วิธีการสอน

1

2

การสอนหมายถงึ กระบวนการถา่ ยทอด เนอื้ หาความรจู้ ากบดุ กลหนง่ึ ซง่ึ เรยี กว่า \" ผู้สอน \" ไปยงั อีกบคุ คลหนงึ่ ซง่ึ เรยี กวา่ \"ผู้เรยี น \" โดยวิธกี ารเรียนรู้นัน้ จะเปน็ กระบวนการตา่ งๆท่ผี สู้ อนกระทาลงไปใน ขณะทส่ี อน เพ่ือส่งเสริมใหผ้ ้เู รียนเกดิ การ เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมตามวตั ถุประสงค์ เชงิ พฤติกรรมของบทเรยี นน้ันๆ 3

ปจั จยั ท่ตี ้องคานงึ ขณะสอน ลกั ษณะของเนอื้ หาวิชาทจี่ ะสอนเปน็ อยา่ งไร. ความรคู้ วามสามารถของผ้สู อนเปน็ อย่างไร. ความรู้ความสามารถของผู้เรียนเป็นอยา่ งไร. ความพรอ้ มของทรัพยากรมีแค่ไหน - อย่างไร. 4

ความสัมพนั ธข์ องกระบวนการเรียนการสอน การเรียน การสอน การสนใจปัญหาหรอื บทเรยี น การนาเขา้ สู่บทเรยี น การรับขอ้ มลู การให้เนือ้ หา การทาแบบฝกึ หดั หรอื กจิ กรรม การให้แบบฝึกหัด การทราบผลของกจิ กรรม การตรวจผลการฝึกหดั 5

1. การสอนทฤษฎแี บบบรรยาย การสอื่ สารจะเกดิ จากผูส้ อนเท่านนั้ 6

ความหมายของการสอนแบบบรรยาย ( Lecture ) หมายถงึ วิธสี อนทถี่ อื เอากิจกรรม หรือ บทบาทของผู้สอนเปน็ หลัก โดยผสู้ อนจะพูดบอกด่า หรอื อธิบายเนือ้ หาต่างๆให้แกผ่ ู้เรียน ซ่ึงผู้ สอนไดเ้ ตรยี มการศึกษาคน้ คว้าเน้อื เรอื่ งมาแลว้ เป็นอย่างดเี ปน็ วิธีสอน แบบผสู้ อนเปน็ สาคัญ หรือ แบบผูส้ อนเป็นศูนย์กลาง. Teacher Center 7

เทคนคิ การสอนแบบบรรยาย การสอนแบบบรรยายควรมขี ัน้ ตอนการเตรยี มตัวดงั น้ี ขนั้ เตรยี มการสอน ขั้นดาเนนิ การสอน ขน้ั ตดิ ตามผล วนิ จิ ฉยั ผเู้ รยี น ขัน้ นาการบรรยาย การวัดผลและการ เตรยี มเนอื้ หา ข้ันอธิบายเนอ้ื หา ประเมนิ ผลผู้เรียน เตรยี มสอื่ การสอน ขน้ั สรปู เน้อื หา เตรียมการวัดผล การประเมนิ ผลของ และประเมินผล ผู้สอน 8

ขอ้ ดีของการสอนทฤษฎแี บบบรรยาย 9 สามารถสอนกับผเู้ รยี นจานวนมากได้ สะดวกในการใหเ้ น้ือหาทางทฤษฎแี ก่ผู้เรยี น ผเู้ รยี นรบั รเู้ รอื่ งท่เี รยี นตรงกันและพร้อมกัน ผู้สอนสามารถดาเนินการสอนได้เพียงคนเดยี ว ให้เนือ้ หาแกผ่ ้เู รียนได้มากกวา่ ในเวลาอันจากัด สามารถสรปุ เนอ้ื หาจากสิ่งต่างๆ เข้าเปน็ กลมุ่ ก้อนไดง้ า่ ย

ขอ้ เสยี ของการสอนทฤษฎแี บบบรรยาย ผ้เู รยี นไม่มีโอกาสแสดงความคิดเห็น ต้องเสริมการจดและทอ่ งจามากกว่าการ เข้าใจ ไมไ่ ดค้ านงึ ถงึ ความแตกต่างของผ้เู รยี น ผู้เรยี นมีสว่ นร่วมในการเรียนนอ้ ยทาให้หมด ไมไ่ ด้คานงึ ถงึ ความแตกตา่ งของผู้เรียน ความสนใจได้งา่ ย การบรรยายที่ดีตอ้ งอาศยั ทกั ษะและเทคนคิ ใช้ได้ดีเฉพาะผ้เู รยี นทม่ี ชี ว่ งความสนใจใน การพดู ที่เราความสนใจ การฟังยาว เป็นการแสดงออกของผ้สู อนคนเดียว 10

2. การสอนทฤษฎแี บบบรรยายประกอบส่อื

ข้อดแี ละข้อเสียของการสอนทฤษฎแี บบบรรยายประกอบส่อื ข้อดี ขอ้ เสยี เปน็ การเพิม่ คุณภาพการเรียนรู้ ครูตอ้ งมกี ารเตรยี มสื่อการสอน สอนไดป้ รมิ าณเน้อื หามาก ครูตอ้ งมีการเตรยี มความ ใช้ส่อื แก่ผเู้ รยี นขณะเรยี นรู้ พร้อมก่อนการสอนมากขึน้ . สามารถสอนกบั จานวน ไมม่ ีโอกาสให้ผูเ้ รียนมสี ว่ นรว่ ม ผู้เรียนครงั้ ละมากๆ เช่น การตอบคาถาม เพิ่มการสร้างความสนใจด้วย การใชส้ อ่ื แกผ่ ู้เรียนขณะเรยี นรู้ สง่ เสรมิ ให้การจดบนั ทกึ และ การท่องจาขณะเรยี นรู้ 12

3. การสอนทฤษฎแี บบถาม - ตอบ 13

เทคนคิ การเลือกใชค้ าถามขณะสอน 14 ตอ้ งเป็นคาถามทีม่ คี วามชัดเจน ถูกต้อง ไมก่ ากวม สองแง่สองงา่ ม ต้องเป็นคาถามทใ่ี ช้คาพดู อยา่ งง่ายๆ ต้องเปน็ คาถามทีช่ วนใหต้ ิดตามให้สนุกไปกับบทเรียนที่กาหนด ต้องเปน็ คาถามทที่ ้าทายความคิด ตอ้ งเป็นคาถามท่ีนักเรยี นตอบได้ทกุ คาถาม ตอ้ งเปน็ คาถามที่สัน้ ๆและจากัดขอบเขตของคาถาม ตอ้ งเป็นคาถามทส่ี ัมพนั ธ์กับเนอ้ื หาและวตั ถุประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม ต้องเปน็ คาถามทไี่ ม่งา่ ยจนทาใหเ้ กิดความเบอื่ หน่าย ต้องไมเ่ ป็นคาถามที่ตอบว่าใชห่ รอื ไม่ใช่ จริง หรอื ไม่จริง บอ่ ยครงั้ เกินไป

ข้อดีของการสอนทฤษฎแี บบถาม-ตอบ รกั ษาความตง้ั ใจและความสนใจบทเรียนของผู้เรยี นไดด้ ี สง่ เสริมใหผ้ ูเ้ รยี นคดิ หาเหตผุ ล ทาใหม้ คี วามเข้าใจในการเรียนไดด้ ี การสรปุ เนอ้ื หาทาได้ดว้ ยความเข้าใจของผ้เู รียน ผูส้ อนมีโอกาสได้ทราบขอ้ มูลหรือผลการเรยี นของผูเ้ รยี นตลอดเวลา สรา้ งบรรยากาศความเป็นกนั เองขณะสอน สง่ เสรมิ ให้ผู้เรียนมกี ารแสดงออกและมีความเชอ่ื ม่นั ในตนเอง เปน็ วธิ ที ีค่ านงึ ถึงความแตกตา่ งระหวา่ งผเู้ รียนไดด้ ี 15

ใช้ได้กบั ผู้เรยี นเปน็ กลุ่มเดก็ ไมเ่ กนิ 20 คน. ใช้เวลาในการสอนมากกวา่ แบบบรรยาย. ผู้สอนตอ้ งมีการเตรียมการสอนและวิธกี าร ดาเนนิ การสอน ท่ีทาใหย้ ากกวา่ วิธบี รรยาย. ต้องมกี ารเตรยี มสอ่ื ประกอบการสอน. 16

4. การสอนทฤษฎแี บบอภิปราย 17

ขอ้ ดแี ละข้อเสยี ของการสอนทฤษฎีแบบอภปิ ราย ขอ้ ดี ข้อเสยี เพ่ิมคณุ ภาพการเรียนรโู้ ดยการ ผ้สู อนตอ้ งมกี ารสรุป รว่ มกนั ทาการอภปิ ราย เน้ือหาตา่ งๆ เป็นการสร้างความสนใจและให้ ใหค้ รบถว้ นก่อนจบ การอภิปราย โอกาสผเู้ รยี นไดม้ สี ว่ นรว่ ม โอกาสในการจดจาเนอ้ื หาวชิ าจะ ผเู้ รียนต้องมกี ารเตรียมตวั เพ่ือพดู อภิปรายหนา้ หอ้ ง สงู กว่าการสอนแบบอ่นื ใชเ้ วถามากขณะทาการอภิปราย และขณะเตรียมการอภปิ ราย. 18

5. การสอนทฤษฎีดว้ ยแบบเรียนดว้ ยตนเอง 19

การสอนทฤษฎดี ้วยแบบเรยี นดว้ ยตนเอง หมายถงึ วิธีการสอนทผ่ี สู้ อนมอบหมายให้ผเู้ รยี นปฏบิ ัตงิ าน ตามใบงาน หรือ ใบมอบหมายงาน โดยผู้เรียนจะต้องศกึ ษาหาแนว ความรจู้ ากเอกสารประกอบการเรียนเช่น ใบความรู้ หรอื ใบเน้อื หา ใบแบบฝกึ หดั ใบเฉลยแบบฝึกหดั ใบทดสอบ เป็นต้น ผู้เรยี นจะเกดิ ทกั ษะ และได้ประสบการณ์ตรงจากการลงมอื อา่ นหรือศึกษาหาความรู้ หรือ ลงมือทาแบบฝกึ หัดต่างๆ หรือปฏบิ ัติงานฝกึ ตามใบสัง่ งาน 20

จานวนของเครอ่ื งจกั รตอ่ จานวนของผฝู้ กึ ความพรอ้ มของอปุ กรณต์ า่ งๆ ความรู้ความสามารถของครฝู กึ (ทักษะ) เวลาของการฝึก 21

ข้ันตอนการสอนด้วยวธิ ีศกึ ษาดว้ ยตนเอง 22 1. ข้นั เตรียมการสอน. 2. ขั้นดาเนินการสอน. 2.1 ข้นั นาเข้าส่บู ทเรยี น 2.2 ขัน้ การสอน แบ่งกลุ่มของผเู้ รยี น. -แจกเอกสารประกอบการเรยี น ใบงาน ใบเน้ือหา ใบปฏบิ ตั งิ าน -ให้ผเู้ รยี นทากจิ กรรมกลุ่มในเวลาที่กาหนด -ให้แต่ละกลมุ่ หรอื แตล่ ะคนสง่ ผลงานทท่ี า 2.3 ขั้นทาการฝึกทากิจกรรม 2.4 ขน้ั ประเมนิ ผล สงั เกตการเรยี นรูข้ องผู้เรียนขณะปฏบิ ตั งิ าน -ใหผ้ ู้เรยี นทาแบบทดสอบท้ายบทเรียน หรือแบบทดสอบ

6. การสอนปฏบิ ัตแิ บบบรรยายประกอบการสาธิต 23

ข้อดีและข้อเสียของการสอนปฏบิ ัตแิ บบบรรยายประกอบการสาธติ ขอ้ ดี ขอ้ เสีย เพิม่ คุณภาพการเรยี นรกู้ าร ตอ้ งมกี ารเตรียมเครื่องจกั ร ฝึกปฏิบตั ิจริง เครอื่ งมอื และอปุ กรณ์ กอ่ ให้เกิดความน่าสนใจและ ง่ายตอ่ ความเขา้ ใจ ผู้สอนตอ้ งเตรยี มความ พร้อมก่อนทาการสาธิตจริง ใชเ้ วลาของการสอนไมม่ าก ผ้เู รียนไมม่ ีโอกาสถามคาถาม หรอื ถา้ มีการถามก็น้อยมาก 24

25

ขอ้ ดีและข้อเสียของการสอนปฏบิ ัตแิ บบถาม-ตอบประกอบการสาธิต ขอ้ ดี ข้อเสยี เพ่มิ คณุ ภาพการเรยี นรกู้ าร ตอ้ งมกี ารเตรยี มเครอ่ื งจักร ฝึกปฏิบัตจิ รงิ และการถาม เคร่อื งมอื และอปุ กรณ์ กอ่ ใหเ้ กดิ ความนา่ สนใจและ ผูส้ อนต้องเตรยี มความ ง่ายตอ่ ความเขา้ ใจเนอื้ หา พรอ้ มก่อนทาการสาธติ จรงิ ผูเ้ รยี นไม่มโี อกาสถามคาถาม หรือ ถา้ มกี ารถามก็น้อยมาก ผเู้ รยี นไม่มโี อกาสถามคาถาม หรอื ถ้ามกี ารถามก็นอ้ ยมาก 26

8. การสอนปฏิบัตแิ บบสาธิตกับแบบฝกึ ดว้ ยตนเอง 27

ขอ้ ดีและข้อเสียของการสอนปฏบิ ัติแบบการสาธติ กบั แบบกดว้ ยตนเอง ข้อดี ขอ้ เสีย เหมาะกบั การเรียนที่ผูเ้ รยี น ต้องการการเตรยี มเครอื่ งจกั ร ต้องการ เรียนด้วยตนเอง เครือ่ งมือ อปุ กรณ์ และเอกสารฯ ผ้เู รยี นต้องมีสมาธิขณะเรียนสงู ผ้สู อนตอ้ งมีการเตรยี มตัวท่จี ะ แกป้ ัญหาทกุ ๆกรณขี ณะเรยี น. ผเู้ รียนตอ้ งมคี วามรบั ผิดชอบขณะ เรียนสูง ไมเ่ หมาะสาหรบั ผูเ้ รยี นไม่มี สามารถเรียนไดแ้ บบตามอธั ยาศัย ความรบั ผิดชอบ วัยวุฒไิ ม่ได้. ของผู้เรยี นโดย 28

เทคนคิ การเลือกวิธสี อนที่เหมาะสม จานวนของผู้เรียน ความรคู้ วามสามารถของผู้สอน ความร้คู วามสามารถของผ้เู รียน ลักษณะของเนือ้ หาวชิ าการท่จี ะสอน ความพร้อมของสถานที่ เคร่ืองมอื และอปุ กรณ์ 29

จบการนาเสนอ บท วิธกี ารสอน 30