ที่สุด อุทยานแห่งชาติในประเทศไทย พิมพ์ครั้งที่ 4

ดอยสงู เสยี ดฟา้ แหลง่ คน้ หาสายพนั ธพุ์ เิ ศษ อทุ ยานแหง่ ชาติดอยฟา้ หม่ ปก แม่ฝางคือ สุดยอดพุน้�ำร้อนขนาดใหญ่จากใต้ผืนพิภพที่มีช่ือเสียงท่ีสุดในประเทศ ในขณะท่ียอดสูงเป็นอันดับ 2 ของประเทศอย่างผ้าห่มปกนั้นก็ยอดเย่ียมไปด้วยสรรพชีวิต สายพันธุ์พิเศษเฉพาะมากมาย ซึ่งไม่มีท่ีใดเสมอเหมือนอย่างผีเส้ือไกเซอร์ผ้าห่มปก นกไต่ไม้สีสวย และนกกินปลีแดงหัวไพลิน ท่ีคุณจะพบเห็นได้ ก็เฉพาะท่ีอุทยานแห่งชาติดอยฟ้าห่มปกเท่าน้ัน ทสี่ ดุ อทุ ยานแห่งชาติในประเทศไทย 49

ดอยฟ้าห่มปก เดิมใช้ชื่อว่าอุทยานแห่งชาติแม่ฝาง เป็นอุทยานแห่งชาติท่ีตั้งอยู่บนขุนเขาอันสลับซับซ้อนและสูงชันของทิวเทือกเขา แดนลาว ครอบคลุมพื้นท่ีกว่า 524 ตารางกิโลเมตร ในเขตอ�ำเภอฝาง อ�ำเภอแม่อาย และอ�ำเภอไชยปราการ จังหวัดเชียงใหม่ โดยประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อวันที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2543 นับเป็นอุทยานแห่งชาติล�ำดับที่ 97 ของประเทศไทย สหภาพพม่า ท่ามกลางขุนเขาอันสูงชันและสลับซับซ้อนของทิวเทือกเขาแดน ลาวท่ที อดตัวเป็นแนวยาวจากอำ� เภอฝางจนถงึ อำ� เภอแม่อายนนั้ คอื ทตี่ งั้ ของดอยฟา้ หม่ ปก อนั หมายถงึ ขนุ เขาและเทอื กดอยทถี่ กู ปกคลมุ ปางมงคล ดอยผา้ หม่ ปก น�้ำตกตาดเหมย ด้วยกลุ่มก้อนเมฆและทะเลหมอกอันเย็นเยียบอยู่ตลอดเวลา น�ำ้ ตกนามะอ้ืน นำ้� ตกตาดหมอก นอกจากอุทยานแห่งชาติดอยฟ้าห่มปกจะงดงามด้วยแหล่ง กว่ิ ลม ท่องเที่ยวทางธรรมชาติอันหลายหลาก ทั้งโป่งน�้ำร้อนแม่ฝางท่ีกว้าง ทอุทีท่ ยำ� กานารแหถ่ง้�ำชหา้วตยิ บอนน�้ำตกห้วยเฮ้ียนอ.แไมปอ่ อาย.แม่จัน ถึง 15 ไร่ มีบ่อใหญ่ท่ีไอนำ�้ ร้อนพวยพุ่งข้ึนสูงถึง 40 เมตรแล้ว ยัง หน่วยพทิ ักษฯ์ บ้านลาน บอ่ นำ้� ร้อนฝาง มีโถงถ้�ำขนาดใหญ่ในชื่อห้วยบอนท่ีอลังการไปด้วยหินงอกหินย้อย อ.ฝาง รูปทรงสวยงามแปลกตามากมาย ส่วนสายน�้ำตกน้อยใหญ่ก็งดงาม น�้ำตกโปง่ นำ้� ดงั ทา่ มกลางปา่ ผนื ใหญส่ เี ขยี วสดใส ไมว่ า่ จะเปน็ นามะอน้ื ปหู่ มน่ื โปง่ นำ้� ดอยอา่ งขาง ดงั และตาดเหมย ในขณะทยี่ อดดอยเดน่ ตามแนวตะเขบ็ ชายแดนไทย- พม่าก็ตระการตาด้วยทิวทัศน์ของขุนเขาอันกว้างไกลไปจนสุดปลาย ขอบฟา้ อยา่ งดอยอา่ งขาง ดอยลาง ดอยปหู่ มนื่ และดอยผา้ หม่ ปก ซงึ่ อ. ไชยปราการ มียอดสูงเป็นอันดบั 2 ของประเทศที่ 2,285 เมตรเหนือระดบั น้�ำทะเล ท่ีโดดเด่นเหนือขุนเขาและเทือกดอยทุกลูกในภาคเหนือ ไปอุทยานแห่งชาติผาแดง ไป อ.แมส่ รวย คือ เป็นศูนย์รวมความหลากหลายทางชีวภาพท่ีพิเศษสุด โดย ไป อ. เชียงดาว เฉพาะกลุ่มที่หายากหรือเสี่ยงต่อการสูญพันธ์ุ (rare and endanger species) และสายพันธ์ุเฉพาะถิ่น (endemic species) ท้ังพืชและ สัตว์ที่ไม่พบในส่วนอื่นใดของประเทศ เช่น เทียนดอยผ้าห่มปก 50

(Impatiens doiphahompokensis) นกกินปลีแดงหัวไพลิน (Fire- • หนา้ 48 ไอนำ�้ รอ้ นจากใตผ้ นื พิภพท่พี วยพงุ่ ข้นึ tailed Sunbird) นกจู๋เต้นลายจุด (Spotted Wren Babbler) ผีเส้ือ สงู ถงึ กว่า 40 เมตรของบ่อน้ำ� ร้อนฝาง ซึ่งอยู่ ไกเซอร์ผ้าห่มปก (Kaiser I-Hind) ผีเส้ือหางดาบตาลไหม้ (Brown ใกลก้ ับที่ทำ� การอทุ ยานแหง่ ชาตดิ อยฟ้าหม่ ปก Gorgon) ผเี สอื้ หางตงิ่ แววเลอื น (Mountain Peacock) และผเี สอื้ ปยุ เมฆสี น�ำ้ พรุ ้อนทม่ี ีอุณหภูมิและแรงดนั สูงแบบนเ้ี รียกว่า ส้ม (Dark Clouded Yellow) ซงึ่ นอกจากจะเป็นผเี สอื้ สกุล (Genus) ใหม่ “น้ำ� พุร้อนกเี ซอร”์ ของไทยแลว้ ยงั เปน็ สกลุ ใหมใ่ นภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใตอ้ กี ดว้ ย • หนา้ 49 บนยอดดอยผ้าห่มปกที่ 2,285 เมตร เหนือระดบั น�ำ้ ทะลปานกลาง ซ่งึ เปน็ ยอดที่สูงเปน็ อันดับ 2 ของประเทศ • หนา้ 50 ม่านหมอกกำ� ลงั คืบคลานเข้าปกคลุม ทวิ เทอื กดอยท่ีเปน็ บริวารของผ้าห่มปกตรงจดุ ชม ทิวทศั น์ดอยกิว่ ลมท่ีความสงู ประมาณ 2,100 เมตรเหนือระดบั น้ำ� ทะเลปานกลาง • บน โป่งน้�ำดงั น�ำ้ ตกหนิ ปูนขนาดเล็กแตส่ วยงาม ท่ามกลางธรรมชาตอิ นั ร่มร่นื ทีบ่ ้านแมส่ นู น้อย โดยทางอทุ ยานแห่งชาตไิ ด้จดั ทำ� เส้นทางศึกษา ธรรมชาติ (Nature Trail) ไว้ใหเ้ ทีย่ วชมด้วย • ล่าง มรกตผ้าหม่ ปกหรือไกเซอรผ์ ้าห่มปก (Teinopalpus imperialis imperatrix) สายพนั ธุ์ผีเส้อื กลางวนั หรือ Butterfly อนั งดงาม และโดดเดน่ ของดอยผา้ ห่มปก ผีเสอ้ื ตวั เต็มวยั ออกบินในชว่ งเดือนมนี าคมถึงเดอื นพฤษภาคม ของทกุ ปี โดยสว่ นใหญจ่ ะพบบินหากนิ อยบู่ น เรอื นยอดไมส้ งู นานๆ คร้ังจงึ จะลงมาดูดกินแรธ่ าตุ ตามรมิ ล�ำธรหรอื ลำ� หว้ ยในป่า การเดนิ ทาง จากตัวเมืองจังหวัดเชียงใหม่ให้ตรงไป ตามทางหลวงหมายเลข 107 (เชยี งใหม-่ ฝาง) ถงึ ฝางแลว้ ใหใ้ ชเ้ ส้นทางฝาง-ม่อน ปิ่นอีกประมาณ 3 กิโลเมตร จึงเลี้ยว ขวาเข้าไปตามถนน รพช. หมายเลข 4055 อีก 8 กิโลเมตรจึงจะถึงทท่ี ำ� การ อทุ ยานแหง่ ชาตดิ อยฟา้ หม่ ปก ซงึ่ ตง้ั อยู่ บนเนินเขาใกล้กับบ่อนำ�้ ร้อนฝาง ทส่ี ุดอุทยานแห่งชาตใิ นประเทศไทย 51

52

มนต์เสน่หแ์ ห่งสายธาร อทุ ยานแหง่ ชาติเอราวณั สะด่องม่องลาย คือ หนึ่งในน�้ำตกสายสวยท่ีมีช่ือเสียงที่สุด แห่งหนึ่งของประเทศ ด้วยสายน�้ำท่ีพล้ิวไหวลงมาตามช้ันหินน้อยใหญ่ เป็นทางยาวถึง 1,500 เมตร ก่อให้เกิดเป็นน้�ำตกหินปูนที่งามพิสุทธิ์ถึง 7 ช้ัน ท่ามกลางบรรยากาศอันร่มรื่นของแมกไม้เขียวขจีอันสงบเงียบ ก่อนท่ีจะกลายมาเป็นน้�ำตก \"เอราวัณ\" ท่ีรู้จักกันท้ังประเทศ ทส่ี ดุ อุทยานแหง่ ชาตใิ นประเทศไทย 53

เอราวัณ เป็นที่ตั้งของน้�ำตกท่ีมีชื่อเสียงมากท่ีสุดสายหน่ึงของประเทศ และยังเป็นอุทยานแห่งชาติในล�ำดับที่ 12 ของไทย เม่ือวันที่ 19 มิถุนายน พ.ศ. 2518 รวมเน้ือที่ทั้งหมดประมาณ 549.98 ตารางกิโลเมตรในเขตอ�ำเภอเมือง อ�ำเภอศรีสวัสดิ์ และอ�ำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี • หน้า 52 เอราวณั หนง่ึ ในนำ้� ตกสายท่ี ท่ามกลางผืนป่าตะวันตกของไทยท่ีกว้างใหญ่กว่า 11.7 ล้านไร่ มผี ้รู จู้ ักกนั มากทสี่ ดุ ในประเทศ เดิมมชี ื่อวา่ ซึ่งมีป่ามรดกโลกห้วยขาแข้งและทุ่งใหญ่นเรศวรเป็นแกนกลางนัน้ “สะดอ่ งมอ่ งลา่ ย” ตัง้ ช่ือตามลำ� หว้ ยท่ีไหลลงมา โดยรอบยงั มผี นื ปา่ อนรุ กั ษอ์ ยอู่ กี มากมายหลายแหง่ อทุ ยานแหง่ ชาติ จากยอดเขาตามอ่ งสา่ ย เอราวัณเป็นป่าอนุรักษ์ผืนหนึ่งในน้ัน ซ่ึงยังคงความอุดมสมบูรณ์ • หน้า 53 นำ้� ตกเอราวณั ชนั้ ที่ 2 ยังคงสวยงาม จนก่อให้เกดิ น�้ำตกน้อยใหญ่หลายแห่ง ไมเ่ ปล่ียนแปลง • บน ม่านหนิ งอกหินย้อยอนั งดงามตระการในถำ้� น้�ำตกเอราวัณตั้งอยู่ทางทิศตะวันออก ใกล้กับท่ีท�ำการอุทยาน พระธาตุ หนึ่งในถำ�้ ทมี่ ชี อื่ เสียงทส่ี ุดแหง่ หนึ่ง แห่งชาติเอราวัณ เป็นน�้ำตกขนาดใหญ่และงดงามที่สุดแห่งหนึ่ง ของประเทศ ของผืนป่าตะวันตก สภาพโดยรอบมีแมกไม้น้อยใหญ่ร่มร่ืน น�้ำตก • หนา้ 55 บน นกกาฝากทอ้ งสสี ้ม (Orange- เอราวัณเดิมมีชื่อว่าน�้ำตกสะด่องม่องลาย ตามชื่อล�ำห้วยม่องลาย bellied Flowerpecker : Dicaeum ซ่ึงเกิดจากยอดตาม่องลายในเทือกเขาสลอบ สายน้�ำจะไหลมาตาม trigonostigma) สสี นั ของผนื ปา่ เอราวณั ชั้นหินปูนเป็นระยะทางไกลถึง 1,500 เมตร ลดหล่ันเป็นเชิงชั้นราว • หนา้ 55 กลาง เหด็ แชมเปญสแี ดงสดใส ข้ันบันไดธรรมชาติ สลับกับแอ่งน�้ำสีเขียวมรกตตามแบบฉบับของ พบไดไ้ มย่ ากตามรมิ น้�ำตก น�้ำตกหินปูนท่ัวไป • หนา้ 55 ลา่ ง พายเรอื ยางในแมน่ ้ำ� แคว กิจกรรมสบายๆ ของผมู้ าท่องเท่ยี วในวนั พักผอ่ น น้ำ� ตกเอราวัณแบ่งออกเป็นชน้ั ใหญ่ๆถงึ 7 ชน้ั ด้วยกัน โดยชั้นที่ 2 ท่ีเอราวัณ ถือว่ามีสายน�้ำทงิ้ ตวั ลงจากลาดไหล่หนิ ได้สวยงามทสี่ ดุ ส่วนชน้ั ท่ี 5 • หน้า 55 ขวา จิ้งหรีดถ�้ำ ชีวติ ลึกลบั ในโลกมดื มีลักษณะเป็นวังน�้ำใหญ่ไหลเย็น และก้อนหินที่ถูกขัดเกลาผ่านกาล เวลามาอย่างเนนิ่ นาน ทว่าบนนำ�้ ตกช้นั ท่ี 7 นน้ั เอง ทม่ี ีก้อนหินเหนือ 54 นำ้� ตกลกั ษณะคลา้ ยเศยี รชา้ งเอราวณั อนั เปน็ ทมี่ าของชอ่ื น�้ำตก ในฤดู ฝน สายนำ�้ จะไหลแรงพงุ่ ตกลงมาจากเศยี รชา้ ง และมปี รมิ าณน�้ำมาก

ไหปว้ นยำแ้� ตมกข่ มน้ิ อเขา่ อ่ืงเนกศบ็ รนนี ำ�้ครนิ ทร์ ไป อ.ศรสี วสั ดิ์ ไป อ.ทองผาภมู ิ เขอ่ื นศรนี ครนิ ทร์ ถำ�้ พระธาตุ ทท่ี ำ� การอทุ ยานแหง่ ชาติ นำ้� ตกเอราวณั แมน่ ำ้� แควใหญ่ ถำ้� วงั บาดาล ถำ�้ เรอื ถำ้� ตาดว้ ง บา้ นทา่ เสา ถำ้� หมี ไกปาญอจ.เนมบอื รุงี ไป อ.ไทรโยค จนมองเหน็ ไดจ้ ากระยะไกล ซง่ึ ในยามปกตจิ ะสามารถเดนิ ขนึ้ ไปเทย่ี ว การเดนิ ทาง ชมได้ครบทุกช้นั แต่ยามท่ีนำ้� หลากอาจเทยี่ วชมได้แค่ชน้ั ท่ี 2 เท่านนั้ นอกจากนท้ี ่นี ำ้� ตกชัน้ ท่ี 2 ได้มกี ารจัดท�ำเส้นทางเดนิ ศึกษาธรรมชาติ สามารถใช้ได้ 2 เส้นทาง คือ ระยะทาง 1 กิโลเมตร พร้อมป้ายส่อื ความหมายเป็นระยะด้วย เร่ิมต้นจากตัวจังหวัดกาญจนบุรี ไปตามทางหลวงหมายเลข 3199 ถึง เขตการไฟฟา้ ฝา่ ยผลติ แหง่ ประเทศไทย เข่ือนศรีนครินทร์ ข้ามสะพานไปยัง ตลาดเขื่อนศรีนครินทร์ แล้วจึงเลย เข้าไปสู่ท่ีท�ำการอุทยานแห่งชาติ รวม ระยะทาง 66 กิโลเมตร ถ้าเดินทางมาจากอุทยานแห่งชาติ ไทรโยค จะมีเส้นทางบริเวณบ้าน วังใหญ่อยู่ตอนใต้ของน้�ำตกไทรโยค นอ้ ยประมาณ 6 กโิ ลเมตร ลดั ออกไป บา้ นโปง่ ปดั บริเวณเขอ่ื นท่าทุง่ นา ระยะ ทางประมาณ 19 กิโลเมตร แล้วเลี้ยว ซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข 3199 อีกประมาณ 30 กิโลเมตร ที่สดุ อุทยานแห่งชาติในประเทศไทย 55

56

ธารมรกตแหง่ ปา่ ตะวนั ตก อทุ ยานแห่งชาติเข่ือนศรนี ครนิ ทร์ เขื่อนศรีนครินทร์ คือ ท่ีสุดของอุทยานแห่งชาติในเขตภาคกลาง-ภาคตะวันตก ด้วยเอกลักษณ์ทางธรรมชาติอันโดดเด่นครบทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นธารน้�ำตก สายน้�ำพุร้อน ไปจนถึงโถงถ้�ำน�้ำลอด และเกาะแก่งทรงงาม ท่ามกลางอ่างเก็บน�้ำเหนือเขื่อนผืนสวย ทสี่ ดุ อุทยานแห่งชาตใิ นประเทศไทย 57

เข่ือนศรีนครินทร์ ที่สุดของความงดงามและความเป็นเอกลักษณ์ของเกาะแก่ง เถ่ือนถ�้ำ น้�ำตกท่ามกลางทะเลสาบเหนือเขื่อน พ้ืนท่ีรวมกว่า 1,532 ตารางกิโลเมตรในเขต 3 อ�ำเภอของจังหวัดกาญจนบุรี อันได้แก่ ไทรโยค ศรีสวัสด์ิ และทองผาภูมิ ถูกประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อวันท่ี 23 ธันวาคม พ.ศ. 2524 โดยเป็นอุทยานแห่งชาติในล�ำดับท่ี 38 ของประเทศ ไป อ.สงั ขละบรุ ี ไทปงุ่ เใขหตญรน่กั เษราศพวนรั ธส์ุ ตั วป์ า่ อเขา่ อ่ืงเนกศบ็ รนนี ำ้�ครนิ ทร์ เขอื่ นศรนี ครนิ ทรเ์ ปน็ อทุ ยานแหง่ ชาตทิ มี่ ขี นาดใหญท่ ส่ี ดุ ทางภาค ไปเขอ่ื นเขาแหลม ตะวนั ตกของไทย ครอบคลมุ เนอ้ื ทกี่ วา้ งขวางถงึ 1,532 ตารางกโิ ลเมตร อ.ทองผาภมู ทิ ท่ี ำ� กนารำ�้ ตอกทุ ผยาสานวรแรคห์ง่ ชาตนิ ำ�้ ตกหวท้ ยา่ แแมพข่ขมนน้ิานยนต์ พน้ื ทสี่ ว่ นใหญเ่ ปน็ ปา่ ดงดบิ ทบึ รอบอา่ งเกบ็ นำ�้ เขอ่ื นศรนี ครนิ ทร์ โดยมี บา้ นหนิ ดาด นำ้� ตกผาตาด พนุ ำ�้ รอ้ นหว้ ยแมข่ มน้ิ สายน�้ำแควใหญ่หลากไหลตลอดปี และมนี ้�ำตกห้วยแม่ขมนิ้ ท่งี ดงาม น่าประทับใจ ไป อ.ไทรโยค ไปเขอ่ื นศรนี ครนิ ทร์ นอกจากผนื ปา่ ทช่ี อมุ่ เขยี วแลว้ ความยงิ่ ใหญข่ องอทุ ยานแหง่ ชาติ เขื่อนศรีนครินทร์ยังเผยออกมาในรูปของน�้ำตกที่สวยงามมากมาย หลายแห่ง เช่น น้�ำตกห้วยแม่ขมิ้น น�้ำตกผาสวรรค์ น้�ำตกคลิตี้ และน�้ำตกผาตาด ที่มีช่ือเสียงและได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก “นำ้� ตกหว้ ยแมข่ มน้ิ ” เปน็ นำ้� ตกหนิ ปนู ขนาดใหญท่ ง่ี ดงามทส่ี ดุ ในภาค ตะวันออก มีเอกลักษณ์ตรงที่สายน้�ำไหลผ่านล�ำห้วยแม่ขมิ้นลงมา แล้วลดหลั่นไปตามเชิงช้ันหินปูนกว่า 7 ชั้น มีแมกไม้น้อยใหญ่แซม สลับข้ึนตามแก่งหินและก้อนหินด้านข้าง สร้างความสบายตาและ บรรยากาศอันน่าอภิรมย์ น้�ำตกแต่ละช้ันมีชื่ออันไพเราะว่าดงว่าน ม่านขม้ิน วังหน้าผา ฉตั รแก้ว ไหลจนหลง ดงผีเส้ือ และร่มเกล้า สามารถเดินเลาะริมน�้ำข้ึนไปชมน�้ำตกได้ทุกชั้น ระยะทางราว 2 กิโลเมตร โดยนำ�้ ตกชนั้ ฉตั รแก้วถอื ว่ามีความงดงามที่สดุ 58

น้�ำตกผาตาดเป็นน�้ำตกขนาดใหญ่อีกแห่งของอุทยานแห่งชาติ • หน้า 56 สายนำ้� จากล�ำห้วยแมข่ มิน้ ท่ไี หลผ่าน เข่ือนศรนี ครนิ ทร์ ทางด้านอำ� เภอทองผาภูมิ มกี �ำเนดิ มาจากล�ำห้วย เทือกเขาหนิ ปูนอนั สงู ชนั ไดล้ ดหล่ันลงมาเป็นชนั้ ๆ กุยม่ัง ไหลลดหลั่นมาตามหน้าผาหนิ ปูนสูงกว่า 30 เมตร มี 3 ชนั้ ซ่ึงต่อมาไดก้ ลายเป็นน�้ำตกสวยงามในนาม แตล่ ะชน้ั เปน็ ลาดหนิ สลบั กบั วงั นำ�้ ซอกซอนไปในดงไมใ้ หญ่ น่าลงเลน่ “หว้ ยแม่ขมิน้ ” หนง่ึ ในน้�ำตกสายท่งี ดงาม น้�ำพักผ่อนกายใจ นอกจากนี้บริเวณเหนือเข่ือนศรีนครินทร์ยังมีจุด และละมนุ ละไมท่สี ดุ ของป่าตะวนั ตก ชมทิวทัศน์ทะเลสาบเหนือเข่ือนอันงดงาม ซ่ึงผู้มาท่องเที่ยวสามารถ โดยมดี ้วยกนั ทงั้ หมด 7 ชน้ั พายเรอื และเล่นนำ�้ ในทะเลสาบได้ • หน้า 57 ฝงู ปลาพลวง (Neolissocheilus sp.) ปลาน้�ำจดื ขนาดใหญใ่ นตระกลู ปลาตะเพียน (Cyprinidae) แหวกว่ายอย่างเปน็ อิสระท่ามกลาง น�้ำท่ใี สแจ๋วราวกบั กระจก • หนา้ 58 บรรยากาศยามเย็นของทะเลสาบ เหนือเข่อื น รายล้อมด้วยขุนเขาสงู ชันและสลับ ซับซอ้ นทเ่ี ป็นต้นกำ� เนดิ ของนำ�้ ตกสายสวยมากมาย ของอุทยานแหง่ ชาตเิ ขอื่ นศรนี ครินทร์ • บน แสงงามยามเชา้ เหนอื ทวิ เทอื กเขา ในเขตอำ� เภอไทรโยค • กลาง ผเี สือ้ หนอนใบรกั ลายเสือหรอื หนอน ขา้ วสารลายเสอื (Common Tiger : Danaus genutia) ตัวแทนความหลากหลายทางด้านแมลง โดยจะพบไดม้ ากทีส่ ดุ ในช่วงหนา้ แล้ง • ล่าง ไก่ป่าตมุ้ หแู ดง (Red Junglefowl) ชนิด ยอ่ ยต้มุ หูแดง Gallus gallus spadiceus หนึ่งใน จ�ำนวนนกนับร้อยชนิดท่พี บได้ในอทุ ยานแห่งชาติ เขอ่ื นศรีนครินทร์ การเดนิ ทาง อุทยานแห่งชาติเข่ือนศรีนครินทร์อยู่ ห่างจากตัวเมืองกาญจนบุรีประมาณ 105 กิโลเมตร ใช้ทางหลวงหมายเลข 3199 มุ่งสู่เขื่อนศรีนครินทร์ แล้ว สามารถเลือกเดินทางไป 2 ทาง คือ ทางรถยนต์จะใช้เวลาประมาณ 1-2 ช่ัวโมง ในระยะทาง 45 กิโลเมตร ถึง น�้ำตกห้วยขม้ินและท่ีท�ำการอุทยาน แหง่ ชาตเิ ขอื่ นศรนี ครนิ ทร์ หรอื จะเหมา เรอื หางยาวไดท้ ตี่ ลาดเขอ่ื นศรนี ครนิ ทร์ และที่ตลาดต�ำบลท่ากระดาน อ�ำเภอ ศรีสวัสดิ์ เรอื แล่นประมาณ 1 ชวั่ โมง ทสี่ ุดอทุ ยานแหง่ ชาตใิ นประเทศไทย 59

60

ผพิสูจนเ์ สาจหญินสภูงยั ทใน่ีสเดุ ถใือ่นนโลถก้�ำ อทุ ยานแห่งชาติลำ� คลองงู แม้จะเป็นอุทยานแห่งชาติขนาดเล็กที่มีพื้นท่ีไม่กว้างใหญ่นัก ทว่าล�ำคลองงูก็สร้างช่ือเสียงให้เล่ืองลือและรู้จักกันไปทั่วทั้งโลกด้วยถ�้ำเสาหิน ซ่ึงมีเสาหิน (Column) อันเกิดจากการก่อตัวและพอกพูนของหินปูนนานนับล้านปี จนกลายเป็นเสาหินสูงตระหง่านกลางถ้�ำลึกที่สูงที่สุดในโลก ทีส่ ดุ อุทยานแหง่ ชาติในประเทศไทย 61

ล�ำคลองงู ตั้งอยู่ในบริเวณเขตเทือกเขาตะนาวศรี ที่ครอบคลุมผืนป่าต้นน�้ำล�ำธารอันสมบูรณ์กว่า 672.60 ตารางกิโลเมตร ในเขตอ�ำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยมีจุดเด่นในเร่ืองความงดงามของถ�้ำท่ีมีน�้ำไหลผ่านแบบท่ีเรียกกันว่า ถ�้ำธารลอด เป็นอุทยานแห่งชาติล�ำดับท่ี 123 เมื่อวันท่ี 25 ธันวาคม 2552 แมว้ า่ แผน่ ดนิ ไทยจะมเี ถอ่ื นถ�้ำอยมู่ ากมาย แตค่ งไมม่ ถี �้ำแหง่ ใดจะ ยง่ิ ใหญไ่ ปกวา่ ถำ�้ เสาหนิ ลำ� คลองงู ทอ่ี ทุ ยานแหง่ ชาตลิ �ำคลองงู อำ� เภอ ทองผาภมู ิ จงั หวัดกาญจนบุรี อุทยานแห่งชาติล�ำคลองงูมีสภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็น เทือกเขาหินปูนสลับซับซ้อนตามทิวเขาตะนาวศรี มีโพรงถ�้ำกระจาย อยู่ท่ัวไป รวมถึงมีความวิจิตรพิสดารของหินงอกหินย้อย และ ประตมิ ากรรมแท่งหนิ ปูนมหัศจรรย์ใต้พืน้ พิภพ ถ้�ำเสาหินล�ำคลองงูเป็นถ้�ำท่ีได้รับการยอมรับจากนกั ส�ำรวจถ้�ำ ทว่ั โลกว่ามคี วามยงิ่ ใหญ่ ซบั ซ้อน และสวยงามที่สดุ แห่งหนงึ่ ของโลก โดยเฉพาะเสาหนิ ปูนทม่ี คี วามสูงท่สี ดุ ในโลก คือ สงู ถึง 62.5 เมตร ซ่ึง นบั เปน็ ความโชคดยี งิ่ ทเ่ี สาหนิ มหมึ าตน้ นส้ี ามารถรอดพน้ จากการโคน่ ลงเน่ืองจากแผ่นดินไหวและกระแสน�้ำในถ�้ำมาได้ เสาหินล�ำคลองงู จงึ นบั เป็นปรากฏการณ์ธรรมชาตทิ ี่พิเศษเป็นอย่างยงิ่ อย่างไรก็ตาม การเดนิ ทางไปชมสงิ่ มหัศจรรย์นกี้ ม็ ิใช่เรอื่ งง่าย เพราะต้องเดินลุยน้�ำ • หนา้ 60 เสาหิน หรือ Column ท่สี งู สุดของโลก ในถ�้ำเสาหนิ เกิดจากหินปนู ก่อตวั กันมานาน นบั เปน็ ลา้ นปี • หน้า 61 ทิวเทือกเขาอันซบั ซ้อนทีซ่ กุ ซอ่ นความ ยิ่งใหญ่อลงั การของโถงถ�้ำและน้�ำตกอันเปน็ ที่สดุ ของจังหวัดกาญจนบุรี • ซา้ ย เสน้ ทางผจญภยั อันแสนท้าทาย ภายในโถงน้�ำแห่งล�ำคลองงู • ขวา ป่าเปลย่ี นสีของลำ� คลองงูท่งี ดงามไม่แพ้ ท่อี ื่นใดในประเทศ • หนา้ 63 ซ้าย รองเทา้ นารีคางกบ (Paphiopedilum callosum) กล้วยไมป้ ่า ดอกสวยทพ่ี บขน้ึ ตามพนื้ ดินในปา่ ดงดิบช้ืน • หนา้ 63 ขวา นางพญากอ็ ดเฟรย์ (Godfrey’s Junglequeen : Sticophthalma godfreyi) ผเี สื้อขนาดใหญท่ ่ีหายากของลำ� คลองงู 62

ไป อ.สงั ขละบรุ ี นำ�้ ตกนางครวญ ถำ้� นำ้� ตก ทท่ี ำ� การอทุ ยานแหง่ ชาติ ถำ้� นกนางแอน่ ถำ�้ ใหญ่ ไปเขอ่ื นเขาแหลม ถำ้� เสาหนิ อ.ทองผาภมู ิ บา้ นหนิ ดาด ไปเขอ่ื นศรนี ครนิ ทร์ ไป อ.ไทรโยค และว่ายน�้ำเข้าไปตามสายธารท่ีไหลเข้าสู่โพรงถำ�้ ลกึ สลบั กบั การปีน การเดนิ ทาง ป่ายหินไปอีกหลายรอบ จึงเหมาะจะเดินทางไปนอกฤดูฝนเพื่อช่วย เพิม่ ความปลอดภยั ให้มากขึน้ จากตัวเมืองกาญจนบุรีขับรถไปตาม ทางหลวงหมายเลข 323 เม่ือถึงสาม ถัดขึ้นไปทางทิศเหนือของอุทยานแห่งชาติล�ำคลองงูยังมีถ�้ำนก แยกพุทโธ ให้เลยี้ วขวาเขา้ ไปประมาณ นางแอน่ ถำ้� ใหญ่ และถำ้� นำ้� ตก ทล่ี ว้ นมคี วามยงิ่ ใหญไ่ มแ่ พถ้ ำ้� เสาหนิ 12 กโิ ลเมตร แล้วแยกขวาเขา้ ไปอีก 4 ล�ำคลองงู ถ้�ำนกนางแอ่นมีลักษณะเป็นถ�้ำน้�ำลอดยาวประมาณ กิโลเมตร จนถึงที่ท�ำการอุทยานแห่ง 3 กโิ ลเมตร เป็นแหล่งอาศยั ของนกนางแอ่น (Swiftlet) จำ� นวนมาก ชาติ ส่วนถ�้ำเสาหินเร่ิมเดินทางจาก ตามผนงั ถ�้ำเต็มไปด้วยผลึกแคลไซต์แวววาวราวเกลด็ เพชร มหี ินงอก ที่ท�ำการอุทยานแห่งชาติ โดยน่ังรถไป หินย้อยและหินปูนรูปม่านน้�ำตกสูงใหญ่หลายสิบเมตร ส่วนถ�้ำใหญ่ สู่หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ ลง.1 ยงั เป็นถำ้� ทม่ี ขี นาดใหญท่ สี่ ดุ ในอทุ ยานแหง่ ชาตลิ �ำคลองงู โดยเฉพาะ (เขาพระอินทร์) แล้วเดินเท้าต่อไป บริเวณปากถ�้ำมีลักษณะเป็นโพรงขนาดมหึมา สามารถจุคนได้นับ ประมาณ 3 กิโลเมตร ลงหุบเขา แลว้ ร้อยๆคน และถ�้ำนำ�้ ตกซ่ึงมีความยาวประมาณ 2,710 เมตร มีธารน�้ำ ขา้ มนำ้� ตกเขา้ สถู่ ำ�้ เสาหนิ ซงึ่ ตอ้ งวา่ ยนำ้� ใต้ดนิ ไหลลดหลน่ั เป็นนำ�้ ตกอยู่ภายในถำ�้ กว่า 17 ชนั้ ปรากฏหินงอก และปนี ปา่ ยมากพอสมควร ทางอทุ ยาน หินย้อยงดงามมาก แหง่ ชาติไมอ่ นญุ าตใหค้ า้ งแรมในถ้�ำ ท่สี ุดอทุ ยานแห่งชาติในประเทศไทย 63

64

เทะเลกตาะะวสันวอรอรคก์ อทุ ยานแหง่ ชาตหิ ม่เู กาะช้าง หมู่เกาะช้างเป็นหน่ึงในอุทยานแห่งชาติทางทะเลที่ผสมผสานความงดงามทางธรรมชาติ กับประวัติศาสตร์ได้อย่างลงตัวที่สุด นอกเหนือจากหาดทรายและเว้ิงอ่าวที่งดงามมากมายแล้ว บนเกาะยังมีน�้ำตกสวยๆ อีกหลายสาย ในขณะที่รอบตัวเกาะหลายแห่งก็เป็นจุดด�ำน้�ำ และแนวปะการังท่ีสมบูรณ์ท่ีสุดของท้องทะเลไทยอีกด้วย ทสี่ ุดอุทยานแหง่ ชาติในประเทศไทย 65

หมู่เกาะช้าง ต้ังอยู่ในท้องที่อ�ำเภอเกาะช้างและอ�ำเภอเกาะกูด จังหวัดตราด เป็นอุทยานแห่งชาติล�ำดับที่ 45 เม่ือวันท่ี 31 ธันวาคม 2525 ซึ่งมีพ้ืนที่รวมทั้งหมดประมาณ 650 ตารางกิโลเมตร โดยร้อยละ 70 ของพ้ืนที่อุทยาน แห่งชาติหมู่เกาะช้างเป็นผืนน�้ำมากถึง 458 ตารางกิโลเมตร “เกาะช้าง” ถือเป็นเกาะท่ีมขี นาดใหญ่ทีส่ ดุ ของฝั่งทะเลอ่าวไทย และใหญ่เป็นอันดับสามของประเทศไทยรองจากเกาะภูเก็ตและ เกาะสมุย ทว่าเกาะช้างมใิ ช่เกาะท่ตี ั้งอยู่โดดเดี่ยว เน่อื งจากถกู ล้อม รอบดว้ ยเกาะบรวิ ารนอ้ ยใหญอ่ กี กวา่ 47 เกาะ ทา่ มกลางผนื น้�ำสเี ขยี ว ครามของท้องทะเลตราด เกาะช้างเป็นเกาะขนาดใหญ่ทีม่ คี วามงดงามทางธรรมชาตอิ ย่าง ยากจะหาทใ่ี ดเทยี บได้ เนอื่ งจากบนเกาะนนั้ ถกู ปกคลมุ ไวด้ ว้ ยปา่ ดงดบิ ชื้นรกทบึ ท่ีเอ้ืออำ� นวยให้เกิดธารน้�ำและนำ�้ ตกหลายแห่ง เช่น น�้ำตก คลองพลู ทางฝง่ั ตะวนั ตก และนำ้� ตกธารมะยม ทางฝง่ั ตะวนั ออก โดย ทง้ั 2 แหง่ นม้ี นี ้�ำไหลหลอ่ เลย้ี งตลอดปี จงึ เหมาะแกก่ ารเดนิ ทางเขา้ ไป ท่องเที่ยวและพักผ่อน ภูมิประเทศส่วนใหญ่ของเกาะช้างมีลักษณะ เป็นภูเขาสลับซับซ้อน มียอดเขาสลักเพชร ความสูงประมาณ 744 เมตร จากระดับน้�ำทะเลปานกลาง เป็นยอดเขาท่ีสงู ทีส่ ุด เหมาะจะ เปน็ เสน้ ทางศกึ ษาพรรณไมแ้ ละดนู ก ดผู เี สอ้ื บนเกาะทห่ี าไดย้ าก สว่ น พ้ืนท่ีทางฝั่งตะวันตกเป็นหาดส�ำหรับการท่องเท่ียว ผิดกับเกาะด้าน ทิศตะวันออกท่ีมีคนไปเยือนน้อยและยังคงความสงบเงียบกว่ามาก เพราะเป็นหมู่บ้านประมงด้งั เดมิ ปจั จบุ นั เกาะชา้ งและหมเู่ กาะโดยรอบไดก้ ลายเปน็ แหลง่ ทอ่ งเทยี่ ว ทไ่ี ดร้ บั ความนยิ มอยา่ งสงู เพราะอยไู่ มไ่ กลจากแหลมงอบ จงั หวดั ตราด • หน้า 64 ทองหลาง เกาะกลางทะเลที่ยังคง ความสมบูรณแ์ ละเพยี บพร้อมในทกุ ๆ ด้าน ทง้ั ป่า ชายหาด หาดทรายขาวเนอื้ ละเอยี ด นำ้� สวยใส สคี ราม และแหล่งปะการังนำ�้ ต้นื ช้นั เย่ยี ม • หนา้ 65 อาทติ ย์ลาลับขอบฟา้ ทีห่ นา้ อ่าว คลองสน • ซ้าย คลองพลู นำ้� ตกสายสวยบนเกาะช้าง ทม่ี ีเส้นทางเดนิ ศกึ ษาธรรมชาตชิ ้ันเย่ียม ใหเ้ ที่ยวชมด้วย • ขวา หน่งึ ในความสัมพนั ธ์อนั นา่ รักใตท้ อ้ งทะเล ระหวา่ งปลาเล็กกบั แมงกะพรุน (Jellyfish) • หน้า 67 บน ปะการังน�้ำต้นื อนั สวยงามที่หน้า อา่ วสลักเพชร • หนา้ 67 ลา่ ง เหยย่ี วแดง (Brahminy Kite : Haliastur indus) นกประถิน่ ทีพ่ บเห็นได้ ตลอดทงั้ ปี 66

ไป อ.เขาสมงิ ไป อ.เมอื งตราด อกี ทงั้ บนเกาะมบี งั กะโล รสี อรต์ และสงิ่ อำ� นวยความสะดวกครบครนั โดยแหล่งรวมของผู้มาท่องเที่ยวจะอยู่ทางฝั่งตะวันตกของเกาะ เช่น อ. แหลมงอบ อททุท่ี ยำ� กานารแหง่ ชาติเ ้สนทางเฟอ ์รรีเสน้ ทางเดนิ เรอื ท่ีหาดทรายขาว หาดคลองพร้าว และหาดไก่แบ้ สามารถประกอบ เ ้สนทางเเดิ้สนนเทืราองเฟอ ์รรี กิจกรรมหลากหลายบนหาดหรืออาจออกไปพายเรือในทะเล ส่วน เ ้สนทางเ ิดนเ ืรอ อา่ วบางเบา้ และอา่ วสลกั เพชรทางทา้ ยเกาะนน้ั มภี าพวถิ ชี วี ติ ของชาว หาดทรายขาว นำ�้ ตกธารมะยม ประมงอนั เรยี บงา่ ยใหช้ ม และหากไดน้ งั่ เรอื ออกไปดำ� นำ�้ ดฝู งู ปลาและ เหลา่ ปะการงั หลากสแี ถวเกาะหวาย เกาะกระ เกาะรงั และเกาะเหลายา หาดคลองพรา้ ว นำ�้ ตกคลองพลู เกาะงา่ ม หาดไกแ่ บ้ เกาะชา้ ง เกาะไมซ้ เี้ ลก็ เกาะไมซ้ ใ้ี หญ่ อาจเทียบได้ว่าผู้ใฝ่ใจในธรรมชาติจะได้รับรางวัลช้ินงามท่ีหมู่เกาะ เกาะเหลายา ทะเลตะวันออกจัดเตรยี มไว้ให้เสมอ เกาะคลมุ้ เกาะจาน เกาะเหลายานอก เกาะหวาย เกาะใบตงั้ เกาะรงั เกาะตนุ่ การเดนิ ทาง จากกรุงเทพฯ ไปตามถนนสุขุมวิทสู่ จงั หวัดตราด ระยะทาง 315 กโิ ลเมตร จากตราดเดนิ ทางไปยงั ทา่ เรอื แหลมงอบ อกี ประมาณ 17 กโิ ลเมตร มีเรือไปเกาะ ช้างวันละหลายเที่ยว ใชเ้ วลาไมเ่ กนิ 40 นาที ถงึ เกาะช้างฝ่งั ตะวนั ออก หรอื จะ ข้ึนเรือท่ีทา่ ธรรมชาตกิ ไ็ ด้ สว่ นบนเกาะ ชา้ งถา้ ไม่มีรถยนต์ส่วนตวั กต็ ้องน่ังรถ สองแถวเชา่ ตอ่ ไปยังหาดต่างๆ ทส่ี ุดอุทยานแหง่ ชาติในประเทศไทย 67

68

มแห่งเทอืหกัศเจขรารตยะป์ น่าาใวหศญรี่ อทุ ยานแห่งชาตแิ กง่ กระจาน แก่งกระจาน คือ นิยามของค�ำว่าสมบูรณ์แบบอย่างแท้จริง เป็นอุทยานแห่งชาติหน่ึงเดียว ในประเทศที่มีผู้มาท่องเท่ียวทุกเพศทุกวัยสามารถเลือกเที่ยวท�ำกิจกรรมนนั ทนาการได้อย่างหลากหลาย ทั้งชมทิวทัศน์ เดินป่า เท่ียวถ้�ำ ปีนน�้ำตก ข่ีจักรยาน พายเรือ ล่องแพ ไปจนถึงดูกล้วยไม้-ดอกไม้ ถ่ายภาพผีเสื้อ-แมลง ชมนก-สัตว์ป่า ท่ีส�ำคัญคือความสะดวกสบาย ท้ังท่ีกิน ท่ีพัก ตลอดจนการเดินทางซึ่งอยู่ไม่ไกลจากกรุงเทพฯ นัก ทส่ี ุดอทุ ยานแหง่ ชาตใิ นประเทศไทย 69

แก่งกระจาน เป็นอุทยานแห่งชาติท่ีมีพ้ืนที่มากที่สุดเป็นอันดับหนึ่งของประเทศ ซ่ึงครอบคลุมผืนป่าต้นน้�ำล�ำธารอันสมบูรณ์ สุดขีดในเขตรอยต่อของ 2 จังหวัดคือ อ�ำเภอหนองหญ้าปล้องกับอ�ำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี และอ�ำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ • หนา้ 68 นกกก หรอื นกกาฮงั (Great Hornbill : อุทยานแห่งชาติแก่งกระจานเป็นอุทยานแห่งชาติท่ีมีเน้ือที่มาก Buceros bicornis) นกเงือกขนาดใหญ่ทีพ่ บได้ ทส่ี ดุ ในประเทศไทย คอื ประมาณ 2,914.70 ตารางกโิ ลเมตร เปน็ ผนื ไพร ง่ายบนเขาพะเนนิ ทุง่ บริสทุ ธบ์ิ นเทอื กเขาตะนาวศรีทีอ่ ดุ มด้วยป่าดงดิบรกชฏั ทะเลหมอก • หน้า 69 จากจดุ ชมววิ บนเขาพะเนินทงุ่ ตรงหน้า คอื ขนุ เขาตะนาวศรีทีม่ ียอดเขาสูงต�่ำมากมายหลาย ร้อยยอด • บน พะเนินทุง่ จดุ ชมทะเลหมอกยาวเช้าทสี่ วย ท่สี ดุ ของอุทยานแห่งชาตแิ กง่ กระจาน • ล่าง สัตว์เลีย้ งลกู ด้วยนมขนาดใหญอ่ ย่างช้างปา่ (Asian Elephant : Elephas maximus) ยงั คงมี อยู่อยา่ งชกุ ชมุ ในปา่ แก่งกระจาน • หนา้ 71 ซ้าย กระโถนพระราม (Sapria ram) ออกดอกในชว่ งเดอื นพฤศจกิ ายน-ธันวาคม ของทกุ ปที ่บี รเิ วณบ้านกรา่ ง • หน้า 71 ขวา กะลิงเขยี ดหางหนาม (Rachet- tailed Treepic : Temnurus temnurus) นกลกึ ลับแห่งปา่ แกง่ กระจาน 70

ไปกรงุ เทพฯ งามตา สามารถเทยี่ วชมหรอื ประกอบกจิ กรรมไดห้ ลากหลาย เชน่ ลอ่ ง อ.เมอื งเพชรบรุ ี อา่ งเกบ็ นำ้� เหนอื เขอ่ื นแกง่ กระจาน เทย่ี วนำ้� ตก เดนิ ปา่ ดนู ก และดผู เี สอื้ อา่ งเกบ็ นำ้� แกง่ กระจาน ด้วยต�ำแหน่งที่ต้ังสุดพิเศษของผืนป่าแก่งกระจานอันเป็นเสมือน แมน่ ำ้� เพชรบรุ ี อ.แกง่ กระจาน อ.ทา่ ยาง ศนู ยร์ วมสรรพชวี ติ จาก 4 ภาคของไทย คอื ภาคเหนอื ภาคตะวนั ออก เฉยี งเหนอื ภาคกลาง และภาคใต้ จงึ เออื้ อำ� นวยให้มที ัง้ นกประจ�ำถน่ิ เขาพะเนนิ ทงุ่ ทท่ี ำ� การอทุ ยานแหง่ ชาติ และนกอพยพอยู่มากถึง 410 ชนดิ สัตว์เลีย้ งลกู ด้วยนม 53 ชนดิ และ นำ�้ ตกทอทพิ ย์ ผีเส้ือป่าอีกกว่า 300 ชนดิ อ. ชะอำ� ในส่วนของนกหายาก ป่าแก่งกระจานพบนกเงอื กถึง 6 ชนดิ จาก แมน่ ำ้� ปราณบรุ ี อ.หวั หนิ 12 ชนดิ ทีพ่ บในประเทศไทย ได้แก่ นกเงือกกรามช้าง นกกก นกแก๊ก นำ�้ ตกปา่ ละอู นกเงอื กหวั หงอก นกเงือกสนี �้ำตาล และนกเงอื กกรามช้างปากเรียบ สหภาพพมา่ นอกจากนยี้ งั พบนกจาบคาเคราแดง นกแวน่ สเี ทา นกกระแตหาด นก เปล้าท้องขาว และนกเสือแมลงปีกแดง ยง่ิ กว่านนั้ ในปี พ.ศ.2533 ยงั ไป อ.เมอื งประจวบครี ขี นั ธ์ สำ� รวจพบนกชนดิ ใหมข่ องไทย คอื นกกะลงิ เขยี ดหางหนาม (Ratchet- tailed Treepie) จดั เปน็ นกในวงศอ์ กี าทม่ี ขี นด�ำสนทิ ตลอดตวั และมจี ดุ เด่นอยู่ที่หางยาวขอบเป็นหยักฟันเลื่อยสวยงามมาก การดูนกท่ีแก่ง กระจานเรมิ่ ไดต้ ง้ั แตข่ อบอา่ งเกบ็ นำ�้ เรอื่ ยไปตามถนนสนู่ ำ้� ตกทอทพิ ย์ ระยะทางประมาณ 36 กโิ ลเมตร ส�ำหรับผีเส้ือกว่า 300 ชนดิ นน้ั พบได้ท่ัวไปตามชายป่าและริม หุบห้วยชุ่มชนื้ เช่น ผีเสื้อหางตง่ิ ปารสี ผเี สื้อหางดาบลายขีด ผีเสื้อ ลายขเ้ี มีย่ ง และผีเส้อื ปลายปีกส้มใหญ่ เป็นต้น โดยเส้นทางดผู ีเสือ้ ท่ี น่าสนใจ เช่น ท่บี ้านกร่างแคมป์ กม.15 ไปถงึ หุบห้วยบริเวณ กม.18 เสน้ ทางเลยี บรมิ ลำ� หว้ ยปา่ ละอู และเสน้ ทางรถยนตข์ น้ึ สเู่ ขาพะเนนิ ทงุ่ เปน็ ตน้ จงึ ถอื ไดว้ า่ ปา่ แกง่ กระจานเปน็ ผนื ไพรบรสิ ทุ ธทิ์ เี่ ปย่ี มดว้ ยมนต์ ขลังตลอดกาลอย่างแท้จริง การเดนิ ทาง รถยนต์ส่วนตัว จากกรุงเทพฯไปตาม ทางหลวงหมายเลข 4 (ถนนเพชรเกษม) ผ่านจังหวัดนครปฐม ราชบุรี และ เพชรบุรี จนถึงอ�ำเภอท่ายาง จังหวัด เพชรบุรี ถึงสี่แยกเขื่อนเพชรให้เล้ียว ขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 3499 ไป ประมาณ 38 กิโลเมตร ผ่านบ้านช่อง เข้าสู่เข่ือนดินแก่งกระจาน แล้วเลียบ ตามถนนขอบอ่าง จากตัวเข่ือนไปอีก ประมาณ 3 กิโลเมตร จนถึงที่ท�ำการ อทุ ยานแห่งชาติแกง่ กระจาน ท่สี ดุ อุทยานแหง่ ชาติในประเทศไทย 71

72

ปฐมพบทงไแพหรง่ แกลาะรสอนัตวรุ กั์ปษ่า์ อุทยานแหง่ ชาติเขาใหญ่ ด้วยช่ือและช้ันของค�ำว่า “ป่ามรดกโลก” ที่คนท้ังโลกยกย่องให้นั้น บ่งบอกได้ดีถึงความย่ิงใหญ่ในทุกๆ ด้านของเขาใหญ่ อุทยานแห่งชาติแห่งแรกของประเทศไทย จุดเด่นของเขาใหญ่นอกเหนือจากขุนเขาและทิวทัศน์ตลอดจนน�้ำตก ที่สวยงามมากมายแล้ว ก็คือนกและสัตว์ป่าขนาดใหญ่ท่ีมีอยู่อย่างชุกชุม และพบเห็นได้ง่ายอย่าง กวางป่า ช้างป่า และนกกาฮัง ที่สดุ อุทยานแหง่ ชาตใิ นประเทศไทย 73

เขาใหญ่ อุทยานแห่งชาติแห่งความภาคภูมิใจของคนไทยทั้งประเทศ ที่ได้รับการยกย่องให้เป็นมรดกโลกทางธรรมชาติ จากองค์การยูเนสโกในปี พ.ศ. 2548 ซึ่งครอบคลุมป่าสมบูรณ์ผืนมหึมารวม 11 อ�ำเภอใน 4 จังหวัดคือ อ�ำเภอมวกเหล็ก แก่งคอย จังหวัดสระบุรี อ�ำเภอปากช่อง วังน้�ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา อ�ำเภอเมือง กบินทร์บุรี ประจันตคาม และนาดี จังหวัดปราจีนบุรี อ�ำเภอเมือง บ้านนา และปากพลี จังหวัดนครนายก ผืนป่าเขาใหญ่คือร่องรอยแห่งความยิ่งใหญ่และดิบเถื่อนของ ปา่ ดงพญาไฟอนั ลอื ลน่ั ในอดตี ดว้ ยความพยายามของทกุ ฝา่ ยในสมยั รัฐบาลจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ป่าเขาใหญ่จึงได้รับการประกาศให้ เป็นอทุ ยานแห่งชาตแิ ห่งแรกของประเทศไทย เม่ือวนั ที่ 18 กันยายน พ.ศ. 2505 พงไพรบรสิ ทุ ธแิ์ หง่ นเ้ี ปน็ จดุ เชอื่ มตอ่ ความอดุ มของภาคกลาง ภาค ตะวนั ออก และภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ เป็นต้นกำ� เนดิ ของสายน�้ำ สำ� คญั ๆ เช่น แม่น�้ำนครนายก แม่น�้ำบางปะกง แม่นำ�้ ปราจีนบุรี และ แม่น้ำ� ประจนั ตคาม อกี ทัง้ ยังเป็นผนื ป่าทมี่ สี ัตว์ป่าชกุ ชุมท่สี ดุ ผนื หนงึ่ ของไทยในปัจจบุ นั อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่มีเนื้อที่ถึง 2,165.55 ตารางกิโลเมตร สภาพทั่วไปเป็นเทือกเขาสลับซับซ้อน จุดสูงสุดคือยอดเขาร่ม มีความสูง 1,351 เมตร จากระดับน�้ำทะเลปานกลาง ประกอบด้วย ป่าหลายประเภท ท้ังป่าดงดิบช้ืน ป่าดงดิบแล้ง ป่าดงดิบเขา ป่า เบญจพรรณ ปา่ เตง็ รงั ทงุ่ หญา้ และปา่ รนุ่ สอง ซงึ่ เปน็ ปา่ ทกี่ ำ� ลงั ฟน้ื ตวั หลงั ถกู ทำ� ลาย โดยปา่ 2 ประเภทหลงั นเี้ ปน็ ปา่ ทไ่ี มร่ กทบึ นกั กอปรกบั มพี ชื อาหารของสตั วพ์ วกหญา้ ลกู ไม้ และไมพ้ มุ่ ขน้ึ อยมู่ ากมาย ปา่ เขา ใหญจ่ งึ มสี ตั วช์ กุ ชมุ และพบเหน็ ไดไ้ มย่ าก เชน่ ทบ่ี รเิ วณหนองผกั ชี ทงุ่ หญา้ เขาแหลม และมอสงิ โต นบั เปน็ จดุ เฝา้ ชมสตั วป์ า่ ชน้ั เยย่ี ม เพราะ มักจะมชี ้างป่า เก้ง กวางป่า ออกมาปรากฏให้เหน็ อยู่เนอื งๆ ย่ิงกว่า • หนา้ 72 เหวสวุ ตั หน่งึ ในน�ำ้ ตกท่ีมชี ่อื เสยี ง รู้จกั กันไปทวั่ โลกของอทุ ยานแหง่ ชาตเิ ขาใหญ่ • หนา้ 73 เหวนรก น้�ำตกที่ย่งิ ใหญท่ ่ีสุด ของผืนปา่ เขาใหญ่-ดงพญาเย็น • ซา้ ย ชะนีมงกุฏ (Pileated Gibbon : Hylobates pileatus) สตั ว์เล้ยี งลูกดว้ ยนมสาย พันธุ์ทีเ่ ส่ยี งต่อการสญู พันธ์ุชนดิ หนึ่งในปัจจบุ ัน ยงั คงพบเห็นไดไ้ มย่ ากในอุทยานแหง่ ชาตเิ ขาใหญ่ • ขวา ไกฟ่ า้ พญาลอ (Siamese Fireback : Lophura diardi) นกประจำ� ถนิ่ ของเขาใหญ่ • หน้า 75 บน นกเงอื กใหญห่ รอื นกกกหรือ นกกาฮงั (Great Hornbill) หน่ึงในส่ขี องนกเงอื ก (Hornbill) สัญลกั ษณแ์ หง่ ปา่ ดงดิบทีพ่ บไดใ้ น ปา่ มรดกโลกเขาใหญ่ • หน้า 75 ล่าง ปา่ ดงดิบผนื สมบูรณข์ องเขาใหญ่ เมื่อมองลงมาจากผาตรอมใจ 74

นน้ั เขาใหญ่ยังมีนกเงอื กอยู่ถึง 4 ชนดิ ได้แก่ นกเงือกกรามช้าง นก อ.ปากชอ่ ง ไป อ.เมอื งนครราชสมี า เงอื กสนี ำ้� ตาล นกกก และนกแกก๊ มผี เี สอื้ อยกู่ วา่ 189 ชนดิ และนกปา่ ไป จ.เพชรบรู ณ์ ไป อ.ปกั ธงชยั อีกกว่า 340 ชนดิ ที่ส�ำคัญเขาใหญ่เป็นผืนป่าเดียวในโลกที่พบว่ามี อ.วงั นำ�้ เขยี ว ชะนมี อื ขาวและชะนมี งกุฎอาศัยอยู่ร่วมกนั อ.แกง่ คอย นำ�้ ตกเจค็ คต ทท่ี ำ� การอทุ ยานแหง่ ชาติ ปจั จบุ นั เขาใหญม่ เี สน้ ทางเดนิ ปา่ ทอ่ งไพรอยไู่ มน่ อ้ ยกวา่ 10 เสน้ ทาง ไอป.กเมรงุอื เองท.สพบรฯา้ะนบนรุนีาำ�้ ตกสนาำ้� รตนอกิ นก.คาเวำ้�รมงตันอืมกางว่ นยงนกาเงำ้� ขรตาอกสงธเมขาอาอรเปท.ขเนูพิมยี วยอื อ์งนป.ปำ�้รนตราำ�้ กะจตจสนี กนัลบสแตดัรุนม้ กคไี ำ�้ปงด่าตหอ่มกนยิ อตเ.พะนคงิ ารดอ้ ี เช่น เส้นทางศูนย์บริการนกั ท่องเท่ียว-น้�ำตกกองแก้ว-น�้ำตกเหวสุวัต ไปรงั สติ ไป จ.ฉะเชงิ เทรา ไป จ.ฉะเชงิ เทรา ไป จ.สระแกว้ ระยะทาง 8 กโิ ลเมตร เส้นทางหนองผักช-ี คลองอีเฒ่า ระยะทาง 4 กิโลเมตร และเส้นทางจุดชมทิวทัศน์เขาเขียว ระยะทาง 500 เมตร เปน็ ต้น นบั วา่ ปา่ เขาใหญค่ อื แหลง่ ธรรมชาตทิ เ่ี พยี บพรอ้ มทงั้ กจิ กรรม สตั ว์ป่า และระบบนิเวศ สมควรได้รับการรักษาไว้สืบไป การเดนิ ทาง จากกรงุ เทพฯ ไปได้ 2 เสน้ ทาง ทางแรก ไปทางรังสิต ประตูนำ�้ พระอินทร์ แยก เข้าทางหลวงหมายเลข 2 ที่สระบุรี จนถึงอ�ำเภอปากช่อง บริเวณ กม. 56 ชิดซ้ายเข้าถนนธนะรัชต์ เขตอุทยาน แห่งชาติเขาใหญ่ ส่วนทางท่ี 2 จากรังสิตเข้าสู่จังหวัดนครนายกโดย ทางหลวงหมายเลข 305 จากน้ัน แยกขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 33 ถึงสี่แยกนเรศวร เล้ียวซ้ายไปตาม เสน้ ทางปราจนี บรุ -ี เขาใหญ่ เขา้ สอู่ ทุ ยาน แหง่ ชาติ เสน้ ทางทผี่ า่ นอทุ ยานแหง่ ชาติ เขาใหญ่จะเปิดให้รถขึ้น-ลงได้ระหว่าง เวลา 06:00-21:00 น. ท่ีสุดอทุ ยานแหง่ ชาตใิ นประเทศไทย 75

76

ทุ่งกระเจยี วบานกลางลานหิน อุทยานแหง่ ชาตปิ ่าหินงาม ช่วงต้นฤดูฝนของแต่ละปี อาจมีทุ่งกระเจียวผุดข้ึนมากมายหลายสิบแห่ง ในดินแดนท่ีราบสูง แต่ที่สวยงามแปลกตากว่าใครนั้นก็คือ ทุ่งดอกกระเจียวที่บานสะพรั่ง บนลานหินทรายกว้างไกลถึง 1 กิโลเมตรในเขตอุทยานแห่งชาติป่าหินงาม จังหวัดชัยภูมิ ในขณะท่ีลานหินหน่อก็มหัศจรรย์ด้วยปุ่มหินสูง 1-2 เมตร ท่ีผุดข้ึนบนพ้ืนท่ีกว่า 200 ไร่ ท่ามกลางหมู่มวลไม้ดอกกินแมลงหลากหลายสีสันนับแสนดอก ทส่ี ดุ อุทยานแห่งชาติในประเทศไทย 77

ป่าหินงาม พื้นท่ีส่วนใหญ่เป็นภูเขาหินสูงชัน ความสูงระหว่าง 200-800 เมตรเหนือระดับน้�ำทะเลปานกลาง ครอบคลุม พ้ืนท่ีประมาณ 99.90 ตารางกิโลเมตร ในเขตอำ� เภอเทพสถิตและอ�ำเภอซับใหญ่ จังหวัดชัยภูมิ โดยมียอดสูงสุดชื่อ สุดแผ่นดิน ท่ีความสูง 846 เมตรเหนือระดับน้�ำทะเลปานกลาง ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติล�ำดับท่ี 105 เมื่อ 6 มิถุนายน 2550 • หน้า 76 หนิ เรดาร์ หนึง่ ในประติมากรรมชิ้นเอก อทุ ยานแห่งชาตปิ ่าหนิ งามเดมิ รู้จกั กนั ในชอ่ื ป่าเทพสถติ ซึง่ เป็น ของปา่ หนิ งามจากฝมี ือของการสรรสร้าง แหล่งท่องเท่ียวดั้งเดิมของจังหวัดชัยภูมิ ทุกปีในยามต้นฤดูฝนราว ของกระแสลมและนำ�้ เดือนมิถุนายน-สิงหาคม เมื่อสายฝนโปรยปรายลงสู่ทุ่งหญ้าในป่า • หนา้ 77 ดอกกระเจียวสหี วานบนลานหญ้าเพก็ เต็งรังของที่น่ี ดอกกระเจียวช่อสีชมพูสดใสนับหมื่นนับแสนจะบาน สีเขียวสดบริเวณลานหนิ งาม สะพรั่งอวดดอกอยู่เต็มทุ่งหญ้าหลังจากพักตัวมาตลอดฤดูแล้ง ยิ่ง • บน กระเจียว (Curcuma alismatifolia) ไม้ ในยามเชา้ ทม่ี สี ายหมอกบางเบาลอยคลอเคลยี อยกู่ บั มวลดอกไม้ ปา่ ล้มลกุ สสี นั สดใสในตระกูลขงิ ข่า (Zingiberaceae) เต็งรัง และพรรณไม้แคระต่างๆ ได้กลายเป็นภาพความงามท่ีเลอ่ื งช่ือ โดยเกือบทุกชนดิ จะออกดอกในช่วงฤดูฝน • ล่าง หญ้าน�ำ้ คา้ ง (Drosera indica) ไมด้ อกกนิ แมลงในตระกูล Droseraceae ทพ่ี บได้ทวั่ ไปบน ทุ่งหญ้าและลานหินของอุทยานแห่งชาติปา่ หินงาม • หนา้ 79 สดุ แผ่นดิน จดุ ชมวิวทเี่ ป็นรอยตอ่ ระหว่างท่ีราบในภาพกลางกับสณั ฐานหินทีย่ กตวั ขึ้นสงู ของภาคอีสาน ไป อ.หนองบวั ระเหว จดุ ชมทวิ ทศั นส์ ดุ แผน่ ดนิ ปา่ หนิ งาม ทงุ่ ดอกกระเจยี ว ทท่ี ำ� การอทุ ยานแหง่ ชาติ ไป อ.ชยั บาดาล ไป อ.บำ� เหนจ็ ณรงค์ อ. เทพสถติ 78

ไปทั่วประเทศ ดอกกระเจยี วเป็นพืชในวงศ์ขงิ ข่า มลี ักษณะเป็นเหง้า การเดนิ ทาง อยู่ใต้ดนิ ทุ่งกระเจยี วแห่งเทพสถิตนีม้ ีเส้นทางให้เดินชมได้ต้งั แต่ลาน หินงาม เร่ือยไปจนถึงจุดชมทิวทัศน์สุดแผ่นดิน ซึ่งเป็นจุดสูงสุดใน จากกรุงเทพฯ เดินทางด้วยทางหลวง อุทยานแห่งชาติ หมายเลข 1 ผ่านจังหวัดสระบุรีไป ยังสามแยกพุแค แล้วเล้ียวขวาไป ความโดดเดน่ อกี อยา่ งหนง่ึ ของอทุ ยานแหง่ ชาตปิ า่ หนิ งามคอื ลาน ตามทางหลวงหมายเลข 21 สู่บ้าน หนิ งาม ซงึ่ เปน็ ผลงานอนั วจิ ติ รของธรรมชาติ เนอ่ื งจากกระแสลมและ ล�ำนารายณ์ จากน้ันเล้ียวขวาเข้า สายนำ้� สลกั เสลาแทง่ หนิ ทรายจนมรี ปู รา่ งทง่ี ามเหนอื จนิ ตนาการ ลาน ทางหลวงหมายเลข 205 เส้นทางล�ำ หนิ งามนเี้ ป็นลานหินที่กว้างขวางกว่า 10 ไร่ ในป่าเต็งรงั อดุ มสมบูรณ์ นารายณ์-ล�ำสนธิ-เทพสถิต-หนองบัว แท่งหนิ รปู ทรงแปลกตา บ้างคล้ายปราสาทโบราณ พญานาค และ โคก-นครราชสีมา ระยะทางประมาณ สตั วต์ า่ งๆ เนอ่ื งจากบรเิ วณลานหนิ งามมหี นา้ ดนิ ตน้ื และอดุ มสมบรู ณ์ 48 กิโลเมตร ก่อนถึงที่ท�ำการอ�ำเภอ ตำ�่ จึงดแู ห้งไร้ชวี ิตในยามฤดูแล้ง มีเพยี งไม้พุ่มแคระเตบิ โตอยู่ได้ แต่ เทพสถิตประมาณ​ 1 กิโลเมตร ให้ เมื่อได้รับฝนดอกกระเจียวสีชมพูสดและหญ้าเขียวขจีจะระบัดขึ้นจน เล้ียวซ้ายไปอ�ำเภอหนองบัวระเหว ต่างออกไปอย่างสิ้นเชิง ตามทางหลวงหมายเลข 2354 ไป 17 กิโลเมตร แล้วแยกซ้ายเข้าบ้านไร่เป็น ลานหินหน่อเป็นมหัศจรรย์แห่งสวนหินอีกแห่งหนงึ่ ของอุทยาน ระยะทางอีก 13 กิโลเมตร ก็จะถึงท่ี แห่งชาตปิ ่าหนิ งาม อยู่ไม่ห่างจากที่ทำ� การอทุ ยานแห่งชาตมิ ากนกั มี ท�ำการอุทยานแห่งชาติ ลกั ษณะเปน็ ลานหนิ กวา้ งกวา่ 10 ไร่ เตม็ ไปดว้ ยปมุ่ หนิ สงู ประมาณ 1-2 เมตร กระจายอยู่ทั่วไป ตามลานหนิ จะมีพชื กินแมลง เช่น หม้อข้าว หม้อแกงลงิ และหยาดน�้ำค้าง ทตี่ ่างมวี ถิ ชี วี ติ นา่ พศิ วงอย่างเหลอื เชอื่ ที่สดุ อุทยานแหง่ ชาตใิ นประเทศไทย 79

80

สวนสวรรคป์ ่าสนบนยอดภู อทุ ยานแห่งชาตภิ กู ระดึง ภูกระดึง คือ ตัวแทนความงามแห่งขุนเขาของเมืองเลยทั้งหมดท้ังมวล เป็นหน่ึงในอุทยานแห่งชาติท่ีมีผู้คนไปเย่ียมเยือน และฝากรอยเท้าเอาไว้มากที่สุด ด้วยเสน่ห์ของป่าสนบนยอดเขาท่ีราบเรียบ และน�้ำตกแสนงาม ท่ามกลางสีแดงเพลิงของไฟเดือนห้า หรือเมเปิลท่ีพร้อมใจกัน เติมแต่งให้ป่าบนภูกระดึงงามเหนือใคร ที่สุดอทุ ยานแหง่ ชาตใิ นประเทศไทย 81

ภูกระดึง เป็นท้ังอุทยานแห่งชาติแห่งแรกในจังหวัดเลยและอุทยานแห่งชาติแห่งท่ี 2 ของไทย และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยมีพื้นที่ครอบคลุมป่าสมบูรณ์ในเขตอ�ำเภอภูกระดึงประมาณ 348.12 ตารางกิโลเมตร ได้รับการประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติเม่ือวันที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2505 • หน้า 80 ไฟเดอื นหา้ หรือก่วมแดง (Acer ภกู ระดงึ คอื ขนุ เขามหศั จรรยแ์ หง่ เมอื งเลย อาจนบั เปน็ สดุ ยอดของ calcaratum) พนั ธุไ์ ม้ยืนตน้ ในวงศ์กว่ ม ภหู นิ ทรายบนเทอื กเขาเพชรบรู ณท์ ม่ี รี อยเทา้ ของนกั เดนิ ทางเหยยี บยำ�่ (Aceraceae) บานสะพรั่งเต็มตน้ ท่ีหน้า ขน้ึ ไปมากท่สี ุด อีกทัง้ ยงั มพี รรณไม้จากเขตอบอุ่นของโลกปรากฏอยู่ น้�ำตกขนุ พอง ท่ามกลางอากาศหนาวเย็นของภหู ินทรายแห่งนด้ี ้วย • หนา้ 81 ตะวนั ตกหลังทิวสนแสนสวย บรเิ วณผาหมากดกู หากมองภกู ระดงึ จากระยะไกลจะเหน็ เปน็ ภเู ขายอดตดั ราบเรยี บท่ี • ซ้าย บน รองเทา้ นารีเหลืองเลย เรยี กวา่ ทร่ี าบรปู โตะ๊ (Tableland) อนั เกดิ จากธรณสี ณั ฐานเดมิ ของภาค (Paphiopedilum hirsutissimum) อสี านเปน็ ชน้ั หนิ ทรายทว่ี างตวั ในแนวราบ เมอื่ เปลอื กโลกยกตวั สงู ขนึ้ พบขึ้นตามพื้นดนิ หรือบรเิ วณซอกหินในทร่ี ่ม จงึ กลายเป็นภเู ขายอดตดั ลกั ษณะดังกลา่ ว สว่ นบนสดุ ของภกู ระดึงมี • ซา้ ย ล่าง เออ้ื งพญาไร้ใบ (Chiloschista ลกั ษณะเป็นทุ่งราบกว้างใหญ่ถงึ 60 ตารางกโิ ลเมตร ซึ่งถูกปกคลมุ parishii) กลว้ ยไมป้ า่ ขนาดเลก็ ออกดอกในช่วง ด้วยทุ่งหญ้า ป่าสนสองใบ ป่าสนสามใบ ป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ เดือนมีนาคมถงึ พฤษภาคมของทกุ ปี • ขวา สณั ฐานอนั ชัดเจนของภูกระดึงทมี่ ยี อดราบ เรียบราวกับโตะ๊ • หนา้ 83 มา่ นหมอกและฝนพรำ� ยามเชา้ ทผี่ านกแอ่น จุดชมดวงอาทติ ย์ข้นึ ท่ีสวยทีส่ ดุ ของอุทยานแห่งชาติภกู ระดงึ 82

ไป อ.เมอื งเลย ป่าดงดิบเขา สลับกับเนนิ เต้ียๆ โดยมีภูกุ่มข้าว เป็นยอดเขาสูงสุด ศนู ยบ์ รกิ ารนกั ทอ่ งเทยี่ ววงั กวาง ความสูงประมาณ 1,350 เมตร จากระดบั น้ำ� ทะเลปานกลาง (ทศที่นู ยำ� บ์กรากิ ราอรทนุ กัยทาอ่นงแเทหย่ี ง่ วชศารฐตี าิ น) อ.ภกู ระดงึ ความโดดเดน่ ดา้ นหนง่ึ ของภกู ระดงึ คอื สดุ ยอดพรรณไมเ้ ขตหนาว บา้ นผานกเคา้ ทก่ี ระจายพนั ธล์ุ งมาถงึ เชน่ กหุ ลาบขาว กหุ ลาบแดง และกว่ มแดง ที่ มชี อื่ อนื่ วา่ เมเปลิ แดงหรอื ไฟเดอื นหา้ ลกั ษณะเปน็ ไมต้ น้ สงู ใหญ่ ชอบ ไป อ.ชมุ แพ ข้ึนอยู่ริมลำ� ธารในป่าดงดบิ ทีค่ วามสงู 1,300-2,400 เมตร จากระดบั การเดนิ ทาง น้ำ� ทะเลปานกลาง ทุกปีในช่วงเดอื นพฤศจกิ ายน-ธันวาคม ก่วมแดง จะผลัดใบเปลยี่ นเป็นสีแดงฉาน น่าตน่ื ตาเป็นที่สุด โดยเฉพาะในป่า จากอ�ำเภอเมืองเลย ไปตามทางหลวง ปิดซึ่งมีน้�ำตกหลายแห่ง เช่น น้�ำตกขุนพอง น�้ำตกเพ็ญพบ น้�ำตก หมายเลข 201 เมื่อถึงอ�ำเภอภูกระดึง เพญ็ พบใหม่ และนำ�้ ตกธารสวรรค์ เลย้ี วขวาเขา้ สทู่ างหลวงหมายเลข 2019 จนไปสิ้นสุดท่ีที่ท�ำการอุทยานแห่งชาติ ยอดภูกระดึงมีสภาพอากาศหนาวเย็นเกือบตลอดปี จึงเหมาะ รวมระยะทางประมาณ 80 กิโลเมตร สำ� หรบั การพกั ผอ่ นและชมทวิ ทศั นบ์ รเิ วณเหลย่ี มผาตา่ งๆ ทขี่ น้ึ ชอื่ เชน่ หรือถ้ามาจากทางใต้ของจังหวัดเลย ผานกแอ่น ซ่ึงเป็นจุดชมดวงอาทิตย์ข้ึนท่ีมีช่ือเสียงมาก โดยเฉพาะ ใช้ทางหลวงหมายเลข 201 ผ่านอำ� เภอ ในฤดูหนาวจะเห็นทะเลหมอกห่มคลมุ อยู่ทัว่ หบุ เขา ไม่ไกลกนั นกั คอื ชุมแพจังหวัดขอนแก่น เม่ือเข้าเขต ผาหมากดูก ซึ่งเป็นจุดชมดวงอาทิตย์ตกได้สวยงาม นอกจากน้ีผา จังหวัดเลยแล้ว จะผ่านบ้านผานกเค้า หล่มสักยังเป็นสัญลักษณ์ของภูกระดึงท่ีมีผู้รู้จักกันมากที่สุด เพราะ ตรงไปอกี ราว 8 กโิ ลเมตร แลว้ เลย้ี วซา้ ย จะมีภาพคุ้นตาของชะง่อนหินท่ียน่ื ลำ�้ ออกไปจากหน้าผา และต้นสน ตรงสามแยก เข้าทางหลวงหมายเลข ขนาดใหญ่ เป็นจดุ ชมดวงอาทิตย์ตกที่สวยงามจับใจอย่างย่งิ 2019 ตรงไปจนถึงท่ีท�ำการอุทยาน แห่งชาติ จากนนั้ ต้องเดินเทา้ ขึ้นสยู่ อด ภกู ระดงึ ระยะทางประมาณ 5 กโิ ลเมตร ที่สดุ อุทยานแห่งชาติในประเทศไทย 83

84

ภาพบันทึกพันปที ่รี มิ โขง อุทยานแหง่ ชาติผาแตม้ ผาแต้ม คือ หนึ่งเดียวในภาคอีสานที่ผสมผสานกันอย่างลงตัว ระหว่างความงดงามทางธรรมชาติกับเร่ืองราวทางโบราณคดีอันมีคุณค่ามหาศาลของแผ่นผา กว้างใหญ่ใกล้ริมน้�ำโขง ที่แต้มแต่งเป็นลวดลาย และรูปร่างคน สัตว์ สิ่งของเครื่องใช้ ด้วยฝีมือมนุษย์ ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ท่ามกลางประติมากรรมช้ันเยี่ยมจากการสร้างสรรค์ของธรรมชาติ ที่เป็นเอกลักษณ์อย่างเสาเฉลียง น�้ำตกลอดรู และน�้ำตกลงรู ท่สี ดุ อทุ ยานแห่งชาตใิ นประเทศไทย 85

ผาแต้ม เป็นอุทยานแห่งชาติที่มีแม่น�้ำโขงเป็นเส้นก้ันพรมแดนระหว่างไทย-ลาวเป็นแนวยาวที่สุด โดยครอบคลุม พื้นที่กว่า 340 ตารางกิโลเมตร ในเขตอ�ำเภอโขงเจียม อ�ำเภอศรีเชียงใหม่ และอ�ำเภอโพธ์ิไทร จังหวัดอุบลราชธานี ประกาศ ให้เป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2534 นับเป็นอุทยานแห่งชาติล�ำดับท่ี 74 ของประเทศ • หน้า 84 นำ้� ตกแสงจนั ทร์หรอื นำ้� ตกลงรู ผาแต้มคือ ภาพความงามอันเด่นชัดของภูหินทราย ดอกไม้กิน มหัศจรรย์จากการสรรสรา้ งของธรรมชาติ หนง่ึ ใน แมลง ผืนป่าเต็งรงั อดุ มสมบรู ณ์ และภาพเขยี นสีก่อนประวัติศาสตร์ น้ำ� ตกท่ีมีชือ่ เสยี งทส่ี ุดในภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ อนั สูงค่าแห่งภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ • หนา้ 85 สว่ นหนึ่งของภาพเขยี นโบราณอายุกวา่ 3,000 ปีทโ่ี ดง่ ดังของผาแต้ม ค�ำว่า “ผาแต้ม” ในความหมายของชาวอีสานหมายถงึ ผาท่ีมสี ี • ลา่ ง ทศั นยี ภาพอันงดงามยามเชา้ บรเิ วณริมฝง่ั ไประบายหรอื เขยี นเปน็ รปู ตา่ งๆเอาไว้ ผาแตม้ ของอทุ ยานแหง่ ชาตผิ า แม่น�้ำโขงกับขุนเขาในเขตประเทศลาว แตม้ มลี กั ษณะเปน็ เทอื กเขาหนิ ทรายขนานไปกบั รมิ ฝง่ั โขง กน้ั พรมแดน • หน้า 87 บน เสาเฉลียง สดุ ยอดประติมากรรม ไทย-ลาว ตรงส่วนชะง่อนผาด้านล่างยาวประมาณ 180 เมตร สูงราว จากธรรมชาติ 40 เมตร มีการส�ำรวจพบภาพเขยี นสียุคก่อนประวตั ิศาสตร์อายุกว่า • หน้า 87 กลาง สามหม่นื รู แหล่งทอ่ งเทยี่ ว 3,000 ปี เป็นจ�ำนวนกว่า 300 ภาพ นบั เป็นกลุ่มภาพเขียนสีโบราณท่ี แหง่ ใหมข่ องผาแตม้ ใหญ่ทส่ี ดุ ของประเทศไทย ลกั ษณะของภาพแบง่ ได้เปน็ 5 กลมุ่ ได้แก่ • หน้า 87 ลา่ ง ทงุ่ ดอกไมห้ ลากหลายสสี นั ต่าง ภาพมอื ภาพสัตว์ ภาพคน ภาพวัตถุ และภาพทรงเรขาคณติ บานสะพร่งั เตม็ ทวั่ ทุกหนทกุ แห่งในชว่ งหนา้ ฝน ในอุทยานแห่งชาติผาแต้มมีการส�ำรวจพบภาพเขียนสีหลายแห่ง เช่น ที่ผาขาม ผาแต้ม ผาหมอน ผาหมอนน้อย ผาเจก็ และผาเมย ทางอทุ ยานแหง่ ชาตฯิ ไดท้ ำ� เสน้ ทางเดนิ ชมเรม่ิ จากผาขามตอ่ ไปยงั ผา แต้ม แล้วเช่ือมต่อกับผาหมอนและผาหมอนน้อย ส่วนบนสุดของภู 86

ไป อ.เขมราฐ เสาเฉลยี งใหญ่ ภโู ลง ภสู มยุ สวนหนิ ภกู ะบอ หนว่ ยพทิ กั ษฯ์ หงุ่ หลวง นำ้� ตกซอ้ ย นำ้� ตกกวงโตน นำ้� ตกซะปนั ตานำ้� นำ้� ตกหว้ ยพอก ผาชะนะได นำ�้ ตกกรดี เนนิ สนสองใบ ถำ�้ ปาฏหิ ารยิ ์ ผาแดง หนิ โยกมหศั จรรย์ เสาเฉลยี ง เสาเฉลยี งคู่ นำ้� ตกหว้ ยนาเมอื งใหญ่ นำ้� ตกทงุ่ นาเมอื ง ถำ�้ พระสงู นำ้� ตกแสงจนั ทร์ สปปราระะธชชาาารธชณปินรไลตัฐายว ทอทุท่ี ยำ� กานารแหง่ ชาติ เสาเฉลยี ง นำ�้ ตกสรอ้ ยสวรรค์ ผาแตม้ ผาเจก็ ผาเมย เป็นลานหินทรายเรียบ สามารถข้ึนไปยืนชมทัศนียภาพกว้างไกลสุด ไป อ.โขงเจยี ม สายตาของแม่น�ำ้ โขง รวมทัง้ ผืนป่าในฝั่งลาวได้ ธรณีสัณฐานของอุทยานแห่งชาติผาแต้มส่วนใหญ่ประกอบข้ึน ด้วยหินทรายท่ีผ่านการผุกร่อนมาอย่างรุนแรงจนเกิดปรากฏการณ์ ธรรมชาติแสนมหัศจรรย์ของเสาเฉลียง โดยมีลักษณะเป็นแผ่นหิน กว้างวางซ้อนทับอยู่บนแท่งเสาหนิ รปู ร่างคล้ายดอกเหด็ เมอ่ื สายฝนเยน็ ฉำ�่ โปรยปรายนำ� ความชมุ่ ชน้ื มาสภู่ หู นิ ทรายเหลา่ นี้ เมอื่ นนั้ มวลมาลเี ลก็ ๆหลากหลายสสี นั และชนดิ พนั ธจ์ุ ะผลดิ อกสะพรง่ั ไปท่ัวลานหินทราย ไม่ว่าจะเป็นสร้อยสุวรรณา ดุสิตา สรัสจันทร ทิพย์เกสร หญ้าข้าวกำ�่ และหยาดนำ�้ ค้าง เหล่านตี้ ่างมเี ผ่าพนั ธ์ุเป็น พืชกินแมลงที่ด�ำรงชีวิตอยู่บนลานหินทราย ซึ่งขาดแคลนทั้งอาหาร และน�้ำได้ โดยสร้างอวยั วะพเิ ศษคล้ายกระเปาะไว้ดกั แมลงเลก็ ๆ มา ย่อยสลายกนิ เป็นอาหารได้อย่างน่าฉงน การเดนิ ทาง จากตัวจังหวัดอุบลราชธานีไปยัง อ�ำเภอโขงเจียม ระยะทางประมาณ 80 กิโลเมตร แล้วเดินทางไปตามเส้น ทางยุทธศาสตร์สายโขงเจียม-เขมราฐ อกี 15 กิโลเมตร เล้ียวขวาตอ่ ไปอกี 5 กิโลเมตร จนถึงภูผาขาม ท้องท่ีบ้าน หนองผือน้อย ต�ำบลห้วยไผ่ อ�ำเภอ โขงเจียม ซึ่งที่ท�ำการอุทยานแห่งชาติ ผาแต้มตั้งอยู่ ปัจจุบันเส้นทางนี้ไปส้ิน สดุ บนลานภูผาขาม ที่สดุ อทุ ยานแหง่ ชาติในประเทศไทย 87

88

ประติมากรรมหมู่หิน ถนิ่ อีสาน อทุ ยานแห่งชาติภผู าเทบิ ภูผาเทิบ คือ ท่ีสุดของอุทยานแห่งชาติในประเทศ ที่เป็นเอกด้านกลุ่มก้อนหินท่ีซ้อนทับกันจนเกิดเป็นรูปทรงวิจิตรพิสดารมากมาย หลายร้อยก้อน ทั้งที่ภูผาเทิบ ผาอูฐ ภูนางหงส์ ภูหลักเส และลานมุจลินท์ ท่ีน่าทึ่งไม่น้อย ไปกว่ากันก็คือ มีจุดชมทิวทัศน์อย่างภูมโน มีแอ่งน้�ำอย่างวังเดือนห้า และน้�ำตกภูถ้�ำพระท่ีสวยงามไม่เป็นรองที่ใดในภาคอีสาน ที่สดุ อุทยานแห่งชาตใิ นประเทศไทย 89

ภูผาเทิบ อาจจะเป็นอุทยานแห่งชาติที่มีขนาดพ้ืนท่ีไม่ใหญ่นักแต่ก็โดดเด่นด้วยถ้�ำท่ีมีความส�ำคัญทางประวัติศาสตร์ และ หมู่หินรูปทรงสวยงามแปลกตามากมายบนพ้ืนที่กว่า 48.39 ตารางกิโลเมตรในเขตอ�ำเภอเมืองและอ�ำเภอดอนตาล จังหวัด มุกดาหาร นับเป็นอุทยานแห่งชาติล�ำดับท่ี 59 โดยประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อวันท่ี 28 ธันวาคม พ.ศ. 2531 • หนา้ 88 หนง่ึ ในกลมุ่ ก้อนหนิ ทรงพิสดารจากการ หากจะกลา่ วถงึ ประตมิ ากรรมหนิ ทรายทเี่ กดิ ขน้ึ เองตามธรรมชาติ กัดเซาะของกระแสลมและนำ้� นานนับล้านปี ในแถบอีสาน ซึ่งมีหมู่หินรูปทรงวิจิตรพิสดารเรียงรายกันอย่างลงตัว • หน้า 89 กลุ่มกองหนิ ทโ่ี ดง่ ดังท่สี ดุ ในภาคอีสาน คงต้องยกให้ “ภูผาเทิบ” ของอุทยานแห่งชาติภูผาเทิบครองความ ทห่ี ลายคนจนิ ตนาการว่าเหมอื นแมงกะพรุน เป็นหนงึ่ ในความงามและความโดดเด่น • บน ในชว่ งฤดูฝนอันช่มุ ชืน้ สายฝนจะชว่ ยปลกุ ใหล้ านหนิ ทรายที่เคยดูแห้งแล้งของลานมุจลินทร์ หมหู่ นิ พสิ ดารแหง่ ภผู าเทบิ มตี น้ กำ� เนดิ ขน้ึ มาเมอ่ื ราว 70 ลา้ นปกี อ่ น กลบั มีชวี ติ ชวี าข้ึนอีกครง้ั ด้วยสเี หลืองสดของ เม่ือหมู่หินโคราชซ่ึงประกอบด้วยช้ันหินทรายเป็นส่วนใหญ่ เกิดการ ดงดอกสรอ้ ยสุวรรณาและสีม่วงเขม้ ของดอกดุสิตา โก่งตัวข้ึนกลายเป็นเทือกเขาภูพานท่ีแบ่งภาคอีสานออกเป็น 2 ส่วน • หน้า 91 ซ้าย บน เกง้ หรือฟาน (Red Muntjac คอื แอง่ โคราชและแอง่ สกลนคร และ ณ ปลายสดุ ของเทอื กเขาภพู าน or Common Barking Deer) สตั วเ์ ลย้ี งลกู ดว้ ยนม ในครงั้ กระนนั้ เอง ทชี่ น้ั หนิ ทรายและหนิ กรวดมนไดถ้ กู นำ�้ ฝนกดั ชะจน ขนาดใหญท่ ีส่ ดุ ที่พบได้ในอทุ ยานแห่งชาตภิ ผู าเทบิ ละลายออกเป็นร่องลึก ด้วยเวลานานนับล้านปีร่องลึกได้ขยายกว้าง • หนา้ 91 ซ้าย ล่าง แตว้ แลว้ ธรรมดา ออกจนเหลอื แทง่ หนิ รปู ทรงประหลาดตา่ งๆ หนิ ทค่ี งอยไู่ ดน้ นั้ เปน็ ผลมา (Blue-winged Pitta) นกปา่ สีสวยท่ีพบได้งา่ ย จากช้ันหินทรายที่วางซ้อนอยู่ด้านบนชั้นหินอื่นๆ สลายตัวยากกว่า ในช่วงฤดูฝน เมือ่ น้�ำไหลผ่านจงึ เกิดแท่งหินก่ิวคอด หรอื หนิ ทว่ี างซ้อนกันซึ่งคนท้อง • หน้า 91 ขวา ผีเส้ือปลายปกี ส้มเล็ก ถิ่นเรยี กว่าหินเทิน หรอื หนิ เทบิ ค�ำว่าภูผาเทบิ จงึ หมายถึงภูเขาทม่ี ีหิน แมลงปีกสวยทีพ่ บไดม้ ากมาย มาทบั ซ้อนกนั บริเวณนำ�้ ตกภถู ำ้� พระ หมู่หินภูผาเทิบมีหินรูปอูฐเป็นสัญลักษณ์โดดเด่น เห็นเป็นหิน 90 วางซ้อนอยู่บนแท่นต้ังราวกับมีคนจับวางเอาไว้อย่างไม่น่าเชื่อ หิน รปู ทรงต่างๆ ถูกจินตนาการเป็นหวั สัตว์ ฐานจรวด เต่า โลมา จระเข้ หอย หมวกเจ๊ก และหวั สฟิงซ์ ซง่ึ จะงดงามเป็นทวคี ูณเม่ือต้องแสงสี

ไป จ.นครพนม อ.เมอื งมกุ ดาหาร ยามเช้าหรอื เย็น ก่อเกดิ อารมณ์สนุ ทรยี ์และจนิ ตนาการไม่สน้ิ สดุ ยิ่ง ไป อ.นคิ มคำ� สรอ้ ย แมน่ ำ�้ โขงปสารธะาชราณชนรฐลั ปาวระชาธปิ ไตย ถ้าได้ไปเยือนในฤดฝู น ผืนป่าโดยรอบจะเขียวสด อกี ทง้ั มีดอกไม้กิน แมลงพวกสร้อยสุวรรณา ดุสิตา และหยาดน้�ำค้าง บานสะพรั่งไป อา่ งเกบ็ นำ�้ หว้ ยสงิ ห์ ท่วั ลานหนิ ถ้าเป็นช่วงฤดหู นาวท้องฟ้าจะสดใส อากาศเย็นสบาย มี สายหมอกในยามเช้าและป่าจะผลัดใบสีสวยสด ท่ีลานมุจลินทร์ไม่ ถำ้� ฝา่ มอื แดง หนว่ ยพทิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาตทิ ี่ มห.1 (หว้ ยสงิ ห)์ ห่างจากกลุ่มหินเทิบยังสามารถชมทิวทัศน์แม่น�้ำโขงและแผ่นดินฝั่ง ประเทศลาวได้อีกด้วย ผาอฐู ภผู าเทบิ ทอทุที่ ยำ� กานารแหง่ ชาติ ภถู ำ�้ พระ ลานมจุ ลนิ ท์ ผางอย ไป อ.ดอนตาล การเดนิ ทาง ท่ีท�ำการอุทยานแห่งชาติภูผาเทิบตั้ง อยู่บริเวณภูผาเทิบ ห่างจากอ�ำเภอ เมอื ง จังหวัดมุกดาหาร ไปประมาณ 17 กโิ ลเมตร โดยเดนิ ทางไปตามทางหลวง หมายเลข 2034 (มุกดาหาร-อ�ำเภอ ดอนตาล) ประมาณ 16 กิโลเมตร แล้ว เล้ียวซ้ายไปตามถนนอีกประมาณ 1 กิโลเมตร จะถึงท่ีท�ำการอุทยานแห่ง ชาตภิ ผู าเทบิ ทสี่ ุดอทุ ยานแหง่ ชาตใิ นประเทศไทย 91

92

ดอกไมบ้ านบนพลาญหนิ อทุ ยานแหง่ ชาตภิ ูจองนายอย นอกจากน้�ำตกสวยสายใหญ่อย่างบักเตวและจุ๋มจิ๋มแล้ว ภูจองนายอยยังมีสวนหินอันเลื่องช่ืออย่าง สวนหินพลาญป่าชาดและสวนหินพลาญยาว ที่งดงามท่ามกลางหมู่ไม้ดอกสีสวยยามหน้าฝน แต่ที่เป็นที่สุดจริงๆ ก็คือ ธรณีสัณฐานมหัศจรรย์ บนภูหินทรายที่ช่ือว่า ลานหินปุ่มและลานหินแตก ที่สดุ อุทยานแห่งชาติในประเทศไทย 93

ภูจองนายอย เป็นอุทยานแห่งชาติที่มีอาณาเขตติดต่อกับ 2 ประเทศเพ่ือนบ้านคือ ลาวและกัมพูชา โดยครอบคลุมพ้ืนท่ี ส่วนหน่ึงของเทือกเขาพนมดงรักในเขตอ�ำเภอบุณฑริก อ�ำเภอนาจะหลวย และอ�ำเภอน�้ำยืน จังหวัดอุบลราชธานี รวม 686 ตารางกิโลเมตร และได้รับการประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติล�ำดับท่ี 53 ของประเทศในวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2530 • หนา้ 92 ปักเตว หรือหว้ ยหลวง นำ้� ตกทส่ี วย ตอนเหนือของเมืองอุบลราชธานี เด่นดังด้วยภาพเขียนสีพันปีท่ี ทีส่ ุดในอุทยานแห่งชาตภิ จู องนายอย ผาแต้ม ส่วนตอนใต้น้ันมีภูจองนายอยท่ีโดดเด่นด้วยลานหินสวย • หนา้ 93 ในช่วงฤดูฝน ลานไมด้ อกกนิ แมลง ในอ้อมกอดของป่าเตง็ รงั ผืนงามโดยเฉพาะ “พลาญป่าชาด” นนั้ จะ ลว้ นงดงามดว้ ยสมี ่วงสดของดุสติ า (Utricularia ดาษดื่นไปด้วยสีชมพูสวยซึ้งของดอกกระเจียวนับหม่ืนนับแสนดอก delphinioides) ทขี่ น้ึ แซมสลบั อยา่ งลงตัวกับ ในช่วงต้นฝน พอฝนซาฟ้าใสท้องทุ่งบนลานหนิ ใหญ่แห่งนก้ี จ็ ะกลาย สขี าวบรสิ ทุ ธิ์ของมณเี ทวา (Eriocaulon เป็นสมี ่วงสด เหลอื งใส และแดงอมแสดสะดุดตาของมวลหมู่ไม้ดอก smitinandii) โดยเฉพาะบริเวณพลาญป่าชาด กินแมลงขนาดเล็กแสนสวยอย่างดุสิตา สร้อยสุวรรณา และหยาด • ซ้าย หมอ้ ขา้ วหม้อแกงลิง (Nepenthes sp.) น�้ำค้าง ที่มาทดแทนกันอย่างพอเหมาะพอดีในช่วงปลายฝนต่อช่วง พชื พันธุไ์ ม้เถาตระกูล Nepenthaceae ต้นฤดหู นาว ไมก้ ินแมลงอกี ชนิดทพ่ี บได้ตามลานหนิ • ขวา จุดชมทวิ ทศั นผ์ าผง้ึ ท่ีมองเหน็ ไดไ้ กลถึงเขต ประเทศลาวและกมั พูชา • หนา้ 95 บน เอื้องในสกุล Dendrobium ท่พี บในฤดฝู น • หนา้ 95 ลา่ ง อกี หนงึ่ ในทวิ ทศั นธ์ ารนำ�้ ตกสายงาม ของสุดยอดอทุ ยานแห่งชาตทิ ีอ่ ยูท่ างตอนใต้ ของจงั หวดั อบุ ลราชธานี 94

ไป อ.เดชอุดม ไป อ.เดชอุดม ไป อ.บุณฑรกิ ทอุท่ที ย�ำกานารแห่งชาติ หนว่ ยฯพลาญมดงา่ ม อ.นาจะหลวย อ.น�้ำยนื หน่วยฯขามบาก ไปเขาพระวหิ าร พลาญปา่ ชาด น�้ำตกจ๋มุ จม๋ิ ภหู นิ ดา่ ง หนว่ ยฯแก้งเรอื ง นำ้� ตกบกั เตว หนว่ ยฯจนั ลา หนว่ ยฯพลาญกงเกวยี น สามเหลยี่ มมรกต สปารธะาชราณชนรฐัลปาวระชาธิปไตย กราัมชพอชู าาณาจกั ร ในขณะที่ “สวนหนิ พลาญยาว” นนั้ ชา่ งนา่ พศิ วงดว้ ยกลมุ่ กอ้ นหนิ การเดนิ ทาง รปู ทรงวจิ ติ รพสิ ดารมากมาย ทา้ ทายใหจ้ นิ ตนาการทง้ั วางตวั เปน็ กลมุ่ เลก็ กลมุ่ นอ้ ยอยา่ งสวยงามลงตวั ราวกบั มมี อื ยกั ษไ์ ปจดั วางไว้ แตท่ นี่ า่ จากตัวจังหวัดอุบลราชธานีให้ใช้เส้น ทง่ึ สดุ กอ็ ยทู่ ่ี “ภหู นิ ดา่ ง” ภมู ทิ ศั นอ์ ศั จรรยบ์ นลานหนิ ทรายคลา้ ยๆกบั ทางหลวงหมายเลข 2248 ผ่านอ�ำเภอ ภหู นิ รอ่ งกลา้ ของเมอื งเพชรบรู ณอ์ นั เกดิ จากการคดโคง้ และเคลอื่ นตวั วารินช�ำราบ อ�ำเภอเดชอุดม อ�ำเภอ ของเปลอื กโลก ทงั้ “ลานหนิ ปมุ่ ” ทโี่ หนกนนู ดว้ ยเสาหนิ กลมเกลยี้ งลกู น�้ำยืน จนถึงอ�ำเภอนาจะหลวย รวม เล็กๆ ทเ่ี รียงแถวกนั อย่างเป็นระเบยี บ ส่วน “ลานหนิ แตก” ก็แปลก ระยะทางประมาณ 140 กโิ ลเมตร กอ่ น ประหลาดด้วยรอยร้าวราวกับรากไม้และลึกจนยากท่ีจะหย่ังถึง ซึ่ง ถึงตัวอ�ำเภอนาจะหลวยประมาณ 10 พอได้จังหวะเวลาท่ีฝนโปรยปรายก็จะกลายเป็นลานไม้ดอกหลากสี กิโลเมตร เป็นบ้านแกง้ เรอื ง มีทางแยก ขนาดยักษ์ด้วยสีขาวนวลเนียนละมุนละไมของเปราะภูสีขาว เหลือง ขวาเข้าไปยังที่ท�ำการอุทยานแห่งชาติ เข้มของเปราะหิน และชมพูหวานๆ ของเทียนน้อยท่ีพร้อมใจกันผลิ ภูจองนายอย ดอกบานสะพรง่ั ให้เป็นสีสันของภูจองนายอย ท่สี ดุ อทุ ยานแหง่ ชาตใิ นประเทศไทย 95

96

โถงถำ�้ แหง่ เทอื กเขารมิ อา่ วไทย อทุ ยานแหง่ ชาตเิ ขาสามรอ้ ยยอด จากความงดงามของหมู่เทือกเขาหินปูนริมชายฝั่งอย่างเขาแดง รายรอบด้วยทุ่งงามและพื้นที่ชุ่มน�้ำผืนมหึมาอย่างทุ่งสามร้อยยอด สอดประสานกันอย่างลงตัว กับเกาะแก่งกลางทะเลท่ีงดงามด้วยเวิ้งอ่าวและหาดทรายขาวมากมาย ในขณะท่ีกลุ่มโถงถ้�ำก็โดดเด่น ทั้งในแง่ของความงามและประวัติศาสตร์ จึงไม่ต้องสงสัยเลยว่าที่ \"เขาสามร้อยยอด\" แห่งน้ี คือ อุทยานแห่งชาติทางทะเลแห่งแรกของประเทศ ที่สุดอทุ ยานแห่งชาตใิ นประเทศไทย 97

• หน้า 96 พลับพลาแบบจตุรมุขชือ่ “พระที่นง่ั อทุ ยานแหง่ ชาตเิ ขาสามรอ้ ยยอดจดั เปน็ อทุ ยานแห่งชาตปิ ระเภท คูหาคฤหาสน”์ ทรี่ ชั กาลที่ 5 ทรงโปรดเกลา้ ให้ ชายฝั่งผสมผสานหมู่เกาะในทะเลแห่งแรกของไทย ภูมปิ ระเทศส่วน สร้างไวใ้ นถำ้� พระยานคร เมื่อคราวเสด็จประพาส ใหญ่เป็นเทือกเขาหินปูนสลับซับซ้อนเรียงรายตามแนวทิศเหนือ-ใต้ แหลมมลายใู นปี พ.ศ. 2443 แลเห็นยอดหินปูนแหลมหยักราวฟันเลื่อยทอดขนานไปกับชายฝั่ง • หน้า 97 ทวิ เทือกเขาหินปูนและป่าโกงกาง ทะเลยาวประมาณ 30 กโิ ลเมตร และมีเกาะน้อยใหญ่อยู่รวม 6 เกาะ ผนื สมบรู ณท์ ่หี น้าคลองเขาแดง • ลา่ ง ทุ่งสามร้อยยอด พื้นทีช่ ุ่มนำ้� (Wetland) ภูมิประเทศแบบเขาหินปูนท่ีผ่านการสึกกร่อนมาเป็นเวลานานได้ ท่ีมคี วามส�ำคัญในระดับโลกของเขาสามรอ้ ยยอด กอ่ ใหเ้ กดิ โถงถำ�้ ขนาดใหญห่ ลายแหง่ ในพนื้ ท่ี ทง้ั ถำ�้ พระยานคร ถำ�้ แกว้ • หนา้ 99 บนซ้าย อเี สอื หวั ดำ� (Long-tailed และถำ้� ไทร ซึง่ ล้วนมีหินงอกหนิ ย้อยงดงาม โดยเฉพาะถ�้ำพระยานคร Shrike : Lanius schach) นกประจ�ำถิ่นทพ่ี บเหน็ นน้ั มีเพดานถ�้ำทะลุเป็นปล่องใหญ่ ปล่อยให้ล�ำแสงสาดลงมาต้อง ไดท้ ัว่ ไปในทุง่ สามรอ้ ยยอด “พระท่ีนงั่ คูหาคฤหาสน์” ซ่ึงเป็นพระท่ีนงั่ อันวิจิตรงดงามที่สร้างขึ้น • หน้า 99 บนขวา ค่างแว่นถ่ินใต้ (Dusky ในสมัยรชั กาลที่ 5 Langur) กระโจนจากยอดไมห้ นงึ่ ไปยังอีกยอดหนึง่ ทีเ่ ขาแดง อทุ ยานแหง่ ชาตเิ ขาสามร้อยยอดมลี กั ษณะโดดเดน่ ถงึ 3 ประการ • หนา้ 99 ลา่ ง หนิ งอกหินย้อยอันงดงาม คือ ตอนกลางเป็นเทือกเขาหินปูนสูงชัน ด้านตะวันตกเป็นที่ราบลุ่ม ภายในถำ้� แกว้ น�้ำท่วมขงั (Wetland) ส่วนทางด้านตะวันออกเป็นทุ่งตะกาดท่ตี ิดต่อ กับหาดโคลนปนทรายลงไปจดชายฝั่งทะเล ความหลากหลายของ ภูมิประเทศนี้เองท่ีเป็นตัวก�ำหนดความหลากหลายของสรรพชีวิต กลา่ วคอื พน้ื ทภี่ เู ขาหนิ ปนู ไดก้ ลายเปน็ แหลง่ รวมของพชื พรรณหายาก ต่างๆ เช่น จนั ทน์ผา โพเขา ปรงเขา และสลดั ได อีกทงั้ เป็นทอี่ ยู่อาศยั เขาสามร้อยยอด ตั้งอยู่บนพื้นท่ีชายฝั่งด้านทิศตะวันตกของอ่าวไทยในเขตอ�ำเภอกุยบุรีและอ�ำเภอสามร้อยยอด จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เนื้อที่รวมท้ังหมดประมาณ 98.08 ตารางกิโลเมตร ประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติทางทะเล แห่งแรกของประเทศเม่ือวันที่ 28 มิถุนายน พ.ศ. 2509 และเป็นอุทยานแห่งชาติล�ำดับท่ี 4 ของไทย 98