E-book การบัญชีเบื้องต้น

การบญั ชีเบ้อื งตน้

หนว่ ยท่ี 1 ความหมาย วตั ถุประสงค์ ประโยชน์ของการบัญชีและขอ้ สมมตทิ างบัญชี ความหมายการ การบญั ชี หมายถึง ศิลปะของการเกบ็ รวบรวม บนั ทกึ จาแนกและทาสรปุ ข้อมลู อนั เกยี่ วกบั เหตุการณ์ทางเศรษฐกจิ ในรปู ตวั เงิน ผลงานขัน้ สดุ ทา้ ยของการบัญชีก็คือการให้ ข้อมูลทางการเงนิ ซง่ึ เปน็ ประโยชนแ์ กบ่ คุ คลหลายฝา่ ย และผทู้ ี่สนใจในกจิ กรรมของกจิ การ การบญั ชี การทาบญั ชี การใหข้ อ้ มลู ทางการเงนิ  การรวบรวม  การบันทกึ  การจาแนก  การสรปุ ขอ้ มลู

การบญั ชมี ีความหมายที่สาคญั 2 ประการ คือ 1 การทาบัญชี เปน็ หน้าที่ของผู้ทาบัญชี มดี ังน้ี 1.1 การรวบรวม คอื การรวบรวมข้อมูลหรอื รายการค้าท่เี กดิ ขึ้นประจาวันและหลักฐานท่ี เกีย่ วกบั การดาเนินธุรกจิ 1.2 การบันทึก คือ การจดบนั ทึกรายการค้าทเี่ กดิ ข้นึ แต่ละคร้งั ให้ถูกตอ้ งตามหลักการบัญชี 1.3 การจาแนก คือ การนาขอ้ มูลทจี่ ดบนั ทึกไว้แล้วนามาจาแนกให้เปน็ หมวดหมู่ของบญั ชี ประเภทตา่ งๆ 1.4การสรุปขอ้ มลู คือ เป็นการนาขอ้ มูลที่ไดจ้ าแนกให้เปน็ หมวดหมู่แล้วนามาสรปุ เปน็ รายงาน ทางการเงิน 2 การใหข้ อ้ มลู ทางการเงนิ เพื่อประโยชน์แก่บุคคลท่เี กี่ยวขอ้ งหลายฝา่ ย เชน่ ฝา่ ยบรหิ าร รัฐบาล วตั ถปุ ระสงคข์ องการบญั ชี 1. เพอ่ื ช่วยให้เจา้ ของกจิ การสามารถควบคมุ สนิ ทรพั ย์ของตนเองได้ 2. เพื่อชว่ ยใหท้ ราบผลกรดาเนินงานของกิจการ 3. เพ่อื ให้ถกู ต้องตามพระราชบัญญตั วิ ่าดว้ ยการทาบญั ชีของกจิ การตา่ งๆ ประโยชน์ของขอ้ มลู การ 1. เพื่อเปน็ เครื่องวัดความสาเรจ็ ในการดาเนินธรุ กจิ 2. เพื่อชว่ ยในการวางแผนและตดั สินใจของธรุ กิจ 3. เพอ่ื ช่วยในการวางแผนกาไร และควบคุมค่าใช้จ่ายของกิจการ

ข้อแนะนาการเรียนวิชา 1. ควรอา่ นหนงั สือวชิ าบัญชีแตล่ ะบทอย่างละเอียด อย่างนอ้ ย 2 ครัง้ เร่ืองใดอ่านไม่ เข้าใจให้ถามครผู ้สู อน 2. ควรทาแบบฝึกหดั ทุกข้อดว้ ยตนเอง อยา่ งสม่าเสมอ รวดเร็วและถกู ตอ้ ง 3. การเขียนตวั หนงั สอื และตวั เลขใหอ้ า่ นง่าย ชดั เจน สะอาด 4. ถา้ เขยี นตัวเลขผิดใหเ้ ขียนเสน้ ฆา่ ตัวเลขทผ่ี ิดแลว้ ลงชื่อยอ่ กากบั ไว้ เชน่ Ex 3,500 5,300 ขอ้ สมมติทางบญั ชี เกณฑค์ งคา้ ง การบันทึกรายการทางบัญชี จะบนั ทึกก็ตอ่ เมือ่ รายการนน้ั ไดเ้ กิดขน้ึ แล้ว โดยบนั ทึกถกู ตอ้ งตรงตามงวดบัญชที เ่ี กีย่ วข้อง นอกนัน้ จะให้ข้อมลู แกผ่ ใู้ ชง้ บการเงนิ เกย่ี วกบั รายการคา้ ในอดตี ทีเ่ กย่ี วข้องกบั การรบั และจา่ ยเงนิ สดแล้ว ยังให้ขอ้ มลู เก่ียวกับภาระผูกพันท่ี กิจการตอ้ งจา่ ยเงินสดในอนาคต องค์ประกอบของงบการเงิน  สนิ ทรพั ย์  หน้สี ิน  สว่ นของเจา้ ของ  รายได้  ค่าใช้จ่า

หนว่ ยท่ี 2 สินทรพั ย์ หน้ีสิน และส่วนของเจ้าของตามกรอบแนวคดิ สาหรับการรายงานทางการเงนิ สินทรัพย์ตามกรอบแนวคิดสาหรบั การรายงานทาง หมายถงึ ทรพั ยากรที่อยูใ่ นความควบคมุ ของกจิ การ ทรัพยากรดงั กล่าวเป็นผลของ เหตกุ ารณใ์ นอดตี ซึ่งกจิ การคาดว่าจะได้รับผลประโยชนเ์ ชิงเศรษฐกจิ จากทรพั ยากรในอนาคต เช่น เงนิ สด ประเภทของสินทรัพย์ สินทรพั ย์ แบง่ ออกเป็น 2 ประเภท สินทรพั ย์ หมายถงึ สนิ ทรพั ยท์ ่มี ีสภาพคล่อง สามารถจะเปล่ยี นมาเปน็ เงินสดหรอื ใช้หมดภายในเวลา 1 ปี เช่น เงินสด หรือสนิ ทรพั ยอ์ ่ืนท่ี สามารถเปลี่ยนมาเป็นเงนิ สดได้โดยเรว็ สินทรพั ยไ์ ม่ หมายถึง สินทรัพยท์ ีไ่ มส่ ามารถเปลี่ยนมาเปน็ เงินสดได้โดยเรว็ หรือสินทรพั ยท์ ีม่ อี ายุการใช้งานมากกว่า 1 ปี เช่น ท่ีดิน อาคารและ อุปกรณ์

หนี้สนิ ตามกรอบแนวคิดสาหรับการรายงานทาง หมายถงึ ภาระผกู พนั ในปัจจบุ ันของกจิ การทตี่ ้องจา่ ยชาระคนื แกบ่ คุ คลภายนอก ประเภทของหน้ีสนิ หนสี้ ิน แบ่งออกเปน็ 2 ประเภท หนส้ี นิ หมนุ เวยี น หมายถึง หนสี้ ินทถี่ ึงกาหนดชาระภายใน 12 เดอื น นับจากวันที่ ในงบแสดงฐานะการเงนิ และกิจการคาดว่าจะชาระหนี้นัน้ คืน ภายในรอบระยะเวลาดาเนินปกติ เชน่ เจา้ หน้ีการค้า หน้ีสนิ ไม่หมุนเวียน หมายถึง หนสี้ นิ ที่มรี ะยะเวลาการชาระเงนิ นานกว่า 1 ปี หรือ เกนิ กว่ารอบระยะเวลาการดาเนินงานตามปกติ เช่น เงินกยู้ มื ระยะ ยาว ส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สาหรบั การรายงาน หมายถงึ สว่ นไดส้ ว่ นเสียคงเหลอื ในสินทรพั ย์ของกจิ การหลงั จากหกั หนีส้ ินทั้งสนิ ออกแล้ว กรรมสิทธท์ิ ี่ เจา้ ของกจิ การมีในสนิ ทรัพย์ เรยี กว่า สินทรัพย์สทุ ธิ  ส่วนของเจา้ ของกจิ การแบง่ ได้ 3 ประเภท 1. ส่วนของเจ้าของกจิ การเจ้าของคนเดยี ว 2. ส่วนของเจา้ ของกิจการหา้ งหนุ้ ส่วน 3. ส่วนของเจา้ ของกิจการบรษิ ทั จากัด

หน่วยท่ี 3 สมการบัญชี ความหมายของสมการ สมการบัญชี หมายถึง การแสดงถงึ ทรัพยากรของกิจการเชิงเศรษฐกจิ ที่อยู่ในการดูแล และควบคุมของกิจการและมีสิทธิในการครอบครองทั้งหมดท่ีมีในทรัพยากรน้ันไม่ว่าจะเป็น สินทรัพย์ หนีส้ ิน และส่วนของเจ้าของ การเขียนสมการบัญชแี ละคานวณ 1. การเขียนสมการบญั ชีกรณีไม่มีหนีส้ ิน เขยี นสมการบัญชี ได้ดังนี้

2. การเขียนสมการบัญชีกรณีมีหนี้สิน เขียนสมการบญั ชี ได้ดงั นี้ 3. การเขยี นสมการบัญชีกรณสี มการบญั ชเี ปลย่ี นทกี่ นั ได้ เขียนสมการบัญชี ไดด้ ังนี้ 4. การเขียนสมการบญั ชกี รณขี องค่าสุทธิของกจิ การ เขียนสมการบัญชี ไดด้ งั น้ี

งบแสดงฐานะทางการเงิน หมายถึง รายงานท่ีจัดทาข้ึนเพ่ือแสดงฐานะทางการเงินของกิจการ ณ วันใดวันหน่ึง ซ่ึง รูปแบบของงบแสดงฐานะทางการเงนิ ประกาศกรมทะเบียนการค้า การจัดทางบแสดงฐานะการเงิน แบง่ ออกเป็น 2 รปู แบบ 1. แบบบัญชี จะใช้แบบฟอร์มคล้ายกับบัญชีแยกประเภทมีลักษณะคล้ายตัว T แบ่ง ออกเป็น2 ดา้ น ด้านซ้ายมอื จะแสดงรายการของสนิ ทรัพย์ ส่วนทางด้านขวามือจะแสดง รายการของหน้ีสินและส่วนของเจา้ ของ 2. แบบรายงาน จะใชแ้ บบฟอรม์ ของประกาศกรมพัฒนาธุรกิจการค้า เรื่องกาหนดรายการ ยอ่ ที่ตอ้ งมใี นงบการเงนิ

หน่วยท่ี 4 การวิเคราะหร์ ายการ ประเภทของธรุ กิจและรูปแบบของการ ดาเนิน โดยท่วั ไปสามารถแบ่งธุรกจิ ทีม่ งุ่ แสวงหากาไรได้ 3 ประเภท ดังนี้ 1. ธรุ กจิ บริการ เปน็ ธุรกจิ ที่มีรายได้เกดิ ขน้ึ จากการให้บริการ เชน่ รา้ นเสริมสวย 2. ธรุ กจิ ซอื้ ขายสนิ คา้ เป็นธรุ กจิ ที่ดาเนินธุรกิจโดยการซือ้ สนิ คา้ เขา้ มาแล้วขายสินค้าน้นั ออกไปในราคาท่ีสูงกวา่ เดิม เช่น ห้างสรรพสินคา้ 3. ธรุ กจิ อุตสาหกรรม เปน็ ธรุ กิจทผี่ ลติ สินคา้ มกี ารแปลรูปวัตถดุ ิบที่ซือ้ เข้ามาเปน็ สนิ ค้า สาเร็จรปู แลว้ ขายออกไป เช่น โรงงานทอผา้ รูปแบบของการดาเนนิ ธรุ กจิ 1. กจิ การเจา้ ของคนเดยี ว 2. กจิ การหา้ งหุ้นสว่ น 2.1 หา้ งหุน้ สว่ นสามัญ 2.2ห้างห้นุ สว่ นจากัด 3. บริษทั จากัด 3.1 บริษัทเอกชนจากดั 3.2 บรษิ ทั มหาชนจากดั

รายการค้า รายการค้า หมายถึง รายการทีก่ ่อใหเ้ กิดการแลกเปลยี่ นหรอื โอนเงนิ หรือสิ่งที่มีค่าเป็น ตัวเงินระหว่างกจิ การกับบุคคลอืน่ ประเภทของรายการค้า 1.รายการค้าภายนอก เปน็ การแลกเปลย่ี นระหวา่ งรา้ นคา้ หน่ึงกับอีกรา้ นคา้ หนงึ่ เช่น 1.1 ซ้ือสนิ ค้าเปน็ เงนิ สดและเงนิ เชอ่ื 1.2 ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ สดและเงินเช่อื 2. รายการคา้ ภายใน เป็นรายการที่เกิดข้ึนภายในกิจการ ไม่เกี่ยวขอ้ งกบั บุคคลภายนอก เช่น 2.1 การนาเงินสดหรือสินทรัพยอ์ น่ื มาลงทุน หลักการวิเคราะห์รายการคา้ การวเิ คราะหร์ ายการคา้ หมายถึง การวิเคราะห์รายการคา้ ทเี่ กิดข้ึนจากกา ดาเนินการธรุ กิจในแตล่ ะวัน ว่าจะมีผลกระทบต่อสนิ ทรพั ย์ หนส้ี ิน สว่ นของเจ้าของ รายไดแ้ ละค่าใชจ้ ่ายอยา่ งไร หลกั การบญั ชี หมายถึง แนวทางทแ่ี นะนาใหน้ กั บญั ชีใชย้ ึดถอื หลักปฏิบัตใิ น การรวบรวม จดบนั ทกึ สรปุ ผล เก่ยี วกับการเงิน หลกั การบญั ชที ร่ี บั รองทว่ั ไป หมายถึง แนวทางท่ีได้รบั การรับรองและ ยอมรบั เปน็ สว่ นใหญ่จากผู้มอี่ านาจหน้าท่ีในวชิ าชีพการบญั ชี

ผลกระทบของรายการคา้ ตอ่ สมการบญั ชแี ละงบแสดง เมอ่ื กิจการมีรายการคา้ เกิดฐขน้ึานก็ยะ่อทมาจงะเมงีผนิ ลกระทบต่อการเปล่ยี นแปลงของสมการบัญชีหมวดใด หมวดหนึง่ ซ่ึงจะทาให้สนิ ทรัพยเ์ ท่ากับหนสี้ ินและส่วนของเจ้าของเสมอ ส่วนหมวดรายได้และ คา่ ใช้จ่ายเม่ือวเิ คราะห์แล้วจะทาใหส้ ่วนของเจา้ ของเพม่ิ ขนึ้ ในกรณีทีม่ ผี ลกาไร และจะทาให้สว่ น ของเจ้าของลดลงในกรณีท่ีมผี ลขาดทุน การวเิ คราะห์รายการคา้ ตามหลัก บญั ชคี ู่ หลักการบญั ชีคู่ เปน็ หลักการบัญชีท่ไี ด้รบั การยอมรับและใชก้ นั ทั่วไปในปัจจบุ ันซึ่ง กค็ อื รายการคา้ ทกุ รายการท่เี กิดขน้ึ เม่อื วิเคราะหแ์ ล้วกจ็ ะนาไปบนั ทึกบญั ชสี องดา้ นเสมอ คือ ด้านเดบติ และด้านเครดิตในจานวนท่ีเท่ากนั

หน่วยท่ี 5 การบนั ทึกรายการการค้าตามหลกั การบญั ชีที่รับรอง ทัว่ ไปของธรุ กจิ บรกิ ารเจา้ ของตนเดยี วในสมุด ความหมาย และประโยชนข์ องสมกุ รายวนั ท่ัวไป สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หมายถงึ สมดุ ขั้นต้นทีใ่ ช้บันทกึ รายการค้าทีเ่ กดิ ข้ึนทนั ทโี ดยจะ บันทึกเรยี งตามลาดับวันทีก่ อ่ นหลังของการเกิดรายการค้าขน้ึ การบนั ทกึ รายการคา้ ทีเ่ กิดขนึ้ นั้น จะบนั ทึกโดยเดบิตบญั ชีหนึง่ และเครดติ อกี บัญชหี นึ่งไวด้ ้วยกนั พรอ้ มท้ังอธบิ ายรายการค้าที่ เกดิ ขนึ้ โดยสรปุ ประโยชนข์ องสมุดรายวัน ท่วั ไป 1. ชว่ ยบนั ทกึ รายการค้าต่างๆ ท่เี กิดขึ้นทุกรายการซึง่ สามารถตรวจสอบรายการคา้ ย้อนหลงั ได้ 2. ชว่ ยเป็นแหลง่ อ้างอิงข้อมูลทผี่ ่านรายการไปบันทึกบัญชีในสมดุ บัญชีแยกประเภท ซึ่งสามารถตรวจสอบความถกู ต้องได้สะดวก 3. ชว่ ยใหค้ ้นหาข้อผิดพลาดที่เกดิ ข้นึ จากการบันทึกรายการผิดบัญชไี ด้รวดเรว็ ข้นึ

ประเภทของสมดุ บัญชี 1. สมุดรายวนั แบง่ ได้อกี 2 ประเภท 1.1 สมดุ รายวนั ท่วั ไป คอื สมุดบญั ชีขน้ั ตน้ หรือสมุดรายวันทใ่ี ชจ้ ดบนั ทึกรายการคา้ ที่เกดิ ข้ึนทุก รายการ 1.2 สมุดรายวันเฉพาะ คอื สมุดรายวันหรอื สมุดบญั ชขี ้ันตน้ ท่ีใช้บนั ทกึ รายการค้าท่ีเกิดข้ึนเรื่องใด เรื่องหน่งึ 2. สมดุ บัญชีแยกประเภท แบ่งออกได้ 2 ประเภท 2.1 สมุดบญั ชแี ยกประเภททั่วไป เปน็ สมุดรวมบัญชีแยกประเภททกุ บัญชี เชน่ บัญชีแยกประเภทเงนิ สด สนิ คา้ เจ้าหน้ี เปน็ ตน้ 2.2 สมุดบญั ชีแยกประเภทย่อย เป็นสมดุ บัญชแี ยกประเภทสาหรับบันทึกรายการเคลื่อนไหวของ ลกู หนี้ หรอื เจ้าหนีแ้ ตล่ ะราย

รปู แบบของสมุดรายวัน ท่วั ไป

หนว่ ยท่ี 6 การผา่ นรายการไปบัญชีแยก ประเภท ความหมายและประเภทของบญั ชแี ยก บัญชีแยกประเภททัว่ ไป หมายถึง บัญชที ่ีจัดแยกประเภทรายการค้าที่มลี กั ษณะเดียวกนั ไป บนั ทึกไว้ในบญั ชีเดยี วกันให้เปน็ หมวดหมู่ เพื่อใหส้ ามารถหายอดคงเหลอื ของบัญชีน้ันๆ ประเภทของสมดุ บญั ชีแยก ประเภท 1. สมดุ บัญชีแยกประเภททว่ั ไป เป็นสมุดรวบรวมบัญชีแยกประเภททกุ บัญชี ซึ่งใชบ้ นั ทกึ การเปลี่ยนแปลงสนิ ทรพั ย์ หนสี้ นิ และสว่ นของเจา้ ของ (ทุน) ตอ่ จากการบันทกึ ลงใน สมุดรายวนั ทวั่ ไป 2. สมุดบญั ชีแยกประเภทยอ่ ย เป็นสมดุ ทร่ี วบรวมของบัญชีแยกประแยกยอ่ ยของบญั ชคี ุม ยอดในสมุดบัญชแี ยกประเภททวั่ ไป

รูปแบบของบญั ชีแยก ประเภท 1. สมดุ บัญชแี บบแยกประเภทท่วั ไป 2. สมดุ บัญชแี ยกประเภทย่อย

ประเภทของสมุดบัญชแี ยก มี 3 ประเภท คือ 1. บัญชีประเภทสนิ ทรัพย์ 2. บัญชีประเภทหนสี้ ิน 3. บัญชีประเภทสว่ นของเจ้าของ ผงั บญั ชี ผงั บญั ชี คอื ผังที่แสดงรายชื่อบญั ชีแยกประเภทของแตล่ ะกจิ การทกุ บัญชโี ดยจัดเรยี ง ตามหมวดหมู่บญั ชี ได้แก่ หมวดสินทรัพย์ หมวดหนี้สิน หมวดส่วนของเจา้ ของ หมวดรายไดแ้ ละ หมวดคา่ ใช้จ่าย พร้อมท้งั กาหนดเลขท่บี ัญชีของแตล่ ะบญั ชี หมวดท่ี 1 หมวดสนิ ทรพั ย์ รหสั บญั ชี คอื 1 หมวดที่ 2 หมวดหน้สี นิ รหสั บัญชี คือ 2 หมวดที่ 3 หมวดส่วนของเจา้ ของ รหัสบัญชี คอื 3 หมวดที่ 4 หมวดรายได้ รหสั บญั ชี คือ 4 หมวดที่ 5 หมวดค่าใชจ้ ่าย รหสั บญั ชี คอื 5 การผ่านรายการจากสมดุ รายวันทว่ั ไป ไปสมุดบัญชีแยก ประเภท การผ่านรายการ หมายถงึ การนารายการคา้ ทบี่ ันทึกไว้ในสมดุ ขน้ั ตน้ ไปบันทกึ ไวใ้ น บัญชีแยกประเภททเ่ี ก่ยี วข้องตามลกั ษณะรายการค้าท่ีบนั ทกึ ไว้ในสมดุ ขน้ึ ตน้

หนว่ ยที่ 7 สมดุ เงนิ สด 2 ชอ่ ง ความหมายของมสมดุ เงินสด 2 สมดุ เงินสด 2 ช่อง หมายถึง สมกุ บันทึกรายการข้างตน้ ที่เก่ียวกบั การรบั -จา่ ยเฉพาะรายการท่ี เปน็ เงินสดเท่านนั้ จึง่ ไม่ตอ้ งบันทกึ ในสมุดรายวันท่ัวไป ลกั ษณะของสมุดเงินสด 2 สมดุ เงินสด 2 ชอ่ ง เป็นสมดุ รายวนั ขน้ั ต้นท่ีมีลักษณะคลา้ ยกับบัญชแี ยกประเภททวั่ ไป และทาหนา้ ทีเ่ ปน็ บัญชีแยกประเภทเงินสดและธนาคาร เมื่อมกี ารบันทกึ รายการในสมดุ เงนิ สด 2 ชอ่ ง รายการท่ีเป็นเงนิ สดและธนาคารไมต่ อ้ งผา่ นไปยังบญั ชีแยกประเภทท่ัวไป รูปแบบและการบนั ทกึ รายการในสมดุ เงนิ สด 2 พ.ศ….. เลขที่ รายการ เลขท่ีบัญชี เดบิต พ.ศ….. เลขท่ี รายการ เลขท่ี เครดติ บญั ชี บาท ส.ต เดือน วันที่ ใบสาคญั บาท ส.ต เดอื น วนั ท่ี ใบสาคัญ

หน่วยที่ 8 งบทดลอง ความหมาย และประโยชนข์ องงบ งบทดลอง หมายถงึ รายงานที่แสดงยอดคงเหลือของบัญชีแยกประเภททว่ั ไปของ กจิ การ ณ วันใดวนั หนงึ่ เพอื่ แสดงว่าการบนั ทึกบัญชีด้านเดบติ และเครดิตของบัญชีต่างๆเป็นไป ตามระบบบญั ชคี ู่ ประโยชนใ์ นการจัดทางบ 1. ชว่ ยในความพสิ ูจนค์ วามถกู ตอ้ งของการบนั ทกึ บญั ชี ตามหลกั การบัญชรคู่ว่าได้ทาการ บนั ทึกท้งั ด้านเดบิตและเครดิตถกู ตอ้ งหรอื ไม่ 2. ช่วยให้สามารถทราบแล้วแกไ้ ขขอ้ ผิดพลาดทนั ทว่ งที 3. ใช้เปน็ ข้อมลู การจัดทาการงานเพ่ือแสดงใหเ้ หน็ ถึงผลการดาเนินและฐานะการเงนิ ของ กิจการ รูปแบบของงบ

แนวทางปฏิบัติเมอ่ื งบทดลองไม่ ลงตัว เมือ่ จดั ทางบทดลองแลว้ ไม่ลงตวั จะตอ้ งตรวจสอบคน้ หาข้อผดิ พลาดซ่ึงอาจเกิดจาก สาเหตุตา่ งๆในกรณีที่งบทกลองไม่ลงตวั คอื ยอดรวมด้านเดบติ ไม่เท่ากับยอดรวมดา้ นเครดิต แสดงวา่ มีขอ้ ผดิ พลาดในการจดั ทางบทดลองหรอื ในการบนั ทึกรายการคา้ อาจมีสาเหตดุ งั นี้ 1. เกิดจากความผดิ พลาดในการผา่ นรายการจากสมุดรายวนั ทว่ั ไปไปแยกประเภท ได้แก่ 1.1 ลงลืม หรือละเลยไมผ่ า่ นรายการเดบิต หรือเครดติ 2. เกิดจากความผิดพลาดในการคานวณหายอดคงเหลอื ของบญั ชแี ยกประเภทตา่ ง ไดแ้ ก่ 2.1 การใสย่ อดคงเหลอื ผดิ ดา้ น 3. เกิดจากความผิดพลาดในขนั้ ตอนของการจัดทางบทดลอง ไดแ้ ก่ 3.1 การใส่ยอดคงเหลือเดบติ ในช่องเครดิต หรอื ในทางกลบั กนั การใสย่ อดคงเหลือเครดติ ใน ชอ่ งเดบิต

หน่วยท่ี 9 กระดาษทาการ 6 ช่อง ความหมายและประโยชนข์ องกระดาษทา การ กระดาษทาการ หมายถึง แบบฟอร์มซ่งึ เป็นเคร่อื งมอื ที่ชว่ ยในการจัดเตรยี มทางบ การเงินให้สะดวก รวดเรว็ และไมผ่ ดิ พลาด ประโยชน์ของกระดาษทา 1. ทาให้ทราบผลการดาเนินงานสาหรับระยะเวลาหน่ึงว่ามกี าไรสุทธหิ รอื ขาดทนุ สทุ ธิ เป็นจานวนเงนิ เทา่ ใด 2. แสดงใหเ้ ห็นฐานะการเงนิ ของกจิ การวา่ มีสินทรพั ย์ หนี้สิน และสว่ นของเจ้าของเป็น จานวนเงินเทา่ ใด 3. ชว่ ยใหก้ ารจดั ทาการเงนิ สะดวก และรวดเรว็ ขึน้ รปู แบบของกระดาษทาการชนดิ 6 ช่อง

หนว่ ยที่ 10 งบการเงนิ ความหมายของงบ งบการเงนิ หมายถึง งบการเงนิ ทจ่ี กั ทาขึน้ เพอื่ เสนอความต้องการของผใู้ ชง้ บการเงินซ่ึง ไมอ่ ยใู่ นฐานะเรียกร้องให้กจิ การจดั ทารายงานทม่ี ีการดัดแปลงตามความต้องการข้อมูลท่ี เฉพาะเจาะจง จุดมงุ่ หมายของงบ งบการเงินเป็นการนาเสนอฐานะการเงนิ และผลการดาเนนิ งานทางการเงินของกิจการ อยา่ งมีแบบแผน โดยมีวัตถุประสงค์เพอ่ื ให้ข้อมลู เก่ยี วกับฐานะการเงิน ผลการดาเนินงาน และ กระแสเงินสดของกิจการ ซึ่งเป็นประโยชน์ตอ่ การตดั สนิ ใจเชิงเศรษฐกจิ ของผูใ้ ชง้ บการเงนิ กลุ่ม ต่างๆ จดุ มงุ่ หมายของงบการเงนิ งบการเงินฉบบั สมบรู ณ์ 1. งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วันสน้ิ งวด 2. งบกาไรขาดทุนเบด็ เสร็จสาหรับงวด 3. งบแสดงการเปลย่ี นแปลงสว่ นของเจ้าของสาหรบั งวด 4. งบกระแสเงินสดสาหรับงวด 5. หมายเหตุประกอบงบการเงนิ 6. งบแสดงฐานะการเงิน ณ วันตน้ งวดของงวดทน่ี ามาเปรยี บเทียบงวดแรกสุด

งบกาไรขาดทุน งบกาไรขาดทุน หมายถึง งบทแี่ สดงผลการดาเนินงานของธรุ กิจใน รอบระยะเวลาใดเวลาหนงึ่ ว่ามรี ายได้ ค่าใชจ้ ่าย และกาไรหรอื ขาดทุนสุทธิเทา่ ใด  ขอ้ มลู ทต่ี อ้ งนาเสนอในกาไรขาดทนุ เบด็ เสรจ็ มดี งั น้ี 1. รายได้ 2. ตน้ ทนุ ทางการเงนิ 3. สว่ นแบ่งกาไรหรอื ขาดทุนของบริษทั ร่วมหรอื บรษิ ทั รว่ มค้าท่ีใช้วธิ ีส่วนไดเ้ สีย 4. ค่าใชจ้ ่ายภาษี รูปแบบของงบกาไร  ขาดทกุนารจดั ทางบกาไรขาดทนุ มวี ธิ กี ารจดั ทา 2 วธิ ี คือ 1. วิธรจาแนกคา่ ใช้จ่ายตามลกั ษณะของค่าใชจ้ า่ ย 2. วิธีจาแนกค่าใช้จ่ายตามหน้าทห่ี รือวิธีต้นทนุ ขาย 2.1 แบบขน้ั เดยี ว 2.2แบบหลายขนั้ งบแสดงฐานะการเงนิ งบแสดงฐานะการเงิน หมายถึง งบที่แสดงถงึ ฐานะทางการเงนิ ของกจิ การ ณ วันใดวันหนงึ่ บัญชีทแ่ี สดงในงบแสดงฐานะการเงิน ไดแ้ ก่ บัญชปี ระเภทสินทรพั ย์ หนี้สนิ และส่วนของ เจา้ ของ(ทนุ )

หน่วยที่ 11 รายการปรบั ปรงุ บญั ชี เกณฑก์ ารบันทกึ บัญชี เกณฑค์ งค้าง คือ วิธกี ารบัญชที ่ีใชเ้ ป็นหลักในการพจิ ารณาเพ่ือบันทกึ รายได้ และคา่ ใช้จ่ายใหอ้ ยใู่ นงวดเวลาต่างๆ โดยคานึกถึงรายไดท้ พ่ี งึ รับและค่าใช้จ่ายทีพ่ ึงจ่าย เพือ่ ให้แสดงผลการดาเนินงานของแตล่ ะงวดนนั้ ได้อย่างเหมาสม การดาเนินงานตอ่ เนือ่ ง เป็นขอ้ สมมตทิ ีก่ ล่าวถงึ กิจการท่ีต้ังตามวัตถปุ ระสงคท์ ่ี จะดาเนนิ งานอย่างตอ่ เนอื่ งและดารงอยตู่ อ่ ในอนาคต หากกิจการมเี จตนาหรอื ความ จาเปน็ ทเ่ี ลิกกิจการของการดาเนนิ งานอยา่ งมนี ยั สาคัญ ความหมายและประเภทของรายการปรับปรุง  รายการปรับปรุงบบญั ัญชีี หมายถงึ การปรบั ปรงุ จานวนเงนิ ทบ่ี ันทกึ ไวใ้ นบัญชีให้ถูกตอ้ ง กอ่ นการจัดทางบการเงนิ ซ่งึ ต้องบันทึกในสมดุ รายวนั ทั่วไปและผา่ นไปยงั สมุดบัญชีแยก ประเภททั่วไปท่เี กี่ยวข้อง  ประเภทของรายการปรับปรงุ รายการปรับปรุงที่จาเป็นตอ้ งทาการบันทึกบัญชี ได้แก่ รายการดังตอ่ ไปน้ี 1. รายไดค้ า้ งรับ 2. ค่าใชจ้ ่ายคา้ งจ่าย 3. รายได้รับล่วงหนา้ 4. ค่าใชจ้ ่ายลว่ งหนา้

รายไดค้ ้างรบั รายไดค้ า้ งรับ หมายถงึ รายไดท้ ี่เกดิ ข้ึนแลว้ ในงวดบัญชปี จั จุบัน แต่กิจการยงั ไมไ่ ด้ ชาระเงินสด เพราะยังไม่ถึงวันครบกาหนดรบั เงนิ จนกว่าจะถึงงวดบัญชีหนา้ จงึ ตอ้ งปรบั ปรงุ รายได้คา้ งรับน้ใี ห้เป็นรายได้ในงวดบัญชีปัจจุบนั เชน่ รายได้ดอกเบ้ยี ค้างรับ ค่าใช้จ่ายคา้ งจ่าย ค่าใช้จ่ายค้างจา่ ย หมายถึง คา่ ใชจ้ ่ายท่เี กิดขึ้นแลว้ ในระหว่างงวดบัญชีปจั จบุ ันแต่ กิจการยงั มิได้ทาการจา่ ยเงินซึ่งอาจจะจา่ ยในงวดบญั ชีหน้า และกจิ การยงั มิไดท้ าการบันทึก รายการลงสมดุ บัญชจี ึงทาใหก้ จิ การมีหน้สี นิ เกดิ ขึน้ เช่น ดอกเบ้ยี คา้ งจ่าย รายไดร้ ับล่วงหนา้ รายไดร้ บั ล่วงหนา้ หมายถงึ รายไดท้ ่ีกิจการได้รับมาล่วงหนา้ จากลกู คา้ แลว้ กิจการยงั ไม่ได้ให้บรกิ ารตอบแทนแก่ลูกค้า เมือ่ รับเงนิ มาแล้วจะยังไมถ่ ือวา่ เปน็ รายไดข้ องกิจการแตถ่ อื ว่ากิจการมพี ันธะในหนสี้ นิ เกดิ ขึ้น

คา่ ใช้จ่ายล่วงหนา้ ค่าใช้จา่ ยล่วงหน้า หมายถึง คา่ ใชจ้ ่ายที่กิจการไดจ้ า่ ยไปก่อน สาหรบั บริการท่จี ะไดร้ ับ ประโยชนใ์ นอนาคต และจะใช้หมดไปในระยะสนั้ แตม่ บี างส่วนท่ีเปน็ ของงวดบญั ชถี ัดไปรวมอยู่ ดว้ ย เชน่ คา่ เบ้ยี ประกนั จา่ ยล่วงหนา้ ค่าเชา่ จ่ายลว่ งหน้า เปน็ ตน้ หนสี้ งสยั จะสูญ  หน้สี งสยั จะสญู หมายถงึ ลกู หน้ที ีค่ าดวา่ จะเรียกเก็บไม่ได้ และถอื เป็นค่าใช้จา่ ยของรอบ ระยะเวลาบัญชี  ลูกหนี้การค้า หมายถึง ลูกหนีท้ ่ีเกิดจากการดาเนินการค้าตามปกตขิ องธรุ กจิ และจะม่ี ชือ่ บญั ชแี ตกต่างกันได้ตามประเภทของธุรกจิ  ลกู หน้อี น่ื หมายถึง ลกู หนี้ทไ่ี ม่ได้เกดิ จากการดาเนนิ การคา้ ตามปกติของธรุ กจิ เชน่  ลกู หนแี้ ละเงนิ กู้ยมื แก่กรรมการและลกู จา้ ง  เงินใหก้ ู้แกบ่ ริษัทในเครือและบรษิ ทั ร่วม  หนีส้ ูญ หมายถงึ ลกู หนที้ ี่ตดิ ตามทวงถามจนถงึ ท่สี ุด แต่ไมไ่ ด้รบั ชาระหนแี้ ละได้ตดั จาหน่ายออกจากบัญชี  ค่าเผ่อื หนี้สญู หรือค่าเผื่อหน้สี งสัยจะสูญ หมายถงึ จานวนท่กี นั ไว้สาหรบั ลูกหนท้ี คี่ าดว่า จะเรียกเก็บไม่ได้ และเป็นบญั ชปี รับมูลคา่ ที่ต้งั ข้นึ เพือ่ แสดงเป็นรายการหักจาก บัญชีลกู หนีใ้ นงบการเงินเพื่อใหค้ งเหลอื เปน็ มูลคา่ สุทธิของลูกหนีท้ ่คี าดหมายว่าจะเก็บได้

วัสดุสานกั งาน วสั ดุสานกั งาน หรอื เรยี กว่า วัสดุสิ้นเปลือง หมายถงึ วสั ดสุ ้ินเปลืองไปตามสภาพใช้งาน เป็นสนิ ทรพั ยท์ ไี่ มมีอายุการใชง้ านสว่ ยใหญ่ซือ้ มาแลว้ ใช้หมดสภาพไปทนั ทไี มส่ ามารถนากลับมา ใช้ได้อีกโดยทัว่ ไปอายุการใชง้ านไมเ่ กนิ 1 ปี คา่ เสือ่ มราคา ค่าเสอื่ มราคา เรอ่ื ง ทด่ี ิน อาคาร และอปุ กรณ์ หมายถงึ การปันส่วนจานวนท่คี ดิ คา่ เสือ่ มราคาของสนิ ทรพั ยอ์ ยา่ งมีระบบตลอดอายกุ ารใช้ประโยชนข์ องสินทรัพย์ ค่าเสื่อมราคาตอ่ ปี = ราคาทุนของสินทรัพย์ ราคาซาก หรือค่าเส่ือมราคา อายุการใหป้ ระโยชน์ = (ราคาทนุ ของสินทรพั ย์ – ราคาซาก) X อัตราค่าเสื่อมราคา

หนว่ ยท่ี 12 การปิดบญั ชีและสรุปวงจรบัญชี ความหมายของการปดิ บัญชี การปิดบัญชี หมายถึง วธิ ีปฏบิ ัติเพื่อโอนปดิ บัญชีรายได้และคา่ ใช้จ่ายไปเข้าบญั ชกี าไร ขาดทุน และโอนปิดบัญชีกาไรขากทนุ ไปเข้าบญั ชีส่วนของเจา้ ของ การปิดบญั ชใี นสมดุ รายวนั ทัว่ ไป 1. การปิดบญั ชีในหมวดรายไดเ้ ข้าไปบัญชีกาไรขาดทุน 2. การปิดบญั ชีในหมวดค่าใช้จา่ ยไปเข้าบัญชสี ่วนของเจา้ ของ 3. การปิดกาไรขาดทนุ ไปเข้าบัญชสี ่วนของเจา้ ของ (ทุน) การจดั ทางบทดลองหลงั การปิด ปรบั ปรงุ งบทดลองหลังปิดบัญชี คือ งบทดลองจดั ขนึ้ หลงั จากปิดบัญชีเม่อื สิ้นงวดบญั ชีแล้ว

การสรปุ วงจรบญั ชี วงจรบญั ชี หมายถงึ ลาดับขนั้ ตอนทางบัญชใี นการจดบันทกึ รายการค้าทเ่ี กดิ ขึ้นลงในสมุดบญั ชี ตา่ งๆ  วงจรบญั ชี เป็นขน้ั ตอนทั้งหมดในการทาบญั ชี ซ่ึงประกอบด้วย 1. การวิเคราะห์รายการคา้ 2.บนั ทึกรายการลงในบัญชสี มดุ รายวันทว่ั ไป 3. ผ่านรายการ 4. จดั ทางบทดลอง 5. การปรับปรุงบญั ชีในวันส้ินงวด 6. จดั ทากระดาษทาการ 7. งบทางบการเงนิ 8. การปรับปรงุ บญั ชี 9.การปดิ บัญชี 10. จดั ทางบทดลองหลงั ปดิ บัญชี