สูตรปุ๋ยหมัก พระราชทาน จาก สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า ฯ

สูตรปุ๋ยหมัก พระราชทาน จาก สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า ฯ ห้องสมุดประชาชนเมือง สามลำห้วยอำเภอชำนิ

สูตรและ วิธีทำปุ๋ยหมัก จากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เป็ นสูตรที่พระองค์ได้ทรงศึกษาขั้นตอน การทำปุ๋ยหมักที่ทรงพระอักษรด้วยลาย พระหัตถ์ของพระองค์เองเพื่อ พระราชทานให้กับเกษตรกรความว่า “ต้นไม้ทุกชนิดต้องการความเจริญเติบโต พูดง่ายๆ เราต้องใส่ปุ่ย ไร่,นา,สวน ของเรา พืชผลถึงจะงามดี เดี๋ยวนี้ปุ๋ยที่ซื้อตามท้อง ตลาดแพงเหลือเกินนี่ เรามาทำปุ๋ยหมักใช้ เองดีกว่า”



. ซากพืช ได้แก่ ใบไม้ ผักตบชวา หญ้าแห้ง ลำต้นถั่ว ลำต้นข้าวโพด ใบและต้นมัน สำปะหลัง กระดูกปอ ตามที่มีสับเป็น ท่อนๆ สั้นๆ ให้เปื่อยเร็ว

ปุ๋ยคอก เช่น มูลสัตว์ ขี้วัว,ขี้ควาย,ขี้เป็ด,ขี้ ไก่,ขี้ค้างคาว ชนิดใดก็ได้ ปัสสาวะคนหรือสัตว์ ดินร่วนพอสมควร ถ้าได้เป็นหน้า ดินยิ่งดี กากเม็ดนุ่น,กากถั่ว,ซากต้นถั่วชนิดต่างๆ(พืช ตระกูลถั่ว)

วิธีการกองปุ๋ย มี 3 แบบ 1.กองในหลุม ขุดหลุมให้มีขนาดกว้าง ประมาณ 1 เมตร ยาว 1 เมตร และลึก 1 เมตร ถ้ามีการระบายน้ำได้ยิ่งดี 2.กองในคอก ให้ปรับดินบริเวณที่จะทำการกองปุ๋ยหมักให้ แน่น ใช้ไม้ไผ่หรือไม้ชนิดอื่นที่สามารถทำได้ กั้นเป็นคอก ความกว้างอยู่ที่ 2 เมตร ความยาว 4 เมตร และสูง 1 เมตร แบ่งคอกออกเป็น 2 ส่วน ครึ่งหนึ่งไว้ใส่ปุ๋ยหมัก อีกครึ่ง หนึ่งไว้ใช้ในการกลับกองปุ๋ย ทำหลังคาใบจากหรือใบ มะพร้าวคลุมหลังคา หรือถ้ามีถุงพลาสติกคลุมกันฝนซะ ปุ๋ยได้ก็ยิ่งดี 3.ให้เอาซากพืชที่เตรียมไว้กองเกลี่ยในคอกหรือในหลุม ให้ เป็นชั้น เหยียบตามขอบให้แน่นประมาณคนเหยียบซ้ำแล้ว ไม่ยุบลงอีก ชั้นหนึ่งๆ ให้สูงราว 1 คืบ (30 เซนติเมตร) รดน้ำให้ชุ่มแล้วเอาปุ๋ยคอกโรยทับให้ทั่วกัน สูง 2 องคุลี (5 เซนติเมตร) ถ้ามีปุ๋ยเคมี (สูตร 16-20-0 หรือ 14-14-14 แอมโมเนียมซัลเฟต หรือยูเรีย) ก็โรยบางๆ ให้ทั่ว แล้วทับ ด้วยดินละเอียดหนาประมาณ 1 องคุลี สลับด้วยซากพืช แล้วรดน้ำเป็นชั้นๆ อย่างนี้จนปุ๋ยเต็มคอก (ส่วนน้ำที่นำมา รดนั้นจะผสมด้วยปัสสาวะด้วยก็ได้)

วิธีการกลับปุ๋ย ทุกๆ 30 วัน ควรกลับกองปุ๋ย โดยเอาชั้นบนสุด ของกองนำไปเกลี่ยในอีกส่วนของคอกเป็นชั้นล่างสุด แล้วเอาชั้นสองเกลี่ยทับแล้วรดน้ำ ควรกลับกองปุ๋ย ทุกๆ 30วัน หรือจนกว่าซากพืชจะเปื่อยผุหมดทั้งกองปุ๋ย ใช้เวลาประมาณ 3-4 เดือน เมื่อปุ๋ยใช้ได้ ให้สังเกตจาก ความร้อนในกองปุ๋ยจะใกล้เคียงกับความร้อนของ อากาศ ปุ๋ยหมักจะเป็นสีน้ำตาลแก่ เอาตะแกรงร่อนปุ๋ย หมักเก็บไว้ ประโยชน์ที่ได้รับ ประหยัดการใช้ปุ๋ยเคมีได้ถึงครึ่งหนึ่ง และทำให้ดินร่วนซุย พืชผักอุดม สมบูรณ์ และเพิ่มธาตุไนโตรเจน ไม่เป็นอันตรายต่อพืชสัตว์และคน รักษาความชุ่มชื้นของดิน

ข้อควรระวัง 1.อย่าให้มีน้ำขัง การรดน้ำมากไปจะทำให้ระบาย อากาศไม่ดี 2.ปุ๋ยกองใหญ่ไปจะทำให้เกิดความร้อนสูง ปุ๋ยจะเสีย ได้ ถ้าในกองปุ๋ยมีความร้อนสูงไปให้เติมน้ำลงไปบ้าง 3.ปุ๋ยกองเล็กไป จะสลายตัวช้า 4.อย่าใช้ปุ๋ยเคมีพร้อมกับใส่ปูนขาว จะทำให้ธาตุ ไนโตรเจนสลายตัว

“ต้นไม้ทุกชนิดต้องการความเจริญเติบโต พูด ง่ายๆ เราต้องใส่ปุ่ย ไร่,นา,สวน ของเรา พืชผล ถึงจะงามดี เดี๋ยวนี้ปุ๋ยที่ซื้อตามท้องตลาดแพง เหลือเกินนี่ เรามาทำปุ๋ยหมักใช้เองดีกว่า”