อสม-เอดส์ รูปเล่ม

อาสาสมัครสาธารณสขุ ดีเดน่ ประจาปี 2562 สาขาที่8 การป้องกนั และแกไ้ ขปัญหาเอดส์ในชุมชน นางละมัย ศรจี ันทร์ 18 หมู่ 6 ตาบลหนองกระเจ็ด อาเภอบ้านลาด จงั หวัดเพชรบุรี

คำนำ ในปัจจุบนั โรคเอดส์เป็ นกลุ่มอาการของโรคท่ีเกิดจากเช้ือ HIV ซ่ึงเขา้ ไปทาลายเมด็ เลือดขาวแหล่งสร้างภูมิคุม้ กนั โรค ทาใหต้ ิดเช้ือไดง้ ่ายและยงั เส่ียงต่อการเป็ นโรค ซ่ึงอาการอาจรุนแรงและเสียชีวิตอย่างรวดเร็ว ปัจจุบนั ไดแ้ พร่ไปทวั่ โลกและยงั ไม่มียาชนิดใดท่ีจะรักษาใหห้ ายขาดได้ ท่ีสาคญั คือ ผตู้ ิดเช้ือเอดส์ทุกรายตอ้ งเสียชีวิตก่อนวยั อนั ควร จานวนผูป้ ่ วยโรคเอดส์กาลงั เพ่ิมข้ึนอยา่ งรวดเร็วและไม่มีแนวโน้มท่ีจะลดลงเลย นอกจากน้ีจะเห็นสภาพสังคมไทยในปัจจุบนั ยงั ตกต่าท้งั ทางดา้ นเศรษฐกิจและสิ่งแวดลอ้ ม ซ่ึงสถานการณ์โรคเอดส์มีความรุนแรงซ่ึงส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคมโดยเฉพาะผลกระทบในระดบัครอบครัวและชุมชน ดงั น้นั การบรรเทาปัญหาผลกระทบดงั กล่าวจะมีส่วนช่วยใหผ้ ูต้ ิดเช้ือและผปู้ ่ วยเอดส์สามารถดาเนินชีวติ ร่วมกบั ครอบครัวและชุมชนไดอ้ ยา่ งมีความสุข (นางละมยั ศรีจนั ทร์)

ข้ อมูลส่ วนบุคคลชื่อ นางละมยั ศรีจนั ทร์เลขบตั รประชาชน 3-7606-00082-98-7บา้ นเลขที่ 18 หมู่ท่ี 6 ตาบลหนองกระเจด็ อาเภอบา้ นลาด จงั หวดั เพชรบุรี 76150โทร 081-0196102เกิดวนั ท่ี 8 กนั ยายน พ.ศ. 2522ปัจจุบนั อายุ 39 ปีประวตั ิการศึกษา มธั ยมศกึ ษาตอนปลายจบมธั ยมศึกษาตอนปลาย โรงเรียนบา้ นลาดวิทยา อาเภอบา้ นลาด จงั หวดั เพชรบุรีสถานภาพ สมรสอาชีพ เกษตรกรรมรายได้ เฉล่ียต่อปี เดือนละประมาณ 9,000 บาทระยะเวลาเป็น อสม. 16 ปี ต้งั แต่ปี 2545-2561หลกั ในการปฏิบตั ิงาน ทาวนั น้ีใหด้ ีที่สุดผลงานท่ีภูมิใจที่สุด การท่ีไดเ้ ป็น อสม.และช่วยเหลือสังคม

กำรครองตน นางละมยั ศรีจนั ทร์ ประพฤติตนเป็นแบบอยา่ ง ท่ีดีแก่ผอู้ ่ืน อุปนิสยั ส่วนตวั เป็นคนร่า เริง มนุษยส์ มั พนั ธ์ดี เขา้ กบั ชุมชนไดด้ ี ดารงชีวิตแบบพอเพียง เรียบง่าย มีจิตใจเอ้ือเฟ้ื อเผื่อแผ่ เสียสละส่วนตนเพื่อส่วนรวมเป็ นภรรยาท่ีดีและเป็ นแม่ที่ดีโดยการอบรมส่ังสอนบุตรให้เป็ นคนดี มีการตรวจสุขภาพประจาปี และดูแลสภาพแวดลอ้ มภายในและภายนอกบา้ น มีครอบครัวที่อบอุ่นไม่ยงุ่ เก่ียวกบั ยาเสพติด เป็นคนรับผิดชอบงานและดูแลครอบครัวใหม้ ีคุณภาพชีวติ ที่ดี กำรเป็ นแบบอย่ำงท่ีดี ดำรงชีวติ แบบพอเพยี งเรียบง่ำยบา้ นเรือนสะอาด ถูกสุขลกั ษณะ ประพฤติตนในหนา้ ที่ของแม่ท่ีพึงมีตอ่ บุตร

กำรครองคน นางละมยั ศรีจนั ทร์ เป็ น อสม.ท่ีดีมีความรู้ความสามารถ หมน่ั ศึกษาหาความรู้ต่างๆอยูเ่ สมอรับผิดชอบงานต่างๆได้เป็ นอย่างดี รักในระบบประชาธิปไตย การประสานงาน เป็ นแกนนาในการให้คาปรึกษาและความรู้เกี่ยวกบั การเฝ้าระวงั และแกไ้ ขปัญหาเอดส์ในชุมชน เป็นที่ยอมรับของคณะทีมงาน อสม. และได้รับหน้าท่ีในการตรวจสุขภาพและให้ความรู้กบั ประชาชน มีการเขา้ ร่วมประชุมวางแผนการทางานกบั เจา้ หนา้ ที่ รพสต.ทุกเดือน มีส่วนร่วมเป็ นคณะกรรมการชมรมสร้างสุขภาพตาบลหนองกระเจ็ดเขา้ ร่วมทาแผนการของบประมาณกบั หมู่บา้ น เป็ นตวั อย่างที่ดีให้กบั เพื่อน อสม. และประชาชนในการปฏิบตั ิตนในเร่ืองของสุขภาพและโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ ไดเ้ ป็ นอย่างดี เมื่อมีการฝึ กอบรมความรู้ต่างๆท่ีกระทรวงสาธารณสุขจัดข้ึน จะไปเข้าร่วมอบรม และ ปฏิบัติหน้าท่ีเป็ นอย่างดี มีส่วนร่วมงานด้านสาธารณสุขและดา้ นอื่นๆในชุมชนเสมอ ร่วมกจิ กรรมกบั หน่วย พอสว. ร่วมทำแผนยทุ ธศำสตร์กบั เครือข่ำยบ้ำนลำด

กำรครองงำน นางละมยั ศรีจนั ทร์เป็ นผมู้ ีความรู้ในเรื่องเกี่ยวกบั สาเหตุ อาการ การรักษา การเฝ้าระวงั และแกไ้ ขปัญหาเอดส์ในชุมชน เป็ นผูช้ อบศึกษา คน้ ควา้ หาความรู้ที่จาเป็ นตอ้ งใชใ้ นการปฏิบตั ิงานอยูเ่ สมอ มีความต้งั ใจปฏิบตั ิงานให้ไดร้ ับความสาเร็จ สนใจและเอาใจใส่งานท่ีรับผดิ ชอบ ปฏิบตั ิงานในหนา้ ที่ความรับผดิ ชอบและท่ีไดร้ ับมอบหมายอยา่ งมีประสิทธิภาพ มีความสามารถในการนาความรู้ท่ีมีอยูไ่ ปใชใ้ นการปฏิบตั ิงานไดเ้ ป็ นอยา่ งดีมีความสามารถในการแกป้ ัญหา และมีปฏิภาณ ไหวพริบ ในการปฏิบตั ิงาน รักและชอบท่ีจะปฏิบัติงานในหน้าท่ีความรับผิดชอบ หรืองานท่ีได้รับมอบหมายด้วยความเต็มใจ มีความสามารถในการคิดริเร่ิม หาหลกั การ แนวทาง วิธีการใหม่ ๆ มาใช้ประโยชน์ในการปฏิบตั ิงาน มีความกระตือรือร้น ตอ้ งการท่ีจะปฏิบตั ิงานที่ไดร้ ับมอบหมายจนสาเร็จ มีความขยนั หมนั่ เพยี ร เสียสละ และอุทิศเวลาใหแ้ ก่ทางราชการหรืองานท่ีรับผดิ ชอบ ไดร้ ับการยกยอ่ งในความสาเร็จของงาน

โรคเอดส์ กำรตดิ ต่อ และกำรป้องกนั โรคเอดส์ เป็ นโรคท่ีเกิดจากการติดต่อทางเพศสัมพนั ธ์โดยเสียส่วนใหญ่ ซ่ึงในปัจจุบนั ยงั ไม่มีทางรักษาให้หายขาดได้ ทาไดเ้ พียงแค่ควบคุมอาการและรักษาแบบประคองอาการเท่าน้ัน และเน่ืองจากเป็ นโรคติดตอ่ ที่ร้ายแรงมาก ก่อใหเ้ กิดปัญหาทางสุขภาพหลายอยา่ งตามมา แถมตวั ผปู้ ่ วยที่เป็นโรคเอดส์ยงั เป็ นท่ีรังเกียจของสังคม ก่อใหเ้ กิดความทุกขใ์ จแก่ผปู้ ่ วยไม่นอ้ ย วนั น้ีเราจึงหยบิ เอาความรู้เกี่ยวกบั โรคเอดส์มาฝากเพือ่ ที่เราจะไดท้ าความรู้จกั โรคน้ีอยา่ งลึกซ้ึงเขา้ ใจและรับมือป้องกนั โรคไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งพร้อมกนัโรคเอดส์ คืออะไร? โรคเอดส์คือ อาการของโรคภูมิคุม้ กนั บกพร่อง (AIDS : Acquired Immune Deficiency Syndrome)โดยเกิดจากเช้ือไวรัสชนิดหน่ึง ที่มีช่ือว่า ฮิวแมนอิมมิวโนเดฟี เชียนซีไวรัส (Human ImmunodeficiencyVirus : HIV) หรือเรียกกนั ง่าย ๆ วา่ เช้ือเอชไอวี (HIV) เช้ือเอชไอวีเม่ือเขา้ สู่ร่างกายแลว้ มนั จะเขา้ ไปทาลายเซลล์เม็ดเลือดขาว ซ่ึงเม็ดเลือดขาวในร่างกายทาหน้าท่ีในการกาจดั ส่ิงแปลกปลอม หรือเช้ือโรคท่ีเขา้ สู่ร่างกายแลว้ นาไปทาลาย เม่ือเซลล์เม็ดเลือดขาวถูกทาลาย จึงทาให้ผูป้ ่ วยท่ีไดร้ ับเช้ือเอชไอวี มีภูมิคุม้ กนัต่าลง จนในท่ีสุดร่างกายไม่มีภูมิคุม้ กนั เพียงพอในการป้องกนั ร่างกายจากเช้ือโรคภายนอก จึงทาใหผ้ ปู้ ่ วยท่ีติดเช้ือเอชไอวนี ้นั สามารถติดเช้ือไดง้ ่ายกว่าคนปกติ ส่งผลใหเ้ ป็ นโรคอ่ืนๆ ตามมา อาทิ วณั โรค ปอดบวมติดเช้ือในกระแสโลหิต เช้ือรา และอีกมากมายหลายโรค ท่ีเป็ นเช่นน้ี เพราะระบบภูมิคุม้ กนั ถูกทาลาย จึงไม่สามารถกาจดั เช้ือโรคออกจากร่างกายไดน้ ้นั เอง

โรคเอดส์มีกี่สายพนั ธุ์ เช้ือไวรัสเอดส์น้นั มีหลากหลายสายพนั ธุ์ แต่สายพนั ธุ์ด้งั เดิมคือ เอชไอวี 1 (HIV-1) ซ่ึงเป็นสายพนั ธุ์ด้งั เดิมที่แพร่ระบาดอยู่ใน ยุโรป แอฟริกากลาง และสหรัฐอเมริกา ส่วนเอชไอวี 2 (HIV-2) แพร่ระบาดในแถบแอฟริกาตะวนั ตก เนื่องจากเช้ือเอชไอวนี ้นั มีดว้ ยกนั หลายสายพนั ธุ์ ในปัจจุบนั ไดค้ น้ พบวา่ มีมากกวา่ 10 สายพนั ธุ์ซ่ึงกระจายอยู่ทั่วโลก โดยแหล่งท่ีพบมากที่สุดคือ แอฟริกาซ่ึงมีมากกว่า 10 สายพนั ธุ์ เพราะถือว่าเป็ นแหล่งกาเนิดของเช้ือเอชไอวี เป็นระยะเวลานานกวา่ 70 ปี สายพนั ธุ์ที่พบมากท่ีสุดในโลกคือ สายพนั ธุ์ซี โดยมีมากถึง 40% สาหรับพ้ืนท่ีพบคือ ทวีปแอฟริกา อินเดีย จีน และพม่า ส่วนในประเทศไทยน้นั พบบ่อยคือเช้ือเอชไอวี 2 สายพนั ธุ์ สายพนั ธุ์ เออี (A/E) หรือ (E) พบไดม้ ากถึง 95% โดยการแพร่ระบาดน้นั เกิดจากการมีความสัมพนั ธ์ระหวา่ งชายกบั หญิง กบั สายพนั ธุ์บี (B) ท่ีเกิดการแพร่ระบาดในกลุ่มรักร่วมเพศ หรือการใช้เขม็ ฉีดยาร่วมกนั เพอื่ ใชเ้ สพยาเสพติด สาหรับสายพนั ธุ์ที่ไม่เคยพบเลยในประเทศไทยเลยคือ สายพนั ธุ์ซี แต่มีการพบสายพนั ธุ์ระหวา่ ง อี-ซี ท่ีเป็นลูกผสมระหวา่ งสายพนั ธุ์อีในประเทศไทยกบั สายพนั ธุ์ซี ซ่ึงมีถิ่นกาเนิดในทวปี แอฟริกา และเมื่อไม่นานมาน้ี ไดค้ น้ พบเช้ือเอชไอวีสายพนั ธุ์ใหม่ ท่ีไม่เคยตรวจพบท่ีใดในโลกมาก่อน เป็ นการผสมระหวา่ ง 3สายพนั ธุ์ คือ เอ อี และจี เรียกวา่ เอ อี จี (AE/G)การติดตอ่ ของโรคเอดส์มี 3 ทางดงั น้ี1. การร่วมเพศกบั ผทู้ ี่มีเช้ือเอชไอวี โดยไม่ใส่ถุงยางอนามยัซ่ึงรวมไปถึงการร่วมเพศระหว่างชายกบั ชาย หญิงกบั หญิง หรือแมจ้ ะเป็ นชายกับหญิงซ่ึงเป็ นช่องทางธรรมชาติหรือไมธ่ รรมชาติก็ตาม ส่ิงเหล่าน้ีเป็นปัจจยั เส่ียงต่อการติดต่อโรคเอดส์ได้ ท้งั น้ีจากขอ้ มูลของทางกองระบาดวทิ ยาระบุวา่ 83% ของผตู้ ิดเช้ือเอดส์น้นั ลว้ นไดร้ ับเช้ือมาจากการมีเพศสมั พนั ธ์ท้งั สิ้น2. การรับเช้ือทางเลือดการติดเช้ือเอดส์พบไดใ้ น 2 กรณี คือ2.1 ใชเ้ ขม็ ฉีดยาร่วมกนั หรือแมแ้ ตก่ ารใชก้ ระบอกฉีดยาร่วมกบั ผตู้ ิดเช้ือเอดส์ ซ่ึงพบบอ่ ยในกลุ่มของผทู้ ่ีเสพสารเสพติด หรือฉีดยาเขา้ เส้น

2.2 รับเลือดมาจากการผา่ ตดั หรือเพ่ือรักษาโรคเลือดบางชนิด ซ่ึงเราไม่มีทางรู้เลยวา่ เลือดท่ีรับบริจาคมามาจากแหล่งไหน แต่ในปัจจุบนั น้นั ไดม้ ีการตรวจสอบเพื่อความปลอดภยั โดยจะนาเลือดท่ีรับบริจาคมาไปหาตรวจหาเช้ือเอดส์ก่อนเสมอ ดงั น้นั จึงมีความปลอดภยั 100%3. การติดต่อผา่ นแมส่ ู่ลูกซ่ึงเกิดจากแม่ท่ีมีเช้ือเอดส์อยแู่ ลว้ แลว้ เกิดการต้งั ครรภท์ าให้มีการถ่ายทอดเช้ือเอดส์ไปสู่ลูก แต่ในปัจจุบนัไดค้ น้ พบวิธีการป้องกนั การแพร่เช้ือเอดส์จากแม่ไปสู่ลูกไดส้ าเร็จแลว้ โดยวิธีการทานยาตา้ นไวรัสในช่วงต้งั ครรภ์ จะช่วยป้องกนั ความเส่ียงจากการติดเช้ือเอดส์ของทารกลดลงเหลือ ร้อยละ 8 แต่กย็ งั มีความเสี่ยงอยู่ไมไ่ ดป้ ลอดภยั 100% นกั ดงั น้นั วธิ ีท่ีดีท่ีสุดคือ การตรวจเลือดก่อนแต่งงานจะดีที่สุด นอกจากน้ี เช้ือเอดส์ยงั สามารถติดต่อไดอ้ ีกหลายวธิ ี แต่ก็มีโอกาสนอ้ ยมาก เช่น ใชส้ ิ่งของร่วมกบัผูป้ ่ วยที่ติดเช้ือเอดส์ โดยไม่มีการทาความสะอาด การเจาะหูโดยการใช้เข็มร่วมกนั กบั ผูต้ ิดเช้ือเอดส์ หรือแมแ้ ต่การสัก ไม่วา่ จะเป็ นการสักผิวหนงั สักคิ้ว เพราะเช้ือเอชไอวีอยใู่ นกระแสเลือดของผูต้ ิดเช้ือเอดส์อยู่แลว้ ดงั น้นั จึงทาให้เช้ือเอชไอวี เขา้ สู่ร่างกายไดง้ ่าย นอกจากเลือดแลว้ เช้ือเอสไอวยี งั สามารถติดต่อกนั ผา่ นทางน้าเหลืองได้ แต่โอกาสที่จะติดเช้ือตอ้ งเป็ นแผลเปิ ด และมีเลือดหรือน้าเหลืองท่ีมีเช้ือเขา้ ไปเป็ นจานวนมากเท่าน้นั

ปัจจยั ที่ทาใหต้ ิดเช้ือเอดส์ปัจจยั ที่ทาใหต้ ิดเช้ือเอดส์มีหลายประการ คือ - ปริมาณเช้ือเอดส์ท่ีไดร้ ับ หากไดร้ ับเช้ือเอดส์ในปริมาณมากก็จะทาให้มีโอกาสเส่ียงต่อการติดเช้ือ เอดส์สูงตามไปดว้ ย เช้ือเอดส์จะพบมากท่ีสุดในเลือด รองลงมาคือในน้าอสุจิและน้าในช่องคลอด - การมีบาดแผล หากมีบาดแผลบริเวณผวิ หนงั หรือในปากก็ยอ่ มทาใหม้ ีโอกาสติดเช้ือเอดส์สูง เพราะ เช้ือเอชไอวี สามารถเขา้ สู่บาดแผลไดง้ ่าย - ความบ่อยในการสัมผสั เช้ือ หากมีการสัมผสั เช้ือไวรัสบ่อย โอกาสเส่ียงท่ีจะติดเช้ือก็มีสูงข้ึน เช่น นกั วจิ ยั ท่ีตอ้ งทาการทดลอง ศึกษาเกี่ยวกบั เช้ือไวรัส เอชไอวี เป็นตน้ - การติดเช้ือแบบอ่ืน ๆ เช่น แผลเริม ซ่ึงแผลชนิดน้ีจะมีเมด็ เลือดขาวอยูท่ ่ีบริเวณแผลเป็ นจานวนมาก ทาใหเ้ พ่ิมความเสี่ยงตอ่ การติดเช้ือเอดส์ไดง้ ่าย และเช้ือเอดส์กย็ งั เขา้ สู่บาดแผลไดง้ ่ายข้ึนดว้ ย - สุขภาพของผูร้ ับเช้ือ หากคุณเป็ นคนท่ีมีสุขภาพแข็งแรงอยูแ่ ลว้ โอกาสที่จะติดเช้ือก็เป็ นไปไดย้ าก แตห่ ากสุขภาพออ่ นแอ กม็ ีโอกาสติดเช้ือไดง้ ่ายเช่นกนัระยะของโรคเอดส์โดยทวั่ ไป เม่ือผูป้ ่ วยได้รับเช้ือเอดส์เขา้ สู่ร่างกายแลว้ การแสดงอาการของโรคท่ีปรากฎจะแบ่งได้เป็ น 3ระยะ ดงั น้ี1. ระยะไมป่ รากฏอาการเรียกอีกอยา่ งหน่ึงวา่ ระยะติดเช้ือไม่ปรากฏอาการ ในระยะน้ี ผปู้ ่ วยท่ีติดเช้ือน้นั จะไม่ปรากฏอาการผดิ ปกติใด ๆ ให้เห็น จึงดูเหมือนคนมีสุขภาพแข็งแรงปกติ แต่อาจจะมีอาการป่ วยเล็กน้อย โดยเฉลี่ยน้ัน จากระยะแรกเขา้ สู่ระยะท่ี 2 จะใชเ้ วลาประมาณ 7 – 8 ปี แต่ในบางรายอาจไม่มีอาการอยูไ่ ดน้ านถึง 10 ปี จึงทาใหผ้ ทู้ ่ีติดเช้ือสามารถแพร่เช้ือใหบ้ ุคคลอื่นได้ เพราะวา่ ผทู้ ่ีติดเช้ือเอดส์ส่วนใหญใ่ นระยะแรก ก็ยงั ไม่ทราบวา่ตวั เองน้นั ติดเช้ือแลว้2. ระยะมีอาการสมั พนั ธ์กบั เอดส์เราเรียกระยะน้ีวา่ ระยะปรากฏอาการ ในระยะน้ีจะตรวจพบผลเลือดบวก และมีอาการผดิ ปกติปรากฏให้เห็นได้ เช่น ต่อมน้าเหลืองโตติดต่อกนั นานหลายเดือน มีเช้ือราบริเวณในปาก โดยเฉพาะกระพุง้ แกม้ และเพดานปาก เป็ นงูสวดั หรือแผลเริมชนิดลุกลาม มีอาการเจ็บป่ วยเร้ือรัง โดยไม่ทราบสาเหตุเกิน 1 เดือน เช่น มี

ไข้ ท้องเสีย ผิวหนังอกั เสบ น้าหนักลด และอ่ืน ๆ ในระยะน้ีอาจมีอาการอยู่เป็ นปี ก่อนพฒั นาลุกลามกลายเป็นเอดส์เตม็ ข้ึนในระยะต่อไป3. ระยะเอดส์เตม็ ข้นั หรือระยะโรคเอดส์ในระยะน้ีระบบภูมิคุม้ กนั ของร่างกายจะถูกทาลายลงไปเยอะมาก ซ่ึงทาใหเ้ ป็ นโรคต่าง ๆ ไดง้ ่าย เพราะเช้ือโรคสามารถเขา้ สู่ร่างกายไดง้ ่ายข้ึน และร่างกายก็ไม่สามารถขจดั เช้ือโรคเหล่าน้ีออกไปจากร่างกายได้ ซ่ึงมีหลายชนิด ข้ึนอยกู่ บั วา่ ติดเช้ือชนิดใด และเกิดกบั อวยั วะส่วนใดในร่างกาย หากติดเช้ือวณั โรคที่ปอด อาการท่ีพบจะมีไขเ้ ร้ือรัง ไอเป็ นเลือด แต่ถา้ เป็ นเย้ือหุ้มสมองอกั เสบจากเช้ือ จะมีอาการปวดศีรษะอยา่ งรวดแรงอาเจียน คอแข็ง คล่ืนไส้ และถา้ เป็ นอาการท่ีเกี่ยวกบั ระบบประสาท ก็จะมีอาการซึมเศร้า แขนขาอ่อนแรงความจาเส่ือม ซ่ึงพบวา่ ผปู้ ่ วยโรคเอดส์ในระยะสุดทา้ ยน้ี จะมีชีวติ อยไู่ ดเ้ พียง 1 – 2 ปี เทา่ น้นัควรตรวจหาเช้ือเอดส์เมื่อไหร่ - ผทู้ ่ีมีพฤติกรรมเสี่ยง หรือแมแ้ ตผ่ ทู้ ่ีตอ้ งการทราบวา่ ตวั เองติดเช้ือเอดส์หรือไม่ - ผทู้ ี่ตดั สินใจจะมีคู่หรือแต่งงาน - ผทู้ ี่สงสยั วา่ คูน่ อนของตนมีพฤติกรรมเส่ียง - ผทู้ ี่คิดจะต้งั ครรภ์ เพ่ือความปลอดภยั ของแมแ่ ละตวั เด็ก - ผทู้ ี่จะเดินไปทางานต่างประเทศ เพราะตอ้ งการขอ้ มูลท่ีสนบั สนุนเร่ืองความปลอดภยั และสุขภาพ ร่างกายการป้องกนั โรคเอดส์ - โรคเอดส์เป็นโรคท่ีสามารถป้องกนั ได้ เพียงแต่ทาความเขา้ ใจท่ีถูกตอ้ ง และมีหลกั ปฏิบตั ิดงั ตอ่ ไปน้ี - ใชถ้ ุงยางอนามยั ทุกคร้ังท่ีมีเพศสัมพนั ธุ์ - มีคูน่ อนเพียงคนเดียว - ก่อนแต่งงาน หรือมีบุตร ควรมีการตรวจร่างกาย และตรวจเลือด - งดดื่มเคร่ืองด่ืมแอลกอฮอล์ และใชส้ ารเสพติดทุกชนิด โดยเฉพาะการใชเ้ ขด็ ฉีดยาร่วมกบั ผอู้ ื่นการปฏิบตั ิตวั สาหรับผปู้ ่ วยท่ีไดร้ ับเช้ือเอดส์ ผูท้ ่ีติดเช้ือเอดส์น้นั สามารถใช้ชีวิตประจาวนั ไดอ้ ย่างปกติทวั่ ไป ควรดูแลสุขภาพให้แข็งแรง ไม่ควรวิตกกงั วลมากไป ซ่ึงหากไม่พบโรคแทรกซ้อนจะสามารถใช้ชีวิตต่อไปไดอ้ ีกหลายปี โดยมีขอ้ ปฏิบตั ิดงั น้ี

- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เพ่อื ใหร้ ่างกายไดร้ ับสารอาหารไดอ้ ยา่ งครบถว้ น - รักษาสุขภาพใหแ้ ขง็ แรง ดว้ ยการออกกาลงั กายอยา่ งสม่าเสมอ - หลีกเล่ียงการมีเพศสัมพนั ธ์ หรือหากตอ้ งมีเพศสัมพนั ธ์ ให้ป้องกนั โดยการใช้ถุงยางอนามยั เสมอ เพราะวธิ ีน้ีจะเป็นการป้องกนั การรับเช้ือ และการแพร่เช้ือเอดส์ไปสู่ผอู้ ่ืนได้ - ทาจิตใจใหส้ งบผอ่ นคลาย ฝึกสมาธิ ไมเ่ ครียด - หากเป็นหญิงไม่ควรต้งั ครรภ์ เพราะเช้ือเอดส์สามารถแพร่เช้ือจากแมส่ ู่ลูกไดถ้ ึง 30 เปอร์เซ็นต์ความเช่ือผดิ ๆ เกี่ยวกบั โรคเอดส์ ในปัจจุบนั กย็ งั มีความเช่ือท่ีผดิ ๆ เก่ียวกบั โรคเอดส์หลายประการ โรคเอดส์น้นั เป็นโรคที่ไมส่ ามารถติดต่อได้จากการสัมผสั ไม่สามารถติดต่อกนั ผ่านการกอด หรือการสัมผสั ภายนอกร่วมกัน เช่น การใช้หอ้ งน้าร่วมกนั หรือใชอ้ ุปกรณ์รับประทานอาหารร่วมกนั นอกจากน้ี เช้ือเอชไอวยี งั ไม่สามารถติดต่อผา่ นลมหายใจ หรือผา่ นอากาศ ดงั เช่นไขห้ วดั และไม่ไดต้ ิดต่อผา่ นพาหะนาโรค เช่น ยุง โดยทว่ั ไปแลว้ สาเหตุหลกัๆ ของการติดเช้ือเอดส์น้นั เกิดจากการมีเพศสัมพนั ธ์ที่ไม่ปลอดภยั และมีขอ้ มูลยืนยนั ชดั เจนวา่ กวา่ 80%ผปู้ ่ วยจะติดเช้ือเอดส์จากการมีเพศสมั พนั ธ์ที่ไมไ่ ดร้ ับการป้องกนั โรคเอดส์ เป็ นโรคติดต่อร้ายแรง ซ่ึงก่อให้เกิดผลเสียต่อร่างกายตามมาอยา่ งมาก ดงั น้นั วิธีการท่ีดีท่ีสุดคือ การป้องกนั การติดเช้ือ โดยการสวมถุงยางอนามยั ทุกคร้ังก่อนการมีเพศสัมพนั ธ์ การมีคู่นอนเพียงคนเดียว และการงดใชเ้ ขม็ ฉีดยาร่วมกบั ผอู้ ื่น เพียงแคน่ ้ีคุณกป็ ลอดภยั จากการติดเช้ือเอดส์ไดม้ ากข้ึนแลว้

ภำพกจิ กรรม

ขอรับการสนบั สนุนถุงยางอนามยั จากรพ.สต.หนองกระเจด็แจกแผน่ พบั ความรู้เร่ืองโรคเอดส์ใหก้ บั ชุมชน ท้งั ร้านคา้ ผนู้ าชุมชน และกลุ่มเส่ียง

การป้องกนั และแกไ้ ขปัญหาเอดส์ในชุมชนแจกแผน่ พบั ความรู้เร่ืองโรคเอดส์ใหก้ บั ชุมชน ท้งั ร้านคา้ ผนู้ าชุมชน และกลุ่มเส่ียง

การป้องกนั และแกไ้ ขปัญหาเอดส์ในชุมชนการเฝ้าระวงั ทางดา้ นสาธารณะสุข แบง่ ออกไดเ้ ป็น 4 ชนิดชนิดของการเฝ้าระวงั ทางดา้ นสาธารณะสุข สามารถแบง่ ออกไดเ้ ป็น 4 แบบ คือแบบเชิงรับ (passive) : จะเป็นระบบการเฝ้าระวงั ที่มีการดาเนินการมากที่สุดเชิงรุก (active) : จะเนน้ เรื่องของการเสาะหาผูป้ ่ วยจากแหล่งท่ีอาจจะพบผูป้ ่ วยท่ีตอ้ งเฝ้าระวงั ซ่ึงการเฝ้าระวงั เชิงรุกน้ีจะไดข้ อ้ มูลของผปู้ ่ วยค่อนขา้ งครบถว้ น สมบูรณ์แบบการเฝ้าระวงั ตามกลุ่มเสี่ยงสูง หรือ พ้ืนที่เฉพาะ (sentinel):เป็ นการเฝ้าระวงั ท่ีจะดาเนินการรายงานโรคเฉพาะในกลุ่มแบบพิเศษ (special):เป็ นระบบท่ีต้งั ข้ึนมาเพ่ือดาเนินการเฝ้าระวงั ในกิจกรรมทางสุขภาพเป็ นกรณีพิเศษ เช่นการเฝ้าระวงั โรคมะเร็งเตา้ นมการป้องกนั การติดเช้ือ HIVวธิ ีการป้องกนั การติดเช้ือโรคเอดส์ท่ีดีที่สุด คือการลดพฤติกรรมเสี่ยงตอ่ การติดเช้ือโรคเอดส์ เช่น การฉีดยาเสพติดเขา้ เส้น การมีเพศสัมพนั ธ์ท่ีไม่ปลอดภยั หากเราปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเหล่าน้ี จะสามารถลดการเกิดอตั ราติดเช้ือเหมือนที่ประเทศไทยประสบผลสาเร็จในการใหใ้ ชถ้ ุงยาง 100 % เนื่องจากยงัไม่มีการรักษาหรือวคั ซีนท่ีป้องกนั โรคดงั น้นั ทุกคนจะตอ้ งเรียนรู้วธิ ีป้องกนั โรคใครบา้ งที่เส่ียงต่อการติดเช้ือ HIV สมยั ก่อนผูท้ ่ีติดเช้ือมกั จะเป็ นพวกรักร่วมเพศ หรือฉีดยาเสพติดเขา้ เส้น ปัจจุบนั พบว่าการติดเช้ือHIV พบไดใ้ น วยั รุ่น คนทางาน ผูท้ ี่มีเพศสัมพนั ธ์กบั หญิงอื่น แม่บา้ น คือสามารถพบไดท้ วั่ ๆไป ดงั น้นั ทุกคนเสี่ยงต่อการติดเช้ือ HIV หากไมป่ ้องกนั หรือประมาท โดยเฉพาะผทู้ ี่มีพฤติกรรมเส่ียงต่อการติดเช้ือ

แรงจูงใจในการทางาน แรงจูงใจในการทางานงานการเฝ้าระวงั และแกไ้ ขปัญหาเอดส์ในชุมชน เน่ืองจากปัจจุบนั หมู่บา้ นของดิฉนั มีผปู้ ่ วยโรค HIV จานวน 1 รายซ่ึงปัจจุบนั ไดร้ ับการรักษาอยา่ งถูกตอ้ งและถูกวธิ ีในการปฏิบตั ิตนใหเ้ หมาะสมกบั โรค อีกท้งั กลุ่มเยาวชนท้งั ในพ้ืนที่และนอกพ้นื มีการเขา้ ออกกนั เป็ นจานวนมากข้ึนท้งั หญิงและชาย อีกท้งั ปัจจุบนั มีเทคโนโลยกี ารสื่อสารท่ีรวดเร็วมากยง่ิ ข้ึน กลุ่มเยาวชนเหล่าถือวา่ เป็นกลุ่มเสี่ยงที่มีพฤติกรรมทางเพศอยา่ งชดั เจน วยั รุ่นกลุ่มเสี่ยงติดเช้ือHIV เหตุมีเซ็กซ์ไม่เตรียมตวั ไม่พก“ถุงยางอนามยั ”วยั รุ่นเป็นกลุ่มท่ีมีพฤติกรรมเสี่ยงตอ่ การติดเช้ือ HIV สูงกวา่ กลุ่มอ่ืน ดิฉนั เลยไดป้ รึกษากบั กลุ่ม อสม , เจา้ หนา้ ที่รพ.สต , ผนู้ าชุมชน, กลุ่มเยาวชนในพ้ืนท่ีและชาวบา้ นในหมู่บา้ นไดใ้ ห้ความรู้และร่วมกนั ลงมือปฏิบตั ิในการเฝ้าระวงั และแกไ้ ขปัญหาเอดส์ในชุมชนการกระทาหรือการดาเนินการของ อสม. ในการเฝ้าระวงั ป้องกนั การติดต่อโรคเอดส์ในชุมชน โดยการ ให้ความรู้ขอ้ มูลข่าวสารเก่ียวกบั โรคเอดส์ สร้างความตระหนักของคนในชุมชนในการร่วมมือแก้ไข ปัญหา และสามารถวิเคราะห์/วางแผน/แกไ้ ขปัญหาเอดส์ในชุมชนไดอ้ ยา่ งเหมาะสม โดยความร่วมมือจากบุคคล ในชุมชน สังคม รวมถึง หน่วยงานภาคีเครือข่าย หลงั จาการทาการเฝ้าระวงั และแกไ้ ขปัญหาเอดส์ในชุมชนน้ีแลว้ เราไดม้ ีการปรึกษากนั ระหวา่ งเพอ่ื น อสม.และเจา้ หนา้ ที่ รพ.สต. เพ่ือช่วยการคิดถึงผลในระยะยาวในการดูแลป้องกนั โรคเอดส์ เราจึงได้คิดนวตั กรรม ที่ทากนั ภายในหมู่บา้ นที่ช่ือวา่ “ นวตั กรรมกระบอกตาลเตือนใจ ปลอยภยั ไวก้ ่อน ”

นวตั กรรม นวตั กรรมกระบอกตาลเตือนใจ ปลอดภยั ไวก้ ่อนนางละมยั ศรีจนั ทร์ อาสาสมคั รสาธารณสุข หมู่ท่ี 6 ตาบลหนองกระเจด็ อาเภอบา้ นลาด จงั หวดั เพชรบุรีหลกั กำรและเหตุผล ปัญหาการแพร่ระบาดของโรคเอดส์ ยงั คงเป็นปัญหาสาธารณสุขท่ีสาคญั โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและเยาวชนที่ยงั ขาดภูมิคุม้ กนั และทกั ษะในการดาเนินชีวิตภายใตส้ ภาพการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของสังคมในยคุ ปัจจุบนั มาตรการท่ีจะหยดุ ย้งั การแพร่ระบาดของโรคเอดส์ในกลุ่มเยาวชนไดอ้ ยา่ งแทจ้ ริงและ มีความยงั่ ยืนประการหน่ึงคือการสร้างภูมิคุม้ กนั ใหก้ บั เด็กและเยาวชน โดยการสร้างความรู้ ความเขา้ ใจ และทกั ษะที่จะปฏิเสธการมีเพศสัมพนั ธ์ที่เป็ นพฤติกรรมเสี่ยง และหากไม่สามารถหลีกเล่ียงพฤติกรรมเส่ียงได้เด็ก แล ะ เย าวช นต้องมี ค วา มตระ หนักถึ ง กา รมี พฤติ ก รรม ที่ ป ลอดภัยต่ อตนเอง แ ละสัง ค มด้ว ยกา รให้ความสาคญั ในการให้ความรู้ความเข้าใจแก่เด็กและเยาวชนเรื่องโรคเอดส์ยงั คงเป็ นมาตรการท่ีต้องดาเนินการเผยแพร่และประชาสัมพนั ธ์อยา่ งต่อเน่ือง เพ่ือปลุกจิตสานึกใหเ้ ด็กและเยาวชนไดม้ ีความรู้ความเขา้ ใจและตระหนกั ถึงความสาคญั และความรุนแรงของปัญหา ตลอดจนผลกระทบต่างๆ ที่จะเกิดข้ึน กลุ่มอสม.หมุ่ 6 และภาคีเครือข่าย ไดต้ ระหนกั ปัญหาการมีพฤติกรรมเส่ียงการมีเพศสมั พนั ธ์ก่อนวยั อนั ควร การระบาดของโรคเอดส์กบั เดก็ และเยาวชนซ่ึงเป็นกลุ่มประชากรท่ีเป็นกาลงั สาคญั ในการพฒั นาประเทศ เพอ่ื ให้การดาเนินงานการสร้างความเขม้ แข็งในการดาเนินงานเพ่ือการป้องกนั พฤติกรรมเส่ียงการมีเพศสัมพนั ธ์และโรคเอดส์ในเด็กและเยาวชนจึงไดจ้ ดั โครงการป้องกนั แกไ้ ขปัญหาเอดส์และเพศสัมพนั ธ์แก่เยาวชนในโรงเรียนมุ่งเนน้ ให้เด็กและเยาวชนมีความรู้ความเขา้ ใจและทกั ษะในการป้องกนั ตนเอง และมีพฤติกรรมท่ีปลอดภยั จากเอดส์ตลอดจนการสร้างค่านิยมในการมีเพศสัมพนั ธ์ที่รับผดิ ชอบต่อตนเองและสังคมจุดประสงค์1.เพอื่ ใหก้ ลุ่มวยั รุ่นและกลุ่มวยั อ่ืนๆมีความรู้ ความเขา้ ใจ และทกั ษะในการป้องกนั ตนเอง และมีพฤติกรรมที่ปลอดภยั จากโรคติดต่อทางเพศสัมพนั ธ์ และโรคเอดส์ ตลอดจน การสร้างค่านิยมในการมีเพศสัมพนั ธ์ท่ีรับผดิ ชอบตอ่ ตนเอง และสังคม2.เพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมของกลุ่มวยั รุ่นในการจดั กิจกรรมการดาเนินงานดา้ นการป้องกนั โรคติดต่อทางเพศสัมพนั ธ์ และโรคเอดส์3.เพื่อส่งเสริมใหเ้ กิดกิจกรรมรณรงคส์ ร้างกระแสสังคมเร่ืองโรคเอดส์แก่สาธารณชน ท้งั ในชุมชนและสังคมผา่ นกิจกรรมสร้างสรรค์ รวมท้งั ส่ือวทิ ยชุ ุมชนข้นั ตอนกำรทำงำน1.ปรึกษาหารือเจา้ หนา้ ที่สาธารณสุข คณะ อสม.หมูท่ ี่ 6 และแกนนาชุมชน2.ประชาสมั พนั ธ์ การดาเนินงาน3.ดาเนินการโดยจดั ทากระบอกตาลเพือ่ นกนั เพ่ือนใจ ปลอดภยั นะวยั รุ่น ดงั น้ี

3.1.ใชก้ ระบอกตาลที่มีในชุมชมทอ้ งถ่ิน มาเจาะรู้ร้อยเชือกดา้ นบน และดา้ นล่างปิ ดฝาแลว้ เจาะรู้เปิ ดหยบิ ถุงยางอนามยั 3.2.ติดสติกเกอร์ QR CODE ของนางละมยั ศรีจนั ทร์ เพ่ือเป็ นการแจง้ ในไลน์ส่วนตวั วา่ มีบุคคลบางท่ีนาไปใช้ / QR CODE เกี่ยวกบั ความรู้เรื่องโรคเอดส์ 3.3.นาไปหอ้ ยบริเวณจุดท่ีกาหนดไว้ ศาลากลางหมู่บา้ น4.สรุปผลการดาเนินงาน / ประเมินความพึงพอใจผลทคี่ ำดว่ำจะได้รับ1. เยาวชนมีความรู้ความเขา้ ใจในเรื่องการป้องกนั เอดส์2. กลุ่ม อสม.สามารถจดั กิจกรรมเผยแพร่ความรู้เร่ืองโรคเอดส์ได้ และสามารถหาสมาชิกเพิม่ ข้ึนและสามารถปรับเปล่ียนพฤติกรรมของกลุ่มวยั รุ่นได้3. กลุ่มวยั รุ่น และชุมชน ตระหนกั ถึงความสาคญั ของปัญหาพษิ ภยั และการร่วมกนั ป้องกนั แกไ้ ขปัญหาโรคเอดส์ในครอบครัว สถาบนั การศึกษาและสงั คม มีความรู้เรื่องโรคเอดส์วธิ ีการป้องกนั การแพร่กระจายเช้ือและการลด-ละ- เลิก พฤติกรรมท่ีเสี่ยงตอ่ การเกิดโรคเอดส์กจิ กรรมด้ำนพฒั นำ1. การรณรงคใ์ หค้ วามรู้ความเขา้ ใจเก่ียวกบั โรคเอดส์ และการอยรู่ ่วมกนั ในสังคม2. การใหค้ าปรึกษารายบุคคล/ทางโทรศพั ท์ /LINEปัจจยั แห่งควำมสำเร็จ1.ความร่วมมือ จากคณะ อสม. แกนนาชุมชน และประชาชนในชุมชน2.กระบอกตาลเพือ่ นกนั เพ่ือนใจ ปลอดภยั นะวยั รุ่น สามารถเป็นการป้องกนั และเฝ้าระวงัส่ิงทจี่ ะพฒั นำต่อไป- ขยายไปยงั หมู่บา้ นอื่นๆในตาบลโดยการทากระบอกตาลไปแขวน ในจุดต่างๆ เช่น โรงเรียน โดยขอสนบั สนุนงบประมาณจากกองทุน สปสช.ปี 2562

ภาพตวั อยา่ งนวตั กรรมนวตั กรรมกระบอกตาลเตือนใจ ปลอดภยั ไวก้ ่อน

นวตั กรรมกระบอกตาลเตือนใจ ปลอดภยั ไวก้ ่อน