สรุปผลการจัดกิจกรรมMaster Trainer ตำบลกุฎโง้ง ปี63

หน้า |ก สรปุ ผลการจดั กิจกรรม โครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตาบลกฎุ โงง้ ระหวา่ งวนั ท่ี 14-15 กรกฎาคม 2563 ณ กศน.ตาบลกฎุ โง้ง หมทู่ ่ี 6 ตาบลกฎุ โงง้ อาเภอพนัสนิคม จงั หวดั ชลบรุ ี กศน.ตำบลกุฎโง้ง ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอพนสั นิคม สำนกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยจังหวดั ชลบุรี

หน้า |ก คำนำ กศน.ตำบลกุฎโง้ง สังกดั ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อำเภอพนัสนิคม ไดจ้ ัดทำ โครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง โดยมวี ตั ถุประสงค์เพื่อใหผ้ ู้เขา้ ร่วมกิจกรรม มีความรู้ ความเข้าใจในพัฒนาศักยภาพเกษตรกรใหม้ ีองค์ความรดู้ า้ นการบรหิ ารจดั การงานเกษตร การเกษตรเชงิ ทอ่ งเทย่ี วเพ่ิมขึ้น และใหเ้ กษตรกรต้นแบบ (Master Trainer) ได้ไปขยายผลการอบรมประชาชนใหเ้ ปน็ เกษตรกรปราดเปรื่อง Smart Farmer ซ่ึงมกี ารสรปุ ผลการจัดกิจกรรมโครงการดังกล่าวเพื่อตอ้ งการทราบวา่ การดำเนนิ โครงการบรรลตุ ามวัตถปุ ระสงคท์ ่กี ำหนดไว้ หรือไม่ บรรลุในระดบั ใดและไดจ้ ัดทำเอกสารสรปุ ผลการจัดกจิ กรรมโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโงง้ เสนอต่อผูบ้ ริหาร ผู้เกยี่ วข้องเพ่ือนำข้อมูลไปใช้ในการปรับปรุงและพัฒนาการดำเนนิ โครงการให้ดยี งิ่ ข้ึน คณะผู้จดั ทำ ขอขอบคุณผอู้ ำนวยการศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอำเภอพนสั นิคม ท่ีให้คำแนะนำ คำปรึกษา ในการจัดทำสรุปผลการจัดกิจกรรมโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบล กฎุ โงง้ ในครั้งนี้ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าเอกสารสรุปผลการจัดกิจกรรมโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบล กฎุ โง้ง ฉบับน้ี จะเป็นประโยชนต์ ่อผู้ปฏิบัติงานโครงการและหนว่ ยงานท่เี ก่ียวข้องในการนำไปใช้ในการจัดกิจกรรมการศึกษา นอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย ต่อไป ธรี พงศ์ เขยี วหวาน ครู กศน.ตำบล กรกฎาคม 2563

สารบัญ หน้า |ข หัวเรอ่ื ง หนา้ คำนำ ก สารบัญ ข สารบญั ตาราง ค บทท่ี 1 บทนำ 1 - หลักการและเหตผุ ล 2 - วัตถุประสงค์ 2 - เปา้ หมายการดำเนินงาน 2 - ผลลพั ธ์ 2 - ตัวช้ีวดั ผลสำเร็จของโครงการ บทท่ี 2 เอกสารการศึกษาและงานวิจัยทเ่ี กี่ยวข้อง 3 - เอกสาร/งานท่ีเกย่ี วข้อง 19 บทท่ี 3 วธิ ดี ำเนินงาน 22 บทท่ี 4 ผลการวเิ คราะห์ข้อมลู 27 บทท่ี 5 อภิปรายผลและข้อเสนอแนะ บรรณานุกรม ภาคผนวก โครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกฎุ โง้ง หนังสือเชญิ วิทยากร รายงานผลการจัดกิจกรรม แบบประเมนิ ผรู้ ับบริการ คณะผจู้ ดั ทำ

สารบญั ตาราง หน้า |ค ตารางที่ หน้า 1. ผู้เขา้ ร่วมโครงการท่ตี อบแบบสอบถามได้นำมาจำแนกตามเพศ 22 2. ผูเ้ ขา้ รว่ มโครงการที่ตอบแบบสอบถามไดน้ ำมาจำแนกตามอายุ 22 3. ผูเ้ ขา้ รว่ มโครงการที่ตอบแบบสอบถามไดน้ ำมาจำแนกตามอาชพี 23 4. ผู้เขา้ รว่ มโครงการที่ตอบแบบสอบถามไดน้ ำมาจำแนกตามระดับการศึกษา 23 5. แสดงคา่ รอ้ ยละเฉลย่ี ความสำเร็จของตวั ชีว้ ดั ผลผลติ ประชาชนทั่วไป 23 6. คา่ เฉลยี่ และส่วนเบย่ี งเบนมาตรฐานความพงึ พอใจฯ โครงการ ในภาพรวม 24 7. ค่าเฉลี่ยและส่วนเบย่ี งเบนมาตรฐานความพงึ พอใจฯ โครงการ ดา้ นบรหิ ารจัดการ 24 8. ค่าเฉลยี่ และส่วนเบย่ี งเบนมาตรฐานความพึงพอใจฯ โครงการ ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 25 9. ค่าเฉลีย่ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานความพงึ พอใจฯ โครงการ ดา้ นประโยชนท์ ี่ไดร้ บั 26

หน้า |1 บทท่ี 1 บทนำ หลักการและเหตผุ ล ตามที่พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี มีนโยบายช่วยเหลือเกษตรกร โดยช้ีนำเกษตรกรไทยต้องเป็น Smart Farmer คือ ต้องนำความรู้ หลักวิชาการ และเทคโนโลยีสมัยใหม่ เข้ามาช่วยในการทำการเกษตร โดยต้องทำให้น้อยลงได้ ผ ล ผ ลิ ต ม า ก ข้ึ น ใ ช้ พื้ น ที่ ใ ห้ น้ อ ย ล ง ใ ช้ น้ ำ ใ ห้ น้ อ ย ล ง ผ ล ผ ลิ ต เ พ่ิ ม ข้ึ น ในปีงบประมาณ 2563 สำนักงาน กศน.จังหวัดชลบุรี ได้รับงบประมาณในการพัฒนาศักยภาพการผลิตภาค การเกษตร การสร้างองค์ความรู้แก่กลุ่มเป้าหมายให้มีความรู้ ความชำนาญอย่างต่อเนื่องสามารถขยายผลแก่ผู้อื่นได้ เป็น ความจำเป็นที่จะต้องดำเนินการให้สอดคล้องกับยทุ ธศาสตร์ชาติ มุ่งเน้นการสร้างสมดลุ ระหวา่ งการพัฒนาความมน่ั คง สังคม และส่ิงแวดล้อม โดยการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในรูปแบบ “ประชารัฐ” โดยยุทธศาสตร์ชาติด้านการสร้างความสามารถ ในการแข่งขัน มีเป้าหมายการพัฒนาที่มุ่งเน้นการยกระดับศักยภาพของประเทศในหลากหลายมิติ บนพื้นฐานแนวคิด 3 ประการ ได้แก่ (1) “ต่อยอดอดีต” โดยมองกลับไปที่รากเหง้าทางเศรษฐกิจ อัตลักษณ์ วัฒนธรรม ประเพณี วิถีชีวิตและ จุดเด่นทาทรัพยากรธรรมชาติท่ีหลากหลาย รวมท้ังความได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบของประเทศในด้านอ่ืน ๆ นำมาประยุกต์ ผสมผสานกับเทคโนโลยีและนวัตกรรม เพ่ือให้สอดกับบริบทของเศรษฐกิจและสังคมโลกสมัยใหม่ (2) “ปรับปัจจุบัน” เพื่อปู ทางสูอ่ นาคตผ่านการพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐานของประเทศในมติ ิต่าง ๆ ทั้งโครงข่ายระบบคมนาคม และการขนส่ง โครงสรา้ ง พืน้ ฐานวิทยาศาสตร์เทคโนโลยแี ละดจิ ิทัล และปรับสภาพแวดล้อมให้เอ้ือต่อการพัฒนาอุตสาหกรรมและบริการอนาคต และ (3) “สร้างคณุ คา่ ใหม่ในอนาคต” ดว้ ยการเพ่ิมศกั ยภาพของผ้ปู ระกอบการ พฒั นาคนรนุ่ ใหม่รวมถึงปรับรปู แบบธุรกจิ เพอ่ื ตอบ สองความต้องการของตลาด ผสมผสานกับยุทธศาสตร์ท่ีรองรับอนาคต บนพ้ืนฐานของการต่อยอดอดีตและปรับปัจจุบัน พร้อมทั้งการส่งเสริมและสนับสนุนจากภาครัฐให้ประเทศไทยสามารถสร้างฐานรายได้และการจ้างงานใหม่ ขยายโอกาสทาง การค้า และการลงทุนในเวทีโลกควบคู่กับการยกระดับรายได้และการกินดีอยู่ดี รวมถึงการเพ่ิมข้ึนของคนชั้นกลาง และลด ความเหล่ือมลำ้ ของคนใน ประเทศในคราวเดียวกนั ในปีงบประมาณ 2561 ได้ดำเนินการจัดอบรมประชาชนในตำบล จำนวน 92 แห่ง มีประชาชนที่ผ่านการอบรมเรอ่ื ง เกษตรกรปราดเปรื่อง Smart Farmer จำนวน 1,380 คน และเพื่อการพัฒนาต่อเน่ืองให้เกษตรกรผู้ผ่านการอบรมสามารถ ไปขยายผลกับเกษตรกรอื่น ๆ ให้สามารถประกอบอาชีพด้านการเกษตรได้อย่างมปี ระสิทธิภาพ สร้างรายได้ให้แก่ตนเองและ ครอบครัว มีความม่ันคงในอาชีพด้านการเกษตร มีความภูมิใจในการเป็นเกษตรกร รวมทง้ั เป็นแบบอย่างให้กับคนรนุ่ หลัง ให้ เกิดความรัก หวงแหนในอาชีพด้านการเกษตร จึงได้กำหนดให้มีโครงการ Smart ONIE เพ่ือสร้าง Smart Farmer ปีงบประมาณ 2562 เพื่อจัดอบรมต่อยอดการพัฒนาให้เป็นเกษตรกรต้นแบบ (Master Trainer) ปีงบประมาณ 2563 เกษตรกรต้นแบบ (Master Trainer) ที่ผ่านการอบรมในปีงบประมาณ 2562 ได้ไปขยายผลการอบรมประชาชนให้เป็น เกษตรกรปราดเปร่อื ง Smart Farmer ต่อไป

หน้า |2 จากเหตุผลดังกล่าว กศน.ตำบลกุฎโง้ง สังกัด ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอ พนัสนคิ ม จงึ ได้จดั ทำโครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกฎุ โงง้ ขนึ้ วตั ถปุ ระสงค์ 1. เพอ่ื พัฒนาศกั ยภาพเกษตรกรใหม้ ีองค์ความร้ดู า้ นการบริหารจัดการงานเกษตรและการเกษตร เชิงท่องเที่ยวเพมิ่ ขน้ึ 2. เพือ่ ให้เกษตรกรตน้ แบบ (Master Trainer) ไดไ้ ปขยายผลการอบรมประชาชนให้เป็นเกษตรกรปราดเปร่ือง Smart Farmer เปา้ หมาย (Outputs) เชิงปรมิ าณ เกษตรกรตำบลกฎุ โง้ง จำนวน 15 คน เชงิ คุณภาพ รอ้ ยละ 80 ของประชาชนทีไ่ ด้รบั การอบรมมีความรู้เพ่ิมมากขน้ึ และสามารถเป็นเกษตรกรปราดเปรอ่ื ง Smart Farmer ได้ ผลลพั ธ์ ดชั นชี ้ีวัดผลสำเร็จของโครงการ ตวั ช้ีวัดผลผลิต รอ้ ยและ 80 ของผู้เขา้ รว่ มกจิ กรรมพัฒนาศักยภาพเกษตรกรใหม้ ีองค์ความรดู้ ้านการบริหารจัดการงาน เกษตรและการเกษตรเชงิ ท่องเท่ียวเพม่ิ ข้ึน ตวั ช้ีวัดผลลัพธ์ รอ้ ยและ 80 ของเกษตรกรต้นแบบ (Master Trainer) ไดไ้ ปขยายผลการอบรมประชาชนให้เป็นเกษตรกร ปราดเปรอ่ื ง Smart Farmer

หน้า |3 บทท่ี 2 เอกสารการศกึ ษาและรายงานทีเ่ ก่ียวขอ้ ง เรื่องท่ี1 ความร้เู รือ่ งท่ีทำอยู่ในพน้ื ทข่ี องกล่มุ เปา้ หมาย เกษตรกร เป็นอาชีพหนึ่งท่ีทำงานเกี่ยวกับการเกษตร เป็นการเพาะปลูกพืชต่าง ๆ ในสวนและไร่นา รวมทั้งการ เล้ียงสัตว์และการประมง เพ่ือผลิตเป็นอาหาร เส้นใยธรรมชาติ และเช้ือเพลิงต่าง ๆ อันเกิดมาจากการเกษตรกรรม ใน ปัจจุบันพบว่าแรงงานร้อยละ 42 ของโลกประกอบอาชีพเกษตรกร เกษตรกรท่ีมีฐานะมักมีที่ดินทำกินเป็นของตัวเอง แต่ สำหรับเกษตรกรที่มีฐานะปานกลางและค่อนข้างต่ำถึงยากจนมักเช่าท่ีดินทำกินมากกว่า สำหรับในประเทศไทยพบว่าฐานะ ของเกษตรกรมีรายได้ลดลงและมีหน้ีสินเพ่ิมข้ึนทุกปี นอกจากน้ีแนวโน้มประชากรในต่างจังหวัดรุ่นใหม่ยังละทิ้งอาชีพ เกษตรกรและหันไปประกอบอาชพี อืน่ มากข้ึนอีกด้วย อาชีพเกษตรกรเป็นอาชีพด่ังเดิมของประเทศไทย เน่ืองจากประเทศไทยเป็นแหล่งผลิตข้าวของโลก ผคู้ นในอดีต สืบทอดการทำการเกษตรให้ลูกหลานต่อกันมาเป็นทอดๆ โดยข้าวเป็นพืชเกษตรหลักในการหาเล้ียงชีพ ส่วนการปลูกผลไม้ ปลูก พืชผัก ผลไม้อ่ืน ๆ เป็นเพียงการปลูกรับประทานในครัวเรือน และแบ่งปันญาติมิตรเพื่อนบ้าน เหลือจึงขาย เมื่อการ เปล่ียนแปลงยุคเกษตรกรรมแบบตะวันตกเริ่มเข้ามาในประเทศไทย คน ไทยได้รับเอาวิธีการผลิตพืชผลเกษตรเข้ามา ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการทำเกษตรแบบ เดมิ จากการปลูกพืชผสมผสมผสาน ปลกู ข้าวเปน็ หลกั มาเป็นการปลูกพชื ผลไม้เชิง เศรษฐกิจเพียงชนิดเดียว เป็นหลัก เช่น พืชผัก ได้แก่ หอม ข้าวโพด มันสำประหลัง อ้อย และผักอื่น ๆ ฯลฯ ผลไม้ ได้แก่ ลำไย มะพร้าว มะม่วง มะขาม ทุเรียน ล้ินจี่ สับปะรด ฯลฯ และมีการนำเทคโนโลยีส่งเสริมการเกษตรเข้ามาแทนท่ีการทำ การเกษตรแบบเดิม ด้วยควายเหล็ก หรือ รถไถ เคร่ืองสูบน้ำ เครื่องพ่นยา ปุ๋ยเคมี และสารเคมีต่าง ๆ ฯลฯ การทำ การเกษตรในประเทศจงึ เข้าสู่ยคุ การเกษตรเชิงเศรษฐกิจ เพื่อตอบสนองความต้องการของตลาด และพ่อคา้ คนกลาง ปัจจุบัน การเกษตรมที ศิ ทางหลากหลายมากข้นึ ทำใหก้ ารเกษตรไทยเข้าสู่ยคุ เกษตรธรรมชาติ ใหค้ วามสำคญั กบั ความปลอดภยั ของผู้บรโิ ภค และส่ิงแวดล้อม เชน่ - การเกษตรแบบธรรมชาติ - การเกษตรแบบทางเลือก - การเกษตรแบบเศรษฐกจิ (พืช ผลไมเ้ ชงิ เด่ียว) - การเกษตรแบบไรน่ าผสมผสาน - การเกษตรแบบปลอดสารเคมี - การเกษตรแบบไร้ดิน - และอื่น ๆ เป็นต้น

หน้า |4 คุณสมบัติของผูป้ ระกอบอาชีพ 1. มีทดี่ ินเป็นของตนเอง หรือมพี น้ื ที่เช่าสำหรับทำการเกษตร 2. มคี วามแขง็ แรงทางดา้ นร่างกาย 3. มคี วามรดู้ ้านการทำการเกษตร 4. มคี วามอดทนสูง 5. ความขยนั หมน่ั เพยี ร 6. รักการแสวงหาความรู้ 7. และอื่น ๆ ตามความสามารถเฉพาะบคุ คล ลักษณะงานทเ่ี กีย่ วข้องกับอาชพี 1. เกษตรปศุสัตว์ ไดแ้ ก่ การเลย้ี งหมู ววั ควาย กวาง นกกระจอกเทศ เปน็ ต้น 2. เกษตรประมง ไดแ้ ก่ การเลยี้ งปลา ก้งุ ตะพาบน้ำ กบ เป็นตน้ 3. เกษตรพืชไร่ ได้แก่ การปลกู ขา้ ว ปลกู ผกั เป็นต้น 4. เกษตรพชื ส่วน ไดแ้ ก่ การปลกู ลำไย ทเุ รียน มังคดุ ลิ้นจ่ี เงาะ สม้ เป็นตน้ 5. เกษตรทางเลือก ได้แก่ เกษตรแบบปลอดสารเคมี เกษตรแบบพอเพียง เกษตรแบบธรรมชาติ เกษตรแบบวน เกษตร และอื่น ๆ 6. เกษตรแบบเทคโนโลยี ได้แก่ การเกษตรท่ีอาศยั เทคโนโลยีช่วยผลิต และควบคมุ ดแู ลเป็นส่วนใหญ่ ได้แก่ การ ปลกู ผักไรด้ ิน การทำเกษตรแบบโรงเรอื น การทำเกษตรเลี้ยงสัตว์แบบปดิ และอ่ืน ๆ การบริหารจัดการพ้ืนท่ีเกษตรกรรม (Zoning) นโยบายการจดั ระเบียบพืน้ ทที่ างการเกษตรทเ่ี หมาะสมเพ่ือให้เกดิ ประโยชน์สงู สดุ หรือระบบ \"โซนน่ิงภาคเกษตร\" น้นั ไมเ่ พยี งการเตรยี มความพร้อมเกษตรกรใหร้ จู้ กั วางแผนการผลิตแบบครบวงจร ต้งั แต่ตน้ นำ้ ยนั ปลายนำ้ โดยยดึ หลกั การ ตลาดนำการผลติ แตย่ งั เปน็ ยกระดับความสามารถในการแขง่ ขันภาคการเกษตรของประเทศอีกด้วย ได้มีการกำหนดเขตพื้นที่ที่เหมาะสมกับการปลูกพืชแล้ว 13 ชนิด สัตว์น้ำ 2 ชนิด ตอนน้ีสามารถจะบอกได้ว่าใน ประเทศไทย พ้ืนทเี่ กษตรกรรม 150 ล้านไร่ เหมาะสมสำหรับการปลูกพชื ชนิดไหนบ้าง ในจังหวัดไหน ตำบลไหน อำเภอไหน เหมาะจะทำการเกษตรปลูกพชื ชนิดใด หรอื เหมาะสมที่จะทำปศุสัตวห์ รือเลี้ยงสัตว์น้ำอะไรบ้าง จากนั้นต้องสำรวจข้อมูลจาก พื้นที่จริง โดยให้แต่ละจังหวัดจะมีการตั้งคณะทำงานขึ้นมา มีผู้ว่าราชการจังหวัดทุกจังหวัดเป็นประธาน มีหน่วยงานท่ี เก่ียวข้องทั้งหมดและตัวแทนสภาเกษตรกรในแต่ละจังหวัดด้วย ล่าสุดทางผู้ว่าราชการจังหวัดต่าง ๆ ได้มีการส่งข้อมูลเข้า มาถึงส่วนกลางเรียบร้อยแล้วก็ได้มีการกลั่นกรองโดยนายกรัฐมนตรี ในฐานะประธานคณะทำงานเรื่องโซนน่ิง ท่านได้ให้ นโยบายเน้นในเร่ืองการจัดระบบตลาดรองรับเรื่องของการเพ่ิมผลผลิตทางการเกษตร ให้มีความสมดุลในเรื่องดีมานด์ และซัพพลาย

หน้า |5 ตัวชี้วัดความเหมาะสมของพนื้ ทใ่ี นการปลูกพืชแตล่ ะชนิด สำหรับสินค้าทางการเกษตรที่อยู่ในพ้ืนท่ีโซนน่ิงต่าง ๆ นั้น เราได้มีการคัดเลือกพืชที่จะนำร่องไว้แล้ว 3 ชนิดคือ ข้าว อ้อยและมันสำปะหลัง ปรากฏว่าเราได้มีการตรวจสอบพบว่าพ้ืนที่ทำนาท่ัวประเทศ 70 ล้านไร่ แต่พ้ืนที่ที่เหมาะสมกับ การทำนาจริง ๆ มีเพียง 43 ล้านไร่ อีก 27 ล้านไร่เป็นพ้ืนที่ที่ไม่เหมาะสม ทางสมาคมผู้ประกอบการ ก็มีความต้องการที่จะ ได้ผลผลติ อ้อยเพม่ิ อีก 100 ล้านตัน โดยในปที ่ีผ่านมาประเทศไทยสามารถผลติ อ้อยได้ท้งั หมด 100 ลา้ นตนั หมายความวา่ เรา สามารถท่ีจะเพ่ิมพื้นท่ีท่ีจะปลูกอ้อยได้อีกประมาณ 10 ล้านไร่ เขาก็ขอให้เราช่วยปรับพื้นท่ีเพ่ือจะขยายการผลิต จากการ ตรวจสอบสภาพพ้ืนท่ีแล้วพบว่าในพื้นที่ท่ีไม่เหมาะสมที่จะปลูกข้าว หรือเหมาะสมน้อย แต่สามารถท่ีจะปลูกอ้อยได้มีอยู่ ประมาณ 8-10 ลา้ นไร่ ทางนายกรัฐมนตรี จึงให้ใช้ออ้ ยเป็นโมเดลพืชนำร่องในการทำโซนน่งิ การเกษตร เพ่ือนำผลผลิตป้อน โรงงานน้ำตาลมีอยู่ 51 โรงงานทั่วประเทศ ต้ังอยใู่ น 45 จังหวัด ณ วนั นี้มขี ้อมูลแจ้งเข้ามาแลว้ ประมาณ 37 จังหวัด สามารถ ปลูกอ้อยได้ทันทีประมาณ 2 ล้านไร่ ระหว่างนี้ก็ให้ผู้ว่าราชการจังหวัดเข้าไปตรวจสอบและพูดคุยกับตัวเกษตรกรโดยตรง พร้อมกับเจ้าหน้าที่กระทรวงเกษตรฯ และหน่วยงานที่เก่ียวข้องเพื่อจะทำความเข้าใจ ซึ่งขณะน้ีเป็นข้ันตอนท่ีเรากำลังจะลง พื้นที่พดู คยุ กับตวั เกษตรกรโดยตรง ไปดูจุดเปลยี่ นว่าเกษตรกรจะยอมรบั ในระบบโซนนิง่ ไดม้ ากน้อยแคไ่ หน วิธดี ำเนนิ การอยา่ งไรในการปรับเปลี่ยนระบบการปลูก พื้นที่เดมิ มกี ารปลกู ขา้ วอยู่ เราก็ต้องไปดูในฤดกู าลต่อไปว่าจะดำเนินการปรับเปลย่ี นไดอ้ ย่างไร อ้อยอาจใช้ ระยะเวลาประมาณปีครงึ่ ตงั้ แต่การเตรยี มดิน ปลูก จนถงึ เก็บเกี่ยวและปลูกคร้ังเดยี วอยู่ได้ 3 ปี โดยไม่ต้องไปทำอะไร แค่ ดูแลเรอื่ งการใส่ปุ๋ยอยา่ งเดียว ก็จะสามารถทำได้ตอ่ เนื่อง แตข่ ้าวจะต้องปลกู ในทุก ๆ 4 เดือน การจำนำขา้ วของเกษตรกรเมื่อ เปรยี บเทียบกับราคาของอ้อย ออ้ ยก็ได้ราคาท่ีดีกวา่ เมอ่ื เทียบต่อไร่ ในตรงนีเ้ ปน็ ส่ิงที่ทำให้เกษตรกรต้องรจู้ ักคิดว่าจะต้อง เลือกเดินทางไร ถ้ายังคงปลกู พืชในพื้นท่ีทไ่ี มเ่ หมาะสม เกษตรกรลงทุนไปมันก็ไม่คุ้ม

หน้า |6 ส่วนพันธอุ์ ้อยท่ีเหมาะสมนน้ั โรงงานนำ้ ตาลจะรอู้ ยู่แล้ววา่ ในพนื้ ท่จี ังหวัดไหน ควรใชพ้ ันธ์ุอ้อยใดทเ่ี หมาะสมกับ พ้ืนที่ และตอ้ งดูวา่ พันธไ์ุ หนใหป้ ริมาณนำ้ ตาลไดม้ าก มนั สำปะหลงั เรากจ็ ะเน้นเร่ืองของพลงั งาน เอาไปทำแปง้ ทำเอทานอล มันมีความต่อเนื่องอย่างนี้ ส่วนท่ีเปน็ โมลาส (Molasses)หรอื ผลพลอยไดจ้ ากการผลิต ก็เอาไปทำปยุ๋ อนิ ทรยี เ์ พื่อนำกลับมาใส่ อ้อยอกี ครงั้ มันมีการจัดระบบเพื่อใหเ้ กดิ ความเชอื่ มโยงกัน กรมวชิ าการเกษตรและกรมส่งเสริมการเกษตรก็จะเข้าไปช่วยเสรมิ รว่ มกับสว่ นการวเิ คราะห์ดิน กรมพัฒนาท่ีดนิ เพราะมีข้อมลู ดินทุกชนดิ อยู่แล้วดวู า่ ตำบลน้ีเหมาะสมทจ่ี ะปลกู พชื อะไร โซนนิ่งเป็นเร่ืองของหลกั วิชาการ ไมใ่ ช่เรื่องท่ใี คร เคยปลูกอะไรอยู่แลว้ เราไปประกาศวา่ พ้ืนทนี่ ัน่ เหมาะกบั การปลูกพืชหรือเล้ยี งสตั วบ์ างประเภทแบบไร้ข้อมลู อา้ งอิง แต่โซน น่ิงเป็นเรอื่ งวชิ าการ เอาข้อมูลมาดวู า่ ดนิ น้ำอากาศเฉล่ยี ท้ังปีวา่ มสี ภาพอย่างไร เพ่ือทจ่ี ะใหเ้ กิดความยั่งยนื และใหเ้ กิดการผลิต ที่ต่อเน่ือง ไมใ่ ช่ทำแบบชัว่ คราวแล้วผา่ นไป ไม่ใช่แบบนัน้ มเิ ช่นน้ันภาพของการเกษตรก็จะไม่เกดิ ความยง่ั ยืน เรอื่ งปศุสตั ว์ เราจะใช้การเล้ียงโคเน้ือมานำรอ่ งและเปน็ ฐาน มีการวางระบบปลกู พืชเพ่ือนำมาเปน็ อาหารสัตว์ เพราะสัตว์สี่กระเพาะกนิ หญ้าเปน็ จงึ ต้องมีการจดั พืน้ ที่ปลูกพืชเพื่อเปน็ อาหารสัตว์ที่เหมาะสม สว่ นการทำประมง ก็เลือกการ เลี้ยงปลานลิ หรือปลาสลิดนำรอ่ ง ก็แล้วแต่ความเหมาะสม ซึ่งเราจะดเู ร่ืองการจัดพนื้ ที่ การทำเรอื่ งแหล่งน้ำให้ ซง่ึ ตรงน้ีกรม ประมงไดม้ ีการประกาศแล้วว่าพ้ืนท่ีท่ีเหมาะสมจะเล้ียงปลาแตล่ ะชนิดอยู่แหลง่ ไหนแลว้ คุณภาพของน้ำเป็นอย่างไร เรอ่ื งของ ดนิ เรื่องคา่ Ph ของน้ำท่เี หมาะกับการเลย้ี งปลาควรเปน็ อย่างไร ก็จะเน้นแต่ปลาน้ำจืด การตลาดทจ่ี ะมารองรบั ระบบโซนน่ิง ระบบการตลาดของพืชแตล่ ะชนดิ ตลาดที่ทำอย่เู ดิม กม็ ขี ้อมลู ชดั เจนแลว้ ว่าตลาดอยทู่ ี่ไหน ใครเปน็ คนซ้อื ส่วน พนื้ ที่ทเ่ี ราไปสง่ เสริมให้ปลูกพืชบางชนิดเพม่ิ มากข้นึ แลว้ เราค่อยมาดูว่าปลูกแลว้ จะไปขายใคร ตอนน้ีจะไมใ่ ช่แบบนัน้ แล้ว เราต้องไปเจรจาหาคนมาลงทุนก่อน แล้วจงึ จะมากำหนดวา่ เกษตรกรท่จี ะปลูกพืชในพนื้ ที่นนั้ เป็นใคร อยา่ งกรณีของบุรีรัมย์ เรากจ็ ะมีโรงงานน้ำตาลใน จ.บรุ ีรมั ย์ กำลงั การผลิตของโรงงานยงั มากกว่าปริมาณผลผลิตอ้อยใน จ.บุรรี มั ย์ ทจี่ ะป้อนใหแ้ ก่ โรงงาน และเขาพรอ้ มท่จี ะขยาย หรืออย่างลำไย ตอนน้ลี ำไยกำลงั ออก มีการคาดคะเนว่าปนี ผี้ ลผลิตลำไยจากภาคเหนือจะ ออกมาก แตพ่ อไลด่ ูข้อมูลจริงๆ ก็พบวา่ ปนี ้ลี ำไยจะออกมาเท่าๆ กบั ปีที่แล้วหรอื นอ้ ยกวา่ นดิ หนอ่ ย เราก็มาดูว่าตลาดลำไย ของเชียงใหม่ กลุ่มเปา้ หมายคือใคร ก็ปรากฏว่ามีพ่อค้าจีน 3 คน พอ่ ค้าจากเวียดนาม 1 คน ตลาดกเ็ กิดการแชร์กนั ถ้าตลาด ไปผูกขาดท่ีพ่อค้าจีน เขาก็กดราคาเราได้ และตอนนเี้ ราก็คุยกับทางอินโดนีเซยี ปรากฏว่าทางอินโดนเี ซียกจ็ ะเปดิ ตลาด รองรับใหไ้ ทยส่งลำไยไปตงั้ แต่เดือนกรกฎาคมจนถงึ สน้ิ ปนี ีป้ ระมาณ 4,000-5,000 ตนั เรากต็ อ้ งมองหาตลาดใหม่ๆ หรือ ชอ่ งทางความเปน็ ไปได้ นอกเหนือจากตลาดเดิมๆ เพอื่ ดึงสินค้าเกษตรของไทยไป

หน้า |7 การจะเริ่มทำการเกษตรได้นน้ั เราควรมที ่ีดนิ เปน็ ของตัวเอง แตก่ อ่ นจะลงมือซื้อทดี่ ินผนื ใด ขออนุญาตให้ข้อคดิ เกย่ี วกับปจั จัยทส่ี ำคัญก่อนซื้อท่ีดนิ เพื่อทำการเกษตร ดงั น้ี 1. ในทดี่ นิ ตอ้ งมีแหลง่ น้ำหรอื ติดกบั แหล่งนำ้ ท่ีสามารถนำมาใชไ้ ด้ท้ังปี เพราะการซ้อื ที่ดินท่ีไม่มนี ้ำ กเ็ ท่ากบั ไม่มี ประโยชนใ์ นเชิงเกษตร แหลง่ น้ำทว่ี า่ นี้อาจจะเปน็ คลองชลประทาน อ่างเก็บน้ำ คลองธรรมชาติ แม่นำ้ ฯลฯ ถ้าเป็นที่ผืนใหญ่ ไมค่ วรเป็นนำ้ บาดาล เพราะอาจมปี ริมาณไม่พอเพียงและอาจจะทำให้มีปญั หาเกี่ยวกบั การจดั การตะกอนในภายหลงั 2. ท่ีดนิ ควรใกล้กบั ถนน และไม่ไกลจากบา้ นที่อยู่ประจำของคุณมากนกั การไปมาทำไดง้ า่ ย เมื่อการเดินทาง สะดวก ก็ทำใหเ้ ราร้สู กึ อยากไปเยือนบ่อย ๆ โดยเฉพาะเกษตรกร part-time ทต่ี อ้ งทำงานในวันธรรมดาและไปทำสวนได้ เฉพาะวันหยดุ หากคุณตอ้ งขับรถ 500 กม. เพ่ือไปสวนในวนั เสาร์ และขบั กลบั อีก 500 กม. ในวันอาทิตย์ คุณจะเหนื่อยและ ทอ้ ไปในท่ีสุด ระยะทางทีเ่ หมาะสมน่าจะไม่เกิน 200 กม. จากบ้านคุณ อยา่ งไรกต็ ามปจั จยั เร่ืองระยะทางน้ีขึ้นกับทนุ และ ความชอบสว่ นบุคคล นอกจากนีร้ าคานำ้ มนั ก็เป็นปัจจยั สำคญั ดว้ ย คำนวณค่าน้ำมันครา่ วๆ วา่ ระยะทาง 200 กม. รถคณุ กนิ น้ำมันเฉล่ยี 8 กโิ ลลิตร น้ำมันลติ รละ 30 บาท ไป-กลับ จะมีคา่ ใช้จ่ายเฉพาะคา่ น้ำมนั 1,500 บาทต่อเทีย่ ว เดอื นหนึ่งไป 4 ครง้ั ก็ประมาณ 6,000 บาท ปีละ 72,000 บาท เทียบกับราคาทีด่ นิ ท่ีอาจจะแพงกว่าแตใ่ กลก้ วา่ อย่างไหนคุ้มกวา่ กัน อันน้ี ควรคำนวณให้ 3. ท่ดี นิ ควรใกล้ตลาดหรือชุมชน หรือผู้ซ้ือรายใหญ่ เพ่อื ท่จี ะสามารถขนส่งผลผลติ เพอ่ื จำหน่ายได้โดยง่าย (หากคดิ จะปลูกเพอ่ื จำหนา่ ย) เช่น อยากปลูกมะม่วงส่งออกแต่ผู้ปลูกอย่ภู าคใต้ ส่วนผสู้ ่งออกอย่ภู าคเหนอื และภาคกลาง อย่างน้ี ถ้า ปลกู ไม่มากพอกจ็ ะไม่มีผู้ซือ้ วิ่งไปซ้ือแน่ ๆ คา่ นำ้ มนั ทุกวันนีแ้ พงมาก ๆ จากประสบการณ์ที่ผา่ นมาผู้ซื้อมักจะถามก่อนว่า ปลกู กี่ไร่ ก่ีต้น ผลผลติ ก่ตี ัน (ถ้าไมถ่ ึง 4-5 ตัน สว่ นมากรายใหญเ่ ขาไม่ว่ิงมา) 4. ควรมเี พอ่ื นบ้านและสังคมท่ีดี ก่อนซ้ือท่ดี ินควรลองไปสำรวจดวู า่ เพ่ือนบา้ นมีอัธยาศัยเป็นอย่างไร ทด่ี ินบางผนื ราคาถูกเพราะเพื่อนบา้ นขข้ี โมย ผลผลติ อะไรออกมาหายหมด ตดิ ต้งั ปั๊มน้ำก็หาย บางทีเผลออาทิตยเ์ ดียวบา้ นทงั้ หลังรื้อเอา ไปขายก็มี ลองไปถามสถานตี ำรวจในพนื้ ที่ดวู า่ คดลี ักขโมยมีแยะไหมใครเป็นผู้ใหญ่บ้าน กำนนั และทัศนคตเิ ขาเป็นอย่างไร 5. ทด่ี นิ ควรมตี น้ ไม้ขนึ้ อยู่ในท่ีบ้าง เพ่อื แสดงวา่ ดินทนี่ ่ปี ลกู ตน้ ไม้ได้ บางคนไปซ้ือท่ดี นิ ทีเ่ ตยี นโล่งแม้แต่หญ้ากไ็ ม่ข้นึ แลว้ มาดีใจว่าไม่ต้องถางหญา้ ปรับที่ดิน ซงึ่ แท้ทีจ่ รงิ เปน็ ดินเค็มท่ีเพาะปลกู อะไรไม่ไดห้ ากเปน็ ไปไดล้ องสงั เกตด้วยว่าต้นไม้ท่ี ขน้ึ ในที่ดนิ น้นั เปน็ ต้นอะไรเพื่อจะไดท้ ราบว่าที่ดนิ ผนื นนั้ เพาะปลกู ผลไมช้ นิดใดได้ดที ี่สุด

หน้า |8 6. ที่ดนิ ทำสวนเกษตรส่วนใหญ่ควรเป็นพืน้ ราบ เพราะหากเป็นทล่ี าดชันเวลารดน้ำตน้ ไม้ น้ำจะไหลลงเบื้องล่าง หมด หากต้องทำขัน้ บันไดก็จะเสียค่าใช้จา่ ยเพม่ิ ข้ึนกว่าท่ดี ินผนื ราบ แตห่ ากจะปลูกไมย้ ืนตน้ พวกไมป้ า่ กเ็ ปน็ ทีเ่ นินเขาได้ค่ะ ท้ังนข้ี นึ้ กบั พชื ท่ีเลือกจะปลูก 7. ไมค่ วรเป็นที่นำ้ ทว่ มขัง ที่ดินบางผืนในช่วงฤดูฝนจะตรงกบั แนวนำ้ ทว่ มพอดี อยา่ งน้ีปลูกพชื อะไรไมท่ ันเก็บเกย่ี ว กต็ ายหมด พอน้ำทว่ มขึน้ มาปลาทเี่ ลยี้ งกห็ ายหมดเหมือนกัน 8. ให้สำรวจหน้าดนิ ของทดี่ นิ ทซี่ ้ือด้วย มีทด่ี ินแต่หน้าดนิ ท่ีปลกู พชื ได้มีเพียง 1-2 เมตรลึกลงไปกวา่ นน้ั กลายเปน็ ดินผสมหนิ แบบแข็งเลย รากพืชชอนไชลงไปไม่ได้ อย่างน้ีหากก่อนซื้อเตรยี มแผนไว้กค็ งตอ้ งปรบั แผนเพือ่ ปลูกพืชท่ีมรี ะบบ รากไมล่ ึกมาก การเลือกพืชท่ีจะเพาะปลูก 1. กอ่ นจะปลกู อะไร กรุณาสำรวจสภาพดินและน้ำก่อนว่าเหมาะกับพชื ในใจคุณหรอื เปลา่ อย่าบุ่มบา่ มลงมือปลกู ตาม กระแส หรอื ตามใจชอบ ตัวอยา่ งเช่นทด่ี ินสวนวสาเป็นดินเปรี้ยวเพาะปลูกพืชตระกูลส้ม-มะนาวได้ดี มะม่วง มะละกอได้ แต่ ปลูกทุเรยี น ลำไย มังคดุ แล้วไม่โต (ลองแล้ว) ถงึ กระนน้ั ก็ตามเวลาเรามี “เกษตรเกนิ ” (ผู้ทีแ่ สดงตนว่ารมู้ ากกวา่ เกษตรกร) มาเยย่ี มท่ีสวนกม็ ักจะแนะนำให้เราลองปลูกมังคุด ปลกู ทเุ รียนอยู่เสมอๆ เพราะสง่ นอกได้ราคาดี คนแนะนำสว่ น ใหญก่ ค็ ิดแคน่ น้ั แต่เกษตรกรทีแ่ ทจ้ ริงทเ่ี ป็นเจา้ ของทดี่ นิ ควรศกึ ษาสภาพดนิ และน้ำก่อนลงมือปลูกอะไร เพ่อื จะได้ ประหยัดเวลาและทุนที่ถมลงไป 2. ควรเลือกพชื ท่ีจะปลูกมากกวา่ 1 ชนดิ เพือ่ บริหารความเสยี่ ง เผอ่ื ชนดิ หน่งึ ราคาตกหรือขายไม่ออก ชนดิ อนื่ จะได้ ช่วยเฉลีย่ รายได้ แต่ไม่ควรหลายชนดิ เกนิ ไปจนปริมาณไมค่ ุ้มค่าขนสง่ เชน่ มที ่ีดนิ 1 ไร่ แตอ่ ยากปลูกมะมว่ ง มังคุด ลำไย มะนาว พริกขีห้ นู เพ่ือสง่ ออก แบบนี้แนะนำว่าให้ลมื เร่ืองส่งออกไปไดเ้ ลย ใหป้ ลกู แบบพอเพียง คอื เก็บทานเอง หรือส่งตลาด 3. พชื แตล่ ะชนดิ มคี วามตอ้ งการนำ้ ไมเ่ ท่ากนั หากจะปลกู ผสมผสาน ควรเลือกพืชท่ตี ้องการน้ำ ปุย๋ และยาคล้ายๆกนั ปลกู ไว้ด้วยกัน นอกจากน้ปี ริมาณแสงก็เปน็ ส่ิงสำคญั หากพชื ชนิดหนึ่งตอ้ งการแสงมาก ก็อยา่ ปลูกไว้ใกล้ๆกบั พชื ท่ีให้ร่มเงา เช่น อย่าปลกู มะละกอไว้ใกล้กอไผ่ เพราะในที่สดุ ร่มเงาของไผจ่ ะบังมะละกอทำใหไ้ มส่ ามารถเตบิ โตได้ และเกดิ โรคระบาดใน ทส่ี ุด หรือ หากจะปลูกมะนาวทำนอกฤดู ก็ไม่ควรปลกู ใกล้กับพชื ทตี่ อ้ งการนำ้ เพราะพอเรางดนำ้ เพ่ือใหม้ ะนาวออกดอก ตน้ ไม้ข้างๆ ก็จะตายไปด้วย 4. ตามทฤษฎีพอเพยี ง ควรปลูกพืชชนดิ ให้ประโยชน์เกอ้ื หนนุ กบั การเกษตรของท่านด้วย เชน่ หากปลูกส้มหรอื มะนาว ก็ควรเผื่อพื้นทสี่ ำหรับปลูกไผไ่ ว้ด้วย เพราะเวลาค้ำต้นมะนาวหรือส้มต้องใชไ้ ม้ไผ่ แทนทีจ่ ะไปซ้ือ ก็ปลกู เองประหยัด กว่า นอกจากน้ีหากใครคิดทำเกษตรอนิ ทรยี ์ ก็ปลูกพวกสะเดา หนอนตายยาก หรือสมุนไพรอน่ื ๆไวด้ ้วย จะไดเ้ อาไว้ทำเกษตร อินทรยี ไ์ ด้ 5. นอกจากนี้ พน้ื ที่แต่ละพืน้ ที่มลี ักษณะภูมิศาสตร์ที่แตกต่างกนั อยา่ คิดว่าการลอกเลยี นแบบสวนทป่ี ระสบ ความสำเร็จแล้วคณุ จะประสบความสำเรจ็ ดว้ ย การเกษตรไมใ่ ชบ่ ะหม่ีสำเรจ็ รูปที่ตม้ กินที่ไหนก็รสชาติเดมิ มักจะมคี นถามว่า หากปลกู มะนาวเหมือนสวนวสาต้องใสป่ ุ๋ยเดือนไหน ฉีดยาเดอื นไหน ฉีดอะไร ซ่งึ ขอเรยี นว่า สวนวสาอยูน่ ครนายก สภาพ

หน้า |9 ภมู อิ ากาศและดินจะต่างจากสวนที่อย่รู าชบุรี พิษณโุ ลก หรือ เชยี งใหม่ ดังนัน้ เวลาท่ีฉดี ยา ใส่ปุ๋ย เก็บผลผลิตกจ็ ะ ตา่ งกัน ชว่ งเวลาเดยี วกนั ท่ีสวนวสาเจอโรคราน้ำคา้ งแตส่ วนอน่ื อาจเจอเพลี้ยแป้ง อยา่ งนย้ี าทีใ่ ชก้ ็ต่างกัน ต้องหมัน่ สังเกต อาการของพืชแลว้ ค่อยคิดเร่ืองการบำรุงรกั ษาพชื 6. เกษตรกรมอื ใหม่หลายๆ คนมักจะคิดวา่ \"พืช\" ก็เหมือนวตั ถุ สิง่ ของ ท่ีซอื้ มาเก็บเอาไว้กไ็ มเ่ สื่อมสลาย ไมเ่ ปลี่ยนรปู เหมือนเสื้อผา้ โต๊ะ เก้าอี้ ดังน้ันพออ่านประกาศโฆษณาขายเมล็ดพนั ธ์หุ รือก่ิงพันธ์ชุ นิดโน้นชนิดน้ี ทก่ี ำลังเปน็ สมยั นยิ มกัน ก็ เกดิ ความอยากครอบครองเป็นเจ้าของ เลยส่ังมาเกบ็ ไว้กอ่ น ยังไมร่ ู้ว่าเม่ือไหร่จะไดป้ ลูก บางคนยังไมร่ วู้ า่ เม่ือไหร่จะได้ซ้ือ ท่ดี ินเลยดว้ ยซำ้ !!! ทีน้กี ว่าจะซอ้ื ที่ กว่าจะปรบั ดนิ ทำร่องน้ำ ทำระบบนำ้ เวลาก็ผา่ นไปปเี ศษ แลว้ คอ่ ยนำเมล็ดมาเพาะ แลว้ ก็ พบวา่ เมล็ดทีซ่ ้ือมาทำไมมันไม่งอก โดนหลอกขาย หรือไม่ก็เป็นกรณีกง่ิ พนั ธท์ุ ี่ซ้ือมา อุตสา่ ห์เอาลงกระถางไว้แล้วนะ บำรงุ จนต้นโต เอาลงดนิ มันต้องเก็บผลได้ในไม่กเ่ี ดือนแน่นอน ในความเปน็ จรงิ มันไม่ใช่แบบนั้น อัตราการงอกของเมล็ดพันธ์ไุ ม่ว่า จะเปน็ ชนดิ ไหนก็ตาม ยงิ่ เก็บนานมนั ยง่ิ มีอตั ราการงอกต่ำ บางพนั ธ์ดุ ีหน่อยคอื งอกแตง่ อกช้า บางพันธ์พุ อความช้นื ในเมลด็ มันหมดเมลด็ ก็แห้งตายไปและไม่งอก สว่ นตน้ ไม้ ถา้ เรานำลงกระถางไวน้ านๆ รากมันจะขดอยใู่ นกระถาง เวลาเอาไปลงดนิ มันเลยโตช้า เพราะแทนท่ีรากจะไดช้ อนไชไปหาอาหารไกลๆ กก็ ลบั จบั วนกนั เป็นกอ้ นท่กี ้นกระถาง 7. การเลอื กพชื ท่ีจะปลกู นอกจากความแท้ของสายพนั ธแุ์ ล้ว ควรพจิ ารณาวางแผนการปลกู ใหผ้ ลผลิตออกมาเป็น พันธุ์แท้ด้วยค่ะ จะไดไ้ มม่ ปี ญั หาด้านการตลาด และการขยายพันธ์ตุ ่อไปในอนาคต ขออนุญาตยกตัวอย่างมะนาวไร้เมลด็ (ซง่ึ การขยายพันธทุ์ ำโดยการตอนกงิ่ ) หากปลูกรวมกันในระยะใกลก้ นั กบั มะนาวมีเมลด็ เช่น มะนาวแป้น ก็มีความเสี่ยงว่าผลท่ี ออกมาอาจจะมีเมลด็ เนื่องจากเกสรอาจจะผสมกันได้ ทำให้มีปญั หาดา้ นการตลาดตอ่ ไป เช่นเดยี วกับมะละกอ หากปลกู หลายสายพนั ธ์ุในพน้ื ทีเ่ ดยี วกัน กอ็ าจทำให้ผลท่อี อกมามรี สชาตแิ ละกลิ่นแตกตา่ งไป ทำให้มีปญั หาดา้ นการตลาดค่ะ การปลกู พืชแนวผสมผสาน ไม่จำเปน็ ต้องปลกู พชื ตระกลู เดียวกนั ในพ้ืนท่เี ดยี วกนั

ห น ้ า | 10 การจัดพ้นื ท่ที ำกินตามแนวเกษตรทฤษฏีใหม่ พน้ื ทีท่ ำกนิ บนรากฐานความพออยู่พอกนิ แบบเศรษฐกิจพอเพยี ง โดยมีความหลากหลายทจ่ี ะใหป้ ลูกพืชสวน และ เล้ยี งสตั วต์ า่ งๆ ใหค้ รอบคลุมอยูใ่ นพนื้ ที่แหง่ เดยี วกัน แบง่ พื้นท่ีให้เหมาะสม การแบง่ พื้นที่ตามหลักเศรษฐกจิ พอเพยี งตามแนว ทฤษฎใี หม่ โดยออกเป็น 4 สว่ น ตามอตั ราสว่ น 30 : 30 : 30 : 10 ซง่ึ 30% ส่วนแรกสำหรับแหล่งกกั เก็บน้ำเพอ่ื ใช้ใน การเกษตร โดยขดุ สระเกบ็ กักน้ำเพื่อใช้เก็บกักน้ำฝนใน ฤดูฝน และใชเ้ สริมการปลูกพืชในฤดูแลง้ ตลอดจนการเลยี้ งสัตว์นำ้ เพอ่ื เพิม่ พนู รายได้ บอ่ เล้ียงปลา หน่งึ ในระบบเศรษฐกิจพอเพียง สว่ นที่ 2 แบง่ 30% สำหรบั เพาะปลูกพชื ไร่ ไมว่ ่าจะเป็นนาข้าว การปลูกไร่ออ้ ย และหญา้ เนเปยี ร์ หญา้ ทใ่ี ชเ้ ลีย้ ง สตั ว์ โดยเฉพาะการเลย้ี งช้างซงึ่ กำลังนำหญ้าชนดิ น้ีมาใช้เพิ่มมากขน้ึ ทำใหเ้ กษตรกรได้รายไดด้ ี ปลูกไมผ้ ล ไมย้ นื ต้น พืชผัก พืชสมุนไพร ฯลฯ เพอ่ื ใชเ้ ป็นอาหารประจำวันใชบ้ รโิ ภคและนำไปจำหน่ายเพื่อสรา้ งรายได้ ส่วนที่ 3 แบง่ เป็น 30% โดยจะใช้ทำเป็นฟาร์มเลยี้ งสตั ว์เศรษฐกจิ ตา่ งๆ เช่น หมูหลมุ ไกไ่ ข่ และเป็ดไข่ อกี ท้งั ยงั เลี้ยง สัตวน์ ำ้ ทเ่ี ลี้ยงในบอ่ ไดแ้ ก่ ปลากดเหลือง ปลากด ปลาคงั ปลาสวาย ปลาบึก

ห น ้ า | 11 ในสว่ นสดุ ท้าย จะมีประมาณ 10% จะถกู แบ่งเป็นที่อยู่อาศยั ให้กบั ท่ีพักของคนทำสวน และยังใชท้ ำเป็นถนนหนทาง ต่างๆ รวมถึงโรงเรือนอ่นื ๆ จากโครงการเกษตรทฤษฎใี หม่ในพระราชดำรขิ องพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หวั รัชกาลที่ 9 สามารถทำใหเ้ กษตรกร ไทยลืมตาอา้ ปากได้ โดยมีรายได้จนุ เจือครอบครวั ทั้งแบบรายวัน จากการเก็บไข่ไก่ ไขเ่ ปด็ รายไดร้ ายเดือนจากพืชอายสุ ้ัน อาทิ มะเขือเทศ พชื ผัก และรายไดร้ ายปีจากไมผ้ ล ปศุสัตว์-สตั ว์นำ้ “คดิ ไว้ว่าจะทำข้าวไร่ แต่ตอนน้ยี ังหาพันธทุ์ เี่ หมาะกับพ้ืนท่ีน้ไี ม่ได้ กเ็ ลือกใช้พน้ื ท่ีดงั กล่าวปลกู ทานตะวันไว้แทนก่อน แลว้ ก็ ขา้ วโพด สว่ นพ้ืนท่ีอน่ื ๆ เรากเ็ ลือกปลูกตามสดั สว่ นและความเหมาะสมของพื้นทีน่ ้ันๆ ใหเ้ ข้ากับวถิ ีชวี ิตของชาวบา้ น โดยยึด หลกั ที่ว่า เพ่ือประหยดั รายจา่ ย โดยทดลองในหมู่บ้านก่อน กอ่ นทีจ่ ะขยายไปสู่ภายนอก Smart Farmer Smart Farmer หมายถึง บคุ คลทม่ี ีความภูมิใจในการเปน็ เกษตรกร มีความรอบรู้ในระบบการผลิตดา้ น การเกษตรแต่ละสาขา มีความสามารถในการวิเคราะห์ เชอ่ื มโยงและบรหิ ารจดั การการผลติ และ การตลาด โดยใช้ขอ้ มลู ประกอบการตัดสนิ ใจ คำนงึ ถึงคณุ ภาพและความปลอดภัยของผ้บู ริโภค สังคมและ ส่ิงแวดลอ้ ม ในชว่ งระยะเวลา สองสามปที ่ีผา่ นมา คนไทยมักจะได้ยนิ คำวา่ Smart Farmer มาพอสมควร ซ่ึงมีจดุ เรมิ่ ต้น มาจากแนวคดิ ทีต่ ้องการใหค้ นไทยท่ีมีความรอบรู้ หรอื ทำอาชีพด้านเกษตรกร มีความภูมใิ จในวิชาชพี ซงึ่ เปรียบเสมือนกับ อาชีพทีเ่ ปน็ กระดูกสนั หลงั ของคนไทยมาช้านานและเม่ือกาลเวลาผนั เปลยี่ นเขา้ ส่ยู ุคดิจทิ ัล การทำเกษตรกรจึงอาจดูเหมือน เปน็ อาชีพที่หลายคนอาจมองขา้ มหรอื ขาดความภูมใิ จ เพราะดูโบราณและเกา่ เกินยคุ สมัย แต่แท้ท่ีจรงิ แลว้ เกษตรกรไทยก็ สามารถปรบั เปลี่ยนให้เป็นเกษตรกรแห่งยุคสมยั ใหม่ทเ่ี พ่ิมความภมู ิใจได้ด้วยแนวคิดของ Smart Farmer ดว้ ยการสนบั สนุน ของภาครัฐ Smart Farmer จึงเป็นคำนิยามความหมายใหม่ต่อคนบุคคลที่มีความภูมิใจในการเป็นเกษตรกร โดยครอบคลุม ดา้ นความร้ใู นการเกษตร สามารถบริหารจดั การท้ัง การผลิต การตลาด รวมถงึ วเิ คราะห์ เช่ือมโยงให้คำนึงถงึ คุณภาพและ ความปลอดภัยของผบู้ ริโภค สงั คม รวมถงึ ส่งิ แวดลอ้ ม นอกจากนใี้ น Smart Farmer ส่วนใหญ่ จะมีการนำเทคโนโลยีเขา้ ไป ผสมผสาน ไมว่ า่ จะเปน็ การนำอปุ กรณ์เซนเซอร์ตรวจอณุ หภมู ิ เซนเซอรว์ ดั ความชื้น และส่งคา่ การแสดงผลต่างๆ ผา่ น อินเทอร์เนต็ ซ่งึ ลว้ นแต่เป็น การนำความร้ดู ้านวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยมี าใช้ใหเ้ กิดประโยชนน์ ัน่ เอง จากแนวคิด Smart

ห น ้ า | 12 Farmer จงึ ทำใหถ้ กู แบ่งเกษตรกรเป็น 2 สว่ นคือ เกษตรกรที่เปน็ Smart Farmer อยู่แลว้ (Existing Smart Farmer) และ เกษตรกรที่ยังต้องการการพัฒนา (Developing Smart Farmer) ทง้ั น้ี การคัดกรองคุณสมบัติของ Smart Farmer นัน้ ในดา้ นรายไดจ้ ะตอ้ งไม่ต่ำกวา่ ปีละ 180,000 บาทตอ่ ครวั เรือน เทียบเทา่ เดอื นละ 15,000 บาท ซึ่งกลุ่มทส่ี ามารถผา่ นคุณสมบัตขิ ้อน้ีก็อาจไดร้ ับการพิจารณา ให้เป็น Smart Farmer ต้นแบบในแต่ละสาขา เพอ่ื ใหเ้ ป็นแนวทางศกึ ษาให้กบั กลุ่มเกษตรกรท่ีต้องการการพฒั นาต่อไป เพื่อผลักดันทศิ ทาง การเกษตรให้เป็นไปในทิศทางทีด่ ขี นึ้ หลายคนอาจจะคิดวา่ แล้วเราจะเปน็ Smart Farmer ได้อยา่ งไรบา้ ง ซง่ึ ปัจจุบนั การ เป็นเกษตรกรในยุค 4.0 เรียกวา่ ไม่ยากอกี ต่อไป เพราะมหี นว่ ยงานท้งั ภาครัฐ ทเ่ี ป็นตน้ แบบมากมาย ใหก้ ารสนบั สนุน โดยมี กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงดจิ ิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม รวมถึงกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และ สำนักงาน กศน. ท่ีมหี นว่ ยงานช่วยสนบั สนนุ การเข้าถึงอนิ เตอร์เนต็ กบั โทรศัพท์มือถอื ยกตัวอยา่ งเป็น โทรศัพท์ รนุ่ ซัมซงุ วธิ กี ารตง้ั ค่าการต้ังค่าอินเทอร์เน็ต Samsung สำหรบั การเปิดใชง้ านมอื ถอื ครั้งแรก - เขา้ ไปที่ เมนูการตัง้ ค่า (Settings) - เลอื ก เครอื ขา่ ยเพ่มิ เตมิ (more networks)

ห น ้ า | 13 - กดไปท่ี เครือขา่ ยมือถือ (Mobile networks) - เลือก ผูใ้ ห้บริการเครือข่าย (Network operators) - เลอื กเครือข่ายที่ใชแ้ ล้วกดปุ่มยอ้ นกลบั วิธกี ารเชื่อมต่ออนิ เตอร์เนต็ ทำไดห้ ลายวิธดี ังน้ี วิธที ี่1 - เข้าไปท่ี เมนูการตง้ั คา่ (Settings) - เลอื ก เครอื ข่ายเพิ่มเติม (More networks)

ห น ้ า | 14 - กดไปท่ี เครือข่ายมอื ถือ (Mobile networks) - จากน้ันเลือกข้อมลู มอื ถอื (Mobile data) วิธีท2ี่ - เขา้ ไปที่ เมนูการตงั้ ค่า (Settings) - กดไปท่ี การใชข้ ้อมูล (Data usage)

ห น ้ า | 15 - จากนนั้ เลอื กข้อมูลมอื ถือเพื่อเปดิ การใช้งาน วธิ ที ี่3 - ใชส้ องน้วิ ลากแถบแสดงการแจ้งเตอื นลงมา (Notification Bar) - จากน้ันเลอื กข้อมลู มอื ถือ (Mobile data) เพอ่ื เปิดการใช้งาน การใช้ Application ในชวี ิตประจำวัน แนะนำ 20 แอพพลเิ คช่ันสามัญประจำเครื่องท่ีคณุ ควรมตี ดิ เครอ่ื งไว้ สำหรบั ผู้ใช้งานบนอุปกรณม์ ือถือสมารท์ โฟน และแทบ็ เล็ตทงั้ Android และ iOS เชือ่ ได้เลยว่าในปจั จบุ ันอปุ กรณ์มือถอื สมารท์ โฟนไม่ว่าจะเปน็ Android หรอื iPhone กต็ าม ตา่ งเปน็ สง่ิ ท่จี ำเป็นตอ่ การดำรงชวี ติ ประจำวนั ของใครหลาย ๆ ไปคนแลว้ เนอื่ งจากอุปกรณด์ งั กลา่ วสามารถใชง้ านได้หลากหลายและสารพัด ประโยชนอ์ ย่างย่งิ อาทิเช่น ใช้โทรเข้าโทรออกได้, เลน่ เกม, ทำงานรับส่งอเี มลแ์ ละถ่ายรูปภาพ เป็นตน้ ซ่งึ ถือวา่ เปน็ อุปกรณ์ พกพาทจี่ ำเป็นจรงิ ๆ ในยุคปัจจบุ ัน ฉะนั้นวันน้ีกระปุกดอทคอมขอแนะนำ 20 แอพฯ สามญั ประจำเครือ่ งท่คี ุณไม่ควรพลาด ซ่ึงแอพฯ แตล่ ะตวั นัน้ ล้วนแต่เปน็ โปรแกรมทม่ี ปี ระโยชน์กับผูใ้ ชส้ มารท์ โฟนแทบทง้ั สนิ้ และท่สี ำคัญแจกฟรี สว่ นจะมีแอพฯ สามัญประจำเคร่ืองอะไรที่น่าสนใจบ้างนั้น อยา่ มัวรอชา้ ไปตดิ ตามกันเลย

ห น ้ า | 16 1. Facebook เปน็ แอพฯ โซเชยี ลเน็ตเวิรก์ ที่ไดร้ ับความนยิ มมากที่สดุ ในปัจจบุ นั ซง่ึ ความสามารถของตัวแอพฯ คงไมต่ ้องพดู อะไรให้มาก เพราะเชื่อว่าหลายคนร้จู ักกันดี อยแู่ ล้ว โดยการทำงานหลัก ๆ Facebook น้ันคือการดคู วามเคล่อื นไหวของเพื่อนคุณ จาก Timeline บนแอพฯ ตรงกนั ขา้ มผใู้ ช้งานยงั สามารถแชร์รปู , วิดโี อและสถานะการ อัพเดตอ่ืน ๆ เป็นต้น ใหเ้ พื่อนของคณุ ได้ตดิ ตามความเคลอื่ นไหวของคณุ อกี ดว้ ย 2. Facebook Messenger เป็นแอพฯ แชทออนไลน์ท่จี ะช่วยให้คุณไม่พลาดการตดิ ต่อกบั เพ่ือน ๆ ของ คุณบน Facebook โดยภายในตวั แอพฯ นอกจากจะสามารถสง่ ข้อความหากนั ไดแ้ ลว้ นัน้ ยังสามารถแนบรูป, แนบไฟล์ หรอื บนั ทึกเสียงให้กบั คสู่ นทนาของคณุ ได้อกี ด้วย เหมาะสำหรบั ผทู้ เ่ี ล่นเฟสบุ๊คเปน็ อย่างยง่ิ 3. Instagram เป็นแอพฯ แตง่ รูปโซเชยี ลเนต็ เวริ ก์ ท่ไี ด้รับความนิยมมากทสี่ ุดในแอพฯ ประเภทเดยี วกัน โดยภายในตัวแอพฯ สามารถถา่ ยรูป, แตง่ รูป, ใสฟ่ ลิ เตอร์ ตา่ ง ๆ พร้อมแชรร์ ูป เพื่อใหเ้ พ่อื นของคณุ ไดต้ ดิ ตามกนั ซ่ึงถา้ เพ่ือนของคุณ ชอบหรอื ถูกใจกจ็ ะสามารถทำการกด Like หรือ Commen ภาพของเราได้ อกี ดว้ ย 4. Twitter นบั เป็นอีกหนงึ่ แอพฯ โซเชียลเนต็ เวิรก์ ทีไ่ ดร้ บั ความนิยมไม่แพใ้ คร โดย ผใู้ ช้งานสามารถโพสต์ข้อความ (Tweet) เพอื่ บอกตอ่ หรือแชรข์ ้อมลู (Retweet) ต่อจากบุคคลอื่น ๆ ทีเ่ ราตดิ ตามอยู่ได้ นอกจากความสามารถท่ีวา่ แล้ว Twitter ยงั สามารถโพสต์รูปภาพ, คลปิ เสยี งหรอื คลิปวีดโี อทตี่ ้องการ เพอ่ื ให้เพื่อน ๆ ของ คุณที่ติดตามอยู่ไดช้ มกันได้อีกดว้ ย

ห น ้ า | 17 5. LINE เป็นแอพฯ สง่ ข้อความหากันหรอื แชทพูดคยุ บนโทรศัพท์มือถือสมาร์ทโฟนท่ไี ดร้ บั ความนิยมมากท่ีสดุ ในประเทศไทย โดยนอกจาก LINE จะส่งข้อความหากันได้แลว้ นนั้ ยัง สามารถส่งรปู , วิดโี อ, คลิปเสยี งและวิดีโอ รวมถึงการโทรคุยกนั แบบเหน็ หน้ากนั ก็สามารถทำ ได้อย่างง่ายดาย ถือไดว้ า่ เหมาะกับขาแชทอยา่ งย่งิ 6. Skype เปน็ แอพฯ หรือโปรแกรมโทรผา่ นอินเทอร์เน็ตฟรีทไี่ ด้รับความนยิ มมากที่สดุ ใน โลก ซง่ึ การทำงานหลักของแอพฯ ดังกลา่ วนอกจากจะสามารถโทรหากนั ได้แบบฟรี ๆ แล้วนน้ั ยังสามารถเปิดกล้องคุยหนั แบบเห็นหน้าเห็นตากนั ไดอ้ ีกด้วย รวมถึงยงั สามารถส่ง ขอ้ มูลไฟล์เอกสารงาน, รูปภาพและวิดีโอ เป็นต้น ผา่ นตัวแอพฯ ไดอ้ ีกเชน่ กนั เรียกไดว้ ่า ครบทกุ ฟีเจอร์เลยทเี ดยี ว 7. YouTube เป็นแอพฯ สำหรบั ดูคลปิ วีดีโอได้ท่ัวโลกไมว่ า่ จะเปน็ ขา่ ว, ละคร, เพลง และคลิปอ่ืน ๆ อีกมากมาย นอกจากนแ้ี ลว้ YouTube ยังสามารถ เข้าไปจดั การวีดีโอ, เลือกตดิ ตามช่องโปรด, ดวู ีดีโอทแ่ี นะนำ, เข้าถงึ เพลย์ ลิสตใ์ นการดูคลิปวดิ ีโอ รวมถึงการอัพโหลดวีดีโอของคุณเองลงไปบน YouTube ได้อีกด้วย เพียงแคผ่ ้ใู ช้งานทำการ ลงทะเบยี นเข้าสรู้ ะบบ (Sign In) ด้วยบัญชี Gmail 8. Google chrome เป็นแอพฯ เวบ็ เบราวเ์ ซอร์ สำหรับการท่องเว็บไซต์ตา่ ง ๆ บนมอื ถอื สมาร์ทโฟนท่ี ได้รบั ความนยิ มมากที่สุด รวมถงึ ยงั มีฟเี จอรต์ ่าง ๆ ให้เลือกใช้งานได้อีกด้วยไม่วา่ จะเปน็ การ ตั้งค่าเก็บเวบ็ ฯ ถูกใจไว้ดูภายหลังได้, เปิดได้หลายหน้าต่างตามทีต่ ้องการ และยังมีระบบช่วย จำการท่องเว็บฯ เปน็ ตน้ เรียกไดว้ ่าเหมาะสำหรบั ผู้ที่ชอบท่องเวบ็ ฯ บนมือถือเป็นอยา่ งยง่ิ 9. Google Maps เป็นแอพฯ แผนทนี่ ำทางแนว Navigator หรอื โปรแกรมแนะนำเสน้ ทางน่นั เอง โดย ภายในตวั แอพฯ นอกจากจะสามารถนำทางได้แลว้ นั้น ยงั สามารถเพ่ิมข้อมลู เส้นทางตา่ ง ๆ ท่ี ผูใ้ ช้งานตอ้ งการได้อกี ดว้ ย เหมาะสำหรบั ผูท้ ตี่ ้องขับรถเดนิ ทางอยบู่ ่อย ๆ เปน็ อย่างยิ่ง

ห น ้ า | 18 10. Camera360 Ultimate เป็นแอพฯ แตง่ รปู ยอดนิยมท่ที ุกเครื่องต้องมเี ลยก็ว่าได้ เน่อื งจากสามารถ จดั การรูปภาพได้เปน็ อย่างดี ไมว่ ่าจะเปน็ การถา่ ยรูปใหภ้ าพของคุณดีขึ้นได้ภายใน พริบตา, มีฟิลเตอรใ์ ห้เลอื กตกแต่งเยอะและแชรภ์ าพลงยงั โซเชยี ลเน็ตเวริ ์กชอ่ื ดงั ได้ ทนั ที เปน็ ต้น ซึ่งปัจจุบนั Camera360 Ultimate น้นั มีผใู้ ชง้ านแลว้ กวา่ 150 ลา้ นคน ท่ัวโลก 11. Whatsapp เป็นแอพฯ แชทออนไลนผ์ า่ นมือถือสมาร์ทโฟนอีกหน่งึ ตัวที่ได้รับความนิยมมาอย่าง ยาวนาน ซึง่ นอกจาก Whatsapp จะสามารถส่งข้อความสนทนาไปมาได้แล้วนนั้ ยงั สามารถทจี่ ะ ส่งรูปภาพ, บันทกึ เสียงและคลปิ วีดีโอต่าง ๆ ให้กบั เพ่อื น ๆ หรอื ค่สู นทนาของคณุ ได้อยา่ ง รวดเรว็ อกี ดว้ ย โดยแอพฯ แชทดังกล่าวน้ี ปัจจบุ ันแม้ในบา้ นเราจะได้รับความนยิ มน้อยลงก็ตาม แต่เชอื่ วา่ ยังมีอกี หลายคนยังคงเลือกใช้งานอยู่ 12. Gmail เป็นแอพฯ รับสง่ อีเมล์ทีไ่ ดร้ ับความนิยมมากทส่ี ดุ ในปจั จุบนั เลยก็ว่าได้ เนอ่ื งจากตวั แอพฯ สามารถรับสง่ อีเมล์ได้อยา่ งรวดเร็วและปลอดภยั โดยคุณสมบตั ิของ Gmail บนมือถือ นี้เหมอื นกบั การใช้งานบนหน้าเวบ็ ไซต์เลยทเี ดียวไมว่ ่าจะเป็นการแจง้ เตือนแบบเรียลไทม์, รองรับการลงช่ือเขา้ ใช้หลายบัญชี และมีระบบคน้ หาอีเมล์ท่ีรวดเร็ว เปน็ ตน้ เรยี กได้วา่ ใครท่ี ใช้บริการของทาง Gmail นี้อยู่ ต้องไม่พลาด !

ห น ้ า | 19 บทท่ี 3 วธิ ดี ำเนนิ งาน การดำเนินโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกฎุ โง้ง ไดด้ ำเนนิ การตามข้ันตอนตา่ ง ๆ ดังนี้ 1. ขนั้ เตรียมการ ➢ การศกึ ษาเอกสารทเี่ กย่ี วข้องกับโครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง ผรู้ บั ผดิ ชอบโครงการได้ศกึ ษาคน้ คว้าเอกสารทีเ่ กยี่ วข้องเพ่ือเปน็ ข้อมลู และแนวทางในการดำเนินการโครงการขยาย ผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง ดงั น้ี 1. ศึกษาเอกสาร / คู่มือ ข้อมูลจากหนงั สือ เก่ียวกบั เกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer เพอื่ เป็นแนวทางเก่ียวกบั การจดั โครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกุฎโงง้ 2. ศึกษาข้ันตอนการดำเนินโครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกฎุ โง้ง เพอ่ื เป็นแนวทางใน การจัดเตรยี มงาน วัสดอุ ุปกรณ์ และบคุ ลากรใหเ้ หมาะสม ➢ การสำรวจความตอ้ งการของประชาชนในพื้นที่ (ตามนโยบายของรัฐบาล) กลุม่ ภารกจิ การจัดการศึกษานอกระบบ มอบหมายให้ ครู กศน.ตำบล สำรวจความตอ้ งการของ กลมุ่ เป้าหมายเพ่ือทราบความตอ้ งการท่แี ท้จรงิ ของประชาชนในตำบล และมีข้อมูลในการจดั กจิ กรรมท่ีตรงกับความต้องการ ของชุมชน ➢ การประสานงานผู้นำชมุ ชน / ประชาชน /วิทยากร 1. ครู กศน.ตำบล ไดป้ ระสานงานกับหัวหน้า/ผนู้ ำชมุ ชนและประชาชนในตำบลเพอื่ ร่วมกันปรกึ ษาหารือใน กลุม่ เก่ียวกับการดำเนินการจัดโครงการใหต้ รงกับความต้องการของชุมชน 2. ครู กศน.ตำบล ไดป้ ระสานงานกบั หน่วยงานท่ีเกี่ยวข้องเพ่ือจัดหาวทิ ยากร ➢ การประชาสมั พันธ์โครงการฯ ครู กศน.ตำบล ได้ดำเนนิ การประชาสมั พันธก์ ารจัดโครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกฎุ โงง้ เพ่ือใหป้ ระชาชนทราบข้อมูลการจดั กจิ กรรมดังกล่าวผา่ นผูน้ ำชุมชน ➢ ประชมุ เตรียมการ / วางแผน 1) ประชุมปรึกษาหารือผทู้ เ่ี ก่ียวขอ้ ง 2) เขยี นโครงการ วางแผนมอบหมายงานให้ฝ่ายตา่ งๆ เตรียมดำเนินการ 3) มอบหมายหน้าท่ี แต่งตั้งคณะทำงาน

ห น ้ า | 20 ➢ การรับสมคั รผูเ้ ข้ารว่ มโครงการฯ ครู กศน.ตำบล ไดร้ ับสมัครผู้เข้ารว่ มโครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกฎุ โง้ง โดย ให้ประชาชนทัว่ ไปท่ีอาศยั อยู่ในพ้นื ทีต่ ำบลกฏุ โง้ง เข้ารว่ ม เปา้ หมายจำนวน 15 คน ➢ การกำหนดสถานที่และระยะเวลาดำเนนิ การ ครู กศน.ตำบล ได้กำหนดสถานทใี่ นการจดั อบรมคือ กศน.ตำบลกุฎโง้ง หมู่ 6 ตำบลกุฎโงง้ อำเภอ พนสั นคิ ม จงั หวดั ชลบรุ ี ระหวา่ งวนั ท่ี 14-15 กรกฎาคม พ.ศ. 2563 จำนวน 2 วนั เวลา 08.30-16.00 น. 2. ขั้นดำเนินงาน ➢ กลมุ่ เปา้ หมาย กลุ่มเป้าหมายของโครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกฎุ โง้ง เกษตรกรตำบลกฎุ โงง้ จำนวน 15 คน ➢ สถานทด่ี ำเนนิ งาน ครู กศน.ตำบลกุฎโง้ง จัดกจิ กรรมโครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกฎุ โง้ง โดยจัดกิจกรรมอบรมใหค้ วามรู้ ระหวา่ งวันที่ 14-15 กรกฎาคม พ.ศ. 2563 จำนวน 2 วนั ณ กศน.ตำบลกฎุ โงง้ หมู่ 6 ตำบลกุฎโง้ง อำเภอพนัสนิคม จังหวดั ชลบุรี ➢ การขออนุมตั ิแผนการจัดกิจกรรมจดั การศึกษาเพ่อื พัฒนาพน้ื ที่ภาคตะวันออก กศน.ตำบลกฎุ โง้ง ไดด้ ำเนินการขออนุมัติแผนการจัดกิจกรรม โครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง ตอ่ สำนักงาน กศน.จงั หวัดชลบุรี เพ่ือใหต้ น้ สังกัดอนมุ ตั ิแผนการจดั กิจกรรมโครงการขยายผลเกษตรกร ต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง ➢ การจดั ทำเครื่องมือการวัดความพงึ พอใจของผู้ร่วมกิจกรรม เคร่อื งมือท่ีใชใ้ นการติดตามประเมินผลโครงการ ไดแ้ ก่ แบบประเมินความพึงพอใจ ➢ ขน้ั ดำเนินการ / ปฏิบตั ิ 1. เสนอโครงการเพอ่ื ขอความเหน็ ชอบ/อนมุ ัตจิ ากตน้ สงั กัด 2. วางแผนการจัดกิจกรรมในโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง โดยกำหนดตารางกิจกรรมท่ีกำหนดการ 3. มอบหมายงานให้แก่ผรู้ ับผิดชอบฝา่ ยตา่ งๆ 4. แต่งตั้งคณะกรมการดำเนินงาน

ห น ้ า | 21 กำหนดการ 5. ประชาสมั พันธ์โครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกุฎโงง้ 6. จดั กจิ กรรมโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง ตามตารางกิจกรรมท่ี 7. ตดิ ตามและประเมินผลโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกฎุ โง้ง 3. การประเมินผล ➢ วิเคราะหข์ ้อมูล 1. บนั ทกึ ผลการสงั เกตจากผูเ้ ขา้ ร่วมกิจกรรม 2. วิเคราะห์ผลจากการประเมินในแบบประเมนิ ความพงึ พอใจ 3. รายงานผลการปฏบิ ตั ิงานรวบรวมสรปุ ผลการปฏิบตั ิงานของโครงการนำเสนอต่อผู้บริหารนำปัญหา ข้อบกพร่องไปแก้ไขคร้ังตอ่ ไป ➢ คา่ สถิตทิ ใ่ี ช้ การวิเคราะห์ข้อมูล ใช้ค่าสถิติร้อยละในการประมวลผลข้อมูลส่วนตัวและตัวชี้วัดความสำเร็จของโครงการ ตามแบบสอบถามคดิ เปน็ รายข้อ โดยแปลความหมายค่าสถิติร้อยละออกมาได้ดงั น้ี ค่าสถติ ริ ้อยละ 90 ขึ้นไป ดมี าก ค่าสถติ ริ ้อยละ 75 – 89.99 ดี ค่าสถติ ิรอ้ ยละ 60 – 74.99 พอใช้ ค่าสถิติรอ้ ยละ 50 – 59.99 ปรบั ปรุง คา่ สถิติรอ้ ยละ 0 – 49.99 ปรับปรงุ เรง่ ด่วน ส่วนการวิเคราะห์ข้อมูลจากแบบสอบถามความคิดเห็นรายข้อซ่ึงมีลักษณะเป็นค่าน้ำหนักคะแนน แล ะ นำมาเปรียบเทียบ ไดร้ ะดบั คุณภาพตามเกณฑก์ ารประเมนิ ดังนี้ เกณฑ์การประเมิน (X) คา่ นำ้ หนักคะแนน 4.50 – 5.00 ระดับคณุ ภาพ คอื ดีมาก คา่ น้ำหนักคะแนน 3.75 – 4.49 ระดบั คณุ ภาพ คอื ดี คา่ นำ้ หนกั คะแนน 3.00 – 3.74 ระดับคุณภาพ คือ พอใช้ ค่าน้ำหนกั คะแนน 2.50 – 2.99 ระดบั คุณภาพ คอื ตอ้ งปรับปรุง ค่านำ้ หนักคะแนน 0.00 – 2.49 ระดบั คณุ ภาพ คอื ตอ้ งปรบั ปรงุ เร่งดว่ น

ห น ้ า | 22 บทท่ี 4 ผลการดำเนนิ งานและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนท่ี 1 รายงานผลการจัดกิจกรรมโครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกุฎโงง้ การจดั กิจกรรมโครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง สรปุ รายงานผลการจัดกจิ กรรมได้ ดงั น้ี ในการจัดกิจกรรมอบรมให้ความรู้ตามโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง เป็นการ อบรมให้ความรู้ โดยมี นายนพณัช พัทธเสมากูล นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการพิเศษ และนายบุญเจตน์ ภูมะโคตร เกษตรกรต้นแบบตำบลกุฎโง้ง เป็นวิทยากรในการบรรยายให้ความรู้ เรื่อง ขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer หลังจากเสร็จส้ินกิจกรรมดังกล่าวแล้ว ผู้เข้าร่วมกิจกรรม มีความรู้ ความเข้าใจในพัฒนาศักยภาพเกษตรกรให้มีองค์ ความรู้ด้านการบริหารจัดการงานเกษตร การเกษตรเชิงท่องเที่ยวเพิ่มขึ้น และให้เกษตรกรต้นแบบ (Master Trainer) ได้ไป ขยายผลการอบรมประชาชนใหเ้ ป็นเกษตรกรปราดเปรือ่ ง Smart Farmer ตอนท่ี 2 รายงานผลความพึงพอใจของโครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง การจัดกจิ กรรมโครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกุฎโงง้ ซ่ึงสรปุ รายงานผลจาก แบบสอบถามความคดิ เหน็ ข้อมลู ท่ีไดส้ ามารถวิเคราะห์และแสดงค่าสถิติ ดังน้ี ตารางที่ 1 ผเู้ ข้ารว่ มโครงการท่ตี อบแบบสอบถามไดน้ ำมาจำแนกตามเพศ รายละเอยี ด เพศ หญงิ ชาย 11 61.11 จำนวน (คน) 7 รอ้ ยละ 38.89 จากตารางที่ 1 พบว่าผ้ตู อบแบบสอบถามทีเ่ ข้ารว่ มกิจกรรมจดั การศึกษาเพื่อพัฒนาพ้ืนทีภ่ าคตะวนั ออก โครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกฎุ โงง้ ส่วนใหญ่เป็นหญิง จำนวน 11 คน คิดเป็นร้อยละ 61.11 และเป็นชาย 7 คน คดิ เป็นร้อยละ 38.89 ตารางที่ 2 ผู้เข้ารว่ มโครงการทตี่ อบแบบสอบถามไดน้ ำมาจำแนกตามอายุ รายละเอยี ด อายุ (ปี) อายุ ตำ่ กว่า15 15 - 39 40 - 59 60 ขึน้ ไป 14 จำนวน (คน) - 13 77.78 รอ้ ยละ - 5.56 16.67

ห น ้ า | 23 จากตารางท่ี 2 พบว่าผู้ตอบแบบสอบถามทเ่ี ข้าร่วมกจิ กรรมจดั การศึกษาเพ่ือพัฒนาพ้ืนท่ีภาคตะวนั ออก โครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง ส่วนใหญ่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป จำนวน 14 คน คิดเป็นร้อยละ 77.78 รองลงมาอายุ 40 - 59 ปี จำนวน 3 คน คิดเป็นร้อยละ 16.67 และมีอายุ 15 - 39 จำนวน 1 คน คิดเปน็ ร้อยละ 5.56 ตารางท่ี 3 ผู้เข้ารว่ มโครงการท่ตี อบแบบสอบถามไดน้ ำมาจำแนกตามอาชีพ รายละเอยี ด เกษตรกรรม รบั จ้าง อาชพี คา้ ขาย อ่ืนๆ รบั ราชการ/รัฐวิสาหกจิ - - - - จำนวน (คน) 18 - - ร้อยละ 100 - - จากตารางที่ 3 พบวา่ ผู้ตอบแบบสอบถามที่เข้ารว่ มกิจกรรมจัดการศึกษาเพ่ือพฒั นาพ้ืนท่ีภาคตะวันออก โครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโงง้ มอี าชพี เกษตรกรรม จำนวน 18 คน คิดเปน็ รอ้ ยละ 100 ตารางที่ 4 ผ้เู ขา้ ร่วมโครงการทตี่ อบแบบสอบถามไดน้ ำมาจำแนกตามระดบั การศึกษา รายละเอียด ระดับการศึกษา การศึกษา ประถม ม.ตน้ ม.ปลาย/ปวช. ปวส. ป.ตรีขนึ้ ไป 5 จำนวน (คน) - 6 7 - 27.78 ร้อยละ - 33.33 38.89 - จากตารางที่ 4 พบว่าผ้ตู อบแบบสอบถามทเี่ ขา้ รว่ มกจิ กรรมจดั การศึกษาเพื่อพฒั นาพ้ืนทภี่ าคตะวนั ออก โครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกฎุ โงง้ ส่วนใหญ่มกี ารศกึ ษาระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย จำนวน 7 คน คดิ เป็นรอ้ ยละ 38.89 รองลงมาระดับมธั ยมศึกษาตอนตน้ จำนวน 6 คน คดิ เป็นรอ้ ยละ 33.33 และ มีระดับป.ตรีข้นึ ไป จำนวน 5 คน คิดเป็นร้อยละ 27.78 ตารางท่ี 5 แสดงคา่ รอ้ ยละเฉลย่ี ความสำเร็จของตัวช้ีวดั ผลผลิต ประชาชนทั่วไป เข้าร่วมโครงการจำนวน 21 คน ผลสำเร็จของโครงการ เป้าหมาย(คน) ผเู้ ขา้ ร่วมโครงการ(คน) คิดเป็นร้อยละ 15 18 100 จากตารางท่ี 5 พบว่าผลสำเร็จของตวั ชวี้ ดั ผลผลติ กจิ กรรมจัดการศกึ ษาเพื่อพัฒนาพ้นื ที่ภาคตะวันออก

ห น ้ า | 24 โครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโงง้ มีผู้เข้ารว่ มโครงการ จำนวน 18 คน คดิ เปน็ ร้อยละ 100 ซึ่งบรรลุเป้าหมายดา้ นตัวช้ีวดั ผลผลิต ตารางที่ 6 คา่ เฉลี่ยและส่วนเบ่ียงเบนมาตรฐานความพงึ พอใจของผู้เข้าร่วมกิจกรรมท่ีมคี วามพงึ พอใจต่อโครงการขยายผล เกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกุฎโงง้ ในภาพรวม รายการ คา่ เฉล่ยี ส่วนเบ่ียงเบนมาตรฐาน ระดับ ความพงึ พอใจ ด้านบรหิ ารจัดการ () () ดา้ นการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 4.49 0.52 ดี ดา้ นประโยชนท์ ี่ไดร้ ับ 4.51 0.50 ดมี าก รวมทกุ ด้าน 4.62 0.49 ดมี าก 4.54 0.51 ดมี าก จากตารางที่ 6 พบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามท่ีมีความพึงพอใจต่อโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง ในภาพรวมอยู่ในระดับดีมาก (=4.54) เม่ือพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านประโยชน์ที่ได้รับ อยู่ ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉล่ีย (= 4.62) รองลงมาคือ ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ มีอยู่ในระดับดีมาก มีค่าเฉลี่ย (= 4.51) และดา้ นบริหารจดั การ อยูใ่ นระดบั ดี มคี า่ เฉล่ยี (= 4.49) ตามลำดับ โดยมีสว่ นเบีย่ งเบนมาตรฐาน () อยู่ระหวา่ ง 0.49 - 0.52 แสดงวา่ ผเู้ ขา้ ร่วมกิจกรรมมีความพงึ พอใจสอดคล้องกนั ตารางที่ 7 ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานความพึงพอใจของผู้เข้าร่วมกิจกรรมที่มีความพึงพอใจต่อโครงการขยายผล เกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง ด้านบรหิ ารจัดการ รายการ คา่ เฉล่ีย ส่วนเบยี่ งเบน ระดับ ความพงึ พอใจ 1. อาคารสถานท่ี () มาตรฐาน () 2. สิ่งอำนวยความสะดวก 4.59 0.49 ดมี าก 3. กำหนดการและระยะเวลาในการดำเนนิ โครงการ 4.53 0.50 ดีมาก 4. เอกสารการอบรม 4.29 0.57 5. วทิ ยากรผใู้ หก้ ารอบรม 4.47 0.50 ดี 4.49 0.49 ดี รวม 4.49 0.52 ดี ดี จากตารางท่ี 7 พบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามที่มีความพึงพอใจต่อโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง ด้านบริหารจัดการ ในภาพรวมอยู่ในระดับดี มีค่าเฉลี่ย (= 4.49) เม่ือพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า

ห น ้ า | 25 อาคารสถานท่ี มีค่าเฉลี่ย (= 4.59) รองลงมา คือ ส่ิงอำนวยความสะดวก มีค่าเฉลี่ย (= 4.53 วิทยากรผู้ให้การอบรม มี ค่าเฉลี่ย (= 4.49) เอกสารการอบรม มีค่าเฉล่ีย (= 4.47) และกำหนดการและระยะเวลาในการดำเนินโครงการ มี ค่าเฉล่ีย (= 4.29) ตามลำดับ โดยมีส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน () อยู่ระหว่าง 0.49 - 0.57 แสดงว่า ผู้ตอบแบบสอบถามมี ความคิดเหน็ ไปในทศิ ทางเดียวกัน ตารางที่ 8 คา่ เฉลีย่ และส่วนเบีย่ งเบนมาตรฐานความพึงพอใจของผู้เขา้ รว่ มกิจกรรมที่มีความพึงพอใจต่อโครงการขยายผล เกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกฎุ โง้ง ด้านการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ รายการ ค่าเฉล่ยี สว่ นเบีย่ งเบน ระดับ () มาตรฐาน () ความพงึ พอใจ 6. การจดั กิจกรรมโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ 4.53 Master Trainer ตำบลกุฎโงง้ 0.50 ดีมาก 7. การใหค้ วามรู้เรื่องเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer 4.53 0.50 ดมี าก 8. การตอบข้อซักถามของวิทยากร 9. การแลกเปลยี่ นเรยี นร้ขู องผ้เู ข้ารบั การอบรม 4.47 0.50 ดี 10. การสรุปองค์ความรูร้ ว่ มกัน 4.53 0.50 ดมี าก 11. การวดั ผล ประเมนิ ผล การฝึกอบรม 4.59 0.49 ดีมาก 4.41 0.49 รวม 4.51 0.50 ดี ดีมาก จากตารางที่ 8 พบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามมีความพึงพอใจต่อโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโงง้ ด้านการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ ในภาพรวมอยูใ่ นระดับดีมาก มคี ่าเฉล่ีย (= 4.51) เมอื่ พิจารณาเป็น รายข้อ พบว่า การสรุปองค์ความรู้ร่วมกัน มีค่าเฉลี่ย (= 4.59) รองลงมาคือ การจัดกิจกรรมโครงการขยายผลเกษตรกร ต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง มีค่าเฉลี่ย (= 4.53) การให้ความรู้เร่ืองเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer มี ค่าเฉลี่ย (= 4.53 ) การแลกเปลยี่ นเรยี นรู้ของผูเ้ ขา้ รบั การอบรม มีค่าเฉลี่ย (= 4.53 ) การตอบขอ้ ซักถามของวทิ ยากร มี ค่าเฉลี่ย (=4.47) และการวัดผล ประเมินผล การฝึกอบรม มีค่าเฉล่ีย (= 4.41) ตามลำดับ โดยมีส่วนเบ่ียงเบน มาตรฐาน () อยรู่ ะหว่าง 0.49 - 0.50 แสดงวา่ ผตู้ อบแบบสอบถามมีความคดิ เหน็ สอดคลอ้ งกัน

ห น ้ า | 26 ตารางที่ 9 ค่าเฉลย่ี และส่วนเบ่ียงเบนมาตรฐานความพึงพอใจของผู้เขา้ รว่ มกจิ กรรมทม่ี ีความพึงพอใจตอ่ โครงการขยายผล เกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโงง้ ดา้ นประโยชนท์ ี่ไดร้ ับ รายการ คา่ เฉล่ยี ส่วนเบีย่ งเบน ระดับความ () มาตรฐาน () พึงพอใจ 12. ได้เรยี นรแู้ ละฝึกตนเอง เกยี่ วกบั การเกษตรกร 4.65 ปราดเปร่อื ง Smart Farmer 0.48 ดีมาก 13. นำความรู้ที่ไดร้ ับมาปรบั ใชใ้ นชีวติ ประจำวนั 4.59 0.49 ดีมาก รวม 4.62 0.49 ดมี าก จากตารางที่ 9 พบวา่ ผูต้ อบแบบสอบถามมีความพึงพอใจต่อโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโงง้ ด้านประโยชน์ท่ีได้รับ ในภาพรวมอยู่ในระดับดีมาก มคี ่าเฉล่ีย (= 4.62) เมอ่ื พิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า ได้ เรียนรู้และฝึกตนเอง เก่ียวกับการเกษตรกรปราดเปรื่อง Smart Farmer มีค่าเฉล่ีย (= 4.65) รองลงมา นำความรู้ที่ ได้รับมาปรบั ใชใ้ นชีวิตประจำวนั มีค่าเฉล่ยี (= 4.59) โดยมีส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน () อยู่ระหว่าง 0.48 - 0.49 แสดง ว่าผ้ตู อบแบบสอบถามมคี วามคดิ เหน็ ไปในทศิ ทางเดยี วกัน สรุปในภาพรวมของกจิ กรรมคิดเป็นรอ้ ยละ 90.80 มีคา่ น้ำหนกั คะแนน 4.54 ถือวา่ ผู้รับบรกิ าร มีความพงึ พอใจทางดา้ นต่างๆ อยใู่ นระดับดีมาก โดยเรียงลำดับดงั นี้  อนั ดับแรก ดา้ นดา้ นประโยชนท์ ไี่ ด้รับ คดิ เป็นรอ้ ยละ 92.40 มีค่าน้ำหนักคะแนน 4.62 อยใู่ นระดบั คุณภาพ ดีมาก  อนั ดับสอง ด้านการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ คดิ เป็นร้อยละ 90.20 มคี ่านำ้ หนักคะแนน 4.51 อยใู่ นระดับ คณุ ภาพดีมาก  อนั ดบั สาม ด้านบริหารจดั การ คดิ เปน็ ร้อยละ 90.00 มคี า่ น้ำหนักคะแนน 4.49 อยู่ในระดับคณุ ภาพดี

ห น ้ า | 27 บทท่ี 5 อภิปรายและข้อเสนอแนะ ผลการจัดกิจกรรมโครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกุฎโง้ง ได้ผลสรปุ ดงั น้ี วัตถุประสงค์ 1. เพ่ือพัฒนาศักยภาพเกษตรกรให้มีองคค์ วามรดู้ า้ นการบรหิ ารจดั การงานเกษตรและการเกษตร เชงิ ทอ่ งเท่ียวเพ่มิ ข้ึน 2. เพือ่ ให้เกษตรกรตน้ แบบ (Master Trainer) ไดไ้ ปขยายผลการอบรมประชาชนใหเ้ ป็นเกษตรกรปราดเปร่ือง Smart Farmer เป้าหมาย (Outputs) เป้าหมายเชิงปรมิ าณ เกษตรกรตำบลกฎุ โงง้ จำนวน 18 คน เป้าหมายเชิงคุณภาพ ร้อยละ 80 ของประชาชนท่ีไดร้ ับการอบรมมีความรู้เพ่ิมมากข้นึ และสามารถเป็นเกษตรกรปราดเปรือ่ ง Smart Farmer ได้ เครื่องมือที่ใช้ในการเกบ็ รวบรวมข้อมูล เคร่ืองมือที่ใช้ในการเกบ็ รวบรวมข้อมูลในครั้งน้ี คือ แบบประเมินความพึงพอใจ การเกบ็ รวบรวมข้อมลู ในการเกบ็ รวบรวมข้อมูล ได้มอบหมายให้ ครู กศน.ตำบลกุฎโงง้ ท่ีรบั ผดิ ชอบกิจกรรมแจกแบบสอบถามความพึง พอใจให้กบั ผูร้ ่วมกิจกรรม โดยใหผ้ ้เู ขา้ รว่ มกจิ กรรมประเมินผลการจัดกิจกรรมต่าง ๆ ตามโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ตำบลกุฎโงง้ สรุปผลการดำเนินงาน กศน.ตำบลกุฎโงง้ ได้ดำเนินการจัดกิจกรรมตาม โครงการขยายผลเกษตรกรตน้ แบบ Master Trainer ตำบลกฎุ โง้ง โดยดำเนินการเสร็จสิน้ ลงแล้วและสรปุ รายงานผลการดำเนินงานไดด้ ังนี้ 1. ผรู้ ่วมกิจกรรมจำนวน 18 คน มีความรเู้ พ่ิมมากขน้ึ และสามารถเป็นเกษตรกรปราดเปรื่อง Smart Farmer ได้ 2. ผรู้ ว่ มกิจกรรมร้อยละ 91.80 นำความรู้ทไ่ี ดร้ ับมาปรบั ใชใ้ นชวี ิตประจำวัน 3. จากการดำเนินกิจกรรมตามโครงการดงั กล่าว สรปุ โดยภาพรวมพบวา่ ผเู้ ข้าร่วมกิจกรรมสว่ นใหญม่ ีความพงึ พอใจ ต่อโครงการ อยใู่ นระดับ “ดีมาก ” และบรรลุความสำเร็จตามเป้าหมายตวั ชว้ี ดั ผลลัพธ์ท่ตี งั้ ไว้ โดยมีคา่ เฉลย่ี ร้อยละภาพรวม ของกจิ กรรม 90.80 และค่าการบรรลเุ ป้าหมายค่าเฉล่ีย 4.54 ข้อเสนอแนะ ควรมกี ารจัดกิจกรรมท่ีตอ่ เนื่อง จะไดน้ ำความรูไ้ ปใชใ้ นการดำเนนิ ชวี ติ ต่อไป

ห น ้ า | 28 บรรณานุกรม ทีม่ า กรมการศกึ ษานอกโรงเรยี น (2546) บญุ ชม ศรีสะอาด และ บุญส่ง นลิ แก้ว (2535 หน้า 22-25) กระทรวงศกึ ษาธกิ าร . (2543). http://www.pcd.go.th/info_serv/waste_garbage.html http://www.digithun.com/smartphone-change-ur-life/

หน้า |1 ภาคผนวก

หน้า |2 แผนการจดั กจิ กรรม

หน้า |3 โครงการ

หน้า |4

หน้า |5

หน้า |6

หน้า |7

หน้า |8

หน้า |9

ห น ้ า | 10

ห น ้ า | 11

ห น ้ า | 12 หนงั สือเชิญวิทยากร

ห น ้ า | 13

ห น ้ า | 14

ห น ้ า | 15

ห น ้ า | 16

ห น ้ า | 17

ห น ้ า | 18