เด็กและครอบครัวในฐานะวาระแห่งชาติ

เด็กและครอบครวั ไทย: วิกฤติเชิง กระบวนทศั ที่ควรทำใ เ นเ นวาระ แ งชาติ โครงการ น อ ย ศ เ นยวง ยและ บเค อน งคมไ ทอด ง น มหา ทยา ยม ดล ส บส นโดย สวรส ุนันิหัลิวัก้ิท่มัส่ืลัขัจิว์ยูศ ิงีรัชืล่ห็ป็ป้ห์น

านห งคา ว เราจะ อ างไรไ าง? 1. เอา ง มารอง 2. ทาฟ น โ ท 3. เป ยนกระเ องและโครงห งคา 4. ป บโครง าน/ป กให ่มูล้บัร ัล้ืบ่ีล ้ค์ทิล ำ้นัถ้บ้ด่ยท่ัรัล้บ

“อาการของวิกฤติครอบครัวไทย”- ภาพสะ อนจากสื่อ (2563-2564) “ม.5 รมแ ส าตัว เดก็ เรียนเกรด 4 น “ อยใจชีวิต” ... นักเรียนชาย ม.4 าตวั ตายพิสดาร เทปกาวพันห า-ศพตา าง เพือ่ นเผย ติดเกมหนัก ... โมโหแ วานใ ใ ตาก า ลกู ชายแ ๆ คลงั่ กระทืบทำ ายแ บงั เกิดเก า ... หวิดมาตฆุ าต ลกู ชายทรพีทบุ แ ชรา วย \"จักรยาน\" ทั้งคนั หวั แตกเลือด วมสาหัส ... เผยปมสลด! ลูกชาย า อตาย แสยะยิ้มไ สำนึก นัง่ เ นเกม างศพ ... สาวชลบรุ ี อง ปวีณา ผัวโหด ใ คตั เตอ กรีดห ายับ เย็บ 91 เข็ม ... ผวั าเมีย แทงดับคา องเ า เกี่ยงกนั ทำกบั าวใ ลูกสาวกิน ...ตร.เชียงให คุมตวั อ ลูกสาวและลกู เขย คดี วมกัน าแ แ ๆ ตวั เอง ... สดุ เวทนา อเอา ามไ กวาดฟาดลกู สาว 8 ขวบ เด็กบอบช้ำบอก อ เหมือน ศาจ ... แฉพฤติกรรม อ มขืนลกู 5 ใ เมียเ ดคลิปโ อนย่ำยีลูก ญาติช็อก-ไ ขอประกนั ... สารภาพแ ว อเลี้ยง-แ แ ๆ ตีลกู 4 ขวบ จนโค า ซีโ่ ครง-ไหปลา าหกั ... สุดเวทนา เด็ก 3 ชีวิตโดนแ ทิ้งเค ง- อติดคุก ญาติไ ใ งสถานสงเคราะ ... สลด ด.ช.10 ขวบ ถกู แ ทิ้งไ กับ องวยั ขวบเศษ บอก านมือถือ \"ใครอยากไ ก็เอาไปเลย\" ... สะเทือนใจ-หญิงชราถกู ป อยทิ้งห า สถานีตำรวจ กระสอบติดตัว 1 ใบ าวประทังชีวิต 1 มื้อ ... คนสุรินท วอนเหลียวแล คุณตาวยั 80 หลับนอนอ ศาลาห านก า 30 ... าเวทนา! แ เ าวยั 70 นอนอัมพาต 7 ไ คนดแู ล ทบั อุจจาระ สสาวะกลิ่นค ง ผงะหนอนไช น” ้กุ้ลัป้รีป่ฒ่ม่นีป่ว้บู่มู่ย์ร้ข้น่ล้ด่ผ้น้ว่ม์ห่ส้ห่ล่พ้ว่ม้ร่ม้ท่ม่พ้ล่ม่ก๊ปิป้หีป่ข่พีป่พ้ม้ด่พ้ท่ม่ฆ่ร่พ่ม้ห้ข่ช้ห่ฆ้น์ร้ช้ร้ข่ล่ม่พ่ฆ่ท้ด่ม้ล่ม้ร้ท้ผ้ห้ช่ม้ค้น่ฆ้น่บ่ฆ๊ก ้ท

อาการเสื่อมทำลายของ • ใน วงสามสิบ ที่ านมา (พ.ศ. 2539 - 2560) จำนวนครอบครัวคน สถาบันครอบครัว เดียวเพิม่ ขึ้นจาก 8.8% เ น 20.5% ของครวั เรือนไทยท้ังหมด หรือเพิม่ ขึ้น 2.3 เ าตัว • ครอบครัว อหรือแ เลี้ยงเดี่ยว ซึ่งมีจำนวนเพิม่ ขึ้นมากจาก 970,000 ครวั เรือน เ น 1.37 านครวั เรือน หรือเพิ่มขึ้นถึง 41% และในจำนวนนี้ ประมาณ 80% ของครอบครวั เลี้ยงเดี่ยวน้ันเ นครอบครวั แ เลี้ยงเดีย่ ว • 2547-2560 พบ าการจดทะเบียนสมรสมีแนวโ มลดลงเรือ่ ย ๆ ขณะทีจ่ ำนวนการจดทะเบียนห า121,658 ครวั เรือน มีแนวโ มเพิ่มขึ้น เรื่อย ๆ ตามระยะเวลา • 2560 พบ า สูงอายุ 41.5% จากประชากร สูงอายทุ ้ังหมด 11.3 านคน อาศยั อ ในครอบครัวเปราะบาง ซึง่ สงู อายุ องพึ่งพาตนเอง หรือดูแลคนอื่นในครอบครัว ในจำนวนนี้ 50.2% เ นครอบครวั ที่ สูง อายุอาศัยอ กบั สมรสตามลำพัง และ 26.1% เ นครอบครัวที่ สงู อายอุ ตามลำพังคนเดียว • ฯลฯ ู่ยู้ผ็ปู่คู่ยู้ผ็ป้ตู้ผู่ย้ลู้ผู้ผ่วีป ้น่ย้น่วีป ่ม็ป้ล็ป่ม่พ ่ท็ป่ผีป่ช

กลไกมากมายระดบั ชาติ แ ไ มีประสิทธิภาพพอ • รฐั ธรรมนญู แ งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2540 พ.ศ.2550 พ.ศ.2560 • แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ฉบบั ที่ 6 -12 • ยุทธศาสต ชาติ 20 (2561 – 2580) • นโยบายและยุทธศาสต การพฒั นาสถาบันครอบครัว พ.ศ.2538-2548 พ.ศ.2547-2556 พ.ศ.2560-2564 • พระราชบญั ญัติ งเสริมการพัฒนาและ มครองสถาบัน ครอบครวั พ.ศ. 2562 และ พระราชบญั ญตั ิ งเสริมการ พัฒนาและ มครองสถาบันครอบครวั พ.ศ. 2562 (ฉบับ แ ไข) ่ม่ต ้กุ้ค่สุ้ค่ส ์ร ีป์ร ่ห



บทสรุป สถานการ “วิกฤติครอบครัวคือ อาการของวิกฤติเชิง • วิกฤติหนักขึ้น ซับ อนและยากขึ้น แตก างตาม Sprectrum ระบบ” (manifestation/ • วิกฤติทีร่ ับ มานาน แ ไ เกิดการขับเคลื่อนแ จริง symptoms of systemic problem) ทีไ่ อาจแ โครงส างกลไก เครือ่ งมือ ไ วยวิธีคิดเชิงกลไก แ อง วยการทำงาน • รฐั เ นหลัก สงั คม/ชุมชนเ นรอง เอกชน/เศรษฐกิจเ นศนู ? ระดับกระบวนทัศ และ • เ นเทคนิค ปรับคุณ าปรับพฤติกรรมแบบชนชั้นกลาง ขบั เคลื่อนทั้งสังคม ฐานคิด กระบวนทัศ • เดก็ และครอบครัวไ ใ เ าหมายการพฒั นา แ เ น นทุน/ จจยั การผลิตของ “พฒั นาประเทศ” และ ตลาดของเศรษฐกิจแบบกำไรนิยม • การพฒั นาที่ทำลายฐาน วยการเ นการมองออกและพึง่ พิงภายนอก แ งขนั เ นวัตถ/ุ เงินมากก าการ พฒั นาคณุ ธรรม • แ ญหาแบบปรบั พฤติกรรม ใ ความ กลไกราชการ เ นศีลธรรมแบบ ปกครอง ทำภาพเลก็ ไ เห็น ภาพให ทำภาพให ไ สนใจภาพเล็ก ทางออก • ทำงานระดบั กระบวนทัศ : วิกฤติครอบครัว คือวิกฤติเชิงระบบ • ครอบครวั คือ นทุน/ฐานของอนาคตที่ยง่ั ยืน องเ นวาระแ งชาติ ์น้ด้ต่ต้ด้ด้ก่ม ่ห็ป้ต้ต ์น่ม่ญ่ญ่มู้ผ้นู้ร้หัป้ก ่ว้น่ข้น้ด ัป้ต็ป่ต้ป่ช่ม์น่ค้น ์ย็ป็ป็ป้ร้ท่ม่ตู้ร ่ต้ซ์ณ

กระบวน ศ การขบั เคลอื่ นสงั คม เพอื่ การพฒั นาเดก็ • การลงทนุ มนษุ ปรชั ญาที่ องเรียก องใ ไ ยินท้ังสงั คม • วิชาการที่มีบูรณาการระห างสากลกับสังคมไทย (นิยาม เกณ ตวั ชี้วดั และ บริบทสังคม วัฒนธรรม) ง บ ล ง ทุ น กั บ เ ด็ ก ป ฐ ม วั ย • พื้นที่/กลไก สื่อสาร ปรับจูนความคิด กระบวนการ ในฐานะวาระแ งชาติอ างแ จริง ใ กบั ภาค วนทีร่ ับผิดชอบโดยตรง 0-3 (2562) อยละ 0 . 4 ข อ ง G D P คิ ด เ น ง บ เครือ าย และ สังคมโดยรวม ร า ย หั ว 2 2 , 0 0 0 บ า ท อ ค น อ ว ง แ ตั้ ง ค ร ร - โครงส าง กลไก ระ บชา เ ด็ ก 2 ง บ เ ฉ ลี่ ย • ขึ้นบน ความ อเนื่องของนโยบายทีไ่ ผนั ผวนตามการเปลีย่ นแปลง บริหาร และ กลไกที่มีทรัพยากรเพียงพอ 11,000-15,000 อคน • แนวนอน การดำรงความ อเนือ่ ง ย่ังยืน ของเชือ่ มประสาน/บูรณาการ ของคนทำงานหลกั จากภาค วน างๆ • กลไกอิสระ ที่ประสาน ติตดาม ประเมิน การขับเคลื่อนการพฒั นาเดก็ ปฐมวัย น • กระจายอำนาจ องถิน่ • มีกลไกวิชาการเพื่อเอื้ออำนวย ประคับ ประคองการขับเคลื่อน (สนบั สนุนวิชาการ ใ คำปรึกษา ประเมินติดตาม) • การมีกลไกในการ อนกลับนโยบาย ตวั ชีวดั มาตรฐาน • เ นการมี วน วมของ อแ / ปกครอง ภาคประชาสงั คม อง กรภาคเอกชน ่ตีป์ภ่ม่ชีป่ต่ต็ป้รีป์คู้ผ่ม่พ่ร่ส้น ้ป ้ห ้ทู่ส่ีท้ืพ ่ต่ส่ต ู้ผ่ม่ติตัด้ร่ข่ส้ห้ท่ย่ห ์ฑ่ว ้ด้ห้ร้ต์ย์นัท

ส ปสาระ ญ • บทเรียนของครอบครัว เดก็ างถนน าง าว แรงงาน ตอกย้ำใ เห็นความซบั อนของสภาพ ญหาและ สาเหตุ และ อจำกดั ของฐานคิด/โครงส างในการ เผชิญกบั ญหา • องการทศั นะเชิงระบบ มองก างและลึกลงไปที่ กระบวนทัศ าน าง (systemic problem/ manifestations of paradigm crisis) • “เ ดพื้นที่ ปรับกระบวนทศั ” องขยายพื้นทีก่ ารคิด วิเคราะ วิจยั และ การทำงาน ในระดบั ลึกใ มากขึ้น ในห วยงานวิชาการ ปฏิบัติการ และสงั คม เพือ่ ทำงาน ขบั เคลื่อนเชิงระบบ ที่ อเนือ่ ง และ ใ เวลา โดยมีฐาน คิดทีถ่ ูก องเ นแกน ็ป้ต้ช่ต่น้ห์ห้ต์นิป ่ล้ด์น้ว้ต ัป้ร้ขัป้ซ้ห้ด่ต้ขัคำสุร

านห งคา ว เราจะ อ างไรไ าง? Think globally, act locally “ ลยภาพระห างภาพเ ก/เฉพาะห า บ การ บเค อนภาพก าง/ระยะยาว” ้ว่ืลัขัก ้น็ล่วุด ้บ้ด่ยท่ัรัล้บ