อาหารและสารอาหาร

อาหารและสารอาหาร โดย นางสาวกฤติกา ดมี าก ประกอบการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์ ประถมศกึ ษาปที ่ี 6

คำนำ สำรบัญ 1 3 เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง อาหารและ อาหาร สารอาหารสาหรบั นักเรยี นชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 6 สารอาหาร จัดทาข้ึนเพอ่ื ใชเ้ ป็นเอกสารประกอบการเรียนรู้สาระ วิทยาศาสตร์ ซึง่ มีเนือ้ หาเกี่ยวข้องกับอาหารและ สารอาหาร ผจู้ ัดทาหวงั วา่ เอกสารประกอบการเรยี น เร่อื ง อาหารและสารอาหารฉบับน้จี ะเป็นประโยชน์ต่อ ผเู้ รยี นในการเรยี นรแู้ ละสามารถนาผเู้ รยี นไปสู่ จุดหมายตามศักยภาพและนาความรไู้ ปประยกุ ต์ใช้ใน ชวี ติ ประจาวนั ได้ นางสาวกฤติกา ดีมาก ผ้จู ัดทา

อาหาร 5 หมู่ อำหำร คอื สิ่งที่ส่งิ มชี ีวิตกนิ เข้าไปเพ่อื เปลี่ยนเป็นพลงั งานในการดารงชวี ิต โดยไม่ ก่อให้เกดิ โทษหรอื เป็นพิษ สาหรับมนุษย์ อาหาร กไ็ ดแ้ กผ่ ลผลิตต่าง ๆ จากพืชและสัตว์ เชน่ ราก ลาต้น ใบ ผลและเมลด็ พืช (ผกั , ผลไมแ้ ละ ธัญพืช) เนอ้ื สตั ว์ ไข่และนม เปน็ ต้น 2

สำรอำหำร คอื สารทเ่ี ป็นส่วนประกอบใน อาหารทีเ่ ราบริโภค ซงึ่ เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย ท้ังให้พลงั งาน เสริมสร้างการเจรญิ เตบิ โต และ ซอ่ มแซมส่วนของรา่ งกายทสี่ ึกหรอ เราแบง่ สารอาหารออกเปน็ 6 ชนิด ไดแ้ ก่ โปรตีน (Protein) คารโ์ บไฮเดรต (Carbohydrate) ไขมัน (Lipid) วิตามิน (Vitamin) แร่ธาตุ (Mineral) และน้า 4

1 โปรตนี โปรตีน เป็นสารอาหารทีม่ ีมากในเนือ้ สัตว์ นม ไข่ (Protein) และธญั พชื จาพวกถั่วต่าง ๆ ร่างกายต้องการ โปรตนี เพอื่ สร้างความเจริญเติบโต และคอย 5 ซ่อมแซมสว่ นทีส่ กึ หรอ โปรตนี เป็นส่วนประกอบ หลักในร่างกายของเรา และยงั ให้พลงั งานแก่ รา่ งกายอีกดว้ ย 6

2 คำร์โบไฮเดรต คาร์โบไฮเดรต เปน็ สารอาหารท่พี บมากในธัญพชื จาพวก (Carbohydates) ข้าวต่าง ๆ หวั เผือก หวั มัน อยใู่ นรูปแปง้ ท่ีพชื สะสมไว้ รวมท้ังน้าตาลในพชื เช่น ออ้ ย ตาล 7 และน้าตาลในผลไม้ คารโ์ บไฮเดรตเปน็ สารอาหารทใ่ี หพ้ ลงั งานแก่ร่างกายเป็นหลัก แต่ หากเราบริโภคคาร์โบไฮเดรตเยอะจนเกนิ ความ จาเปน็ คารโ์ บไฮเดรตสว่ นท่เี หลอื ก็จะถกู เปล่ยี นเปน็ ไขมนั สะสมในร่างกายแทน 8

3 ไขมนั ไขมนั เป็นสารอาหารทไี่ ด้จากไขมนั ท้ังจากพืชและ (Lipids, Fate) สตั ว์ ให้พลงั งานสูงทีส่ ดุ มีความสาคัญต่อ ร่างกายมาก แต่ไม่ควรบรโิ ภคมากเกนิ ไป เพราะ Fats จะไปสะสมอยใู่ ตช้ ้นั ผิวหนงั กอ่ ใหเ้ กิดโรคอ้วน และไขมนั ยงั ไปเกาะตามอวยั วะภายในเปน็ 9 สาเหตุของโรคต่าง ๆ และเป็นปจั จัยใหห้ ลอด เลือดตบี ตนั ได้ 10

4 วิตำมนิ วิตามิน เปน็ สารอินทรยี ท์ ีจ่ าเป็นต่อการทางานของ (Vitamins) รา่ งกาย สามารถพบวติ ามนิ ได้มากในพืชผักและ ผลไม้ ปลาและเครอื่ งในสตั ว์อยา่ งเช่นตับ Vitamins วิตามนิ มีหลากหลายชนิด ร่างกายตอ้ งการ วิตามินในแตล่ ะวนั ในปรมิ าณน้อยแตข่ าดไมไ่ ด้ 11 หากขาดวิตามนิ จะทาใหร้ า่ งกายทางานผดิ ปรกติ 12

5 แรธ่ ำตุ แร่ธาตุ เปน็ สารอนนิ ทรีย์ทจ่ี าเป็นตอ่ การทางานของ (Minerals) รา่ งกายเชน่ กัน โดยเราจะได้รบั เกลอื แร่จาก อาหารทกุ ชนดิ ท่ีกินเข้าไป โดยเฉพาะผักและ Minerals ผลไม้ อาหารแตล่ ะชนิดมแี ร่ธาตุแตกต่างกันไป 13 14

6 นำ น้า เป็นสารทมี่ ีความสาคญั ต่อสงิ่ มชี วี ติ ทกุ (Water) ประเภท รา่ งกายของเราประกอบด้วยน้ามาก ที่สดุ นา้ ชว่ ยให้กระบวนการทางานทกุ อย่างใน Water รา่ งกายเปน็ ไปได้ รา่ งกายคนเราตอ้ งการน้า เฉล่ียวันละ 2 ลิตร หรือเท่ากับ 8 แกว้ 15 16

กนิ ถูกหลกั กับธงโภชนำกำร การกินอาหารนอกจากปฏิบตั ติ ามหลัก โภชนบญั ญตั แิ ลว้ การเลือกกินอาหารใหไ้ ด้ สดั ส่วนในปริมาณท่ีเหมาะสมกับอายุ เพศ และ กจิ กรรมประจาวนั ตามธงโภชนาการกม็ ี ความสาคัญยิ่ง เพราะธงโภชนาการจะบอกถงึ ปรมิ าณ สัดสว่ น และความหลากหลายของ อาหารทค่ี นไทยอายุ 6 ปขี น้ึ ไป ผใู้ หญ่ และ ผู้สงู อายคุ วรกินใน 1 วัน โดยนาเอา อาหารหลัก 5 หมู่มาแบง่ เป็น 4 ชั้น 6 กลุ่ม 18

ชันท่ี 1 กลุม่ ขา้ ว แป้ง กนิ ปริมาณมากทสี่ ดุ เพราะเปน็ แหลง่ พลงั งาน ชันที่ 2 กลุ่มผกั และผลไม้ กินปรมิ าณ รองลงมา เพ่อื ใหไ้ ด้วิตามิน แร่ธาตุ และใย อาหาร ชนั ท่ี 3 กลุ่มเนอ้ื สัตว์ ถ่ัว ไข่ และกลมุ่ นม กนิ ปริมาณพอเหมาะ เพ่ือใหไ้ ด้โปรตีนคณุ ภาพดี เหล็ก และแคลเซียม ชนั ที่ 4 กลมุ่ น้ามัน น้าตาล เกลือ กินแต่นอ้ ย เทา่ ที่จาเปน็ 20

แบบฝกึ หัด บรรณำนกุ รม วเิ คราะหร์ ายการอาหารทน่ี กั เรียนรับประทานใน 1 วนั กินถกู หลัก กบั ธงโภชนาการ 1 (ออนไลน์) เขา้ ถงึ ได้จาก : แลว้ บันทกึ คาตอบลงในตาราง http://110.164.68.234/nutrition/index.php? option=com_content&view=article&id มืออำหำร รำยกำร สำรอำหำรท่ี =5:2012-06-22-15-15-07&catid=10:-1 (สืบค้นเม่ือ อำหำร ไดร้ บั 23 กุมภาพนั ธ์ 2564) เชา้ เนอ้ื หาวิทยาศาสตร์ ป. 6 เทอม 1 (ออนไลน์) เข้าถึงไดจ้ าก : https://www.trueplookpanya.com/education กลางวนั /conte nt/80152/-teamat- (สบื ค้นเมื่อ 23 กุมภาพันธ์ 2564) เย็น สรุป ในหนึ่งวนั นักเรียนได้รบั สารอาหาร ( ) ครบถว้ น คือ............................................................ ....................................................................................... ( ) ไม่ครบถ้วน ขาดสารอาหาร..................................... ........................................................................................