พลังงานฯ-01

พลงั งาน (Energy) เป็นส่ิงจาเป็นสาหรบั มนุษย์ พลงั งานมีประโยชน์ ต่อการดารงชีวิตของมนุษยส์ รปุ ได้ดงั นี้ ด้านการผลิต ด้านการทหาร ด้านสินค า ด้านการสาธารณูปโภค ด้านการแพทย ด้านการอานวยความสะดวก ในชีวิตประจาวนั ด้านการขนส ง และการส่ือสาร 2

พลงั งาน (Energy) มาจากคาว่า พลงั และ งาน หมายถึง พลงั ต่างๆ ท่ีนามาใช้ให้เกิ ดเป็ นงาน ตามพระราชบัญญัติ การพฒั นาและส่งเสริม พลงั งาน พ.ศ.2535 พ ลั ง ง า น ห ม า ย ถึ ง ความสามารถในการทางานซึ่งมีอย่ใู นตวั ของสิ่ งของท่ี อาจใ ห้ งาน ได้ ได้ แก่ พ ลัง ง า น ห มุ น เ วี ย น แ ล ะ พ ลัง ง า น สิ้นเปลือง เช่น เชื้อเพลิง ความร้อน ไฟฟ้า เป็นต้น 3

พลงั งานมีหลายประเภท แต่ละประเภทมีรายละเอียด และ ความสมั พนั ธต์ ่อเนื่องกนั ดงั นี้ 1 พลงั งานศกั ย์ หมายถึง พลงั งานที่เกบ็ หรือแฝงในวตั ถนุ ัน้ 2 พลงั งานจลน์ หมายถงึ พลงั งานที่มีในวตั ถุ เน่ือง มา จากการเคลอื่ นท่ีของวตั ถดุ ้วยความเรว็ 3 พลงั งานภายใน หมายถงึ พลงั งานท่ีมีอย่ใู นวตั ถหุ รอื ระบบ มีการเปล่ียนสภาพ เกิดพลงั งานในรปู แบบต่างๆ ขนึ้ ดงั นี้ 3.1 พลงั งานกล 3.2 พลงั งานความร้อน 4

แหล่งพลังงานเป็ นต้นกาเนิ ดที่ก่อให้เกิ ดพลังงานใน การทางานได้ แหล่งพลงั งาน หมายถึง สสารหรือวตั ถทุ ่ีมีพลงั งานอย่ใู นตวั มนั และจะปลอ่ ยพลงั งานออกมาเมอื่ ผ่านกระบวนการแปรรปู ให้ความสามารถใน การทางานได้ เช่น เชื้อเพลิง (ถ่าน น้ามนั เป็ นต้น) เม่ือเผาไหม้เกิดปฏิกิริยาเคมี จะให้พลงั งานออกมาแหล่งพลงั งานจะมีมวล (Mass) มีตัวตน ในขณะที่ พลงั งานไม่มีมวล พลงั งานท่ีได้ออกมาเมื่อผ่านกระบวนการแปรรปู นี้มีหลาย รปู แบบ ดวงอาทิตยเ์ ป็ นต้นกาเนิ ดหรือส่ิงผลกั ดนั ท่ีก่อให้เกิดแหล่งพลงั งาน ต่างๆ พลงั งานจากดวงอาทิตย์ก่อให้เกิดทรพั ยากรต่างๆ ท่ีสามารถใช้เป็ น แหล่งพลงั งานบนโลกได้แหล่งพลงั งานแบ่งออกได้หลายประเภท ขึ้นอยู่กบั ลกั ษณะความต้องการใช้งานความสนใจ ความรู้ หรือพื้นฐานด้านเศรษฐศาสตร์ และการพาณิชย์ ดงั นี้ 5

2 จาแนกตาม 1การจาแนกประเภท กระบวนการผลิต ตามแหลง่ ท่ีมา 2.1 แหลง่ พลงั งานปฐมภมู ิ (Primary Energy Source) 1.1 แหลง่ ฟอสซิล (Fossil Fuels) เป็นแหล่งพลงั งานท่ีมีต้นกาเนิดมา 1) ถ่านหิน (Coal) 2) ปิ โตรเลียม (Petroleum) จากธรรมชาติ 3) แร่นิวเคลียร์ (Nuclear Minerals) 2.2 แหล่งพลงั งานทตุ ิยภมู ิ 4) หินน้ามนั (Oil Shale) (Secondary Energy Source) 1.2 แหล่งพลงั งานหมนุ เวียน เป็นแหลง่ พลงั งานท่ีแปรรปู และอาจ (Renewable Energy Source) มีการเปล่ียนแปลงโครงสร้างทางเคมี หมายถึง แหลง่ พลงั งานที่สามารถ ผลิตทดแทนได้เมื่อมีการนามาใช้ ภาพ ถา่ นหินชนิดต่างๆ 6

หน่วยท่ีใช้วดั ปริมาณพลงั งานที่นิยมใช้มี 2 หน่วย คือ กิโลแคลอรี บีทียู กิโลแคลอรี หรือแคลอรี เป็ นหน่วยวดั บีทียู เป็นหน่วยวดั ปริมาณพลงั งานใน ปริมาณพลงั งานในระบบเอสโอ 1 กิโล ระบบองั กฤษ 1 บีทียู หมายถึง ปริมาณ แคลอรี หมายถึง ปริมาณพลงั งานท่ีทา ให้น้าท่ีหนัก 1 กิ โลกรัม มีอุณหภูมิ พลงั งานที่ทาให้น้าหนัก 1 ปอนด์ มี เ พิ่ ม ขึ้ น จ า ก   1 5 อ ง ศ า เ ซ ล เ ซี ย ส อณุ หภมู ิเพิ่มขึน้ จาก 14.5 องศาฟาเรนไฮต์ เป็ น 16 องศาเซลเซียส ที่ระดบั ทะเล ปกติ เป็น 15.5 องศาฟาเรนไฮตท์ ่ีระดบั ทะเล ปกติ 1 บีทียู = 256 แคลอรี 7

นอกจากหน่ วยท่ีนิ ยมใช้วัดพลังงานทัง้  2 หน่ วยดังกล่าวแล้ว นักวิทยาศาสตร์ยังใช้หน่ วยวัดพลังงานอื่นๆ อีก เช่น ไดน์  (Dynes) เอิร์ก (Ergs) วตั ต์ (Watt) กิโลวตั ต์ (KiloWatt) แรงม้า (Horsepower) เป็ น ต้น1,000 จลู = 0.9484 บีทียู 1 แคลอรี = 4.184 จลู 1 แรงม้า = 746 วตั ต์ 1,000 วตั ต์ = 1 กิโลวตั ต์ 1,000 กิโลวตั ต์ = 1 เมกะวตั ต์ 8

ส่วนหน่วยวดั พลงั งานไฟฟ้ามีหน่วยเป็ นกิโลวตั ต์ชวั่ โมง หรือหน่วย หรือยูนิ ต หมายถึง ความสิ้นเปลืองไฟฟ้ าที่เคร่ืองใช้ไฟฟ้ าใช้ควบคู่กับ ระยะเวลาในการทางาน 1 กิโลวตั ตช์ วั่ โมง = 1 ยนู ิต หรือ 1 หน่วย = หลอดไฟ 100 วตั ต์ เปิ ดนาน 10 ชวั่ โมง ชวั่ โมง = อุปกรณ์ไฟฟ้ า 1,000 วัตต์ ใช้งาน 1 จานวนหน่ วยไฟฟ้ าที่ใช้ = จานวนวตั ตข์ องเครื่องใช้ไฟฟ้า x จานวนชวั่ โมงท่ีใช้งาน 1,000 วตั ต์ ค่าใช้จ่าย (ค่าไฟฟ้า) = จานวนหน่วยไฟฟ้าที่ใช้ x อตั ราค่ากระแสไฟฟ้าต่อหน่วย 9

พลงั งานเป็ นสิ่งสาคญั ในการดารงชีวิต มีประโยชน์ต่อมนุษยด์ ้าน การผลิต การสาธารณูปโภคการอานวยความสะดวกในชีวิตประจาวนั การขนส่งและการส่ือสาร การแพทย์ การทหาร ตลอดจนเป็ นสินค้าออก ท่ีทารายได้ให้แก่ประเทศ พลงั งาน หมายถึง ความสามารถในการทางาน พลงั งานมีหลายรูปแบบ ได้แก่ พลงั งานศักย์ พลังงานจลน์ พลงั งาน ภายใน และพลงั งานไฟฟ้ า แหล่งของพลังงานถ้าจาแนกตามท่ีมา จะ แบ่งเป็ นพลงั งานจากฟอสซิล และพลงั งานหมุนเวียน แต่ถ้าจาแนกตาม กระบวนการผลิต จะแบ่งเป็นพลงั งานปฐมภมู ิ และพลงั งานทุติยภมู ิ หน่วย วดั พลงั งานท่ีนิยมใช้คือ บีทียู และกิโลแคลอรี 10