บันทึกนักเรียนช่างกลปทุมวันกับสงครามมหาเอเซียบูรพา

บนั ทึก นกั เรียนช่างกลปทุมวนั กบั สงครามมหาเอเชียบรู พา

บนั ทึก นกั เรียนช่างกลปทุมวนั กบั สงครามมหาเอเชียบรู พา ในวนั ท่ี 8 ธนั วาคม พ.ศ. 2484 ต้งั แต่เวลาประมาณ 02.00 น. กองทพั ญ่ีป่ ุนไดย้ กพลข้ึนบกท่ี ประจวบคีรีขนั ธ์ ชุมพร นครศรีธรรมราช สงขลา สุราษฎร์ธานี ปัตตานี และบางปู สมุทรปราการ และบุกเขา้ ประเทศไทยทางบกที่อรัญประเทศ ประเทศไทยไม่สามารถต่อตา้ นได้ จึงไดต้ กอยใู่ นสภาวะจาเป็นตอ้ งเขา้ ร่วมเป็นพนั ธมิตรและร่วมยทุ ธกบั ญี่ป่ ุนประกาศสงครามกบั องั กฤษ อเมริกา ใน “สงครามมหาเอเชียบรู พา ” (สงครามโลกคร้ังที่ 2) แลว้ ญ่ีป่ ุนส่งกองทพั เขา้ ตีรุกพม่าต่อ ทางองั กฤษที่ปกครองพมา่ สู้ไมไ่ ดจ้ ึงถอยไปต้งั มน่ั ที่อินเดีย และยกดินแดนตอนเหนือของพม่า (เชียงตุง) ใหท้ างจีนมายดึ ครอง รัฐบาลญี่ป่ ุนขอใหร้ ัฐบาล ส่งกองทพั ไทยไปยดึ เชียงตุงจากจีน รัฐบาลจอมพล แปลก พบิ ลู สงคราม ไดจ้ ดั ต้งั กองทพั พายพั และส่งกาลงั ทหารที่มีพลตรีผนิ ชุณหะวณั เป็นแมท่ พั เขา้ ยดึ เมืองเชียงตุงไดเ้ ม่ือ 26 พฤษภาคม พ.ศ. 2485 การรบทางภาค พายพั กาลงั ติดพนั (การรบทางภาคพายพั http://topichistoryn.blogspot.com/2015/07/2.html) กองทพั ไทย สามารถยดึ ดินแดนทางตอนเหนือของประเทศไทยในพมา่ ไดห้ ลายจงั หวดั ทุกแห่งที่เรายดึ ครองไดน้ ้นั กาลงั ประสบกบั ความขาดแคลน เพราะการลาเลียงขนส่ง วตั ถุปัจจยั ในเขต ภาคเหนือแสนลาบาก เมื่อเราขยาย สมรภมู ิบริเวณกวา้ งไกลออกไปเทา่ ใด ความลาบากยงุ่ ยากในการขนส่งกม็ ีมากข้ึนเท่าน้นั ยานพาหนะที่ใช้ ในการขนส่งก็หมดเปลืองร่อยหรอไปทุก ๆ วนั นอกจากอุปกรณ์ชิ้นส่วนของยานพาหนะท้งั ทางบกทางน้า จะขาดแคลนมากข้ึนทุกทีแลว้ กาลงั พลของกองทพั กพ็ ลอยหมดเปลืองและออ่ นแอลงดว้ ย ท้งั น้ีเนื่องจากการ เจบ็ ไขไ้ ดป้ ่ วยจนถึงแก่ลม้ ตายลงก็มีจานวนไมน่ อ้ ย เม่ือกองทพั เร่ิมเห็นความจาเป็นในอนั ท่ีจะตอ้ งเสริมกาลงั ดา้ นการซ่อมยานพาหนะที่จะใชใ้ นการขนส่งอยา่ งรีบด่วน แตก่ ็มิใช่วา่ จะไปหาจา้ งหรือเกณฑม์ าไดง้ ่าย เหมือนกาลงั ดา้ นอ่ืน ท้งั น้ีเพราะช่างที่ผา่ นการศึกษาอบรมมาอยา่ งทนั สมยั ที่เป็นมาตรฐานยงั มีนอ้ ย แต่ใน ท่ีสุดจะเป็นเพราะเหตุผลกลใดก็ไมป่ รากฏ ท่ีทา่ นผใู้ หญ่ในกองทพั มองเห็นความสาเร็จในการท่ีจะไดก้ าลงั หน่วยใหญไ่ ปช่วยราชการของกองทพั ภาคพายพั ไดท้ นั ท่วงที (ตอนน้นั กระทรวงกลาโหมมีความจาเป็นตอ้ ง

จดั หาช่างแกเ้ คร่ืองยนต์ และรถยนตเ์ ป็นจานวนมาก เพ่ือส่งไปช่วยงานดา้ นการซ่อมพาหนะที่แนวหนา้ กองทพั สนามภาคพายพั กระทรวงกลาโหมจึงไดข้ อใหเ้ จา้ กรมพลาธิการทหารบก ติดตอ่ ขอใหน้ กั เรียนช่าง ยนตช์ ้นั ปี 3 จากโรงเรียนช่างกลปทุมวนั ไปช่วยราชการสงครามมหาเอเชียบรู พาคราวน้นั ในหนา้ ท่ีช่างซ่อม ยานพาหนะกองทพั สนาม ซ่ึงทางกระทรวงศึกษาธิการ และโรงเรียนช่างกลปทุมวนั ไดพ้ ิจารณาแลว้ เห็นชอบ ดว้ ยกบั การท่ีนกั เรียนช่างกลปทุมวนั จะไดม้ ีโอกาสตอบสนองคุณประเทศชาติในยามคบั ขนั , นกั เรียนได้ ออกไปฝึกทางานจริง และช่วยเผยแพร่ช่ือเสียงของโรงเรียนใหเ้ ป็นท่ีรู้จกั เพราะตอนน้นั โรงเรียนเรายงั มีคน รู้จกั ไมม่ ากเพราะเปิ ดทาการสอนมาไมน่ าน) ขณะน้นั พวกเรากาลงั เรียนอยชู่ ้นั ปี ที่ 3 ในแขนงช่างยนต์ และเพงิ่ จะเรียนกนั ไปไดเ้ ทอมเดียวเทา่ น้นั (สมยั น้นั การเรียนในแตล่ ะช้นั ปี แบง่ เป็น 3 เทอม) อยมู่ าวนั หน่ึงครูประกาศใหพ้ วกเราทราบวา่ ทางราชการ ทหาร ไดต้ ิดตอ่ ไปยงั กระทรวงศึกษาธิการ เพอื่ ขอใหก้ ระทรวงศึกษาธิการจดั หน่วยอาสาสมคั รให้ 2 หน่วย เพ่ือไปช่วยราชการสนามภาคพายพั ในการเจรจาระหวา่ งกระทรวงกลาโหมกบั กระทรวงศึกษาธิการน้นั ระบุ วา่ อยากไดน้ กั เรียนช่างยนตป์ ี สุดทา้ ย กระทรวงศึกษาธิการจึงหารือกบั ทางโรงเรียน ทางโรงเรียนคงพจิ ารณา แลว้ เห็นวา่ การส่งนกั เรียนช่างยนตป์ ี สุดทา้ ยไปช่วยราชการยอ่ มไดป้ ระโยชนห์ ลายประการ อาทิเช่น ประการแรก เป็นการสนองคุณประเทศในยามคบั ขนั ประการท่ี 2 เป็นการทดสอบความรู้ความสามารถของนกั เรียนซ่ึงยอ่ มหมายถึง การวางหลกั สูตร และสมรรถภาพของครูบาอาจารยด์ ว้ ย ประการที่ 3 เพือ่ เผยแพร่เกียรติคุณของโรงเรียนซ่ึงขณะน้นั ยงั มีผรู้ ู้จกั ไมม่ ากนกั ทางโรงเรียนจึงถาม ความสมคั รใจจากนกั เรียนทุกคน ไม่มีการบงั คบั ใด ๆ ท้งั สิ้น ในตอนแรกก็มีผเู้ ตม็ ใจสมคั รประมาณคร่ึงต่อ คร่ึง ผทู้ ี่ยงั ไมต่ ดั สินใจในทนั ทีทนั ใดน้นั อาจเป็นเพราะวา่ มีเร่ืองขดั ขอ้ งทางบา้ นอยกู่ ็เป็นได้ แตแ่ ลว้ ในที่สุด พวกเราท้งั 32 คน กพ็ ร้อมใจกนั เรียนใหอ้ าจารยใ์ หญ่ทราบ (น.อ. หลวงประพรรด์ิจกั รกิจ ร.น.) วา่ เราจะไป ดว้ ยกนั ท้งั หมด

ทางโรงเรียนจดั แบ่งพวกเราออกเป็น 2 หน่วย ๆ ละ 16 คน แต่ละหน่วยมีครูควบคุมไปดว้ ย 1 คน หน่วยครูสิทธิชยั (ส่าหรี) คูหาแกว้ ข้ึนไปประจาอยหู่ น่วยซ่อมยานยนตท์ ่ี 3 (ซย.ย.3) ในเมือง เชียงใหม่ มีรายนามนกั เรียนในหน่วยดงั น้ี 1. นายดิลก กมลภุส เลขประจาตวั 357 2. นายพพิ ฒั น์ (แหวน) สุขป้ อม เลขประจาตวั 309 3. นายอมั พร อกั ษรศรี เลขประจาตวั 382 4. นายจาเนียร สิทธิสงคราม เลขประจาตวั 333 5. นายเผอิญ ผลาวสุ เลขประจาตวั 310 6. นายวรัญ หนุนภกั ดี เลขประจาตวั 346 7. นายวนิ ิตย์ ถนอมพนั ธุ์ เลขประจาตวั 313 8. นายถาวร ประยรู หงส์ เลขประจาตวั 351 9. นายสมยั ไพบูลย์ เลขประจาตวั 378 10. นายยทุ ธ (ย)ู้ อุณหรักษ์ เลขประจาตวั 306 11. นายชลอ ศิลารมณ์ เลขประจาตวั 368 12. นายสาอาง จ๊ีดชงั เลขประจาตวั 349 13. นายพชิ ยั (บุญรอด) มีสุวรรณ เลขประจาตวั 375 14. นายธีระ วชั รากร เลขประจาตวั 338 15. นายประดงั เชษฐดิลก เลขประจาตวั 331 16. นายหอม อิ้มทบั เลขประจาตวั 327

หน่วยของครูเคลือบ ศิริวฒั กุล ข้ึนไปประจาอยหู่ น่วยซ่อมยานยนตท์ ี่ 9 (ซย.ย. 9) กองทพั ภาคพายพั ในเมืองเชียงราย มีรายนามนกั เรียนในหน่วยดงั น้ี 1. นายอวยพร ณ สงขลา เลขประจาตวั 388 2. นายพีระ แสนกาดดั เลขประจาตวั 348 3. นายวริ ัติ (ละออ) วนิ ิจฉยั กลุ เลขประจาตวั 366 4. นายอุดม สณั ฑมาศ เลขประจาตวั 394 5. นายเจริญ ราชธนบริบาล (ยลภคั ด์ิ) เลขประจาตวั 385 6. นายโสภณ ณ เชียงใหม่ เลขประจาตวั 319 7. นายโกมลพนั ธ์ ตนั ติเจริญ เลขประจาตวั 384 8. นายณรงคฤ์ ทธ์ิ (แฟ้ ม) บุญเจริญ เลขประจาตวั 317 9. นายประสาท ล่องชูผล เลขประจาตวั 307 10. นายเสนอ กิจสุวรรณ เลขประจาตวั 323 11. นายแรม ชาญเชี่ยว เลขประจาตวั 311 12. นายประพาส (บุญเท่ียง) จุฑามณี (ระว)ี เลขประจาตวั 365 13. นายประเวศ อมรพฒั น์ เลขประจาตวั 380 14. นายอินทรชุบ จนั ทรินทุ เลขประจาตวั 347 15. นายเฉลิมวงศ์ อินทรต้งั เลขประจาตวั 314 16. นายมงคล อกั ษรพนั ธุ์ เลขประจาตวั 315 หน่วยน้ีเป็นหน่วยประจากองทพั ข้ึนตรงต่อคลงั พลาธิการ กองทพั ภาคพายพั (ค.พ.ธ. 1) มี พ.อ.หลวงอินทร์ จ.เหลก็ กลา้ และ พ.ต.จารัส พริ้งทองฟู เป็นผบู้ งั คบั หน่วย มี ร.ท.ยนั ต์ บุณยแสน เป็นผบู้ งั คบั หมวด ครูเคลือบ ศิริวฒั นะกลุ

12 กรกฎาคม 2485 ท้งั 2 หน่วย ไดอ้ อกเดินทางโดยรถด่วนขบวนพเิ ศษ (จดั เฉพาะทหาร) พวกเรา ไดไ้ ปถึงสถานีรถไฟหวั ลาโพงก่อนเวลารถออกประมาณ 2 ชว่ั โมง นอกจากสมั ภาระส่วนตวั แลว้ ทาง โรงเรียนยงั จดั เครื่องมือเครื่องใชใ้ นการปฎิบตั ิงานใหไ้ ปดว้ ยมากมาย มีเคร่ืองมือประจาตวั และเคร่ืองมือ ประจาหน่วย ซ่ึงสามารถปฏิบตั ิงานสนามไดท้ นั ที โดยไมต่ อ้ งพ่งึ เคร่ืองมือของทหาร เมื่อเวลารถออกใกลเ้ ขา้ มา บรรดาญาติพน่ี อ้ งมิตรสหายและคูร่ ักของบางคนกท็ ยอยกนั เขา้ มาส่งแน่นชานชาลาตอนใกล้ ๆ โบก้ีของ เรา มีของกินของใชม้ าฝากกนั ตามธรรมเนียม ต่างคนกส็ นทนาส่งั เสียกนั เป็นการใหญ่ สาหรับญาติน้นั รู้สึก วา่ จะไมค่ ่อยมีอะไรส่งั เสียกนั มากนกั ส่วนแฟน ๆ น่ีซิชงั มีเรื่องกนั มากจริง ๆ แต่กเ็ ป็นธรรมดาเหลือเกิน คนเราลงรักกนั แลว้ กต็ อ้ งห่วงและหวงกนั เป็นธรรมดา ยงิ่ ไปอยชู่ านเมืองดว้ ยแลว้ ............. ไม่น่าไวใจเลย เร่ืองน้ีผทู้ ี่ผา่ นมาแลว้ ยอ่ มตระหนกั ดีวา่ มนั มว่ นแค่ไหน คร้ังถึงเวลารถออกตา่ งคนตา่ งกโ็ บกมืออาลากนั ดว้ ย ความอาลยั อาวรณ์ยง่ิ ผทู้ ี่มาส่งบางคนถึงกบั หลง่ั น้าตาก็มี บางคนก็สู้สะกดกล้นั ไวใ้ นอก แตพ่ วกเราดูเหมือน จะไม่มีใครแสดงออกใหเ้ ห็น เพราะเมื่อรถเคล่ือนออกจากสถานีเรากเ็ ริ่มบรรเลงปลุกใจกล่อมใจกนั เรื่อยไป ช่วยใหห้ ายเศร้าไปไดบ้ า้ ง ในระยะน้ีเรามีคุณครูคอยใหค้ วามอบอุน่ แก่เราอยู่ 2 ท่าน ทา่ นเป็นท้งั ครูและพอ่ ของเราดี ๆ น่ีเอง เพียงแตส่ อนอยใู่ นโรงเรียนเราไม่มีโอกาสจะทราบถึงความรัก ความห่วงใย และความ ปรารถนาดีของทา่ นเท่าใดเลย จะมารู้ดีกเ็ มื่อเราไดม้ าร่วมเป็นร่วมตายกนั น้นั แหละ เราทุกคนมนั่ ใจวา่ ถึง อยา่ งไร ๆ คุณครูก็คงไม่ทอดทิง้ เรา ไม่วา่ จะลาบากยากแคน้ สกั เพียงใด ท่านกส็ ามารถช่วยเราไดเ้ สมอ ซ่ึงเรา ตา่ งก็ไดต้ ระหนกั ถึงคุณธรรมอนั วเิ ศษของท่านท้งั สองในระยะต่อมาเป็นอยา่ งดี โรงเรียนยกส่าย (ปัจจุบนั คือโรงเรียนมธั ยมวทิ ยา อ.เมือง จ.ลาปาง)

เม่ือรถไฟจะเทียบสถานีลาปางพวกเราท้งั หมดกต็ อ้ งเศร้าใจอีกคร้ัง เพราะหน่วยท้งั 2 ตอ้ งแยกกนั ที่น่ี หน่วยหน่ึงนง่ั รถต่อไปเชียงใหม่ อีกหน่วยหน่ึงจบั รถยนตต์ อ่ ไปเชียงราย เมื่อล่าลากนั เสร็จแลว้ ซ.ย.ย. 9 กข็ ้ึนรถซ่ึงทางราชการส่งมารับไปยงั ที่พกั ใกล้ ๆ กบั สถานีรถไฟลาปาง จาไดว้ า่ เป็นหน่วย ซ.ย.ย. 1 อยทู่ ่ี โรงเรียนยกส่าย (ปัจจุบนั คือโรงเรียนมธั ยมวทิ ยา อ.เมือง จ.ลาปาง) เราคา้ งแรมท่ีน่ี 1 คืน และพวกเรากใ็ ช้ ชีวติ 1 คืนในลาปางอยา่ งเตม็ ที่ ข้ึนรถมา้ เขา้ เวยี ง เท่ียวเตร่หาความสาราญกนั ตามอธั ยาศยั ออ้ / ไอเ้ รื่องอยา่ ง วา่ น้นั หรือ …… อยา่ ถามเลย มนั เป็นธรรมดาเสียเหลือเกิน ทุกคนคิดวา่ ไปราชการสนามนะ จะตายเม่ือไหร่ก็ ไม่รู้ เพราะฉะน้นั ตอ้ งแสวงหาความสุขกนั ก่อน ตามแต่โอกาสจะอานวย วนั รุ่งข้ึนเรากเ็ ดินทางกนั ต่อไป จนถึงเชียงรายท่ีเชียงราย เราไดเ้ ขา้ ประจาหน่วยซ่อมยานยนตท์ ่ี 9 ภายใตก้ ารบงั คบั บญั ชาของ ร.ท.ยนั ต์ บุณย แสน ผหู้ มวดใจสปอร์ ตรักและปรารถนาดีตอ่ เราเหมือนญาติ ช่วยใหเ้ ราอบอุน่ ยง่ิ ข้ึน การปฎิบตั ิงานเรา เริ่มตน้ ใน 2 – 3 วนั ต่อมา โดยครูเคลือบรับงานตอ่ จากผหู้ มวด แลว้ มามอบใหเ้ ราแตล่ ะหม่ทู าอีกทีหน่ึง เครื่องมือเคร่ืองใชเ้ รามีครบครัน ความเป็นอยใู่ นระหวา่ งน้นั เป็นของใหม่สาหรับพวกเราจริง ๆ ลกั ษณะของ ที่พกั เป็นโรงยาว หลงั คาและฝามุงดว้ ยใบตองตึง พ้นื ที่นอนยกเป็นแคร่ ปูดว้ ยฟากสูงประมาณ 30 ซ.ม. แบง่ เป็น 2 แถว นอนเรียงกนั เป็นตบั ตอนค่าจะเห็นมุง้ สีเขียวแก่พรึบไปหมด เชา้ เก็บมว้ นเขา้ ที่หวั นอน เห็น ลงั หีบห่อสมั ภาระประจาตวั ระเกะระกะไปหมด ส่วนอาหารการกินในช่วงแรก ๆ กเ็ ฮโลไปกินที่ตลาด แต่ คร้ังนาน ๆ ไป ชกั ไมไ่ หวเพราะรายไดท้ ี่เราไดร้ ับจากทางราชการในฐานะอาสาสมคั ร คือวนั ละ 50 สตางค์ เท่าน้นั ถา้ ทางบา้ นไม่ส่งไปใหก้ อ็ ดหวั โตไปตาม ๆ กนั ต่อมาจึงไดเ้ ปลี่ยนวธิ ีการเป็นจดั เวรทากบั ขา้ วกินเอง เฉล่ียกนั ออก ขา้ วกอ็ าศยั ขา้ วแดงของทหารโดยยอมใหห้ กั เบ้ียเล้ียงไปตามระเบียบ ระบบน้ีเม่ืออยไู่ ปเป็นปี ก็ เปลี่ยนไปเป็นการแยกยา้ ยไปผกู กินตามบา้ นซ่ึงกไ็ มแ่ พงนกั มิหนาซ้าบางคนยงั ไดแ้ ตง่ งานกบั ลูกสาวเจา้ ของ ร้านเป็นการอุดหนุนข้นั สุดยอดเสียอีก ซ่ึงก็ดีไปอยา่ งหน่ึง ที่เป็นฝ่ังเป็นฝาเสียได้ โรงเรียนสามคั คีวทิ ยาคม (ปัจจุบนั อยทู่ ่ี ถนนบรรพปราการ ตาบลเวยี ง อ.เมือง จ.เชียงราย)

ชีวติ ในดา้ นการงานพวกเราก็ผจญกบั ความลาบากยากแคน้ มาอยา่ งแสนสาหสั ท่ีเดียว เม่ือมาถึงใหม่ ๆ ไดร้ ับมอบหมายใหท้ างานกม็ กั จะตอ้ งรวมหวั กนั หารือเสียก่อน เพราะยงั ไม่เคยมีประสบการณ์มาก่อน บางคร้ังพวกเก่า (รุ่นพที่ ่ีทางานมาก่อน) กแ็ นะนาใหบ้ า้ ง ไมน่ านพวกเราทุกคนกท็ างานปล่อยเด่ียวได้ ฤดูฝน เป็นฤดูที่ทางานลาบากท่ีสุด บางที่ก็ตอ้ งนอนบนโคลนแฉะ ๆ ซ่อมรถกนั โดยไม่มีทางหลีกเล่ียง เพราะหนา้ ฝนรถที่ใชเ้ ป็นขบวนลาเลียงชารุดเสียหายมากท่ีสุด เน่ืองจากทางไม่ดี และขบวนลาเลียงจาเป็นตอ้ งข้ึนเขาลง หว้ ย อยตู่ ลอดเวลากวา่ จะถึงแนวรบ เรื่องอุบตั ิเหตุ รถตกเหวยอ่ มเป็นเหตุการณ์ประจาสปั ดาห์ทีเดียว ชิ้นส่วนอะไหล่เวลาน้นั กช็ กั ขาดแคลนข้ึนทุกที รถชนิดเดียวกนั ตอ้ งถูกถอดชิ้นส่วนใหแ้ ก่คนั ที่อยใู่ นสภาพ คอ่ นขา้ งดีไป แลว้ ตวั มนั เองก็ตอ้ งจอดฟุบรออะไหล่อยใู่ นป่ าชา้ (รถ) ถา้ ระวงั รักษาไมด่ ีก็ถูก ขโมยชิ้นส่วน อยา่ งอื่นซ้าเติมใหอ้ าการหนกั ยง่ิ ข้ึน จนในที่สุดก็ตายสนิทก็มีอยมู่ ากมาย เพราะนอกจากจะลาเลียงเสบียง สัมภาระของทางราชการแลว้ พนกั งานขบั รถบางคนยงั มีงานแอบบรรทุกเกลือ (เรียกกนั วา่ ทองขาว) ไปขาย ในเขตไทยใหญ่ที่เรายดึ ครองอยู่ จนเป็นท่ีรู้ ๆ กนั อยวู่ า่ “ล่องเหนือเงินหนา” นี่เองเป็นสาเหตุใหพ้ นกั งานขบั รถทุกคนพยายามรักษารถของตนเพ่อื ให้ “ลอ้ หมุน” อยเู่ สมอ ส่วนพวกเราท่ีมีหนา้ ที่เป็นช่าง ก็มีหนา้ ที่อยา่ ง เดียวคือ ซ่อม ๆ … ๆ … ๆ เรื่อยไป นอกจากซ่อมประจาอยทู่ ี่หน่วยแลว้ ยงั ตอ้ งผลดั เปลี่ยนเวยี รเวรกนั ทา หนา้ ที่ช่างประจาขบวน ซ่ึงมี 1 หรือ 2 คน ตามปริมาณรถในขบวน ความสนุกสนานเพลิดเพลินในงานซ่อม น้นั ส่วนใหญข่ ้ึนอยกู่ บั การไดล้ องรถ จะเป็นการซ่อมหนกั หรือซ่อมเบากต็ ามตอ้ งลองใหไ้ ด้ คลา้ ย ๆ กบั จะ ใหเ้ ป็นการแน่ใจจริง ๆ จึงจะยอมปล่อยไป ในการลองรถส่วนมากช่างจะไม่ยอมใหพ้ นกั งานขบั ขบั เอง ช่าง จะตอ้ งขบั ทดลองต่างหากจึงจะเป็นการเรียบร้อย เหตุน้ีเองที่พวกเราส่วนมากขบั รถเป็นในงานราชการสนาม บางคนก็รับงานฉุด ลาก กวา้ น รถที่มีอาการหนกั เช่นตกเหว ชน เสียกลางทางเป็นประจา ซ่ึงในการน้ีก็มีรถ ป้ันจนั่ ใชใ้ นหน่วย 1 คนั แมก้ ล่ินไอสงครามยงั คุก รุ่นฉุนเฉียวอยสู่ กั เพียงใดกต็ าม ถิ่นไทยงามก็ยงั มีความน่าอภิรมยอ์ ยเู่ สมอ โดยไม่จืดจาง สาวชาวเหนือยงั มีความงามน่าพสิ มยั ตามธรรมชาติ กิริยานุ่มนวล วาจาไพเราะน่าฟัง พวกเรา ส่วนใหญก่ ใ็ ชเ้ วลาวา่ งจากงานไปแอว่ สาวกนั ประจา พดู ง่าย ๆ ก็ต่างคนต่างกม็ ีแฟนไปตาม ๆ กนั จึงมีเพ่อื น บางคนทนความโสดไมไ่ หวก็ตดั สินใจแตง่ งานใหม้ นั รู้แลว้ รู้รอดไป ก็ดีไปอยา่ งหน่ึงที่เป็นหลกั เป็นฐานไป เสียไดม้ ีลูกทนั ใช้ เพราะระยะน้นั ทางราชการถือวา่ พวกเราสาเร็จการศึกษาแลว้ จึงไดแ้ ตง่ ต้งั เป็นช่างประจา อตั ราเงินเดือนตามความสามารถ ซ่ึงจะใชจ้ า่ ยกนั ไดโ้ ดยไม่ถึงกบั ฝืดเคือง หน่วย ช.ย.ย. 9 ตอ้ งโยกยา้ ยไป หลายแห่งเพราะถูกเคร่ืองบินขา้ ศึกโจมตีอยเู่ สมอ จากโรงเรียนสามคั คีวทิ ยาคม (ปัจจุบนั อยทู่ ่ี ถนนบรรพ ปราการ ตาบลเวยี ง อ.เมือง จ.เชียงราย) ยา้ ยไปวดั ขวั แคร่ (วดั ขวั แคร่ ต.บา้ นดู่ อ.เมือง จ.เชียงราย) และใน ที่สุดก็ยา้ ยไปประจาอยอู่ าเภอพะเยา (ปัจจุบนั คือจงั หวดั พะเยา) จนสงครามเลิกประมาณปี พ.ศ. 2486 หน่วย เชียงใหม่ไดย้ า้ ยไปอยพู่ ะยาก จ.เชียงใหม่ เรามีโอกาสไดพ้ บกนั เสมอ ใครกต็ ามถา้ มาราชการที่เชียงรายตอ้ ง มาพกั ที่หน่วย และถา้ พวกเชียงรายคุมขบวนไปพะยาก เชียงตุง เมืองยอง กต็ อ้ งพกั ท่ีหน่วยพะยาก เช่นเดียวกนั เราร่วมทุกขร์ ่วมสุขกนั ตามมีตามเกิด นาน ๆ กม็ าประชุมเกือบพร้อมหนา้ พร้อมตากนั เสียทีอยู่

วดั มงคลถาวราราม (วดั ขวั แคร่ ต.บา้ นดู่ อ.เมือง จ.เชียงราย) มาวนั หน่ึงขณะที่ครูเคลือบออกไปปฎิบตั ิงานเกี่ยวกบั การซ่อมเรือที่อาเภอเชียงแสนในตอนค่า ทา่ น นงั่ อยใู่ นรถพว่ งขา้ งฮาเลย์ จะเป็นดว้ ยความมืดหรืออยา่ งไรไม่ทราบ รถไดไ้ ปชนกบั รถบดถนนที่อยใู่ นทาง โคง้ โดยไม่เปิ ดไฟ เป็นเหตุใหค้ ุณครูที่เคารพรักของเราไดร้ ับบาดเจบ็ อยา่ งหนกั ทางราชการส่งไปรักษาต่อท่ี โรงพยาบาลเชียงราย นายแพทยเ์ สม พริ้งพวงแกว้ นายแพทยผ์ อู้ านวยการ ซ่ึงเป็นผเู้ ช่ียวชาญทางกระดูก ท่าน ไดใ้ หก้ ารรักษาพยาบาลอยา่ งดีท่ีสุด ในเวลาน้นั ฟิ ลมเ์ อก็ ซเรยข์ าดแคลน นายแพทยเ์ สมตอ้ งใชค้ วามชานาญ เป็นพิเศษในการตอ่ กระดูกใหเ้ ขา้ ที่ ขณะที่นอนเขา้ เฝือกอยบู่ นเตียงยงั ตอ้ งใชอ้ ิฐ 2 กอ้ น ผกู ถ่วงปลายเทา้ เพ่ือ ป้ องกนั มิใหข้ าส้นั กวา่ ปกติ นอนป่ วยอยใู่ นโรงพยาบาลได้ 1 เดือน ทางราชการจึงไดส้ ่งตวั มารักษาที่ โรงพยาบาลเสนารักษ์ พญาไท (โรงพยาบาลพระมงกุฎเกลา้ ฯ ปัจจุบนั ) ซ่ึงมีแพทยแ์ ละเคร่ืองมือทนั สมยั มากกวา่ เมื่อครูเคลือบหายป่ วยแลว้ ปรากฏวา่ ขาของทา่ นส้ันกวา่ ปกติไปประมาณ 1 นิ้ว ซ่ึงนบั วา่ ทา่ นได้ เสียสละเลือดเน้ือและอวยั วะบางส่วนเป็นชาติพลี อนั เป็นคุณงามความดีท่ีควรสรรเสริญ สมดงั่ สุภาษิตวา่ “นรชาติวางวาย มลายสิ้นท้งั อินทรีย์ สถิตทวั่ แต่ชว่ั ดี ประดบั ไวใ้ นโลกา” ในสมยั สงครามยาและเวชภณั ฑข์ องเราขาดแคลนมาก ทางโรงพยาบาลเชียงรายถึงกบั วเิ คราะห์ สมุนไพรนามาตม้ สกดั เป็นยารักษาคนไข้ โดยเฉพาะยาแกไ้ ขจ้ บั ส่นั ซ่ึงเป็นกนั แทบทุกคน บางคนถึงกบั พุง ป่ องอยา่ งที่เรียกกนั วา่ เป็นป้ าง แตใ่ นระยะน้นั กไ็ ม่มีใครเป็นอนั ตรายถึงกบั ชีวติ ยามจบั ไขก้ น็ อนห่มผา้ สั่น พบ่ั ๆ อยพู่ กั หน่ึง ไม่ชา้ กล็ ุกข้ึนไปทางานได้ ส่วนโรคอ่ืนท่ีรองมาจากไขจ้ บั สนั่ ก็เห็นจะไดแ้ ก่โรคพรรค์

อยา่ งวา่ น้นั แหละ การท่ีเราไดร้ ่วมเป็นร่วมตาย ตา่ งไถตา่ งรีดกนั นาน ๆ เขา้ ก็ยงิ่ ทาใหพ้ วกเรารักใคร่กนั มาก ข้ึน แมท้ ุกวนั น้ีกย็ งั ไม่เคยคลายลงเลย พดู ถึงความเจบ็ ไขไ้ ดป้ ่ วยทาใหน้ ึกถึงคุณครูที่รักและเคารพของเราอีกทา่ นหน่ึงมิได้ ท่านผนู้ ้ีอาภพั อยหู่ น่อยตรงที่ท่านถึงแก่กรรมโดยที่พวกเราไมไ่ ดม้ ีโอกาสไปร่วมบาเพญ็ กุศลอุทิศใหแ้ ก่ทา่ น ท่านไดถ้ ึงแก่ กรรมท่ีหอ้ งพกั รถไฟสถานีตะพานหิน จ.พจิ ิตร เนื่องจากมาเลเรียข้ึนสมอง ในระหวา่ งการเดินทางจากหน่วย ซ่อมทางภาคเหนือจะมาติดตอ่ ราชการท่ีกรุงเทพ ฯ คุณครูครับถึงแมพ้ วกเราจะไม่ไดแ้ สดงออกซ่ึงกตเวทิตา ธรรมตอ่ คุณครูในยามน้นั กต็ าม พวกเรายงั คิดถึงบุญคุณของคุณครูอยเู่ สมอมิไดข้ าด และเมื่อมีโอกาสขณะใด ที่พวกเราก็จะร่วมกนั บาเพญ็ กุศลอุทิศแด่คุณครู ขอใหค้ ุณครูจงอนุโมทนาในส่วนกุศลน้นั ๆ เพ่ือความสุข สมบูรณ์ตามควรแก่วสิ ัยในสัมปรายภพเถิด นอกจากครู 2 ทา่ นแลว้ ยงั มีเพ่อื นที่น่าสงสารอีกคนหน่ึงท่ีอายสุ ้นั เกินไป คือ อินทรชุบ จนั ทรินทุ ซ่ึงมีภมู ิลาเนาเดิมอยทู่ ี่เชียงใหม่ ไดจ้ บเกมชีวติ ท่ีนอกเมืองเชียงราย ขณะนารถไปลองเคร่ือง รถเสียหลกั ตกคู ตวั ถงั ทบั หนา้ อกตายทนั ที พวกเรารู้สึกสลดใจยง่ิ เม่ือไดร้ ับขา่ วน้ี ตอนน้นั เราประจาอยทู่ ี่เชียงรายยงั ไมค่ รบปี อยู่ ๆ เพอ่ื นกจ็ ากไป น่าเสียดายจริง ถา้ เพ่อื นไม่ตายคงไดด้ ิบไดด้ ีไปแลว้ พวกเรายงั คิดถึงเพ่อื นเสมอ ทุกปี พวกเราก็ไดร้ ่วมกนั บาเพญ็ กุศลอุทิศใหเ้ พอ่ื น ๆ จงอนุโมทนากุศล เพื่อประโยชนส์ ุขตามควรเถิด ประเวศ อมรพฒั น์ ช.ก. 380 24 มีนาคม พ.ศ. 2510 คณะนกั เรียนช่างกลปทุมวนั ไดป้ ฏิบตั ิราชการจนกระทง่ั สิ้นสุดสงคราม (พ.ศ. 2489) มีครูนกั เรียน ตอ้ งสูญเสียชีวติ ในระหวา่ งปฏิบตั ิราชการรวม 2 คน คือ ครูสิทธิชยั คูหาแกว้ (เสียชีวติ ในระหวา่ งปฏิบตั ิการ สงครามดว้ ยโรคไขม้ าลาเรียข้ึนสมอง) และนายอินทรชุบ จนั ทรินทุ ช.ก. 2483 เลขประจาตวั 347 ประจาอยู่ ซย.ย. 9 เชียงราย ไดร้ ับอุบตั ิเหตุรถคว่าขณะนารถที่ซ่อมเสร็จแลว้ ไปลองขบั และครูเคลือบ ศิริวฒั กุล ก็ ไดร้ ับบาดเจบ็ สาหสั จากอุบตั ิเหตุทางรถยนตข์ ณะออกไปซ่อมเรือท่ีอาเภอเชียงแสน เมื่อสิ้นสุดสงครามท่าน กลบั มาเป็นครูสอนช่างยนตท์ ี่ช่างกลปทุมวนั จนทา่ นเกษียณราชการ (ท่านมาถึงแก่กรรมท่ีบา้ นในตรอกตนั ง่วนส่วย สีลม เม่ือ 19 ตุลาคม พ.ศ. 2505) พ่ี ๆ รุ่นน้ีหลงั จากพน้ ราชการทหารหลายท่านกลบั มาเป็นครูท่ีช่างกลปทุมวนั คร้ังปี พ.ศ. 2495 เม่ือ เปิ ดเทคนิคกรุงเทพ ฯ หลายทา่ นกไ็ ดย้ า้ ยไปบุกเบิกต้งั และวางรากฐานแผนกช่างยนต์ ให้ เทคนิคกรุงเทพ ฯ เช่นอาจารยแ์ รม ชาญเชี่ยว , , อาจารยป์ ระพาส (บุญเที่ยง) จุฑามณี (ระว)ี อาจารยพ์ ิชยั (บุญรอด) มีสุวรรณ อาจารยป์ ระเวศ อมรพฒั น์ เป็นตน้ และอาจารยณ์ รงคฤ์ ทธ์ิ (แฟ้ ม) บุญเจริญ ไปบุกเบิกวทิ ยาลยั เทคนิคไทย- เยอรมนั (คือมหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ พระนครเหนือ)

ขอ้ มลู จากหนงั สือ อาชีพช่างกล มธั ยมอาชีพช่างกล ช่างกลปทุมวนั รุ่นสาเร็จปี 2485 ครบ 25 ปี โดยพ่ปี ระเวศ อมรพฒั น์ ช.ก. 380 วนั ท่ี 24 มีนาคม 2510 เรียบเรียงโดย ประเสริฐ แซ่อ๊ึง ช่างกลปทุมวนั รุ่น 50 แผนกช่างวทิ ยแุ ละโทรคมนาคม หนงั สืออาชีพช่างกล มธั ยมอาชีพช่างกล ช่างกลปทุมวนั รุ่นสาเร็จปี 2485 ครบ 25 ปี พ.ศ. 2510

รูปพี่ ๆ ช่างกลปทุมวนั รุ่น 9 แผนกช่างยนต์ ที่ไปช่วยราชการสงครามมหาเอเชียบรู พาท่ีภาคเหนือ บางส่วน จากหนงั สืออาชีพช่างกล มธั ยมอาชีพช่างกล ช่างกลปทุมวนั รุ่นสาเร็จปี 2485 ครบ 25 ปี พ.ศ. 2510