ประสิทธิภาพสารควบคุมการเจริญเติบโตของพืช

คาแนะนาในการจดั ทาแผนการทดลองสารควบคุมการเจรญิ เตบิ โตของไมด้ อกเพอ่ื ควบคมุ การพัฒนาการราก (Regulate Root Growth) 1. ชนดิ สาร (Product) คุณสมบัติและการใชป้ ระโยชนข์ องสารฯรวมท้งั ข้อมูลอา้ งอิง (ref.) ท่มี กี ารใชก้ ับ พชื ท่ีจะทาการทดลอง (กรณเี ป็นสารเคมีใหม่ และมีเอกสารอ้างอิงให้แนบมาพร้อมคาขอ) 2. สภาพการทดลอง (Experimental Conditions) 2.1 พืช ไม้ดอกไม้ประดบั เช่น กหุ ลาบ เฟือ่ งฟ้า เป็นตน้ 2.2 สถานท่ี อยา่ งน้อย 2 การทดลองจาก 2 สถานที่ หรอื สถานที่เดิมแต่ตา่ งฤดกู าล หรอื จาก 2 ห้องปฏิบตั กิ าร 2.3 ระยะเวลา เร่ิมต้น - สนิ้ สุด 2.4 การวางแผนการทดลอง : RCB หรือตามความเหมาะสมโดย 2.4.1 การจดั Block ใช้อายุ และ/หรือ ขนาดของกิ่ง หรอื อืน่ ๆ 2.4.2 การปฏิบัติทางเขตกรรมพื้นฐาน (Basal treatment) ได้แก่ การตัดแต่งก่ิง ใส่ปุ๋ย การ ใหน้ า้ การป้องกนั กาจดั ศัตรพู ชื ฯลฯ ตอ้ งปฏิบัติเหมอื นกนั 2.4.3 การปอ้ งกนั การปนเป้ือนของสารทดลอง (Drifting Effect) ในกรณนี ไี้ ม่ต้องทา 2.4.4 ขนาดหน่วยการทดลอง ตามความเหมาะสม กรณปี กั ชา : ไม่น้อยกวา่ 40 ก่ิงตอ่ หน่วยทดลองย่อย กรณีตอนกิง่ : ไม่นอ้ ยกว่า 20 กง่ิ ต่อหน่วยทดลองย่อย 2.5 จานวนซ้า ไม่น้อยกวา่ 3 ซ้า และมี df error ไมน่ ้อยกว่า 12 2.6 ระยะปลูก ตามความเหมาะสม 3. กรรมวิธกี ารใช้ (Application of Treatments) 3.1 สารควบคมุ การเจริญเตบิ โตพืชทใี่ ช้ทดลอง 3.1.1 สารเดยี่ ว ระบุเปน็ ความเขม้ ข้นของสารออกฤทธิ์ 3.1.2 สารผสม ระบุเปน็ ปรมิ าตร หรือปรมิ าณของสารออกฤทธ์ิ 3.2 สารควบคมุ การเจริญเตบิ โตพืชทใ่ี ชเ้ ปรียบเทียบ (ตอ้ งผ่านการข้ึนทะเบียนและมกี ารแนะนาในพชื ทใี่ ช้ทดลอง และควรมีความเขม้ ข้นเดยี วกนั กับ สารทดสอบ) 3.3 ตอ้ งมหี น่วยทดลองยอ่ ยทไ่ี ม่ใชส้ ารควบคมุ การเจริญเติบโตพืชเปน็ กรรมวิธีเปรยี บเทียบ 45

3.4 วิธกี ารใช้ 3.4.1 กรรมวธิ กี ารทดลอง (treatments) ระบุอัตราการใช้ของสารฯ และความเข้มข้นท่ีใช้ (พีพีเอ็ม) ของแต่ละกรรมวิธี (โดยท่ัวไปจะกาหนดอัตราความเข้มข้น ตามคาแนะนาของสารควบคุมการเจริญเติบโต พืชท่ีใช้ในการเปรยี บเทยี บ ร่วมกับความเขม้ ขน้ ที่มากกวา่ 2 ระดบั และน้อยกว่า 2 ระดับ) กรรมวธิ ี อัตราผลติ ภณั ฑ์ท่ใี ช้ ความเขม้ ข้นสารทีใ่ ช้ 1 ชือ่ สาร (ช่ือการค้า) (กรมั หรอื มล ต่อน้า 20 ลิตร) (พีพีเอม็ ) 2 …. …. สารเปรียบเทียบ (ช่ือการคา้ ) กรรมวิธีควบคมุ 3.4.2 ระบวุ ธิ ีการปฏิบัตเิ ป็นขัน้ ตอนชัดเจน เช่น การเตรียมการกอ่ นการทดลองและระหว่าง การทดลองจนเสร็จส้นิ การทดลอง 4 วิธเี ก็บข้อมลู การทดลอง (Data Assessments) 4.1 เปอร์เซ็นตก์ ิง่ ท่ีออกราก ความสมบูรณ์และการกระจายตัวของรากโดยให้ค่าคะแนน จานวนรากต่อ กง่ิ ความยาวราก และน้าหนกั ราก จานวน 4 ครั้ง เชน่ อายุ 2, 4, 6 และ 8 สปั ดาห์ หลงั การให้สาร ฯ (ครงั้ ละ 5-10 กิ่ง) 4.2 อาการผิดปกตขิ องพืช อันอาจจะเกดิ จากสารฯ 4.3 ประเมนิ ผลกระทบอนื่ ๆ 4.4 ปรมิ าณน้าฝน อุณหภมู ิ ความชื้นสมั พทั ธ์ หรือใชข้ ้อมูลอุตุนยิ มวิทยาจากแหล่งใกลเ้ คยี ง 5. การวิเคราะห์ขอ้ มูล (Data Analysis) วิเคราะหข์ ้อมลู ในทางสถิตติ ามแผนการทดลองและเปรยี บเทียบค่าเฉล่ยี โดยวิธี DMRT และเกบ็ ขอ้ มูลดบิ ไวเ้ พื่อใชใ้ นการตรวจสอบหากมีความจาเป็น 46

6. ผลการทดลองและวิจารณ์ (Results and Discussion) 6.1 ใหแ้ สดงผลการทดลองในเชิงปริมาณ (Quantitative) 6.2 มรี ูปภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกต่างของการใช้กับไมใ่ ชส้ ารฯ 6.3 ใหแ้ สดงผลสหสมั พันธ์ (Correlation) หรือปฏสิ มั พนั ธ์ (Interaction) ของสารฯทีใ่ ชแ้ ละ สภาพแวดลอ้ ม (กรณีทผ่ี ลการทดลอง ไม่สอดคล้องกัน) 47

คาแนะนาในการจัดทาแผนการทดลองสารควบคุมการเจรญิ เตบิ โตของไมด้ อก เพอ่ื ควบคุมทรงพ่มุ (Regulate Plant Canopy) 1. ชนดิ สาร (Product) คณุ สมบัตแิ ละการใชป้ ระโยชนข์ องสารฯรวมทง้ั ข้อมลู อ้างอิง (ref.) ทีม่ ีการใชก้ ับ พืชท่จี ะทาการทดลอง (กรณเี ป็นสารเคมีใหม่ และมเี อกสารอา้ งอิงให้แนบมาพร้อมคาขอ) 2. สภาพการทดลอง (Experimental Conditions) 2.1 พืช ไมด้ อกไม้ประดบั เช่น เบญจมาศ ดาวเรือง 2.2 สถานท่ี อยา่ งน้อย 2 การทดลองจาก 2 สถานที่ หรือ สถานท่เี ดมิ แต่ต่างฤดูกาล หรือจาก 2 หอ้ งปฏิบัตกิ าร 2.3 ระยะเวลา เริม่ ต้น - สนิ้ สุด 2.4 การวางแผนการทดลอง : RCB หรือตามความเหมาะสมโดย 2.4.1 การจดั Block - ปลกู ในแปลง ใช้สภาพความแตกต่างของพ้นื ท่ี ไดแ้ ก่ ความลาดชันความอดุ ม สมบูรณ์ของดิน - ปลูกในภาชนะปลูก ใช้ขนาดและความสมบูรณ์ของต้น 2.4.2 การปฏิบัติทางเขตกรรมพ้ืนฐาน (Basal treatment) ได้แก่ การเตรียมดิน การตัดแต่ง ก่ิง การใส่ปุ๋ย การให้น้า การป้องกันกาจัดศัตรูพืช ฯลฯ ต้องปฏิบัติเหมือนกันท้ัง แปลง 2.4.3 การป้องกนั การปนเปื้อนของสารทดลอง (Drifting Effect) ใช้ตน้ คัน่ กลาง หรือ แถวป้องกัน (Guard row) หรือฉากป้องกัน (Screen) 2.4.4 ขนาดหน่วยการทดลอง ตามความเหมาะสม กรณีปลกู ในภาชนะ (pot plant): ไม่นอ้ ยกวา่ 20 กระถางต่อหนว่ ยทดลองยอ่ ย 2.5 จานวนซา้ ไมน่ อ้ ยกวา่ 3 ซา้ และมี df error ไมน่ ้อยกวา่ 12 2.6 ระยะปลูก ตามความเหมาะสม 3. กรรมวิธีการใช้ (Application of Treatments) 3.1 สารควบคมุ การเจริญเตบิ โตพชื ที่ใช้ทดลอง 3.1.1 สารเดย่ี ว ระบเุ ปน็ ความเขม้ ข้นของสารออกฤทธ์ิ 3.1.2 สารผสม ระบเุ ปน็ ปรมิ าตร หรือปริมาณของสารออกฤทธ์ิ 48

3.2 สารควบคุมการเจริญเติบโตพชื ทใ่ี ช้เปรยี บเทียบ (ต้องผา่ นการขึ้นทะเบียนและมีการแนะนาในพืชท่ีใชท้ ดลอง และควรมคี วามเข้มข้นเดยี วกนั กับ สารทดสอบ) 3.3 ตอ้ งมีต้น/หนว่ ยทดลองย่อยทไี่ ม่ใชส้ ารควบคมุ การเจริญเติบโตพชื เปน็ กรรมวิธีเปรยี บเทยี บ 3.4 วธิ ีการใช้ 3.4.1 กรรมวธิ กี ารทดลอง (treatments) ระบุอัตราการใช้ของสารฯ และความเข้มข้นท่ีใช้ (พีพีเอ็ม) ของแต่ละกรรมวิธี (โดยทั่วไปจะกาหนดอัตราความเข้มข้น ตามคาแนะนาของสารควบคุมการเจริญเติบโต พชื ท่ใี ช้ในการเปรยี บเทยี บ รว่ มกบั ความเข้มข้นท่ีมากกว่า 2 ระดบั และน้อยกวา่ 2 ระดบั ) กรรมวิธี อัตราผลติ ภัณฑ์ที่ใช้ ความเขม้ ขน้ สารที่ใช้ 1 ชื่อสาร (ชื่อการค้า) (กรัม หรอื มล ต่อนา้ 20 ลติ ร) (พพี เี อม็ ) 2 …. …. สารเปรยี บเทยี บ (ชื่อการค้า) กรรมวิธคี วบคมุ 3.4.2 ระบุวิธกี ารปฏิบัตเิ ป็นขั้นตอนชัดเจน เช่น การเตรยี มการกอ่ นการทดลองและระหว่าง การทดลองจนเสร็จสนิ้ การทดลอง 4 วิธีเก็บข้อมลู การทดลอง (Data Assessments) 4.1 การเจริญเตบิ โต เช่น ความสูง ความกว้างของทรงพุ่ม จานวนขอ้ ความยาวปลอ้ ง สดั ส่วน ความสงู ทรงพุ่มต่อความสูงของภาชนะ และประเมินความสมบูรณ์ของตน้ โดยการให้คา่ คะแนน ก่อนและหลงั การใชส้ ารฯ หรือตามความเหมาะสม 4.2 การออกดอก ไดแ้ ก่ อายุดอกแรกบาน อายุดอกบาน 50 % ของแปลงทดลอง/ตน้ 4.3 จานวนดอกและคณุ ภาพของดอก 4.4 อาการผดิ ปกติของพืชที่เกดิ จากการใช้สารฯ (ถา้ มี) 4.5 ประเมินผลกระทบอ่ืนๆ 4.6 ปริมาณนา้ ฝน อณุ หภมู ิ ความช้ืนสัมพัทธ์ หรือใชข้ ้อมลู อตุ นุ ิยมวทิ ยาจากแหล่งกลเ้ คยี ง 49

5. การวิเคราะห์ข้อมูล (Data Analysis) วเิ คราะห์ข้อมลู ในทางสถติ ติ ามแผนการทดลองและเปรียบเทยี บค่าเฉลีย่ โดยวิธี DMRT และเกบ็ ข้อมลู ดบิ ไวเ้ พ่อื ใช้ในการตรวจสอบหากมคี วามจาเป็น 6. ผลการทดลองและวจิ ารณ์ (Results and Discussion) 6.1 ให้แสดงผลการทดลองในเชิงปรมิ าณ (Quantitative) 6.2 มีรปู ภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกตา่ งของการใช้กับไม่ใช้สารฯ 6.3 ใหแ้ สดงผลสหสัมพันธ์ (Correlation) หรือปฏิสัมพันธ์ (Interaction) ของสารฯทใ่ี ช้และ สภาพแวดล้อม (กรณีทีผ่ ลการทดลอง ไมส่ อดคล้องกัน) 50

คาแนะนาในการจดั ทาแผนการทดลองสารควบคุมการเจรญิ เติบโตของไมด้ อก เพ่ือควบคุมการพัฒนาการช่อดอก (Regulate Floral Development) 1. ชนิดสาร (Product) คณุ สมบัตแิ ละการใชป้ ระโยชนข์ องสารฯรวมทั้งข้อมูลอ้างองิ (ref.) ที่มีการใช้กับ พืชทจ่ี ะทาการทดลอง (กรณีเป็นสารเคมีใหม่ และมเี อกสารอา้ งอิงให้แนบมาพร้อมคาขอ) 2. สภาพการทดลอง (Experimental Conditions) 2.1 พชื ไมด้ อกไมป้ ระดับ เช่น กล้วยไม้ แกลดิโอลัส เบญจมาศ เปน็ ต้น 2.2 สถานที่ อยา่ งนอ้ ย 2 การทดลองจาก 2 สถานท่ี หรือ สถานทีเ่ ดิมแต่ตา่ งฤดกู าล หรือจาก 2 หอ้ งปฏบิ ตั ิการ 2.3 ระยะเวลา เรมิ่ ต้น - ส้นิ สดุ 2.4 การวางแผนการทดลอง : RCB หรือตามความเหมาะสมโดย 2.4.1 การจดั Block - ปลูกในแปลง ใช้สภาพความแตกต่างของพน้ื ท่ี ไดแ้ ก่ ความลาดชันความอุดม สมบูรณ์ของดินในการ Block - ปลกู ในภาชนะปลูก ใชข้ นาดและความสมบูรณข์ องตน้ ในการ Block 2.4.2 การปฏิบัติทางเขตกรรมพื้นฐาน (Basal treatment) ได้แก่ การเตรียมดิน การตัดแต่ง กิ่ง การใส่ปุ๋ย การให้น้า การป้องกันกาจัดศัตรูพืช ฯลฯ ต้องปฏิบัติเหมือนกันท้ัง แปลง 2.4.3 การป้องกนั การปนเปื้อนของสารทดลอง (Drifting Effect) ใช้ตน้ คั่นกลาง หรือ แถวป้องกัน (Guard row) หรอื ฉากป้องกนั (Screen) 2.4.4 ขนาดหน่วยการทดลอง ตามความเหมาะสม กรณีปลกู ในแปลง : พ้นื ที่ปลกู ไม่น้อยกว่า 6 ตารางเมตร และพ้ืนที่เกบ็ ข้อมูลไม่นอ้ ย กว่า 4 ตารางเมตร กรณีปลกู ในภาชนะ (pot plant) : ไม่น้อยกว่า 20 กระถางต่อหน่วยทดลองย่อย 2.5 จานวนซา้ ไม่น้อยกว่า 3 ซ้า และมี df error ไม่น้อยกว่า 12 2.6 ระยะปลูก ตามความเหมาะสม 51

3. กรรมวธิ ีการใช้ (Application of Treatments) 3.1 สารควบคมุ การเจริญเตบิ โตพืชที่ใช้ทดลอง 3.1.1 สารเด่ยี ว ระบุเปน็ ความเขม้ ขน้ ของสารออกฤทธ์ิ 3.1.2 สารผสม ระบุเป็น ปรมิ าตร หรือปรมิ าณของสารออกฤทธิ์ 3.2 สารควบคมุ การเจริญเติบโตพืชที่ใชเ้ ปรยี บเทยี บ (ตอ้ งผ่านการขึ้นทะเบียนและมกี ารแนะนาในพชื ทใี่ ช้ทดลอง และควรมีความเขม้ ข้นเดยี วกนั กับ สารทดสอบ) 3.3 ต้องมหี น่วยทดลองย่อยทีไ่ ม่ใช้สารควบคมุ การเจริญเติบโตพืชเปน็ กรรมวธิ ีเปรียบเทียบ 3.4 วิธีการใช้ 3.4.1 กรรมวธิ ีการทดลอง (treatments) ระบุอัตราการใช้ของสารฯ และความเข้มข้นที่ใช้ (พีพีเอ็ม) ของแต่ละกรรมวิธี (โดยท่ัวไปจะกาหนดอัตราความเข้มข้น ตามคาแนะนาของสารควบคุมการเจริญเติบโต พชื ทใ่ี ช้ในการเปรยี บเทียบ ร่วมกบั ความเขม้ ข้นที่มากกวา่ 2 ระดับและนอ้ ยกวา่ 2 ระดบั ) กรรมวิธี อัตราผลติ ภณั ฑท์ ี่ใช้ ความเข้มขน้ สารทใี่ ช้ 1 ชื่อสาร (ช่ือการคา้ ) (กรัม หรือ มล ต่อน้า 20 ลติ ร) (พพี เี อ็ม) 2 …. …. สารเปรยี บเทียบ (ชื่อการคา้ ) กรรมวธิ คี วบคุม 3.4.2 ระบวุ ิธกี ารปฏบิ ัตเิ ป็นข้ันตอนชดั เจน เช่น การเตรยี มการก่อนการทดลองและระหว่าง การทดลองจนเสร็จสนิ้ การทดลอง 4 วิธีเกบ็ ข้อมลู การทดลอง (Data Assessments) 4.1 การออกดอก ไดแ้ ก่ อายุเร่ิมแทงช่อดอก อายุดอกแรกบาน อายุดอกบาน 50 % ของแปลง ทดลอง 4.2 จานวนชอ่ ดอก จานวนดอกต่อช่อ เปอร์เซ็นตก์ ารร่วงของดอก ระยะเวลาเกบ็ เก่ียว 52

4.3 คุณภาพช่อดอก เช่น ขนาดและความยาวชอ่ ดอก สีและขนาดของดอก การแบง่ ช้ันคุณภาพ เปอร์เซน็ ตช์ ่อดอกทีไ่ ด้มาตรฐาน และอายกุ ารใชง้ าน โดยใช้จานวนไม่นอ้ ยกวา่ 10 ช่อดอกต่อ หน่วยทดลองย่อย 4.4 อาการผิดปกตขิ องพชื ที่เกดิ จากการใช้สารฯ (ถา้ มี) 4.5 ประเมินผลกระทบอืน่ ๆ 4.6 ปริมาณนา้ ฝน อณุ หภูมิ ความชื้นสมั พัทธ์ หรือใช้ข้อมูลอุตนุ ยิ มวิทยาจากแหล่งใกลเ้ คียง 5. การวิเคราะห์ข้อมลู (Data Analysis) วเิ คราะห์ข้อมลู ในทางสถิติตามแผนการทดลองและเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยโดยวิธี DMRT และเก็บขอ้ มลู ดบิ ไวเ้ พ่อื ใชใ้ นการตรวจสอบหากมีความจาเป็น 6. ผลการทดลองและวิจารณ์ (Results and Discussion) 6.1 ให้แสดงผลการทดลองในเชิงปรมิ าณ (Quantitative) 6.2 มีรูปภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกตา่ งของการใช้กับไม่ใชส้ ารฯ 6.3 ใหแ้ สดงผลสหสัมพันธ์ (Correlation) หรือปฏสิ ัมพนั ธ์ (Interaction) ของสารฯทใี่ ชแ้ ละ สภาพแวดลอ้ ม (กรณีท่ีผลการทดลอง ไมส่ อดคลอ้ งกนั ) 53

คาแนะนาในการจัดทาแผนการทดลองสารควบคมุ การเจริญเติบโตของข้าว เพือ่ ควบคุมการเจรญิ เตบิ โตและผลผลิต (Regulate Plant Growth and Yield) 1. ชนดิ สาร (Product) คุณสมบตั ิและการใช้ประโยชน์ของสารฯรวมทง้ั ข้อมลู อ้างอิง (ref.) ทม่ี ีการใช้กบั พืชทจ่ี ะทาการทดลอง (กรณีเป็นสารเคมใี หม่ และมเี อกสารอ้างองิ ให้แนบมาพร้อมคาขอ) 2. สภาพการทดลอง (Experimental Conditions) 2.1 พืช ข้าว 2.2 สถานที่ อย่างนอ้ ย 2 การทดลองจาก 2 สถานท่ี หรือ สถานท่ีเดิมแต่ต่างฤดกู าล 2.3 ระยะเวลา เริ่มต้น - สิน้ สดุ 2.4 การวางแผนการทดลอง : RCB หรือตามความเหมาะสมโดย 2.4.1 การจัด Block ใช้สภาพความแตกตา่ งของพื้นท่ี ได้แก่ ความลาดชัน ความอุดม สมบรู ณ์ของดิน เป็นต้น 2.4.2 การปฏิบัตทิ างเขตกรรมพื้นฐาน (Basal treatment) ได้แก่ การเตรียมดนิ การใสป่ ุ๋ย การใหน้ ้า การป้องกนั กาจัดศัตรพู ชื ฯลฯ ต้องปฏบิ ัติเหมือนกัน 2.4.3 การปอ้ งกนั การปนเปื้อนของสารทดลอง (Drifting Effect) ใช้ต้นคั่นกลาง หรือ แถวป้องกนั (Guard row) หรอื ฉากป้องกัน (Screen) 2.4.4 ขนาดหน่วยทดลองย่อย พื้นที่ปลูกไม่นอ้ ยกวา่ 30 ตารางเมตร และ มพี น้ื ที่เกบ็ ข้อมูลดงั น้ี ข้าว เนื้อท่ีเกบ็ เกยี่ ว (ตร.ม.) รปู รา่ ง นาสวน 5 สี่เหลี่ยมผืนผ้า นาดา 10 สเ่ี หลย่ี มผนื ผา้ นาหว่าน 9 ส่ีเหลย่ี มจตั ุรัส ขึน้ นา้ 25 สเ่ี หล่ยี มจตรุ ัส นาดา 10 สี่เหลี่ยมผืนผา้ นาหวา่ น ข้าวไร่ 54

2.5 จานวนซ้า ไม่น้อยกวา่ 4 ซา้ และมี df error ไม่น้อยกว่า 12 2.6 ระยะปลูก ตามคาแนะนาของกรมการข้าว 3. กรรมวธิ กี ารใช้ (Application of Treatments) 3.1 สารควบคุมการเจริญเติบโตพชื ท่ใี ช้ทดลอง 3.1.1 สารเด่ยี ว ระบุเป็น ความเขม้ ขน้ ของสารออกฤทธิ์ 3.1.2 สารผสม ระบเุ ป็น ปริมาตร หรอื ปริมาณของสารออกฤทธิ์ 3.2 สารควบคมุ การเจริญเตบิ โตพชื ท่ใี ชเ้ ปรยี บเทียบ (ตอ้ งผ่านการข้ึนทะเบยี นและมีการแนะนาในพืชทีใ่ ชท้ ดลอง และควรมีความเขม้ ข้นเดยี วกันกับ สารทดสอบ) 3.3 ต้องมแี ปลงทดลองย่อยทไ่ี มใ่ ชส้ ารควบคมุ การเจริญเติบโตพืชเป็นกรรมวธิ ีเปรยี บเทยี บ 3.4 วธิ ีการใช้ 3.4.1 กรรมวิธกี ารทดลอง (treatments) ระบุอัตราการใช้ของสารฯ และความเข้มข้นที่ใช้ (พีพีเอ็ม) ของแต่ละกรรมวิธี (โดยทั่วไปจะกาหนดอัตราความเข้มข้น ตามคาแนะนาของสารควบคุมการเจริญเติบโต พชื ทใี่ ช้ในการเปรยี บเทียบ รว่ มกับความเข้มขน้ ที่มากกว่า 2 ระดบั และน้อยกวา่ 2 ระดับ) กรรมวธิ ี อัตราผลิตภณั ฑท์ ่ีใช้ ความเขม้ ข้นสารทใ่ี ช้ 1 ช่อื สาร (ช่ือการค้า) (กรมั หรอื มล ต่อนา้ 20 ลติ ร) (พีพเี อ็ม) 2 …. …. สารเปรียบเทียบ (ช่ือการคา้ ) กรรมวิธคี วบคุม 3.4.2 ระบวุ ธิ ีการปฏบิ ัติเปน็ ขัน้ ตอนชดั เจน เช่น การเตรียมการกอ่ นการทดลองและระหว่าง การทดลองจนเสร็จส้ินการทดลอง 4 วธิ เี กบ็ ขอ้ มูลการทดลอง (Data Assessments) 4.1 เปอรเ์ ซน็ ต์ความงอก การเจริญเตบิ โตของตน้ ข้าว เช่น ความสูง การแตกกอ วนั ออกดอก อายุ เกบ็ เกีย่ ว ความยาวรวง จานวนรวงต่อกอ จานวนเมลด็ ตอ่ รวงและเมลด็ สมบรู ณ์ เป็นต้น 55

4.2 ผลผลิตและองค์ประกอบของผลผลิตที่ความช้ืนมาตรฐาน 14% 4.3 อาการผิดปกตขิ องพืชที่เกดิ จากการใช้สารฯ (ถา้ มี) 4.4 ข้อมลู อืน่ ๆ เช่น ปรมิ าณเมล็ดพันธุ์ทใ่ี ช้ การใช้ป๋ยุ ปรมิ าณการใหน้ ้า และชนดิ ของสารเคมีที่ ใช้ป้องกนั กาจัดโรคและแมลง 4.5 ปรมิ าณนา้ ฝน อุณหภูมิ ความชืน้ สัมพัทธ์ หรือใช้ขอ้ มูลอุตุนิยมวทิ ยาจากแหลง่ ใกล้เคียง 5. การวิเคราะห์ข้อมูล (Data Analysis) วิเคราะห์ข้อมลู ในทางสถติ ิตามแผนการทดลองและเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยโดยวิธี DMRT และเก็บข้อมลู ดบิ ไวเ้ พอ่ื ใช้ในการตรวจสอบหากมคี วามจาเปน็ 6. ผลการทดลองและวิจารณ์ (Results and Discussion) 6.1 ใหแ้ สดงผลการทดลองในเชิงปริมาณ (Quantitative) 6.2 มรี ูปภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกตา่ งของการใชก้ บั ไม่ใชส้ ารฯ 6.3 ให้แสดงผลสหสมั พันธ์ (Correlation) หรือปฏิสมั พันธ์ (Interaction) ของสารฯทีใ่ ชแ้ ละ สภาพแวดล้อม (กรณีที่ผลการทดลอง ไมส่ อดคล้องกัน) 56

คาแนะนาในการจัดทาแผนการทดลองสารควบคุมการเจริญเติบโตของพชื ไร่ เพอ่ื ควบคมุ การเจรญิ เตบิ โต ผลผลิต และคณุ ภาพ (Regulate Plant Growth, Yield and Quality) 1. ชนิดสาร (Product) คุณสมบัติและการใชป้ ระโยชน์ของสารฯรวมทัง้ ข้อมูลอา้ งอิง (ref.) ทม่ี กี ารใช้กบั พชื ท่ีจะทาการทดลอง (กรณีเป็นสารเคมใี หม่ และมเี อกสารอ้างองิ ใหแ้ นบมาพร้อมคาขอ) 2. สภาพการทดลอง (Experimental Conditions) 2.1 พืช พืชไร่ เช่น พชื ตระกลู ถว่ั อ้อย ข้าวโพด มันสาปะหลัง ยาสูบ เปน็ ตน้ 2.2 สถานที่ อย่างนอ้ ย 2 การทดลองจาก 2 สถานท่ี หรอื สถานทีเ่ ดิมแต่ตา่ งฤดูกาล 2.3 ระยะเวลา เรมิ่ ต้น - สน้ิ สดุ 2.4 การวางแผนการทดลอง : RCB หรือตามความเหมาะสมโดย 2.4.1 การจัด Block ใช้สภาพความแตกตา่ งของพืน้ ที่ ได้แก่ ความลาดชันความอดุ ม สมบรู ณ์ของดินในการ Block 2.4.2 การปฏิบัติทางเขตกรรมพ้ืนฐาน (Basal treatment) ได้แก่ การเตรียมดนิ การใส่ป๋ยุ การให้น้า การป้องกนั กาจัดศัตรูพืช ฯลฯ ต้องปฏบิ ัติเหมือนกนั 2.4.3 การปอ้ งกนั การปนเปื้อนของสารทดลอง (Drifting Effect) ใชต้ น้ คน่ั กลาง หรือ แถวป้องกัน (Guard row) หรือฉากป้องกนั (Screen) 2.4.4 ขนาดหน่วยทดลองยอ่ ย มีพ้ืนที่เก็บเก่ยี วไมน่ ้อยกว่าข้อกาหนดดงั น้ี พชื เนื้อท่ีเก็บเก่ยี ว (ตร.ม.) รปู รา่ ง ถ่ัวเหลือง สภาพไร่ 7.0 สเ่ี หลี่ยมมุมฉากไมก่ าจัดรูปร่าง ถ่วั เขยี ว ถว่ั ลสิ ง สภาพไร่ 7.0 ส่เี หลย่ี มมุมฉากไม่กาจัดรปู ร่าง อ้อย ขา้ วโพด สภาพไร่ 7.0 สเ่ี หลี่ยมมุมฉากไม่กาจดั รปู ร่าง มนั สาปะหลัง ยาสบู สภาพไร่ 15.0 สีเ่ หลย่ี มมมุ ฉากไม่กาจดั รูปร่าง สภาพไร่ 9.0 สเี่ หล่ยี มมมุ ฉากไมก่ าจัดรูปร่าง สภาพไร่ 18.0 ส่ีเหลย่ี มมุมฉากไมก่ าจดั รูปร่าง สภาพไร่ 5.0 (≥ 20 ต้น) สี่เหลี่ยมมมุ ฉากไมก่ าจัดรปู ร่าง 57

2.5 จานวนซ้า ไม่นอ้ ยกวา่ 4 ซา้ และมี df error ไม่น้อยกวา่ 12 2.6 ระยะปลกู ตามคาแนะนาของกรมวิชาการเกษตร 3. กรรมวิธีการใช้ (Application of Treatments) 3.1 สารควบคุมการเจริญเติบโตพืชท่ใี ชท้ ดลอง 3.1.1 สารเดย่ี ว ระบุเปน็ ความเขม้ ข้นของสารออกฤทธ์ิ 3.1.2 สารผสม ระบุเป็น ปริมาตร หรือปริมาณของสารออกฤทธิ์ 3.2 สารควบคุมการเจริญเติบโตพชื ทีใ่ ช้เปรยี บเทียบ (ต้องผ่านการข้ึนทะเบยี นและมกี ารแนะนาในพืชที่ใชท้ ดลอง และควรมคี วามเข้มข้นเดียวกันกบั สารทดสอบ) 3.3 ต้องมี แปลงทดลองย่อยทไ่ี มใ่ ชส้ ารควบคุมการเจริญเตบิ โตพืชเปน็ กรรมวธิ ีเปรยี บเทยี บ 3.4 วิธกี ารใช้ 3.4.1 กรรมวธิ ีการทดลอง (treatments) ระบุอัตราการใช้ของสารฯ และความเข้มข้นท่ีใช้ (พีพีเอ็ม) ของแต่ละกรรมวิธี (โดยทั่วไปจะกาหนดอัตราความเข้มข้น ตามคาแนะนาของสารควบคุมการเจริญเติบโต พชื ท่ีใช้ในการเปรยี บเทยี บ ร่วมกบั ความเขม้ ข้นที่มากกวา่ 2 ระดบั และนอ้ ยกวา่ 2 ระดบั ) กรรมวธิ ี อตั ราผลิตภณั ฑ์ทใี่ ช้ ความเข้มข้นสารท่ใี ช้ 1 ชือ่ สาร (ชื่อการคา้ ) (กรัม หรอื มล ต่อน้า 20 ลติ ร) (พีพเี อม็ ) 2 …. …. สารเปรียบเทียบ (ชื่อการค้า) กรรมวิธีควบคุม 3.4.2 ระบุวิธกี ารปฏบิ ตั ิเปน็ ข้ันตอนชัดเจน เช่น การเตรียมการกอ่ นการทดลองและระหว่าง การทดลองจนเสร็จสน้ิ การทดลอง 4 วิธเี ก็บข้อมลู การทดลอง (Data Assessments) 4.1 การตอบสนองของพชื ตอ่ การใชส้ ารฯ ในด้านตา่ งๆ (กอ่ นใช้สารฯ ระหว่างการใชส้ าร และ ระยะส้ินสดุ การทดลอง) 58

 พชื ตระกูลถ่วั การเจริญเตบิ โต จานวนฝกั ต่อต้น จานวนเมล็ดต่อฝกั และนา้ หนัก 100 กรมั ความสูงของต้น และผลผลิตตอ่ ไร่ที่ระยะเก็บเกีย่ ว สเี ยอ่ื ห้มุ เมลด็ (ถัว่ ลสิ ง) สเี มล็ด (ถ่วั เหลือง) การเป็นโรค  ออ้ ย ผลผลิตต่อไร่ ความสงู ของตน้ ทรงกอ จานวนต้นตอ่ หลมุ การหักล้ม อายเุ กบ็ เก่ยี ว เปอร์เซ็นตค์ วามหวาน (ซซี ีเอส)  มนั สาปะหลัง จานวนหวั ต่อกอ ขนาดและน้าหนักหัว น้าหนกั หัวตอ่ ไร่ ความสูงของตน้ เปอร์เซน็ ต์แปง้  ข้าวโพดเลี้ยงสตั ว์ อายวุ นั ออกไหม (วัน) อายเุ ก็บเกีย่ ว จานวนฝักต่อต้น ผลผลติ ฝักสด (ทงั้ เปลอื ก กก.ตอ่ ไร่) ผลผลิตฝักสด (ปอกเปลือกกก.ต่อไร่) ผลผลติ เมลด็ (หลงั สี)ตอ่ ไร่ สี ของเมล็ด ความสงู ของต้น (เฉลีย่ ซม.) ความสูงของฝัก (เฉลยี่ ซม.) ขนาดของฝกั โรคและ แมลงศตั รู  ข้าวโพดฝักอ่อน ผลผลิตฝักสด (ท้ังเปลอื ก กก.ต่อไร่) ผลผลติ ฝกั สด (ปอกเปลือก กก.ตอ่ ไร)่ จานวนฝักต่อต้น อายุเก็บเกีย่ ว (หลังปลกู วนั ) ความสม่าเสมอของฝัก โรคและแมลง ศัตรู  ยาสูบ จานวน ขนาด และเปอร์เซน็ ต์หนอ่ ยาสบู ที่ไม่ตาย หลังจากการหยอดสารทดลอง 7 14 และ 21 วนั 4.2 อาการผดิ ปกติของพืชที่เกดิ จากการใชส้ ารฯ (ถ้ามี) 4.3 การดแู ลรักษาและข้อมูลอ่ืน ๆ เชน่ การใสป่ ๋ยุ การกาจดั วัชพืช การกาจดั แมลง และการ ปอ้ งกันศตั รูพชื อ่ืนๆ 4.4 ปริมาณน้าฝน อณุ หภมู ิ ความชน้ื สมั พัทธ์ หรือใช้ขอ้ มูลอุตนุ ิยมวิทยาจากแหล่งกลเ้ คยี ง 5. การวเิ คราะห์ข้อมลู (Data Analysis) วเิ คราะห์ข้อมลู ในทางสถิติตามแผนการทดลองและเปรียบเทียบคา่ เฉลยี่ โดยวธิ ี DMRT และเกบ็ ข้อมูลดบิ ไวเ้ พอื่ ใช้ในการตรวจสอบหากมคี วามจาเป็น 6. ผลการทดลองและวิจารณ์ (Results and Discussion) 6.1 ใหแ้ สดงผลการทดลองในเชิงปริมาณ (Quantitative) 6.2 มรี ูปภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกต่างของการใช้กับไมใ่ ช้สารฯ 6.3 ให้แสดงผลสหสมั พนั ธ์ (Correlation) หรือปฏสิ มั พันธ์ (Interaction) ของสารฯทใ่ี ช้และ สภาพแวดล้อม (กรณที ่ีผลการทดลอง ไม่สอดคลอ้ งกนั ) 59

คาแนะนาในการจดั ทาแผนการทดลองสารควบคุมการเจรญิ เตบิ โตของยางพารา เพอื่ ควบคุมการไหลของน้ายาง (Regulate Latex Flow) 1. ชนิดสาร (Product) คณุ สมบตั ิและการใชป้ ระโยชน์ของสารฯรวมทั้งข้อมลู อ้างอิง (ref.) ทม่ี กี ารใชก้ บั พืชทจี่ ะทาการทดลอง (กรณเี ป็นสารเคมใี หม่ และมีเอกสารอ้างองิ ใหแ้ นบมาพรอ้ มคาขอ) 2. สภาพการทดลอง (Experimental Conditions) 2.1 พืช ยางพารา 2.2 สถานท่ี อย่างนอ้ ย 2 การทดลองจาก 2 สถานท่ี หรอื สถานท่ีเดิมอยา่ งน้อย 2 ฤดูกาล 2.3 ระยะเวลา เรม่ิ ต้น - สิ้นสดุ 2.4 การวางแผนการทดลอง : RCB หรือตามความเหมาะสมโดย 2.4.1 การจัด Block เลือกแปลงทีเ่ ป็นพนั ธุเ์ ดียวกนั และต้นยางสมา่ เสมอมีความสมบูรณ์ ตน้ ใกล้เคยี งกนั 2.4.2 การปฏบิ ัติทางเขตกรรมพื้นฐาน (Basal treatment) ได้แก่ การใสป่ ๋ยุ การใหน้ า้ การ ปอ้ งกันกาจัดศัตรูพืช ฯลฯ ต้องปฏบิ ตั ิเหมือนกนั ท้ังแปลง 2.4.3 การป้องกันการปนเป้ือนของสารทดลอง (Drifting Effect) ใชต้ น้ คน่ั กลาง หรือ แถวป้องกนั (Guard row) 1-2 แถว 2.4.4 ขนาดหน่วยทดลองย่อย ไมน่ ้อยกว่า 8 ต้น 2.5 จานวนซา้ ไม่นอ้ ยกว่า 3 ซ้า และมี df error ไมน่ ้อยกวา่ 12 2.6 ระยะปลกู ตามความเหมาะสม 3. กรรมวธิ ีการใช้ (Application of Treatments) 3.1 สารควบคุมการเจริญเติบโตพืชทใ่ี ช้ทดลอง 3.1.1 สารเดย่ี ว ระบุเปน็ ความเขม้ ข้นของสารออกฤทธิ์ 3.1.2 สารผสม ระบุเปน็ ปรมิ าตร หรือปรมิ าณของสารออกฤทธิ์ 3.2 สารควบคุมการเจริญเติบโตพชื ที่ใช้เปรยี บเทยี บ (ต้องผ่านการขึ้นทะเบียนและมกี ารแนะนาในพชื ที่ใช้ทดลอง และควรมคี วามเข้มข้นเดยี วกันกบั สารทดสอบ) 3.3 ตอ้ งมีต้นทไ่ี มใ่ ช้สารควบคมุ การเจริญเติบโตพชื เป็นกรรมวธิ ีเปรียบเทยี บ 60

3.4 วิธกี ารใช้ 3.4.1 กรรมวิธีการทดลอง (treatments) ระบุอัตราการใช้ของสารฯ และความเข้มข้นที่ใช้ (พีพีเอ็ม) ของแต่ละกรรมวิธี (โดยท่ัวไปจะกาหนดอัตราความเข้มข้น ตามคาแนะนาของสารควบคุมการเจริญเติบโต พืชท่ีใช้ในการเปรียบเทียบ รว่ มกับความเข้มขน้ ท่มี ากกว่า 2 ระดบั และนอ้ ยกวา่ 2 ระดบั ) กรรมวธิ ี อัตราผลิตภณั ฑท์ ใ่ี ช้ ความเข้มข้นสารท่ีใช้ 1 ชอ่ื สาร (ช่ือการคา้ ) (กรัม หรือ มล ต่อน้า 20 ลิตร) (พีพีเอ็ม) 2 …. …. สารเปรยี บเทยี บ (ชื่อการคา้ ) กรรมวิธีควบคุม 3.4.2 ระบุวธิ กี ารปฏิบตั ิเปน็ ขนั้ ตอนชดั เจน เช่น การเตรียมการกอ่ นการทดลองและระหว่าง การทดลองจนเสร็จสน้ิ การทดลอง หรือ 1 รอบปกี รดี ยาง หรอื ตามความเหมาะสม 4 วธิ เี ก็บข้อมลู การทดลอง (Data Assessments) 4.1 บนั ทกึ ปริมาณนา้ ยาง และเปอร์เซน็ ต์ความเขม้ ขน้ ของน้ายาง 4.2 บันทกึ อาการผิดปกตขิ องพืชท่ีเกิดจากการใช้สารฯ เชน่ อาการเปลือกแห้ง เปน็ ตน้ 4.3 การดแู ลรักษาและข้อมลู อ่ืน ๆ เช่น การใสป่ ุ๋ย การกาจัดวัชพืช การกาจัดแมลง และการ ป้องกนั ศตั รพู ืชอ่นื ๆ จานวนวันกรดี 4.4 ปรมิ าณนา้ ฝน อุณหภูมิ ความชื้นสมั พัทธ์ หรือใช้ขอ้ มลู อุตุนิยมวทิ ยาจากแหล่งใกล้เคียง 5. การวิเคราะห์ข้อมูล (Data Analysis) วิเคราะหข์ ้อมูลในทางสถิติตามแผนการทดลองและเปรียบเทยี บค่าเฉลย่ี โดยวิธี DMRT และเกบ็ ข้อมลู ดิบ ไวเ้ พ่อื ใชใ้ นการตรวจสอบหากมีความจาเปน็ 61

6. ผลการทดลองและวิจารณ์ (Results and Discussion) 6.1 ใหแ้ สดงผลการทดลองในเชิงปริมาณ (Quantitative) 6.2 มรี ูปภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกต่างของการใช้กับไมใ่ ชส้ ารฯ 6.3 ใหแ้ สดงผลสหสมั พันธ์ (Correlation) หรือปฏสิ มั พนั ธ์ (Interaction) ของสารฯทีใ่ ชแ้ ละ สภาพแวดลอ้ ม (กรณีทผ่ี ลการทดลอง ไม่สอดคล้องกัน) 62

คาแนะนาในการจัดทาแผนการทดลองสารควบคุมการเจรญิ เติบโตของหญ้า เพ่ือควบคุมการเจริญเตบิ โต (Regulate Plant Growth) 1. ชนดิ สาร (Product) คณุ สมบตั ิและการใช้ประโยชนข์ องสารฯรวมทง้ั ข้อมูลอา้ งอิง (ref.) ทีม่ ีการใช้กบั พืชทจ่ี ะทาการทดลอง (กรณีเป็นสารเคมใี หม่ และมเี อกสารอ้างอิงใหแ้ นบมาพรอ้ มคาขอ) 2. สภาพการทดลอง (Experimental Conditions) 2.1 พืช หญ้า 2.2 สถานท่ี อยา่ งนอ้ ย 2 การทดลองจาก 2 สถานที่ หรอื สถานท่ีเดมิ อยา่ งน้อย 2 ครัง้ ตามสภาวะแวดล้อม 2.3 ระยะเวลา เร่ิมต้น - ส้ินสดุ 2.4 การวางแผนการทดลอง : RCB หรือตามความเหมาะสมโดย 2.4.1 การจดั Block เลือกหญ้าที่เป็นพนั ธ์เุ ดยี วกนั และหญา้ มคี วามสมบรู ณ์สมา่ เสมอ 2.4.2 การปฏิบัติทางเขตกรรมพื้นฐาน (Basal treatment) ได้แก่ การใสป่ ยุ๋ การใหน้ า้ การ ป้องกนั กาจัดศัตรูพืช ฯลฯ ต้องปฏบิ ัตเิ หมือนกนั ทง้ั แปลง 2.4.3 การป้องกันการปนเปื้อนของสารทดลอง (Drifting Effect) ใช้แปลงหญ้าคัน่ กลาง หรือ แถวป้องกนั (Guard row) กว้าง 1 เมตร 2.4.4 ขนาดหน่วยทดลองย่อย ไมน่ ้อยกว่า 20 ตารางเมตร (4 x 5 เมตร) 2.5 จานวนซ้า ไมน่ อ้ ยกวา่ 3 ซ้า และมี df error ไมน่ อ้ ยกวา่ 12 2.6 ระยะปลกู - 3. กรรมวธิ ีการใช้ (Application of Treatments) 3.1 สารควบคมุ การเจริญเติบโตพชื ทใี่ ชท้ ดลอง 3.1.1 สารเดี่ยว ระบเุ ปน็ ความเข้มข้นของสารออกฤทธ์ิ 3.1.2 สารผสม ระบุเปน็ ปริมาตร หรือปรมิ าณของสารออกฤทธ์ิ 3.2 สารควบคมุ การเจริญเติบโตพชื ที่ใช้เปรียบเทยี บ (ตอ้ งผ่านการขึ้นทะเบียนและมีการแนะนาในพืชที่ใช้ทดลอง และควรมีความเขม้ ข้นเดยี วกันกับ สารทดสอบ) 3.3 ต้องมีแปลงทดลองย่อยทไ่ี มใ่ ช้สารควบคุมการเจริญเตบิ โตพืชเป็นกรรมวธิ ีเปรยี บเทยี บ 3.4 วธิ กี ารใช้ 63

3.4.1 กรรมวิธกี ารทดลอง (treatments) ระบุอัตราการใช้ของสารฯ และความเข้มข้นท่ีใช้ (พีพีเอ็ม) ของแต่ละกรรมวิธี (โดยทั่วไปจะกาหนดอัตราความเข้มข้น ตามคาแนะนาของสารควบคุมการเจริญเติบโต พชื ทใ่ี ช้ในการเปรยี บเทียบ ร่วมกบั ความเข้มขน้ ท่ีมากกวา่ 2 ระดับและนอ้ ยกวา่ 2 ระดบั ) กรรมวิธี อตั ราผลติ ภัณฑ์ท่ใี ช้ ความเขม้ ข้นสารที่ใช้ 1 ชือ่ สาร (ชื่อการค้า) (กรมั หรือ มล ต่อนา้ 20 ลติ ร) (พีพเี อม็ ) 2 …. …. สารเปรียบเทียบ (ช่ือการค้า) กรรมวธิ ีควบคมุ 3.4.2 ระบวุ ิธกี ารปฏบิ ตั เิ ปน็ ข้นั ตอนชดั เจน เช่น การเตรยี มการกอ่ นการทดลองและระหว่าง การทดลองจนเสร็จสิ้นการทดลอง 4. วธิ ีเก็บขอ้ มูลการทดลอง (Data Assessments) 4.1 ความสูงของหญ้า ก่อนพน่ สารและหลงั พน่ สารฯ 4.2 นา้ หนักแห้งของหญา้ ที่ตัดในแต่ละครง้ั และน้าหนกั แห้งรวมในแตล่ ะรอบของการพ่นสารฯ 4.3 อาการผดิ ปกติท่ีเกดิ จากสารฯ โดยประเมินด้วยสายตาและใหค้ ะแนนดังน้ี ระดับคะแนนสาหรับอาการเปน็ พษิ ของสารต่อหญ้า 0 = หญา้ ไมแ่ สดงอาการ 1 = หญา้ แสดงอาการใบสีเขียวซีด 2 = หญา้ แสดงอาการใบสเี หลอื ง 3 = หญ้าแสดงอาการใบสเี หลืองปนนา้ ตาล 4 = หญา้ แสดงอาการใบสนี ้าตาล 5 = หญา้ ตาย 4.4 ประเมนิ ผลกระทบอื่นๆ 4.5 ปริมาณน้าฝน อุณหภูมิ ความชนื้ สัมพัทธ์ หรือใช้ข้อมูลอุตุนยิ มวทิ ยาจากแหลง่ ใกล้เคยี ง 64

5. การวิเคราะห์ข้อมูล (Data Analysis) วิเคราะห์ข้อมลู ในทางสถติ ติ ามแผนการทดลองและเปรียบเทยี บค่าเฉลีย่ โดยวิธี DMRT และเกบ็ ข้อมลู ดบิ ไวเ้ พ่อื ใช้ในการตรวจสอบหากมคี วามจาเป็น 6. ผลการทดลองและวจิ ารณ์ (Results and Discussion) 6.1 ให้แสดงผลการทดลองในเชิงปรมิ าณ (Quantitative) 6.2 มีรปู ภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกตา่ งของการใช้กับไม่ใช้สารฯ 6.3 ใหแ้ สดงผลสหสัมพันธ์ (Correlation) หรือปฏิสัมพันธ์ (Interaction) ของสารฯทใ่ี ช้และ สภาพแวดล้อม (กรณีทีผ่ ลการทดลอง ไมส่ อดคล้องกัน) 65

ภาคผนวก

ขนั้ ตอนการขอข้นึ ทะเบยี นวัตถุอันตรายทางการเกษตร (กรณีสารควบคมุ การเจริญเติบโตพชื ) 1. ผ้ขู อขน้ึ ทะเยบน่ื ยีคนาขออนญุ าตการขึน้ ทะเบียนวตั ถุอันตรายทางการเกษตร และคาขอ นาเข้าตัวอยา่ งผลติ ภณั ฑ์วตั ถอุ นั ตรายทางการเกษตร (วอ.) จากแหลง่ ผลติ 2. สานักควบคุมพืชและวสั ดุการเกษตร (สคว.) (สคว.) สง่ ตัวอย่างวตั ถุอนั ตราย (วอ.) ส่งเรื่องแผนการทดลองประสิทธิภาพ 2.1 กองวิจัยและพัฒนาปัจจัยการผลิตทาง สาร 2.2 สถาบันวิจัยพืชสวน (สวส.) พิจารณาแผน การเกษตร (กปผ.) (กลุ่มวัตถุมีพิษ) วิเคราะห์ การทดลองประสิทธิภาพ พร้อมท้ังมอบหมายผู้ คุณภาพผลติ ภณั ฑ์และข้อมลู พิษวทิ ยาฯ ต่างๆ ควบคมุ การทดลอง และส่งแผนท่แี กไ้ ขใหก้ ับ (สคว.) 2.3 สานักควบคุมพชื และวัสดกุ ารเกษตร (สคว.) แจ้งบริษัทฯ ดาเนนิ การทดลอง 2.4 บริษทั ประสานผู้ควบคมุ การทดลองของ สถาบันวิจัยพชื สวน เพื่อตรวจสอบ 1. ดาเนินการทดลอง 2. สรปุ และวเิ คราะห์ข้อมลู ทางสถติ ิ 3. เขียนผลการทดลองพร้อมร่างฉลาก และให้ผู้ควบคุม การทดลองตรวจสอบกอ่ นส่ง สคว. 3. สานักควบคมุ พชื และวัสดุการเกษตร (สคว.) 2.5 สานักควบคุมพชื และวสั ดกุ ารเกษตร สง่ รายงานผลการทดลองให้ สวส. รวบรวมผลในแต่ละส่วน (สคว.) ทงั้ ผลวเิ คราะหค์ วามเปน็ พิษและผล ทดลองประสิทธิภาพสารฯ เสนอ 2.6 สถาบันวจิ ยั พืชสวน (สวส.) พจิ ารณาผลการทดลองและลงนาม พรอ้ มแนบแบบ รายงานการตรวจสอบแปลงทดลองฯ ส่ง สคว. 4. คณะอนกุ รรมการพิจารณาการขนึ้ ทะเบยี นวตั ถุอันตรายทางการเกษตร หมายเหตุ สารที่ทาการทดลองกบั พืชใดในฉลากจะระบุไดเ้ ฉพาะพชื น้ัน ถา้ ผ้ขู อประสงคจ์ ะใช้สารฯนี้กับพืชอ่ืน จะตอ้ งทาการขอขยายฉลาก และทาการทดลองประสิทธิภาพพชื นนั้ เพ่มิ 67

ตวั อยา่ งแผนการทดลองประสทิ ธภิ าพ สารควบคุมการเจริญเตบิ โตใน ไม้ผล 68

แผนการทดลองประสทิ ธภิ าพสารควบคมุ การเจริญเติบโตแพกโคลบิวทราซอล (paclobutrazol) ...... % [ชอ่ื การคา้ ] เพ่ือควบคมุ การออกดอกของมะมว่ งพนั ธุน์ ้าดอกไม้ 1. ชนดิ สาร (Product) คุณสมบัติและการใช้ประโยชน์ของสารฯรวมท้ังข้อมูลอ้างอิง (ref.) ที่มีการใช้กับพืชท่ีจะทาการ ทดลอง 2. สภาพการทดลอง (Experimental conditions) 2.1 พืช มะมว่ ง พันธ์ุนา้ ดอกไม้ 2.2 สถานท่ี 2 การทดลอง ในจังหวดั สพุ รรณบรุ ี ประจวบคีรีขนั ธ์ 2.3 ระยะเวลา มิถุนายน 2560 – พฤษภาคม 2562 2.4 การวางแผนการทดลอง Randomized Complete Block Design มี 7 กรรมวิธี 2.4.1 คัดเลอื กต้นมะม่วงทดลองท่ีมขี นาดทรงพมุ่ และความสมบรู ณ์ใกล้เคยี งกัน หรือมอี ายุเทา่ ๆ กนั 2.4.2 การปฏบิ ัติทางเขตกรรมพื้นฐาน (basal treatment) ได้แก่ การใส่ปยุ๋ การใหน้ า้ การป้องกนั กาจัดศตั รูพืช ฯลฯ ต้องปฏบิ ตั เิ หมือนกนั ทง้ั สองแปลง 2.4.3 การปอ้ งกนั การปนเป้ือนของสารทดลอง (Drifting Effect) ใช้ต้นค่ันกลาง หรือ แถวป้องกัน (Guard row) หรือฉากป้องกัน (Screen) 2.4.4 ขนาดหน่วยทดลองย่อย ตามความเหมาะสม 2.5 จานวนซ้า จานวน 4 ซา้ 1 ต้น/ซา้ 2.6 ระยะปลูก ตามวิธปี ฏิบัตขิ องเกษตรกร 3. กรรมวิธกี ารใช้ (Application of treatments) 3.1 สารควบคมุ การเจริญเติบโตพืชท่ใี ชท้ ดลอง : แพกโคลบิวทราซอล (paclobutrazol) ...... % [ชื่อการค้า] 3.2 สารควบคุมการเจริญเติบโตพชื ท่ใี ช้เปรยี บเทียบ : แพกโคลบวิ ทราซอล (paclobutrazol) ...... % [ชือ่ การคา้ ของสารเปรยี บเทียบ] 3.3 มีตน้ ท่ีไม่ใชส้ ารควบคุมการเจริญเติบโตของพืชเป็นแปลงเปรยี บเทยี บ 3.4 วธิ ีการใช้ 69

3.4.1 กรรมวธิ ีการทดลอง (Treatments) กรรมวธิ ี อตั ราสารผลติ ภัณฑ์ (กรัม) อัตราสารออกฤทธิ์ (กรมั ) ตอ่ เสน้ ผา่ นศนู ย์กลาง ตอ่ เส้นผา่ นศูนยก์ ลาง 1. paclobutrazol ...... % [ชือ่ การค้า] ทรงพุม่ 1 เมตร 2. … ทรงพมุ่ 1 เมตร 3. … 0.5 4. ... 0.75 5. … 1.0 6. paclobutrazol ...... % [ชือ่ การค้าของสาร 1.25 เปรียบเทยี บ] 1.5 7. พ่นนา้ เปล่า (Control) 1.0 -- 3.4.2 วธิ ีการปฏบิ ัติ - คดั เลอื กต้นมะมว่ งทม่ี ขี นาดทรงพุ่มและความสมบูรณ์ของตน้ ใกล้เคียงกัน จานวน 28 ตน้ - เตรียมสภาพต้น โดยการตัดแต่งก่ิง ใส่ปุ๋ย ให้น้า ฉีดพ่นสารเคมีป้องกันกาจัดโรคและแมลง ตาม หลักปฏิบัติของเกษตรกร ได้แก่ ใส่ปุ๋ยคอก 10-20 กิโลกรัม/ต้น และปุ๋ยเคมี 1-2 กโิ ลกรมั /ตน้ - กระตุ้นให้มะม่วงแตกใบอ่อนอย่างสม่าเสมอ โดยพ่นสารโพแทสเซียมไนเตรท (อัตรา 200 กรมั /น้า 20 ลติ ร) พน่ ให้ทวั่ ต้นในระยะที่มะมว่ งใบแก่จัด - หลังจากใบออ่ นของมะมว่ งเจริญถึงระยะเพสลาด (อายุประมาณ 20-30 วัน หลังจากแตกใบ ออ่ น) ก่อนราดสาร ดนิ ควรมคี วามชนื้ ทาการราดสารตามกรรมวิธีการทดลองโดยผสมน้า 5 ลติ รราดรอบโคนต้นหา่ งจากโคนประมาณ 30 ซม. จานวน 1 คร้งั - หลังการราดส ารแล้ว 45-60 วัน ทาการกระตุ้นกา รแตกตาดอก โดย การพ่น โพแทสเซยี มไนเตรท 2.5% (อตั รา 200 กรัม/น้า 20 ลิตร) 4. วิธเี กบ็ ข้อมูลการทดลอง (Data assessments) 4.1 บนั ทึกการตอบสนองของพชื ต่อสารควบคุมการเจริญเติบโตของพชื 4.1.1 ศึกษาการตอบสนองของพชื ตอ่ การใชส้ ารควบคุมการเจรญิ เติบโต: กาหนดสภาวะเร่ิมต้นของ ยอด Tag ยอด 4 ทิศ 3 ระดบั ความสงู ไม่นอ้ ยกว่า 12 ยอด/ตน้ บันทึกรายละเอียดของยอดก่อน และหลงั การใชส้ ารฯที่ 30, 45 และ 60 วนั 70

4.1.2 ศกึ ษาประสิทธภิ าพของสารฯ: ผกู ป้ายยอดใหก้ ระจายทว่ั ต้น จานวน 100 ยอด และนับจานวน ช่อท่ีออกดอก เมื่อดอกส่วนใหญ่บาน 50 เปอร์เซ็นต์ของช่อ และคานวณหาเปอร์เซ็นต์การ ออกดอก 4.2 อาการผิดปกติของพชื ท่ีเกิดจากการใช้สารฯ เชน่ อาการยอดไหม้ ช่อดอกสั้นผิดปกติ (ถา้ มี) 4.3 ประเมนิ ผลกระทบอื่นๆ 4.4 ปริมาณนา้ ฝน อณุ หภูมิ ความชนื้ สัมพัทธ์ หรอื ใชข้ ้อมลู อตุ ุนยิ มวิทยาจากแหล่งใกล้เคยี ง 5. การวิเคราะห์ข้อมลู (Data analysis) วิเคราะหข์ ้อมลู ในทางสถิติตามแผนการทดลองและเปรียบเทยี บคา่ เฉล่ียโดยวธิ ี DMRT และเก็บ ขอ้ มลู ดบิ ไว้เพ่ือใชใ้ นการตรวจสอบหากมคี วามจาเป็น 6. ผลการทดลองและวจิ ารณ์ (Results and Discussion) 6.1 ให้แสดงผลการทดลองในเชิงปรมิ าณ (Quantitative) 6.2 มีรปู ภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกตา่ งของการใชก้ บั ไม่ใช้สารฯ 6.3 ให้แสดงผลสหสัมพนั ธ์ (Correlation) หรือปฏิสัมพนั ธ์ (Interaction) ของสารฯทีใ่ ช้และ สภาพแวดล้อม (กรณีทผ่ี ลการทดลอง ไมส่ อดคล้องกัน) 71

แผนการทดลองประสทิ ธิภาพสารควบคุมการเจริญเติบโตอีทีฟอน (ethephon) ...... % [ชอ่ื การคา้ ] เพอ่ื ควบคุมการออกดอกของสับปะรด 1. ชนิดสาร (Product) คณุ สมบัตแิ ละการใช้ประโยชนข์ องสารฯรวมทัง้ ข้อมูลอา้ งอิง (ref.) ท่ีมกี ารใชก้ บั พชื ท่จี ะทาการ ทดลอง 2. สภาพการทดลอง (Experimental Conditions) 2.1 พชื สับปะรด 2.2 สถานท่ที ดลอง 2 การทดลอง ในจังหวัดกาญจนบุรี หรือราชบุรี 2.3 ระยะเวลา พฤศจิกายน 2559 – ตลุ าคม 2561 2.4 การวางแผนการทดลอง Randomized Complete Block design มี 7 กรรมวิธี 2.4.1 การจัด Block ให้ใชพ้ ชื ทีม่ คี วามอุดมสมบูรณข์ องต้นใกล้เคียงกนั หรอื ขนาดต้นเทา่ ๆกัน 2.4.2 การปฏบิ ตั ิทางเขตกรรมพ้ืนฐาน (Basal treatment) ไดแ้ ก่ ใส่ปุ๋ย การใหน้ า้ การปอ้ งกัน กาจดั ศตั รพู ชื ฯลฯ ต้องปฏบิ ตั ิเหมือนกันท้งั แปลง 2.4.3 การป้องกันการปนเป้ือนของสารทดลอง (Drifting Effect) ใช้ต้นค่นั กลาง หรือ แถวป้องกัน (Guard row) หรือฉากปอ้ งกัน (Screen) 2.4.3 ขนาดแปลงย่อย 36 ตารางเมตร 2.5 จานวนซา้ 4 ซ้า 2.6 ระยะปลูก ตามกรรมวิธเี กษตรกร 3. กรรมวิธีการใช้ (Application of Treatments) 3.1 สารควบคุมการเจริญเตบิ โตของพืชทีใ่ ช้ : อที ฟี อน (ethephon) ...... % [ช่อื การค้า] 3.2 สารควบคมุ การเจริญเติบโตของพืชท่ใี ช้เปรียบเทียบ : อีทีฟอน (ethephon) ...... % [ชื่อการคา้ ของสารเปรยี บเทียบ] 3.3 มแี ปลงทีไ่ มใ่ ช้สารควบคุมการเจริญเตบิ โตของพืชเป็นแปลงเปรยี บเทยี บ 3.4 วิธกี ารใช้ 72

3.4.1 กรรมวิธีการทดลอง (treatments) อัตราการใช้ ความเขม้ ขน้ (มลิ ลิลติ ร/น้า 20 ลิตร) (ppm) กรรมวิธี 2 - 1. ethephon ...... % [ช่ือการคา้ ] 4 2. … 6 3. … 8 4. … 10 5. … 6 6. ethephon ...... % [ช่อื การค้าของสารเปรยี บเทียบ] - 7. หยอดดว้ ยนา้ เปลา่ (Control) 3.4.2 วิธปี ฏบิ ัติ - คัดเลือกแปลงสับปะรดที่มีอายุ 8-10 เดือน และมีขนาดต้นใกล้เคียงกัน น้าหนักประมาณ 2.5-3.0 กิโลกรัมต่อต้น ทาการกาจัดวัชพืชในแปลงทดลอง และใส่ปุ๋ยสูตร 13-13-21 อัตรา 10 กรัมตอ่ ต้น เพื่อบารงุ ให้ต้นสับปะรดสมบูรณเ์ ต็มที่ ในชว่ งกอ่ นเร่มิ การทดลอง 1-2 เดอื น - ขณะทาการทดลอง ใช้สารอีทีฟอนในอัตราที่กาหนด ผสมน้า 20 ลิตร ร่วมกับปุ๋ยยูเรีย (46- 0-0) อัตรา 300 กรัมต่อน้า 20 ลิตร แล้วหยอดที่ยอดต้นสับปะรด ต้นละ 60 มิลลิลิตร สารนี้ เมื่อผสมน้าแล้วต้องใช้ทันทีอย่างช้าไม่เกิน 2 ช่ัวโมง โดยหยอดในช่วงเย็นหรือค่า ทาการ หยอด 2 ครั้ง โดยหยอดคร้งั ที่ 2 หา่ งจากคร้ังแรกแลว้ 4-7 วนั และใช้น้าอัตรา 600 ลติ รตอ่ ไร่ 4. วิธีการเก็บข้อมูลการทดลอง (Data Assessments) 4.1 บันทกึ การตอบสนองของพืชตอ่ สารควบคมุ การเจริญเตบิ โตของพืชทีใ่ ช้ 4.1.1 บนั ทกึ น้าหนักต้นและจานวนใบของต้นสับปะรดกอ่ นการบังคับดอก ซ้าละ 5 ตน้ 4.1.2 บนั ทกึ % การออกดอกหลงั จากบังคบั ดอก 30 45 และ 60 วนั 4.2 อาการผิดปกติของพชื ที่เกดิ จากการใช้สารฯ เช่น อาการยอดใบไหม้ ปลายใบไหม้ โดยประเมนิ ด้วย สายตา (rating score) 4.3 ประเมินผลกระทบอ่นื ๆ 4.4 บนั ทกึ ปริมาณนา้ ฝน อณุ หภูมิ ความช้ืนสัมพัทธ์ หรือใชข้ ้อมูลอตุ ุนยิ มวิทยาจากแหล่งใกลเ้ คยี ง 73

5. การวิเคราะห์ขอ้ มลู (Date Analysis) วเิ คราะหข์ ้อมูลทางสถติ ิตามแผนการทดลองและเปรียบเทยี บคา่ เฉลย่ี โดยวธิ ี DMRT และเก็บข้อมลู ดบิ ไว้ เพ่อื ใช้ในการตรวจสอบหากมคี วามจาเปน็ 6. ผลการทดลอง และวิจารณ์ (Results and Discussion) 6.1 ให้แสดงผลการทดลองในเชิงปริมาณ (Quantitative) 6.2 มีรูปภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกต่างของการใชก้ บั ไมใ่ ชส้ ารฯ 6.3 ใหแ้ สดงผลสหสมั พันธ์ (Correlation) หรือปฏิสัมพันธ์ (Interaction) ของสารฯทใ่ี ช้และ สภาพแวดล้อม (กรณีที่ผลการทดลอง ไมส่ อดคลอ้ งกัน) 74

แผนการทดลองประสิทธภิ าพสารควบคมุ การเจริญเติบโตกรดจบิ เบอเรลลิก (gibberellic acid) ...... % [ชือ่ การคา้ ] เพื่อควบคุมการยดื ช่อดอกขององุ่น 1. ชนดิ ของสาร (Product) คุณสมบตั ิและการใชป้ ระโยชนข์ องสารฯรวมท้งั ข้อมูลอา้ งอิง (ref.) ทีม่ กี ารใชก้ บั พืชทจ่ี ะทาการ ทดลอง 2. สภาพการทดลอง (Experimental Conditions) 2.1 พชื องุ่นพันธุ์ ...... 2.2 สถานที่ 2 การทดลอง ในจังหวัดราชบรุ ี สมุทรสาคร นครปฐม หรอื นครราชสมี า 2.3 ระยะเวลา มถิ นุ ายน 2560 – พฤษภาคม 2562 2.4 การวางแผนการทดลอง Randomized Complete Block Design มี 7 กรรมวิธี 2.4.1 คัดเลอื กต้นองุน่ ท่ีมีขนาด และความสมบรู ณใ์ กลเ้ คยี งกัน หรอื มีอายตุ ้นเท่า ๆ กัน 2.4.2 การปฏิบัตทิ างเขตกรรมพื้นฐาน (basal treatment) ได้แก่ การตดั แตง่ กงิ่ การใส่ปุ๋ย การใหน้ ้า การป้องกันกาจัดศัตรูพืช ฯลฯ ตอ้ งปฏิบตั ิเหมือนกนั ทง้ั สองแปลง 2.4.3 การปอ้ งกนั การปนเปื้อนของสารทดลอง (Drifting Effect) ใช้ตน้ ค่ันกลาง หรือ แถวป้องกัน (Guard row) หรือฉากป้องกัน (Screen) 2.4.4 ขนาดหน่วยทดลองย่อย ตามความเหมาะสม 2.5 จานวนซ้า 4 ซา้ 2.6 ระยะปลกู ตามกรรมวิธีปฏิบตั ขิ องเกษตรกร 3. กรรมวธิ กี ารใช้ (Application of treatments) 3.1 สารควบคมุ การเจริญเติบโตของพืชที่ใช้ทดลอง : กรดจิบเบอเรลลกิ (gibberellic acid) ...... % [ชือ่ การค้า] 3.2 สารควบคุมการเจริญเติบโตของพืชท่ใี ชเ้ ปรียบเทียบ: กรดจบิ เบอเรลลิก (gibberellic acid) ...... % [ช่ือการคา้ ของสารเปรียบเทยี บ] 3.3 มตี น้ ที่ไมใ่ ช้สารควบคมุ การเจริญเติบโตของพืชเป็นต้นเปรยี บเทยี บ (พ่นนา้ เปล่า) 3.4 วิธกี ารใช้ 75

3.4.1 กรรมวธิ กี ารทดลอง (Treatments) อัตราผลติ ภณั ฑ์ที่ใช้ ความเขม้ ขน้ (กรัม/นา้ 20ลิตร) (ppm) กรรมวธิ ี - 0.5 1. gibberellic acid ...... % [ชือ่ การค้า] 1 2. … 2 3. … 3 4. … 4 5. … 2 6. gibberellic acid ...... % [ชอื่ การค้าของสาร เปรยี บเทยี บ] - 7. พน่ น้าเปล่า (Control) 3.4.2 วธิ ปี ฏบิ ตั ิ - ตดั แตง่ ก่ิงอง่นุ หลังพักต้น 1 เดอื น ให้เหลือตาจานวน 4-5 ตา ใสป่ ๋ยุ สูตร 20-10-10 หรือ สูตรอ่ืนๆทีใ่ กล้เคียงกนั ในอตั รา 70 กิโลกรมั ตอ่ ไร่ โดยหว่านให้ท่วั ท้ังร่อง หลงั จากองุ่น แตกกิง่ ใหม่และแทงชอ่ ดอก ทาการสุ่มผูกป้ายทชี่ อ่ ดอกก่อนพน่ สาร โดยส่มุ อยา่ งน้อย 25 ชอ่ ต่อต้น และพ่นสารตามกรรมวธิ ี จานวน 1 ครงั้ เม่ือช่อดอกมคี วามยาวประมาณ 2 เซนติเมตร - เครื่องพน่ สารท่ีใช้ต้องมปี ระสทิ ธิภาพสามารถแพรก่ ระจายน้าได้อย่างสมา่ เสมอ การพ่น สารทีท่ ดสอบทกุ ชนดิ ตอ้ งใช้ปริมาณน้าเทา่ กัน 4. วธิ ีการเกบ็ ขอ้ มลู การทดลอง (Data Assessments) 4.1 บนั ทกึ การตอบสนองของพืชต่อสารควบคมุ การเจริญเตบิ โตของพืช 4.1.1 บันทึกรายละเอียดของช่อดอกก่อนการใช้สารและการตอบสนองของช่อดอกหลังการใช้สาร กาหนดสภาวะเร่ิมต้นของช่อดอก Tag ช่อดอก ไม่น้อยกว่า 25 ช่อต่อต้น (50 ช่อต่อซ้า) เพื่อดู การเปลยี่ นแปลง ก่อน-หลงั ใช้สารทกุ 2 สปั ดาห์ จนถงึ เกบ็ เก่ียว 4.1.2 เม่ือเก็บเก่ียว เก็บช่อดอกไม่น้อยกว่า 25 ช่อต่อต้น วัดความกว้าง ความยาว และน้าหนัก ช่อ ดอก วัดจานวน ขนาด และน้าหนักผลตอ่ ช่อ และผลผลติ ต่อตน้ 4.2 บันทึกผลกระทบของสารทดสอบตอ่ พชื (Phytotoxicity) ถ้ามอี าการผดิ ปกติเกิดขึ้นจากการใชส้ าร โดยดูการเจริญของยอดและช่อดอก ก่อน-หลัง ใช้สารทกุ 2 สัปดาห์ โดยส่มุ ช่อดอกไม่นอ้ ยกว่า 12 ชอ่ ต่อตน้ 4.3 ประเมนิ ผลกระทบอนื่ ๆ 76

4.4 ปริมาณน้าฝน อณุ หภมู ิ ความชน้ื สัมพัทธ์ หรอื ใชข้ อ้ มูลอตุ ุนยิ มวทิ ยาจากแหลง่ ใกลเ้ คียง 5. การวิเคราะห์ขอ้ มูล (Data Analysis) วเิ คราะหข์ ้อมูลทางสถติ ติ ามแผนการทดลองและเปรียบเทียบคา่ เฉลย่ี โดยวธิ ี DMRT และเกบ็ ขอ้ มลู ดิบไว้เพ่อื ใชใ้ นการตรวจสอบหากมีความจาเป็น 6. ผลการทดลองและวจิ ารณ์ (Results and Discussion) 6.1 ใหแ้ สดงผลการทดลองในเชิงปริมาณ (Quantitative) 6.2 มีรปู ภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกต่างของการใชก้ บั ไม่ใช้สารฯ 6.3 ใหแ้ สดงผลสหสัมพนั ธ์ (Correlation) หรือปฏิสมั พันธ์ (Interaction) ของสารฯที่ใช้และ สภาพแวดลอ้ ม (กรณีทผ่ี ลการทดลอง ไมส่ อดคลอ้ งกนั ) 77

แผนการทดลองประสทิ ธภิ าพสารควบคมุ การเจริญเตบิ โตไฮโดรเจน ไซยานาไมด์ (hydrogen cyanamide) ...... % [ชือ่ การค้า] เพื่อควบคุมการแตกตาขององุ่น 1. ชนิดของสาร (Product) คุณสมบตั แิ ละการใชป้ ระโยชนข์ องสารฯรวมทง้ั ข้อมลู อา้ งองิ (ref.) ท่ีมกี ารใชก้ ับพชื ทจ่ี ะทาการ ทดลอง 2. สภาพการทดลอง (Experimental Conditions) 2.1 พชื องุน่ พันธุ์ ...... 2.2 สถานท่ี 2 การทดลอง จังหวดั สระบุรี นครราชสีมา หรือประจวบคีรขี นั ธ์ 2.3 ระยะเวลา มถิ ุนายน 2560 – พฤษภาคม 2562 2.4 การวางแผนการทดลอง Randomized Complete Block Design มี 5 กรรมวธิ ี 2.4.1 คดั เลือกต้นองุ่นทม่ี ีขนาด และความสมบูรณ์ใกลเ้ คียงกนั หรอื มีอายตุ น้ เท่า ๆ กัน 2.4.2 การปฏบิ ัติทางเขตกรรมพ้ืนฐาน (basal treatment) ไดแ้ ก่ การตดั แตง่ กง่ิ การใสป่ ๋ยุ การใหน้ า้ การป้องกันกาจัดศัตรูพืช ฯลฯ ตอ้ งปฏบิ ัติเหมือนกนั ทง้ั สองแปลง 2.4.3 การป้องกนั การปนเปื้อนของสารทดลอง (Drifting Effect) ใชต้ น้ ค่นั กลาง หรือ แถวปอ้ งกนั (Guard row) หรือฉากป้องกนั (Screen) 2.4.4 ขนาดหน่วยทดลองย่อย จานวนกิง่ สาหรบั เกบ็ ข้อมูลไม้น้อยกว่า 24 กงิ่ ตอ่ หนว่ ยทดลอง 2.5 จานวนซา้ 4 ซา้ 1 ต้นต่อซา้ 2.6 ระยะปลกู ตามกรรมวิธีปฏิบตั ิของเกษตรกร 3. กรรมวิธกี ารใช้ (Application of treatments) 3.1 สารควบคุมการเจริญเติบโตของพืชที่ใช้ทดลอง : ไฮโดรเจน ไซยานาไมด์ (hydrogen cyanamide) ...... % [ชอื่ การค้า] 3.2 สารควบคมุ การเจริญเติบโตของพชื ทใี่ ชเ้ ปรยี บเทยี บ : ไมม่ ี 3.3 มตี น้ ทีไ่ ม่ใช้สารควบคมุ การเจริญเติบโตของพชื เป็นตน้ เปรยี บเทียบ (พน่ น้าเปล่า) 3.4 วธิ กี ารใช้ 78

3.4.1 กรรมวธิ ีการทดลอง (Treatments) อตั ราการใช้ ความเขม้ ข้น (มล./น้า20ลติ ร) (ppm) กรรมวธิ ี - 2,600 1. hydrogen cyanamide ...... % [ชอื่ การค้า] 3,200 2. … 7,800 3. … 10,400 4. ... 5. พน่ นา้ เปล่า (Control) - 3.4.2 วิธปี ฏิบัติ - หลงั จากเก็บเก่ยี วผลผลติ พักต้นประมาณ 1 เดือน แล้วจึงตดั แตง่ กิ่งองุ่นตามความเหมาะสม ของแตล่ ะพันธ์ุ ก่อนการพ่นสารทดลอง และทาการปฏบิ ัติดูแลรกั ษา - พน่ สารควบคมุ การเจรญิ เติบโต hygrogen cyanamide จานวน 1 ครั้ง ตามอตั ราทกี่ าหนด ภายใน 3 วันหลงั จากตดั แต่งกิง่ องนุ่ 4. วธิ ีการเก็บขอ้ มูลการทดลอง (Data Assessments) 4.1 บันทึกการตอบสนองของพชื ต่อสารควบคุมการเจริญเตบิ โตของพชื 4.1.1 นับจานวนตาขององุ่น ก่อนการใช้สารฯ 24 กิ่งต่อหน่วยทดลอง และทาเครื่องหมายไว้ เพ่ือ ตรวจนับจานวนตาทม่ี ีการพฒั นา ภายหลังการพ่นสารฯ 7 8 9 และ 10 วนั 4.1.2 คานวณหาเปอรเ์ ซน็ ตก์ ารแตกตาในแต่กรรมวธิ ี 4.2 บนั ทึกอาการผิดปกติของพืชอนั เกดิ จากการใชส้ ารฯ 4.3 ประเมินผลกระทบอน่ื ๆ 4.4 ปริมาณนา้ ฝน อุณหภมู ิ ความชืน้ สมั พัทธ์ หรอื ใช้ข้อมลู อตุ ุนิยมวิทยาจากแหล่งใกลเ้ คยี ง 5. การวเิ คราะห์ขอ้ มลู (Data Analysis) วิเคราะห์ข้อมูลทางสถิตติ ามแผนการทดลองและเปรียบเทยี บคา่ เฉล่ียโดยวิธี DMRT และเก็บข้อมลู ดิบไวเ้ พื่อใชใ้ นการตรวจสอบหากมีความจาเป็น 79

6. ผลการทดลองและวิจารณ์ (Results and Discussion) 6.1 ใหแ้ สดงผลการทดลองในเชิงปริมาณ (Quantitative) 6.2 มีรูปภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกต่างของการใช้กับไมใ่ ชส้ ารฯ 6.3 ใหแ้ สดงผลสหสมั พันธ์ (Correlation) หรือปฏสิ มั พันธ์ (Interaction) ของสารฯทีใ่ ชแ้ ละ สภาพแวดลอ้ ม (กรณที ผ่ี ลการทดลอง ไม่สอดคล้องกนั ) 80

ตัวอยา่ งแผนการทดลองประสิทธภิ าพ สารควบคุมการเจรญิ เตบิ โตใน พชื ผัก 81

แผนการทดลองประสิทธิภาพสารคลอร์โพรแฟม (chlorpropham) ...... % [ช่ือการค้า] เพอื่ ยบั ยงั้ การงอกของมันฝร่งั 1. ชนดิ สาร (Product) คุณสมบัติและการใช้ประโยชน์ของสารฯรวมท้ังข้อมูลอ้างอิง (ref.) ท่ีมีการใช้กับพืชท่ีจะทาการ ทดลอง 2. สภาพการทดลอง (Experimental conditions) 2.1 พชื มันฝรั่ง 2.2 สถานที่ 2 การทดลอง ในจังหวัดลาพูน จงั หวดั พระนครศรีอยุธยา 2.3 ระยะเวลา มถิ ุนายน 2559 – พฤษภาคม 2561 2.4 การวางแผนการทดลอง : Randomized Complete Block Design หรือตามความเหมาะสม 2.4.1 การจัด Block ใชข้ นาดหรอื น้าหนักของหวั 2.4.2 การจัดการพ้ืนฐาน (Basal treatment) เช่น อุณหภูมิเก็บรกั ษา ความช้ืนสัมพัทธ์ การป้องกนั กาจัดศัตรพู ืช ฯลฯ ต้องปฏบิ ัติเหมือนกัน 2.4.3 การปอ้ งกนั การปนเป้ือนของสารทดลอง (Drifting Effect) 2.4.4 ขนาดหน่วยทดลองยอ่ ย นา้ หนัก 100 กโิ ลกรมั 2.5 จานวนซา้ 5 ซ้า 2.6 ระยะปลูก - 3. กรรมวิธีการใช้ (Application of treatments) 3.1 สารควบคมุ การเจริญเติบโตของพชื ท่ใี ช้ : คลอรโ์ พรแฟม (chlorpropham) ...... % [ชอ่ื การคา้ ] 3.2 สารควบคมุ การเจริญเติบโตของพชื ท่ีใช้เปรยี บเทยี บ : ไม่มี 3.3 มมี ันฝรง่ั ในห้องเย็นควบคมุ อุณหภูมิท่ีไม่พ่นสารเป็นการทดลองเปรียบเทยี บ 3.4 วธิ กี ารใช้ 82

3.4.1 กรรมวิธีการทดลอง อตั ราผลติ ภัณฑ์ (มิลลิลิตร) ความเข้มขน้ ตอ่ มันฝรง่ั 1 กก. (ppm) กรรมวธิ ี 25 - 35 1. chlorpropham...... % [ชอื่ การค้า] 45 2. … - 3. … 4.ไม่พน่ สาร (Control) 3.4.2 วธิ ีการปฏบิ ตั ิ - เตรียมอุปกรณ์และจัดหาห้องเย็นระบบปิดที่มีการควบคุมระบบไหลเวียนอากาศ อุณหภูมิ และความชน้ื ตามมาตรฐานการจัดเก็บมันฝรง่ั - คัดเลือกหัวมันฝร่ังท่ีผลิตในประเทศและผ่านระยะพักตัวแล้วโดยพบว่าหัวมันฝรั่งเร่ิมงอก ซึ่งมีขนาด อายุ และคุณภาพใกล้เคียงกัน ปราศจาก ตาหนิ โรคและแมลง นามันฝรั่งท่ี คัดเลือกมาแบ่งใส่ถุงตาข่ายปริมาณ 10 กิโลกรัมต่อถุง จานวน 10 ถุงต่อหน่วยทดลอง โดย วางมันฝร่ังบนช้ันวางสูงจากพื้น ให้มีช่องว่างระหว่างพื้นกับกองมันฝร่ัง และคลุมกองมัน ฝรัง่ ด้วยภาชนะคลมุ ทมี่ ปี ริมาตรเท่ากัน - รมหัวมันฝร่ังด้วยสาร ตามอัตราท่ีกาหนดนาน 8 ชั่วโมง ด้วยวิธีไอระเหยแบบร้อน (Hot fog) ปิดภาชนะคลุมให้มิดชิด เพ่ือป้องกันสารฯ ร่ัวออกจากกอง และรมซ้าทุก 4 สปั ดาห์ รวม 3 ครั้ง - หลังจากน้ันเปิดภาชนะคลุม ตรวจสอบคุณภาพของหัวมันฝร่ังหลังจากรมสารฯ 2 4 6 8 10 และ 12 สัปดาห์ โดยสมุ่ หัวมนั ฝรง่ั ครงั้ ละ 10 กโิ ลกรัมตอ่ หนว่ ยทดลองยอ่ ย 4. วิธเี ก็บข้อมลู (Data assessments) 4.1 จานวนหัวและน้าหนกั หัว จานวนหัวทีง่ อก จานวนตาทงี่ อกตอ่ หวั ความยาวของตา ในแตล่ ะ ช่วงเวลา คือ 2 4 6 8 10 และ 12 สปั ดาห์ 4.2 คณุ ภาพของมันฝรงั่ สด ไดแ้ ก่ น้าตาลซโู คส นา้ ตาลกลูโคส เปอรเ์ ซน็ ต์แปง้ การเกิดโรค 4.3 คณุ ภาพหลังการแปรรูปเป็นมนั ฝรง่ั แผน่ ทอดกรอบ 4.4 อาการผดิ ปกตทิ ่ีเกดิ จากสารฯ (ถ้ามี) 4.5 ประเมินผลกระทบอืน่ ๆ 4.6 อณุ หภูมิ ความช้ืนสมั พัทธ์ ในโรงเก็บหวั มันฝร่ัง 83

5. การวิเคราะห์ข้อมูล (Data analysis) วิเคราะห์ข้อมลู ในทางสถิติตามแผนการทดลองและเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยโดยวิธี DMRT และเก็บขอ้ มูล ดิบไว้เพ่อื ใช้ในการตรวจสอบหากมีความจาเป็น 6. ผลการทดลองและวิจารณ์ (Results and Discussion) 6.1 ใหแ้ สดงผลการทดลองในเชิงปริมาณ (Quantitative) 6.2 มรี ูปภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกตา่ งของการใชก้ ับไม่ใชส้ ารฯ 6.3 ให้แสดงผลสหสมั พันธ์ (Correlation) หรือปฏิสมั พันธ์ (Interaction) ของสารฯทใ่ี ชแ้ ละ สภาพแวดล้อม (กรณที ่ผี ลการทดลอง ไมส่ อดคล้องกัน) 84

แผนการทดลองประสทิ ธภิ าพสารควบคุมการเจริญเติบโตกรดจบิ เบอเรลลิก (gibberellic acid) ...... % [ชือ่ การคา้ ] เพ่อื เพิม่ สดั สว่ นดอกเพศผใู้ นแตงกวา 1. ชนิดของสาร (Product) คณุ สมบตั ิและการใชป้ ระโยชนข์ องสารฯรวมท้ังข้อมลู อา้ งองิ (ref.) ทมี่ ีการใชก้ บั พชื ที่จะทาการ ทดลอง 2. สภาพการทดลอง ( Experimental conditions) 2.1 พชื แตงกวาพนั ธุ์ ...... 2.2 สถานท่ี จังหวัดกาญจนบรุ ี หรอื ปทมุ ธานี (จานวน 2 การทดลอง) 2.3 ระยะเวลา มถิ ุนายน 2559 – พฤษภาคม 2561 2.4 การวางแผนการทดลอง Randomized Complete Block Design มี 7 กรรมวธิ ี 2.4.1 การจดั Block ใช้สภาพความแตกต่างของพน้ื ท่ี เชน่ ความลาดชัน ความอุดมสมบรู ณข์ องดนิ 2.4.2 การปฏบิ ัติทางเขตกรรมพื้นฐาน (Basal treatment) ได้แก่ การเตรียมดิน ใส่ปุ๋ย การให้น้า การ ปอ้ งกันกาจดั ศตั รูพืช ฯลฯ ตอ้ งปฏบิ ัติเหมือนกันทง้ั แปลง 2.4.3 การป้องกันการปนเป้ือนของสารทดลอง (Drifting Effect) ใชต้ ้นคน่ั กลาง หรือ แถวป้องกัน (Guard row) หรือฉากป้องกนั (Screen) 2.4.4 ขนาดหน่วยทดลองยอ่ ย พืน้ ทป่ี ลกู ไม่น้อยกวา่ 24 ตารางเมตร (4 x 6 เมตร) และ พน้ื ท่ีเกบ็ ขอ้ มูลไม่น้อยกวา่ 10 ตารางเมตร 2.5 จานวนซ้า 4 ซ้า 2.6 ระยะปลกู ปลูกแตงกวาจานวน 4 แถว ๆ ละ 12 หลุม ๆ ละ 1 ตน้ รวม 48 ตน้ /แปลงย่อย ระยะแถว 1 เมตร ระยะต้น 0.5 เมตร 3. กรรมวิธกี ารใช้ ( Application of treatments) 3.1 สารเคมีที่ใชท้ ดลอง : กรดจิบเบอเรลลกิ (gibberellic acid) ...... % [ชอื่ การคา้ ] 3.2 สารเคมที ี่ใช้เปรียบเทยี บ: กรดจิบเบอเรลลกิ (gibberellic acid) ...... % [ช่ือการค้าของสารเปรียบเทียบ] 3.3 แปลงท่ไี ม่ใช้สารเพือ่ เปรียบเทียบ (พ่นน้าเปล่า) 3.4 วธิ กี ารใช้ 85

3.4.1 กรรมวิธกี ารทดลอง อตั ราการใช้ อัตราสารออกฤทธิ์ (มล. ตอ่ นา้ 20 ลิตร) (ppm) กรรมวธิ ี 100 200 1. gibberellic acid ...... % [ชอ่ื การค้า] 300 2. .... 400 3. .... 500 4. .... 300 5. .... 6. gibberellic acid ...... % [ชือ่ การค้าของสาร - เปรียบเทียบ] 7. พ่นนา้ เปลา่ (control) 3.4.2 วธิ ีปฏิบตั ิ - เตรยี มแปลงปลกู ไถดนิ ลกึ 20-30 เซนติเมตร ตากแดดท้ิงไว้ 7-10 วัน ใสป่ ุ๋ยคอกในอัตรา 20-30 กโิ ลกรัม/ไร่ และป๋ยุ สูตร 15-15-15 รองกน้ หลมุ อัตรา 30-50 กิโลกรมั /ไร่ กอ่ นปลกู และคลุมแปลงดว้ ยพลาสตกิ เพอื่ ป้องกนั การสูญเสียความช้ืนและลดการระบาดของแมลง และวชั พืช - ปลกู โดยหยอดเมล็ดลงหลุมปลกู โดยตรง หลุมละ 1-2 เมลด็ และถอนเหลือ 1 ต้นต่อหลุม หรอื เพาะกล้าแลว้ จงึ ย้ายปลูกลงหลุมปลูกจานวน 1 ตน้ ต่อหลุม ควรเพาะกลา้ ใสก่ ระบะเพาะ ชาไวส้ าหรับเปลีย่ น กรณีท่ีต้นแตงกวาในแปลงทดลองตายหรือเสียหาย ปลูกแบบขึน้ คา้ ง ระยะหา่ งระหว่างต้น 50 เซนติเมตร ระหว่างแถว 100 เซนตเิ มตร - พรวนดินและใสป่ ๋ยุ 3 ครงั้ คือ ครง้ั ท่ี 1 เมอ่ื แตงอายไุ ด้ 7-10 วัน ครัง้ ที่ 2 อายุ 15 วนั ครงั้ ท่ี 3 เมื่ออายุ 20-24 วัน อตั รา 20-30 กโิ ลกรมั /ไร่ - เรม่ิ พ่นสารทดลองตามอัตราท่ีกาหนด ครง้ั แรกเม่อื แตงกวา มใี บจริง 2 ใบต่อตน้ และพ่นซา้ ทุก 4 วัน รวม 10 ครงั้ ดว้ ยเครื่องพน่ สารชนิดเคร่ืองยนต์สะพายหลัง โดยมกี ารป้องกัน ระหวา่ งการพน่ สารเคมี - การตัดแตง่ ต้นแตงกวา ให้ตัดกงิ่ แขนงที่อยู่ต่ากว่าข้อท่ี 9 ลงมาทั้งหมด ส่วนก่งิ แขนงอื่นๆ ปล่อยใหม้ กี ารเจริญเตบิ โตตามปกติ โดยปล่อยให้เล้ือยขึ้นค้าง และบนั ทกึ ข้อมูล - การผสมพันธุ์ ให้ใชด้ อกเพศผใู้ นแถวทีบ่ ันทกึ ข้อมูลผสมดอกเพศเมยี บริเวณหวั และทา้ ยทง้ั 4 ตน้ จานวนต้นละ 6 ดอก โดยมกี ารป้องกนั การผสมเกสรจากดอกอื่นในแต่ละครัง้ หลังการ ผสมพันธุ์ โดยเร่ิมผสมพันธ์ุตั้งแตข่ ้อท่ี 9-10 ของต้นจนครบจานวนทกี่ าหนด และคัดผลที่ไม่ สมบูรณ์ทิ้งเหลือให้ติดผลจานวน 4 ผลต่อต้น 86

4. วิธีการเก็บขอ้ มูลผลการทดลอง (Data Assessment) 4.1 นับจานวนดอกของแตงกวาเฉพาะสองแถวกลางจานวน 20 ต้น โดยเวน้ ตน้ หัวและท้ายแปลง จาแนก เปน็ ดอกเพศผ้แู ละดอกเพศเมีย เม่ือแตงกวามีอายุ 30 34 38 42 46 50 54 58 62 และ 66 วันหลงั หยอด เมลด็ (10 ครัง้ ) หลงั การนบั และจาแนกดอกแตงกวาให้เด็ดดอกที่นับแล้วออกทง้ั หมด และ คานวณหาสัดสวนของเพศดอก 4.2 การเจรญิ เติบโต วัดความสูงของตน้ เม่อื อายุ 38 50 และ 62 วนั 4.3 เปอร์เซ็นต์ตดิ ผลของดอกท่ไี ด้รบั การผสมพันธ์ุ 4.4 จานวนเมล็ดของผลทีท่ าการผสมพันธุ์ และจานวนเมล็ดสมบรู ณ์ 4.5 อาการผิดปกตขิ องตน้ แตงกวาอนั เกิดจากการใช้สารควบคุมการเจรญิ เตบิ โต โดยนับจานวนต้นที่ แสดงอาการผิดปกตทิ ่ีเกิดกับยอด ใบ และดอก หากเกดิ อาการผดิ ปกติจนสามารถแบ่งระดับได้ ชดั เจน จะแบ่งระดับและใหค้ ะแนนความผดิ ปกตทิ ่เี กดิ ขึ้น 4.6 ข้อมูลพื้นท่ีปลกู : สถานท่ีปลกู ฤดกู าลปลกู การเตรียมแปลงปลูก วิธีการปลกู ระยะปลกู และการใช้ สารเคมอี ื่นๆ ตอ้ งระบใุ หช้ ดั เจน 5 การวเิ คราะห์ขอ้ มูล (Data Analysis) วิเคราะห์ข้อมูลในทางสถิติตามแผนการทดลอง เปรียบเทียบค่าเฉล่ียโดยวิธี DMRT และเก็บข้อมูล ดิบไวเ้ พอ่ื ใชใ้ นการตรวจสอบหากมคี วามจาเปน็ 6 ผลการทดลองและวจิ ารณ์ผลการทดลอง (Result and discussion) 6.1 ใหแ้ สดงผลการทดลองในเชงิ ปรมิ าณ (Quantitative) 6.2 มีรปู ภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกต่างของการใช้กบั ไมใ่ ชส้ ารฯ 6.3 ให้แสดงผลสหสัมพันธ์ (Correlation) หรือปฏสิ ัมพนั ธ์ (Interaction) ของสารฯทใี่ ช้และ สภาพแวดล้อม (กรณที ผ่ี ลการทดลอง ไมส่ อดคล้องกัน) 87

แผนการทดลองประสทิ ธิภาพสารควบคุมการเจริญเตบิ โตกรดอลั ฟา-แนฟทลิ อะซติ ิก (Alpha-naphthylacetic acid) ...... % [ชื่อการค้า] เพอ่ื เพิ่มสัดสว่ นดอกเพศเมยี และผลผลติ ในแตงกวา 1. ชนดิ ของสาร (Product) คณุ สมบตั ิและการใช้ประโยชน์ของสารฯรวมทงั้ ข้อมลู อ้างองิ (ref.) ทมี่ ีการใช้กบั พืชท่จี ะทาการ ทดลอง 2. สภาพการทดลอง (Experimental Conditions) 2.1 พชื แตงกวาพนั ธ์ุ ...... 2.2 สถานที่ จังหวัดกาญจนบุรี หรอื ปทมุ ธานี (จานวน 2 การทดลอง) 2.3 ระยะเวลา เดอื นพฤษภาคม 2559 - เมษายน 2561 2.4 การวางแผนการทดลอง Randomized Complete Block Design มี 7 กรรมวิธี 2.4.1 การจดั Block ใช้สภาพความแตกต่างของพ้ืนท่ี เชน่ ความลาดชนั ความอดุ มสมบรู ณ์ของดนิ 2.4.2 การปฏิบัตทิ างเขตกรรมพ้ืนฐาน (Basal treatment) ได้แก่ การเตรียมดิน ใส่ปุ๋ย การให้น้า การ ป้องกันกาจดั ศัตรูพืช ฯลฯ ต้องปฏิบัติเหมือนกันทงั้ แปลง 2.4.3 การปอ้ งกนั การปนเปื้อนของสารทดลอง (Drifting Effect) ใชต้ น้ คน่ั กลาง หรือ แถวป้องกนั (Guard row) หรือฉากป้องกนั (Screen) 2.4.4 ขนาดหน่วยทดลองย่อย พื้นทีป่ ลกู ไม่น้อยกวา่ 24 ตารางเมตร (4 x 6 เมตร) และ พนื้ ทีเ่ กบ็ ขอ้ มูลไม่น้อยกวา่ 10 ตารางเมตร 2.5 จานวนซา้ 4 ซา้ 2.6 ระยะปลูก ปลกู แตงกวาจานวน 4 แถว ๆ ละ 12 หลมุ ๆ ละ 1 ตน้ รวม 48 ต้น/แปลงยอ่ ย ระยะแถว 1 เมตร ระยะต้น 0.5 เมตร 3. กรรมวธิ ีการใช้ (Application of Treatments) 3.1 สารควบคุมการเจริญเตบิ โตของพืชที่ใช้ : กรดอลั ฟา-แนฟทิลอะซติ ิก (Alpha-naphthylacetic acid) ....% [ชอื่ การคา้ ] 3.2 สารควบคุมการเจริญเตบิ โตของพืชทใ่ี ช้เปรียบเทยี บ: กรดอลั ฟา-แนฟทิลอะซิติก (Alpha-naphthylacetic acid) ...... % [ชือ่ การคา้ ของสารเปรยี บเทยี บ] 3.3 แปลงทไ่ี มใ่ ช้สารเพ่ือเปรยี บเทยี บ (พ่นนา้ เปลา่ ) 3.4 วิธีการใช้ 88

3.4.1 กรรมวิธีทดลอง อัตราการใช้ อตั ราสารออกฤทธิ์ (มล. ต่อนา้ 20 ลิตร) (ppm) กรรมวิธี 10 25 1. Alpha-naphthylacetic acid ...... % [ชอ่ื การคา้ ] 50 2. .... 75 3. .... 100 4. .... 50 5. .... 6. Alpha-naphthylacetic acid ...... % [ชื่อการค้าของ - สารเปรยี บเทียบ] 7. control (พน่ นา้ เปล่า) 3.4.2 วิธปี ฏิบัติ - เตรียมแปลงปลูกไถดินลกึ 20-30 เซนตเิ มตร ตากแดดท้ิงไว้ 7-10 วนั ใส่ปุ๋ยคอกในอัตรา 20- 30 กิโลกรัม/ไร่ และปุ๋ยสูตร 15-15-15 รองก้นหลุม อัตรา 30-50 กิโลกรัม/ไร่ ก่อนปลูก และคลุมแปลงด้วยพลาสติกเพื่อป้องกันการสูญเสียความช้ืนเพื่อลดการระบาดของแมลง สว่ นการพรวนดินและใสป่ ุย๋ 3 ครัง้ คอื ครั้งท่ี 1 เม่ือแตงอายุได้ 7-10 วัน คร้ังท่ี 2 อายุ 15 วัน คร้งั ที่ 3 เมื่ออายุ 20-24 วัน อตั รา 20-30 กโิ ลกรัม/ไร่ - การปลูกโดยหยอดเมล็ดลงหลุมโดยตรง โดยหยอดหลุมละ 1-2 ต้น ใชว้ ธิ กี ารปลูกแบบขน้ึ ค้าง ระหว่างต้น 40-50 เซนติเมตร ระหว่างแถว 80-100 เซนติเมตร - พรวนดินและใส่ปุ๋ย 3 ครงั้ คือ ครั้งท่ี 1 เมอื่ แตงอายุได้ 7-10 วัน คร้งั ที่ 2 อายุ 15 วนั ครั้งที่ 3 เมอ่ื อายุ 20-24 วัน อัตรา 20-30 กิโลกรมั /ไร่ - เรมิ่ พน่ สารทดลองตามอัตราทกี่ าหนด ครัง้ แรกเมื่อแตงกวามีอายุ 30 วัน หรอื มีใบจริง 5 ใบ และพ่นติดต่อกันทุก 4 วัน รวม 5 ครั้ง ดว้ ยเครื่องพ่นสารชนิดเคร่อื งยนต์สะพายหลัง โดยมี การปอ้ งกันระหวา่ งการพ่นสารเคมี 4. วธิ เี ก็บข้อมลู การทดลอง (Data Assessments) 4.1 การเจริญเติบโต วัดความสูงของต้นเม่อื แตงกวาอายุ 30, 40 และ 50 วนั โดยสมุ่ วดั ความสูงจากตน้ แตงกวาที่เป็นตวั แทนจานวน 10 ตน้ ต่อแปลงยอ่ ย 4.2 จานวนดอกตัวผแู้ ละตัวเมีย จานวน 20 ตน้ ต่อแปลงย่อย โดยนับจานวนจากแถวกลาง แถวละ 10 ต้น โดยเว้นหวั ท้ายแปลงด้านละ 1 ต้นและ ทาเครอื่ งหมายไว้ที่ดอกเพ่ือตรวจนบั จานวนดอกทีม่ ีการ 89

พฒั นา ตรวจนับดอกทกุ ๆ 4 วนั ประมาณ 20 ครัง้ การคานวณหาเปอร์เซน็ ต์ดอกเพศเมยี ในแตล่ ะ กรรมวิธีดงั นี้ % ดอกเพศเมยี = จานวนดอกเพศเมยี x 100 จานวนดอกทั้งหมด 4.3 ผลผลิตแตงกวา เก็บเกี่ยวผลผลติ จากสองแถวกลางเว้นต้นหัวและท้ายแปลง นบั จานวนและช่ัง น้าหนกั ผลผลิตรวมและผลผลิตทไ่ี ดม้ าตรฐาน 4.4 คณุ ภาพของผลผลิต วัดความกว้าง ความยาว และความหนาเน้อื ของผลแตงกวาในแต่ละกรรมวธิ ี ของการเกบ็ ผลผลิตในแตล่ ะครั้ง โดยสุ่มวดั จากแตงกวาที่เป็นตวั แทนจานวน 10 ผลต่อแปลงยอ่ ย 4.5 อาการผิดปกติของตน้ แตงกวาอนั เกดิ จากการใช้สารควบคุมการเจรญิ เติบโต โดยนบั จานวนต้นท่ี แสดงอาการผิดปกติที่เกดิ กับยอด ใบ และดอก หากเกดิ อาการผดิ ปกติจนสามารถแบง่ ระดบั ได้ ชัดเจน จะแบ่งระดบั และให้คะแนนความผดิ ปกตทิ ่เี กดิ ขึ้น 4.6 ข้อมลู พน้ื ทปี่ ลูก : สถานท่ปี ลูก ฤดูกาลปลกู การเตรียมแปลงปลกู วธิ ีการปลูก ระยะปลูก และการใช้ สารเคมีอ่ืนๆ ต้องระบุให้ชดั เจน 5 การวเิ คราะหข์ อ้ มูล (Data Analysis) วิเคราะห์ข้อมูลในทางสถิติตามแผนการทดลอง เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยโดยวิธี DMRT และเก็บข้อมูล ดบิ ไว้เพอื่ ใช้ในการตรวจสอบหากมีความจาเปน็ 6 ผลการทดลองและวิจารณผ์ ลการทดลอง (Result and discussion) 6.1 ใหแ้ สดงผลการทดลองในเชิงปริมาณ (Quantitative) 6.2 มีรปู ภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกต่างของการใช้กับไม่ใช้สารฯ 6.3 ให้แสดงผลสหสัมพันธ์ (Correlation) หรือปฏสิ มั พันธ์ (Interaction) ของสารฯทใ่ี ชแ้ ละ สภาพแวดลอ้ ม (กรณีทผ่ี ลการทดลอง ไมส่ อดคลอ้ งกนั ) 90

แผนการทดสอบประสทิ ธภิ าพสารควบคุมการเจริญเติบโต โซเดยี ม ออร์โท-ไนโตรฟีโนเลต (sodium ortho-nitrophenolate) + โซเดียม พารา-ไนโตรฟโี นเลต (sodium para-nitrophenolate) + โซเดียม-5-ไนโตรกวั เอียโคเลต (sodium-5-nitroguaiacolate) 0.6%+0.9%+0.3% W/V SL [ชอ่ื การค้า] เพอ่ื เพ่มิ ผลผลติ แตงกวา 1. ชนดิ ของสาร (Product) คณุ สมบตั ิและการใชป้ ระโยชน์ของสารฯรวมท้งั ข้อมูลอ้างอิง (ref.) ที่มีการใช้กับพชื ท่ีจะทาการ ทดลอง 2. สภาพการทดลอง (Experimental Conditions) 2.1 พืช แตงกวาพันธุ์ ...... 2.2 สถานท่ี จงั หวัดกาญจนบุรี หรือ ปทมุ ธานี (จานวน 2 การทดลอง) 2.3 ระยะเวลา เดอื นพฤษภาคม 2559 - เมษายน 2561 2.4 การวางแผนการทดลอง Randomized Complete Block Design มี 7 กรรมวธิ ี 2.4.1 การจัด Block ใชส้ ภาพความแตกตา่ งของพืน้ ที่ เชน่ ความลาดชัน ความอดุ มสมบูรณ์ของดิน 2.4.2 การปฏบิ ตั ิทางเขตกรรมพื้นฐาน (Basal treatment) ได้แก่ การเตรียมดิน ใส่ปุ๋ย การให้น้า การ ปอ้ งกันกาจดั ศตั รูพืช ฯลฯ ตอ้ งปฏบิ ัติเหมือนกันทงั้ แปลง 2.4.3 การปอ้ งกนั การปนเป้ือนของสารทดลอง (Drifting Effect) ใช้ต้นค่นั กลาง หรือ แถวป้องกัน (Guard row) หรือฉากป้องกนั (Screen) 2.4.4 ขนาดหน่วยทดลองยอ่ ย พืน้ ทีป่ ลูกไม่นอ้ ยกว่า 24 ตารางเมตร (4 x 6 เมตร) และ พน้ื ทีเ่ กบ็ ข้อมูลไม่น้อยกว่า 10 ตารางเมตร 2.5 จานวนซา้ 4 ซา้ 2.6 ระยะปลกู ปลูกแตงกวาจานวน 4 แถว ๆ ละ 12 หลมุ ๆ ละ 1 ตน้ รวม 48 ตน้ /แปลงยอ่ ย ระยะแถว 1 เมตร ระยะตน้ 0.5 เมตร 3. กรรมวิธีการใช้ (Application of Treatments) 3.1 สารควบคุมการเจริญเตบิ โตของพชื ทีใ่ ช้ : โซเดียม ออร์โท-ไนโตรฟีโนเลต (sodium ortho-nitrophenolate) + โซเดยี ม พารา-ไนโตรฟีโนเลต (sodium para-nitrophenolate) + โซเดยี ม-5-ไนโตรกัวเอยี โคเลต (sodium-5-nitroguaiacolate) 0.6%+0.9%+0.3% W/V SL [ช่ือการคา้ ] 3.2 สารควบคุมการเจริญเติบโตของพชื ที่ใชเ้ ปรียบเทยี บ: : โซเดยี ม ออรโ์ ท-ไนโตรฟโี นเลต (sodium ortho-nitrophenolate) + โซเดยี ม พารา-ไนโตรฟีโนเลต (sodium para-nitrophenolate) + 91

โซเดยี ม-5-ไนโตรกัวเอยี โคเลต (sodium-5-nitroguaiacolate) 0.6%+0.9%+0.3% W/V SL [ชอ่ื การค้า] 3.3 แปลงท่ีไมใ่ ชส้ ารเพ่อื เปรยี บเทยี บ (พ่นนา้ เปลา่ ) 3.4 วธิ ีการใช้ 3.4.1 กรรมวิธีทดลอง กรรมวธิ ี อัตราการใช้ อัตราสารออกฤทธ์ิ (มล. ต่อน้า 20 ลิตร) (ppm) 1. โซเดียม ออร์โท-ไนโตรฟีโนเลต (sodium ortho- 3 nitrophenolate) + โซเดียม พารา-ไนโตรฟีโนเลต (sodium para-nitrophenolate) + โซเดียม-5-ไนโตรกัวเอีย 5 โคเลต (sodium-5-nitroguaiacolate) 0.6%+0.9%+0.3% 10 W/V SL [ช่อื การค้า] 15 20 2. .... 10 3. .... 4. .... 5. .... 6. โซเดียม ออร์โท-ไนโตรฟีโนเลต (sodium ortho- nitrophenolate) + โซเดียม พารา-ไนโตรฟีโนเลต (sodium para-nitrophenolate) + โซเดียม-5-ไนโตรกัวเอีย โคเลต (sodium-5-nitroguaiacolate) 0.6%+0.9%+0.3% W/V SL [ช่ือการค้าของสารเปรียบเทียบ] - 7. control (พ่นน้าเปล่า) 3.4.2 วธิ ปี ฏิบัติ - เตรียมแปลงปลกู ไถดนิ ลกึ 20-30 เซนติเมตร ตากแดดท้ิงไว้ 7-10 วัน ใสป่ ๋ยุ คอกในอัตรา 20- 30 กิโลกรัม/ไร่ และปุ๋ยสูตร 15-15-15 รองก้นหลุม อัตรา 30-50 กิโลกรัม/ไร่ ก่อนปลูก และคลุมแปลงด้วยพลาสติกเพ่ือป้องกันการสูญเสียความช้ืนเพื่อลดการระบาดของแมลง ส่วนการพรวนดินและใสป่ ุ๋ย 3 ครั้ง คือ ครง้ั ที่ 1 เม่ือแตงอายุได้ 7-10 วัน ครั้งที่ 2 อายุ 15 วัน ครงั้ ท่ี 3 เมอ่ื อายุ 20-24 วนั อตั รา 20-30 กิโลกรัม/ไร่ - การปลกู โดยหยอดเมลด็ ลงหลุมโดยตรง โดยหยอดหลมุ ละ 1-2 ต้น ใชว้ ธิ กี ารปลกู แบบขึ้น คา้ ง ระหวา่ งต้น 40-50 เซนติเมตร ระหวา่ งแถว 80-100 เซนตเิ มตร - พรวนดินและใสป่ ยุ๋ 3 ครง้ั คือ คร้งั ท่ี 1 เมื่อแตงอายไุ ด้ 7-10 วนั ครง้ั ท่ี 2 อายุ 15 วนั ครั้งที่ 3 เม่ืออายุ 20-24 วนั อัตรา 20-30 กโิ ลกรัม/ไร่ 92

- เริ่มพ่นสารทดลองตามอัตราที่กาหนด คร้งั แรกเม่ือแตงกวามีอายุ 15 วัน และพ่นติดต่อกันทกุ 5 วนั รวม 7 ครงั้ ด้วยเครื่องพ่นสารชนดิ เครื่องยนตส์ ะพายหลัง โดยมีการป้องกนั ระหว่างการ พน่ สารเคมี 4. วิธีเกบ็ ข้อมูลการทดลอง (Data Assessments) 4.1 การเจริญเติบโต วัดความสูงของต้นเมือ่ แตงกวาอายุ 30, 40 และ 50 วันโดยสุ่มวัดความสงู จากตน้ แตงกวาทเ่ี ป็นตวั แทนจานวน 10 ต้นต่อแปลงย่อย 4.2 จานวนดอกตัวผูแ้ ละตวั เมีย จานวน 20 ต้นต่อแปลงยอ่ ย โดยนับจานวนจากแถวกลาง แถวละ 10 ต้น โดยเว้นหัวทา้ ยแปลงดา้ นละ 1 ตน้ และทาเคร่ืองหมายไวท้ ่ีดอกเพ่ือตรวจนับจานวนดอกท่ีมกี าร พฒั นา ตรวจนบั ดอกทุกๆ 5 วัน คานวณหาเปอร์เซน็ ต์ดอกเพศเมียในแต่ละกรรมวธิ ดี งั น้ี % ดอกเพศเมยี = จานวนดอกเพศเมยี x 100 จานวนดอกท้งั หมด 4.3 ผลผลติ แตงกวา เก็บเกี่ยวผลผลิตจากสองแถวกลางเวน้ ต้นหวั และท้ายแปลง นบั จานวนและชงั่ น้าหนักผลผลิตรวมและผลผลิตท่ีได้มาตรฐาน 4.4 คุณภาพของผลผลิต วัดความกว้าง ความยาว และความหนาเนื้อของผลแตงกวาในแต่ละกรรมวธิ ี ของการเกบ็ ผลผลิตในแตล่ ะครง้ั โดยสุ่มวดั จากแตงกวาที่เปน็ ตวั แทนจานวน 10 ผลตอ่ แปลงยอ่ ย 4.5 อาการผิดปกตขิ องต้นแตงกวาอันเกิดจากการใชส้ ารควบคุมการเจรญิ เติบโต โดยนับจานวนต้นท่ี แสดงอาการผิดปกติทีเ่ กดิ กบั ยอด ใบ และดอก หากเกดิ อาการผิดปกติจนสามารถแบง่ ระดบั ได้ ชัดเจน จะแบง่ ระดบั และใหค้ ะแนนความผิดปกติท่ีเกดิ ข้ึน 4.6 ขอ้ มลู พืน้ ที่ปลูก : สถานท่ปี ลูก ฤดูกาลปลกู การเตรยี มแปลงปลูก วิธีการปลกู ระยะปลกู และการใช้ สารเคมีอื่นๆ ตอ้ งระบใุ หช้ ัดเจน 5 การวิเคราะหข์ อ้ มลู (Data Analysis) วิเคราะห์ข้อมูลในทางสถิติตามแผนการทดลอง เปรียบเทียบค่าเฉล่ียโดยวิธี DMRT และเก็บข้อมูล ดิบไวเ้ พอื่ ใชใ้ นการตรวจสอบหากมีความจาเป็น 6 ผลการทดลองและวิจารณ์ผลการทดลอง (Result and discussion) 6.1 ให้แสดงผลการทดลองในเชงิ ปริมาณ (Quantitative) 6.2 มีรูปภาพประกอบการทดลองแสดงความแตกต่างของการใช้กบั ไม่ใชส้ ารฯ 6.3 ให้แสดงผลสหสัมพันธ์ (Correlation) หรือปฏสิ มั พันธ์ (Interaction) ของสารฯท่ีใช้และ สภาพแวดลอ้ ม (กรณที ี่ผลการทดลอง ไมส่ อดคลอ้ งกัน) 93

แผนการทดลองประสิทธภิ าพสารควบคมุ การเจริญเติบโต โซเดียม ออรโ์ ท-ไนโตรฟีโนเลต (sodium ortho-nitrophenolate) + โซเดยี ม พารา-ไนโตรฟีโนเลต (sodium para-nitrophenolate) + โซเดียม-5-ไนโตรกัวเอียโคเลต (sodium-5-nitroguaiacolate) 0.6%+0.9%+0.3% W/V SL [ชือ่ การค้า] เพ่ือเพม่ิ ผลผลติ พรกิ 1. ชนิดสาร (Product) คุณสมบัติและการใช้ประโยชน์ของสารฯรวมท้ังข้อมูลอ้างอิง (ref.) ที่มีการใช้กับพืชที่จะทาการ ทดลอง 2. สภาพการทดลอง (Experimental Conditions) 2.1 พชื พริก พนั ธุ์…. 2.2 สถานท่ี จงั หวดั กาญจนบุรี หรือ ปทมุ ธานี (จานวน 2 การทดลอง) 2.3 ระยะเวลา ระหวา่ งเดอื น พฤษภาคม 2559 – เมษายน 2561 2.4 การวางแผนการทดลอง แบบ Randomized Complete Block Design มี 6 กรรมวธิ ี 2.4.1 การจัด Block ให้ใช้พืชทีม่ คี วามอุดมสมบรู ณข์ องต้นใกล้เคียงกนั หรืออายตุ ้นเท่าๆกัน 2.4.2 การปฏิบตั ทิ างเขตกรรมพ้ืนฐาน (Basal treatment) ไดแ้ ก่ ใส่ปยุ๋ การใหน้ ้า การปอ้ งกนั กาจัด ศัตรพู ืช ฯลฯ ต้องปฏิบตั ิเหมือนกันทั้งแปลง 2.4.3 ต้องมกี ารป้องกันการปนเปื้อนของสารทดลอง (Drifting Effect) โดยใช้ Guard row หรือ ฉากป้องกนั (Screen) 2.4.4 ขนาดแปลงยอ่ ย 20 ตารางเมตร มีต้นพริกอยา่ งนอ้ ย 30 ต้นตอ่ แปลงย่อย 2.5 จานวนซา้ จานวน 4 ซา้ 2.6 ระยะปลกู ระหว่างต้น 0.5 เมตร ระหว่างแถว 1.2 เมตร 3. กรรมวิธกี ารใช้ (Application of Treatments) 3.1 สารควบคมุ การเจริญเติบโตของพชื ทใ่ี ช้ : โซเดียม ออร์โท-ไนโตรฟีโนเลต (sodium ortho-nitrophenolate) + โซเดียม พารา-ไนโตรฟีโนเลต (sodium para-nitrophenolate) + โซเดียม-5-ไนโตรกัวเอียโคเลต (sodium-5-nitroguaiacolate) 0.6%+0.9%+0.3% W/V SL [ชอื่ การค้า] 3.2 สารควบคุมการเจริญเตบิ โตของพืชทใี่ ชเ้ ปรยี บเทยี บ: : โซเดียม ออร์โท-ไนโตรฟโี นเลต (sodium ortho-nitrophenolate) + โซเดียม พารา-ไนโตรฟีโนเลต (sodium para-nitrophenolate) + โซเดียม-5-ไนโตรกัวเอยี โคเลต (sodium-5-nitroguaiacolate) 0.6%+0.9%+0.3% W/V SL [ช่ือการค้า] 94