มาฆบูชา (1)

มาฆบชู า

ความหมายวนั มาฆบชู า วนั มาฆบูชา หมายถึง การบชู า ใน วนั เพญ็ เดือน ๓ เนืองในโอกาส คลา้ ย วนั ทีพระพทุ ธเจา้ ทรงแสดง โอวาทปาติโมกข์ แกพ่ ระภิกษุ จาํ นวน ๑,๒๕๐ รูป

ความสาํ คญั วนั มาฆบชู า วนั มาฆบชู า เป็นวนั ขึน ๑๕ คา่ เดือน ๓ มีเหตุการณ์อศั จรรยท์ ี พระสงฆ์ สาวกของพระพทุ ธเจา้ จาํ นวน ๑,๒๕๐ รูป มาเฝ้ าพระพทุ ธเจา้ ณ วดั เวฬุวนั เมืองราชคฤห์ แควน้ มคธ โดย มิไดน้ ดั หมายกนั พระสงฆ์ ทงั หมด เป็นพระอรหนั ต์

ผไู้ ดอ้ ภิญญา ๖และเป็นผทู้ ีไดร้ ับการ อุปสมบท โดยตรงจากพระพทุ ธเจา้ ใน วนั นีพระพทุ ธเจา้ ไดท้ รงแสดงโอวาท ปาติโมกข์ ในทีประชุมสงฆเ์ หลา่ นนั ซึงเป็นทงั หลกั การอุดมการณ์และ วธิ ีการปฏิบตั ิที นาํ ไปใชไ้ ดท้ ุกสงั คม มี เนือหา โดยสรุปคือใหล้ ะความชวั ทุก ชนิด ทาํ ความดี ใหถ้ ึงพร้อมและทาํ จิตใจใหผ้ อ่ งใส

๑. สว่ นทีเกียวกบั พระพทุ ธเจา้ หลงั จาก พระพทุ ธเจา้ ตรัสรู้ได้ ๙ เดือนขณะนนั เมือ เสร็จพทุ ธกิจแสดงธรรมทีถา้ สุกรขาตา แลว้ เสดจ็ มาประทบั ทีวดั เวฬุวนั เมือง ราชคฤห์ แควน้ มคธ ประเทศอินเดียใน ปัจจุบนั วนั นนั ตรงกบั วนั เพญ็ เดือนมาฆะ หรือเดือน ๓ในเวลาบา่ ยพระอรหนั ต์ สาวกของพระพทุ ธเจา้ มาประชุม พร้อม กนั ณ ทีประทบั ของพระพทุ ธเจา้ นบั เป็น เหตุอศั จรรย์ ทีมีองคป์ ระกอบสาํ คญั ๔ ประการ เรียกวา่ วา่ วนั จาตุรงคสนั นิบาต

คาํ วา่ \"จาตุรงคสนั นิบาต\" แยกศพั ทไ์ ดด้ งั นี คือ \"จาตุร\" แปลวา่ ๔ \"องค\"์ แปลวา่ สว่ น \"สนั นิบาต\" แปลวา่ ประชุม

ฉะนนั จาตุรงคสนั นิบาตจึงหมายความวา่ \"การประชุมดว้ ยองค์ ๔\" กลา่ วคือมีเหตุการณ์ พิเศษทีเกิดขึนพร้อมกนั ในวนั นี คือ 1. เป็นวนั ที พระสงฆส์ าวกของพระพทุ ธเจา้ จาํ นวน ๑,๒๕๐ รูป มาประชุมพร้อมกนั ทีเวฬุวนั วหิ ารในกรุงราชคฤห์ โดยมิไดน้ ดั หมาย 2. พระภิกษุสงฆเ์ หลา่ นีลว้ นเป็น \"เอหิภิกขอุ ุปสมั ปทา\" คือเป็นผทู้ ีไดร้ ับการอุปสมบท โดยตรงจากพระพทุ ธเจา้ ทงั สิน 3. พระภิกษุสงฆท์ ุกองคท์ ีไดม้ าประชุมในครังนี ลว้ นแตเ่ ป็นผไุ้ ดบ้ รรลุพระอรหนั ต์ แลว้ ทุก ๆองค์ 4. เป็นวนั ทีพระจนั ทร์เตม็ ดวงกาํ ลงั เสวยมาฆฤกษ

มลู เหตุวนั มาฆะบชู า หลงั จากพระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ไดต้ รัสรู้ในวนั ขึน คา่ เดือน และไดท้ รงประกาศ พระศาสนาและสง่ พระอรหนั ตสาวกออกไปจาริกเพือเผยแพร่พระพทุ ธศาสนายงั สถาน ทีตา่ ง ๆ ลว่ งแลว้ ได้ เดือน ในวนั ทีใกลพ้ ระจนั ทร์เสวยมาฆฤกษ์ (วนั ขึน คา่ เดือน ) พระอรหนั ตท์ งั หลายเหลา่ นนั ตา่ งไดร้ ะลึกวา่ วนั นีเป็นวนั สาํ คญั ของศาสนา พราหมณ์ อนั เป็นศาสนาของตนอยเู่ ดิม กอ่ นทีจะหนั มานบั ถือพระธรรมวนิ ยั ของ พระพทุ ธเจา้ และในลทั ธิศาสนาเดิมนนั เมือถึงวนั เพญ็ เดือนมาฆะ เหลา่ ผศู้ รัทธา พราหมณลทั ธินิยมนบั ถือกนั วา่ วนั นีเป็นวนั ศิวาราตรี โดยจะทาํ การบูชาพระศิวะดว้ ย การลอยบาปหรือลา้ งบาปดว้ ยนา้ แตม่ าบดั นีตนไดเ้ ลิกลทั ธิเดิมหนั มานบั ถือพระธรรม วนิ ยั ของพระพทุ ธเจา้ แลว้ จึงควรเดินทางไปเขา้ เฝ้ าบูชาฟังพระสทั ธรรมจาก พระพทุ ธเจา้ พระอรหนั ตเ์ หลา่ นนั ซึงเคยปฏิบตั ิศิวาราตรีอยเู่ ดิม จึงพร้อมใจกนั ไป เขา้ เฝ้ าพระพทุ ธเจา้ โดยมิไดน้ ดั หมาย

มีผกู้ ลา่ ววา่ สาเหตุสาํ คญั ทีทาํ ใหพ้ ระสาวกทงั , องคม์ าประชุมพร้อมกนั โดยมิไดน้ ดั หมาย มาจากในวนั เพญ็ เดือน ตาม คติพราหมณ์ เป็นวนั พธิ ีศิวาราตรี พระสาวกเหลา่ นนั ซึงเคยนบั ถือศาสนาพราหมณ์มากอ่ นจึงไดเ้ ปลียนจากการรวมตวั กนั ทาํ พิธีชาํ ระบาปตามพิธีพราหมณ์ มารวมกนั เขา้ เฝ้ าพระพทุ ธเจา้ แทน

โอวาทปาฏิโมกข์ หลกั คาํ สอนสาํ คญั ของพระพทุ ธศาสนา หรือคาํ สอนอนั เป็นหวั ใจของพระพทุ ธศาสนา ไดแ้ ก่ พระพทุ ธพจน์ ๓ คาถากึง ที พระพทุ ธเจา้ ตรัสแกพ่ ระอรหนั ต์ ๑,๒๕๐ รูป ผไู้ ปประชุมกนั โดยมิไดน้ ดั หมาย ณ พระเวฬุวนาราม ในวนั เพญ็ เดือน ๓ ทีเรา เรียกกนั วา่ วนั มาฆบูชา (ถรรถกถากลา่ ววา่ พระพทุ ธเจา้ ทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกขน์ ี แกท่ ีประชุมสงฆต์ ลอดมา เป็นเวลา ๒๐ พรรษา กอ่ นทีจะโปรดใหส้ วดปาฏิโมกขอ์ ยา่ งปัจจุบนั นีแทนตอ่ มา), คาถาโอวาทปาฏิโมกข์ มีดงั นี (โอวาทปาติโมกข์ กเ็ ขียน)

สถานท่สี ําคญั เนือ่ งดวยวันมาฆบชู า (พุทธสังเวชนยี สถาน) พระพุทธรูปยนื กลางมณฑลมหาสังฆสนั นบิ าต ในโบราณสถานวดั เวฬวุ นั มหาวิหาร เมอื งราชคฤห รฐั พิหาร อินเดยี (เปน พระพทุ ธรูปสรา งใหม ปจ จบุ นั เปน สถานท่ีจารกิ แสวงบญุ สาํ คัญของชาวพทุ ธทว่ั โลก)เหตกุ ารณสําคัญที่เกิดในวนั มาฆบูชา เกิด ภายในบรเิ วณท่ตี ้งั ของ \"กลมุ พทุ ธสถานโบราณวดั เวฬวุ นั มหาวหิ าร\" ภายในอาณา บรเิ วณของวดั เวฬุวนั มหาวหิ าร ซง่ึ ลานจาตรุ งคสนั นบิ าตอนั เปนจุดทเี่ กดิ เหตกุ ารณ สาํ คญั ในวันมาฆบูชานนั้ ยงั คงเปน ท่ีถกเถียงและหาขอ สรปุ ทางโบราณคดีไมไดมา จนถึงปจจุบนั

วดั เวฬุวนั มหาวหิ าร \"วดั เวฬุวนั มหาวหิ าร\" เป็นอาราม (วดั ) แหง่ แรกในพระพทุ ธศาสนา ตงั อยใู่ กลเ้ ชิงเขาเวภารบรรพต บนริมฝังแมน่ า้ สรัสวดีซึงมี ตโปธาราม (บอ่ นา้ ร้อนโบราณ) คนั อยรู่ ะหวา่ งกลาง นอกเขตกาํ แพงเมืองเกา่ ราชคฤห์ (อดีตเมืองหลวงของแควน้ มคธ) รัฐ พิหาร ประเทศอินเดียในปัจจุบนั (หรือ แควน้ มคธ ชมพทู วปี ในสมยั พทุ ธกาล)

วดั เวฬุวนั ในสมยั พทุ ธกาล เดิมวดั เวฬุวนั เป็นพระราชอุทยานสาํ หรับเสดจ็ พระพาสของพระเจา้ พิมพสิ าร เป็นสวนป่ าไผร่ ่มรืนมีรัวรอบและกาํ แพงเขา้ ออก เวฬุวนั มีอีกชือหนึงปรากฏในพระสูตรวา่ \"พระวหิ ารเวฬุวนั กลนั ทกนิวาปสถาน\"หรือ \"เวฬุวนั กลนั ทกนิวาป\" (สวนป่ าไผ่ สถานทีสาํ หรับใหเ้ หยอื แกก่ ระแต) พระเจา้ พมิ พิสารไดถ้ วายพระราชอุทยานแหง่ นีเป็นวดั ในพระพทุ ธศาสนาหลงั จากไดส้ ดบั พระธรรมเทศนาอนุปุพพกิ ถาและจตุราริยสจั จ์ ณ พระราชอุทยานลฏั ฐิวนั (พระราชอุทยานสวนตาลหนุม่ ) โดยในครังนนั พระองคไ์ ดบ้ รรลุพระโสดาบนั เป็นพระอริยบุคคลในพระพทุ ธศาสนา และหลงั จากการถวายกลนั ทกนิวาปสถานไมน่ าน อารามแหง่ นีกไ็ ดใ้ ชเ้ ป็นสถานทีสาํ หรับพระสงฆป์ ระชุมจาตุรงคสนั นิบาตครังใหญใ่ นพระพทุ ธศาสนา อนั เป็นเหตุการณ์ สาํ คญั ในวนั มาฆบชู า

วดั เวฬุวนั หลงั การปรินิพพาน หลงั พระพทุ ธเจา้ เสดจ็ ปรินิพพาน วดั เวฬุวนั ไดร้ ับการดูแลมาตลอด โดยเฉพาะมูลคนั ธกฎุ ีทีมีพระสงฆเ์ ฝ้ าดูแลทาํ การปัดกวาด เชด็ ถูปูลาดอาสนะและปฏิบตั ิตอ่ สถานที ๆ พระพทุ ธเจา้ เคยประทบั อยทู่ ุก ๆ แหง่ เหมือนสมยั ทีพระพทุ ธองคท์ รงพระชนมชีพ อยมู่ ิไดข้ าด โดยมีการปฏิบตั ิเชน่ นีติดตอ่ กนั กวา่ พนั ปี













นางสาวสุภาพร บดรี ัฐ ปวส.1/13 เลขท่ี 31