนร่วมโดยวธิ ีจานวนหน่วย) Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

ต้นทุนร่วม 680,000 บาท พะงา จานวน = 680,000 x (700/1,700) จุดแยกออก = 280,000 บาท @ 400 บาท นรา = 680,000x(1,000/1,700 = 400,000 บาท @ 400 บาท Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

ผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้ (By-Product)  ผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดห้ มายถึงผลิตภณั ฑท์ ่ีไดจ้ ากกระบวนการผลิตร่วมซ่ึงมีจานวนนอ้ ย และมีมลู ค่าต่าเมื่อเทียบกบั ผลิตภณั ฑร์ ่วมชนิดอื่น  การคานวณมูลค่าขายสุทธิของผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดท้ าไดโ้ ดย  1. ประมาณมูลค่าขายของผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้  2. ประมาณตน้ ทุนส่วนเพ่ิมหากตอ้ งนาผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดไ้ ปทาต่อซ่ึงอาจจะมี หรือไมม่ ีกไ็ ด้  3. ประมาณกาไรข้นั ตน้ จากการขายผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้  4. นาตน้ ทุนส่วนเพ่ิมตามขอ้ 2 และกาไรข้นั ตน้ ตามขอ้ 3 หกั ออกจากราคาขาย โดยประมาณตามขอ้ 1 ผลที่ไดค้ ือมูลค่าขายสุทธิของผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้ Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

 การบญั ชีเกี่ยวกบั ผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดท้ าได้ 2 วธิ ีกิจการสามารถเลือกปฏิบตั ิวธิ ีใดก็ ไดเ้ พราะท้งั 2 วธิ ีใหผ้ ลการดาเนินงานเหมือนกนั ดงั น้ี  วธิ ีท่ี 1 ผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดต้ อ้ งรับภาระตน้ ทุนร่วมจึงตอ้ งบนั ทึกตน้ ทุนของ ผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดต้ ามมูลค่าขายสุทธิของผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดแ้ ละตอ้ งนามลู คา่ ขาย สุทธิของผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดไ้ ปหกั ออกจากตน้ ทุนร่วมก่อนที่จะนาตน้ ทุนร่วมท่ี เหลือไปแบ่งใหก้ บั ผลิตภณั ฑร์ ่วมชนิดอื่นในวนั สิ้นงวดบญั ชีหากผลิตภณั ฑพ์ ลอย ไดย้ งั เหลืออยใู่ หแ้ สดงเป็นสินทรัพยใ์ นงบแสดงฐานะการเงิน Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

 วธิ ีที่ 2 ผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดไ้ มต่ อ้ งรับภาระตน้ ทุนร่วมจึงไมต่ อ้ งบนั ทึกตน้ ทุน ของผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดจ้ นกวา่ จะขายผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดไ้ ดแ้ ละใหถ้ ือจานวน ท่ีขายไดห้ ลงั หกั ค่าใชจ้ ่ายเป็นรายไดจ้ ากการขายผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดแ้ สดงเป็น รายไดอ้ ื่น ๆ ในงบกาไรขาดทุนตน้ ทุนร่วมจึงถกู แบ่งใหก้ บั ผลิตภณั ฑร์ ่วมชนิด อ่ืนท้งั หมด Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

การคานวณตน้ ทุนผลิตภณั ฑร์ ่วมและผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้  ในการผลิตผลิตภณั ฑข์ องกิจการอุตสาหกรรมบางประเภท จะไดผ้ ลิตภณั ฑห์ ลาย ชนิดออกมาพร้อมกนั จากขบวนการผลิตหน่ึง กิจการอาจปรับปรุงวธิ ีการผลิตใหไ้ ด้ ผลิตภณั ฑแ์ ตล่ ะชนิดจานวนแตกตา่ งกนั แต่ไมส่ ามารถผลิตผลิตภณั ฑห์ น่ึงผลิตภณั ฑ์ ใดเพียงชนิดเดียวออกมาโดยไม่มีผลิตภณั ฑอ์ ื่น ๆ ออกมาดว้ ยได้ เช่น อุตสาหกรรม น้ามนั การกลน่ั น้ามนั ดิบยอ่ มจะไดน้ ้ามนั ชนิดตา่ ง ๆ ออกมาพร้อมกนั การจดั ผลิตภณั ฑท์ ่ีไดเ้ หล่าน้นั วา่ เป็นผลิตภณั ฑร์ ่วม หรือผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้ จะข้ึนอยกู่ บั ความสาคญั ของผลิตภณั ฑแ์ ตล่ ะชนิด กิจการอื่น ๆ ท่ีมีลกั ษณะเดียวกบั กิจการ อตุ สาหกรรมน้ามนั ไดแ้ ก่ อุตสาหกรรมการสีขา้ ว อตุ สาหกรรมป่ าไม้ อุตสาหกรรม เคมี และอตุ สาหกรรมชาแหละเน้ือสตั ว์ เป็นตน้ Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

 1. ความหมายของผลิตภณั ฑร์ ่วมและผลิตภณั ฑผ์ ลพลอยได้  2. การบญั ชีเก่ียวกบั ผลิตภณั ฑร์ ่วม  3. การบญั ชีเก่ียวกบั ผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้ Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

 ตวั อยา่ งท่ี 5 บริษทั ผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้ จากดั ผลิตสินคา้ มีตน้ ทุนร่วม 60,000 บาทเม่ือ ผา่ นจุดแยกออกไดผ้ ลิตภณั ฑ์ 2 ชนิดคือ“ กหุ ลาบ” มีราคาขาย ณ จุดแยกออก 110,000 บาทและ“ มะลิ” มีราคาขาย ณ จุดแยกออก 1,500 บาทผลิตภณั ฑท์ ้งั 2 ชนิดขายหมด ในงวดบญั ชี  ตามตวั อยา่ งน้ีถือวา่ “ กหุ ลาบ” เป็นผลิตภณั ฑห์ ลกั “ มะลิ” เป็นผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้ รายละเอียดเกี่ยวกบั การขายและตน้ ทุนมีดงั น้ี Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

รายการ วธิ ีที่ 1 ผลติ ภณั ฑ์พลอย วธิ ีที่ 2 ผลติ ภัณฑ์พลอย ได้รับภาระต้นทุนร่วม ได้ไม่รับภาระต้นทุน ราคาขาย กุหลาบ รายไดอ้ ื่นๆ (ขาย มะลิ) 110,000 ร่วม รายได้รวม 0 ตน้ ทุนร่วม 110,000 หกั แบง่ ตน้ ทนุ ร่วมให้ มะลิ 110,000 1,500 ต้นทุนขาย กาไรข้นั ต้น 111,500 60,000 60,000 1,500 0 58,000 60,000 51,500 51,500 Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

การบญั ชี เก่ยี วกบั ผลติ ภณั ฑพ์ ลอยได้ ทาไดด้ งั น้ี รายการ วธิ ีที่ 2 ผลติ ภัณฑ์พลอยได้ วธิ ีท่ี 2 ผลติ ภณั ฑ์พลอยได้ รับภาระต้นทุนร่วม ไม่รับภาระต้นทุนร่วม แบ่งตน้ ทุนร่วม ใหผ้ ลผลิตพลอยได้ ผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้ 1,500 ไม่มรี ายการ ขาย กหุ ลาบ งานระหวา่ งทา 1,500 บนั ทึกตน้ ทุนขาย เงินสด 110,000 เงินสด 110,000 ขาย 110,000 ขาย 110,000 ขาย มะลิ ตน้ ทุนขาย 58,500 ตน้ ทนุ ขาย 60,000 สินคา้ สาเร็จรูป 58,500 สินคา้ สาเร็จรูป 60,000 เงินสด 1,500 เงินสด 1,500 ผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้ 1,500 รายไดอ้ ่ืน 1,500 Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

คาศพั ทท์ เ่ี ก่ยี วขอ้ ง ตน้ ทุนทาต่อ ผลิตภณั ฑพ์ ลอยได้  Additional Cost ตน้ ทุนร่วม  By-Product ผลิตภณั ฑร์ ่วม  Joint Cost Joint Product วธิ ีมูลคา่ ขายสุทธิวธิ ี  Net Realizable Value Method จานวนหน่วย  Physical Quantity Method วธิ ีผลิตทดแทน  Replacement Method จุดแยกออก  Split-off Point Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

บทสรปุ  กระบวนการผลิตสินคา้ บางอยา่ งอาจไดผ้ ลิตภณั ฑม์ ากกวา่ 1 ชนิดจากตน้ ทุนร่วมที่ เกิดข้ึนกิจการจาเป็นตอ้ งแบ่งตน้ ทุนร่วมใหก้ บั ผลิตภณั ฑท์ ี่ไดก้ ิจการอาจใชว้ ธิ ีมูลคา่ ขายสุทธิแบ่งตน้ ทุนร่วมถา้ ผลิตภณั ฑร์ ่วมกาหนดราคาขาย ณ จุดแยกออกไดห้ าก ผลิตภณั ฑร์ ่วมไม่สามารถกาหนดราคาขาย ณ จุดแยกออกไดอ้ ยา่ งชดั เจนกิจการอาจ ใชว้ ธิ ีจานวนหน่วยเพื่อแบ่งตน้ ทุนร่วมซ่ึงจานวนหน่วยของผลิตภณั ฑร์ ่วมตอ้ ง เหมือนกนั เช่นน้าหนกั นบั เป็นกิโลกรัมหรือความยาวนบั เป็นเมตรเป็นตน้ แต่ บางคร้ังกิจการอาจเลือกใชว้ ธิ ีการผลิตทดแทนเม่ือตอ้ งการผลิตภณั ฑร์ ่วมชนิดหน่ึง ในจานวนที่มากกวา่ ท่ีทาไดโ้ ดยลดจานวนผลิตภณั ฑร์ ่วมอีกชนิดหน่ึงลง Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา

 นอกจากผลิตภณั ฑห์ ลกั ท่ีไดจ้ ากกระบวนการผลิตแลว้ บางคร้ังอาจจะไดผ้ ลิตภณั ฑ์ พลอยไดซ้ ่ึงมีปริมาณและราคาขายไมม่ ากกิจการคานวณมูลค่าขายสุทธิของผลิตภณั ฑ์ พลอยไดแ้ ลว้ อาจบนั ทึกบญั ชีผลิตภณั ฑพ์ ลอยไดไ้ วใ้ นบญั ชีก่อนจาหน่ายโดยแบ่ง ตน้ ทุนมาจากตน้ ทุนร่วมหรืออาจจะบนั ทึกความทรงจาไวก้ ่อนเม่ือจาหน่ายไดก้ บ็ นั ทึก เป็นรายไดอ้ ่ืน  นางสาวกนกกาญจน์ สารกา เลขท่ี 2 ปวส. 2/B Cr. นางสาวกนกกาญจน์ สารกา