ประวัติเมืองลำพูน

ประวตั ิเมอื งลำพนู ลำพนู (คำเมือง: LN-Lamphun.png ละปนู ) เป็ นจงั หวดั ที่มีขนำดเล็กท่ีสุดในภำคเหนือ นบั เป็ นอีกจงั หวดั หน่ึงท่ีมี ประวตั ิศำสตร์เก่ำแก่ ยำวนำน เคยเป็นที่ต้งั ของนครหริภุญชยั ในสมยั พระนำงจำมเทวเี ดิมช่ือเมืองหริภุญไชย เป็นเมืองโบรำณ มีอำยปุ ระมำณ 1,343 ปี ตำมพงศำวดำรโยนกเล่ำสืบต่อกนั ถึงกำรสร้ำงเมืองหริภุญไชย โดย ฤๅษีวำสุเทพ เป็ นผเู้ กณฑพ์ วกเมง็ คบุตรหรือชนเช้ือชำติมอญมำสร้ำงเมืองน้ีข้ึน ในพ้ืนท่ีระหวำ่ งแม่น้ำสอง สำย คือ แม่น้ำกวงและแม่น้ำปิ ง เม่ือมำสร้ำงเสร็จไดส้ ่งทูตไปเชิญรำชธิดำกษตั ริยเ์ มืองละโวพ้ ระนำม “จำม เทวี” มำเป็ นปฐมกษตั ริยป์ กครองเมืองหริภุญไชยสืบรำชวงศก์ ษตั ริยต์ ่อมำหลำยพระองค์ จนกระทง่ั ถึงสมยั พญำยบี ำจึงไดเ้ สียกำรปกครองใหแ้ ก่พญำมงั รำย ผรู้ วบรวมแวน่ แควน้ ทำงเหนือเขำ้ เป็ นอำณำจกั รลำ้ นนำ ถึงแมว้ ำ่ เมืองลำพนู จะตกอยภู่ ำยใตก้ ำรปกครองของอำณำจกั รลำ้ นนำ แต่ก็ไดเ้ ป็นผถู้ ่ำยทอดมรดกทำงศิลปะ และวฒั นธรรมให้แก่ผูท้ ี่เขำ้ มำปกครอง ดงั ปรำกฏหลกั ฐำนทว่ั ไปในเวียงกุมกำม เชียงใหม่ และเชียงรำย เมืองลำพนู จึงยงั คงควำมสำคญั ในทำงศิลปะและวฒั นธรรมของอำณำจกั รลำ้ นนำ จนกระทงั่ สมยั สมเด็จพระ เจำ้ ตำกสินมหำรำช เมืองลำพนู จึงไดเ้ ขำ้ มำอยใู่ นรำชอำณำจกั รไทย มีผคู้ รองนครสืบต่อกนั มำจนถึงสมยั กรุง รัตนโกสินทร์ ต่อมำภำยหลงั กำรเปล่ียนแปลงกำรปกครอง พ.ศ. 2475 เมื่อเจำ้ ผคู้ รองนครองคส์ ุดทำ้ ย คือ พล ตรี เจำ้ จกั รคำขจรศกั ด์ิ ถึงแก่พริ ำลยั เมืองลำพนู จึงเปลี่ยนเป็นจงั หวดั มีผวู้ ำ่ รำชกำรจงั หวดั เป็นผปู้ กครอง สืบ มำจนกระทง่ั ถึงปัจจุบนั นอกจำกจงั หวดั ลำพูนจะมีชื่อเสียงในฐำนะเป็ นเมืองประวตั ิศำสตร์แลว้ ยงั เป็ น แหล่งเพำะปลูกลำไย พระเคร่ือง โบรำณสถำนท่ีสำคญั และผำ้ ทอฝีมือดี ปัจจุบนั มีประตเู มืองหลกั ท้งั สี่ทิศคือ ทิศเหนือประตูชำ้ งสี ทิศตะวนั ออกประตูท่ำขำม ทิศใตป้ ระตูล้ี ทิศตะวนั ตกประตูมหำวนั มีกำแพงเมืองเก่ำ ทำงทิศตะวนั ออกเฉียงเหนือคือ ประตูทำ่ นำง