บทที่3 สภาวะตลาดและการวางแผนการผลิต

บทที่ 3 สภาวะตลาดและการวางแผนการผลติ เรียบเรยี งโดย นางสาวบศุ ริน เหมือนพรอ้ ม

สภาวะตลาดและการวางแผน 3. 1 การสารวจตลาดผลติ ภณั ฑส์ มุนไพร (Servey) 3.1.1 ความหมายและความสาคัญของการสารวจตลาดผลิตภณั ฑ์สมนุ ไพร 3.1.1.1 ความหมายของการสารวจตลาดผลิตภัณฑส์ มุนไพร (กรมอาชีวศึกษา.2529:76) การสารวจตลาดผลิตภัณฑ์ หมายถึง การนาหลักการ และวิธีการสารวจ รวบรวมบันทึกวเิ คราะห์ข้อมลู เกย่ี วกบั การตลาดอย่างมรี ะบบ เพื่อแก้ปัญหาตา่ งๆ ในการจัดจาหน่ายผลิตภัณฑ์ โดยการนาวิธีการทางวิทยาศาสตรเ์ ขา้ มาใชใ้ นการสังเกต การสารวจ การทดลอง การบันทึก และการวิเคราะห์ อย่างมีระบบ เพื่อให้ทราบความเป็นไปของผูบ้ รโิ ภค และสภาพของตลาดในการดาเนินธุรกจิ ปจั จุบัน การนาวิธีการทางวิทยาศาสตร์เข้ามาช่วย ทาให้มีวิธีการปฏิบัติอย่างมีกฎเกณฑ์ ผลท่ีวิเคราะห์ออกมาได้ผล ถูกตอ้ งแมน่ ยา เชอื่ ถอื ได้และสามารถนาไปใช้ประโยชนไ์ ด้อย่างแทจ้ ริง 3.1.1.2 ความสาคญั ของการสารวจ การสารวจตลาดผู้บริโภคมีประโยชน์และสาคัญอย่างมาก ต่อการสืบค้นความคิดเห็นของผบู้ ริโภคตอ่ ผลติ ภณั ฑ์เป็นอย่างไร ผู้บริโภคใช้ผลิตภัณฑ์อะไร ความต้องการผลิตภัณฑ์มากน้อยขนาดไหน มีความพึงพอใจต่อผลิตภัณฑ์อย่างไร เพ่ือนาข้อมูลที่ได้มาพัฒนาผลิตภัณฑ์ตามความต้องการของผู้บริโภค การสารวจผบู้ ริโภคมวี ัตถุประสงคด์ ังน้ี 1) เพื่อวิเคราะห์ถึงพฤติกรรมการใช้ในปัจจุบันสาหรับประเภทเฉพาะของผลิตภัณฑ์ การประยกุ ตก์ ารสารวจผูบ้ รโิ ภคบางทส่ี ามารถทาได้งา่ ยๆขอ้ มูลท่ีได้รับส่วนใหญ่คือการมีส่วนร่วมในตลาดของผู้บริโภคเชน่ วธิ ีการซอ้ื ผลติ ภณั ฑ์ ความถข่ี องการซือ้ วธิ ีการใช้ผลิตภัณฑ์ จากข้อมูลเหล่านี้สามารถพยากรณ์ และวิเคราะห์แนวโน้มของตลาดได้ 2) เพ่ือการประเมินลักษณะของผู้บริโภคและความคิดเห็นของผู้บริโภค สาหรับประเภทเฉพาะของผลติ ภณั ฑ์จากความคิดเหน็ ของผ้บู รโิ ภค ลกั ษณะผู้บรโิ ภคขอ้ เสนอแนะท่วั ไปของผู้บริโภคจะเป็นข้อมูลท่ีสามารถนามาวเิ คราะห์ และประเมนิ ความจาเปน็ ของผลติ ภณั ฑ์ ขอ้ บกพรอ่ งของผลิตภัณฑ์ในปัจจุบันได้เป็นอย่างดีจากข้อมูลท่ีกล่าวเกิดการเปลี่ยนแปลงเพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ใหม่เกิดข้ึน สามารถวางแผนรูปแบบเฉพาะของผลิตภัณฑ์ ขนาดของผลิตภัณฑ์ และราคาของผลิตภัณฑ์ ฯลฯ การกาหนดรูปแบบและวิธีการบริโภคท่ีเหมาะสมของผลิตภัณฑ์ เป็นการลดค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับการดาเนินงานด้านการตลาดและการผลิต และนาสินค้าใหม่เข้าสู่ตลาด ประเภทของการสารวจแบ่งตามวธิ กี ารเก็บขอ้ มูลออกไดเ้ ป็น - การสัมภาษณบ์ ุคคล - การสง่ แบบสอบถาม - การใช้โทรศัพท์ - การสงั เกต การสัมภาษณ์ เป็นวิธีการท่ีดีท่ีสุดในการเก็บข้อมูล ของการสารวจวิธีหนึ่ง แบบสอบถามหรือแบบสัมภาษณ์นั้น ๆ ต้องประกอบด้วยข้อมูลพื้นฐานที่เป็นความจริง (Factual information) ความคิดเห็นและทัศนคติ (Opinion and attitude) เหตุผลของพฤติกรรมท่ีเกิดขึ้น (Response for behavior) ซ่ึงการสร้างแบบสอบถามดงั กลา่ วน้นั จะต้องใช้ท้ังเวลาและเงินทนุ แต่ก็เปน็ วิธีท่ีดที ีส่ ุดในการสารวจผู้บริโภค เรยี บเรียงโดย นางสาวบศุ รนิ เหมือนพร้อม

3) บอกแนวทางในการผลิตผลิตภัณฑ์ ทศิ ทางในการจาหน่าย 4) ช่วยในดา้ นการขาย ส่งเสริมการขาย เพอื่ ใหก้ จิ การชนะผแู้ ข่งขนั ได้ 3.1.1.3 วิธกี ารสารวจตลาด 1) การจัดเตรียมอุปกรณ์และการจัดข้อมูลทางตลาดโดย ต้ังวัตถุประสงค์ และการออกแบบฟอร์ม แบบสอบถาม ขอ้ มลู ท่จี ะสารวจ 2) การปฏิบัติในการรวบรวมข้อมูลทางตลาด เป็นขั้นตอนการจัดเก็บข้อมูล ซ่ึงทาได้โดยการทดลอง การสังเกตการณ์ การสมั ภาษณ์ 3) การบันทึกข้อมูลทางตลาด มีการบันทึกแยกข้อมูลเป็นหมวด หมู่ ประเภทและสามารถตรวจสอบได้ถูกตอ้ ง 4) การวิเคราะห์ข้อมูลทางตลาด เป็นขั้นตอนท่ีสาคัญมากทาให้ทราบผลของการสารวจตลาด การวิเคราะห์ขอ้ มลู จะต้องอาศัยเครื่องมือทางสถิตเิ พ่อื หาค่าเฉลี่ย อตั ราสว่ น และเปอรเ์ ซน็ ตข์ องข้อมูล 5) การรายงานผลข้อมูลทางตลาด เป็นข้ันตอนสุดท้ายของการสารวจ โดยการสรุปผลวิเคราะหต์ คี วามออกมาเป็นตัวเลขสถิติ 6) การได้ประโยชนจ์ ากการรายงานผล ข้อมลู ทางตลาดเพอื่ นามาวางแผนการผลติ 3.1.1.4 การรวบรวมข้อมลู มกี ารรวบรวมข้อมลู ได้ ดังนี้ 1) ข้อมูลปฐมภูมิ เป็นข้อมูลที่จะต้องจัดรวบรวมจากแหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับสภาพตลาดและความต้องการของผู้บริโภค วธิ กี ารปฏบิ ตั โิ ดยการสมั ภาษณ์ การสงั เกตการณ์ การสารวจ 2) ขอ้ มูลทุติยภูมิ เป็นการรวบรวมข้อมูลที่มีอยู่แล้วจากหน่วยงานต่างๆ ท่ีได้ทาการเก็บข้อมลู มาแล้ว เช่น - รายงานผลการวจิ ัยของกจิ การ เปน็ การบนั ทึกของกิจการ รายงานซอื้ สนิ คา้ งบการเงิน - หน่วยงานธุรกิจเอกชน เช่น บรษิ ทั ตวั แทนโฆษณา บริษัทวิจัยตลาด ให้ข้อมูลเก่ียวกับดชั นีราคาขายปลีก การหมนุ เวียนสนิ ค้าคงคลัง - หน่วยงานรัฐบาล ข้อมูลของกระทรวง ทบวง กรม เป็นข้อมูลทางสถิติในการสารวจตลาด เช่น กรมสรรพกร กรมการคา้ ภายใน ธนาคารแห่งประเทศไทย - สมาคมการค้าพาณิชย์ ข้อมูลเก่ียวกับการเคลื่อนไหวของราคาสินค้าการเปล่ียนแปลงตลาด และนโยบายการคา้ - สถาบันการศึกษา ส่วนใหญ่ได้ข้อมูลทางด้านการวิจัยในสาขาต่าง ๆเป็นแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถอื - หอ้ งสมุด วารสาร และผลงานการวจิ ยั ตา่ งๆ 3.2 สภาวะตลาด (กรมอาชีวศกึ ษา.2529:46) สภาวะตลาด คือ การรวบรวมข้อมูล การบันทึก และวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับตลาดอย่างมีระเบียบกฎเกณฑเ์ พอ่ื แกป้ ญั หาต่าง ๆ ในการจัดจาหน่ายสินค้าและบริการโดยนาวิธีการทางวิทยาศาสตร์เข้ามาใช้ในการสังเกต การสารวจ การทดลอง การบันทึก รวมทั้งการวิเคราะห์อย่างมีระบบ เพื่อให้รู้ถึงความเป็นไปของผบู้ รโิ ภคและสภาพของตลาดในการดาเนินธุรกิจปัจจุบันถูกต้อง เพ่ือจะได้วางแผนการผลิตผลิตภัณฑ์ได้ตามความต้องการของตลาด เรียบเรียงโดย นางสาวบศุ ริน เหมอื นพร้อม

3.3 การวางแผนการผลติ ผลติ ภัณฑ์สมุนไพร การวางแผนการผลิต ผลิตภัณฑ์สมุนไพร หมายถึงกิจกรรมต่างๆ ทางการผลิตท่ีจะกระทาขึ้นเพื่อใช้เปน็ แนวทางการวางแผนงานธุรกิจเพ่ือกาหนดทิศทาง รูปแบบ วิธีการ และเป้าหมาย ให้เกิดผลในทางปฏิบัติช่วยให้งานนั้นๆ มีความชดั เจนประหยดั เวลาลดคา่ ใชจ้ ่ายในการผลติ และผลงานออกมามีคุณภาพการวางแผนการผลิตผลิตภัณฑ์เป็นการวางแผนเลือกชนิดของผลิตภัณฑ์เพ่ือทาการผลิตโดยคานึงถึงการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าต้องทราบความเคล่ือนไหวของตลาด จะผลิตอะไร ผลิตอย่างไร ผลิตเท่าไร นาข้อมูลจากการวิจัยที่ได้มาวางแผนให้ครอบคลมุ ถึงเรอื่ งเหลา่ นี้ 3.3.1 การวางแผนวัตถดุ ิบ (Material) วัตถุดบิ ต้องวางแผนให้เพยี งพอและต่อเนือ่ ง มดี งั นี้ 3.3.1.1 จดั ทาตารางการจดั หาวัตถุดบิ สาหรับปอ้ นโรงงาน จะต้องจัดทาไว้ล่วงหน้าก่อนการผลิตคัดเลอื กแหลง่ ผลิตวตั ถดุ ิบ เพราะแหลง่ ผลิตวัตถุดบิ มีผลตอ่ คุณภาพ และปรมิ าณของวตั ถุดบิ 3.3.1.2 การเก็บเก่ียว ต้องวางแผน การดาเนินการอย่างรอบคอบและมีประสิทธิภาพเพื่อให้วัตถุดบิ เกบ็ เกย่ี วได้ทนั เวลา และส่งมาแปรรปู ไดท้ ันทีตอ่ เนอ่ื ง ใหไ้ ดท้ ัง้ คุณภาพและปริมาณตามทก่ี าหนดตามแผน 3.3.2 การวางแผนการตลาด (Marketing) ตลาดเป็นแหล่งจาหน่าย ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตขึ้น ต้องมีการหาตลาดเพื่อจาหน่าย ผลิตภัณฑ์ให้มากท่ีสุด และสามารถครองตลาดไว้ให้ได้ ด้วยการสร้างความนิยมในผลิตภัณฑ์ให้เป็นท่ียอมรับ ของผู้ซื้อหรือผู้บรโิ ภค ลักษณะโครงสร้างของตลาด อปุ สงค์ และอุปทาน ข้อมูลต่าง ๆ ของผู้บริโภคตลอดจนความสามารถของผู้ซื้อ และการดาเนนิ การกระจายผลติ ภัณฑ์ ไปยังผู้บรโิ ภคอยา่ งสมา่ เสมอและทนั เวลา 3.3.3 การวางแผนเงินทนุ (Money) การผลิตผลิตภัณฑ์สมุนไพร ต้องใช้เงินทุนในการแปรรูปผลิตภัณฑ์ เงินทุนแบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ 3.3.3.1 งบลงทุน เป็นค่าใช้จ่ายในการจัดอาคารสถานที่ อุปกรณ์ เครื่องจักรกลเครื่องมือเคร่ืองใช้การผลิต การขนส่ง การเกบ็ รกั ษา และการบรหิ ารงาน 3.3.3.2 งบดาเนินการ เป็นเงินท่ีจะต้องนามาใช้เป็นเงินหมุนเวียน เช่นค่าวัตถุดิบ ค่าเช้ือเพลิงคา่ แรงงาน ค่าโฆษณาเงนิ ทนุ เปน็ ปจั จัยท่ีสาคัญในการดาเนนิ งาน การแปรรูป ผลิต ภัณฑ์ ควรมีการวางแผนการใช้เงินอยา่ งรอบคอบ 3.3.4 การวางแผนกาลงั คน (Man) การวางแผนกาลังคนได้ อย่างมีประสิทธิภาพ กาลังคนมีความสาคัญในการดาเนินการแปรรูปผลิตภัณฑ์ ต้องมีคนเป็นผู้ปฏิบัติและผู้บริหาร มีความรู้และความสามารถ ในทางวิชาการ และทางเทคโนโลยีด้านต่างๆ ได้นาประสบการณ์มาประยุกต์ใช้ ควบคุม ดูแล เครื่องมืออุปกรณ์และเคร่ืองจักรกล ให้ใช้งานในด้านผลิตผลิตภณั ฑ์ ได้อย่างมีประสิทธภิ าพ และการจัดการดา้ นการตลาดของผลติ ภณั ฑ์ด้วย 3.3.5 การวางแผน การจัดการ (Management) การวางแผนการจัดการหรือบริหารเร่ิมต้ังแต่การวางแผนการผลิตวัตถุดิบ กรรมวิธีการผลิต,อุปกรณ์ เคร่ืองมอื และวธิ กี าร การบรรจแุ ละวิธกี ารเก็บรักษา ให้ไดป้ รมิ าณ และคณุ ภาพตามตลาดต้องการ โดยให้สัมพนั ธ์กบั การวางแผนการผลิต การจัดการยงั เกีย่ วข้องกบั การจดั ระเบียบ การกาหนดรูปงาน การควบคุมการผลิต เรยี บเรียงโดย นางสาวบศุ รนิ เหมือนพรอ้ ม

การคัดเลอื กบุคคลเข้าประจาหน้าที่ การจัดสวัสดิการสาหรับพนักงาน อันจะช่วยให้การผลิต มีประสิทธิภาพสูงขึ้นโดยประหยัดค่าใชจ้ ่าย และหาตลาดจาหน่ายผลิตภณั ฑ์อกี ด้วย 3.3.6 การวางแผนการผลติ ( Machine ) เคร่ืองจักรท่จี ะใช้ในการผลิต ซ่ึงจะมีผลโดยตรง ต่อคุณภาพ และต้นทุนของผลิตภัณฑ์ ท่ีจะผลิตได้ในช่วงเวลา หน่ึงของการดาเนินงาน วัดเป็นหน่วยของผลผลิตต่อหน่วยของเวลา ในการกาหนดกาลังการผลิตจะต้องพิจารณาจากขนาดของกาลังการผลิต เปรียบเทียบกับต้นทุนแนวโน้ม ของยอดขาย และประเภทของเคร่ืองจักร ทีน่ ามาใช้ในการผลิต 3.4 ประโยชนข์ องการวางแผนการผลิตผลิตภณั ฑ์สมนุ ไพร 3.4.1 การจดั ส่งวัตถุดบิ ไดต้ รงเวลา 3.4.2 การผลติ ดาเนินการอย่างต่อเนือ่ ง 3.4.3 การจดั สง่ วัตถุดบิ ไปแตล่ ะหน่วย ในขณะปฏิบตั ิงาน สะดวก รวดเรว็ ไม่ติดขัด 3.4.4 เครอื่ งจักรกล อุปกรณ์ อยู่ในสภาพพรอ้ มทางานได้อยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ 3.4.5 มีการใชเ้ งินอย่างรอบคอบ และรดั กมุ 3.4.6 มตี ลาดรองรบั ผลติ ภัณฑ์สมุนไพร 3.4.7 มีการจดั วางกาลงั คนใหเ้ หมาะสมกบั งาน 3.4.8 ลดการวา่ งงานในการดาเนนิ การผลิตผลติ ภณั ฑ์สมนุ ไพร 3.4.9 จัดสับเปลย่ี นคนงานตามระยะเวลา ไมใ่ ห้เกดิ การเมอ่ื ยลา้ จนทาให้ปฏบิ ัติงานผดิ พลาด เรยี บเรียงโดย นางสาวบศุ รนิ เหมอื นพรอ้ ม

เอกสารอ้างอิงคณาจารยภ์ าควชิ าพฒั นาผลติ ภัณฑ์. 2550. พมิ พค์ รั้งที่ 2. การพฒั นาผลิตภัณฑ์ในอุตสาหกรรม เกษตร. กรงุ เทพฯ : มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์.ชาญชยั อาจนิ สมาจาร. 2521. สูตรเพ่อื ความสาเรจ็ ของตลาด. กรงุ เทพฯ : ศูนยส์ ง่ เสรมิ กรงุ เทพฯ.ภัทรานิษฐ์ วงศ์แกว้ . 2547. การขายตรง. กรุงเทพฯ : ศูนย์รวมหนงั สอื กรงุ เทพฯ.องค์การแรงงานระหว่างประเทศ. 2543. การเรม่ิ ตน้ ธรุ กจิ ของตนเอง. กรุงเทพฯ : สถาบันพฒั นา วสิ าหกจิ ขนาดกลางและขนาดย่อม.อาชีวศกึ ษา,กรม. 2529. คู่มือการสอนการตลาดอุตสาหกรรมเกษตร. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พค์ รุ ุสภา. เรยี บเรียงโดย นางสาวบศุ รนิ เหมือนพรอ้ ม