หน่วยที่ 1 ความรู้เบื้องต้น

1.1 ความหมายของคอมพิวเตอร 1.2 องคประกอบของเคร่อื งคอมพวิ เตอร 1.3 สว นประกอบของคอมพวิ เตอร 1.4 การเร่มิ ตน ใชงานกบั โปรแกรมไมโครซอฟตเวิรด 1.5 การเรยี กใชโ ปรแกรมไมโครซอฟตเวิรด 1.6 สว นประกอบหนาตา งแรกของโปรแกรมไมโครซอฟตเ วิรด 1.7 แถบเมนแู ละชุดคําสง่ั 1.8 การตัง้ คาหนา กระดาษและการกาํ หนดขอบกระดาษ 1.9 การปอนขอมลู 1.10 การกําหนดรูปแบบอักษร 1.11 การกาํ หนดขนาดของตัวอกั ษร 1.12 การบนั ทกึ ขอ มูลคร้ังแรก 1.13 การบนั ทึกขอมูลครงั้ ตอ ไป 1.14 การปด แฟมเอกสาร 1.15 การเปดแฟม เอกสารใหม 1.16 การเปดแฟม เอกสารเกาขนึ้ มาเปลีย่ นแปลง 1.17 การออกจากโปรแกรม 1.18 การปด โปรแกรมไมโครซอฟตเ วิรด 1.19 การปดเครื่องคอมพิวเตอร 1.20 การปดแลว ทาํ ใหค อมพวิ เตอรเ ปดขึน้ มาเองอกี คร้งั (Restart) 1.21 การใชเ มาส แสดงความรูเกีย่ วกับการใชงานโปรแกรมไมโครซอฟตเวริ ด 2

1. อธบิ ายความหมายของคอมพิวเตอร 2. ระบอุ งคประกอบของเครื่องคอมพวิ เตอร 3. ระบสุ วนประกอบของเคร่ืองคอมพวิ เตอร 4. อธบิ ายการเริ่มตน ใชง านกับโปรแกรมไมโครซอฟตเ วริ ด 5. อธบิ ายการเรียกใชโ ปรแกรมไมโครซอฟตเ วริ ด 6. อธิบายสวนประกอบของโปรแกรมไมโครซอฟตเ วิรด 7. อธบิ ายการตง้ั คาหนากระดาษและการกาํ หนดระยะขอบกระดาษ 8. อธิบายการปอ นขอมูล 9. อธิบายการกาํ หนดรปู แบบอักษร 10. อธิบายการบนั ทกึ ขอมูลครัง้ แรก 11. อธบิ ายการบนั ทึกขอ มลู ครัง้ ตอไป 12. อธบิ ายการปด แฟมเอกสาร 13. อธบิ ายการเปด แฟมเอกสารใหม 14. อธบิ ายการเปด แฟม เอกสารเกา ขน้ึ มาเปล่ียนแปลง 15. อธบิ ายการออกจากโปรแกรม 16. อธิบายการปด แลว ทําใหคอมพวิ เตอรเปดขึ้นมาเองอกี ครงั้ 17. อธิบายการใชเมาส 3

คอมพิวเตอร คือ อุปกรณทางอิเล็กทรอนิกส (Electronic Device) ท่ีมนุษยใชเปนเครื่องมือชวยในการจัดการกับ ขอมูลท้ังตัวเลข ตัวอักษร หรือสัญลักษณตาง ๆ ท่ีใชแทนการส่ือความหมายในส่ิงตาง ๆ โดยคุณสมบัติที่สําคัญของ คอมพวิ เตอร คอื การทส่ี ามารถกาํ หนดชดุ คําสง่ั ลวงหนาได คือ คอมพวิ เตอรสามารถทาํ งานไดห ลากหลายรูปแบบ ขึ้นอยู กับชุดคําส่ังท่ีเลือกมาใชงาน ทําใหสามารถนําคอมพิวเตอร ไปประยุกตใชงานไดอยางกวางขวาง เชน ใชในการตรวจ คล่ืนความถ่ีของหัวใจ ในการฝากหรือถอนเงินในธนาคาร การตรวจสอบสภาพเคร่ืองยนต เปนตน ขอดีของคอมพิวเตอร คอื สามารถทาํ งานไดอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ มีความถกู ตอ งและความรวดเรว็ ลดการซํา้ ซอนในข้นั ตอนทาํ งาน การนําคอมพิวเตอรเขามาใชงาน จะตองประกอบดวยส่ิงตาง ๆ หรือที่เรียกวาองคประกอบของระบบคอมพิวเตอร โดยระบบคอมพวิ เตอรจะมอี งคประกอบหลกั ๆ ดังนี้ ดังแสดงในรูปที่ 1.1 จอมอนเิ ตอร (Monitor) เปน สวนท่ีใชแสดงผล คียบอรด (Keyboard) เมาส (Mouse) สําหรับใชป อนขอมลู เปน อุปกรณส ําหรบั ใชชี้ เขาเคร่อื งคอมพิวเตอร และเลอื กสง่ิ ตา ง ๆ ที่ แสดงบนจอภาพ เคส (Case) เปน สว นที่ เปนตวั เคร่อื งซีพี ประกอบดว ย หนว ยประมวลผล หนว ยความจํา และ อปุ กรณสําหรับบนั ทกึ ขอ มูล อปุ กรณตอ พวง (Peripheral) รปู ท่ี 1.1 ฮารด แวร 4

1.2.1 ฮารดแวร ฮารดแวร คือ ช้ินสวนอุปกรณตาง ๆ ที่ประกอบข้ึนเปนเคร่ืองคอมพิวเตอร ท้ังสวนประกอบภายในและ ภายนอกเคร่อื ง เชน ซีพียู แรม ฮารด ดิสก จอภาพ เปนตน ซึง่ เปนสว นทีม่ องเหน็ และสามารถจับตองได 1.2.2 ซอฟตแวร (Software) ซอฟตแวร เปนโปรแกรมหรือชุดคําส่ังท่ีใชสั่งงานใหคอมพิวเตอรทํางานตามท่ีตองการ ซึ่งหมายถึง ระบบปฏิบัติการและโปรแกรมตาง ๆ ท่ีใชงานกันอยูทุกวันไมวาจะเปน ระบบ Windows, Ms Office, Linux เปนตน ซ่ึง เปนสวนทีไ่ มส ามารถมองเหน็ และจบั ตอ งได 1.2.3 ขอมูลหรือสารสนเทศ (Data หรอื Information) ในการประมวลผลขอมูล คอมพิวเตอรจะประมวลผลตามขอมูลหรือสารสนเทศท่ีปอนเขาสูหนวยรับขอมูล ดังน้ัน ขอมูลจึงเปนสวนสําคัญอยางหน่ึงในการประมวลผล เพื่อใหไดสารสนเทศสําหรับใชในการตัดสินใจถาขอมูลท่ี ปอนเขาไปมคี วามถูกตอง ผลลพั ธท ไ่ี ดจะมีความถูกตองเช่ือถือได 1. ขอมลู เปน ขอ เท็จจรงิ ท่ีไดจากการรวบรวม ซ่ึงอาจจะเปนตัวเลขขอความรูปภาพหรือเสียง เพื่อใหระบบ คอมพวิ เตอรทําการประมวลผลใหไดส ารสนเทศ 2. สารสนเทศ เปนสิ่งท่ีไดจากการประมวลผล ซ่ึงในบางครั้งสารสนเทศอาจจะเปนขอมูลเพ่ือการ ประมวลผล เปน ขอ สนเทศอีกอยางหนง่ึ กไ็ ด เชน คะแนนสอบของนกั ศึกษา เปน ขอมูลเพ่ือผานกระบวนการตัดเกรด จะได เกรดเปนสารสนเทศ เมื่อนําเกรดนักศึกษาไปคํานวณหาคาเฉลี่ย เกรดของนักศึกษาจะเปนขอมูลและสารสนเทศที่ไดคือ เกรดเฉลย่ี (GPA) 1.2.4 ผูใ ช (User) การทํางานของคอมพิวเตอรจําเปนตองใหผูใชสั่งงานแตปจจุบันมีคอมพิวเตอรบางชนิดสามารถทํางานได อยา งอัตโนมตั ิ อยางไรก็ตามการใชง านคอมพิวเตอรโ ดยสว นใหญแ ลวตองการใหม นษุ ยเ ปน ผสู ัง่ งานเสมอ 1.2.5 กระบวนการทาํ งาน (Procedure) กระบวนการการทํางาน เปนขั้นตอนการทํางานเพ่ือใหไดผลลัพธ หรือขอสารสนเทศจากคอมพิวเตอร ใน การทํางานกับคอมพิวเตอร จําเปนท่ีผูใชจะตองมีความเขาใจในข้ันตอนของการทํางานเพื่อใหไดงานท่ีถูกตอง และมี ประสทิ ธิภาพ ดงั นัน้ จงึ จาํ เปน ตอ งมีคูมือปฏบิ ัติงานทีช่ ดั เจน เชน คูม ือผใู ช คูมอื ผดู ูแลระบบ เปนตน 1.2.6 บคุ ลากรทางสารสนเทศ (Information Systems Personnel) บุคลากรทางสารสนเทศเปนสวนท่ีสําคัญของระบบสารสนเทศคอมพิวเตอร เพื่อจัดการใหคอมพิวเตอร ทํางานอยา งมีประสทิ ธิภาพ ตลอดจนทาํ งานรวมกับผูใ ชอ ยางใกลชดิ เพ่ือการพฒั นาระบบใหตรงความตอ งการของผูใช คอมพวิ เตอรป ระกอบไปดว ยอปุ กรณฮ ารดแวรทแ่ี บง หนา ท่ีกนั ทํางานดังที่กลาวไปแลว โดยอุปกรณสวนประกอบท่ี ประกอบกันขึ้นมาเปนคอมพิวเตอรจะมีอยู 2 ชนิดคือ ชนิดท่ีอยูภายนอก ซึ่งสามารถมองเห็นและสัมผัสได ไดแก ตัวเคส เมาส คียบอรด จอภาพ และลําโพง กับชนิดท่ีอยูภายใน เชน เมนบอรด ซีพียู แรม ฮารดดิสก การดแสดงผล และการดเสียง เปน ตน 5

1.3.1 สวนประกอบของคอมพิวเตอรโ ดยทว่ั ไป สว นประกอบของคอมพิวเตอรโ ดยท่วั ไป มีดงั น้ี 1. เมนบอรด (Mainboard) เมนบอรดเปนแผนวงจร PCB (Print Circuit Board) ท่ีมีอุปกรณอิเล็กทรอนิกสตาง ๆ ทํางานอยูรวมกัน โดยมีสล็อตและซ็อคเก็ตสําหรับติดตั้งอุปกรณ ไดแก ซีพียู แรม ฮารดดิสก และการดเสียง ซ่ึงจะทํางานประสานกันผาน ระบบบัส (Bus) ของเมนบอรด ดังแสดงในรปู ที่ 1.2 รปู ท่ี 1.2 เมนบอรด (Mainboard) 2. จอภาพ (Monitor) จอภาพ เปนสวนที่ใชแสดงผลในการทํางานของคอมพิวเตอร ซึ่งจอภาพที่ดีควรจะแสดงผลไดในแบบ สีจริง (24 bit : True Color) ในความละเอียดไมนอย 800  600 จุดข้ึนไป และควรมีอัตรารีเฟรซเรท 70 Hz ขึ้นไปจะไม ทําใหหนาจอกะพรบิ ซงึ่ เปนสาเหตุของอาการปวดตาระหวางทํางานจอภาพโดยทวั่ ไปมี 2 ชนิด คือ CRT เปนจอภาพท่ีใช กันเปนสวนใหญ ซึ่งภาพจะเกิดจากการยิงของลําแสงอิเล็คตรอนไปกระทบกับสารเรืองแสงบนหนาจอ จอชนิดน้ีจะมี ขนาดใหญ หนา และคอ นขางมีนา้ํ หนักมาก เปนจอท่ีนํามาใชงานกันมาก เนื่องจากมีราคาถูกและแขง็ แรงทนทานไมเ สียงาย ดังแสดงในรปู ท่ี 1.3 รูปท่ี 1.3 จอภาพ (Monitor) 6

3. เมาส (Mouse) เมาสเปนอุปกรณรับขอมูลสําหรับชี้ตําแหนงบนหนาจอผานตัวช้ีเมาส ตามปกติเมาสจะมี 2 ปุมโดยปุม ซายใชสาํ หรบั คลิกเลือกทาํ คําสง่ั ปกติหรือเลอื่ นหนาเอกสาร สว นปุมขวาใชเรยี กเมนลู ดั สาํ หรับทําคาํ สัง่ เฉพาะสาํ หรบั งาน บางโปรแกรม ปจ จบุ นั นยิ มใชแบบพอรต PS/2 และ USB เพื่อเชือ่ มตอกับคอมพิวเตอร ดังแสดงในรูปที่ 1.4 รปู ท่ี 1.4 เมาส 4. คียบอรด (Keyboard) คียบอรด เปนอุปกรณสําหรับรับขอมูลจากผูใชอีกชนิดหนึ่ง มีลักษณะเปนแปนพิมพเชนเดียวกับ แปน พมิ พด ดี โดยปุม ตา งท่อี ยบู นตัวคียบอรดจะเรียกวา “คีย” มีหลายรูปแบบใหเลือกซื้อไดตามความพอใจ ซึ่งจะมีหัวตอ อยู 2 แบบ คือ Din เล็กหรือ PS/2 ซ้ือใชกับเมนบอรดรุนใหมในปจจุบัน และแบบ Din ใหญสําหรับเมนบอรดรุนเกาซ่ึงไม นยิ มใชก นั แลว ดงั แสดงในรปู ท่ี 1.5 รปู ที่ 1.5 คยี บ อรด 5. ลาํ โพง (Speaker) ลําโพง เปนอุปกรณท่ีใชสําหรับแสดงผลทางเสียงซึ่งมีความสําคัญไมนอยไปกวาอุปกรณสวนอ่ืน ๆ เนื่องจากในการใชงานคอมพิวเตอรยุคใหมไมวาจะเปนดูหนัง ฟงเพลง รองเพลง เลนเกมหรือติดตอสื่อสารดวยเสียงทาง อินเทอรเน็ตจะตองอาศัยลําโพงในการแสดงเสียงท้ังส้ิน การเลือกลําโพงมาใชงานควรจะมีขอพิจารณาถึงความจําเปน หากตองการเพียงแตฟงเพลงหรือเสียงจากคอมพิวเตอรธรรมดา ควรจะเลือกเปนแบบสเตอริโอ 2 ลําโพงก็นาจะเพียงพอ แลว หากตองการดูหนังดีวีดีหรือเลนเกมสที่มีระบบเสียง 3 มิติ ก็ควรจะเลือกลําโพงท่ีมีระบบเสียงรอบทิศทางซึ่งจะมีตัว ลําโพงอยู 5–7 ตัวเลยทเี ดยี ว ดังแสดงในรูปท่ี 1.6 รูปท่ี 1.6 ลาํ โพง 7

6. เครือ่ งพิมพ (Printer) เครือ่ งพมิ พ เปน อุปกรณแสดงผลลัพธ (Output Device) ที่ใชในการผลิตเอกสารหรือพิมพผลลัพธตาง ๆ ทส่ี รา งข้นึ บนเครอื่ งคอมพวิ เตอรล งบนกระดาษ ดังแสดงในรูปที่ 1.7 รูปท่ี 1.7 เครือ่ งพมิ พ (Printer) 1.3.2 สวนประกอบภายในเครือ่ งคอมพวิ เตอร เม่อื เปด ฝาครอบเครอ่ื งคอมพวิ เตอรออกมา จะพบวา ภายในมแี ผนวงจรและอปุ กรณต ดิ ตงั้ อยูใ นตําแหนง ตาง ๆ รวมไปถึง สายไฟ และสายสัญญาณท่ีเชื่อมตอตามจุดตาง ๆ ตอไปนี้มาทําความรูจักกับช้ินสวนตาง ๆ ภายในเครื่อง คอมพิวเตอร วา แตละสวนเรยี กวาอะไร และทาํ หนาทีอ่ ยางไร 1. ซีพียู (CPU) เปนสมองของคอมพิวเตอร ทําหนาท่ีประมวลผลขอมูลและควบคุมการทํางานของระบบ ประสทิ ธภิ าพและความรวดเร็วในการทาํ งานของเคร่ืองจะขึ้นอยูกับซีพียูเปนหลัก ดังน้ัน ซีพียูจึงเปนชิ้นสวนที่สําคัญท่ีสุด และก็แพงทีส่ ดุ ดว ย 2. แรม (RAM) ใชเกบ็ ขอ มลู และโปรแกรมที่กําลังใชงานอยู เพ่ือรอสงใหกับซีพียู ใชประมวลผลโดยจะเปน การเก็บขอมูลเพยี งชัว่ คราวเทา นน้ั ถาปดเครื่องขอ มลู ก็จะหายทนั ที 3. เมนบอรด (Mainboard) เปน แผงวงจรขนาดใหญท่ใี ชต ิดตั้งและเชอ่ื มตอกับอุปกรณตาง ๆ ไมวาจะเปน ซพี ียู แรม ฮารดดิสก ซาวนการด เปน ตน เหมือนกบั ศูนยกลางการติดตอระหวา งอปุ กรณตา ง ๆ 4. ฮารด ดิสก (Harddisk) ใชเก็บขอ มลู ขนาดใหญไดอ ยางถาวร นอกจากจะใชเก็บขอมูล ฮารดดิสกยังเปน สว นท่ีใชเ ก็บระบบปฏิบัตกิ ารรวมไปถงึ โปรแกรมตา ง ๆ อีกดว ย 5. ซีดีรอมไดรฟ (CD–ROM Drive) เปนอุปกรณท่ีใชอานขอมูลจากแผนซีดีรูปแบบตาง ๆ ไมวาจะเปน แผน โปรแกรม แผน เพลง และแผน หนัง 6. ฟล็อปปดสิ กไดรฟ (Floppy Disk Drive) เปนอุปกรณท่ีใชอาน/เขียนแผน Floppy Disk ที่ใชเก็บขอมูล ขนาดเล็กซึง่ มีความจเุ พียง 1.44 MB เหมาะสําหรบั โอนถา ยขอมลู ขนาดเล็กหรือใชทําแผนบตู 7. ชองขยาย (Expansion Slot) เปนชองตอเติมท่ีใชติดต้ังการดชนิดตาง ๆ เชน ซาวนการด การดแลน การดจอภาพ เปนตน ในปจ จุบนั จะมอี ยู 3 ชนดิ ไดแก ISA, PCI และ AGP 8. แหลงจายไฟ (Power Supply) อุปกรณที่ใชจายไฟใหกับอุปกรณตาง ๆ ภายในเคร่ืองจะเห็นวา มสี ายไฟจาก เพาเวอรซ ัพพลายเชอ่ื มตอ ไปยังอุปกรณตาง ๆ ดังแสดงในรูปที่ 1. 8 8

Pentium Intel core i9 พดั ลมซีพียู RAM ซีดรี อมไดรฟ (CD–ROM Drive) Harddisk ซพี ียู (CPU) เมนบอรด (Main Board) ฟล็อปปดสิ กไดรฟ (Floppy Disk) รูปท่ี 1.8 สว นประกอบภายในเคร่อื งคอมพิวเตอร การเปด เครอ่ื งคอมพิวเตอร 1. เปดจอภาพ (Monitor) 2. เปด สวติ ชเครอื่ งคอมพวิ เตอร 3. รอสักครู แลวโปรแกรมจะแสดงหนา จอ ดังแสดงในรปู ท่ี 1.9 รูปที่ 1.9 การเปดเครือ่ งคอมพวิ เตอร 9

การเรยี กใชโปรแกรมไมโครซอฟตเวริ ด สามารถทําได 2 วธิ ีดงั ตอไปน้ี วิธีท่ี 1 เรยี กใชจ ากหนาจอเดสกท อ็ ป โดยการดบั เบลิ คลิกทไ่ี อคอนบนเดสกท็อป ดังแสดงในรปู ท่ี 1.10 รูปที่ 1.10 การเรียกใชโปรแกรมไมโครซอฟตเวิรด วิธีที่ 2 เรียกใชจ ากเมนู Start โดยมขี ัน้ ตอนดังตอไปน้ี 1. คลกิ ทปี่ มุ Start 2. คลิกที่ 3. คลกิ ที่ 4. คลิกท่ี รอสักครู จะปรากฏกรอบวินโดวข องไมโครซอฟตเ วิรด     รูปที่ 1.11 การเรยี กใชโ ปรแกรมไมโครซอฟตเวริ ด จากเมนู Start 10

       รูปท่ี 1.12 สวนประกอบของโปรแกรมไมโครซอฟตเ วริ ด 1. แถบชอ่ื เรื่อง (Titles Bar : ไตเตลิ บาร) เปนแถบทใี่ ชแสดงชอื่ ของวินโดวนน้ั ๆ 2. แถบเครื่องมอื ริบบอน (Ribon : ริบบอน) เปน แถบที่ใชแสดงรายชือ่ คาํ สง่ั ตา ง ๆ เพือ่ ใหเลอื กใช 3. ปุมยอ (Minimize) ใชย อวนิ โดวลงไปเกบ็ ไวในทาสกบาร (Task Bar) 4. ปมุ คนื สภาพ (Restore) ใชป รับขนาดวินโดวใหกลบั ไปเปน ขนาดปานกลาง 5. ปมุ ปด (Close) ใชสาํ หรับปดวินโดว 6. แถบเลอื่ น (Scroll Bar: สโครลลบาร) ใชค ลกิ ปมุ เพื่อเลื่อนเอกสารไปทางซาย–ขวา หรอื เลือ่ นขนึ้ –ลง 7. พื้นที่พิมพเอกสาร เปรียบเสมือนแผนกระดาษที่สามารถพิมพขอความ สรางตาราง วาดภาพ หรือนําภาพ สําเรจ็ รปู มาวางลงไป เพ่ือจัดสรางเปนเอกสารตา ง ๆ ตามตอ งการ 8. เคอรเซอร เปน ขดี กะพริบ ทใ่ี ชบอกตําแหนง ซึ่งเรากําลังทํางานอยูบนเอกสาร 9. ไมบรรทดั ใชสาํ หรบั บอกระยะหางจากของกระดาษ และระยะเสน (Tab) ตาง ๆ ท่กี าํ หนดไว 11

1.7.1 แถบเคร่อื งมือ (Toolbars) แถบเครื่องมือ คือ กลมุ คําสั่งที่ใชในการจัดรูปแบบเอกสาร ซึ่งเปนชุดคําส่ังเดียวกันกับชุดเมนูคําสั่งเพียงแต แทนสัญสักษณไอคอน (Icon) เพ่ือใหผูใชสามารถจดจําและงายตอการใชแถบเคร่ืองมือในโปรแกรม MS Office Word 2019 มมี ากมาย แตทใ่ี ชหลัก ๆ จะอยใู นกลุม เคร่ืองมือ คือ 1. แถบ Ribbon ซ่งึ จะรวมเครื่องมือตา ง ๆ ท่ีใชง านมาไวดวยกัน แถบ Ribbon เปน สวนท่ีรวมแถบเมนตู า ง ๆ ซง่ึ ในแถบจะรวมชุดคําสั่ง (Menu) ที่ใชจ ัดการกับเอกสารมา รวมไวด วยกัน เปน การรวมความสามารถในการทํางานทัง้ หมด โดยใชแถบเปน ตัวแยกหมวดหมกู ารทํางาน เม่ือผูใชตองการใชงานในลักษณะใดก็เลือกแถบเมนูนั้น เชน แฟม (File) หนาแรก (Home) แทรก (Insert) เคาโครงหนากระดาษ (Page Layout) การอางอิง (Reference) การสงจดหมาย (Mailings) ตรวจทาน (Review) มุมมอง (View) 2. เมนหู นาแรก (Home) เปน ชดุ คาํ สง่ั สาํ หรับจดั การเอกสารทั่ว ๆ ไป เชน การใชงานคลปิ บอรด (Clipboard) การจัดรปู แบบตวั อักษร (Font) การจัดหนา กระดาษ (Paragraph) การกําหนดลกั ษณะ (Styles) การแกไ ข (Editing) 12

3. เมนูแทรก (Insert) เปนชุดคําสั่งท่ีใชในการแทรกส่ิงตาง ๆ ลงในเอกสาร เชน การแทรกหนา (Pages) การแทรกตาราง (Table) การแทรกการเชื่อมโยง (Links) การแทรกหัวกระดาษและทายกระดาษ (Header & Footer) การแทรกขอความ (Text) การแทรกสัญลกั ษณ (Symbol) 4. เมนูออกแบบ (Design) เปนชุดคําสั่งที่ใชในการออกแบบสิ่งตาง ๆ ในเอกสาร เชน การจัดรูปแบบ เอกสาร (Document Formatting) พ้ืนหลงั เอกสาร (Page Background) 5. เมนูเคาโครง (Page Layout) เปนชุดคําส่ังสําหรับใชในการปรับแตงรูปแบบหนากระดาษ เชน การตง้ั คา หนา กระดาษ (Page Setup) การยอ หนา (Paragraph) การจัดเรียง (Arrange) 6. เมนูการอางอิง (References) เปนชดุ เมนูคาํ สง่ั สาํ หรับใชใ นการเพม่ิ ขอมลู อางอิง เชน การเพิ่มสารบัญ (Table of Contents) การเพิ่มขอมูลเชิงอรรถ (Footnotes) การเพ่ิมขอมูลอางอิงและบรรณานุกรม (Citations & Bibliography) การเพมิ่ คําอธบิ าย (Captions) การเพิ่มดชั นี (Index) 13

7. เมนกู ารสงจดหมาย (Mailings) เปนชุดคําส่ังสําหรับจัดการและสรางรูปแบบตาง ๆ ของจดหมาย เชน การสรางจดหมาย (Create) การเร่ิมจดหมายเวียน (Start Mail Merge) การเขียนและแทรกเขตขอมูล (Write & Insert Fields) การแสดงตวั อยา งผลลพั ธ (Preview Results) การดําเนนิ การเพือ่ เสร็จสน้ิ ข้ันตอน (Finish) 8. เมนูรีวิว (Review) เปนชุดเมนูคําส่ังสําหรับใชในการตรวจสอบ เพิ่มขอคิดเห็นและเปล่ียนแปลงแกไข เอกสาร เชน การพิสูจนตัวอักษร (Proofing) การสรางขอคิดเห็น (Comment) การติดตาม (Tracking) การเปลี่ยนแปลง (Changes) การเปรียบเทยี บ (Compare) การปอ งกนั (Protect) 9. เมนูมุมมอง (View) เปนชุดคําส่ังสําหรับใชในการเลือกรูปแบบมุมมองของเอกสาร เชน การเลือก มุมมองของเอกสาร (Document Views) การแสดงหรือซอนเอกสาร (Show/Hide) การยอหรือขยาย (Zoom) การเลือก รูปแบบหนาตางแสดงผล (Window) การเพ่มิ คําส่ังดว ยตนเอง (Macros) การต้ังคาขนาดกระดาษ เปนการกําหนดขอความในเอกสารใหเหมาะสมกับขนาดของกระดาษท่ีจะทําการพิมพ โดยข้ันตอนในการกําหนดคา ขนาดกระดาษ มดี งั นี้ ดังแสดงในรูปท่ี 1.13 และ 1.14 1. คลิกเลือกท่ีเมนู (เคา โครงหนากระดาษ > ) เพ่ือกาํ หนดขนาดของกระดาษ รูปท่ี 1.13 ขนั้ ตอนการเลอื กตั้งคา หนากระดาษ 14

2. เลือกแถบ Paper 3. ระบุขนาดกระดาษ 4. ใชในกรณที ่ีเคร่อื งพิมพมีหลายถาด 5. กาํ หนดคา ครง้ั น้มี ีผลตอ สวนใด 6. กําหนดคาแลว คลกิ ตกลง รูปท่ี 1.14 การเลอื กขนาดกระดาษ เม่ือเริ่มเขาสูหนาจอของโปรแกรม Word จะมีการสรางเอกสารใหมพรอมต้ังช่ือใหวา “Document” (เอกสาร 1) พนื้ ท่ีวาง ๆ สีขาว คือ พ้ืนที่ท่ใี ชป อนขอ ความ – เสน สีดํา ๆ ที่กระพริบอยกู ็คอื Cursor (เคอรเซอร) ซ่ึงบอกตาํ แหนง ท่จี ะใสขอ ความ – ตรงมุมลางซายของหนาจอ ตรงสวนท่ีเรียกวา Taskbar (ทาสกบาร) ของ Windows เปนตัวท่ีบอกวาขณะน้ี แปน พมิ พห รือคยี บอรดเปน ภาษาอะไรอยู 1. เริ่มพิมพข อความตามตัวอยา ง – ถา พิมพผ ดิ ใหกดคยี  (Backspace) จะมผี ลใหตวั อักษรทีอ่ ยหู นาเคอรเซอรถกู ลบออกไป 2. พิมพขอความตอไปเร่ือย ๆ โดยไมตองกด <Enter> เม่ือพิมพไปจนหมดพื้นที่บรรทัด Word จะข้ึนบรรทัดใหม ใหเองโดยอัตโนมัติ โดยจะดูวาคําคําน้ันท้ังคําสามารถอยูในบรรทัดนี้ไดหรือไม ถาไมไดก็จะยกทั้งคําไปไวยังบรรทัดใหม (แตย งั อยูในยอหนาเดยี วกัน) เรียกวา “การตัดคาํ ” – ถาจะปอนขอความเปนอีกภาษาหน่ึง ใหกดปุมเปลี่ยนภาษาหนึ่งคร้ัง แปนพิมพจะเปล่ียนเปนอีกภาษาหนึ่ง และถากดอีกคร้ังหน่ึงแปนพิมพก็จะเปลี่ยนกลับเปนภาษาเดิม โดยสังเกตที่มุมขวาลางของทาสกบารวาแปนพิมพเปน ภาษาอะไรอยู – หรอื กด <Alt> + <Shift> – หรือคลิกท่ี EN ตรงทาสกบารแลวเลือกเปนภาษาไทย หรือถาเปนภาษาไทยอยูแลว ก็คลิกที่ TH แลวเลือก เปน ภาษาองั กฤษ 15

3. คลิกท่ีปมุ Show / Hide (แสดง / ซอน) เพอ่ื ดูสญั ลกั ษณพ ิเศษตาง ๆ ท่ีมอี ยใู นเอกสาร ซ่งึ จะแทนการขึ้นยอ หนา จงึ ควรอยเู ฉพาะทายของบรรทัดกอ นทจี่ ะขึน้ ยอ หนา ใหม รูปที่ 1.15 ตวั อยางการกรอกขอความในโปรแกรมไมโครซอฟตเวริ ด 1. 2. คลกิ เลือกแบบอกั ษร รปู ที่ 1.16 การกําหนดรูปแบบอักษร 16

การกําหนดขนาดของตัวอกั ษร ทาํ ไดดงั รปู ที่ 1.17 1. 2. คลิกเลอื กขนาด รปู ที่ 1.17 การกาํ หนดขนาดตวั อักษร การกาํ หนดรปู แบบตัวอกั ษร คลกิ เมือ่ ตอ งการพิมพตวั อักษรตัวหนา คลกิ เมอ่ื ตอ งการพิมพต วั อักษรเอียง เม่อื ตองการพมิ พตัวอกั ษรโดยมขี ีดเสนใต เม่ือมีการสรางเอกสารใหม จะตองต้ังช่ือไฟลใหเอกสาร โดยจัดเก็บไวที่สื่อบันทึกขอมูล เชน ฮารดดิสก แผน ดิสกเกต็ หรอื แฟลชไดรฟ มขี นั้ ตอนดังตอไปนี้ ดงั แสดงในรปู ที่ 1.18 การบันทึก (Save As) ขอมลู คร้งั แรก ทาํ ไดด งั น้ี 1. คลกิ ท่ีปุม ไฟล ไฟล 2. คลกิ คําสง่ั บนั ทกึ เปน (Save As) บนั ทึกเปน 3. เลือกไดรฟและโฟลเดอรท ี่จดั เก็บ 4. ต้ังช่อื แฟมในหวั ขอ (File name) 5. เลอื กชนดิ การเก็บเปน เอกสาร Word 6. คลิกทีป่ ุมบนั ทกึ (Save) 17

1. คลิกท่ีปุมไฟล 3. เลือกไดรฟและโฟลเดอร 2. คลิกคาํ ส่ังบนั ทึกเปน 4. ต้งั ช่ือแฟม (File) 5. เลือกชนิดการเก็บไฟล 6. บนั ทึก รปู ที่ 1.18 การบันทกึ (Save As) ขอ มูลครง้ั แรก ในกรณีที่ไดพิมพขอความหรือนําเอกสารมาแกไขขอความ ซึ่งจะตองมีการบนั ทกึ เอกสารเพ่อื นําไปแทนทข่ี อความเดิม ทาํ ไดโดย วธิ ีท่ี 1 คลกิ ที่ บนแถบเคร่ืองมอื วิธีท่ี 2 คลิกทเ่ี มนปู มุ ไฟล คลิกคําสง่ั บันทึก (Save) วิธีที่ 3 กดปุม Ctrl + S ท่ีคียบ อรด วิธที ี่ 1 วิธที ่ี 2 รูปที่ 1.19 การบันทกึ ขอ มูลหรอื Save 18

เมื่อทําการบันทึกเอกสารเรียบรอยแลว และจะเลิกใชงานไฟลเอกสารนั้น การปดแฟมเอกสารสามารถทําไดตาม วิธดี ังตอ ไปนี้ วธิ ที ี่ 1 คลกิ ปุม ปดหนาตาง (Close) วธิ ที ี่ 2 เลอื กคําสง่ั ไฟล > ปด ถาเอกสารมีการแกไขหลังจากคําส่ังบันทึก (Save) ครั้งลาสุด Word จะถามวาตองการบันทึกเอกสารน้ันที่แกแลว กอ นหรอื ไม – คลกิ ทป่ี ุม Yes (ใช) เพอื่ ยืนยนั ใหบ นั ทกึ ตามทแ่ี กไ ข แลวออกจากโปรแกรม – คลิกทปี่ มุ No (ไมใ ช) ถาเปลยี่ นใจไมต องการบนั ทึก แตใ หออกจากโปรแกรมเลย – คลิกทีป่ มุ Cancel (ยกเลิก) เพอ่ื ยกเลกิ คาํ สงั่ แลว กลบั ไปทํางานใน Word ตอ ดังแสดงในรปู ท่ี 1.20 รูปที่ 1.20 ขั้นตอนการปด เอกสาร 19

เมอ่ื ตองการเปด เอกสารใหมขน้ึ มาใชงานมขี น้ั ตอนดังนี้ 1. คลิกปมุ ใหม บนแถบเคร่อื งมอื มาตรฐาน หรอื ใชคาํ สั่งคยี ลดั <Ctrl > + N หรอื ใชค าํ สง่ั จากปุมไฟล > ใหม 2. จะปรากฏรปู แบบเอกสารแสดงขึน้ บนจอภาพ ใหค ลกิ เมาสที่ เอกสารเปลา 3. โปรแกรมจะทําการเปด เอกสารใหมท ่ีมชี อ่ื วา Document1 บนหนา จอ ดังแสดงในรูปที่ 1.21 ปมุ ใหม    รปู ท่ี 1.21 ขัน้ ตอนการเปด แฟมเอกสารใหม เมอื่ ตอ งการนาํ เอกสารเดิมมาใชง าน หรอื ทาํ การแกไ ขเปลยี่ นแปลงมขี ้นั ตอนดังตอ ไปน้ี 1. คลิกทปี่ มุ เปด หรือใชค าํ สง่ั คยี ลัด <Ctrl > + O หรอื ใชคําสง่ั จากปมุ ไฟล > เปด 2. ปรากฏหนา ตา งเปด คลกิ เลอื กไดรฟ และคลิกไฟลท ีต่ องการเปด 3. คลิกท่ีปมุ เปด ดงั แสดงในรปู ที่ 1.22 20

1. คลกิ ปุมเปด 2. เลือกไดรฟและไฟลเอกสาร 3. คลิกปมุ เปด รปู ที่ 1.22 การเปด แฟม เอกสารเกา ข้ึนมาเปล่ียนแปลง เมื่อทาํ การบันทกึ เอกสารแลว และจะเลกิ ใชงานไฟลเอกสารนนั้ การปด แฟมเอกสารทําไดต ามขั้นตอนดังตอไปน้ี 1. คลิกปมุ Close (ปด หนาตาง) หรอื เลือกคําสั่ง Office > Close 2. ถามกี ารแกไขเอกสารหลงั บนั ทึก (Save) ครั้งลาสดุ Word จะถามวาตอ งการบันทกึ เอกสารทแี่ กก อนหรอื ไม แตล ะปมุ มีความหมายดังน้ี – คลกิ ทปี่ มุ Yes (ใช) เพ่ือยืนยันใหบ ันทกึ ตามทแ่ี กไข แลว ออกจากโปรแกรม – คลกิ ทปี่ มุ No (ไมใช) ถาเปล่ียนใจไมต องการบนั ทกึ แตใหออกจากโปรแกรมเลย – คลกิ ท่ปี ุม Cancel (ยกเลิก) เพ่ือยกเลิกคําสงั่ แลวกลับไปทํางานใน Word ตอ ดงั แสดงในรปู ท่ี 1.23   รูปที่ 1.23 การออกจากโปรแกรมไมโครซอฟตเ วิรด 21

กรณีท่ีตองการหยุดการทํางานหรือยกเลิกการ รูปท่ี 1.24 ขัน้ ตอนการปดเอกสาร ทํางานจากหนาตางท่ีใชงานอยู ทําไดโดยปดโปรแกรม ไมโครซอฟตเวิรด มีขั้นตอน คือ คลิกที่ปุม Close (ปด หนา ตา ง) ของหนา ตางโปรแกรมไมโครซอฟตเ วิรด การปดเครอ่ื งหรอื การปดการทาํ งานของ Windows มขี ัน้ ตอนดังตอ ไปน้ี 1. คลกิ ที่ปมุ 2. คลิกที่ 2. คลิกเลอื ก Shut down 3. Windows จะจัดการระบบใหเรยี บรอย สกั ครูค อมพวิ เตอร 1. คลกิ ที่ Start จะถูกปดลงเอง 4. ปดสวติ ชข องจอภาพใหเ รยี บรอย ข้ันตอนการปดการทาํ งานของ Windows ดังแสดงในรปู ที่ 1.25 รูปท่ี 1.25 ขัน้ ตอนการปดเคร่ืองคอมพวิ เตอร การปดแลวเปดเครื่องขึ้นมาใหมทันที คลิกที่ปุม ซ่ึงเมื่อคลิกแลว คอมพิวเตอรจะทําการปด (Shut down) ปกติ แลวทํา การบูต (Boot) เคร่อื งกลบั มาใหมอกี คร้ัง ดงั แสดงในรูปที่ 1.26 Restart รปู ท่ี 1.26 ขัน้ ตอนการ Restart เคร่อื งคอมพวิ เตอร 22

เมาส (Mouse) เปนอุปกรณท่ีสําคัญอยางหนึ่งในการใชงานโปรแกรมวินโดวส และโปรแกรมประยุกตตาง ๆ ที่ ทาํ งานภายใตวนิ โดวส เพราะชวยใหก ารใชงานสะดวกมากข้ึนและรวดเร็วข้ึนกวาการใชแปนพิมพ (Keyboard) เมาสใชชี้ ตําแหนงที่ตองการจะทํางานบนจอภาพเม่ือลากเมาสไปมาโดยยังไมมีการกดปุมใด ๆ บนเมาสจะปรากฏสัญลักษณรูป บน จอภาพเรียกสัญลักษณดังกลาววา “เมาสพอยเตอร” (Mouse Pointer) โดยเมาสพอยเตอร จะเลื่อนตามทิศทางและ ระยะทางที่ลากเมาสไป และเม่ือหยุดลากเมาส โดยปลอยใหลูกศรช้ีคางอยูท่ีใดที่หน่ึงบนจอภาพ จะเกิดผลบางอยางข้ึน เชน ถาลากไปวางตรงปุม บนแถบเครื่องมอื (Toolbar) จะปรากฏคําอธิบายหรือชื่อของปุมน้ันข้ึนมา เรียกวา ทูลทิป (Tool Tip) หรือถาลากไปวางท่ีหัวขอตาง ๆ ในแถบคําสั่ง (Menu Bar) แลวคลิกเมนูตาง ๆ เหลานั้นก็จะถูกเปดข้ึนมา และถา ตอ งการจะเล่อื นการทาํ งานไปยังเมนอู ่ืน กส็ ามารถที่จะเลอื่ นเมาสพอยเตอรไปยังเมนนู ั้น ๆ 1.21.1 เมาสพ อยนเตอร (Mouse Pointer) เมาสพ อยนเ ตอร เปนตัวช้ีตําแหนงบนจอภาพจะเล่ือนตาม ทิศทางและระยะทางที่เลือนไปการลากเมาสพอยเตอรบนเดสกท็อป จะไมมีผลตอการทํางานมากนัก แตเม่ือหยุดลากและปลอยใหลูกศรคาง อยูท่ีใดท่ีหนึ่งบนจอภาพก็อาจเกิดผลบางอยาง เชน ถาลากไปวางที่ปุม รปู ที่ 1.27 รปู ลกั ษณะของเมาสพอยนเ ตอร Start บนทาสกบารก จ็ ะปรากฏคาํ วา Start เปนตน ดังแสดงในรปู ที่ 1.27 ท่ีเปน ตวั ช้ตี ําแหนง บนจอภาพ 1.21.2 การใชเ มาส เมาส เปนอุปกรณที่ใชช้ีตําแหนงและควบคุมสิ่งตาง ๆ ในจอภาพโดยมีตัวแทนของตําแหนงที่ชี้เรียกวา ตวั ชเี้ มาส ซง่ึ เปลยี่ นเปนสัญลกั ษณต า ง ๆ ไดมากมาย ตามรปู แบบการใชงานขณะน้ัน ซึ่งจะพบใน Windows ดังแสดงใน รปู ท่ี 1.28 รูปที่ 1.28 รปู แบบตา ง ๆ ของเมาส โดยทั่วไปเมาสจะมีปุมสองปุม ไดแก ปุมหลัก (ปกติจะเปนปุมซาย) หนึ่งปุม และปุมรอง (ปกติจะเปนปุม ขวา) หนึ่งปุม ปุมหลักคือปุมท่ีจะใชบอยที่สุด และเมาสสวนใหญจะเปนลอเล่ือนระหวางปุมท้ังสองเพ่ือชวยใหเลื่อนดู เอกสารและเว็บเพจไดง า ยยงิ่ ข้นึ ในเมาสบางตัวสามารถกดลอเล่ือนระหวางปุมทงั้ สองเพ่ือใหทํางานเหมอื นเปนปุมที่สาม เมาสท่มี ปี ระสิทธภิ าพสูงจะมปี ุมเพิม่ เติมทสี่ ามารถทาํ งานอืน่ ๆ ได การใชเมาสม ีหลายรปู แบบ ดงั น้ี เลื่อนเมาส เลื่อนเมาสในมือ เพ่ือเล่ือนตัวชี้เมาสในจอภาพไปตําแหนงตาง ๆ ตามความตองการ การกดปุมดานซาย 1 ครั้ง แลวปลอยเปนการเลือกส่ิงใดสิ่งหนึ่ง เชน การคลิกทีป่ มุ OK หรือการเลอื กชอ่ื ไฟล คลกิ (Click) 23

คลิกขวา (Right Click) การกดปมุ ดา นขวาของเมาส เพอื่ เรยี กใชง านเมนลัด แดรกเมาส (Drag Mouse) ดับเบลิ คลกิ (Double Click) การกดปุมดานซายกาวไวแลวลากไปปลอยในที่ใดท่ีหนึ่ง มักจะใชใน การยายวัตถุจากที่หน่ึงไปยังอีกท่ีหนึ่ง หรือยายไฟลจากโฟลเดอรหน่ึง การใชล อเล่ือน ไปยังอีกโฟลเดอรหนึ่ง การกดปมุ ดา นซา ย 2 ครง้ั ติดกันโดยเร็ว จะใชในการเลือกสิ่งใดส่ิงหนึ่ง แลว ใหส่งิ นัน้ ทํางานทนั ที ถาเมาสม ีลอเลอื่ นสามารถใชล อ เล่อื นนน้ั ในการเลื่อนดูเอกสารได เม่อื ตองการเลอื่ นลงใหห มุนลอ ยอนกลับ (เขา หาตัว) เม่อื ตองการเลือ่ นขึน้ ใหหมนุ ลอ ไปขางหนา (ออกจากตวั ) ปจจุบันสํานักงานท้ังภาครัฐและเอกชน ไดมีการนําโปรแกรมไมโครซอฟตเวิรดมาใชในการพิมพเอกสารและ รายงานตาง ๆ แทนเคร่ืองพิมพดีดมากข้ึน ทั้งนี้เน่ืองจากความกาวหนาทางเทคโนโลยีเกี่ยวกับคอมพิวเตอร โดยเฉพาะ อยางยิ่งการพัฒนาความสามารถของตัวประมวลผลและประสิทธิภาพการเก็บขอมูลของหนวยเก็บขอมูลสํารองตาง ๆ เชน ฮารดดิสก ดิสกเกตต มีความจําสูงข้ึน ทําใหสํานักงานตาง ๆ หันมาใชคอมพิวเตอรเขามาชวยในการประมวลผล ขอ มลู ซง่ึ สามารถจัดทําเอกสาร บทความ ตลอดจนรายงานไดอยางรวดเร็ว โดยสามารถจัดขอความและเลือกแบบอักษร แกไขเพ่ิมเติม และตรวจดูเอกสารกอนท่ีจะพิมพเอกสารจริงออกมา นอกจากน้ียังสามารถบันทึกเอกสารตาง ๆ ตลอดจน เรยี กใชงานจากแฟม ขอมลู ทไี่ ดเก็บบนั ทึกไวขน้ึ มาใชง านในภายหลังได 24

คําสงั่ ตอบคาํ ถามตอ ไปนใี้ หถ ูกตองและสมบรูณ 1. จงเขียนขัน้ ตอนการเขา ใชงานโปรแกรม Microsoft Word 2019 2. จงอธบิ ายอธบิ ายความหมายของสว นประกอบในโปรแกรม Microsoft Word 2019 ตอ ไปน้ี 2.1 Title Bar 2.2 Ribbon 2.3 Scroll Bar 2.4 Minimize 2.5 Cursor 3. จงเขียนขั้นตอนในการบนั ทกึ ขอ มลู ของโปรแกรม Microsoft Word 2019 4. จงเขยี นขนั้ ตอนในการตั้งคาหนา กระดาษและการกาํ หนดขอบกระดาษ Microsoft Word 2019 25