ស្វែងរកការពិត-វេទកិ ារពិភាក្សាសាធារណៈ លេខ២៤៦ ខែមិថុនា ឆ្ាន ំ២០២០ ក្មុរ ការងារគម្រោងប្រមលូ នងិ ចងក្រងការចងចាំ បទពសិ �ោធនក៍ ងនុ្ របបខ្មែរក្រហមរបសម់ ជ្ឈមណល្ឌ ឯកសារកមុពជ្ ា នងិ ល�ោកវេជបជ្ ណិឌ្ត ដេមសូ ធនី យស៍ ជបួ ប្រជជុំ ាមួយ អាជ្ញាធរឃនំុ �ៅកងនុ្ ខេតសត្ ្វាយរ�ៀង ដ�មើ ្បីទទលួ បានពត័ ម៌ ាន មនុ នងឹ ចះុ ព្យាបាលជងំ បឺ ្រជាជនដែលបានឆង្ល កាតរ់ បបខ្មែរក្រហមន�ៅ តាមភូមិ។ (ផេង ពង្សរាស/ី៊ មជ្ឈមណលឌ្ ឯកសារកមពុជ្ ា) ក្មេងៗដែលមនិ ជ�ឿន�ៅរ�ឿងរាវរបសខ់ ញ្ុំេទ បនុ ្តែខញ្ ុំន�ៅតែបនត្ ល�ោកវេជបជ្ ណិឌ្ត ដេមសូ ធនី យស៍ ទីប្កឹរ ្សាគម្រោង ប្រមលូ នយិ ាយរ�ឿងរាវរបសខ់ ំញុ្ ព្រោះខចំញុ្ ងឲ់ ្យក្មេងៗទាងំ ន�ោះមាន នងិ ចងក្រងការចងចាបំ ទពសិ �ោធនក៍ ងនុ្ របបខ្មែរក្រហមរបស់ ការប្ ងុរ ប្រយត័ ខ្ន ស្ព ច់ ពំ �ោះការដឹកនានំ ាពេលអនាគត។ មជ្ឈមណលឌ្ ឯកសារកមពុជ្ ា កពំ ងុ វាសស់ ម្ ពាធឈាម នងិ ពនិ តិ ្យ អាការរ�ោគរបសប់ ្រជាជនន�ៅតាមភូមកិ ងុន្ ខេតសត្ ្វាយរ�ៀង។ សព្វថ្នងៃ េះខមញុំ្ ានសខុ ភាពលប្អ ្រស�រើ ជាងកាលពរី យៈពេល (ផេង ពង្សរាស/៊ី មជ្ឈមណលឌ្ ឯកសារកមពុជ្ ា) មយួ ឆ្នាមំ នុ ច្រនើ ណាស។់ ជងំ រឺ បសខ់ ញុំ្ បណ្ តាលមកពខី ញ្ ុំធ្ើវ ការងារធនង្ ៗ់ ។ ខគុំញ្ តិ ថាជងំ រឺ បសខ់ កញំុ្ អ៏ ាចបណ្ តាលមក ខពុំញ្ តិ ជារកី រាយប្រសនិ ប�ើមានការពនិ តិ ្យសខុ ភាពដលខ់ ។ំុញ្ ពខី ធញំុ្ ្លាបធ់ ្កើវ ារងារន�ៅកងនុ្ របបខ្មែរក្រហមដែរ។ ដ�ោយ ខញ្ ុំន�ៅចាបំ ានថា ន�ៅអឡំ ងុ ឆ្នា២ំ ០១៩ កនងល្ មកនេះ មាន ខមញំុ្ ានវយ័ កានត់ ែចណំ ាស់ នងិ មានជងំ បឺ ្រចាកំ ាយ ដចូ ្នេះ វេជបជ្ ណិឌ្តជនជាតហិ ្វីលីពនី នងិ បុគលគ្ កិ មជ្ឈមណលឌ្ ខមញំុ្ និ អាចធ្សើវ ្រែចម្ការដចូ ពមី នុ បានទ�ៀតឡ�យើ ។ ខញ្ ុំន�ៅ ផទ្ ះម�លើ ថែច�ៅៗ។ ខធញំុ្ ្លាបឈ់ ចឺ ង្េក ះ បនុ ្តែឥឡវូ មនិ សវូ ឈឺ ឯកសារកមជពុ្ ា បានចះុ មកពនិ តិ ្យសខុ ភាពរបសខ់ ំុញ្ នងិ អក្ន ដចូ ពមី នុ ទេ ព្រោះខឈុំញ្ បធ់ ្កើវ ារងារធនង្ ៗ់ ។ ខញ្ ុំបានទ�ៅ ដែលបានដាកព់ ាក្យបណឹត្ងទ�ៅកានស់ ាលាកខីត្ ្មែរក្រហម ពនិ តិ ្យម�លើ ចង្េក ះរបសខ់ ញ្ ុំន� ៅឯមនរទី្ ពេទ្យមួយន� ៅកងនុ្ ទីក្រងុ ភន្ ំពេញ ហ�យើ លទផ្ធ លនៃការឈចឺ ង្េក ះរបសខ់ ំុញ្ គឺ ផ្សេងទ�ៀត។ ខអញុំ្ រគណុ មជ្ឈមណល្ឌ ឯកសារកមជុព្ ាដែល ដ�ោយសារតែឆងឹអ្ ខញ្ ុំប្រេះស្រាំ នងិ ចាបផ់ ្តមើ ពកុ ។ ខញ្ ុំបាន បានយកចតិ ្តទកុ ដាក់ នងិ បានទរូ សពសទ្ រួ សខុ ទកុ ខ្ខ ។ំញុ្ ផកឹ ថ្នាំ នងិ ព្យាបាលដ�ោយចលនាតាមការណែនារំ បស់ គ្ូរពេទ្យ។ ខញ្ ុំភយ័ បារមច្ភ ពំ �ោះសខុ ភាពរបសខ់ ញ្ ុំន�ៅពេល អនាគត។ សខុ ភាពរបសខ់ ពុំញ្ មី ួយឆ្នាទំ �ៅមួយឆ្នាំ គឺទ្រុឌ ទ្រោម។ ខញ្ ុំបារមថភ្ ាខញ្ុំដ�រើ មនិ រចួ នងិ គ្មានលទភ្ធ ាពព្យាបាល។ មជ្ឈមណ្ឌ លឯកសារកមជពុ្ ា 49
លេខ២៤៦ ខែមថិ ុនា ឆ្នា២ំ ០២០ ស្ែវងរកការពតិ -ទពំ ័រស្រាវជ្រាវរកគ្ួរសារ «ផេះផង់ធូលី» រ�ឿងរ៉ាវចេញពបី ្រជាជនថម្ ីក្រោមរបបកមពុជ្ ាប្រជាធិបតេយ្យ សេក ម�ឿន ៖ ពលទាហាន ប្រពនរធ្ បសគ់ ាត់ ទ�ៀង ឃួន បាន សេក ម�ឿន ន�ៅខាងស្តាំ នងិ មិត្តភកតិ្ ន�ៅព្រលានយន្តហ�ោះព�ោធច៍ិ និ តងុ នយិ ាយរ�ៀបរាបប់ ្រាបថ់ ា៖ ន�ៅឆ្នា១ំ ៩៦៦។ (បណស្ណ ារមជ្ឈមណល្ឌ ឯកសារកមុពជ្ ា) បីតរ្ បសខ់ ញ្ ុំបានធ្កើវ ារន�ៅរដបឋ្ ាល អាកាសចរណស៍ ៊ីវលិ ន�ៅព្រលានយនត្ ហ�ោះព�ោធចិ និ តងុ ន�ៅពេលដែលយ�ងើ បានជបួ គ្នា។ គាតជ់ ាអក្ន ទទលួ ខសុ ត្វូរ ល�ផើ ្នែកសនសតិ្ ខុ ន�ៅព្រលានយន្តហ�ោះ ន ាពេលន� ោះជាពេលដែលប្រជាជន បានព្យាយាមដតុ កម្ទេចព្រលាន យន ្តហ� ោះន� ោះ។ ម�ឿន បានរ�ៀនសតូ ្រច្រនើ ជាងខ។ុំញ្ គាតអ់ ាចនយិ ាយភាសាអងគ់ ្លេស បារាងំ នងិ ភាសាចនិ យាងស្ទាត់ ព្រោះ គាតជ់ ាកនូ កាតច់ និ នងិ វ�ៀតណាម។ បន្ទាបព់ ីយ�ងើ រ�ៀបការរួច យ�ងើ បាន សងផ់ ទ្ ះមួយន�ៅជតិ ការយិ ាលយ័ របស់ ម�ឿន។ ម�ឿន មានប្រាកច់ ណំ ូល តែ៤០០រ�ៀលគតក់ ងនុ្ មួយខែពកី ារងារ របសគ់ ាតន់ �ៅព្រលានយន្តហ�ោះ ដចូ ្នេះគាតប់ ានបងចំខ្ តិ ្តលចួ ប្រេងឥននឋ្ : យកទ�ៅលក់ ធ្ឲើវ ្យយ�ងើ មានប្រាក់ គ្របគ់ ្រានស់ ម្រាប់ផត្គ ផ់ ងគ្ គ់ ្រសួ ារ។ ថ្មៃង ួយន�ៅកងនុ្ ឆ្នា១ំ ៩៧០ គាតប់ ាន សម្រេចចតិ មត្ និ ចងធ់ ្កើវ ារន�ៅខាង អាកាសចរណស៍ ៊ីវលិ តទ�ៅទ�ៀតទេ គឺ គាតប់ ានសម្ ័គ្រចតិ ចត្ លូ ធ្ជើវ ាទាហាន ទ�ៅច្បោងំ នងឹ ខ្មែរក្រហម។ រាលល់ �កើ គាតច់ េញទ�ៅសមរភមូ ិ គាត់បានយក កនូ ៗរបសខ់ ំញុ្ នងិ ខញ្ ុំទ�ៅជាមួយគាត។់ 50 មជ្ឈមណ្ឌ លឯកសារកមជុព្ ា
ស្ែវងរកការពតិ -ទពំ រ័ ស្រាវជ្រាវរកគ្ួរសារ លេខ២៤៦ ខែមថិ ុនា ឆ្ាន ២ំ ០២០ កនូ ប្សរុ ច្បងរបសខ់ មញុំ្ និ អាចអាន ឬ ក៏មនិ បានស្វាគមនយ៍ �ងើ ដែរ។ បន្ទាប់ យ�ងើ មានពេលវេលាសម្រាកខ្លះ នងិ សរសេរដលស់ ព្វថ្ងៃ ព្រោះវាតែងតែ មក យ�ងើ ត្រវូ បានបញូជ្នទ�ៅកានភ់ មូ ិ អាចស្តាបច់ ម្រៀងប្រពៃណីន�ៅអឡំ ងុ មយួ ទ�ៀតដែលន�ៅឆ្ងាយពសី ្ករុ កណំ �ើត ពេលចលូ ឆ្នាខំ ្មែរ។ បតីរ្ បសខ់ ញ្ ុំបានបន្តធ្ើវ ទ�ៅជាមួយឪពកុ របសវ់ ា នងិ មនិ បាន របសខ់ ំញុ្ ជាទីកន្លែងដែលអងកគ្ ារឲ្យយ�ងើ ការជាអកន្ ឡ�ងើ ត្នោត ហ�យើ ខញ្ ុំត្វរូ បាន បំផ្លាញសាលារ�ៀន នងិ វតជ្ត ាច្រនើ បញនូជ្ ទ�ៅធ្កើវ ារន�ៅកងនុ្ រ�ោងកនិ ស្ូវរ ។ ចលូ សាលារ�ៀន។ ន�ៅពេលខ្លះខញ្ ុំធ្ជើវ ា ហ�យើ ជកី រណ្ត ៅសម្រាបដ់ ាកស់ ាកសព ថ្មងៃ ួយន�ោះ អងកគ្ ារបានឆែក អកន្ យាមជនំ សួ បីតរ្ បសខ់ ុំញ្ ដចូ ្នេះគាត់ ជនជាតចិ និ បំផ្លាញមងុ របសជ់ នជាតិ ឃ�ញើ អងរ្ក មយួ ក្តាបដ់ ៃ ដែលលាកទ់ កុ ម ានពេលសម្រាកខ ្លះ។ ចនិ ។ បតីរ្ បសខ់ ញ្ ុំត្វូរ បានបញ្ាជឲ្យឡ�ងើ ន�ៅកងនុ្ ហ�ោប៉ៅ�អាវរបសខ់ ។ុំញ្ ខមំុញ្ និ ដ�មើ ត្នោតច្រនើ ដ�មើ ដ�មើ ្យីប កទឹកត្នោត បានដឹងស�ោះ ថាអងរក្ ន�ៅកងុន្ ហ�ោបៅ� ន�ៅឆ្នា១ំ ៩៧៣ គាតប់ ានលាលែង នងិ វេញខ្សែពរួ ។ ទ�ោះបីការងារទាងំ របសខ់ ។ញំុ្ កនូ ស្រីរ បសខ់ ញ្ ុំបានដាកអ់ ងរក្ នេះថសមី្ ម្រាប់គាត់ កគ៏ ាតប់ ានខតិ ខំ ន�ោះន�ៅកងុន្ ហ�ោប៉ៅ�របសខ់ ញ្ ុំន�ៅពេល ពីទាហានហ�យើ ទ�ៅធ្កើវ ារជាអកន្ ប�កើ ប្ងឹរ ធ្កើវ ារយាងខ្លាងំ ដ�មើ ្បីជ�ៀសវាង នាងកពំ ងុ លេង។ អងក្គ ារបានយកខុំញ្ ការច�ោទប្រកានថ់ ាគាតជ់ ាអក្ន មលូ ទ�ៅឃនុំ �ៅកងុន្ រ�ោងកនិ ស្ូវរ ចាសម់ ួយ បរជនំ សួ វញិ ។ គាតក់ ច៏ េះជសួ ជលុ ធន។ រាលយ់ ប់មានរទេះគ�ោប្រហែល ពេញមួយថ្ងៃ បនុ ្តែពតិ ជាសណំ ាងមែន ១៥គ្រឿង បានចលូ មកកងុន្ ភមូ ិ នងិ បាន អងកគ្ ារបានដ�ោះលែងខញ្ុំវញិ ។ រថយន្តដែរ។ បនុ ្តែមួយរយៈខ្លីក្រោយ ដឹកប្រជាជនចេញទ�ៅ។ អងកគ្ ារបាន កងទព័ វ�ៀតណាមបានចលូ មក នយិ ាយថា អកន្ ទាងំ ន�ោះត្វូរ បានបញូនជ្ ប្រទេសកមុពជ្ ា ន�ៅឆ្នា១ំ ៩៧៩ មក គាត់បានត្រឡបទ់ �ៅធ្ជើវ ាទាហាន ទ�ៅរ�ៀនសតូ ្រសាឡ�ងើ វញិ បនុ ្តែអក្ន ហ�យើ គ្រសួ ាររបសខ់ ញ្ ុំបានរតច់ េញពី ទាងំ ន�ោះត្រវូ បានសម្លាប់។ ខញ្ ុំដឹងអពំ ី សហករណ៍។ យ�ងើ បានផ្លាសទ់ ីលនំ �ៅ មង្ត ទ�ៀត។ ន�ៅពេលដែលគាត់បានផ្ទេរ រ�ឿងនេះ ព្រោះរបសប់ ្របើ ្រាស់ នងិ ទ� ៅខេត្តស�ៀមរ ាបមួយរយៈពេលខ។ីល្ ខ�ោអាវរបសអ់ ក្ន ទាងំ ន�ោះបានយកមក ខញ្ ុំបានពរព�ោះកនូ ទីប្រារំ បសខ់ ុញំ្ ហ�យើ បតី្ ទ�ៅការយិ ាលយ័ យ�ោធា២៤ ខញ្ ុំបានទ�ៅ ភមូ ិវញិ ។ ភាគច្រនើ នៃប្រជាជនដែល របសខ់ ញ្ ុំបានសម្រេចចតិ ្តហែលឆងល្ បឹង ជាមយួ គាត់ ទ�ោះបីជាខញ្ ុំរ�ៀបតែនងឹ ដឹកចេញទ�ៅ ជាពលបាលទ�ោ ឬនាយ ដចូ ្នេះគាតអ់ ាចទ�ៅដ�ោះដរូ ស្បៀងបាន សម្រាលកនូ ទីបនួ របសខ់ កុំញ្ ដ៏ �ោយ។ ទាហានជានខ់ ស្ព ។់ ខញ្ ុំបានសរួ ថា បនុ ្តែវាគ្រោះថ្នាកខ់ ្លាងំ ណាសច់ ពំ �ោះ ន�ៅថ្ដៃង ែលគាតន់ ងឹ ត្វូរ បញូជ្នទ�ៅរ�ៀន ហេតអុ ្វីបានជាមនិ យកខញ្ ុំទ�ៅ អងកគ្ ារ គាត។់ គាត់បានប្រកើ ណំ ាតឈ់ �ដើ �មើ ្បី ក្បួនយទុ សធ្ ាស្ត្រយ�ោធាន�ៅប្រទេស បាននយិ ាយថា អងក្គ ារទកុ ខមំញុ្ ួយរយៈ រែកស្បៀងន�ោះ។ គាតត់ ែងតែធ្បើវ ែប វ�ៀតណាម ខញ្ ុំបានរលតូ កនូ ដចូ ្នេះគាត់ សនិ នងិ បន្ទាប់មកទ�ៀត ខនំញុ្ ងឹ ត្រូវរ�ៀន នេះសម្រាបគ់ ្សរួ ារ។ បន្ទាប់មកយ�ងើ បានយកខញ្ ុំទ�ៅមនរីទ្ ពេទ្យ នងិ ន�ៅជាមយួ សតូ ្រសាឡ�ងើ វញិ ។ បានត្រឡបទ់ �ៅស្ កុរ កណំ �ើតរបស់ ខញ្ ុំទាលត់ ែខញ្ ុំបានជាសះស្បយើ ។ ន�ៅចងុ ឆ្នា១ំ ៩៧៥ យ�ងើ ត្រូវបាន ម�ឿន វញិ ។ យ�ងើ មនិ មានអងរ្ក ច្រនើ ស ន�ៅឆ្នា១ំ ៩៧៥ យ�ោធាខ្មែរក្រហម បញូជ្នទ�ៅខេត្តបាតដ់ បំ ង ជាទីកន្លែង ម្រាបដ់ ាបំ ាយហបូ ទេ ដចូ នេះយ�ងើ បាន ដែលយ�ងើ បានរសន់ �ៅជាមួយប្រជាជន យកមាសរបសយ់ �ងើ ដរូ យកក្រមា បានជម្ៀល សគ្សួរ ារខញ្ ុំទាងំ អសច់ េញពី ១៧ មេសា ដចូ គ្នា។ យ�ងើ បានសង់ បានជាច្រនើ ។ បន្ទាប់មកយ�ងើ បានយក បន្ទាយទាហានន�ៅភន្ ំពេញ។ ខញ្ ុំបានវេច ជម្រកមយួ ធ្ពើវ ីឫស្សី ហ�យើ ជីវតិ របស់ ក្រមាទ�ៅដរូ យកស្បៀង។ ខបច្ ឯ់ កសណ្ឋានទាហានរបសប់ ខីត្ ំញុ្ បនុ ្តែ យ�ងើ ក៏មនិ លបំ ាកពិបាកដចូ មនុ ដែរ។ បន្ទាប់មកបានគ្រវាតវ់ ាច�ោលន�ៅតាម ប៊ាង ពវី ន័ ្ត នងិ វេនី ខកហ្ក ៀល ផ្លូវ ព្រោះអខី ខញំុ្ ្លាចខ្មែរក្រហមរកឃ�ញើ ឯកសណ្ឋានន�ោះ។ យ�ងើ បានធ្ដើវ ណំ �ើរ ឆ្ពោះទ�ៅខេតត្ត ាកែវជាទីកន្លែងដែល ម្ តាយរបសខ់ ញំុ្ នងិ សាចញ់ ាតជិ ាច្រនើ នាករ់ បសខ់ ជំញុ្ ាប្រជាជនមលូ ដ្ឋាន។ យាងណាកដ៏ �ោយ ន�ៅពេលដែល យ�ងើ ទ�ៅដល់ អងក្គ ារមនិ បានអនញុ ្តញា ឲ្យយ�ងើ នយិ ាយជាមួយអក្ន រាលគ់ ្នាទេ ព្រោះយ�ងើ ជាប្រជាជនថមី្ ហ�យើ អកន្ ភមូ ិ មជ្ឈមណ្ឌ លឯកសារកមពុជ្ ា 51
លេខ២៤៦ ខែមិថុនា ឆន្ា២ំ ០២០ ស្ែវងរកការពតិ -ទពំ រ័ ស្រាវជ្រាវរកគ្ួរសារ «ផេះផងធ់ ូលី» រ�ឿងរ៉ាវចេញពបី ្រជាជនថម្ ីក្រោមរបបកមុពជ្ ាប្រជាធិបតេយ្យ សុ ំ៊ ស្រស់ ៖ ពេទ្យទាហាន ខញ្ ុំបានបសួ ជាសង្ឃន�ៅពេលដែល សុ៊ ំ ស្រស់ (បណស្ណ ារមជ្ឈមណល្ឌ កយួម្ របសស់ ុ៊ ំ ស្រស់ (បណសណ្ ារ ខអុំញ្ ាយ១ុ ២ឆ្នា។ំ បនុ ្តែមួយឆ្នាកំ ្រោយ មជ្ឈមណលឌ្ ឯកសារកមុពជ្ ា) មក ខញ្ ុំបានសកឹ ព្រោះខមញុំ្ ានការ ឯកសារកមុពជ្ ា) យលដ់ ឹងបនចតិ្ បនចួត្ ពីព្រះពទុ សធ្ ាសនា។ ចេញពមី នរទី្ ពេទ្យឆាប់ៗ ប�អើ ាចទ�ៅ ន�ៅពេលរដបឋ្ ្រហារទម្លាកស់ ្តេច ខ្មែរក្រហមបានសរួ អពំ ីប្រវតរតិ្ ូប បាន ប�ើមនិ អញ្ងចឹ ទេ ខនំុញ្ ងឹ ត្ូរវបាតខ់ នួល្ ដចូ អក្ន ជងំ ផឺ ្សេងៗទ�ៀតដែរ។ ខគំុញ្ តិ ថា សហី នុ ខជញុំ្ ាប្រធានភមូ ិ។ ខញ្ ុំបានគ្រប់ របសខ់ ជំុញ្ ារ�ៀងរាលខ់ ែ។ ល�កើ ដបំ ងូ ខំុញ្ អក្ន ជងំ ទឺ ាងំ អសន់ �ោះត្ូវរ បានបញូជ្ន គ្រងផទ្ ះជាង៥០ខង្ន ទ�ោះយាងណាខុំញ្ ប្រាបគ់ េថាខជញុំ្ ាកសកិ រ អកន្ លីបាវស្រូវ ទ� ៅសម្លាប់។ មនិ ត្ូរវបានអនញុ ្តាញ ឲ្យប្រមលូ ពនផធ្ ្ទាល់ នងិ អកន្ រែកទឹក។ បនុ ្តែន�ៅឆ្នា១ំ ៩៧៧ នេះជារូបថតកយួម្ របសខ់ ំុញ្ រូបនេះ ថតន�ៅកងុន្ របបលន់ នល។់ វាធ្លាបធ់ ្ើវ ទ�ៀតឡ�ើយ។ ខកុញំ្ ៏បានត្ួតរ កងសយ័វ្ ខញ្ ុំបានបតូរ្ ចម្ើយល ហ�យើ ប្រាបគ់ េថា ជាទាហាន វា នងិ ប្រពនរ្ធ បសវ់ ា ត្រាណជាង១២ន ាក់ នងិ ដឹកន ាយំ ាម ខជំុញ្ ាទាហានម្ នាក។់ ប្រពនរធ្ បសខ់ ុំញ្ នងិ នងិ សាចញ់ ាតរិ បសវ់ ាជាច្រនើ នាក់ កនូ ៗមនិ បានរសន់ �ៅជាមួយខញ្ុំេទ គរឺ ស់ ត្វូរ បានខ្មែរក្រហមសម្លាប់។ ខអញំុ្ ាណិត ល្បោតជវំុ ញិ ភមូ ិ។ ន�ៅឆ្នា១ំ ៩៧៣ ន�ៅឆ្ងាយពគី ្នាន�ៅកងុន្ កងចលត័ ។ ខញ្ ុំបាន កយមួ្ ខណញំុ្ ាស់ ព្រោះអីម្តាយរបសវ់ ាបាន ធ្កើវ ារន�ៅផ្នែកអារឈ�ើ ន�ៅថ្មងៃ យួ ន�ោះ ស្លាបន់ �ៅពេលដែលវាមានអាយបុ ាន មានការវឹកវរយាងខ្លាងំ ន�ៅកងនុ្ ភមូ ិ ១ឆ្នាំ ហ�យើ ឪពកុ របសវ់ ាមានការលបំ ាក របសយ់ �ងើ ។ ល�កើ ទីមួយ ផទ្ ះដែលខុំញ្ ឈ�ើមលូ ធន្ង ម់ ួយដ�មើ បានធ្លាកត់ ្ូរវ យាងខ្លាងំ ន�ៅពេលន�ោះ ដ�ោយរក បានសងន់ �ៅឆ្នា១ំ ៩៦៨ ត្វរូ បានបផំ ្លាញ មនសុ ្សម្នាកម់ កបបំ ៅ�វា។ បងប្អូនប្ុសរ - ចង្េក ះខ។ំញុ្ ន�ៅកងុន្ មនរីទ្ ពេទ្យ គ្ូរពេទ្យបាន ស្រីរ បសខ់ ពញំុ្ រី នាក់បានស្លាបន់ �ៅអឡំ ងុ ដ�ោយសារគ្រាបប់ ែក ដចូ នេះខញ្ ុំបាន ចាកថ់ ្នាឲំ ្យខជុំញ្ ាច្រនើ ដង។ ខញ្ ុំបានស្នាក់ របបខ្មែរក្រហម បនុ ្តែកនូ របសខ់ ញ្ ុំទាងំ សងជ់ ម្រកមួយន�ៅខាងមខុ វតស្ត ម្រាប់ ន�ៅទីន�ោះជតិ ២៤ថ្។ៃង អសប់ ានរសរ់ ានមានជីវតិ ពរី បបន�ោះ។ រសន់ �ៅ។ បន្ទាប់មកយ�ោធាខ្មែរ អឡំ ងុ ពេលនៃការស្នាកន់ �ៅរបសខ់ ុញំ្ ប៊ាង ពវី ន័ ត្ នងិ វេនី ខកហ្ក ៀល មានអក្ន ជងំ ជឺ ាច្រនើ នាក់បានបាតខ់ នួល្ ។ ក្រហម បានចលូ មកហ�យើ បានបំផ្លាញ ខញ្ ុំបានសរួ កម្ មាភិបាលពេទ្យម្ នាកអ់ ពំ ី មជ្ឈមណឌ្ លឯកសារកមុជព្ ា រ�ឿងនេះ គាត់បានប្រាបខ់ ថុញំ្ ា អកន្ ជងំ ឺ ភមូ ខិ ្ទេចខ។ីទ្ សមរភមូ បិ ្រយទុ ប្ឋ ានក�តើ ទាងំ ន�ោះបានត្រឡបទ់ �ៅធ្កើវ ារវញិ មានជាបន្តបន្ទាប់ អក្ន ភមូ ិបានចាប់ ហ�យើ ។ បនុ ្តែ ក្រោយមកប្រធានកង ផ្តមើ ផ្លាសទ់ ីលនំ �ៅ។ របសខ់ ញ្ ុំបានខ្សឹបប្រាបខ់ ថញំុ្ ា ខញ្ ុំត្ូវរ តែចាក ខញ្ ុំបានដ�ោះដរូ ស្ូរវរបសខ់ ញ្ ុំដែល មានគណុ ភាពល្អ ទ�ៅដរូ យកស្ូរវមាន គណុ ភាពមនិ សវូ លបអ្ ានច្រនើ ដ�មើ ្បី ចញិ ្ចមឹ កនូ ៨នាករ់ បសខ់ ំុញ្ ហ�យើ បានធ្ើវ ការងារផ្សេងទ�ៀតដ�មើ ្ចបី ញិ ្ចមឹ ជីវតិ ។ ខជំុញ្ ាកសកិ រ ជាចងុ ភ�ៅសម្រាបព់ ធិ ី មងលគ្ ការ ខកុញំ្ ៏បានចលូ បរំ �កើ ងទព័ លន់ នល់ មាននាទីជាពេទ្យទាហាន។ យ�ោធា ខ្មែរក្រហមបានជម្ៀល សបងប្អូនប្រុស- ស្រីរ បសខ់ ញ្ ុំទាងំ អស់ ទ�ៅខេត្តបាតដ់ បំ ង ន�ៅឆ្នា១ំ ៩៧៥ បនុ ្តែគ្សរួ ាររបសខ់ ំញុ្ បានទ�ៅស្ករុ ណ្ តាលសងទឹ្ ។ ខមំុញ្ និ បាន យកឯកសណ្ឋានយ� ោធ ាទ� ៅជាមួយ ខញ្ុំេទ ខញ្ ុំបានកបឯ់ កសណ្ឋានជាមួយ កាភំ ្ងើល របសខ់ ញ្ ុំន�ៅកងនុ្ ដីន�ៅជតិ វត។្ត 52
ស្វែងរកការពិត-ទពំ ័រស្រាវជ្រាវរកគ្ួរសារ លេខ២៤៦ ខែមិថុនា ឆន្ា២ំ ០២០ «ផេះផង់ធូល»ី រ�ឿងរ៉ាវចេញពីប្រជាជនថម្ ីក្រោមរបបកមុពជ្ ាប្រជាធិបតេយ្យ ឈួ ន សុភ័ក្រ ៖ តម្រួតយោធា ម្ តាយរបសខ់ ញ្ ុំបានស្លាបន់ �ៅពេល ឈនួ សភុ ក័ ្រ ន�ៅកងុន្ អឡំ ងុ របបលន់ នល់ ប្រពនខធ្ ញ្ ុំធ្កើវ ារជាជាងកាតដ់ េរ។ ខជុំញ្ ា ដែលខញ្ ុំន�ៅក្មេងន�ៅឡ�ើយ ហ�យើ ឪពកុ (បណសណ្ ារមជ្ឈមណលឌ្ ឯកសារកមុពជ្ ា) យទុ ជធ្ នដែលជ�ៀសមនិ រួច ត្ូវរ បញូជ្ន របសខ់ មំុញ្ និ មានប្រាកគ់ ្របគ់ ្រានដ់ �មើ ្បី ទ�ៅសមរភមូ បិ ្រយទុ ធ្ ដចូ នេះខញ្ ុំត្វូរ បាន ផតគ្ ផ់ ង្គ ក់ ាររ�ៀនសតូ ្ររបសខ់ ញ្ុំេទ ។ ហព៊ុ ំ ទ័ ច្ធ នំ នួ មួយអាទតិ ្យ នងិ ច្រនើ ជាង ផ្ទេរទ�ៅការយិ ាលយ័ តម្ួតរ យ�ោធា ដចូ ្នេះខញ្ ុំបានផ្លសា ទ់ ីលនំ �ៅពីខេត្តព្រៃវែង មួយអាទតិ ្យ។ ទ�ៅភន្ ំពេញជាទីដែលខញ្ ុំបានរសន់ �ៅ ខញ្ ុំបានរ�ៀបការជាមួយ អនិ៊ សៃមនួ ន�ៅក្រុងភន្ ំពេញ។ ជាមយួ បងថ្លៃខញ្ ុំឈ្មោះ ចាន់ គមឹ ហ�ោរ។ ន�ៅឆ្នា១ំ ៩៧២។ យ�ងើ បានជបួ គ្នា គាតជ់ ាពលបាលទ�ោន�ៅកងនុ្ កងទព័ ន�ៅចកំ ារអណូត្ង ន�ៅពេលដែលខញ្ ុំដឹកនាំ ន�ៅកងនុ្ ខែកុមភ្ ៈឆ្នា១ំ ៩៧៥ បានសខុំ ឲញំុ្ ្យប្រឡងចលូ ធ្ជើវ ាទាហាន។ កងវរសេនាតចូ មួយទ�ៅវាយប្រយទុ ធ្ ខញ្ ុំបានសម្រេចចតិ រ្ត សន់ �ៅបែកពីប្រពនធ្ បន្ទាបព់ ខី ញុំ្ បានប្រឡងជាប់មក ខញ្ ុំបាន ន�ៅសមរភមូ ចិ េនឡ ា។ បនទ្ ាប់មកយ�ងើ របសខ់ ុំញ្ នងិ កនូ ៗ មួយរយៈ ពីព្រោះ រ�ៀនវគបគ្ ណត្ ុះបណ្ តាលយ�ោធាចនំ នួ បានផ្លាសទ់ �ៅក្ុរងភន្ ំពេញ ជាទីដែល ៧ខែ នងិ វគប្គ ណត្ ុះបណ្ តាលបច្ចេកទេស កាភំ ្ងើល ធ។ំ ខញ្ ុំបានជ្រសើ រ�សើ វគចគ្ លូ រ�ៀនន�ៅអងភគ្ ាពអាវុធធនុ ធន្ង ន់ ៃកង កម្លាងំ អាកាស។ បន្ទាបព់ ីយ�ងើ បានបញ្ចប់វគបគ្ ណត្ ុះ បណ្ តាលមក សមាជកិ ៨នាករ់ បស់ ក្ុរមយ�ងើ ជាអងរ្គ ក្សបានតាមការពារ សម្តេចសហី នុ ន�ៅពេលព្រះអងយគ្ ាង ទ�ៅទតខេត្តផ្សេងៗ។ អងរ្គ ក្សនមី ួយៗ ន�ៅកងុន្ ក្ុមរ បានកានក់ ាភំ ្ងើល ដែលមាន ប្រវែង ៣៧ មីលី្លម៉ែត្រ។ ន�ៅឆ្នា១ំ ៩៦៧ បនទ្ ាបព់ ខី ចញុំ្ ាប់បាន ខ្មែរក្រហមម្ នាកន់ �ៅខេត្តបាតដ់ បំ ង សម្តេចបានផ្តលម់ េដាយឲ្យខមុញំ្ យួ គ្រឿង នងិ បានតម្ងើល ខឲុំញ្ ្យទ�ៅធ្កើវ ារន�ៅកងុន្ កងកម្លាងំ អាកាសទីបី ជាទីដែលខញ្ ុំបាន វាយប្រយទុ ន្ធ �ៅល�សើ មរភមូ ិជាច្រនើ ។ យ�ងើ ត្រវូ បានឡ� ោមពទ័ ដ្ធ �ោយយ�ោធា ខ្មែរក្រហមពរី ដង នងិ ជាបក់ ារ មជ្ឈមណ្ឌ លឯកសារកមជពុ្ ា 53
លេខ២៤៦ ខែមិថុនា ឆាន្២ំ ០២០ ស្វែងរកការពតិ -ទពំ ័រស្រាវជ្រាវរកគ្ួរសារ មានអសរថិ្ ភាពនយ�ោបាយន�ៅកងនុ្ ថ្វីប�ខើ ចញំុ្ ងស់ លំុ ខិ តិ អនញុ ្តញា ទ�ៅ ន�ៅពេលដែលទាន�ោះធំ ប្រធានថម្ ីត្ូវរ ប្រទេស។ ប្រពនរធ្ បសខ់ ចុំញ្ ងទ់ �ៅរសន់ �ៅ សរួ សខុ ទកុ ្ខប្រពនកធ្ នូ ៗរបសខ់ ុំញ្ ច្បោប់ ជាមួយឪពកុ ម្ តាយរបសន់ ាងន�ៅ របសអ់ ងកគ្ ារវាតងឹ រងឹ ខ្លាងំ ណាស់ បានផ្ទេរទ�ៅកានជ់ ង្ករុ ស្រវូ ។ ខេតក្ត ពំ ងច់ ាម ហ�យើ ខចញំុ្ ងភ់ �ៀសខនួល្ ទ�ៅ ដចូ ្នេះខមំញុ្ និ ហ៊ានឡ�ើយ។ ប្រសនិ ប�ខើ ំញុ្ កម្មាភិបាលចងប់ ានទារបសគ់ ាតទ់ �ៅវញិ ប្រទេសអាមេរកិ តាមប្រទេសថៃ។ ត្រឡបទ់ �ៅស្រកុ កណំ �ើត ខនញុំ្ ងឹ ត្វូរ បាន សម្លាប់ ព្រោះខជញំុ្ ាទាហាន។ បនុ ្តែខមំុញ្ និ អាចឲ្យទាន�ោះទ�ៅគាត់ ខមុំញ្ និ មានប្រាកគ់ ្របគ់ ្រានទ់ ញិ សបំ តុ ្រ ខញ្ ុំបានធ្កើវ ារងារដចូ គ�ោន�ៅតាម ព្រោះអីវ្ៗទាងំ អសត់ ្ូរវបានគ្របគ់ ្រង យន្តហ�ោះសម្រាបន់ ាង នងិ កនូ ៗរបស់ វាលស្រែ។ ក្ុរមការងារនមី ួយៗមាន ដ�ោយប្រធានថ។ីម្ ដចូ ្នេះកម្ មាភិបាល យ�ងើ ទេ ខមំញុ្ ានប្រាកគ់ ្របល់ ្មមទញិ មនសុ ្ស៩នាក់ យ�ងើ ៨នាក់បានអសូ សបំ តុ ្រមួយសម្រាបខ់ នួល្ ខញ្ ុំបណុ ្ណោះ។ ន�ោះ បានច�ោទខថុំញ្ ា បានលចួ ទារបស់ ខញ្ ុំបានចាកចេញពកី ្ងរុ ភន្ ំពេញ នង្គ័លដចូ គ�ោ ហ�យើ ម្ នាកទ់ �ៀតបានទប់ គាត។់ ន�ៅរស�ៀលថ្ដងៃ ដែលន�ោះ ហ�យើ ហ�ោះទ�ៅខេត្តបាតដ់ បំ ង ជាទី នង្គ័ល។ មនុ ដបំ ងូ យ�ងើ បានហបូ គ្រប់ កម្មាភបិ ាល បានយកខញ្ ុំទ�ៅមនរីទ្ សេដក្ឋ ចិ ច្ ដែលខអញំុ្ ាចរកបណ្ តាញមយួ ដែលអាច ជាទីដែលច�ោទប្រកានខ់ ថុញំ្ ាជាជន នាខំ ញ្ ុំចេញទ�ៅប្រទេសថៃ។ ខញ្ ុំបានប្រាប់ គ្រាន់ បនុ ្តែបន្ទាប់មករបបអាហារបាន ចក្រពត។តិ្ ខមុញំ្ និ អាចប្រឆាងំ នងឹ កម្ មា ប្រពនរធ្ បសខ់ ំញុ្ នងិ កនូ ៗថា ខនំុញ្ ងឹ ត្រឡប់ ភិបាលឡ�ើយ ខញ្ ុំបានត្មឹរ តែបនស់ ្រន់ វលិ វញិ ន�ៅថ្មងៃ យួ ដែលប្រទេសយ�ងើ បនយ្ថ ។ ខ្មែរក្រហមបានបញ្មជា នសុ ្ស បណុ ្ណោះ។ កម្មាភបិ ាល បានវាយខញ្ ុំទាល់ តែខសញុំ្ ន្លបព់ េញមួយថ្។ងៃ ខនួល្ ប្រាណ មានសនត្ ិភាពពេញលេញ។ ទ�ោះជា ៥០នាក់ ឲ្យអសូ រទេះច្រនើ ដឹកបាវ របសខ់ ញ្ុំប្រឡ ាកដ់ �ោយឈាម។ បន្ទាប់ មកអងក្គ ារបានបញូជ្នខញុំ្ ត្រឡបទ់ �ៅ យាងណាកដ៏ �ោយ ន�ៅពេលដែល ស្ូរវ១៣០បាវ ពីភមូ ិមួយចម្ងាយ២០ កងរបសខ់ ញ្ុំវញិ ។ មនិ មានអកន្ ណាម្ នាក់ ហ៊ាននយិ ាយរកខញ្ ុំទ�ៀតឡ�ើយ ព្រោះខុញំ្ ខញ្ ុំទ�ៅដលប់ ាតដ់ បំ ងខញ្ ុំបានសម្រេចចតិ ្ត គឡី មូ ៉ែត្រយកទ�ៅគ�ោកតាសាត។ បានប្រព្តឹរ ឲត្ ្យមានកហំ សុ ។ ន�ៅកងុន្ ប្រទេសកមពុជ្ ា។ អងក្គ ារបានផ្ទេរខញំុញ្ កឹ ញាប់ឲ្យទ�ៅ ន�ៅថ្ទៃង ី១៥ ខែមេសា ឆ្នា១ំ ៩៧៥ ធ្កើវ ារន�ៅភមូ ផិ ្សេងៗ បន្ទាបព់ ីពេល ន�ៅពេលដែលកងទព័ វ�ៀតណាម ខ្មែរក្រហមបានជម្ៀល សខញ្ ុំទ�ៅភមូ ិមួយ ច្រូតកាតរ់ ួច។ ខញ្ ុំបានជញូជ្នស្វរូ នងិ បានចលូ មកប្រទេសកមុពជ្ ាន�ៅឆ្នាំ ន�ៅក្បែរព្រំដែនថៃ។ ខ្មែរក្រហមបាន អង្កាមយកទ�ៅទកុ ដាកន់ �ៅកងនុ្ ជង្រុក។ ១៩៧៩ ខញ្ ុំបានប្រមលូ ប្រជាជនន�ៅ បង បានធ្កើវ ារន�ៅកងុន្ រ�ោងកនិ ស្ូវរ កងនុ្ ភមូ ិ ដ�មើ ្បីង�បើ ឡ�ងើ ប្រឆាងំ នងឹ ខ្មែរ ប្រាបប់ ្រជាជនឲ្យចះុ ឈ្មោះរបសព់ កួ គេ ជាមួយគ្នា។ គាតត់ ្រវូ បានច�ោទ ក្រហមដ�ោយប្រដើ បំ ង នងិ កាបំ តិ ។ នងិ មខុ ងារ ដចូ ្នេះគេអាចត្រឡបទ់ �ៅធ្ើវ ប្រកានជ់ ាជនជាតវិ �ៀតណាម ហ�យើ បន្ទាប់មកខញ្ ុំបានត្រឡបទ់ �ៅកពំ ងច់ ាម ស្វែងរកប្រពនធ្ នងិ កនូ ៗរបសខ់ ។ញំុ្ ការងារចាសរ់ បសគ់ េវញិ ។ ប្រជាជនខ្លះ បានបញូជ្នទ�ៅសម្លាប់។ ពរី ថ្បងៃ ន្ទាប់ ទ�ោះជាយាងណាកដ៏ �ោយ អក្ន ភមូ និ �ៅ មក អងក្គ ារបានយកប្រពននធ្ ងិ កនូ ៗ បាននយិ ាយថា គេជាភ្នាកង់ ារគយ ឬ ទីន�ោះបានប្រាបខ់ ថំុញ្ ា ប្រពនរ្ធ បសខ់ ំុញ្ របសប់ ងទ�ៅសម្លាបទ់ �ៀត។ បង អាច ឪពកុ របសន់ ាង នងិ បងប្អូនប្សរុ ស្ីរ នាយទាហាន។ ទ�ោះជាយាងណា ខញ្ ុំបាន នងិ កនូ ៗរបសយ់ �ងើ ត្វរូ បានខ្មែរក្រហម បរូត្ ឈ្មោះរបសខ់ ញ្ ុំទ�ៅជាសខុ ចាន់ ហ�យើ នយិ ាយភាសាវ�ៀតណាម បនុ ្តែគាត់ បានប្រាបថ់ ា ខជំុញ្ ាកមកម្ ររ�ោងចក្រ។ សម្លាប់បាតហ់ �យើ ។ ខញ្ ុំបានរកសាកសព ថ្បងៃ ន្ទាប់មក ភ្នាកង់ ារគយនងិ ទាហាន ជាជនជាតខិ ្មែរ។ របសព់ កួ គេ បនុ ្តែ អ្វីដែលខញ្ ុំបានរក ឃ�ញើ ន�ោះ គជឺ ាមនរទី្ សនសតិ្ ខុ មួយ។ ត្វូរ បានយកចេញទ�ៅដាកក់ ងុន្ រថយនត្ ថ្មៃង ួយ កម្ មាភិបាលដែលធ្កើវ ារ ជាច្រនើ គ្រឿង ហ�យើ មនិ ត្រឡប់ ន�ៅកងុន្ សហករណ៍ បានយកទាពរី មកវញិ ឡ�ើយ។ ឲ្យខចុញំ្ ញិ ្មចឹ ។ គាតប់ ានសន្យាថាន�ៅពេល ដែលទាធផំ ្តលព់ ង គាតន់ ងឹ ចែកចណំ ែក ពងទាជាមួយខ។ំុញ្ ទ�ោះយាងណា ប៊ាង ពវី ន័ ត្ នងិ វេនី ខកហ្ក ៀល 54 មជ្ឈមណឌ្ លឯកសារកមពុជ្ ា
ស្វែងរកការពតិ -ទំព័រស្រាវជ្រាវរកគ្ួរសារ លេខ២៤៦ ខែមិថុនា ឆ្នា២ំ ០២០ ព្រឹតកិត្ ារណ៍ ថ្១ងៃ ៥មេសា ឧក្រិដក្ឋ មមម្ យួ កុងន្ របបកមជុព្ ាប្រជាធបិ តេយ្យ កៅ សំ រទិ ្ធ (តពីលេខមនុ ) ន�ៅឯខាងជ�ងើ ស្ពានទី២ ឯណ�ោះ ក�ៅ សរំ ទិ ធ្ ខ្សែដែលដ�រើ សងឹ មនិ ក�តើ ដ�ោយសារ វញិ មានពកួ យ�ោធាអាវខ្មៅមួយក្ុរម តែចណំ ង យកទ�ៅអារ.កសម្លាបន់ �ៅ ឈរយាមផ្លូវទ�ៅកានស់ ាលាសង្កាត់ ចណំ ងដត៏ ងឹ ស មានការឈចឺ ាប់ គមុ ្ព ោតព្រៃខាងលចិ ចម្ងាយប្រមាណ គ�ោកធក្ល ល�ដើ ែលកាតត់ ាមភមូ សិ ង្កែ។ ហសួ ប្រមាណ កស៏ ្រែកជេរពកួ យ�ោធា ១០០ម៉ែត្រពកី ន្លែងប្រជុំ។ ពកួ ក្ុមរ ន�ោះចាបខ់ នួល្ មនសុ ្សម្ នាដែល អាវខ្មៅថា «ពកួ អាត្វរូ គ្រាប!់ ពកួ អ្ហែង ល�ោកមាព្រំ រី មនិ ត្វរូ បានពកួ យ�ោធា ធ្ដើវ ណំ �ើរឆង្ល កាតដ់ �ោយមនិ រ�សើ មខុ ។ ចងដៃអញឈយឺ ាងនេះ ឆាប់យក ចង្អុលមខុ ឲ្យទ�ៅឈរតម្រងជ់ រួ ដ�មើ ្ីប ល�ោកមាព្រំ រី យលស់ ភាពការណ៍ អញទ�ៅសម្លាបទ់ �ៅ! យកទ�ៅអារ.ក ចងស្លាបសេកដចូ អក្ន ផ្សេងឡ�ើយ។ ពេលន�ោះថា ប្រាកដជាមានការសម្លាប់ ឬវ៉ៃច�ោល កវ៏ ៉ៃទ�ៅ អញមនិ ខ្លាចស្លាប់ ឃ�ញើ ដចូ ្នោះ តាសកុ កច៏ ង្អុល នងិ មនសុ ្សជាមនិ ខាន ទ�បើ បានជាគាត់ ទេ ធ្បើវ ដវិ តនត្ ដ៍ ចូ តែគ្នាទេត�!ើ » ស្រែកថា «ចះុ ចកម៏ និ ចងអាម្នាកន់ េះ សតុល្ ចតិ យ្ត ាងខ្លាងំ ន�ៅពេលដែលគាត់ ពេលន�ោះសមមិតយត្ កី ានក់ ាបំ តិ មួយ ផងទ�ៅ?» សមមិត្ត សមី៊ ដែលន�ៅ បានឃ�ញើ ពកួ អាវខ្មៅឃាតខ់ នួល្ ល�ោក សមមតិ ធ្ត ាកម៏ ានកានក់ ាបំ តិ ត្នោតមយួ ក្បែរន� ោះក៏តបថ ា «ម្ នាកន់ េះជាអកន្ ឪពកុ ខញំុ្ ល�ោកអាចារ្យ យាន នងិ ល�ោក ដែរ នងិ គគនី្ ្នាប្រមាណ១០នាកទ់ �ៀត មលូ ដ្ឋានចាស់ មានប្រវតត្ ិលទអ្ េ»។ មាវន ដែលជះិ កងត់ ាមផ្លូវន�ោះ។ សទ្ ុះទ�ៅទាញល�ោកមាខាន់ ល�ោក តាសកុ កត៏ បថា «អ�ើ ម�លើ អកន្ ណា ពកួ គាតត់ ្វូរ ក្រមុ យ�ោធាចាបច់ ង អាចារ្យ នល់ នងិ ៨នាកផ់ ្សេងទ�ៀត មានប្រវតត្ ិលឲអ្ ្យទ�ៅផទ្ ះវញិ ទ�ៅ»។ នងិ នាខំ នួល្ ទ�ៅឲ្យអងយុគ្ ជាមួយអក្ន ជាប់ ឲ្យក្រោកឈរ រតឹ ចណំ ងឲ្យកានត់ ែ ល�ោកព្រំ រី ដែលកាលន�ោះមានអាយុ ចណំ ងផ្សេងទ�ៀតន�ៅវាលស្រែ តងឹ ជាងមនុ គរឺ តឹ ទាលត់ ែកែងដៃជាប់ ៣០ឆ្នាគំ ត់ ធ្លាបឆ់ ងល្ កាតក់ ារប្រយទុ ្ធ ក្បែរស្ពាន។ គ្នា ហ�យើ ចងភ្ជាប់គ្នាមួយខ្សែ៥នាក់ កងុន្ សមរភមូ ចិ ្រនើ ដង បានសច្ចាកងនុ្ ចតិ ្ត យវុ ជនហ�ឿន អាយ១ុ ៧ឆ្នាំ ដៃជាប់ តងឹ សងឹ តែខងន្ ទលន់ ងឹ ខង្ន ។ ពកួ ពេជ្ឈ ថានងឹ តដៃឲ្យបានមនុ គេចាបច់ ងបណំ ាច់ ចណំ ងន�ៅមនិ ឆ្ងាយបនុ ្មានពឡី ានតា ឃាតចាបអ់ សូ ជនរងគ្រោះទាងំ ២ តែនងឹ ស្លាបដ់ ចូ តែគ្នា។រូបគាត់ សមមតិ ្ត សកុ បានឃ�ញើ យ�ោធាអាវខ្មៅបីបនួ សម៊ី ល�ោកអាចារ្យនល់ ល�ោក នាកច់ ាកស់ ្រា.សចេញពកី ានផកឹ ន�ៅ មាខាន់ ធ្លាប់បសួ រ�ៀនជាមួយគ្នាន�ៅ កងនុ្ ឡ ាន ហ�យើ ម្ នាកក់ ងុន្ ចណំ �ោមអក្ន វត្តគ�ោកធកល្ ។ កងនុ្ ចណំ �ោមជនរងគ្រោះ ទាងំ ន�ោះទាញកាបំ តិ មួយចេញមក ទាងំ ១០នាកដ់ បំ ងូ ដែលពកួ អាវខ្មៅទ�បើ ស្រាយក្រណាតរ់ ចុំ េញរួចគ្រវីដ�រើ សដំ �ៅ នងឹ ប្រលយ័ គមឺ ានល�ោកមាខាន់ នងិ ទ�ៅអក្ន ជាបច់ ណំ ង។ យ�ោធាម្ នាកន់ �ោះ ល�ោកអាចារ្យនលផ់ ងដែរ។ ប្រហែល ឈ្មោះ យី មានអាយ២ុ ២ឆ្នាជំ ាអក្ន ជាដ�ោយសារតែរ�ឿងហងនឹ្ ទ�ើបសមមិតត្ ភមូ គិ �ោកធកល្ ដែលន�ៅមនិ ឆ្ងាយបនុ ្មាន សម៊ី ដាកគ់ ទូ អងយុគ្ មនិ ឆ្ងាយបនុ ្មានពី ពីភមូ តិ ្រពាងំ វែង។ ល�ោកមាខាន់ ល�ោកព្រំ រី នងិ ព�ោលថា «ប�ធើ ្បើវ ែប ដែលដៃគាតស់ ្លាកខ់ ្យលដ់ �ោយសារ ហងឹន្ ស្លាបប់ ្រជាជនអសហ់ �យើ »។ មជ្ឈមណ្ឌ លឯកសារកមជពុ្ ា 55
លេខ២៤៦ ខែមិថុនា ឆា្ន២ំ ០២០ ស្វែងរកការពិត-ទពំ រ័ ស្រាវជ្រាវរកគ្រួសារ ក្រោយពីប្រលយ័ ជីវតិ ក្រុមដបំ ងូ បានទ�ៅធ្ើបវ ាតកុ មឯ្ម ណាទេ»។ ដណំ �ើរទ�ៅមខុ ទ�ៀត។ ល�ោកមារី សរួ ហ�យើ ពកួ ក្មុរ ពេជ្ឃឃាតបានត្រឡប់ សដំ ីតវាបែបនេះបានធ្ឲើវ ្យពកួ វា សមី៊ ថា «បងទ�ៅណាទ�ៀត?» សមី៊ មកជនរងគ្រោះបន្ទាបទ់ �ៀតដែលជា ខងឹ ហ�យើ ទាញចន្ទលរ់ ទេះវាយគាត់ ឆ្យើល ថា «ទ�ៅភមូ គិ �ោកធក្ល ។ ល�ោក ក្ុរមទី២។ មានបុរសម្ នាកន់ �ៅពេល ដលួ សន្លប់។ មួយសនទ្ ុះក្រោយមក ប្អូនកភុំ ្ចលេ ទ�ៅប្រាប់បងប្អូនយ�ងើ ឲ្យ ឃាតកឲ្យក្រោកឈរដ�មើ ្របី តឹ ខ្សែចណំ ង គាតក់ ដ៏ ឹងខនួល្ ខ្លះៗ ហ�យើ នយិ ាយដ�ោយ ទកុ ដាកអ់ កន្ ទាងំ ន�ោះ (សពជនរង គាតក់ ស៏ ្រែកឡ�ងើ ថា «ជយ�ោបដវិ តន្ត ៍ មម�ើមមាយស្ដាប់មនិ បាន ចពំ េល គ្រោះ) ផង»។ មួយសនទ្ ុះមក តាសកុ កមពុជ្ ា!»។ តាសកុ កស៏ ្រែកតបថា ដែលពកួ ពេជ្ឃឃាតត្រឡប់មកយក ដ�រើ មកប្រាប់បន្ថែមទ�ៀតថា «មិតឯត្ ង «បដវិ តនត្ ច៍ �ោរម្រាយអ្ហែងអី ប�អើ ញមនិ ជនរងគ្រ ោះផ្សេងទ�ៀតទ� ៅប្រហ ារ ទ�ៅកបខ់ ្មោចផង ហ�យើ ដ�រើ ប្រមលូ ទានម់ កដលផ់ ងនាគំ ្នាបះបោ�ររកកាប់ កយ៏ កកាបំ តិ អារ.កគាតស់ ្លាបន់ �ៅនងឹ ផ្គាកព់ ថូ �ៅយកទ�ៅទកុ កងនុ្ រ�ោងយាម អញ?» ពេលន�ោះយ�ោធាម្ នាក់ កន្លែងន�ោះតែមងដ្ ទ�ៅ។ ន�ៅចងុ ភមូ ិ»។ ន�ៅពេលដែលពកួ ន�ោះ បានរ�សើ យកប្រែករទេះដែលបាកជ់ ា យវុ ជន ហ�ឿន (ដែលមនុ ន�ោះ ចេញទ�ៅផតុ ល�ោកមា ដ�រើ ប្រាបអ់ ក្ន ២កណំ ាត់ ដែលគេទកុ ច�ោលន�ៅវាល ឃ�ញើ ពកួ ពេជ្ឈឃាតផកឹ ស្រាល�ឡើ ាន) ភមូ ិឲ្យប្រមលូ ផ្គាកព់ ថូ �ៅទ�ៅទកុ ន�ៅ ស្រែសពំ ងគាតដ់ លួ ហ�យើ ម្ នាកទ់ �ៀត កពំ ងុ ជាបច់ ណំ ងអងយុគ្ រងច់ ាវំ េន រ�ោងយាម ហ�យើ គាតទ់ �ៅយកចប យកកាបំ តិ ទ�ៅអារ.កគាត់ បាញ់ មរណៈដ�ោយគ្មានកសដី្ ង្មឃឹ បនចតិ្ ណា ន�ៅឯផទ្ ះដ�មើ ្កីប បស់ ព។ ឈាមឆ្វាច ប្រកាចស់ ្លាបន់ �ៅចពំ �ោះ ឡ�យើ តែខណៈដែលឃ�ញើ តាសកុ ដ�រើ ពេលទ�ៅដលល់ ានពឃិ ាត ល�ោក មខុ ជនរងគ្រោះផ្សេងទ�ៀត។ បរុ សម្នាក់ មកក្បែរប្រមែប្រមលូ សេចកកីដ្ ្លាហាន មា សតុល្ ចតិ ្តស្ទរើ ទនជ់ ងង្គ ដ់ លួ ដ�ោយ មានមខុ មាតស់ ្អាតបាតដចូ កនូ កាតច់ និ នយិ ាយអងរ្វ ថា «អអ៊ំ �ើយខអុំញ្ តដ់ ឹងអី សារឃ�ញើ សព ៣៧នាក់ រណូក ដែលជាបច់ ណំ ងអងយុគ្ រងច់ ាវំ េន ទេ ខញ្ ុំទ�បើ នងឹ មកពរី ហាលព្រួលល្ងាច រណែលគរជ�ងើ ល�គើ ្នាក្បែរគមុ ្ព ោតព្រៃ ប្រលយ័ មានការតកស់ តុល្ យាងខ្លាងំ មញិ នេះឯង»។ តាសកុ សមងឹល្ មខុ រួច ដែលសពនមិ ួយៗមានក្បោលស្ទរើ តែ គាតស់ ្រែកទ្រហ�ោយបំ ែរបនគ់ ណុ ក៏បញ្ជាយ�ោធាម្ នាកថ់ ា «លែងវាទ�ៅ ដាចច់ េញពីដងខនួល្ ផ្ទៃមខុ ជ�ោគជាដំ �ោយ គណុ ឪឲ្យជយួ ។ ល�ោកមាព្រំ រី ឃ�ញើ វាន�ៅក្មេងឈាមរាវទេ»។ ជាមហា ឈាម។ គាតប់ ីសពល�ោកអាចារ្យ ល�ោកឪពកុ ខសុញំ្ តថិ្ កងុន្ ចណំ �ោមជនរង សណំ ាងបំផតុ មនិ មែនតែសម្រាបហ់ �ឿន នល់ ល�ោកមាខាន់ នងិ ល�ោកមាយី គ្រោះក្មុរ បន្ទាបដ់ ែលមានចនំ នួ ១០ ម្ នាកទ់ េ តែយវុ ជន៣នាកទ់ �ៀត (ភាត់ ទ�ៅដាកន់ �ៅម្លបឈ់ �ើ ចណំ ែកសាកសព នាក់ កងុន្ ន�ោះមានទាងំ ល�ោកអាចារ្យ ននួ នងិ ងក៉ិ ) ដែលអងយុគ្ ក្បែរគ្នាក៏ ដទៃទ�ៀត គាតក់ ាតច់ ណំ ងមនុ នងឹ កប់ យាន ពេទ្យផាត់ នងិ ល�ោកមា វន ត្វូរ បានដ�ោះលែងដែរ។ ហ�ឿន អរពេក កងុន្ រណ្ត ៅរួម។ ដ�មើ ្ជបី ាការងាយស្លួរ ផងដែរ។ មនិ ដឹងខនួល្ ថាឈអឺ ីទេ ទាលត់ ែទ�ៅដល់ ប្រាប់បងប្អូនឲ្យស្វែងរកន ាពេលក្រ ោយ កងុន្ អឡំ ងុ ពេលដែលពកួ ពេជ្ឈឃាត ផទ្ ះទ�បើ ឈដឺ ៃដែលស្លាកខ់ ្យលដ់ �ោយ គាតដ់ ាកស់ ពអកន្ ដែលគាតស់ ្គាលក់ ងនុ្ កពំ ងុ ប្រលយ័ ពកួ យាមផ្លូវបានឃាត់ សារចណំ ង រមលួ ខនួល្ ប្រកាចប់ ្រកនិ ទសិ ដ�ៅផយុទ្ ពសី ពដទៃ។ ដ�ោយឡែក អកន្ បរទេះម្ នាកឈ់ ្មោះ តិ ដែលគេតែង ហ�មើ ចេញទឹករងៃដចូ ដៃសាកសព។ សពល�ោកឪពកុ ខុញំ្ គាតដ់ ាកឈ់ �ើ ហ�ៅគាតថ់ ាចនិ តិ កពំ ងុ បររទេះគ�ោ ល�ោកមាព្រំ រី គជឺ ាប្រជាជនតែ មួយកណំ ាតព់ លី �ទើ កុ ជាការចណំ ាមំ នុ ម្ នាកឯ់ ងកងុន្ គ�ោលបណំ ងទ�ៅលេងបង ម្ នាកគ់ តដ់ ែលអងយុគ្ ម�លើ ហេតកុ ារណ៍ នងឹ លបុ ដី។ ប្អូនគាតន់ �ៅឯកពំ ងក់ ីដ្ ដែលជាភមូ ិ នាពេលន�ោះសងឹ តែពីដ�មើ ដលច់ ប់។ ន�ៅពេលធ្ដើវ ណំ �ើរកាតត់ ាមភមូ ិ កណំ �ើតរបសគ់ ាត។់ ជាអកសុ ល គាត់ គាតឃ់ �ញើ មានស្រា.សមួយកានដាក់ សង្កែ ពកួ ក្រុមឃាតកបានសម្លាប់ ទ�ៅដលច់ ពំ េលពកួ អាវខ្មៅកពំ ងុ ចាប់ ល�ឡើ ានរបសព់ កួ កងការពារ នងិ ឃ�ញើ បុរសៗមួយចនំ នួ ដែលវាជបួ ន�ៅតាម មនសុ ្សគ្មានរ�សើ មខុ ។ ពកួ វាឲ្យគាត់ ពកួ ពេជ្ឈឃាតចេញចលូ ផកឹ ស្រវឹងជ�ោក ផ្លូវ។ ជនរងគ្រោះម្ នាកក់ ងនុ្ ចណំ �ោមអក្ន ចះុ ពរី ទេះ តែគាតជ់ ជែកតវាថា «រ�ឿង ជា។ំ ក្រោយពកី ារប្រហារជនរងគ្រោះ ទាងំ ន�ោះឈ្មោះ ន�ៅ ត្វូរ ជាអំ៊បង្តើក អីដែលពកួ អ្ហែងចាបអ់ ញ? អញគ្មាន ទាងំ ៣ក្រមុ ហ�យើ ពកួ វារ�ៀបចបំ នត្ របសព់ េជ្ឈឃាត យ។ី មានអកន្ ដឹងពី 56 មជ្ឈមណ្ឌ លឯកសារកមជពុ្ ា
ស្វែ ងរកការពិត-ទំព័រស្រាវជ្រាវរកគ្ួរសារ លេខ២៤៦ ខែមថិ ុនា ឆាន្ ២ំ ០២០ រ�ឿងន�ោះថា ពីដបំ ងូ យី ស្ទាកស់ ្ទរើ មនិ ធក្ល បានឆ្ៀល តចលូ ទ�ៅប្រាប់យាយទជឺ ា នេះគចឺ ាបច់ ងតែមង្ត ដ�ោយមនិ រ�សើ ចងស់ ម្លាប់គាតទ់ េ គគឺ ្រានត់ ែធាក់ឲ្យ ម្ តាយថា«ម៉ែអ�ើយអន៊ំ �ៅស្លាបហ់ �យើ មខុ ដ�ោយប្រើវល្ល៍ិ នងិ ខ្សែគ�ោពីរ�ោង ដលួ ហ�យើ ឲ្យធ្ពើវ តុ ជាស្លាប់ បនុ ្តែអ៊ំ ខញ្ ុំទ�ៅជយួ គាតម់ និ ទាន»់ ។ ន�ោះជាការ សបិ ្បកម្មន�ៅកងុន្ វតត្ ហ�យើ ក៏មានខ្សែ ន�ៅបានស្រែកខ្លាងំ ៗថា «យ�សើ អាកនូ នយិ ាយបភំ ្កលៃ ារពតិ ដ�មើ ្បីលបុ លាង នឡី ងុ នងិ ក្រណាតស់ ្បងល់ �ោកផង ចងស់ ម្លាប់ឪឯងផង?» ពេលន�ោះយី ទង្ដើវ ឃ៏ �ោរឃ�ៅព្រៃផ្សៃរបសវ់ ា។ ដែរ។ ពកួ វាលកូ ហ�ោប៉ៅ�យកថ្នាជំ កន់ ងិ ដែលប្រហែលជាខ ្លាចបែកក ារណ៍ ទ� ៅ ន�ៅឯវត្តគ�ោកធក្ល ឯន�ោះ បាតកុ រ ដែកកេះពជី នរងគ្រោះអសគ់ ្មានសល។់ ដលត់ ាសកុ ថាត្ូវរ រូវគ្នាជាមួយខ្មាងំ មយួ ក្មុរ ប្រមាណ ៣០-៤០នាកក់ ពំ ងុ មនសុ ្សប្រមាណ១០០នាក់ ដែលជាប់ កអ៏ ារ.កសម្លាប់គាតត់ ែមង្ត ទ�ៅ។ ជគំុ ្នា ន�ៅពេលឮសរូន្ កាភំ ្ងើល ពកួ គាតក់ ៏ ចណំ ង ត្វរូ បានពកួ វាឲ្យអងយុគ្ សណូត្ក មានយវុ ជនអក្ន ធ្ដើវ ណំ �ើរ នងិ រតគ់ េចតាមវាលស្រែទ�ៅទសិ ខាងជ�ងើ ជ�ងើ ជាជរួ កងុន្ ទីធ្លាវត្ត មួយចនំ នួ ទ�ៀត បុរសៗអកន្ ភមូ ដិ ែលពកួ វាហ�ៅឲ្យចេញ នងិ ខាងលចិ បែកគ្នាអស។់ បុរសម្ នាក់ ដែលវាចាបព់ ីទសិ ខាងក�តើ ត្វរូ វាចង ពផី ទ្ ះចនំ នួ ២៥នាកទ់ �ៀតកត៏ ្វរូ បានពកួ ឈ្មោះមានត្រូវគ្រាបក់ ាភំ ្ងើល អឹម ទកុ ន�ៅរបងវត្តក្បែរខ្លោងទ្វារចលូ វត។្ត វាចាបច់ ងដែរ។ ប្រហែលជាប្រញាប់ ៧៩ស្លាបន់ �ៅភមូ ថិ ្នលច់ ាសប់ ្រមាណ ខាងត្ូបងទីន�ោះបនចតិ្ គជឺ ាទីដែល បន្តដណំ �ើរទ�ៅភមូ គិ �ោកធក្ល ទ�ៀតទ�បើ ៥០០ម៉ែត្រខាងជ�ងើ វត។ត្ តាសកុ ចតឡ ាន។ ពកួ វាមនិ ទានស់ ម្លាប់ ហ�យើ ចាតត់ ាងំ ពកួ អាវខ្មៅរាយគ្នាជា ២ខ្សែពទ័ ្ធ ពសូ ាគី ជាអក្ន មលូ ដ្ឋានចាសម់ ក យ�ោធាមួយចនំ នួ ឲ្យបណ្តើរទ�ៅ ភមូ តិ ាភ្ញាដែលន�ៅខាងលចិ វត្តគ�ោកធកល្ ពីភមូ ិតាភ្ញា ដែលក្លាហាន នងិ សដំ ីបាន កពំ ងក់ ។ីត្ កងុន្ ចណំ �ោមអក្ន ទាងំ ន�ោះមាន បាញគ់ រំ ាមពេញភមូ ិ។ ប្ុសរ ៗត្វូរ បាន ផងដែរន�ោះបានតវានងឹ ពកួ ទាហាន យវុ ជនម្ នាកឈ់ ្មោះឈង់ ដែលរសន់ �ៅ ពកួ វាបងខំឲ្ ្យទ�ៅប្រជនំុ �ៅឯវត្ត បនុ ្តែ អាវខ្មៅថា «កាលពមី និ ទានប់ ានរដឋ្ ជាមួយបងស្នរី �ៅភមូ តិ ្រពាងំ វែងមនិ បរុ សៗខ្លះដែលភាគច្រនើ ជាអកន្ មលូ ដ្ឋាន អំណាចពកួ មិតឯត្ ងហ�ៅពកួ ខថំុញ្ ាពកុ ៗ ឆ្ងាយបនុ ្មានពសី ្ពានទី២។ នាថ្កងៃ �តើ ចាសស់ ម្រេចចតិ ្តទ�ៅប្រជដំុ �ោយសារ ពេញមាត។់ ឥឡវូ បដវិ តន្ត ប៍ ានជ�ោគ ហេតនុ �ោះ គាតក់ ្រោកពីព្រលឹមទ�ៅ តែការចងដ់ ឹងចងឮ់ ។ បងទីវ វចិ ារតន៍ ជយ័ ចកប៏ ែរទ�ៅជាចងពកុ ឯងទ�ៅ យករទេះពីភមូ ិម្កាក់មកទកុ ន�ៅផទ្ ះវញិ ដែលកពំ ងុ ន�ៅលេងន�ៅផទ្ ះបងទីវ វញិ ?» គ្មានពកួ អាវខ្មៅម្ នាកណ់ ាតបត តែជាអភព័ ្វ ដែលគាតប់ ររទេះមកផទ្ ះ សារនិ ន�ៅក្បែរវតត្ ភយ័ នងឹ សរូន្ កាភំ ្ងើល ទ�ៅគាតវ់ ញិ ទេ។ វញិ កជ៏ បួ នងឹ ពកួ ក្រុមឃាតកន�ៅភមូ ិ ករ៏ តព់ នួ កងនុ្ ច្បោរអពំ �ៅ បនុ ្តែន�ៅពេល ខណៈពេលដែលកពំ ងុ មានការ សង្កែឃាតខ់ នួល្ នងិ ចាបច់ ង។ ន�ៅពេល ឃ�ញើ សមមិត្តប�នើ ប្រធានយ�ោធា ចាបច់ ងន�ោះ គេឃ�ញើ សមមិតអត្ នុ៊ ដែលគេបណ្តើរគាតទ់ �ៅដលម់ ខុ ផទ្ ះ ស្ុករ ថម្ ីដែលជាមនសុ ្សស្គាលគ់ ្នាកាល ដ�រើ ចលូ ទ�ៅកងុន្ បរវិ េណវត្ត ហ�យើ ជបួ ឈង់ កស៏ ្រែកទ្រហ�ោយដំ ាក់បងស្រី ន�ៅការដ្ឋានទនំ ប់ម្កាក់ កស៏ ម្រេចចតិ ្ត នយិ ាយជាមួយសមមិតស្ត ម៊ី ដែលជា ថា «បងអ�ើយ! ប្អូនមនិ សង្មឃឹ ថានងឹ ទ�ៅប្រជដុំ ែរ។ មនសុ ្សស្គាលគ់ ្នា។ មនិ ដឹងជាពកួ បានរសទ់ េ»។ បងស្ររី បសឈ់ ងភ់ ាងំ យវុ ជនអាយ២ុ ៣ឆ្នាមំ ្ នាកឈ់ ្មោះ គាតន់ យិ ាយគ្នាថា ចខ្លះទ�បើ បានជា ស្មារតី គ្មានពាក្យអីវ្តបមកប្អូនវញិ ស�ៀវ សផុ នុ ដែលរសន់ �ៅឯភមូ ថិ ្នល់ ម ានបញ្ាជឲ្យចងស្លាបសេកគ ាត់ ឡ�ើយក្រៅពកី ារស�ោកសង្រេង។ តាសតិ ក្បែរថ្នលជ់ ាតចិ ម្ងាយ៩គឡី ូ ហ�យើ បណ្តើរចេញទ�ៅចងភ្ជាបន់ ងឹ ក្ុមរ ឃាតកបានចេញពីភមូ សិ ង្កែទ�ៅ ម៉ែត្រពីទីន� ោះបានឮ ដ�មើ ស្វាយព្រៃមួយដ�មើ ដែលន�ៅមនិ ដលភ់ មូ គិ �ោកធក្ល បានឃ�ញើ ក្ុមរ ្ងើល អឹម៧៩ជាច្រនើ គ្រាប់។ គាត់ នងិ អ្ន ឆ្ងាយបនុ ្មានពឡី ានតាសកុ ។ គដឺ �មើ បាតកុ រឈរព្រោងព្រាតកធ៏ ្កើវ ារបាញ់ កភមូ អិ នទ្ ះសាចងដ់ ឹងនវូ ហេតកុ ារណ៍ ស្វាយន�ោះហ�យើ ដែលកាលពមី ួយ រះ។ ពេជ្ឈឃាតធា បានដ�រើ ពផី ទ្ ះមួយ ដែល ខែមនុ មានស្លាកស្នាមចម្លែកធ្ឲើវ ្យអក្ន ទ�ៅផទ្ ះមួយសមុតល្ ប្រជាជនសរួ រកផ្គាក់ កពំ ងុ ក�តើ ឡ�ងើ ន�ោះយាងខ្លាងំ ។ ពថូ �ៅ ដែលយកទ�ៅប្រធើ ្ើបវ ាតកុ ម។ម្ មនិ ដចូ កាលន�ៅត្រពាងំ វែងដែល (តទៅលេខក្រោយ) ពេជ្ឈឃាតយី ដែលមានផទ្ ះន�ៅគ�ោក មានការប្រជសំុ និ មនុ នងឹ ចង តែល�កើ មជ្ឈមណឌ្ លឯកសារកមពុជ្ ា 57
លេខ២៤៦ ខែមថិ ុនា ឆា្ន២ំ ០២០ ស្ែវងរកការពិត-ទំពរ័ ស្រាវជ្រាវរកគ្ួរសារ បពាជ្ ីឈ្មេ ឵ះអកន្ ដែលបានស្ល឵ប់ នៅកងុន្ របបខ្មែរក្រហម ចារទកុ កងុន្ ស�ៀវភៅរឭំ ក វិពា� ាណកនខ្ ន្ធ ៃមជ្ឈមណ្ឌ លឯកសារកមពុជ្ ា វា៉ន់ថាន់ ពៅដារ៉ា និង ឡុ ង ដានី (តពីលេខមនុ ) ទី សែម មានអាយ៣ុ ៣ឆ្នាកំ ងុន្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦ មាន ខ្មែរក្រហមសម្លាប់ ទឹម ស៊ី ន� ៅថ្ទងៃ ី១៨ ខែមនី ា ស្កុរ កណំ �ើតន�ៅស�ៀមរាប ខេត្តស�ៀមរាប ជាកនូ របស់ ឆ្នា១ំ ៩៧៧។ អំ៊ ទី សផំ នុ នងិ អស៊ំ ្រី ហរូ នី មានប្រពនឈធ្ ្មោះ ន រាវី មានកនូ ប្សរុ ២នាកន់ ងិ ស្ីរ ១នាក់ ត្រូវបានខ្មែរក្រហម ទមឹ សារនិ អតតី ទាហានជ�ងើ ទឹក ត្វូរ បានខ្មែរក្រហម ចាបខ់ នួល្ ន�ៅអូរត្របែក ថ្ទៃង ី១៨ ខែសហី ា ឆ្នា១ំ ៩៧៦ ចាបខ់ នួល្ កងុន្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦។ ខ្មែរក្រហមចាប់បញូជ្ន ទឹម ហ�យើ បញូជ្នទ� ៅឃឃុំ ាងំ ន� ៅគកុ ទលួ ស្លែងកងនុ្ ផទ្ ះ ក សារនិ ពីភមូ តិ ាឡី ទ�ៅដលគ់ កុ ទលួ ស្លែងន�ៅថ្ទៃង ី៣០ ឬ បន្ទបធ់ ំ ០២ បន្ទបត់ ចូ ១១។ (គ្មានកងនុ្ បញ)្ជី ។ ៣១ ខែសហី ា ឆ្នា១ំ ៩៧៦ នងិ សម្លាបន់ �ៅថ្ទៃង ី៦ ខែធូន្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦។ ទឹម កុយ ម ានអ ាយ២ុ ៥ឆ្ នាកំ នុង្ ឆ្ នា១ំ ៩៧៧ មានស្រុកកណំ �ើតន� ៅបារាយណ៍ ខេតកត្ ពំ ងធ់ ំ ជាកនូ ទឺ ទយុ ហុ ង ម ានអ ាយ៣ុ ៧ឆ្ នាកំ ងនុ្ ឆ្ នា១ំ ៩៧៧ របសព់ ូ អកុ៊ ន នងិ មងី យនិ ហនួ ត្រវូ បានខ្មែរក្រហម ជាកនូ របសអ់ ំ៊ ទឺ ស�ៀង នងិ អសំ៊ ្ីរ ខ�ៀវ សនិ៊ មានប្រពន្ធ ចាបខ់ នួល្ ន�ៅកងពល៣១០ ថ្ទងៃ ី៦ ខែកុមភ្ ៈ ឆ្នា១ំ ៩៧៧។ ឈ្មោះ សូ សាម�ឿន មានកនូ ប្ុរស ២នាកន់ ងិ ស្រី ២នាក់ (គ្មានកងុន្ បញ)្ជី ។ ត្វរូ បានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ន�ៅមនរទី្ ស-៨ ឡ ានទឹក ថ្ទៃង ី ៣១ខែមករា ឆ្នា១ំ ៩៧៧។ ខ្មែរក្រហមសម្លាប់ ទឺ ទយុ ទមឹ យ៉ាន ហ�ៅ ស៊ាន មានអាយ២ុ ០ឆ្នាកំ ងនុ្ ឆ្នាំ ហងុ ឬ ទឺ ទយុ ហេង ន�ៅថ្ទងៃ ី២៣ ខែកុមភ្ ៈ ឆ្នា១ំ ៩៧៧ ១៩៧៧ ម ានស្ កុរ កណំ �ើតន� ៅស្ទោង ខេតកត្ ពំ ងធ់ ំ បន្ទាបព់ ជី ាប់ឃឃុំ ាងំ អសរ់ យៈពេល ២៤ ថ្។ៃង ជាកនូ របសព់ ូទឹមសក៊ុ នងិ មងី រត័ ន្ឡងុ ត្ូវរ បានខ្មែរក្រហម ចាបខ់ នួល្ ឋាមពល ថ្ទៃង ី២២ ខែកុមភ្ ៈ ឆ្នា១ំ ៩៧៧។ ខ្មែរ ទយុ វនា៉ ់ មានអាយ៣ុ ០ឆ្នាំ កងនុ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៧ មាន ក្រហមសម្លាប់ ទឹម យាន ន�ៅថ្ទងៃ ី១២ ខែមនី ា ឆ្នាំ ស្រុកកណំ �ើតន�ៅកងមាស ខេតក្ត ពំ ងច់ ាម ជាកនូ របសព់ ូ ១៩៧៧ បន្ទាបព់ ជី ាប់ឃឃុំ ាងំ អសរ់ យៈពេល ១៩ ថ្។ៃង ទយុ ហ៊ាង នងិ មងី គមឹ ហន៊ មានប្រពនឈធ្ ្មោះ ឯក លាត ហ�ៅ មលូ មានកនូ ស្រី ១នាក់ ត្ូវរ បានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ទមឹ ស៊ ី មានអ ាយ១ុ ៩ឆ្នាកំ ងនុ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៧ មាន ន�ៅកងពល៣១០ ថ្ទងៃ ី២៦ ខែកុមភ្ ៈ ឆ្នា១ំ ៩៧៧។ ខ្មែរ ស្ុរកកណំ �ើតន�ៅស្ ករុ ១៨ (ស្ ករុ ក�ោះធ)ំ ខេតក្ត ណ្ ដាល ក្រហមសម្លាប់ ទយុ វាន់ ន�ៅថ្ទៃង ី១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ ជាកនូ របសព់ ូ ឆេង នងិ មងី ទឹម អូយ ត្ូរវបានខ្មែរក្រហម ១៩៧៧ បន្ទាបព់ ជី ាប់ឃឃំុ ាងំ អសរ់ យៈពេល ៧៦ ថ្។ៃង ចាបខ់ នួល្ ន�ៅស-២១ឃ ថ្ទៃង ី២៥ ខែកុមភ្ ៈ ឆ្នា១ំ ៩៧៧។ មជ្ឈមណ្ឌ លឯកសារកមជុព្ ា 58
ស្ែវ ងរកការពិត-ទំព័រស្រាវជ្រាវរកគ្ួរសារ លេខ២៤៦ ខែមថិ ុនា ឆា្ន ២ំ ០២០ ទយុ សាន ហ�ៅ ទយុ ត្រាច មានស្ុករ កណំ �ើតន�ៅ ទំុ ឈ�ឿន ហ�ៅ ឆន ត្ូវរ បានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ សណ្ ដាន់ ខេតក្ត ពំ ងធ់ ំ ជាកនូ របសព់ ូ អាង ឈាន នងិ មងី កងុន្ ១៩៧៦ន�ៅឃ្លាងំ រដ។្ឋ ខ្មែរក្រហមចាបប់ ញនូជ្ ទំុ ឈ�ឿន សេក អែម ត្ូរវបានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ន�ៅមនរីទ្ ពេទ្យ ទ�ៅដលគ់ កុ ទលួ ស្លែងន�ៅថ្ទងៃ ី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នា១ំ ៩៧៦ នងិ ភន្ ំពេញ ព-៣១ ថ្ទងៃ ី១១ ខែធនូ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦ ហ�យើ បញូជ្ន សម្លាបន់ �ៅថ្ទងៃ ី១៨ ខែមនី ា ឆ្នា១ំ ៩៧៧ បន្ទាបព់ ជី ាប់ ទ� ៅឃឃុំ ាងំ ន� ៅគកុ ទលួ ស្លែងកងនុ្ ផទ្ ះ ឆ បន្ទប់ធំ ៣ ឃឃុំ ាងំ អសរ់ យៈពេល ១៩២ ថ្។ងៃ បន្ទបត់ ចូ ១០។ ខ្មែរក្រហមសម្លាប់ ទយុ សាន ន�ៅថ្ៃង ទី១៧ ខែមនី ា ឆ្នា១ំ ៩៧៧។ ទំុ ថាច មានអាយ២ុ ២ឆ្នាកំ ងនុ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦ មានស្រកុ កណំ �ើតន�ៅតាខ្មៅ ខេតកត្ ណ្ ដាល ជាកនូ របសព់ ូ មកុ ទំុ នងិ ទំុ ខេន ត្វរូ បានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ន� ៅកងពល មងី ជុំ សខុ នុ ត្វូរ បានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ន�ៅស្ុរក១៥៤ ១៧០ កងនុ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦។ ខ្មែរក្រហមចាប់បញូនជ្ ទុំ ខេន ទ�ៅ ថ្ទៃង ី១៩ ខែមករា ឆ្នា១ំ ៩៧៦ ហ�យើ បញូជន្ ទ�ៅឃឃំុ ាងំ ដលគ់ កុ ទលួ ស្លែងន�ៅថ្ទងៃ ី២៥ ខែកក្កដា ឆ្នា១ំ ៩៧៦ នងិ ន�ៅគកុ ទលួ ស្លែងកងនុ្ ផទ្ ះ ក០៨ បន្ទបធ់ ំ ១៣។ ខ្មែរក្រហម សម្លាបន់ �ៅថ្ទៃង ី១៦ ខែកញ្ញា ឆ្នា១ំ ៩៧៦ បន្ទាបព់ ជី ាប់ ចាប់បញូជ្ន ទុំ ថាច ទ�ៅដលគ់ កុ ទលួ ស្លែងន�ៅថ្ទងៃ ី៣១ ឃឃំុ ាងំ អសរ់ យៈពេល ៥៤ ថ្។ៃង ខែមនី ា ឆ្នា១ំ ៩៧៦ នងិ សម្លាបន់ �ៅថ្ទងៃ ី១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ១៩៧៦ បន្ទាបព់ ជី ាប់ឃឃំុ ាងំ អសរ់ យៈពេល ១០៦ ថ្។ងៃ ទំុ ឈុ ំ ហ�ៅ ឆន មានអាយ៤ុ ២ឆ្នាកំ ងនុ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦ មានស្កុរ កណំ �ើតន�ៅកណ្ ដាលសងទឹ្ ខេតកត្ ណ្ ដាល ជាកនូ ទំុ បម៉ុ មានអាយ៣ុ ០ឆ្នាកំ ងនុ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦ មានស្រុក របសអ់ ៊ំ ទី បក់ នងិ អស៊ំ ្រី ព្រុំ មាន់ មានប្រពនឈ្ធ ្មោះ សងុ កណំ �ើតន�ៅបារាយណ៍ ខេតក្ត ពំ ងធ់ ំ ជាកនូ របសព់ ូ ស្រី ទុំ ស៊ាងគង់ មានកនូ ប្រសុ ១នាកន់ ងិ ស្ីរ ១នាក់ ត្ូរវបានខ្មែរ នងិ មងី រាយ យឹប មានប្រពនឈធ្ ្មោះ រី ហ�ៅ រុម មានកនូ ក្រហមចាបខ់ នួល្ ន�ៅភសំន្ ្ ករុ ថ្ទងៃ ី១១ ខែមករា ឆ្នា១ំ ៩៧៦ ប្រសុ ១នាកន់ ងិ ស្ីរ ១នាក់ ត្ រូវបានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ហ�យើ បញូនជ្ ទ�ៅឃឃំុ ាងំ ន�ៅគកុ ទលួ ស្លែងកងុន្ ផទ្ ះ ក បន្ទប់ ន�ៅកងពល៣១០ ថ្ទៃង ី៥ ខែធនូ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦ ហ�យើ បញូជ្ន ធំ ១ បន្ទបត់ ចូ ២។ (មនសុ ្សតែមយួ នងឹ ទី ឆុំ ខាងល�)ើ ។ ទ�ៅឃឃុំ ាងំ ន�ៅគកុ ទលួ ស្លែងកងុន្ ផទ្ ះ ង បន្ទបធ់ ំ ០២ បន្ទប់ តចូ ២។ខ្មែរក្រហមចាបប់ ញនូជ្ ទុំបមុ ទ�ៅដលគ់ កុ ទលួ ស្លែង ទំុ ជមី មានអាយ៤ុ ២ឆ្នាកំ ងុន្ ឆ្នា១ំ ៩៧៧ មានស្ករុ ន�ៅថ្ទងៃ ី១១ ខែធូន្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦។ ន�ៅពទុំ ានម់ ានឯកសារ កណំ �ើតន�ៅសណ្ ដាន់ខេតកត្ ្រចេះ ជាកនូ របសអ់ ៊ំ ជា នងិ អស៊ំ ្ីរ បញ្កជា ព់ កី ាលបរចិ ្ឆេទនៃការសម្លាបន់ �ៅឡ�យើ ។ រ�ឿន មានប្រពនឈ្ធ ្មោះ ជមឹ គយុ មានកនូ ស្ីរ ២នាក់ ត្វូរ បានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ពាណិជក្ជ មរ្ម ដឋ្ ថ្ទៃង ី២៥ ខែធូន្ ទចូ គ្រី ត្ូរវបានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ន�ៅស-២១ឃ ឆ្នា១ំ ៩៧៧ ហ�យើ បញូជ្នទ�ៅឃឃំុ ាងំ ន�ៅគកុ ទលួ ស្លែង កងនុ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦។ (គ្មានកងនុ្ បញ)្ជី ។ កងនុ្ ផទ្ ះ ខ បន្ទបធ់ ំ ០៣ បន្ទបត់ ចូ ៩។ ប�យើ �ោងតាមឯកសារ ន�ៅបណស្ណ ារនៃមជ្ឈមណល្ឌ ឯកសារកមជពុ្ ា ដែលយកទ�ៅ ទចូ ងន ហ�ៅ សជ៊ី ា មានអាយ៤ុ ០ឆ្នាកំ ងនុ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៥ ធ្បើវ ញ្ជីឡ�ងើ វញិ ដ�ោយការយិ ាលយ័ សហព្រះរាជអាជញ្ ា មានស្រកុ កំណ�ើតន�ៅស្ ករុ ១៨ (ស្ កុរ ស្អាង) ខេត្ត នៃអងជគ្ នំ ជំុ ម្រះវសិ ាមញកញ្ ងុន្ តលុ ាការកមជពុ្ ា រកឃ�ញើ ថា កណ្ ដាល ជាកនូ របសអ់ ំ៊ ទចូ នងិ អ៊សំ ្ីរ អន មានប្រពន្ធ ទំុ ជមឹ ត្វូរ បានខ្មែរក្រហមចាបប់ ញនូជ្ ទ�ៅដលគ់ កុ ទលួ ស្លែង ឈ្មោះ ប៉ិ ជរូ មានកនូ ប្ សុរ ៤នាកន់ ងិ ស្រី ៣នាក់ ត្ូរវបាន ន�ៅថ្ទៃង ី១ ខែមករា ឆ្នា១ំ ៩៧៧ នងិ សម្លាបន់ �ៅថ្ទៃង ី៦ ខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ន�ៅមនរីទ្ ១៥ ថ្ទៃង ី២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ខែមនី ា ឆ្នា១ំ ៩៧៧ (ផយទុ្ នងឹ ថ្ខៃង ែចាបខ់ នួល្ )។ ១៩៧៥ ហ�យើ បញូនជ្ ទ�ៅឃឃំុ ាងំ ន�ៅគកុ ទលួ ស្លែងកងុន្ ផទ្ ះ ០ បន្ទបធ់ ំ ០២ បន្ទបត់ ចូ ៨។ ខ្មែរក្រហមសម្លាប់ ទចូ ងន ន�ៅថ្ទៃង ី៣០ ខែមថិ នុ ា ឆ្នា១ំ ៩៧៦។ មជ្ឈមណឌ្ លឯកសារកមុជព្ ា 59
លេខ២៤៦ ខែមិថុនា ឆនា្ំ២០២០ ស្វែងរកការពិត-ទពំ រ័ ស្រាវជ្រាវរកគ្រួសារ ទចូ ថងុ មានអាយ៤ុ ១ឆ្នាកំ ងុន្ ឆ្នា១ំ ៩៧៧ មាន ទចូ យយ៉ ហ�ៅ វណ ្ណា មានអាយ២ុ ៥ឆ្នាកំ ងនុ្ ឆ្នាំ ស្រុកកណំ �ើតន�ៅគរី ីវង្ស ខេតតត្ ាកែវ ជាកនូ របសអ់ ៊ំ ទចូ ១៩៧៦ មានស្រកុ កណំ �ើតន�ៅពញាក្រែក ខេតកត្ ពំ ងច់ ាម ឃនិ នងិ អស៊ំ ្ីរ ហនុ៊ ប្រិច មានប្រពនឈធ្ ្មោះ អង៊ុ ចានថ់ លុ ត្ូរវបានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ន� ៅពញាក្រែក ថ្ទងៃ ី២០ មានកនូ ស្ីរ ៤នាក់ ត្ូរវបានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ន�ៅមនរីទ្ ខែតលុ ា ឆ្នា១ំ ៩៧៦។ ខ្មែរក្រហមសម្លាប់ ទចូ យយ ន�ៅ ក-១៥ ថ្ទៃង ី២៨ ខែតលុ ា ឆ្នា១ំ ៩៧៦ ហ�យើ បញូនជ្ ទ�ៅឃំុ ថ្ទៃង ី១៨ ខែមនី ា ឆ្នា១ំ ៩៧៧ បន្ទាបព់ ជី ាប់ឃឃុំ ាងំ អស់ ឃាងំ ន�ៅគកុ ទលួ ស្លែងកងុន្ ផទ្ ះ ឆ បន្ទបធ់ ំ ៤ បន្ទបត់ ចូ ១៧។ រយៈពេល ១៥០ ថ្។ៃង ខ្មែរក្រហមសម្លាប់ ទចូ ថងុ ន�ៅថ្ទៃង ី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៧៧ បន្ទាបព់ ជី ាប់ឃឃំុ ាងំ អសរ់ យៈពេល ៩៣ ថ្។ៃង ទចូ សាយ ត្រវូ បានខ្មែរក្រហមឃាតខ់ នួល្ ន� ៅរទេះ ប្រពនឈធ្ ្មោះ អងុ៊ ចានថ់ លុ ត្វូរ បានខ្មែរក្រហមចាប់ នងិ ភ្ងើល ថ្ទៃង ី២៤ ខែតលុ ា ឆ្នា១ំ ៩៧៦។ ន�ៅពទំុ ានម់ ាន សម្លាបន់ �ៅថ្ជងៃ ាមួយនងឹ បគីត្ ាតដ់ ែរ។ ឯកស ារបញ្កាជ ព់ កី ាលបរចិ ្ឆេទនៃក ារមកដលគ់ កុ ទលួ ស្លែង នងិ ការសម្លាបន់ �ៅឡ�យើ ។ ទចូ ទី អាយ៣ុ ០ឆ្នាកំ ងនុ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៥ ស្រុកកណំ �ើតន�ៅ ភសំន្ ្ចួរ ខេតកត្ ពំ ងស់ ពឺ្ ជាកនូ របសព់ ូ កយុ ទចូ នងិ មងី ណុប ទចូ សារង៉ ម ានអ ាយ២ុ ២ឆ្ នាកំ ងនុ្ ឆ្ នា១ំ ៩៧៦ មន មានប្រពនឈធ្ ្មោះ ស�ឿង ភនុ ត្ូវរ បានខ្មែរក្រហមចាប់ មានស្ុករ កណំ �ើតន�ៅទកូ មាស ខេតកត្ ពំ ត ជាកនូ របសព់ ូ ខនួល្ ន�ៅរទេះភ្ងើល កពំ ងស់ �ោម ថ្ទៃង ី៤ ខែមករា ឆ្នា១ំ ៩៧៧។ ទចូ ភេន នងិ មងី អ៊ុប បូ៊ ត្វូរ បានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ខ្មែរក្រហមសម្លាប់ ទចូ ទី ន�ៅថ្ទៃង ី៦ ខែមនី ា ឆ្នា១ំ ៩៧៧ ថ្ទងៃ ី២១ ខែតលុ ា ឆ្នា១ំ ៩៧៦ ន�ៅស្ថានយី ផ៍ ទ្ ះឡ ាង ហ�យើ បន្ទាបព់ ជី ាប់ឃឃុំ ាងំ អសរ់ យៈពេល ៦២ ថ្។ងៃ បញូជ្នទ�ៅឃឃំុ ាងំ ន�ៅគកុ ទលួ ស្លែងកងុន្ ផទ្ ះ ង បន្ទបធ់ ំ ១ បន្ទបត់ ចូ ៨។ ខ្មែរក្រហមចាប់បញូនជ្ ទចូ សារង ទ�ៅដល់ ទចូ ទមឹ ហ� ៅ ផល ម ានអ ាយ៤ុ ៣ឆ្ នាកំ ងុន្ ឆ្ នាំ គកុ ទលួ ស្លែងន�ៅថ្ទៃង ី២១ ឬ ២២ ខែតលុ ា ឆ្នា១ំ ៩៧៦ ១៩៧៧ មានស្ុករ កណំ �ើតន�ៅជ�ងើ ព្រៃ ខេតក្ត ពំ ងច់ ាម នងិ សម្លាបន់ �ៅថ្ទងៃ ី២៨ ខែមករា ឆ្នា១ំ ៩៧៧។ ជាកនូ របសអ់ ំ៊ កែវទចូ នងិ អស៊ំ ្ីរ សជាមមានប្រពនឈ្ធ ្មោះ ពចិ សី មានកនូ ប្រសុ ២នាកន់ ងិ ស្រី ១នាក់ ត្រូវបានខ្មែរ ទចូ សុត ត្ូវរ បានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ តបំ ន២់ ៥កងុន្ ក្រហមចាបខ់ នួល្ ន�ៅកងពល៤៥០ ថ្ទងៃ ី១៨ ខែកុមភ្ ៈ ឆ្នាំ ឆ្នា១ំ ៩៧៦។ ន�ៅពទំុ ានម់ ានឯកសារបញ្កាជ ព់ កី ាលបរចិ ្ឆេទ ១៩៧៧។ ខ្មែរក្រហមសម្លាប់ ទចូ ទឹម ន�ៅថ្ទៃង ី១៣ នៃការមកដលគ់ កុ ទលួ ស្លែង នងិ ការសម្លាបន់ �ៅឡ�យើ ។ ខែមេសា ឆ្នា១ំ ៩៧៧ បន្ទាបព់ ជី ាប់ឃឃុំ ាងំ អសរ់ យៈ ពេល ៥៥ ថ្។ៃង ទចូ ហុ ន៊ មានអារយ៣ុ ៦ឆ្នាកំ ងនុ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦ មាន ស្រុកកណំ �ើតន�ៅសងឺទ្ ត្រង់ ខេតក្ត ពំ ងច់ ាម ជាកនូ របសអ់ ៊ំ ទចូ ប្រិល ហ�ៅ សាយ ត្វូរ បានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ គន ស្លាម នងិ អស៊ំ ្ីរ អលុ មានប្រពនឈធ្ ្មោះ រន មានកនូ កងុន្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦។ ខ្មែរក្រហមចាប់បញូជ្ន ទចូ ប្រិល ហ�ៅ ប្ុរស ១នាក់ ត្រវូ បានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ន�ៅថ្ទៃង ី២២ សាយ ទ�ៅដលគ់ កុ ទលួ ស្លែងន�ៅថ្ទៃង ី២៣ ឬ ២៤ ខែតលុ ា ខែតលុ ា ឆ្នា១ំ ៩៧៦ ហ�យើ បញូនជ្ ទ�ៅឃឃុំ ាងំ ន�ៅគកុ ទលួ ឆ្នា១ំ ៩៧៦ នងិ សម្លាបន់ �ៅថ្ទងៃ ី២១ ខែធនូ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦។ ស្លែងកងុន្ ផទ្ ះ ខ បន្ទបធ់ ំ ១ បន្ទបត់ ចូ ៩។ ខ្មែរក្រហមសម្លាប់ ទចូ ភ�ឿន ត្វរូ បានខ្មែរក្រហមឃាតខ់ នួល្ ន�ៅស-២១ឃ ទចូ ហនុ៊ ន�ៅថ្ទៃង ី២៨ ខែមករា ឆ្នា១ំ ៩៧៧ បន្ទាបព់ ជី ាប់ ថ្ទងៃ ី១១ ខែសហី ា ឆ្នា១ំ ៩៧៦។ ខ្មែរក្រហមសម្លាប់ ទចូ ឃឃំុ ាងំ អសរ់ យៈពេល ៩៩ ថ្។ៃង ភ�ឿន ន�ៅថ្ទៃង ី៣១ ខែសហី ា ឆ្នា១ំ ៩៨៦ បន្ទាបព់ ជី ាប់ ឃឃុំ ាងំ អសរ់ យៈពេល ២១ ថ្។ៃង 60 មជ្ឈមណ្ឌ លឯកសារកមជុព្ ា
ស្វែងរកការពិត-ទពំ ័រស្រាវជ្រាវរកគ្ួរសារ លេខ២៤៦ ខែមថិ ុនា ឆា្ន ២ំ ០២០ ទតួ ចប មានអ ាយ១ុ ៩ឆ្នាកំ ងុន្ ឆ្នា១ំ ៩៧៦ មាន ទតួ ញមឹ មានអាយ៤ុ ៨ឆ្នាកំ ងនុ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៥ មាន ស្កុរ កណំ �ើ តន� ៅស្ករុ ១៤ (ស្ករុ ល�កើ ដែក) ស្ករុ កំណ�ើតន�ៅមងល្គ បរូ ី ខេត្តបាតដ់ បំ ង ជាកនូ របសអ់ ៊ំ ខេតកត្ ណ្ ដាល ជាកនូ របសព់ ូ ឈតិ ទតួ នងិ មងី ខមឹ ទតូ ខ្ចៅ នងិ អ៊ំស្រី ចាន់ សនួ មានប្រពនឈ្ធ ្មោះ មង់ ស�ៀ៊ ង ត្រវូ បានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ន�ៅព្រែកហូ ខែកុមភ្ ៈ សារនិ មានកនូ ប្ុរស ២នាកន់ ងិ ស្រី ៧នាក់ ត្រវូ បានខ្មែរ ឆ្នា១ំ ៩៧៦ ហ�យើ បញូជ្នទ�ៅឃឃំុ ាងំ ន�ៅគកុ ទលួ ស្លែង ក្រហមចាបខ់ នួល្ ន�ៅថ្ទងៃ ី១១ ខែវចិ កិឆ្ ា ឆ្នា១ំ ៩៧៥ ន�ៅវតត្ កងុន្ ផទ្ ះ ក០៣ បន្ទបធ់ ំ ៧។ ខ្មែរក្រហមចាប់បញូនជ្ ទតួ ចប បារាយណ៍ ហ�យើ បញូជ្នទ�ៅឃឃំុ ាងំ ន�ៅគកុ ទលួ ស្លែង ទ�ៅដលគ់ កុ ទលួ ស្លែងន�ៅថ្ទៃង ី៥ ឬ ១៦ ខែមនី ា ឆ្នា១ំ ៩៧៦ កងនុ្ ផទ្ ះ ក០៦ បន្ទបធ់ ំ ៦។ ន�ៅពទំុ ានម់ ានឯកសារបញ្កាជ ព់ ី នងិ សម្លាបន់ �ៅថ្ទងៃ ី១៤ ខែកក្កដា ឆ្នា១ំ ៩៧៦។ កាលបរចិ ្ឆេទនៃការមកដលគ់ កុ ទលួ ស្លែង នងិ ការសម្លាប់ ន�ៅឡ�យើ ។ ទតួ ជា ហ�ៅ អលុ មានអាយ២ុ ៧ឆ្នាកំ ងនុ្ ឆ្នា១ំ ៩៧៧ មានស្ កុរ កណំ �ើតន�ៅកពំ ងស់ ្វាយ ខេតកត្ ពំ ងធ់ ំ ជាកនូ ទនួ រស់ មានអាយ១ុ ៩ឆ្នាកំ ងុន្ ឆ្នា១ំ ៩៧៧ មាន របសព់ ូ ម៉ី ហ�ង៊ើ នងិ មងី ណាវ ម�ឿន មានប្រពនឈ្ធ ្មោះ អ៊ឹម ស្រុកកណំ �ើតន�ៅស្ ករុ ១៥៤ តបំ ន់ ១៥ ជាកនូ របសព់ ូ ទនួ សយ នងិ មងី កែវ សកុ ត្ រូវបានខ្មែរក្រហមចាបខ់ ្លួន�ៅ ត មានកនូ ស្រី ១នាក់ ត្ ូរវបានខ្មែរក្រហមចាបខ់ នួល្ ន�ៅ ស-២១ឃ ថ្ទៃង ី២៨ ខែមករា ឆ្នា១ំ ៩៧៧ ហ�យើ កងពល៤៥០ ថ្ទៃង ី២២ ខែកមុ ភ្ ៈ ឆ្នា១ំ ៩៧៧។ ខ្មែរក្រហម បញូជ្នទ�ៅឃឃុំ ាងំ ន�ៅគកុ ទលួ ស្លែងកងនុ្ ផទ្ ះ ង បន្ទប់ធំ ចាប់បញូជ្ន ទតួ ជា ទ�ៅដលគ់ កុ ទលួ ស្លែងន�ៅថ្ទៃង ី២២ ៣ បន្ទបត់ ចូ ៨។ ន�ៅពទំុ ានម់ ានឯកសារបញ្កាជ ព់ កី ាល ឬ ២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្ នា១ំ ៩៧៧ នងិ សម្លាបន់ � ៅថ្ទៃង ី បរចិ ្ឆេទនៃការសម្លាបន់ �ៅឡ�យើ ។ ៦ ខែកក្កដា ឆ្នា១ំ ៩៧៧។ (តទៅលេខក្រោយ) ការបោះពមុ ្ពផ្សាយរ�ឿងរវ៉ា ពតិ ដ�មើ ្បីប្រវតសតិ្ ាស្រ្ត ទស្សនាវដត្ ីស្វែងរកការពតិ នៃមជ្ឈមណល្ឌ ឯកសារកមជុព្ ា សង្មឃឹ ថាប្រជាជនកមជពុ្ ាគ្របរ់ ូប នងិ អក្ន រសរ់ ានមាន ជីវតិ ពរី បបខ្មែរក្រហមដែលបាន នងិ កពំ ងុ សរសេរអត្ថបទ ឬស�ៀវភ�ៅ អពំ ីរ�ឿងរាវពតិ ផ្ទាលខ់ នួល្ ទាកទ់ ងនងឹ របបខ្មែរក្រហម ហ�យើ មានបណំ ងផ្សពផ្វ ្សាយ សមូ ផ្ញមើ កទស្សនាវដត្ ីស្វែងរកការពតិ តាមអាសយដ្ឋាន ៖ ផទ្ ះលេខ៦៦ មហាវថិ ីព្រះសហី នុ សង្កាតទ់ ន្លេបាសាក់ ខណឌ្ចកំ ារមន ភន្ ំពេញ ព្រះរាជណាចក្រកមជពុ្ ា។ ទរូ សព៖ទ្ (៨៥៥) ២៣ ២១១ ៨៧៥ ឬ (៨៥៥) ៩៩៦ ៧៥០ អ៊ីម៉ែល៖ [email protected] - គេហទពំ រ័ ៖ www.dccam.org មជ្ឈមណឌ្ លឯកសារកមុជព្ ា 61
រូបក្របមខុ ៖ ព្រះសង្ឃន�ៅមខុ ព្រះវហិ ារ វតថ្ត ីម្ ហ�ៅ វតជត្ មពូរ្ ព្កឹរ ្សា ន�ៅកងុន្ ស្រុកស្វាយទាប (បច្ចុប្បន្ន ក្រុងស្វាយរ�ៀង) ខេតស្ត ្វាយរ�ៀង។ (ដេវីដ ហក៊ / បណស្ណ ារមជ្ឈមណល្ឌ ឯកសារកមពុជ្ ា) រូបក្របក្រោយ ៖ ប្រជាជនកមុពជ្ ាវលិ ត្រឡប់មកស្ករុ កំណ�ើត បន្ទាបព់ រី បបខ្មែរក្រហមបានដលួ រលំ ន�ៅឆ្នា១ំ ៩៧៩។ (ឌញិ ហងុវ្ នងិ ហូ វានត់ ាយ/ មជ្ឈមណល្ឌ ឯកសារកមពុជ្ ា) មជ្ឈមណឌ្ លឯកសារកមជុព្ ា ៖ ការយិ ាលយ័ ពត័ ម៌ ានសាធារណៈ ផទ្ ះលេខ៦៦ មហាវថិ ីព្រះសហី នុ រាជធានីភន្ ំពេញ ព្រះរាជាណាចក្រកមពុ្ពជា ទរូ សព្ទ ៖ (៨៥៥) ២៣ ២១១ ៨៧៥ DC-Cam/PIR: #66 Preah Sihanouk Blvd Phnom Penh Cambodia Tel: (855) 23 211 875 [email protected] www.dccam.org A magazine of the Documentation Center of Cambodia: Searching for the Truth Issue 246, June 2020 Funded by USAID Licensed by the Ministry of Information of the Kingdom of Cambodia, Prakas No. 375 P.M. PRA. KA, 30 October 2018.
Search
