๑๕ ครูภูมิปัญญาไทย ผู้อารักษ์พรรณพืช5

ครูบญุ ตนั สิทธไิ พศาล ๑๕ครู ด้านอตุ สาหกรรมและหัตถกรรม ภมู ิปญั ญาไทย 51 ผมวาดแบบไวเ้ พื่อจะตีเปน็ ดาบไวเ้ ยอะมาก ทุกอยา่ งตอ้ งค้นคว้า ศึกษามากมาย แต่ทุกอย่างตอ้ งระเบดิ ออกมาจากขา้ งใน ปัญหาใหญ่ คือ วาดแลว้ จะตีออกมาได้มั้ย อยา่ งเช่น ผมวาดแบบพระแสงของ้าว เขียนแบบออกมาแล้วเพ่ือจะตีออกมาให้เหมือนของจริง ไม่ใช่ว่าจะ ทำ� ไดเ้ ลย ต้องขอครูทา่ นก่อน แล้วตั้งจิต ตไี ปเหอะ ๆเด๋ยี วครกู ็เขา้ มา ชว่ ยแบบไมร่ ตู้ วั ไมร่ สู้ กึ วา่ เหนอ่ื ยและมนั จะสวยขนึ้ ไปของมนั เองอยา่ ง คาดไมถ่ งึ ตีไปโดยทีไ่ มต่ ้องไปบังคบั เหมอื นนางรำ� ทไี่ ปตามจังหวะเอง บางทีอาจจะสวยกว่า ไม่แข็งกระด้าง” ตีดาบซามูไร ความงดงามที่ซ่อนกริบอยู่ในคม ที่ชาวอาทิตย์ อุทยั หลงไหลศิลปะฝีมอื สยามชน กว่า ๒ ทศวรรษ งานทำ� มอื ในทกุ ข้ันตอนผา่ นครูบุญตัน หนงึ่ ในครูภูมปิ ญั ญาไทย ท่ีตดี าบดว้ ยหวั ใจ ทุกวนั นคี้ รยู ังตดี าบซามไู รสง่ ญ่ปี นุ่ อยู่ “ท�ำกับญี่ปุ่นมา ๒๐ กว่าปีแล้ว ตอนนี้ก็ยังท�ำอยู่ คร้ังแรกพวก ญ่ีปนุ่ มานง่ั สัง่ ผมตีซามูไรบอกเอาอยา่ งน้อี ยา่ งนั้นนะ เอาเหลก็ ลงมา ใหผ้ มตี ผมกล็ งตี พอผมตไี ด้สามสี่ไฟ คอื เผาเหลก็ แดงขน้ึ ตี ๆ เท่านน้ั แหละ เขายกใหเ้ ลย ผมไมใ่ ชอ่ เิ ลก็ ทรคิ เชยี ล คณุ คอื อเิ ลก็ ทรคิ เชยี ล เขา ก็ไมต่ อ้ งดเู ลย จะเอากเ่ี ลม่ โทรมา กเ็ ปน็ แบบนนั้ ไป เวลาตดี าบนีเ่ หมือนองคล์ ง เปน็ สมาธิชนิดหนึ่งทเี่ ราท�ำลงไป ใคร จะพูดก็หัวเราะ ท�ำไปไม่เครียด ท�ำอยู่ทุกวันน้ีก็ไม่เครียด ไม่โกรธไม่ เครียด ใครจะได้ดียังไงก็ไม่อิจฉาตาร้อน ผมก็ท�ำของจนเสร็จของเรา ต่างคนตา่ งอุปนสิ ัย อาชีพก็เหมอื นกันตา่ งไปปีนปา่ ยแล้วแตเ่ ขา อยู่ที่ เขาชอบ เขาชอบแบบนน้ั กต็ อ้ งปลอ่ ยเขาไป ไปจนสดุ ทางจนไมไ่ ดด้ ”ี

๑๕ครู ครูบุญตัน สทิ ธิไพศาล ด้านอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม ภูมปิ ญั ญาไทย 52 ครูเอื้อมไปหยิบดาบดาบ ซามูไรเล่มงามที่วางอยู่ข้างๆ ขึ้น มาให้จับ ให้ท้ังความรู้สึกน่าเกรง ขามท่ามกลางความงดงามท่ีซ่อนอยู่ ในความกริบคม น่ีคือ งานท�ำมือผ่าน ทกุ ขน้ั ตอนของบุญตัน สิทธิไพศาล หรอื โกเนย้ี ว สลา่ ทำ� มดี คนดงั แหง่ บา้ นขามแดง ตำ� บลหา้ งฉตั ร อำ� เภอหา้ งฉัตร วา่ กนั วา่ ฝมี อื ของโกเนยี้ วในการทำ� ดาบ ซามไู รตามขนบของชาวญป่ี นุ่ ทกุ ประการนน้ั ไม่ เป็นรองใครในโลก ที่ได้รบั การยกย่องวา่ “ตดี าบ ดว้ ยหวั ใจ” คอื การใสใ่ จและประณตี บรรจงทกุ ราย ละเอยี ด เลอื กใชว้ สั ดทุ ม่ี คี ณุ ภาพดที สี่ ดุ โดยเฉพาะการ ตมี ีดดาบทรงโบราณต่าง ๆ เชน่ ดาบปลายแหลม ดาบ ปลายตัด ดาบหวั บวั ขัน้ ตอนการผลิตดาบซามไู ร ทแ่ี ทจ้ ริงเปน็ ศิลปะขัน้ สงู ใน ระยะเวลา ๑ เดือนจึงสามารถผลิตดาบซามูไรได้เพียง ๒ เลม่ เทา่ นนั้ ความพเิ ศษเฉพาะของดาบซามไู ร ทบ่ี า้ นครู นบั เปน็ หนงึ่ เดียวในประเทศไทยท่ีชาวญ่ีปุ่นรู้จักและไว้วางใจ ขอให้ช่วยผลิต ในขัน้ ตอนของการตดี าบ เหลาเจยี ร พร้อมดา้ ม เพอ่ื น�ำสง่ ออกไปสู่ กระบวนการข้ึนลายคมดาบซามูไรท่ีประเทศญีป่ ุ่นต่อไป แมแ้ ตด่ าบใบขา้ วซง่ึ เปน็ ดาบอกี รปู แบบหนงึ่ ของดาบเมอื ง ตามตำ� รา ดาบแห่งล้านนา อาวุธประจ�ำกายชายชาติทหารในอดีต ปัจจุบันเป็นงาน ศลิ ปทค่ี วรค่า ก็เป็น ฝมี อื ตีดาบจากครู “ผมไม่หวงวิชา ไม่ว่าเรื่องของการตีดาบและดูเนื้อเหล็ก และย้�ำลูกศิษย์ทุก คนเมือ่ เป็นงานแล้วเสมอว่า ทำ� อะไรก็ไดห้ มดแลว้ จะไปท�ำขายก็อย่ามกั งา่ ย ให้ ยดึ ฝมี ือ ทั้งวัตถุดบิ เหล็กทุกชน้ิ มีดทุกดา้ มตอ้ งเนน้ เหลก็ มันคณุ ภาพสงู ” ครูเออ้ื ม ไปหยบิ ดาบทีว่ างไวข้ ้างๆ ทเี่ ตรยี มส่งให้ผู้สัง่ ท�ำใหด้ ู

ครบู ุญตัน สทิ ธไิ พศาล ๑๕ครู ดา้ นอตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม ภูมปิ ญั ญาไทย 53 ผมไมห่ วงวชิ า ไมว่ า่ เรอื่ งของการตดี าบและดเู นอ้ื เหลก็ และยำ�้ ลกู ศิษย์ทุกคนเม่อื เปน็ งานแลว้ เสมอวา่ ทำ� อะไรก็ได้หมดแลว้ จะไป ทำ� ขายก็อยา่ มักงา่ ย ให้ยดึ ฝมี อื ทัง้ วตั ถุดบิ เหล็กทุกช้ิน มดี ทกุ ดา้ มตอ้ งเนน้ เหล็กมันคุณภาพสูง ดาบ ๑ เล่ม ใช้เวลาไม่น้อยกว่า ๓ วัน ดาบและมีดทุกเล่มมีชีวิตและจิต วิญญาณอย่ใู นทุกขัน้ ตอน การทำ� มดี แต่ละเล่มกใ็ ชว่ ่าจะละเลยข้ันตอนสำ� คญั ใด ๆ ได้ เร่ิมจากจดั หาถ่านส�ำหรบั เผาเหล็ก ซึง่ ต้องใช้ถา่ นจากไมส้ กั หรือไมเ้ ตง็ ไม้รัง จึงจะดี สว่ น เหลก็ ที่จะน�ำมาใช้ก็ต้องเป็นเหลก็ กล้า เนน้ ไปท่ีเหล็กแหนบ เมือ่ ไดเ้ หลก็ มากน็ ำ� ไปตัดให้ใกล้ เคยี งกับประเภทของมีดทจี่ ะทำ� มากท่สี ดุ เมอื่ เอาเขา้ เตาเผาแลว้ ตอ้ งรอใหเ้ หลก็ แดงจนใกลจ้ ะถงึ จดุ หลอมเหลว กน็ ำ� ออกมาขน้ึ รปู มดี ด้วยการตี แตง่ ให้สวย เจียให้คม มาถึงข้นั ตอนชุบใหก้ ล้านำ� ไปเผาอกี รอบแล้วชุบน้�ำ เหลก็ จงึ จะ คม จากน้นั นำ� ไปใส่ดา้ ม หากอยากให้มีดคมสดุ ๆ กต็ ้องนำ� ไปลบั กับหินอีกครง้ั หนึง่ เท่านี้กจ็ ะได้ มีดทค่ี มกริบเลยทีเดยี ว ท�ำให้ชาวบ้านอีกหลายส่วนมีรายได้จากกระบวนการผลิตดาบ ล้วนมีทักษะในการท�ำด้าม ปลอกที่ท�ำจากไม้สักเก่า ผู้สูงอายุที่ถักหวายเป็น ครูจะซื้อเส้นหวายคุณภาพดีส่งไปให้ถัก ส่วน ประกอบอนื่ ๆของดา้ มก็ใชท้ องเหลอื งหลอ่ ประกอบเป็นเคร่อื งตกแตง่ ด้ามให้สวยงาม มคี ุณคา่ มี สายดาบท่ผี ลิตจากฝ้ายแดงจากชาวเชยี งตุง ประกอบเปน็ ดาบไทยที่มลี ักษณะสงา่ งามสมคุณคา่

๑๕ครู ครูบญุ ตัน สิทธิไพศาล ด้านอตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม ภมู ปิ ัญญาไทย 54 ครูจะใช้ K๙๙๐ ของเยอรมัน เหล็กที่ ค่อนขา้ งแพง หรือเป็นเหลก็ ทค่ี รูเรียกวา่ เหล็ก อังกฤษ หรอื เหล็กหวั แดง จะมีความแข็ง และ ทนต่อการเป็นสนิมได้ดีกว่าเหล็กแหนบทั่วไป นำ� ไปผา่ นขนั้ ตอนการเผา ๗๕๐ องศาเซลเซยี ส แต่อย่างน้ีต้องรู้ว่าแหนบรถเชฟโลเรต เป็น เหลก็ ทีห่ ลดุ สเปค เอามาท�ำมีดเกษตรไดส้ บาย ตรงน้ีครูเปิดเป็นศูนย์เรียนรู้ไหม เลย กิโลละ ๓๐ บาท เอามาทำ� มดี เกษตรเลม่ ใหเ้ ดก็ เขา้ มาไหม ๘๐๐ - ๙๐๐ บาท พอขายได้ เกรดทร่ี องลงมา มแี หนบรถกม็ ีมาสดา้ รนุ่ พดู ไปแล้ว เราเหมือนเปิดร้อยเปอร์เซน็ ต์ แรก เหล็กที่ผสมดี หลักใหญ่จะดูทเี่ ขาโฆษณา แต่ไม่มีคนมาศึกษา กศน.ก็มีแต่ผู้หญิงมาสอง บริษัทใหญ่เขาจะท�ำสัญลักษณ์ไว้ให้รู้ว่า เป็น สามคน ผู้ชายไมม่ ีเลย ทง้ั ๆ ทีง่ านนมี้ นั ไมใ่ ช่ เหล็กแตกทางขวาง แตกทางยาวแบบคล่ืน งานผู้หญิง แล้วผู้หญิงมาตีมีด คงไม่ใช่ มัน ทะเล และคลน่ื นำ�้ แตกแบบฟนั เลอ่ื ย แตกแบบ คนละงาน ผมก็แปลกใจว่า ผู้ชายหายไปไหน ลายนำ�้ แตกแบบฟันปลา ถา้ ไมม่ ่นั ใจจรงิ ๆ ก็ ประมาณ ๒๐ ปีทีแ่ ล้ว ผู้ว่าอุตรดติ ถ์ โปรโมท เอาเหล็กไปเทสต์ท่ีกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม เหลก็ นำ�้ พเ้ี ลม่ ใหญ่ ผมนแ่ี หละลงหลอ่ ให้ ทำ� ไม้ กล้วยน�้ำไท พอดูเขาจะรู้ได้ทันที มาเป็นแบบรูปมีด จากน้ันจึงค่อย ๆ เทเหล็ก หล่อ ผู้ว่าบอกตไี ดไ้ หม มนั ตีไม่ได้ ใครจะคบี ได้ ตอ้ งเอารถเครนมาหนบี แลว้ ผมกท็ ำ� ไมไ่ ดส้ งู ตงั้ ๙ เมตร ผมก็เลยบอกเอาไปหล่อแล้วเอาไปท�ำ ผู้ วา่ กไ็ ปเชญิ นกั ศกึ ษามาทง้ั หมด ไปบอกโรงเรยี น ช่างมา ผู้หญงิ ท้ังน้นั เลย การท�ำ ถ้าไม่มีเตาก็ ต้องหาเตา เร่ิมท�ำโรงเรือน ท�ำโรงเรือนเสร็จ แลว้ กต็ อ้ งไปหาทอ่ นไมม้ า ไปหาเหลก็ มา ไปซอ้ื สบู ลมมาปน่ั ตงั้ ไฟแลว้ กเ็ อาถา่ นใสเ่ อาเหลก็ เผา เผาเสรจ็ แลว้ จะเอารปู รา่ งอะไรกว็ า่ กนั ไป ตกี ใ็ ห้ ไป ตอนหลังก็ถามเยอะพอแลว้

ครบู ุญตนั สิทธิไพศาล ๑๕ครู ดา้ นอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม ภูมปิ ัญญาไทย ครทู �ำอย่างนี้มาก่ปี ี 55 ท�ำมาตั้งแต่ ๑๓ แล้วกห็ ยุดไป ๑๐ ปี ไปอยซู่ าอดุ ีมาสบิ ปี ไปเปน็ ชา่ งไมด้ ว้ ย เฟอรน์ เิ จอรพ์ วกนผี้ มออกแบบ ไปดขู องชาวบา้ นไมเ่ หมอื น ผม ซาอสุ ั่งไมม้ าจากอิตาลี เราก็ตอ้ งศกึ ษาไมเ้ ขา เปน็ ไมย้ างพาราขาว ๆ อกี อยา่ ง หนง่ึ ไมแ้ ขง็ สขี าว ไมแ้ ดงกไ็ มม้ ะคา่ แดงไปเลย ถา้ เปน็ ไมช้ น้ั หนงึ่ วงกบประตเู ปน็ ไม้ มะฮอกกานี มันซ้อื มาทุกอยา่ ง เกรดเอท้ังน้ัน สบิ ปผี มอยบู่ า้ นเชา่ พอผมทำ� งานไดส้ ามปกี ม็ าซอื้ ตรงนแี้ ลว้ คอ่ ย ๆ ทำ� บา้ นที่ นไ่ี ปเรือ่ ยๆ ออกแบบเองหมด ท่กี อ็ ยู่น้นู สบิ ปงี านหมด ใจจริงจะอย่ตู ่ออีกหา้ ปี มา แลว้ กต็ อ้ งกระช่มุ กระชวย หมดหนห้ี มดสนิ แลว้ ได้เงินมากอ้ นหนึง่ กต็ อ้ งมากสู้ อง สามลา้ น กม็ าทนเอา มาก็คอ่ ย ๆ ปั่นข้ึน กวา่ จะอยู่ตวั ไดก้ ็เหนอื่ ยเหมือนกนั อาชพี นี้ตีดาบแบบครูมอี กี เยอะไหม มีน้อยแล้วครับ นอ้ ยลง ลกู ศิษยท์ ่ีออกไปมกั จะเดิน ผิดทาง เรียนไปแล้วไปท�ำมีดสไตล์ฝรั่ง ท�ำซามูไรขาย ถามว่าใครจะซ้ือไปใช้ ได้แต่บอกลูกศิษย์ทุกคนว่า อย่า เดินผดิ ทางน่ะ ใหเ้ นน้ ที่เกษตรเราไว้ เด๋ียวน้ีใครจะมาท�ำ มีดเกษตร เอาไปทุง่ ไปนาหละนี่ ดาบไทยเราก็เน้น อันน้ี ชาวนาเขาใชไ้ ดม้ ดี หวั ตดั เอาลงนาได้ ดาบไทยมปี ลายตดั กับปลายแหลม

๑๕ครู ครบู ุญตนั สทิ ธิไพศาล ด้านอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม ภูมิปญั ญาไทย 56 ดาบพมา่ เหมอื นของเราไหม ไมเ่ หมอื นกนั ดาบพมา่ หลงั มาตรง นำ�้ หนกั ท�ำมาก็เยอะแล้ว เคยมี มันฟันไม่เฉือน ดาบไทยฟันไปแล้วความ สัญญาณท่ีเหมือนอาถรรพ์ อ่อนน้อมมันมีในตัว ฟันแล้วเฉือน มีดมัน มาสัมผัสบ้างไหม ตอ้ งแอน่ ๆ ดาบพมา่ เวลาฟนั มนั ไมห่ นกั มนั คล้ายๆ มนั หัน่ พมา่ มนั ตรงมนั ไมร่ าบ ถ้า มันไม่มีครับ ที่เรามาถูกต้องมนต์ขลังท่ี เราดมู นั จะมสี ามสว่ น พอเราฟนั ปบุ๊ มนั จะมี ท�ำให้เราเจ็บป่วยล้า ไม่มีครับ เราไหว้ครู สว่ นเดยี ว สองสว่ นไปทำ� งานอกี สว่ นตกี ลบั ให้ถูก ความปลอดภัยก็สูง อยู่ดีมีสุข เงิน เราใชง้ านทำ� ใหร้ เู้ พราะผมชาวสวน ผมเอา ไม่มีก็แจ้งได้ บอกเขาได้ แต่ก่อนผมไม่ ทุกอยา่ ง ดนู ้ำ� หนัก สามในหน่งึ ได้อยู่ เชื่อหรอก ตอนหลังผมเพ่ิงเชื่อว่ามีจริง เหมอื นผมตเี หลก็ คอ้ นเหลก็ มนั สอง บอกเลยพ่อปู่ เงินผมหมด แป๊บหนึ่งเงิน กิโลคร่ึงยกเล่นๆ หนักมาก แต่พอไปตี เข้า ฝรั่งมาซื้อทีส่ีห้าหม่ืน พูดออกไปน่ี เหลก็ มันกระดอน หนักทีเดียว เรามีหนา้ คนไม่ถามก็ไม่พูด เพราะมันเป็นส่ิงท่ีมอง ทป่ี ระคองสามในหนง่ึ มนั กลบั มา คอ้ นเกบ็ ไม่เห็น แต่เราประสบว่าเป็นจริง ผมไม่ได้ งานหนักหน่ึงกิโล ถ้าพูดถึงจ�ำนวนดาบ เล่นคาถาอาคมอะไร มีสักหนอ่ ยเดียว คอื ทที่ ำ� นปี่ ระมาณเดอื นหน่งึ ๕๐ เล่ม ทีท่ �ำ พระพุทธเจา้ ครอบโลก เสร็จอาจจะมากกว่าน้ัน น่พี ูดถงึ ขาย เรา ถือว่า มาตรฐาน ๕๐ เลม่ ดาบตอนนี้เป็นศาสตราวุธ ข้ึนบ้าน ใหม่ก็เอาไปน�ำข้ึน ศาสตราวุธก็มีหอก มี ดาบ ถ้ามีหอกก็เอาด้วย ท่ีน่ีเราท�ำหอก ท�ำดาบพระพุทธรูป สะพายดาบไปด้วย ข้ึนบ้านใหม่ คือเขาว่า ปราบเสนียดจัญไร ทั้งหลาย สิ่งอัปมงคล เขาถือแบบนั้น แต่ ผมไม่รู้ แล้วคนตามหลังต้องหาบข้าวหาบ อาหารตามมา

ครูบุญตนั สทิ ธไิ พศาล ๑๕ครู ดา้ นอตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม ภมู ิปัญญาไทย 57 เมื่อลูกหลานไม่ยอมสืบทอด จะ สืบตอนสามสิบสี่สิบ ก�ำลังวังชา กไ็ ม่มีแลว้ ครคู ิดอยา่ งไร ครเู อาความรู้เรอ่ื งนมี้ าจากไหน คนหนุ่มมันไม่มีแล้ว ถ้าทางด้านครู ก็สันนิษฐาน สังเกตจากท่ีเอาควายไถ ภูมิปัญญามีส่วนสนับสนุนด้านใดด้านหน่ึงได้ ตั้งแต่ผมเป็นเด็ก บ้านพ่อมาเขาก็ท�ำมาตลอด ผมว่าเด็กมันคงหวนกลับมาเยอะ แต่เราไม่มี หน้านาก็ต้องไปช่วยเขาทำ� นา ถ้าเขาขาดคนก็ คนสนับสนุน ปัญหาใหญ่มันเกิดท่ีแรงงานเงิน ไปช่วยเขา ท�ำนาก็ต้องท�ำพร้อมกันหมด คน เดี๋ยวน้ีขนาดผม ท�ำนายังไม่มีคน คนไทยไม่รู้ กเ็ ลยหาไมไ่ ด้ หาคนจ้างไม่ได้ เราอยู่กับเขาก็ เปน็ อะไรไปเจอแต่คนตา่ งชาติ ต่างภาษา เสยี ตอ้ งชว่ ย ใจเราไมไ่ ปกไ็ ดเ้ ขาไมไ่ ดบ้ งั คบั ผมเปน็ หายนะ คนสะสมทกุ อยา่ งในสมองใหร้ วู้ า่ เขาทำ� กนั ยงั ไง คนไทยไมย่ อมทำ� งานไม่รู้เพราะอะไร จะ ตอ้ งท�ำให้ไดฝ้ กึ เอาคา่ แรงสงู นา ๑๕ คน วนั นี้ ๔,๐๐๐ - ๕,๐๐๐ ผมไปยนื ดเู ขาทำ� มดี คมเฉยี บใหน้ ายทหาร บาท คนละ ๔๐๐ - ๕๐๐ บาท ทีน่ ีเ้ รามาดูแลว้ ครงั้ แรกผมไมเ่ คยทำ� เลยประมาณ ๓๐ ปี ตลอด ว่า ข้าวเอาออกมาขายตอนน้ีเลยได้ ๑๑ บาท ๓๐ ปีไม่เคยท�ำเรื่องเกษตรเลย เขาท�ำมีด แลว้ ของเราไดอ้ ยเู่ บด็ เสรจ็ หมนื่ กโิ ล ผมมาดแู ลว้ แหลมคม ได้มาเล่มหน่ึงก็เอาไปดึงกิ่งไมท้ บี่ ้าน วา่ คา่ แรงทำ� นาเบด็ เสรจ็ สห่ี มน่ื ปหี นงึ่ ใชเ้ กษตร นายทหาร ไปดเู ขาท�ำต้นกล้า ท�ำยงั ไง ไปเอา อินทรีย์ เราท�ำไว้กิน ข้าวหลังบ้านมีร้อยกว่า จากไหน ไปเรยี นแป๊ปเดียว ผมมาถึงกท็ ำ� เลย กระสอบ ไม่มีมอด เพราะไมใ่ ช้ยาฆ่าแมลง เรา ใชป้ ยุ๋ อนิ ทรยี ์ ตวั นี้ ๑๐ ไรใ่ ชป้ ยุ๋ ไปสามกระสอบ แทบจะไม่ได้ใส่ด้วยซ้�ำ แต่ต้องบูรณะดินอยู่ เร่ือย ๆ ไม่ให้มันแข็งตัว ถ้าเราใช้ปุ๋ยอย่างอ่ืน มันเปน็ เคมี ดนิ จะแข็ง ถา้ แตกก็แตกลึกเลย ท่ี นมี่ ันไมม่ แี ตก มันเปน็ เกลด็

๑๕ครู ครูบุญตนั สิทธิไพศาล ดา้ นอตุ สาหกรรมและหัตถกรรม ภูมิปญั ญาไทย 58 ตรงนี้ก็เป็นเพิงให้น้องชายมาอยู่ มาท�ำงานด้วยกัน ผมก็ จ่ายเงินตลอด รายวันแล้วก็ให้ตอนปลายปีอีก แบ่งเปอร์เซ็นต์ ให้ ผมให้มีดเล่มละ ๕๐๐ หนึ่งจ่ายสด คนไหนจะมาท�ำก็มา แต่ ขอล่วงหน้าไม่ให้เพราะมันได้แล้วไม่มีมาเลย หายไปหลายหมื่น กว่าจะฉลาดข้ึนมา หายไปหลายแสน ตามก็ไม่มา และท�ำเฉย เลย มันมีติดผมตั้งแต่ ๓,๐๐๐ ลงมา เพราะผมก็ไม่กล้าให้มาก เหมือนกัน ตอนน้ีไม่มีแรง ลูกหลานก็ไม่มีมีเงินแล้วจะเอาไป ให้นะ พูดสักค�ำก็ยังดีใจ นี่ท�ำเฉย ผมก็ตั้งกฎเจ็บไข้ได้ป่วยจะ ไม่ให้แม้แต่บาทเดียว แต่ถ้าเจ็บป่วยในงานเรารับผิดชอบให้ อนั นีต้ ้องมคี วามอดทน อดร้อน ถ้าเราผ่านความรอ้ น อดทนได้ มนั เป็นตน้ ทนุ แรงงานอย่างเดยี ว เราไม่ตอ้ ง ลงทนุ เปดิ รา้ นขายของ อนั นรี้ บั รองวา่ วชิ านอ้ี าชพี นม้ี นั เลีย้ งตวั เองสง่ ลกู ถึงปริญญาได้ เตาแตล่ ะเตา ครูใช้ไม้ ใช้ถา่ นหรือใช้อะไร ใชถ้ า่ น ถา่ นตวั นต้ี อนนม้ี นั ไมม่ ไี มแ้ ลว้ ตอ้ งเอาถา่ นไมส้ กั หวั มนั ทเ่ี อาไมเ้ คลยี รงิ่ เขาตดั ทง้ิ กม็ ชี าวบา้ นในปา่ เขาไปเกบ็ แลว้ เอามาเผา เอามาให้ บางทเี รากต็ อ้ ง เอารถไปขนเอา ถุงละ ๖๐ บาท ตอนกอ่ นถงุ ละ บาทห้าสิบ ไม้สักเป็นถ่านท่ดี ี กว่าถ่านพวกไม้มะขาม มันดีมันให้แสงไฟแรงแบบถ่านหุงต้ม แต่ตัวน้ีมันเก่ียว กับถา่ นหงุ ตม้ มันเปน็ ถ่านรวั้ ถา่ นจากเศษไม้ ฉะนน้ั มนั ดีตรงที่เราเป่า ถา้ เป็นไม้ มะขาม ไมป้ ระดู่ ไมอ้ ยา่ งดี ๆ เราเป่าไมไ่ ด้ พอโดนลม มนั แตก มนั ระเบิด แต่ ถา่ นไมส้ กั มนั ไมม่ ี มนั เปน็ ไมแ้ บบเนอ้ื ไมม้ นั แนน่ เกนิ ไปแลว้ มนั แตก แตถ่ า่ นแบบ เราพอมันเปน็ ไฟก็เอาเหลก็ ไปแทง ๆ ขดุ หลมุ ไว้ใหม้ นั ไหมไ้ ปเร่ือย

ครบู ุญตนั สทิ ธไิ พศาล ๑๕ครู ด้านอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม ภมู ิปญั ญาไทย 59 กว่าจะรวู้ า่ ไมส้ กั ดี โบราณจรงิ ๆ ทผี่ มเรม่ิ ทำ� มดี เนย้ี เปน็ พวกไม้ ผมก็ทดสอบหมด ตอนนี้อยู่ในมัน เต็งรงั สมัยนีม้ นั ไม่มีแล้วครบั ผมมีแต่ต้นเทา่ แขน สมองทง้ั หมด เรม่ิ แรก ผมกลวั ไมไ่ ดก้ นิ กต็ อ่ เท่าขาแล้วมันเผาถ่านไม่ได้ เอามาเผาตีเหล็กไม่ ตรงก่ิงยาวพอมันตายรู้แล้วว่าไม่ได้ ตอน ได้ มันเป็นยางเอาเหล็กขึ้นมาติดหนบึ เลย พอเอา นี้ต่อน้ิวครึ่งจากล�ำต้นต่อน้ิวครึ่งได้ผล ทุก ความร้อนกน็ อ้ ยลง ตอ้ งใช้เวลา อนั นี้ต้องมคี วาม ชนิด วิธีต่อยอดต้นไม้น้ิวครึ่งแล้วผ่าหมาก อดทน อดร้อน ถา้ เราผา่ นความรอ้ น อดทนได้ มัน เลย ผ่า ๆ เสยี บแลว้ เอาพลาสเทปพนั แลว้ เปน็ ตน้ ทนุ แรงงานอยา่ งเดยี ว เราไมต่ อ้ งลงทนุ เปดิ เอาถงุ คลุม ๑๕ วนั ลองแอบดกู ่อนถ้ามนั รา้ นขายของ อันนรี้ บั รองวา่ วิชาน้ีอาชีพนมี้ นั เลีย้ ง เขียว มันเรม่ิ แตกใบแล้ว เอายอดระหว่าง ตัวเองสง่ ลกู ถึงปริญญาได้ ปานกลางท่ีไม่ถึงกับด�ำ เขียวอ่อนเกินก็ไม่ สมเดจ็ พระเทพฯ ทำ� เรอื่ งพนั ธกุ รรมพชื ตอน ได้ ลองจนช�ำนาญจนเปน็ หมด ลองไดห้ มด นี้พยายามส่งเสริมให้เกษตรปลูกพืชปลูกอะไร ตอนน้ีก็เลยมีท้ังมะม่วง กระท้อน ท่ี รกั ษาพรรณ สมนุ ไพรบา้ ง สวนของสมเดจ็ พระเทพ ท�ำสวนท�ำบา้ น มอี ยู่ ๘ ไรค่ ร่ึง สปก.มีอยู่ เนยี้ เยอะแยะ อนั นกี้ เ็ นน้ ในเรอื่ งของยาสมนุ ไพรไม่ ๖ ไร่ นาติด สปก.มอี ยู่ ๒ ไร่คร่งึ ท่ซี ้ือนา ใชเ้ คมี ใหเ้ ดก็ มาเรยี นรู้ ใหเ้ กษตรใชว้ ธิ ธี รรมชาตใิ ห้ ใหม่อีก ๑๐ ไร่ทุกอย่างไม่ใช้เคมี บางคน มากทีส่ ุด ครูเคยได้ยนิ ใชไ่ หมครับ เอาฮอร์โมนมาพ่นไม่ให้มันร่วง ให้มันสวย เคยครับ ตอนน้ีส่วนมากก็ต้องใช้แบบนี้ ใช้ ผมไม่ใช้ ได้เท่าไหร่ก็เท่าน้ัน แจกแล้วยัง ธรรมชาติเยอะๆ เพราะเราเอาปุ๋ยนู้นปุ๋ยน้ีมาใส่ เหลอื ขาย นำ�้ ควันไม้ ถา้ หมักแล้วดนิ มนั ไม่ เวลาเราไถนา ดินมันไม่ยุ่ย ดินมันติดเป็นก้อนๆ ยุ่ย มันเหมือนธรรมชาติของปา่ มนั จะดีขึ้น พวกปยุ๋ เคมมี นั เหมอื นซเี มนต์ มนั ไปทำ� ใหด้ นิ เกาะ เดยี๋ วดา๋ ว ฝนมากด็ ีขนึ้ ฝนไปก็ตาย ปีหนา้ กันเปน็ ลูก ฝนมาเกดิ ใหมอ่ กี มนั จะเปน็ อยา่ งนนั้ ไป ไม้ เท่าที่ฟังครูมาเข้ากับเศรษฐกิจพอเพียงของ เรามันยนื ตน้ ในหลวง ทท่ี รงพยายามบอกถงึ คำ� วา่ พอเพยี งเปน็ อย่างไง ครูก็มีสวนมีนา ท่ีเล่ามาทั้งหมดเกิดจาก การสังเกตและตอ่ ยอด

๑๕ครู ครูบุญตนั สิทธิไพศาล ดา้ นอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม ภูมิปัญญาไทย 60 ตอนน้ีผมก็ใช้อย่างท่ีในหลวงท่านมี พระราชด�ำรัส ปลูกสามอย่างได้ส่ีอย่าง กใ็ ชอ้ ยา่ งนแี้ ละกำ� ลงั จะใชร้ ะบบกระฉอก ระบบอากาศเครือ่ งสบู น้ำ� สุญญากาศ ได้ ผลลงในเฟส เขาท�ำอย่างนี้มันดูดได้ ผม มาคดิ ดแู ลว้ มนั ได้ ลงทนุ ประมาณของเรา ไม่ใหญ่โต ถังเบนซินสักสองลูกก็ได้แล้ว ศกึ ษาจากเฟสบคุ๊ แลว้ กม็ าสงั เกตเครอ่ื งสบู นำ้� เรา แตผ่ มยงั ไมไ่ ดท้ ำ� นะ รอนาอะไรเสรจ็ ก่อนจะทดลองดู มันตอ้ งได้

ครบู ญุ ตัน สทิ ธไิ พศาล ๑๕ครู ด้านอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม ภมู ปิ ัญญาไทย 61 พอ่ ของเราบอกแล้ว ใหท้ ุกคนทำ� อะไรก็ได้ ให้พอกิน ก่อนไปพ่ึงคนอนื่ ถา้ มนั ไมม่ จี ะกินจริงๆ มีเยอะท่พี ึ่ง คนไทยด้วยกันไม่ใจจืดใจดำ� หรอก คนไทยมีนำ้� ใจพรอ้ มชว่ ยเหลือกนั ครูหว่ งอะไรตอนน้ี อยากจะเตือนไว้วา่ คนไทยเราควรจะหนั กลับมาทำ� อาชพี หลักของตัวเองไว้ ด้านเกษตร อยา่ ท้งิ ท�ำไว้ อยา่ ให้ต่างประเทศเขา้ มากินกันหมดเลย เด๋ยี วน้เี พอ่ื น บ้านต่างชาติมาแย่งท�ำกันหมดแล้ว ต่อไปคนไทยจะเอาอะไรกิน ไม่จี้ก็ปล้น ทำ� นดิ ๆ กจ็ ะเอาเป็นหม่ืนเป็นพัน ในหลวง รัชกาลท่ี ๙ พอ่ ของเราบอกแลว้ ให้ทกุ คนท�ำอะไรกไ็ ด้ ให้พอกนิ ก่อนไปพง่ึ คนอน่ื ถ้ามันไมม่ จี ะกินจริง ๆ มีเยอะทพี่ ึง่ คนไทยดว้ ยกนั ไมใ่ จจืดใจด�ำ หรอก คนไทยมนี ำ้� ใจพรอ้ มชว่ ยเหลอื กนั อยา่ งผมยงั ใหเ้ ลย เขาไมม่ อี ะไรหมดแลว้ ทุกอยา่ งเลย ไมม่ จี ะกนิ ผมให้ แต่กนิ แลว้ คณุ ตอ้ งทำ� นะ ถา้ ไม่เปน็ ผมก็จะสอนให้ ตอ้ งรูจ้ ักทำ� มาหากนิ เราช่วยได้ก็ชว่ ย ทุกวนั นีผ้ มใหว้ ิชาเขาไป ผมขอเพียงใหท้ ุก คนทำ� กนิ ไม่ตอ้ งไปเป็นขีข้ า้ ไปเอาประวตั ทิ า่ น ร.๕ มาอ่านเลย ปลดทาสแลว้ เจ้า ยงั นเ้ี ขา้ ไปซุกหัวเปน็ ทาสอีก

๑๕ครู ครูบญุ ตนั สทิ ธไิ พศาล ด้านอตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม ภูมิปญั ญาไทย 62 เรื่องเกษตร ในทุกวันน้ีเด็กก็ไม่เอาแล้ว ปาปาจงไช่ มามาจงไช่ เกลอเกลอจงไช่ ไมร่ ู้จะพูดยังไง ปัญหาใหญท่ ี่สดุ กค็ อื อยากจะ วอเยียจงไช่ ให้คนไทยทั้งหมดกลับมาเปลี่ยนจิตใจกลับมา แปลวา่ พอ่ ปลกู ผัก แม่ปลกู ผกั พก่ี ป็ ลกู ประกอบอาชีพ เชน่ ปู่ ยา่ ตา ทวด เถอะ เรา ผกั ฉนั กห็ ดั ปลกู ผัก ก็จะดีข้ึน แต่มันไม่ยอมกันตรงน้ีแหละมันเป็น เครือ่ งคิดเลขไม่มี สองหนึ่งสอง สองสอง โรคอะไรไม่รู้ พอมีทรัพย์สมบัติหน่อยก็เอาไป ส่ี ไมม่ คี รบั เรอ่ื งเครอื่ งคดิ เลข เดย๋ี วนจ้ี นี ยงั สอน ผอ่ นรถ ผอ่ นทำ� ไมรถละ่ เรายงั ไมม่ ที ใ่ี ชง้ าน ผม เหมือนเดิมหนังสือเล่มเดิมเลย เริ่มต้นอันเดิม ทำ� งานมาแทบตายจนอายุ ๗๐ เพิ่งกลา้ ซ้ือรถ สอนมาต้ังแต่ดึกด�ำบรรพ์เลย ท�ำงาน ท�ำงาน มาใช้งาน เม่ือก่อนน้ีมีเงินแต่ไม่กล้าซื้อไม่รู้จะ ใหเ้ ปน็ ไม่มคี ำ� วา่ สอน แต่งหน้า เดก็ ของจีนไมม่ ี เอาไปทำ� อะไร ซือ้ มาจอดทิ้งไว้ วนั ดคี ืนดเี พอื่ น ของจีนจะสอน เขาสอนไปเรอ่ื ย เขาจะดูท่ีเรา ญาตมิ ายืมหน่อย มันกพ็ งั เรากเ็ อามาใชถ้ า้ เรา เรียน ดูท่ีหนงั สือเขียน จำ� เปน็ น่ีคือ ตัวตนของโกเนี้ยว สล่าบุญตัน เราจะทำ� ยงั ไงใหเ้ ดก็ มารกั การเกษตร เมอื่ สิทธิไพศาล แห่งหมูบ่ า้ นขามแดง ห้างฉัตร บอกเด็กปลูกอันน้ีหน่อย อันน้ีหน่อยก็ไม่เอา จ.ล�ำปาง ครภู มู ิปัญญาไทย รนุ่ ท่ี ๕ ด้าน วิชาตัวนี้มันต้องอยู่ในพ้ืนฐานแบบ อุตสาหกรรมและหัตถกรรม ของ สภา นักเรียนตั้งแต่เตรียมอนุบาลไปเลย เตรียม การศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ประจ�ำปี อนุบาลไม่มีวิชาตัวนี้ ผมไปน่ังดูหลาย ๆ พุทธศกั ราช ๒๕๔๙ โรงเรียนมาแล้วผิด ผิดมาก ๆ เลย ตอนสมัย ผมเป็นนักเรียนไม่ได้สอนแบบนี้ โรงเรียนจีน ท่ีอยู่ปัจจุบัน : ๑๓๙ ม.๖ ต.ห้างฉัตร เขาเขียนไว้ในหนังสอื เหมอื นกนั ทกุ แห่ง อ.หา้ งฉัตร จ.ล�ำปาง ๕๒๑๙๐

ครูบุญตัน สิทธไิ พศาล ๑๕ครู ดา้ นอุตสาหกรรมและหัตถกรรม ภูมิปัญญาไทย 63 ฝกึ ตีดาบ “ตดี าบด้วยหวั ใจ” แห่งบา้ นขามแดง เมอื งรถม้า โกเนยี้ ว : ครบู ญุ ตนั สทิ ธไิ พศาล “ตดี าบดว้ ยหวั ใจ” ทช่ี าวอาทติ ย์ อทุ ยั ช่ืนชมในฝีมอื ส่งั ผลิตดาบซามูไรมากว่า ๒ ทศวรรษ งานตีมดี และดาบ เปน็ ศาสตรแ์ ละศลิ ปท์ ท่ี รงคณุ ค่าแกก่ ารอนรุ กั ษ์และสบื ทอด ครบู ญุ ตนั ครภู มู ปิ ญั ญาไทย รนุ่ ที่ ๕ ผใู้ สใ่ จและประณตี ในทกุ ขน้ั ตอน ตงั้ แต่เลือกใช้วัสดุท่มี คี ุณภาพดที ี่สุด ใช้ถ่านไม้สักเพ่อื เผาดาบ

๑๕ครู ครูบญุ ตนั สทิ ธไิ พศาล ดา้ นอตุ สาหกรรมและหัตถกรรม ภมู ปิ ัญญาไทย 64 ครู ๑๕ทอี่ ยู่ ภมู ิปัญญาไทย ครบู ญุ ตนั สิทธิไพศาล ทอ่ี ยปู่ ัจจบุ นั : ๑๓๙ ม.๖ ต.ห้างฉตั ร อ.ห้างฉตั ร จ.ลำ� ปาง ๕๒๑๙๐ ครูกติ ติ อนันต์แดง ท่อี ยู่ปัจจบุ นั : ๑๐๔ ม. ๑๒ ต.วังตะกอ อ.หลงั สวน จ.ชุมพร ๘๖๑๑๐ ครูกีชา วมิ ลเมธี ที่อยู่ปัจจุบัน : ๑๗/๑ วัดศาลามีชยั ถ.ราชด�ำเนิน ต.ในเมือง อ.เมอื ง จ.นครศรธี รรมราช ๘๐๐๐๐ ครขู วญั ดิน สงิ หค์ �ำ ทอ่ี ยู่ปัจจบุ ัน : ๒๗๑ ม.๑๕ ต.กระแซง อ.กนั ทรลักษณ์ จ.ศรสี ะเกษ ๓๓๑๑๐ ครูค�ำพัน อ่อนอทุ ัย ทอี่ ยปู่ ัจจุบัน : ๑๖๒ ม. ๑ ต.นาดี อ.ดา่ นซ้าย จ.เลย ๔๒๑๒๐ ครจู นิ ดา บษุ สระเกษ ที่อยู่ปจั จบุ ัน : ๓ ม.๒ ต.บา้ นใหม่ อ.หนองบญุ มาก จ.นครราชสมี า ๓๐๔๑๐ ครูดวงเนตร ดุรยิ พันธุ์ ทอ่ี ยปู่ ัจจุบนั : ๑๑๑ แขวงวัดสามพระยา เขตพระนคร กรงุ เทพฯ ๑๐๑๒๐ ครูถนอม ศริ ริ กั ษ์ ทอ่ี ยู่ปัจจุบนั : ๔๒ ม.๔  ต.จะทงิ พระ อ.สทงิ พระ จ.สงขลา ๙๐๑๙๐

ครูบญุ ตัน สิทธไิ พศาล ๑๕ครู ดา้ นอตุ สาหกรรมและหัตถกรรม ภมู ิปัญญาไทย 65 ครทู องใบ แทน่ มณี ทอ่ี ยปู่ ัจจุบัน : ๙/๕ ม.๖ ต.ตน้ มะม่วง อ.เมอื ง จ.เพชรบรุ ี ๗๖๐๐๐ ครพู งษ์เทพ เพียรท�ำ ที่อยปู่ จั จุบนั : ๑๓๒ ม.๓ ต.กู่จาน อ.คำ� เขื่อนแกว้ จ.ยโสธร ๓๕๑๑๐ ครไู พบูลย์ พนั ธ์เมือง ทีอ่ ยูป่ จั จบุ ัน : ๙๗/๕ ม.๓ ต.ทะเลทรพั ย์ อ.ปะทิว จ.ชมุ พร ๘๖๑๖๐ ครูมารศรี วนาโชติ ทอ่ี ยูป่ ัจจบุ ัน : ๒๑๕ ม.๑๒  ต.บ้านกาด  อ.แมส่ ะเรยี ง จ.แมฮ่ อ่ งสอน ๕๘๑๑๐ ครเู ลก็ กดุ วงคแ์ ก้ว ที่อยูป่ จั จบุ นั : ๒๓๔ ม.๕ บา้ นบัว ต.กดุ บาก อ.กุดบาก จ.สกลนคร ๔๗๑๘๐ ครวู ฒุ ิ วุฒธิ รรมเวช ทอ่ี ยู่ปจั จบุ ัน : ๗๑/๙๓ ถ.เพชรเกษม ๘๑/๒ แขวงหนองคา้ งพลู เขตหนองแขม กทม. ๑๐๑๖๒ ครูสมบูรณ์ แวน่ วิชยั ท่ีอยู่ปจั จุบัน : ๒/๑ ถ.เพลนิ ฤดี ต.ทา่ อิฐ อ.เมือง จ.อุตรดติ ถ์  ๕๓๐๐๐