ໝາຍເຖງິ ຂອບເຂດອານາຈັກຫວງພະບາງໃນເມົ່ອກ່ອນ, ພວກເຂົາໄດ້ຈັດໃຫ້ເປັນເຂດອາລັກຂາຂອງຟຣ່ົັງເຊິົ່ງມເີ ຈ້ົາັ ຊວີ ິດ ສກັ ກະລິນ ເປັນຜປູ້ ົກຄອງ, ແຕຸ່ກຢໃູຸ່ ຕກ້ ານຄວບຄມບົງການ ຂອງ ບູໂຢສ ຜສູ້ າເລດັ ລາຊະການຟຣງັ່ົ ຢຸູ່ລາວ. ພາກໃຕ້ ນັບແຕ່ແຸ ຂວງວຽງຈນັ ລງົ ໄປຮອດຊາຍແດນກາປເູ ຈຍແມນຸ່ ຈັດເປັນເຂດເມອງຂຶັ້ນໂດຍກົງ. ຕອບ3: ປີ ຄ.ສ 1899 ຟຣງັົ່ ໄດຈ້ ັດເອົາປະເທດລາວເຂັ້ົາເປັນແຄ້ວນທີ 5 ຂອງສະຫະພັນອິນດູຈີນຟຣົັ່ງ. ໃນໄລຍະນເັີ້ ອງທົ່ີປະຊາຊນົ ລາວໄດ້ຕ່ົສູທ້ ວງໃຫຟ້ ຣົ່ງັ ທ້ອນໂຮມປະເທດລາວ ໃຫເ້ ປັນເອກະພາບ ແລະ ເອາົ ວຽງຈັນເປັນນະຄອນຫວງ. ສະນນັ້ ຟຣົງ່ັ ໄດ້ທອ້ ນໂຮມສອງພາກ ( ພາກເໜອ ແລະ ພາກໃຕ້ ) ເຂາັ້ົ ກັນ. ໃນປີ ຄ.ສ 1899 ຟຣັົ່ງໄດ້ຈັດແບງຸ່ ການ ປົກຄອງລາວອອກເປນັ ສອງສວ່ ນຄ: ສ່ວນກາງ ແລະ ສ່ວນທ້ອງຖ່ົິນ ເພອ່ົ ໃຫຖ້ ກກັບລກັ ສະນະເປັນລັດ ຫ ເປັນແຄ້ວນໜ່ງົຶ ທົີ່ຄກນັ ກບັ ແຄ້ວນອົ່ນໆຂອງສະຫະພັນອນິ ດູຈີນ. ອານາດການປົກຄອງສ່ວນກາງຂອງແຄ້ວນລາວນີ້ັ. ນອກຈາກແຂວງຫວງພະບາງທ່ມີົ ີສິດພິເສດເປັນເຂດອາລກັ ຂາຂອງຟຣົັ່ງແລ້ວ, ພວກເຂາົ ຖວາ່ ແຄ້ວນລາວເປັນຫົວເມອງຂ້ັຶນ ຫ ອານານິຄມົ ; ທັງໝົດແຄ້ວນລາວແມຸ່ນຢຸູ່ໃຕ້ການບັນຊາຂອງຜູ້ສາເລດັ ລາຊະການຟຣັ່ົງ ປະຈາແຄວ້ ນລາວ, ເຊົ່ິງຖວາ່ ເປັນຜູ້ທີມົ່ ີອານາດສງູ ສດ, ສູງກວ່າເຈັົ້າຊີວດິ ລາວ ທົ່ີປະຈາຢຫຸູ່ ວງ ພະບາງອີກ. ຜູ້ສາເລັດລາຊະການປະຈາແຄ້ວນລາວ ມີສະພາທີ່ົປຶກສາທາງລັດຖະການຄ: ສະພາທີົ່ປຶກສາຄົນພ້ັນເມອງ, ນອກນີັ້ ຍັງມີອະນສະພາ ແລະ ຄະນະກາມະການຕ່າງໆ ທີ່ົ ປກຶ ສາທາງວິຊາການເຊົ່ັນ: ອະນສະພາການຄາ້ , ອະນສະພາການກະເສດ, ຄະນະກາມະການເຕກັ ນິກ... ຕອບ4: ພກົ່ ະດວດເປັນຄົນທອ້ ງຖ່ິນົ ເມອງພນີ ແຂວງ ສະຫວນັ ນະເຂດ ມີຊົ່ແທວ້ ່າ: ອາຢີ, ເປັນຄົນຊນົ ເຜາົ່ ລາວເທງິ , ພຂົ່ ອງລາວຊວ່ົ ່າ ອາຍົງ ແລະ ແມ່ຊຸ ່ົ ນາງ ບນທມົ , ເນົ່ອງຈາກວ່າ ອາຍມີ ລີ ູກຊາຍຊ່ກົ ະດວດ ( ລກູ ຜູ້ທົີ່ 2 ) ທີົຕ່ ດິ ຕາມການເຄອົ່ ນໄຫວລາວຈງິົ່ ເອນັ້ີ ວາ່ ພົກ່ ະດວດ ພົ່ກະດວດໄດ້ເລົີ່ມການເຄົ່ອນໄຫວຕ່ົຕ້ານຟຣ່ົັງຢູຸ່ເມອງພີນ ດ້ວຍການປກລະດົມຂົນຂວາຍໃຫ້ລກຂ້ັຶນຕົ່ສູ້ກັບຟຣັົ່ງ, ຕົ່ມາລາວຈ່ຶົງຖກຈັບ. ສະນັ້ນ, ເພ່ົິນໄດ້ພາລູກຊາຍລົບໜິໄປ ເຄົ່ອນໄຫວຢູຸ່ເຂດເມອງຈາພອນ. ຢຸູ່ທີ່ົນັີ້ພົ່ກະດວດໄດ້ຈັດຕ້ັງຂະບວນ ຜູ້ມີບນ ໂດຍມີຍາທ່ານແກ້ວເປັນທ່ີົປຶກສາຂະບວນດ່ັົງກ່າວໄດ້ຮັບການຮ່ວມມຈາກຫາຍຊົນເຜ່ົາ, ພາຍຫັງ ເຝິກແອບ ແລະ ກະກຽມຮຽບຮ້ອຍແລ້ວ, ມາຮອດເດອນ ພຶດສະພາ ຄ.ສ 1901 ຂະບວນດັງົ່ ກາ່ ວໄດ້ເປີດສາກບກໂຈມຕຟີ ຣ່ງົັ ຢຶດເອົາໂຮງໄປສະນີ ແລະ ຄ້າຍທະຫານຟຣ່ົັງຢຸູ່ ເມອງ ສອງຄອນ ເຮັດໃຫ້ທະຫານຟຣັົ່ງຖກບາດເຈັບ ແລະ ລ້ົັມຕາຍຫວງຫາຍສົມຄວນ. ພາຍຫັງຢຶດເອົາ ເມອງ ສອງຄອນໄດ້ແລ້ວ, ພ່ົກະດວດໄດ້ປັບປງກາລັງເພ່ົອກຽມບກຍຶດເອົາເມອງ ສະຫວັນນະເຂດ. ສະນັ້ນ, ຟຣັ່ົງຈຶ່ົງໄດ້ສັົ່ງໃຫ້ທະຫານກອງປາບປາມຈາກເຂດໃຕຂ້ ອງຫວຽດນາມ ແລະ ພາກກາງຂອງຫວຽດນາມມາສົມທົບກັບກາລັງຢຸູ່ຕົວ ເມອງສະຫວັນນະເຂດ ເພົ່ອປາບຂະບວນດັົ່ງກາ່ ວ. ມາໃນວັນທົ່ີ 19 ເມສາ ຄ.ສ 1902 , ຂະບວນການຂອງພົ່ກະດວດ ໄດ້ປິດລ້ອມຕົວເມອງສະຫວັນນະເຂດ ໂຈມຕຫີ ້ອງການແຂວງ, ທາລາຍໂຮງໄປສະນີແຂວງ ຈາກນັ້ນກປິດ ລ້ອມຄ້າຍທະຫານຟຣ່ົັງຢູຸ່ໃຈກາງ ເມອງ ສະຫວັນນະເຂດ, ຟຣົ່ັງມີຄາສ່ົັງໃຫ້ທະຫານ 1 ກອງ ຈາກພາກໃຕ້ຫວຽດນາມມາຕສີ ົມທົບອີກ, ການສູ້ຮົບກັນຄັ້ງນີັ້ເຮັດໃຫກ້ າລັງຕ່ົສູ້ຂອງພ່ົ ກະດວດເສຍຊີວິດປະມານ 200 ກວ່າຄົນ. ພ່ົກະດວດໄດ້ນາກາລັງຫົບໜີໄປເຄົ່ອນໄຫວຢູຸ່ເຂດເຊໂປນແຕຸ່ກ່ົຖກກາລັງຂອງທະຫານຕິດຕາມອີກ; ສະນ້ັນເພ່ົີນຈົ່ງໄດ້ນາຂະບວນການ ດົ່ງັ ກາ່ ວກັບໄປເຄ່ອົ ນໄຫວຢູດຸ່ ົງຄາສດີ າ (ເມອງແກງ້ ກອກ) ຢທູຸ່ ່ນີົ ັ້ີເອງພ່ກົ ະດວດພອ້ ມດ້ວຍກາລງັ ໄດ້ຖກປດິ ລອ້ ມ ແລະ ຖກໂຈມຕຢີ າຸ່ ງໜກັ ສດທາ້ ຍພົ່ກະດວດພອ້ ມດວ້ ຍທະຫານຂອງ ເພ່ົີນປະມານ 300 ຄນົ ໄດ້ຖກຈບັ ແລະ ນາໄປປະຫານຊວີ ດິ , ຂະບວນການດັ່ງົ ກ່າວກົສ່ ີັ້ນສດລງົ . ຕອບ5: ພ້ອມກັບຂະບວນການຕົ່ສູ້ຂອງປະຊາຊົນຢຸູ່ສະຫວັນນະເຂດ, ຢຸູ່ພາກໃຕ້ກົ່ມີຂະບວນການຕ່ົສູ້ຕ້ານຝຣ່ົັງທີົ່ນາພາໂດຍ ອົງແກ້ວ. ຂະບວນການຕົ່ສູ້ດັົ່ງກ່າວມີຂອບເຂດ ກວ້າງຂວາງນັບຕັ້ງແຕຸ່ເຂດສາຍພູຫວງຮອດຝ່ົັງຂວາແມຸ່ນາ້ັ ຂອງ (ແຂວງອບົນປະເທດໄທ) ແຕໃຸ່ ຈກາງຂອງຂະບວນຕົ່ສູ້ນ້ັີ ແມຸ່ນເຂດພູພຽງບລິເວນ. ການຕ່ົສູ້ໄດເ້ ປີດສາກໂດຍການບກ 49
ໂຈມຕຄີ ້າຍທະຫານຝຣັົ່ງໃນວັນທົີ່ 5 ເມສາ 1901 ຢູຸ່ເມອງທ່າແຕງ (ແຂວງສາລະວນັ )ແລະ ຢຸູ່ກອງກະຕູເປນັ ຜົນສາເລັດ. ຂະບວນດ່ັົງກ່າວກຍົິ່ງຂະຫຍາຍຕົວ ແລະ ສບຕ່ົບກຕຄີ ້າຍ ທະຫານຝຣ່ົັງຢຸູ່ຫາຍແຫຸ່ງ ຢູຸ່ບ້ານກະເຊາະ ( 6/ 1901 ), ຢູຸ່ບ້ານຕາເຊຍ(7/ 1901), ຢຸູ່ເຊປຸ່ຽນ ແຂວງ ອັດຕະປ ( 8/ 1901 ), ຢຸູ່ກະປ ( 11/ 1901 ), ຈາກນັ້ນຂະບວນການ ຕົ່ສ້ກູ ໄດ້ຂະຫຍາຍຖານທີໝ່ົ ້ັນຢູຸ່ຫາຍຈດຄ ໜອງເມັກ ( ພພູ ຽງບລເິ ວນ ), ພູກະແຕ ແລະ ໜອງບກົ ( ສາລະວັນ ), ເຂດຝ່ງົັ ຊ້າຍຂອງເຊກອງ, ສາຍພູຫວງ ແລະ ທົງ່ ຫວາຍ. ມາເຖິງ ເດອນຕລາ ຄ.ສ 1901ພວກຟຣ່ົງັ ກໄດ້ເລົີ່ມປາບປາມຂະບວນ ການຕ່ົສູ້ສ່ົງກາລງັ ທະຫານ ໄປກວດລ້າງຖານທ່ີົໝັ້ນຂອງຂະບວນການຕສົ່ ູ້ ແຕກຸ່ າລັງທະຫານຂອງພວກເຂົາຖກສະກັດ ລັດຕີລຽນຕິດຮອດ ເດອນ ທັນວາ ທະຫານຟຣົັ່ງ ຈ່ົງໄປຮອດທ່ີົໜ້ັນໜອງບົກ, ການຕົ່ສູ້ແກຸ່ຍາວ ເຖິງ 3 ເດອນ. ມາຮອດເດອນ ມີນາ ຄ.ສ 1902 ທະຫານຟຣົັ່ງໄດ້ບກໂຈມຕີເຂັ້ົາ ເຂດທີົ່ໝ້ັນກອງກະຕູ. ສະນັ້ນ, ອງົ ແກ້ວຈົ່ງໄດ້ນາຂະບວນຫົບໜີໄປ ເຄົ່ອນໄຫວບກຕີແບບກອງຫອນຢຸູ່ເຂດອົ່ນ, ການປະທະກັນໄດ້ສບຕ່ຮົ ນແຮງ ໂດຍສະເພາະແມຸ່ນກາລັງທົີ່ນາພາ ໂດຍອງົ ທອງ ( ອງົ ເປຍ ) ໄດ້ຫອນບກຕີເພົອ່ ບ່ົັນທອນກາລັງທະຫານຟຣງ່ົັ ເປນັ ເວລາ 2 ປີ ຢູຸ່ເຂດພູກະແຕຫາທົ່ງຫວາຍ. ຕົກມາຮອດ ປີ ຄ.ສ 1904 ຟຣັງົ່ ໄດມ້ ີນະໂຍບາຍແບຸ່ງແຍກ ບນັ ທອນກາລັງຕົ່ສູ້ຂອງປະຊາຊົນເຂດໃຕ້ຄ ພວກເຂົາໄດ້ຕັດແບຸ່ງເອົາ ແຂວງ ຊຽງແຕງ ແລະ ແສນປາງໄປຂນ້ຶັ ກັບກາປູເຈຍ ຕັດແບຸ່ງເອົາ ເມອງ ກອງຕູມ, ບ້ານ ແມຸ່ທວດ ແລະ ດາກ ລກັ ໄປຂນັ້ຶ ກບັ ຫວຽດນາມໃຕ້. ກດິ ຈະກາ 2 -ຄູແບງຸ່ ນັກຮຽນອອກເປນັ ກຸມ່ ຕາມຄວາມເໝາະສມົ - ຄຕູ ັ້ງຄາຖາມໃຫ້ນັກຮຽນຄັ້ນົ ຄິດໂດຍອງີ ໃສຸກ່ ານຮຽນຜາ່ ນມາດົ່ັງນ:ີັ້ 1. ຂະບວນການຕົ່ສຂູ້ ອງປະຊາຊົນວຽງຈັນໃຕກ້ ານນາພາຂອງນາຍຄູຄາ ( ຄ.ສ 1920 )ມຄີ ແນວໃດ? 2.ຂະບວນການຕົສ່ ຂູ້ ອງປະຊາຊົນລາວເມອງສິງ (ຄ.ສ 1908) ມຄີ ແນວໃດ? 3. ຂະບວນການຕົ່ສູຂ້ ອງປະຊາຊົນຢູຜຸ່ ້ັົງສາລີມຄີ ແນວໃດ? 4.ຂະບວນການຕ່ົສູ້ຂອງເຜົາ່ ມົງັ້ ໃຕກ້ ານນາພາຂອງເຈາ້ັົ ຟ້າປັດໄຈ ( ຄ.ສ 1918 – 1922 ) ມີຄແນວໃດ? 5.ສະພາບການທີົ່ເປນັ ເງົອ່ ນໄຂອານວຍໃຫແ້ ກຸກ່ ານຢຶດອານາດຂອງປະເທດເຮົາມຄີ ແນວໃດ? -ຄູໃຫຕ້ ່າງໜ້າແຕລຸ່ ະກ່ມຸ ຂັນ້ຶ ມາລາຍງານຢກຸູ່ ະດາ່ ນ -ຄູຍ້ອງຍນກັ ຮຽນ ແລະ ຈັດປະເພດໃຫ້ນກັ ຮຽນແຕລຸ່ ະກ່ມຸ -ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກັນສະຫຼຸບຕາມປ້ັມແບບຮຽນ ດັ່ງົ ນີ້ັ: ຕອບ1: ຄ.ສ 1920 ປະຊາຊົນຢູຸ່ນະຄອນຫວງວຽງຈັນ, ໄດ້ລກຮຂ້ຶັນຕົ່ຕ້ານຟຣ່ົັງ ເຊິ່ົງນາພາໂດຍນາຍຄູຄາ. ຄູຄາເປັນຄົນຮັກຊາດ ແລະ ຄຽດຊັງລະບອບການປົກຄອງລ່າເມອງຂຶ້ັນ ຂອງຈັກກະພັດຝຣົັ່ງ. ບາ້ ນເກດີ ຂອງເພົ່ນີ ແມ່ນຸ ບ້ານໜອງໄລ ເມອງ ເຂ່ົອງ ແຂວງ ອບົນ ( ປະເທດໄທປະຈບັນ ), ພົ່ແມຂຸ່ ອງເພີ່ົນເປັນຄນົ ວຽງຈັນສະນ້ນັ ເມົ່ອຖກປບັ ປາມຈາກເຈັົ້າໜ້າ ທົ່ີສະຫຍາມຄອບຄົວຂອງເພິົ່ນຈຶ່ົງໄດ້ອົບພະຍົບຈາກອບົນມາຢູຸ່ວຽງຈັນໃນປີ ຄ.ສ 1901ເພ່ົິນຮຽນຈົບປະຖົມໃນປີ ຄ.ສ 1905 ແລ້ວເຮັດການເປັນສະໜຽນແປພາສ າຢຸູ່ວຽງຈັນ; ຮອດປີ ຄ.ສ 1907 ເພິົ່ນໄດ້ເຂ້ັົາອົບຮົມວິຊາຄູໂດຍແມຸ່ນຄົນຟຣົ່ັງເປັນຜູ້ຈັດຂຶັ້ນ, ຄ.ສ 1909 ເພົິ່ນໄດ້ເປັນຄູສອນຢຸູ່ວັດຈັນ, ຈາກນັ້ນກໄປສອນຢຸູ່ໂຮງຮຽນ ຕັບໂຟແຣງ ເຊິ່ົງເປັນ ໂຮງຮຽນທ່ົີມີຊົ່ສຽງຂອງລາວ ເວລານັນຈົນຮອດທ້າຍສົງຄາມໂລກ ຄັງ້ ທີົ່ 1 ເພົ່ິນໄດ້ສອນຢຸູ່ ໂຮງຮຽນບ້ານຫອ້ ມ, ຕະຫອດໄລຍະທີສ່ົ ິດສອນແຕ່ລຸ ະບ່ອນນັ້ນເພົິ່ນໄດ້ສກຶ ສາໃຫ້ນັກຮຽນ ລາວມີນ້ັາໃຈຮັກຊາດ, ຮັກຄວາມເປັນທາ ແລະ ຄຽດແຄ້ນສັດຕູ. ປກລະດົມຂົນຂວາຍປະຊາຊົນໃຫ້ມີສະຕິຊາດ ແລະ ຈັດຕ້ັງຂະບວນຕ່ົຕ້ານຟຣົັ່ງ, ທີົ່ບ້ານຫ້ອມຄູຄາໄດ້ຈັດຕັງ 50
ຂະບວນຕົ່ຕ້ານພາສີ ບ່ົຍອມໄປເປັນກູລີ ຮ້າຍແຮງໄປກວ່ານັ້ນຍັງດັກລັດຕີ ແລະ ສັງຫານເຈົ້ັາໜ້າທົ່ີຄົນຟຣັ່ົງອີກ. ເມົ່ອມີເຫດການຄແນວນັ້ນ ພວກລ່ າເມອງຂຶັ້ນຟຣັ່ົງ ໄດ້ສ່ົງກາລັງໄປ ກວດລ້າງກາລັງຮັກຊາດ ແລະ ເກັບກວດເອົາຊັບສົມບດັ ຂອງປະຊາຊົນເຂດນ້ັນ. ນາຍຄູຄາເຫັນເຫດການດັົ່ງກ່າວ ຈົຶ່ງຮີບຮ້ອນໂຮມປະຊາຊົນບ້ານຫາດກັນຊາເປັນຂະບວນເພົ່ອລກຂຶັ້ນ ຕົ່ຕ້ານຟຣ່ົັງ; ມາຮອດເດອນ ພະຈິກ ຄ.ສ 1920 ນາຍຄູຄາ ໄດ້ນາພາຂະບວນດ່ົັງກ່າວ ມ້ງໜ້າເຂັ້ົາສຸູ່ຕົວເມອງວຽງຈັນ ເພ່ົອຈະດັບສູນທະຫານຟຣົ່ັງໃຫ້ສົມແຄ້ນ. ເມ່ົອຂະບວນ ດ່ົັງກ່າວຜ່ານໄປຮອດບ້ານໃດກມີປະຊາຊົນເຂ້ົັາຮ່ວມ ແລະ ສະໜັບສະໜູນຢຸ່າງກວ້າງຂວາງໄດ້ເຮັດໃຫ້ພວກຟຮັ່ົງຢ້ານກົວ. ສະນັ້ນ , ກອງບັນຊາການທະຫານຟຣັົ່ງຈົ່ຶງໄດ້ສ່ົງກອງ ທະຫານມາດກັ ສະກດັ ລດັ ຕເີ ຮັດໃຫ້ເກີດມີການສູ້ຮົບກນັ ຂ້ຶັນ, ແຕຸ່ຍ້ອນຂະບວນຂອງປະຊາຊົນມີອາວດທີລ່ົ າ້ ສະໄໝ ແລະ ກາລງັ ໜອ້ ຍກວ່າ ສະນນ້ັ ຈງົ່ຶ ຖກປາບປາມຈາກທະຫານຟຣງັົ່ , ສ່ວນນາຍຄູຄາຖກຍິງບາດເຈັບໜັກ ແລະ ຖກຈັບໄດ້ແລ້ວຖກນາໄປຂັງທີົ່ຄກວຽງຈັນ, ແຕຸ່ເນົ່ອງຈາກເພ່ົິນຖກບາດເຈັບສາຫັດພວກຝຣ່ົັງ ຈຶົ່ງນາໄປປິ່ົນປົວທົ່ີໂຮງໝມະໂຫສົດ, ສວຍໂອກາດທນີົ່ າຍຄເູ ຜຕີ ວົ ເພົ່ິນຈ່ງຶົ ຫບົ ໜລິ ງົ ດອນຈນັ ແລວ້ ອາໄສໄມພ້ າງລາໜຶ່ງົ ລອຍຂາ້ ມຂອງໄປອາໄສຢູ່ປຸ ະເທດໄທ. ຕອບ2: ນັບໄດ້ວາ່ ເປັນຂະບວນການທາອດິ ຢຸູ່ເມອງສງິ ທຕົ່ີ ່ົສູ້ຕ້ານກັບຈັກກະພດັ ລ່າເມອງຂນັ້ຶ ຝຣ່ງັົ ເຊ່ົິງນາພາໂດຍພະຍາຄາລ. ຍ້ອນທົນຕ່ົແອກປົກຄອງອັນປຸ່າເຖອ່ົ ນຂອງພວກລ່າເມອງ ຂນ້ັຶ ຝຣ່ົັງບົ່ໄດ້ເພ່ນົິ ຈິ່ົງປກລະດົມຂົນຂວາຍປະຊາຊົນ ຈັດຕັ້ງການຕ່ົສູ້ຝຣ່ັົງດ້ວຍຫາຍຮູບການເຊ່ົັນ: ບຍົ່ ອມເສຍພາສີ, ບ່ົຍອມໄປເຮັດວຽກເກນ, ບ່ົໄປເປັນທະຫານ... ປີ ຄ.ສ 1908 ເພິົ່ນໄດ້ສ້າງທ່ົີໝັ້ນຕົ່ຕ້ານຢຸູ່ ບ້ານມອມ ເຊິ່ົງມີປະຊາຊົນເຂັ້ົາຮ່ວມ 200 ກວ່າຄົນ. ເດອນ ພຶດສະພາ ປີ ຄ.ສ 1908 ຂະບວນດັົ່ງກ່າວໄດ້ບກໂຈມຕີ ກອງບັນຊາການທະຫານຢຸູ່ ເມອງ ສງິ (ໂດຍແມຸ່ນ ພະຍາ ຄາລ ເປັນຜູບ້ ັນຊາການໂດຍກົງ) ເຮັດໃຫ້ພວກຝຣັ່ງົ ເສຍຫາຍຢຸ່າງໜັກ. ຮອ້ ຍໂທ ວຕີ ຣີ ຜູ້ບນັ ຊາການທະຫານຝຣ່ົັງໄດ້ໃຊ້ກນົ ອບາຍລອກຫລວງເຊີນ ພະຍາຄາ ລ ມາເຈລະຈາຍ້ອນບົ່ຮູ້ເຖິງກົນອບາຍນັ້ນ ເພ່ິົນຈິງ່ົ ມາເຈລະຈາຕາມຄາເຊີນ, ແຕຸ່ໃນຂະນະທົກີ່ າລັງຮບັ ປະທານອາຫານຢຸູ່ນັນ້ ທະຫານໄດ້ສວຍໂອກາດຈບັ ເອົາ ພະຍາຄາລ ແລ້ສ່ົງລົງມາ ກັກຂັງ ຢ່ວູຸ ຽງຈນັ ; ເຮັດໃຫຂ້ ະບວນການຕົສ່ ູ້ດງົ່ັ ກາ່ ວສະຫາຍຕົວ. ຕອບ3:ໃນຂະນະທ່ົີປະຊາຊົນເມອງສິງພວມທາການຕົ່ສູ້ຢຸູ່ນັ້ນ, ປະຊາຊົນຜັ້ົງສາລໄີ ດ້ລກຂັ້ຶນຕົ່ສູ້ຕ້ານຝຣ່ັົງເຊ່ັົນດຽວກັນ, ເຊົ່ິງເລ່ີົມແຕຸ່ປີ ຄ.ສ 1899 ຢຸເູ່ ຂດເມອງອພູ າຍໃຕ້ການນາພາ ຂອງເຈັົາ້ ວັນນະພມູ . ຜ່ານການເຄົອ່ ນໄຫວຕົຕ່ ້ານແບບປດິ ລັບມາຮອດປີ ຄ.ສ 1908 ເພົນ່ິ ກົ່ຖກຝຣ່ົັງຈັບໄດ້ແຕຸບ່ ່ົດົນເພົ່ິນກແຫກຄກ. ພາຍຫັງທົ່ີໄດ້ປັບປງກາລັງຄນໃໝຸ່, ມາຮອດຕັົ້ນ ປີ ຄ.ສ 1910 ເພນ່ິົ ໄດນ້ າກາລງັ ບກໂຈມຕີຄ້າຍທະຫານຢຸູ່ເມອງອູເໜອ ແລະ ບ່ອນອົນ່ ໆອີກເຮດັ ໃຫ້ພວກຝຣ່ົັງໄດ້ຮບັ ຄວວາມເສຍຫາຍຢ່າຸ ງໜກັ ໜ່ວງ, ມາເຖິງທ້າຍປີ 1910, ໂລນິນ ຜູ້ບນັ ຊາການທະຫານປະຈາຜ້ັົງສາລີໄດຫ້ ອກລວງເຊີນ ເຈາ້ັົ ວັນນະພູມ ມາເຈລະຈາທົ່ີຄ້າຍອໃູ ຕ້ ແຕຸ່ເມົ່ອເພິນ່ົ ມາຮອດ ຄາ້ ຍອູໃຕ້ຝຣົັງ່ ກຫມ້ ຈບັ ເພິນ່ົ ແລະ ຄມຕວົ ໄປອເູ ໜອ; ໃນຂະນະ ທີົ່ເດີນທາງໄປອູເໜອນັ້ນກາລັງຮັກຊາດ ໄດ້ດັກສະກັດຊ່ວຍເອົາ ເຈັ້ົາວັນນະພມໄດ້ ແຕຸ່ຍ້ອນເພົີ່ນໄດ້ຮັບການບາດເຈັບໜັກຢູຸ່ຕ່ົມາເພົ່ີນກໄດ້ເສຍຊິ ວິດ. ຈາກນັ້ນຂະບວນດັົ່ງກ່າວກມີ ງຽບໄປໄລຍະໜ່ງົ . ພມາເຖີງຕນ້ັົ ປີ ຄ.ສ 1915 ຂະບວນການຕາຕ້ານຝຣັ່ົງກລະເບດິ ຂ້ັນອີກ ເຊ່ົງີ ນາພາໂດຍ ອງົ ແສນ ( ຊ່ລົ ັບແມນຸ່ ດູຕູ ). ໃນເດອນກມພາ ຄ.ສ 1915 ເພົີ່ນໄດ້ນາກາລັງ 300 ຄນົ ຈາກ ເມອງຂວາ ຂັ້ນໄປ ອເູ ໜອ ເພ່ົອເກັບກາສະພາບກນັ ແລະ ວາງແຜນຕີສັດຕູ, ກາລັງຂອງອງົ ແສນໄດປ້ ະທະກັບທະຫານຟຣ່ັົງ ເຊງ່ິົ ກາລັງເຄົອ່ ນໄຫວກວາດລ້າງຂະບວນການຮັກ ຊາດ ຢູຸ່ເຂດພຊູ ານລະຫວ່ົາງກາງຂອງສບົ ຮນ ແລະ ອູໃຕ້ ຕ່ົມາເດອນ ເມສາ ກໄດ້ບກໂຈມຕຄີ ້າຍທະຫານຟຣງ່ັົ ຢວຸູ່ ັດບນເໜອອັນໄດສ້ ້າງຄວາມເສຍຫາຍໃຫ້ແກຸ່ຟຣົັ່ງສົມຄວນ. ມາໃນ ວັນທ່ີົ 3 ສງິ ຫາ ຄ.ສ 1915 ກາລັງຮັກຊາດສາມາດສາມາດຢດຶ ໄດ້ ເມອງຜົັ້ງສາລີ ອັນເປນັ ທົຕ່ີ ້ງັ ຍດທະສາດສາຄັນຂອງຟຣັົ່ງ ຢູຸ່ພາກເໜອຂອງລາວ, ໃນເດອນດຽວກນັ ນ້ັີ ຍັງໄດ້ຍຶດເອົາ ອເູ ໜອ ແລະ ເຂດມກົ ຝາ ( ເປນັ ທ່ົີຕງ້ັ ຍດທະສາດຕັ້ງຢ່ລູຸ ະຫວ່າງ ສບົ ຮນ ແລະ ອໃູ ຕ້ ) ຈາກໄຊຊະນະດງ່ັົ ກ່າວ ໄດເ້ ຮດັ ໃຫຂ້ ະບວນການຕຕ່ົ ້ານໄດມ້ ີເຂດກວດກາກວ້າງຂວາງສົມຄວນ. ເຊ່ົິງມີທີ່ົໝັ້ນຢູຸ່ 3 ແຫຸ່ງຄ: ລ້ອງນາຍ, ມົກຝາ ແລະ ຜັ້ົງສາລີ; ມີກາລັງຜົນປະມານ 1000 ຄົນ ມີອາວດປະມານ 200 ກະບອກ ໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫອ ແລະ ສະໜັບສະໜູນຢຸ່າງ ກວ້າງຂວາງ, ອັນໄດ້ສ້າງຄວາມຢ້ານກົວໃຫ້ພວກກາອານາດຢຸູ່ອິນດູຈີນ. ສະນັ້ນ, ໃນທ້າຍເດອນ ກັນຍາ ຄ.ສ 1915, ພັນເອກ ຟຣີເກີຍົງ ໄດ້ບັນຊາກອງພົນພິເສດ 2700 ຄົນ ບກ 51
ໂຈມຕີເຂ້າັົ ແຂວງ ຜັ້ົງສາລີ ທາງດ້ານເໜອ ແລະ ໃຕ້ ເພົ່ອກວາດລາ້ ງກາລັງຮັກຊາດ. ການສູ້ຮບົ ກນັ ໄດ້ເກດີ ຂຶັ້ນຢູ່ຫຸ າຍແຫຸ່ງ ເຊົ່ັນ: ລ້ອງນາຍ, ບນເໜອ, ໂພນພສູ ີນຫ້ັ ( ສີນໂລ ), ມາລີ ຕາວ ແລະ ບ່ອນອ່ົນໆ. ເມ່ົອຖກກວາດລ້າງຈາກພວກສັດຕູຢຸ່າງໜັກ, ຂະບວນການຕົ່ຕ້ານໄດ້ຕົກລົງແຈກຢາຍກັນໄປເປັນຈ, ເປັນໝວດ ເພົ່ອຫົບຫີກການກວດລ້າງປາບປາມ ຂອງ ຈັກກະພັດລາ່ ເມອງຂຶັ້ນຝຣ່ັງົ , ຈາກນັນ້ ຂະບວນດົ່ັງກ່າວກມີດງຽບລງົ . ຂະບວນການຕົ່ສູ້ຂອງປະຊາຊນົ ຜ້ງັົ ສາລີຄັ້ງນ້ັີ, ເຖິງວ່າພວກຝຣັງົ່ ຜປູ້ ົກຄອງຈະໄດ້ໄຊຊະນະກຕາມ ມັນກໄດ້ສ້າງ ຄວາມເສຍຫາຍ ໃຫ້ແກຸ່ພວກເຂາົ ຫາຍສມົ ຄວນ. ຕອບ4: ຂະບວນກສນຕ່ົສຂູ້ ອງເຜົ່າມັົ້ງເຊິົ່ງນາພາໂດຍ ເຈາ້ົັ ຟ້າປັດໄຈ, ເນ່ົອງຈາກວ່າບສາມາດທົນຕ່ກົ ານເກນກູລີ ແລະ ເກັບພາສີອາກອນ... ໂດຍສະເພາະ ແມຸ່ນທົນຕົ່ນະໂຍບາຍພາສີ ຢາຝ່ິົນຂອງຝຣັົ່ງບ່ົໄດ້. ດົ່ງັ ນັ້ນ, ເຈັ້ົາຟ້າປັດໄຈ ຈົ່ຶງໄດ້ປກລະດົມຂົນຂວາຍເຜົ່າມົ້ັງ ລກຂັ້ຶນຕ່ົຕ້ານຝຣົ່ັງ. ເຊ່ງົິ ເລົີ່ມຕົ້ັນ ປີ ຄ.ສ 1918 ດ້ວຍຮູບການຄັດຄ້ານບຍອມໄປເປັນກູລີ ແລະ ບ ເສຍພາສີຢາຝນ່ົິ . ມາຮອດເດອນ ຕລາ ຄ.ສ 1918 ຂະບວນປະກອບອາວດໄດ້ແຜລຸ່ າມຢ່າຸ ງກວ້າງຂວາງຢພຸູ່ າກເໜອ, ເຊົ່ິງເລີມົ່ ຈາກແຂວງຫວົ ຂອງ ແລະ ແຜຸ່ລາມລງົ ມາອດມົ ໄຊ, ຫວງ ພະບາງ, ຫົວພນັ , ຊຽງຂວາງ ແລະ ຈົນຮອດພາກຕາເວັນຕົກສ່ຽງເໜອຂອງຫວຽດນາມເຊິົ່ງຢຸູ່ທ່ີົນ້ີັຂະບວນການດົ່ັງກ່າວໄດ້ສມົ ທົບກັບຂະບວນການຕົ່ສູ້ຂອງປະຊາຊົນຫວຽດນາມ, ຕົ່ ໜ້າສະພາບກັນດັົ່ງກ່າວ, ພວກຝຣ່ງັົ ໄດສ້ ົ່ງກາລັງທະຫານຫາຍກອງຈາກພາກເໜອຫວຽດນາມມາຊວ່ ຍຝຣັງ່ົ ທຢີົ່ ູຸ່ແຄວ້ ນລາວ ທາການປາບຂະບວນການຕ່ົຕ້ານຢາຸ່ ງຮນແຮງ. ຄ.ສ 1918 ຫາ ເດອນ ກມພາ ຄ.ສ 1919 ໄດ້ເກີດມີການປະທະກັນຢູຸ່ຕາມເຂດພູດອຍຊາຍແດນລາວ - ຫວຽດນາມ. ເຖິງວ່າຈັກກະພັດຈະມີກາລັງເໜອກວ່າກຕາມ, ທະຫານຝຣ່ັົງຫາຍຄົນຖກ ຂ້າຕາຍ ແລະ ບາດເຈັບ, ມາເຖິງລະດູແລ້ງ, ປີ ຄ.ສ 1919 – 1920 ຂະບວນການຕົ່ສູ້ໄດ້ສ້າງທົີ່ໝ້ັນຂອງຕນົ ຂັິ້ຶນຫາຍແຫຸ່ງເຊົ່ັນ: ເຂດສົບສານ, ເມອງ ຊ່ອນ, ພູເລີຍ, ພູຫວງ ແລະ ເຂດຝົັ່ງຂວານັ້າອູເປັນຕັ້ົນ, ໃນໄລຍະດຽວກັນນ້ັີກເກີດການສູ້ຮົບຢຸູ່ຫາຍແຫຸ່ງ ເຊັົ່ນ: ໃນເດອນ ກັນຍາ ຄ.ສ 1919 ພວກຝຣັ່ົງໄດ້ໃຊ້ກາລັງຂະໜາດໃຫຍ່ກວາດລ້າງເຂດທົ່ີໝັ້ນ ນັ້າອູ ຕອນເໜອ ແລະ ກາລັງຂອງເຈັົ້າຟາ້ ປັດໄຈກໄດ້ບກໂຈມຕີຄນດ້ວຍສົງຄາມກອງຫອນ, ໃນທົີ່ສດກສາມາດຂັບໄລຸ່ກອງທະຫານຂອງສັດຕູອອກຈາກທ່ົີໝັ້ນ ຮ້ອຍໂທ ດິດສະຕັງຕີ ໄດ້ ຖກຂ້າຕາຍໃນສະໜາມຮົບພ້ອມທັງທະຫານຈານວນໜຶ່ົງ. ໃນວັນທີ່ົ 1 ພະຈິກ ຄ.ສ 1919 ທະຫານຂອງເຈົັ້າຟ້າປັດໄຈກໄດ້ບກໂຈມຕີຄ້າຍເມອງເຫີບຢຸ່າງກະທັນ ຫັນ ເຮັດໃຫ້ ທະຫານຝຣົງັ່ ແຕກໜິໄປ. ຮອດປີ ຄ.ສ 1920 ກອງບັນຊາການທະຫານຝຣົ່ັງຢຸູ່ອິນດູຈນີ ໄດ້ລະດົມກາລັງທະຫານພິເສດຂອງເຂົາ ຈາກແຫຸ່ງຕ່າງໆ ເຂ້ົັາມາປາບຂະບວນເຜົ່າມັງົ້ ພາຍໃຕ້ ການບັນຊາຂອງພົນເອກອັງຊະລີ, ໃນປີ ຄ.ສ 1920 ໄດ້ມີການສູ້ຮົບຢຸ່າງດເດອດ ຢຸູ່ເຂດບ້ານ ບານ, ຜາແດງ, ພູເລີຍ ແລະ ປຸ່າຄາ. ແຕຸ່ທ່ົີໝັ້ນຂອງຂະບວນຕົ່ຕ້ານໄດ້ເຕີບໃຫຍ່ ເຂັ້ມແຂງມກີ ານຈັດຕ້ັງໜາແໜ້ນ. ສະນັ້ນພນົ ເອກ ອົງຊະລີ ຈງຶ່ົ ໄດ້ສັ່ົງກາລງັ ຈາກເງ້ອານ ( ຫວຽດນາມ ) ມາເພ່ີົມ,ໃນຂະນະທ່ົີກອງທະຫານຝຣ່ົັງຈາກເງອ້ ານເຄົອ່ ນເຂົັ້າມາສົມທົບນ້ັນກ ຖກສະກດັ ລດັ ຕຈີ າກກາລັງຮັກຊາດເຮດັ ໃຫ້ພວກເຂາົ ກະແຈກກະຈາຍ.ຕ່ົຫນ້າສະພາບການດັົ່ງກ່າວ,ພວກຝຣ່ົັງໄດ້ໃຊກ້ ົນອບາຍສງ່ົ ລກູ ມຂອງຕນົ ເຂັ້າົ ມາສະກັດ ແລະ ເຄ່ົອນໄຫວປດີ ລັບ ໃນຂະບວນການເພົ່ອຫາໂອກາດລອບສັງຫານຫົວໜ້າຂະບວນການ ມາຮອດວັນທີ່ົ 17 ພະຈິກ ຄ.ສ 1922 ເຈົັ້າຟ້າປັດໄຈກຖກລອບສັງຫານຢຸູ່ເມອງເຫີບ ແຂວງຫວງພ ະບາງ ຈາກ ນນັ້ ຂະບວນການຕ່ົສູ້ດງົ່ັ ກ່າວກຄ່ອຍໆສະຫລາຍໄປ. ຕອບ5: ຕກົ ມາກາງປີ ຄ.ສ 1945 ພວກຟາຊດິ ເຢຍລະມນັ ໄດ້ຖກກອງທັບແດງໂຊວຽດ ແລະ ກາລັງພັນທະມິດຕິດຕາມດັບສູນຈນົ ຮອດ ແບກແລງ ແລະ ໄດ້ຍອມຈານົນໃນວັນທົີ່ 7 ພດຶ ສະພາ ຄ.ສ 1945 ເຊົິ່ງເປັນການສັ້ິນສດສງົ ຄາມຢຸູ່ ເອີຣົບ ດ້ວຍການປະລາໄຊຂອງຟາຊດິ ເຢຍລະມັນ, ສ່ວນຢຸູ່ພາກຕາເວນັ ອອກກາລງັ ຟາຊດິ ຍີົ່ປຸນ່ ກຖກບກຕີຂະໜາດໃຫຍ່ຈາກ ຝາຸ່ ຍສາພັນທະມິດເຮັດໃຫ້ຟາຊິດຍົີ່ປ່ນຸ ປະລາໄຊ. ມາຮອດວນັ ທີ່ົ 6 ສງິ ຫາ ຄ.ສ 1945 ອາເມຮິກາ ໄດ້ຖ້ີັມລະເບີດປະລາມະນູໃສຸ່ເກາະຮີໂຣຊິມາ ແລະ ອີກ 3 ວັນຕ່ມົ າ ຄ່ົ ວັນທ່ົີ 9 ສງິ ຫາ ຄ.ສ 1945 ອາເມຮິກາກຖີມ້ັ ປະລາມະນູໃສຸ່ເກາະນາກາສະກິ ຂອງຍົ່ປິ ຸ່ນອກີ ; ອັນໄດ້ສາ້ ງຄວາມເສຍຫາຍອນັ ມະຫາສານໃຫ້ແກຸ່ຍົ່ປິ ຸ່ນ; ພ້ອມດຽວກັນນກ້ັີ ອງທບັ ແດງໂຊວຽດກ ໄດບ້ ກໂຈມຕກີ ອງທັບຟາຊິດຍິົ່ປນຸ່ ຢແຸູ່ ມນຈລີ, ເກົາຫີ, ເກາະຊັກຄາອິນ ແລະ ເຂດກວາງຕງຢຸ່າງໜັກໜ່ວງ ແລະ ໃນທົ່ສີ ດມາຮອດວັນທີົ່ 2 ກນັ ຍາ ຄ.ສ 1945 ຟາຊິດຍົ່ິປຸນ່ ຈາຕ້ອງ ປະກາດຍອມຈານນົ ເຊ່ິົງເປັນວັນອາວະສານຂອງສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ່ົ 2 52
ສົງຄາມໂລກຄ້ັງທ່ີົ 2 ໄດ້ສັ້ິນສດລົງດ້ວຍໄຊຊະນະຂອງຝຸ່າຍສາພັນທະມິດ ແລະ ກເປັນການປາລາໄຊຂອງກຸ່ມຟາຊິດ, ໝາຍເຖິງການໝົດສິດອານາດຂອງຟາຊິດຢຸູ່ເອິຣົບ ແລະ ອາຊີ ເຊ່ົິງລວມທັງອິນດູຈີນ. ສະເພາະຢູອຸ່ ິນດູຈີນ, ໃນຂະນະທົ່ີຟາຊິດຍົ່ີປຸ່ນພວມປະລາໄຊໃຫ້ແກຸ່ຝຸ່າຍສາພັນທະມິດນ້ນັ ; ພັກກອມມນູ ິດອິນດູຈີນ ກໄດ້ມີນະໂຍບາຍໃຫ້ແຕຸ່ລະ ປະເທດລກຮ້ັຂັ້ຶນຢຶດອານາດພ້ອມກັນເພ່ົອຂັບໄລຸ່ຟາຊິດ ແລະ ກຽມຕ້ານການແຊກແຊງຂອງຈັກກະພັດ. ມາຮອດວັນທ່ົີ 19 ສິງຫາ ຄ.ສ 1945 ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ໄດ້ລກຮ້ັ ຂ້ັຶນຢດຶ ອານາດໄດ້ຢຸ່າງສະຫງ່າງາມ ເຊງົ່ິ ສະພາບດ່ົັງກາ່ ວນີັໄ້ ດອ້ ານວຍໃຫແ້ ກປຸ່ ະຊາຊົນລາວລກຮັ້ຂ້ັຶນຢຶດອານາດ. ຕາມການຕົກລົງຂອງກອງປະຊມ ປົດສະດາ 17/ 7 ຫາ 2 / 8 / 1945 ໄດ້ການົດໃຫ້ກອງທະຫານຈີນ ຈຽງໄຄເຊັກ ( ຈີນກົກມິນຕັງ ) ແລະ ກອງທະຫານອັງກິດເ ປັນຜູ້ ເຂັ້ົາມາປົດອາວດທະຫານຍົ່ີປນຸ່ ຢູຸ່ອິນດູຈີນໄດ້ໝົດອານາດຢຸູ່ອິນດູຈີນ. ດັົ່ງນັ້ນ, ທະຫານຈີນຈຽງໄຄເຊັກ ໄດ້ເຄົ່ອນເຂ້ົັາມາທາງພາກເໜອ ກອງທະຫານອັງກິດ ໄດ້ເຄົ່ອນເຂົັ້າມາທາງ ພາກໃຕຂ້ ອງລາວ ໂດຍຖເອົາການປົດອາວດຂອງຍົີ່ປຸ່ນ. ແຕຸ່ການປອມຕົວເຂ້ົັາມາຂອງທະຫານຝຮ່ົັງເຊິົ່ງຮ້ອງວ່າ: ເນັ້ອຝຣັ່ົງໜັງອັງກິດ ນ້ີັມັນແມຸ່ນຄວາມ ມຸ່ງຫວັງພະຍາຍາມຂອງຝຣົ່ັງ ຫວັງຈະຢຶດອານາດ ແລະຟ້ນັ ຟູແອກປກົ ຄອງຂອງພວກເຂົາຄນອີກເທອ່ົ ໃໝຸ່ ຈາກສະພາບການໃນລາວທົີ່ມີຄວາມເຄົັ່ງຮ້ອນຄແນວນັ້ນ ແລະ ສ້າງການເອ້ັອອານວຍໃຫແ້ ກຸ່ການລກຮັ້ຂ້ຶັນຢຶດອານາດຈາກຟາຊດິ ຍົີ່ປນຸ່ ແລະ ຕາ້ ນກັບການເຂັົ້າມາຮກຮານລາວ ເທົອ່ ໃໝຸ່ຂອງຈກັ ກະພັດຝຣງົັ່ . ສະນ້ນັ , ປະຊາຊນົ ລາວບັນດາເຜາົ່ ທງັ ຊາດ ໄດຕ້ ັດສິນໃຈພອ້ ມກນັ ລກຮັຂ້ ັນຶ້ ຢດຶ ອານາດການປກົ ຄອງຈາກຟາຊດິ ຍົປ່ີ ຸ່ນ. ກິດຈະກາ 3 -ຄູແບຸ່ງນັກຮຽນອອກເປັນກມຸ່ ຕາມຄວາມເໝາະສົມ - ຄຕູ ັ້ງຄາຖາມໃຫນ້ ກັ ຮຽນຄົັນ້ ຄດິ ໂດຍອີງໃສຸ່ການຮຽນຜາ່ ນມາດົ່ັງນ້:ັີ 1. ຄວາມໝາຍປະຫວດັ ສາດຂອງການປະຕິວັດ ຄສ 1945ມີຄແນວໃດ? -ຄໃູ ຫຕ້ ່າງໜາ້ ແຕຸ່ລະກຸ່ມຂນັຶ້ ມາລາຍງານຢູຸ່ກະດາ່ ນ -ຄຍູ ອ້ ງຍນັກຮຽນ ແລະ ຈດັ ປະເພດໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕຸລ່ ະກຸ່ມ -ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮ່ວມກັນສະຫຼຸບຕາມປັ້ມແບບຮຽນ ດ່ັົງນ:ີັ້ ຕອບ1: ການຍດຶ ອານາດ ແລະ ປະກາດເອກະລາດ ປີ 1945 ນ້ີໄັ ດ້ມີຄວາມໝາຍປະຫວັດສາດອັນໃຫຸຍ່ ຫວງຕົກ່ ບັ ປະຫວດັ ສາດແຫຸງ່ ຊາດລາວຄ: - ເປນັ ການທັບມ້າງແອກປົກຄອງຟາດຊິດຍປ່ົີ ຸ່ນ ແລະ ແອກຄອບຂອງພວກລາ່ ເມອງຂ້ຶັນຝຣົ່ັງ, ເປັນການລບົ ລ້າງລະບອບອາລັກຂາທີແ່ົ ກ່ຍຸ າວມາເຄງ່ົິ ສັດຕະວັດ. - ເປັນຂດີ ໝາຍບາດລ້ຽວປະຫວດັ ສາດຂອງຊາດລາວ, ມັນແມນຸ່ ໄຊຊະນະທ່ົີເຮັດໃຫ້ລາວມີເອກະລາດ, ອະທິປະໄຕ ແລະ ເຮດັ ໃຫ້ໂລກຮັບຮູ້ວາ່ ລາວແມຸນ່ ຊາດ ໜຶງົ່ ທມົີ່ ເີ ອກະລາດຄົບຖ້ວນຄກັບນາໆຊາດໃນໂລກ. - ເປນັ ການຢັງ້ ຢນຄວາມຖກຕ້ອງ ຕາມແນວທາງຂອງພກັ ຄອມມນູ ິດອິນດຈູ ນີ ທສີ່ົ າມາດເອາົ ຊະນະລັດທຈິ ກັ ກະພດັ ແລະ ລັດທຟິ າດຊດິ ໄດ້. ວຽກບາ້ ນ: - ພວກລາ່ ເມອງຂັ້ນຶ ໃຣັງົ່ ເຂັາົ້ ມາຮກຮານລາວຄ້ັງທີ 2 ມີຄແນວໃດ? - ການກສ່ົ າ້ ງກາລງັ ແລະ ເຂດທົີ່ໝັ້ນແມນຸ່ ໄດດ້ າເນນີ ຄແນວໃດ? 53
ຜາ່ ນການຮຽນ-ການສອນບົດຮຽນໃນບົດນເີັ້ ຫັນວາ່ ນັກຮຽນມີຄວາມຮູ້ ແລະ ຄວາມເຂ້ົາັ ໃຈເນັ້ອໃນສາຄນັ ດັົ່ງນີ້ັ: ການປກົ ຄອງໄລຍະທີົ່ 1 ແຜນວາກຊວ່ ຍຈ ການປົກຄອງໄລຍະທີ່ົ 3 ( ຄ.ສ 1893 - 1895 ) 3 ໄລຍະການປົກຄອງ ( ຄ.ສ 1899 - 1941 ການປກົ ຄອງໄລຍະທ່ີົ 2 ) ( ຄ.ສ 1895 -1899 ) 54
ກ ານ ຍຶດ ອານ າດ ແລະ ປ ະກ າດ ເອກະລາດ ປີ 1945 ນັ້ີໄດ້ມຄີ ວາມ ໝາຍປະຫວັດສາດອັນໃຫຸ່ຍຫວງຕ່ົ ກບັ ປະຫວດັ ສາດແຫຸ່ງຊາດລາວຄ: - ເປັນການທັບມ້າງແອກປກົ ຄອງຟາດຊດິ ຍົີປ່ ຸນ່ ແລະ ແອກຄອບຂອງພວກລາ່ ເມອງຂ້ນັຶ ຝຣງົ່ັ , ເປັນການລົບລາ້ ງລະບອບອາລັກຂາທີົ່ແກ່ຍຸ າວມາເຄງ່ົິ ສັດຕະວດັ . - ເປນັ ຂດີ ໝາຍບາດລຽ້ ວປະຫວດັ ສາດຂອງຊາດລາວ, ມັນແມຸນ່ ໄຊຊະນະທົ່ີເຮັດໃຫ້ລາວມີເອກະລາດ, ອະທິປະໄຕ ແລະ ເຮັດໃຫ້ໂລກຮັບຮູ້ວ່າ ລາວແມຸ່ນຊາດ ໜົຶ່ງທີ່ມົ ີເອກະລາດຄບົ ຖວ້ ນຄກັບນາໆຊາດໃນໂລກ. - ເປັນການຢັ້ງຢນຄວາມຖກຕອ້ ງ ຕາມແນວທາງຂອງພັກຄອມມູນດິ ອິນດູຈນີ ທ່ີົສາມາດເອາົ ຊະນະລັດທຈິ ກັ ກະພດັ ແລະ ລດັ ທິຟາດຊິດໄດ.້ 55
ບົດສອນ (Understanding by Design) ສາຍປະຖມົ ປີ 2 ເວລາ 3 ຊົວ່ ໂມງ ວຊິ າ: ສງັ ຄມົ ສກຶ ສາ 2 ບົດທີ 9 ຂະບວນການຕສົ່ ຂູ້ ອງປະຊາຊົນລາວຕາ້ ນຈກັ ກະພັດອາເມລກິ າ ຂ້ນັ ຕອນທີ 1 : ຜນົ ໄດຮ້ ັບທຕ່ົີ ອ້ ງການ (Desired Results) ເປ້ົາັ ໝາຍ: (Goal) - ເພ່ົອໃຫ້ນັກຮຽນຮູ້ - ເຂ້ົັາໃຈການຕົ່ສູ້ຂອງປະຊາຊົນລາວຕ້ານຈັກກະພັດອາເມຮິກາ ແລະ ລູກມ ແຕຸ່ປີ ຄ.ສ 1955 _ 1957, ການຜ່າວົງປິດລ້ອມສັດຕູຂອງກອງພັນທ່ີົ 2 ວລິ ະຊົນ, ການແຫກຄກຂອງຜນູ້ າແນວລາວອດິ ສະຫະ - ເພົອ່ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສາມາດອະທິບາຍເນອ້ັ ໃນການເຊັນສັນຍາເຊີແນວກ່ຽວກບັ ລາວ ປີ 1962, ທິດສະດີນິກສນັ ກັບ “ ສງົ ຄາມພເິ ສດເພມົີ່ ທະວີ “ຢູຸ່ລາວ ຄວາມເຂາົ້ັ ໃຈ (Understanding) ຄາຖາມທົ່ີຈາເປັນ(Question) ນັກຮຽນຈະເຂ້ົາັ ໃຈກ່ຽວກັບ: 1. ຂອງປະຊາຊົນລາວຕາ້ ນພວກລາ່ ເມອງຂຶັນ້ ຝຣົ່ັງມຄີ ແນວໃດ? - ການຕ່ົສູ້ຂອງປະຊາຊົນລາວຕ້ານຈກັ ກະພັດອາເມ 2. ກອງພນັ ທີ 2 ໄດຜ້ ່າວົງປດິ ລອ້ ມຂອງສັດຕຄູ ແນວໃດ? ຮິກາ ແລະ ລກູ ມ ແຕຸ່ປີ ຄ.ສ 1955 _ 1957 3. ສັນຍາເຊແີ ນວ ປີ 1962 ມຄີ ວາມໝາຍຄວາມສາຄັນຕົ່ລາວຄແນວໃດ? - ການຜ່າວົງປິດລ້ອມສັດຕູຂອງກ ອງພັນທ່ົີ 2 4. ທດິ ສະດນີ ກິ ສັນ “ສົງຄາມພິເສດເພີົ່ມທະວີ” ຢລູຸ່ າວມີຄແນວໃດ? ວິລະຊົນ, ການແຫກຄກຂອງຜູ້ນາແນວລາວ ອດິ ສະຫະ ທກັ ສະ (Skill) - ການເຊນັ ສນັ ຍາເຊີແນວກ່ຽວກບັ ລາວ ປີ 1962 - ເພົ່ອໃຫ້ນັກຮຽນຮູ້ - ເຂັົ້າໃຈການຕົ່ສູ້ຂອງປະຊາຊົນລາວຕ້ານຈັກກະພັດອາເມຮິກາ ແລະ ລູກມ ແຕຸ່ປີ ຄ.ສ - ທິດສະດີນິກສັນກັບ “ ສົງຄາມພິເສດເພົ່ີມທະວີ 1955 _ 1957, ການຜ່າວົງປິດລ້ອມສັດຕູຂອງກອງພັນທີົ່ 2 ວິລະຊົນ, ການແຫກຄກຂອງຜູ້ນາແນວລາວ “ຢຸູ່ລາວ ອິດສະຫະ ຄວາມຮູ້(Knowledge) ນກັ ຮຽນຈະຮູ້: - ການຕ່ົສ້ຂູ ອງປະຊາຊົນລາວຕ້ານຈັກກະພັດອາເມ ຮກິ າ ແລະ ລູກມ ແຕຸ່ປີ ຄ.ສ 1955 _ 1957 56
- ການຜ່າວົງປິດລ້ອມສັດຕູຂອງກ ອງພັນທ່ົີ 2 - ເພ່ົອໃຫ້ນັກຮຽນສາມາດອະທິບາຍເນ້ັອໃນການເຊັນສັນຍາເຊີແນວກ່ຽວກັບລາວ ປີ 1962, ທິດສະດີນິກສັນ ວິລະຊົນ, ການແຫກຄກຂອງຜູ້ນາແນວລາວ ກບັ “ ສົງຄາມພິເສດເພ່ີົມທະວີ “ຢຸລູ່ າວ ອິດສະຫະ - ການເຊັນສັນຍາເຊີແນວກຽ່ ວກັບລາວ ປີ 1962 - ທິດສະດີນິກສັນກັບ “ ສົງຄາມພິເສດເພີ່ົມທະວີ “ຢ່ລຸູ າວ ຂ້ັນຕອນທີ 2: ຫກັ ຖານທໃ່ົີ ຊປ້ ະເມນີ ໜາ້ ວຽກທີ່ຕົ ອ້ ງປະຕບິ ດັ (Task) ຫກັ ຖານອນ່ົ ໆ (Other Evidence) -ຄສູ ງັ ເກດການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນກດິ ຈະກາ -ອະທບິ າຍ, ສນົ ທະນາກັບນັກຮຽນ, ໃຫ້ນກັ ຮຽນຄັນົ້ ຄວ້ າ -ການຖາມຄາຖາມທບ່ົີ ເ່ົ ຂ້າັົ ໃຈ ຕອບຄາຖາມເປັນກມຸ່ ແລວ້ ລານງານ -ການຕອບຄາຖາມທົີ່ຄຖູ າມ -ການລາຍງານຕາ່ ງໜາ້ ກຸມ່ -ການສອບເສັງ ຂັນ້ ຕອນທີ 3:ແຜນການຮຽນ ກິດຈະກາການຮຽນ: ກດິ ຈະກາ 1 -ຄູແບງຸ່ ນັກຮຽນອອກເປັນກ່ມຸ ຕາມຄວາມເໝາະສົມ - ຄຕູ ງັ້ ຄາຖາມໃຫ້ນກັ ຮຽນຄ້ນັົ ຄດິ ໂດຍອງີ ໃສ່ກຸ ານຮຽນຜາ່ ນມາດັ່ົງນ້:ັີ 1. ຈ່ົງເວາົັ້ ໂດຍຫຍ້ກັ ່ຽວກັບການປກົ ປັກຮັກສາ ແລະ ກ່ົສາ້ ງ 2 ແຂວງມຄີ ແນວໃດ? 2.ກອງພັນທີ 2 ໄດຜ້ ່າວົງປດິ ລ້ອມຂອງສດັ ຕຄູ ແນວໃດ? 3.ການແຫກຄກຂອງບນັ ດາທາ່ ນຜນູ້ າລາວມຄີ ແນວໃດ? 4.ສນັ ຍາເຊແີ ນວ ປີ 1962 ມີຄວາມໝາຍຄວາມສາຄນັ ຕລ່ົ າວຄແນວໃດ? 5. ທິດສະດີນກິ ສັນ “ສົງຄາມພເິ ສດເພີມົ່ ທະວີ” ຢລູຸ່ າວມີຄແນວໃດ? 6. ບ້ນັ ລົບ “ ລາມເຊນີ 719 ” ແບງຸ່ ອອກເປັນ ຈກັ ໄລຍະຄໄລຍະໃດແດ?ຸ່ -ຄູໃຫ້ຕາ່ ງໜ້າແຕ່ລຸ ະກ່ມຸ ຂຶນ້ັ ມາລາຍງານຢຸກູ່ ະດາ່ ນ -ຄຍູ ້ອງຍນັກຮຽນ ແລະ ຈດັ ປະເພດໃຫ້ນກັ ຮຽນແຕຸ່ລະກ່ມຸ 57
-ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫຼຸບຕາມປມ້ັ ແບບຮຽນ ດົັ່ງນ້ັີ: ຕອບ 1: ໂດຍປະຕິບັດຕາມຂັ້ການົດຂອງສນັ ຍາເຊີແນວປີ ຄ.ສ 1954, ກາລັງປະຕິວັດທັງໝົດໄດ້ເຄອນຍ້າຍໄປເຕັ້າົ ໂຮມຢູຸ່ 2 ແຂວງຜັ້ົງສາລີ ແລະ ຊາເໜອ ( ຫົວພັນ ) ເພົ່ອລຖ້າ ການແກ້ໄຂບັນຫາທາງດ້ານການເມອງແຫຸ່ງຊາດ. ແຕຸ່ໃນຂະນະດຽວກັນນ້ັນລັດຖະບານລາຊະອານາຈັກເຊ່ົິງໄດ້ຮັບການບົງການຈາກຈັກກະພັດອາເມຮິກາໄດ້ພະຍາຍາມບ ກຕີສອງ ແຂວງເຕາ້ັົ ໂຮມຂອງຝຸາ່ ຍປະເທດລາວ, ຫວັງດບັ ສນູ ກາລັງປະຕິວດັ ລາວ. ການເຈລະຈາປະສົມຮອບທາອິດທ່ເົີ ປີດຂນ້ຶັ ຢູຸ່ທ່ົງໄຫຫີນ ( ຊຽງຂວາງ ) ເລົມ່ີ ແຕວຸ່ ັນທ່ີົ 6 ມັງກອນປີ ຄ.ສ 1955 ໂດຍແມຸ່ນທ່ານພມູ ີວງົ ວຈິ ດິ ເປນັ ຫົວໜ້າຄະນະຝຸ່າຍປະເທດ ລາວ ແລະ ດຣ ທອງດີ ເປັນຫົວໜ້າຄະນະຝຸ່າຍລາຊະອານາຈັກລາວ, ກອງປະຊມໄດ້ປະກາດຖະແຫງການຮ່ວມກັນໃນວັນທົ່ີ 19 ມັງກອນ ປີ ຄ.ສ 1955 ດັົ່ ງມີໃຈຄວາມອັນສາ ຄັນວ່າ ທັງສອງຝຸ່າຍໄດ້ສະແດງຄວາມບລີສດຕົ່ກັນ ແລະ ທັງຈະຮັບຮອງວ່າຈະຮ່ວມມກັນປະຕິບັດສັນຍາເຊີແນວ ເພ່ົອພ້ອມກັນປັບປງສັນຕິພາບ ເຮັດໃຫເ ປະຊາຊົນໄດ້ຮັບສິດ ເສລພີ າບ, ປະຊາທິປະໄຕ, ປະເທດຊາດໄດ້ຮັບເປັນເອກະພາບ ແລະ ເອກະລາດຂອງຊາດໄດຮ້ ັບຜົນທັງສອງຝຸ່າຍຕາ່ ງກເຫນັ ວ່າໃນທກບນັ ຫາມກີ ານກ່ຽວພັນເຖິງຄວາມເປນັ ເອກະລາດ ຂອງຂອງຊາດ, ທງັ ສອງຝຸາ່ ຍຈະພະຍາຍາມຫາທກວິທີແກ້ໄຂດ້ວຍການເຈລະຈາໃຫ້ໄດ້ຮັບຜນົ ສາເລັດອັນງົດງາມ. ວັນທ່ົີ 17 ມຖີ ນາ ຄ.ສ 1955, ລັດຖະບານອາເມຣີກາແຈ້ງໃຫ້ຮວູ້ ່າອາເມຣກິ າຈະເພົີ່ມງົບປະມານຊ່ວຍເຫອໃຫ້ແກຸ່ລັດຖະບານລາຊະອານາຈກັ ອີກໂດຍສະເພາະແມຸ່ນຈະຮັບປະກັນ ລາຍຈາ່ ຍທາງດາ້ ນການທະຫານ. ດ່ົງັ ນນັ້ , ລັດຖະບານອາເມ ແລະ ລັດຖະບານຝຸ່າຍລາຊະອານາຈັກຄດີ ວາ່ ດ້ວຍກາລັງອນັ ມະຫາສານຂອງເງນີ ໂດລາ, ອາວດຍດທະພັນທນັ ສະໄໜ ແລະ ກອງທະຫານຈານວນຫວງຫລາຍບວກໃສຸ່ການຊ່ວຍເລອຢຸ່າງຮບີ ໂດຍຈາກກ່ມຸ ຊີອາໂຕໃນທກ ກລະນີ ຄັບຂັນ, ພວກເຂົາຈະເອົາຊະນະກາລັງປະຕິວັດຢຸ່າງແນຸ່ນອນ. ສະນັ້ນ, ກະຕ່າຍ ເວລານີໄ້ັ ດ້ຂ້ນຂ້ຽວເພ່ົີມກາລັງທະຫານຂັຶ້ນເຖິງ 25 000 ຄົນ, ຈາກນ້ນັ ກມີຄາສ່ັງົ ໃຫ້ບກໂຈມຕີເຂັ້ົາເຂດທ່ີົໝ້ັນປະຕິວັດ 2 ແຂວງເຕ້ົັາໂຮມໂດຍມ້ ງຫວງັ ຈະດັບສູນກາລັງປະຕວິ ັດກັບ ທົີ່. ນັບແຕຸ່ ເດອນ ມີຖນາຫາເດອນກລະກົດປີ ຄ.ສ 1956 ຝຸ່າຍລາຊະອານາຈັກໄດ້ສ່ົງກອງທະຫານໂດດຈ້ອງ ແລະ ເຫົ່າຮົບຕ່າງໆບກຢຶດໄດ້ເຖິງ 11 ຈດໃຫຍ່ໃນເຂດເມອງເປິນ ເຊົັ່ນ ບ້ານນາເມອງ, ບ້ານ ນາໂງຸ່ນ, ບ້ານນາກອງ, ບາ້ ນປຸາ່ ແປກ, ບ້ານພາ້ ວ, ບ້ານນາຊາລາ... ເມອ່ົ ຢຶດໄດແ້ ລວ້ ພວກເຂົາກສ່ົງເຈັ້າົ ເມອງຄົນໃໝຸ່ໄປປກົ ຄອງແທນ. ໃນຂະນະດຽວກັນລັດຖະບານໄທ, ຍງັ ສງ່ົ ກາລັງທະຫານມາປະຊິດຕາມຊາຍແດນລາວ _ ໄທໃນເຂດແຂວງໄຊຍະບລູ ີ ແລະ ຫວງນາ້ັ ທາ, ກຽມພອ້ ມກະໂດດເຂາົ້ັ ຮ່ວມມກັບ ກອງທັບລາຊະອານາຈັກ, ຂະຫຍາຍສງົ ຄາມຢຸູລ່ າວຫວັງດບັ ສູນກາລງັ ປະຕວິ ັດ, ໄປພ້ອມກບັ ການບກໂຈມຕີ 2 ແຂວງເຕົັາ້ ໂຮມນັ້ນ, ລດັ ຖະບານກະຕ່າຍຍັງໄດ້ໃຊ້ເລຸ່ຫຽ່ົ ມເຈລະຈາກັບ ຝຸ່າຍປະເທດລາວເພ່ົອຫອກລວງຫາງສຽງຢຸູ່ທັງພາຍໃນ ແລະຕ່າງປະເທດ. ໃນການເຈລະຈານັ້ນໄດ້ດາເນີນໄປຢຸ່າງຂາດວັກ, ຂາດຕອນ, ເພາະລັດຖະບານກະຕ່າຍໄດ້ສັ່ົງໃຫ້ຄະນະຜູ້ ແທນຝຸ່າຍຕົນຢດເຊົາການເຈລະຈາຫາຍຄງັ້ , ໃນບາງປມີ ີການຢດເຈລະຈາເຖງິ 7ຄ້ັງ, ບາງຄ້ັງແກຍຸ່ າວເວລາຮອດ 1 ປ.ີ ຕ່ົໜ້າສະພາບການອັນສັບສົນ ແລະ ເຄ່ັົງຕງນີ້ັ, ພັກປະຊາຊົນລາວໄດ້ວາງແຜນນະໂຍບາຍປກລກທົ່ວປວງຊົນໃຫ້ສາມັກຄີກັນລກຂຶັ້ນຕົ່ສູ້ສັດຕູ ( ອາເມຮິກາ ແລະ ລູກມ ) ເພົ່ອເຮັດໃຫ້ລາວເປັນປະເທດມີສນັ ຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ແລະ ວັດທະນາຖາວອນ.ໃນນນັ້ ,ເພີົ່ນໄດ້ຍກົ ສູງຄັນທງສັນຕພິ າບ, ເປັນກາງ ແ ລະ ຄວາມຖກຕ້ອງ ປອງດອງຊາດເປັນສງິ່ົ ສາຄັນ.ພ້ອມກນັ ນັ້ນ,ເພ່ິນົ ກເປີດກວ້າງແນວໂຮມເອກະພາບແຫຸ່ງຊາດຂຶັນ້ . ຕອບ2: ແຜນການດັບສູນກອງພັນທົ່ີ 1 ຢູຸ່ຊຽງເງິນແຂວງຫວງພະບາງ ແລະ ກອງພນັ ທ່ົີ 2 ຢຸ່ທູ ່ົງໄຫຫີນແຂວງຊຽງຂວາງ ແມຸ່ນມມີ າຕັ້ງແຕຸກ່ ່ອນການທາລາຍລັດຖະບານປະສົມພ້ນ ພາຍຫັງໂຄຸ່ນລັົ້ມລັດຖະບານປະສົມລົງ ພວກເຂົາຍິົ່ງເພີ່ົມທະວີການເຄ່ົອນໄຫວທາລາຍ 2 ກອງພັນຂອງຝຸ່າຍປະຕິວັດສະເພາະກອງພັນທ່ີົ 2 ເບ້ັອງຕົັ້ນພວວກເຂົາໄດ້ໃຊ້ຮູບການຜັນ ແຍກໂດຍສນັ ຕິ ໂດຍການຊຈັ້ ້າງຈອບອອຍດ້ວຍຍົດສກັ , ຕາແໜງຸ່ , ເງນິ ຄາ, ຍິງສາວ...ຕວົ ະເຍາະ ໃຫມ້ ອບອາວດ ແລະ ຍອມເຂົາ້ັ ໄປຢູຸ່ໃນກອງທັບແຫຸ່ງຊາດ...ແຕຸ່ບໄດ້ຜົນ. ມາຮອດວນັ ທີົ່ 8 ພຶດສະພາ ຄ.ສ 1959 ພວກເຂາົ ໄດ້ເລມ່ີົ ຕັດເຂົັ້າປາອາຫານ ແລະ ເຄົ່ອງໃຊ້ສອຍ ພ້ອມທັງຫັນປາຍປນເຂ້ົັາໃສຸ່ວົງປດິ ລ້ອມ ບັງຄັບໃຫ້ຍອມຈານົນ. ໃນວັນ 58
ຕົ່ມາ ພວກເຂົາໄດ້ອອກຄາສັົ່ງໃຫ້ກອງພັນທ່ົີ 2 ໄປຮວ່ ມພິທີໂອນກອງທະຫານແນວລາວຮັກຊາດ ເຂັົ້າສັງກັດກອງທັບລາຊະອານາຈັກ ແລະ ມີການປະດັບຍົດເລ່ົ ອນຊ້ັນອີກ ແຕຸ່ບມີ ທະຫານປະຕິວດັ ຄນົ ໃດປະຕບິ ດັ ຕາມ, ສະນ້ັນ, ພວກເຂົາຈ່ງົຶ ໄດຮ້ ັດວົງລ້ອມເຂ້ົາັ ຕ່ມົ ຈົນເຖງິ ຂັ້ນຫາ່ ງຈາກກອງພນັ ທ່ົີ 2 ພຽງແຕຸ່ 30 ແມດັ . ວັນທົ່ີ 15 ພຶດສະພາ ພວກເຂົາໄດ້ສົ່ງກອງ ທະຫານຮາບ 7 ກອງພນັ ປດິ ລອ້ ມກອງພັນທົີ່ 2 ສາ້ ງຕັງ້ ສານັກງານບນັ ຊາການພເິ ສດຢໂູຸ່ ພນສະຫວັນ ຊ່ງົຶ ມີທີ່ປົ ກສາອາເມຮກິ າ 11 ຄນົ . ຕົ່ໜ້າສະພາບການອັນເຄ່ັົງຮ້ອນນັ້ີ ຄະນະນາກອງພັນທົ່ີ 2 ໄດ້ຕັດສິນໃຈຈະຜ່າວົງປິດລ້ອມຂອງສັດຕູ ອອກໄປສຸູ່ເຂດສອງແຂວງທີົ່ໝ້ັນປະຕິວັດໂດຍໄດ້ວາງ ແຜນການຢຸ່າງ ແນບນຽມຄ: ໃນວັນທົ່ີ 16 ພຶດສະພາ ຜູ້ບັນຊາການກອງພັນທ່ົີ 2 ໄດ້ຫອກລວງສັດຕູວ່າ: ທະຫານຂອງຕົນໄດ້ຍອມຮັບການເລ່ົອນຊ້ັນປະດັບຍົດ ໃນວັນທ່ົີ 19 ພຶດສະພາ . ພມາ ຮອດຄນວັນທົີ່ 18 ພດຶ ສະພາ ຄ.ສ 1959 ຄະນະກອງບັນຊາການກອງພັນທີ່ົ 2 ໄດ້ບັນຊາກອງທະຫານ ຮ່ວມທັງແມຍຸ່ ງິ ຖພາເດກັ ນອ້ ຍ ແລະ ຜູເ້ ຈບັ ປຸ່ວຍທັງໝົດຜ່າວົງປິດລ້ອມສັດຕູ ທໜີົ່ າແໜ້ນອອກໄປຢຸ່າງປອດໄພ, ໃນມັ້ຕ່ົມາສັດຕູຈົ່ງໄດ້ໄລຸ່ຕິດຕາມໂດຍໄດສ້ ົງ່ ທະຫານໂດດຈ້ອງເພ່ອົ ສະກັດລັດຕີ ແຕຸ່ກບພົບຮອ່ ງຮອຍການເຄອົ່ ນທັບຂອງກອງພັນທ່ົີ 2 ຈນົ ມາຮອດ ວັນທີົ່ 24 ພຶດສະພາ ພາກສ່ວນໜ່ົຶງຂອງກອງພັນທ່ົີ 2 ຈ່ົງໄດ້ປະທະກັບທະຫານສັດຕູຢຸູ່ເຂດຊຽງຄົງ ແລະ ຕ່ົມາກ່ົປະທະກັນຢູຸ່ເມອງພ່າງ ເມອງງານ ທກ ຄັ້ງທີົ່ປະທະກັນນ້ັນກອງ ທະຫານປະຕວິ ັດໄດຕ້ ົ່ສູຢ້ ່າຸ ງອາດຫານ ແລະ ສາມາດຜ່ານຜ່າໄປຮອດເຂດທີົໝ່ ້ັນຊງ່ົຶ ໃຊ້ເວລາເຄົ່ອນທັບທງັ ໝົດ 17 ວນັ . ຕອບ3: ໃນຂະນະດຽວກັນນີ້ັຝຸ່າຍແນວລາວຮັກຊາດທ່ີົຢຸູ່ນອກຄກໂດຍສະເພາະແມຸ່ນຢູຸ່ຕົວເມອງວຽງຈັນກ່ົເຄ່ົອນໄຫວປກລະດົມຂົນຂວາຍມະຫາຊົນ ໃຫ້ເຄ່ົອນໄຫວໂຮມຊ ມນມ ກ່າວປະນາມລັດຖະບານທວງໃຫ້ປອຸ່ ຍຜູ້ນາແນວລາວຮັກຊາດອອກຈາກຄກ. ວາ່ ນໃບປິວ...ສ່ວນຜູ້ນາທົີ່ຢຸູ່ 2 ແຂວງເຕັົ້າໂຮມກໄດ້ສາ້ ງທກເງອ່ົ ນໄຂ ເພອ່ົ ຊ່ວຍເອົາທາ່ ນຜູ້ນາອອກຈາກ ຄກກອ່ ນການຕັດສນິ ຂອງສານ ເຊນັ່ົ ສົ່ງກອງທະຫານກະກຽມຕ້ອນຮັບ ແລະ ປອ້ ງກັນຄວາມປອດໄພໃຫ້ແກຜຸ່ ູ້ນາຕາມຍດທະສາດຕາ່ ງໆ, ສົ່ງພະນັກງານສາຫວດເສ້ັນທາງ ແລະ ເຂ້ັົາ ພວົ ພນັ ກັບແກຸນ່ ສານໃນຄກ ເພ່ອົ ນາພາຜູ້ແທນແຫກຄກ ແລະ ເດີນທາງໄປຕາມເສັນ້ ທາງປອດໄພ. ສວ່ ນຜ້ນູ າໃນຄກກໄດ້ໃຊ້ຄວາມພະຍາຍາມຂົນຍຂວາຍສາລະວັດທະຫານໃຫ້ກາຍເປັນແກຸ່ນສານຈົນໃນທີົ່ສດພວກທະຫານຍາມນ້ັນເອງ ທົ່ີເປັນຜອູ້ ານວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ ແກຸ່ການແຫກຄກຂອງຜູ້ນາ ໃນທ່ຽງຄນຂອງວນັ ທີ່ົ 23 - 24 ພຶດສະພາ ປີຄ.ສ 1960 ຜູ້ນາແນວລາວຮັກຊາດ 16 ຄນົ ພ້ອມດ້ວຍສາລະວັດທະຫານຈານວນ 8 ຄນົ ແລະ ຜ້ປູ ະສານງານຈາກພາຍນອກ ( ທາ່ ນ ຊຽງສມົ ) ຊົງຶ່ ເປັນຜນູ້ າທາງ ໄດທ້ າການແຫກຄກໂດຍການແຕ່ງຸ ຕົວປອມເປນັ ສາລະວັດທະຫານ ແລະ ແບງຸ່ ເປັນ 3 ໝວດ ເດີນທາງອອກຈາກຄກໂພນເຄັງຢຸ່າງອາດຫານ ແລະ ແນບນຽມ ໂດຍຜ່ານທົ່ງນາບ້ານໂນນແຕ້, ໜອງທາ, ຂ້າມເສນ້ັ ທາງເລກທີ່ົ 13 ທາງໃຕ້ບ້ານຫົວຂົວ ແລະ ໄປສູຸ່ເຂດທີົໝ່ ັ້ນຢູຸ່ແຖວພູພະນ້ອຍຈາກນັ້ນກສບຕ່ົເດີນທາງໄປເຂດປົດປຸ່ອຍ ດ້ວຍຄວາມປອດໄພ. ຍ້ອນນັ້າໃຈຮັກຊາດຂອງປະຊາຊົນ.ດົ່ັງນັ້ນຢຸູ່ຕາມທ້ອງຖົ່ິນຕ່າງໆທີົ່ຜູ້ນາຜ່ານໄປເຂົາຈ່ົງໄດ້ຮັກສາຄວາມລັບໂດຍການຕິດຕົ່ພົວພັນພາທາງ, ປົກປິດທ່ານຜູ້ນາແນວລາວຮັກ ຊາດ ແລະ ຈັດຕ້ັງສຮູ້ ົບຕາມທາງການໄລຸ່ຈັບຂອງສດັ ຕູ. ຜ່ານໄລຍະເວລາຫາຍເດອນຫັງຈາກການໂຕນອອກຈາກຄກ ບັນດາທ່ານຜູ້ນາ ຈີ່ົງໄດ້ມາຮອດເຂດປົດປຸ່ ອຍດ້ວຍຄວາມປອດ ໄພ ການໂຕນອອກຈາກຄກ ແລະ ຜ່າວົງປິດລ້ອມຢຸ່າງມີໄຊຂອງທ່ານຜູ້ນາແນວລາວຮັກຊາດນັ້ນສະແດງເຖິງການມີນ້ັາໃຈຮັກຊາດ, ຮັກຄວາມເປັນທາ ແລະ ການມີນັ້າໃຈຕ່ົສູ້ຢຸ່າງ ເດັດດຽ່ ວຂອງບນັ ດາທ່ານຜູ້ນາ. ໃນນ້ນັ ມີທັງຜຮູ້ ັກຊາດ ຢູຸ່ໃນຖນັ ແຖວສາລະວັດທະຫານພວກຫຸ່ນວຽງຈັນນາດວ້ ຍ, ພອ້ ມກນັ ນັນ້ ເຫດການໂຕນຄກຢຸ່າງໜາ້ ອັດສະຈັນຂອງບັນດາຜູ້ນາ ແນວລາວຮກັ ຊາດ ໄດ້ນາເອາົ ຄວາມພາກພມູ ໃຈ ແລະ ປິຕຊິ ມົ ຊ່ົນຢຸ່າງລນັ້ົ ເຫອມາສຸູ່ປະຊາຊົນທົວ່ ປະເທດໃນການຕສ່ົ ູ້ຕາ້ ນຈັກກະພດັ ອາເມຮກິ າ ແລະ ລູກມ. ຕອບ4: ພາຍຫັງໄດ້ຢດສະງັດໄປຊົ່ສໄລຍະໜຶ່ົງກອງປະຊມເຊີແນວກ່ຽວກັບລາວໄດ້ສບຕົ່ເຈລະຈາໃນເດອນກລະກົດ ຄ.ສ 1962 ຄະນະຜູ້ແທນລັດຖະບານປະສົມເຂ້ັົາຮ່ ວມກອງ ປະຊມຄັ້ງນັີ້ ແມຸ່ນທ່ານກິນິນ ພົນເສນາເປັນຫົວໜ້າຄະນະ, ທ່ານ ພູມີວົງວິຈິດ ແລະ ທ່ານໂງຸ່ມ ຊະນະນິກອນເປັນຄະນະ ໃນວັນທົີ່ 19 ກລະກົດ ທ່ານກິນິນ ພົນເສນາ ໄດ້ຜ່ານຖະ 59
ແຫົ່ງການວາ່ ດ້ວຍການສາ້ ງປະເທດລາວສັນຕິພາບ, ເປນັ ກາງ, ເອກະລາດ , ປະຊາທິປະໄຕ, ເອກະພາບ ແລະ ວັດທະນາຖາວອນ; ຖະແຫ່ງົ ການວ່າດ້ວຍການເຄາົ ລບົ ຫັກການຢູ່ຮຸ ່ວມ ກັນໂດຍສັນຕິ 5 ປະການຢຸູ່ໃນນະໂຍບາຍການຕ່າງປະເທດ ຂອງພະລາຊະອານາຈັກລາວ; ຕອນທ້າຍຂອງຖະແຫົ່ງການໄດ້ຢ້ັງຢນວ່າ ປະເທດລາວຈະບເຂ້ົັາຮ່ວມກຸ່ມທະຫາ ນໃດໆບ ອະນຍາດໃຫກ້ ອງທະຫານຕ່າງດາ້ ວເຂາ້ັົ ມາໃນດິນລາວ,ຕັ້ງຖານທັບໃສດຸ່ ິນລາວທວງໃຫທ້ ະຫານຕ່າງດ້າວອອກຈາກດນິ ລາວ ຜ່ານການພິຈາລະນາມາຮອດວັນທ່ີົ 23 ກລະກົດ ຄ.ສ 1962 ສັນຍາເຊີແນວກ່ຽວກັບລາວຈົ່ງໄດ້ຮັບການລົງນາມ: ຄະນະຜູ້ແທນ 14 ປະເທດໄດ້ຮັບຮອງເອົາເອກະສານ ພ້ນັ ຖານ ວ່າດ້ວຍຄວາມເປນັ ກາງຂອງລາວ, ວ່າດ້ວຍກາມະການສາກົນກວດກາການປະຕິບັດຖະແຫງການດັ່ົງກ່າວນັ້ນ ແລະ ຮບັ ຮູ້ລດັ ຖະບານປະສົມຊົ່ວຄາວແຫຸ່ງຊາດຕາມສັນຍາທີົ່ ໄດ້ເຊັນກັນຢູຸທ່ ົ່ງໄຫຫນີ ລະຫວາ່ ງ 3 ຝາຸ່ ຍໃນລາວ ສນັ ຍາເຊີແນວ 1962 ມັນແມຸ່ນສັນຍາສາກນົ ທົໄີ່ ດຮ້ ບັ ຮູ້ອະທິປະໄຕ, ເອກະລາດແຫງຸ່ ຊາດ ແລະ ຜນແຜນຸ່ ດິນອັນຄບົ ຖວ້ ນຂອງລາວເປັນເທອົ່ ທີ່ົ 2 : ມັນແມຸ່ນໄຊຊະນະອັນ ໃຫຍ່ຫວງທີົ່ເປັນຂດີ ໝາຍແຫຸ່ງບາດກາ້ ວຂະຫຍາຍຕົວໃໝຸ່ຢາຸ່ ງກະໂດດຂັ້ນທາງດ້ານທ່າ ແລະ ກາລັງແຮງຂອງການປະຕິວດັ ລາວ. ຕອບ5: ໃນເວລາໂຄສະນາເລອກຕັ້ງ ປີ ຄສ 1968 ນິກສັນໄດ້ອະທິບາຍເຖິງແຜນການຢດຕິການຖອກເຖກາລັງທຂອງອາເມລິກາເຂົ້ັາບັນດາປະເທດອິນດູຈີນ ແລະ ໄດ້ ຖະແຫງອອກຢຸ່າງຈະແຈ້ງວ່າ ຫັນປຸ່ຽນການປະເຊີນໜ້າມາເປັນການເຈລະຈາເພາະມັນເປັນນະໂຍບາຍຕ່າງປະເທດຕົ້ັນຕຂອງປະທານາທິບດີຄົນໃໜຸ່. ຍ້ອນການໂຄສະນ າຫາສຽງ ດ່ົັງກາ່ ວ, ນກິ ສນັ ຈ່ົິງໄດ້ຂະແນນສຽງເປັນສ່ວນຫາຍໃນການເລອກຕງັ້ ແລະ ຂັ້ນຶ ເປັນປະທານາທບິ ດຂີ ອງອາເມລກິ າໃນວັນທີ 21 ມັງກອນ ປີ ຄສ 1969. ມາໃນເດອນມຖີ ນາ ປີ ຄສ 1969 ຢຸູ່ທີ່ົເກາະກວມ ( ມະຫາສະໜດປາຊິຟິກ ) ນິກສັນໄດອອກຖະແຫງການກ່ຽວກັບນະໂຍບາຍຕຕ່ົ ່າງປະເທດຂອງອາເມລກິ າໃນໄລຍະໃໜຸ່. ນະໂຍບາຍໄດ້ສ້າງຂັ້ຶນບົນ 3 ຫັກການຄ “ ກາລັງແຮງຂອງອາເມລິກາ ” “ ແບຸ່ງບັນຄວາມຮັບຜິດຊອບ ” ແລະ “ ກຽມພ້ອມເຈລະຈາ ”. ເຊິ່ົງເອ້ັີນວ່າທິດສະດີນິກສັນ, ເນ້ັອແທ້ ແມຸ່ນຍດທະສາດເປນັ ເຈ້ັົາໂລກຂອງຈັກກະພດັ ອາເມລິກາ. ແຕ່ເຸ ງອົ່ ນໄຂສະພາບແວດລອ້ ມທາງສາກົນ ແລະ ພາຍໃນປະເທດບົ່ອານຍາດໃຫ້ຈກັ ກະພັດອາເມລິກາດາເນີນເປນັ ເຈ້ັົາຄອງ ໂລກພຽງຜູດ້ ຽວ. ສະນ້ັນ, ອາເມລກິ າ ຈິົ່ງຈາຕ້ອງໄດ້ສ້າງທິດສະດີນ້ັຂີ ນ້ຶັ ເພ່ອົ ແບງຸ່ ປັນຄວາມຮັບຜດິ ຊອບໃຫ້ບັນດາປະເທດທີົ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຕົນ, ແຕຸ່ອດິ ທິພົນຂອງຈັກກະພັດອາເມລກິ າ ຍງັ ຮັກສາໄວ້ຄເກາົ່ . ຕກ່ົ ັບບນັ ດາປະເທດໃນອິນດູຈີນ, ອາເມລິກາໄດ້ຮັບຮູ້ອນິ ດູຈນີ ແມຸ່ນກຸ່ມສາພັນໜົ່ຶງເຊິົງ່ ບສ່ົ າມາດຕັດແຍກອອກຈາກກັນໄດ້. ມາຮອດສະໄໜນິກສັນ ຈັກກະພດັ ອາເມລິກາກ່ົ ຍິງກາແໜ້ນຈດພິເສດດ່ົັງກ່າວ ແລະ ຖວ່າອິນດູຈີນແມຸ່ນເຂດໜ່ົຶງທົ່ີສາຄັນ, ມັນຈິ່ົງສ່ົງຜົນສະທ້ອນໃຫຸ່ຍຫວງຕ່ົກັບສະຕາກາທາງການເມອງຂອງຈັກກະພັດອາເມລິກາ. ດ່ົັງນັ້ນ, ນະໂຍບາຍຕາ່ ງປະເທດ ຫ ທດິ ສະດີນິກສນັ , ຕ່ກົ ບັ ກ່ມຸ ປະເທດດ່ົງັ ກ່າວໄດເຮັດໃຫ້ຊາວອິນດູຈີນ ແລະ ຊາວໂລກໄວວ້ າງໃຈຕ່ົກບັ ນະໂຍບາຍໃໜຸ່ຂອງຈັກກະພດັ ອາເມລິກາ. ດວ້ ຍ ທດິ ສະດີນິກສນັ ໄດ້ເຮດັ ໃຫນ້ ະໂຍບາຍຮກຮານຂອງຈັກກະພັດອາເມລກິ າຢຸູ່ອນິ ດູຈີນປຸຽ່ ນໂສມໜ້າໃໜຸ່ຄ ຢູຸ່ພາກໃຕຫ້ ວຽດນາມໄດ້ປຸຽ່ ນຈາກ “ ສົງຄາມພາກສ່ວນ ”. ມາເປັນ “ ສົງຄາມຫວຽດນາມ ”. ຄມັນໄດ້ເພີົ່ມທະວີການທາລາຍພາກເໜອຫວຽດນາມດ້ວຍກອງທັບອາກາດ, ສ່ວນລາວອາເມລິກາໄດເຮັດໃຫ້ “ ສງົ ຄາມພິເສດ ”. ມາເປັນ “ ສງົ ຄາມພິເສດເພ່ມົີ ທະວີ ”, ພ້ອມນ້ັນກົເ່ ປີດກວາ້ ງສງົ ຄາມທາລາຍເຂົ້ັາສຸູ່ກາປເູ ຈຍ. ທາງດ້ານເນັອ້ ແທແ້ ມຸນ່ “ ເອາົ ຄນົ ລາວຂ້າຄົນລາວ ”, “ ຄນົ ຫວຽດນາມຂ້າຄນົ ຫວຽດນາມ ”, “ ຄົນອິນດູຈີນຂ້າອິນດູຈີນ ”, ແຕທຸ່ ັງໜົດແມ່ນຸ ຮັບໃຊ້ສິດຜົນປະໂຫຍດຂອງຈັກກະພັດອາເມລິກາ, “ ສົງຄາມພິເສດເພີມ່ົ ທະວີ ”, ຂອງຈັກກະພັດອາເມລິກາຢູຸ່ລາວເນອັ້ ແທ້ແມຸ່ນເສີມ ຂະຫຍາຍ “ ສງົ ຄາມພເິ ສດ ”, ທີອ່ົ າເມລິກາເຄີຍໃຊ້ຢູຸລ່ າວ, ໜາຍຄວາມວ່າຈກັ ກະພດັ ອາເມລກິ າ ໄດເ້ ພົ່ມີ ທກໆປັດໃຈຂອງສົງຄາມຢຸ່າງກະໂດດຂ້ັນ ເມົອ່ ປຽບທຽບໃສຸ່ໄລຍະກອ່ ນ. ຕອບ: ການເຄອ່ົ ນທບັ ຂອງບນັ້ ລບົ “ ລາມເຊນີ 719 ” ແບງຸ່ ອອກເປນັ 3 ໄລຍະຄ ໄລຍະທີ 1 60
ວັນທີ 8 ກມພາ ປີ ຄສ 1971 ອາເມລິກາ ແລະ ທະຫານຫຸ່ນ ໄຊງ່ອນ ໄດ້ເຄ່ົອນທັບຈາກແຄແຊງ ທົ່ີຕັ້ງຢຸູ່ດິນແດນຫວຽດນາມ ຫ່າງຈາກຊາຍແດນລາວ 25 ກມ ເຊິ່ົງປະກອບມີທະຫານໄຊງ່ອນ 17.000 ຄົນລວມເປັນ 25.000 ຄົນ, ລດົ ຖັງ 40 ຄັນ ເຂ້ົັາເພອ່ົ ຍຶດເອົາ ເຊໂປນ ແບຸ່ງອອກເປັນ 3 ປີກຄ ປີກທີ 1 ຕີເຂ້ັົາທາງທິດໃຕຂ້ ອງສາຍທາງ ເລກທີ 9 ຕີສົມທົບກັບທະຫານຫຸ່ນວຽງຈັນທ່ີົມາຈາກສະຫວັນນະເຂດ ເຊິົ່ງຈັ້ງທ່າຢຸູ່ ເທອງ ນອງ, ປີກທີ 2 ບກຕີຕາມເສ້ັນທາງເລກ 9 ເຊິ່ົງຂ້າມກົິ່ວລາວບາວຢຶດເອົາບ້ານດົງ ແລະ ສບຕຢ່ົ ດເອົາເຊໂປນ, ປກີ ທີ 3 ບກເຂາ້ົັ ທາງພາກເໜອສາຍທາງເລກ 9 ແລ້ວພົບກັນຢຸູ່ ເຊໂປນ. ແຕວຸ່ ່າການເຄອົ່ ນທບັ ຂອງພວກເຂາົ ໄດ້ຖກກາລັງປະຕວິ ັດຕາ້ ນຄນຢຸ່າງແຂງແຮງເຮັດໃຫ້ ທະຫານໂດດຈ້ອງ ແລະກາລັງພິເສດ 4 ກອງພັນຖກດັບສນູ , ເຮອບນິ ທກຊະນິດ 80 ກວາ່ ລາຖກຍງິ ຕົກ, ລດົ ຫ້ມເກາະ 50 ຄັນ ຖກທາລາຍຢຸູ່ຫ້ວຍກາກີ. ທັງໝົດນ້ັນໄດເ້ ຮັດໃຫຮ້ ູບ ແບບການເຄ່ົອນທັບຂອງອາເມລກິ າ ແລະ ທະຫານຫຸ່ນໄຊງ່ອນຖກປຸ່ຽນແປງ ແລະ ຕົກຢຸູ່ໃນທ່າປ້ອງກັນຕົວ. ມາຮອດວັນທີ 12 ກມພາ ກາລັງເຄົ່ອນທັບຂອງຈກັ ກະພັດອາເມລິກາ ຖກຢດຕິທງັ 3 ປີກ ຄ ປກີ ທີ 1 ຢດຕຢິ ຸູໂ່ ກບົກ, ປກີ ທີ 2 ຖກປິດລອ້ ມຢູຸບ່ ້ານດົງ ແລະ ປີກທີ 3 ເໜອຢດຈັງ້ ຢຸ່ຫູ ້ວຍກາກີ. ໂດຍປະສານສົມທົບກັບກາລັງປະຕິວັດລາວ, ຢຸູ່ຫວຽດນາມກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ກ່ົໄດ້ເປີດບ້ັນລົບຕີຕັດຫັງສັດຕູຢູຸ່ທາງປີກເໜອ, ທາລາຍເສ້ັນທາງ, ສາງ ພະລາທກິ ານເຮັດໃຫ້ ກາລງັ ການລາລຽງຂນົ ສງ່ົ ຂອງສັດຕູພົບກັບຄວາມຫຍ້ງຍາກ, ສ່ວນທາງຝຸາ່ ຍລາວກາລັງປະຕິວັດກສ່ົ ະກັດລັດຕີທະຫານຫ່ນຸ ວຽງຈັນຢູເຸ່ ມອງ ພະລານ. ໄລຍະທີ 2 ເລ່ົີມແຕຸ່ວັນທີ 3 ກມພາ ຫາ ວັນທີ 20 ມີນາ ປີ 1971 ເພ່ົອກອບກູ້ເອົາສະຖານະການທີ່ົພວມຕົກຢູຸ່ໃນທ່າຖກດັບສູນ, ຈັກກະພັດອາເມລິກາ ແລະ ພວກຫຸ່ນໄຊງ່ອນໄດ້ສົ່ງ ທະຫານເຮອລົບທາງບົກຈາກກາປູເຈຍເຂັົ້າລາວໂດຍໃຊ້ວິທີແບບ “ ກົບເຕັ້ນ ” ຕາມຈດຍດທະສາດຕ່າງໆທາງທິດໃຕ້ຂອງສາຍທາງເລກ 9 ເພ່ົອມ້ງໜ້າຫາເມອງເຊໂປນແຕຸ່ວ່າ ຍດທະວທິ ີໃນການເຄອົ່ ນທບັ ຄງັ້ ນ້ັກີ ່ຖົ ກທບັ ມ້າງ ແລະ ຖກປາລາໄຊລງົ . ໄລຍະທີ 3 ເລີມແຕວຸ່ ັນທີ 20 – 23 ມນີ າ ປີ ຄສ 1971 ແມຸ່ນໄລຍະທີສ່ົ ັດຕູຖກປິດລອ້ ມ ແລະ ຖກດບັ ສູນຢູຸ່ບາ້ ນດົງ ແລະ ບລເິ ວນຫ້ວຍກາກີ. ຕະຫອດ 3 ມັ້ທະຫານ ອາເມລິກາຕົກ ຢຸູ່ ໃນທ່າຈົນຕາແຈ, ເສັ້ນທາງອາກາດກ່ົຄໜ້າດິນກົ່ລ້ວນແຕຸ່ຖກຕັດຂາດ ໂດຍສະເພາະຢູຸ່ບ້ານດົງກາລັງປະຕິວັດໄດ້ດັບສູນກອງພັນນ້ອຍໂດດຈ້ອງ, ກອງພັນນ້ອຍຫ້ມເກາະທີ 1 ແລະ ກອງປນໃຫຸຍ່ 4 ກອງພນັ ທາລາຍຍຶດ ລດົ ຫມ້ ເກາະ, ລດົ ຖັງໄດ້ 200 ຄນັ , ປນໃຫຸຍ່ 76 ກະບອກ, ຍິງຍົນຕົກ ແລະ ຖກຍິງສາເລັດ 80 ລາ. ມາຮອດທີ 23 ມີນາ ປີ ຄສ 1971 ກອງບັນຊາການກອງທັບປົດປຸ່ອຍປະຊາຊົນລາວປະຈາພາກໃຕ້ໄດ້ອອກແຈ້ງການກ່ຽວກັບການປາລາໄຊຢຸ່າງສັ້ິນເຊິງຂອງຈັກກະພັດ ອາເມລິກາ ແລະ ພວກໜຸ່ມໄຊງອ່ ນໃນບັ້ນລົບ “ ລາມເຊີນ 719 ” ຄກາລັງຝຸ່າຍປະຕວິ ັດສາມາດທັບມ້າງຍດທະສາດ“ ລາມເຊີນ 719 ” ຂອງຈັກກະພັດອາເມລິກາລົງຢ່າຸ ງສັ້ິນເຊິງ, ປັດເຂຍຸ່ ສັດຕູອອກຈາກວົງສູ້ລບົ 16.400 ຄນົ ໃນນັ້ນມີທະຫານອາເມລິກາ 200 ຄນົ ຈບັ ເປັນສະເລີຍເສກິ 1000 ຄນົ , ທາລາຍ ແລະ ຢຶດເຮອບິນທກຊະນິດ 496 ລາ, ຢດຶ ແລະ ທາ ລາຍປນ 5.000 ກວ່າກະບອກໃນນນັ້ ມີປນໃຫຸຍ່ 144 ກະບອກ. ເພົ່ອປະສານສົມທົບບັ້ນຮົບລາມເຊິນກາລັງປະຕິວັດໄດ້ເປີດບ້ັນບກໂຈມຕີສັດຕູຢຸ່າງແຂງແຮງແຕຸ່ເໜອເຖິງໃຕ້ ໃນວັນທີ 14 ເດອນ ພຶດສະພາ ປີ ຄສ 1971 ກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນລາວໄດປ້ ດົ ປຸ່ອຍ ປາກຊອ່ ງ, ຫ້ວຍກອງ, ຫ້ວຍຊາຍ, ດົງເຫງັ ນ ( ສະຫວັນນະເຂດ ), ປິດລ້ອມສັດຕູຊາທອງລ້ອງແຈ້ງແຂວງຊຽງຂວາງ... ກາ້ ວສລູຸ່ ະດຝູ ົນປີ ຄສ 1971 ກາລັງປະຕວິ ັດໄດ້ເປີດການບກໂຈມຕສີ ັດຕູຫາຍແຫງຸ່ ເຊົັນ່ ບ້ານບານ, ເມອງສຍ້ ( ຊຽງຂວາງ ), ປາກອ,ູ ນາັ້ ເຊອງ ( ຫວງພະບາງ ), ນ້ັາທາ, ອດົມ ໄຊ...ຕ່ົໜາ້ ການປາລາໄຊລຽນຕິດໃນທກສະໜາມລບົ , ຈັກກະພດັ ອາເມລິກາ ແລະ ລກູ ມມໄດໃ້ ຊ້ທກຄວາມພະຍາຍາມເພອົ່ ຍາດແຍຸ່ງບັນດາຈດຍດທະສາດທ່ົີສາຄນັ ເຊນົ່ັ ທົງ່ ໄຫຫີນ, ເມອງສ້ຍ ແລະ ປາກຊ່ອງ... 61
ກ້າວສູຸ່ລະດູແລ້ງປີ ຄສ 1971 ກາລັງປະຕິວັດໄດ້ເປີດການບກໂຈມຕີສັດຕູຂະໜາດໃຫຸ່ຍຢູຸ່ທ່ົງໄຫຫີນ ແລະ ເມອງສ້ຍອີກ ເພຸ່ອດັບສູນກາລັງທ່ີົສາຄັນຂອງສັດຕູໂດຍສະເພາະ ແມ່ນຸ ການທະຫານໄທ, ກາລັງພິເສດຫວ່າງປາວ, ຢຶດເອາົ ທ່ງົ ໄຫຫນີ ຊຽງຂວາງ, ເມອງ ສຍ້ ຄນ ແລະ ສບຕປົ່ ດົ ປອຸ່ ຍຊາທອງລອງແຈ້ງ, ສາລາພູຄູນ.. ເຖິງວ່າພວກເຮົາຖກປາລາໄຊໃນທົ່ວສະໜາມຮົບກົ່ຕາມ, ແຕຸ່ພວກເຂາົ ຍງັ ບົ່ປະລະຄວາມພະຍາຍາມກູ້ເອົາຕົວອອກຈາກທາ່ ປາລາໄຊ, ຈກັ ກະພັດອາເມລິກາໄດ້ໃຊ້ກາລັງທະຫານ ໄຊງ່ອນ, ທະຫານຮັບຈ້າງໄທເພົ່ອສົມທົບກັບທະຫານຫຸ່ນລາວ ແລະ ກາລັງພິເສດວັງປາວເປີດບ້ັນບກໂຈມຕີເຂົັ້າເຂດປົດປຸ່ອຍຂອງລາວອີກຄ ບ້ັນຮົບ “ ສິນໄຊ ” “ ຟ້າງ່ມ ” ໃນ ເດອນມີນາ ປີ ຄສ 1972 ບກຕີເຂັົ້າພາກໃຕລ້ າວ, ບ້ັນຮົບ “ ຕລາ ” ໃນເດອນສິງຫາ - ເດອນຕລາ ປີ ຄສ 1972 ບກຕີເຂົັ້າຊຽງຂວາງ... ແຕຸ່ທກບັ້ນລົບພວກເຂົາກົ່ຂັຶ້ນລ້ວນແຕຸ່ຖກ ກອງທບັ ແລະ ປະຊາຊົນລາວຕີໃຫປ້ ະລາໄຊຕາມໆກນັ . ມອບວຽກບ້ານ: ສັນຍາເຊແີ ນວ ປີ 1962 ມີຄວາມໝາຍຄວາມສາຄນັ ຕົ່ລາວຄແນວໃດ? ຜາ່ ນການຮຽນ-ການສອນບດົ ຮຽນໃນບດົ ນີເ້ັ ຫັນວາ່ ນັກຮຽນມຄີ ວາມຮູ້ ແລະ ຄວາມເຂາ້ົັ ໃຈເນັ້ອໃນສາຄນັ ດັົງ່ ນີ:້ັ ແຜນວາດຊວ່ ຍຈ ໄລ ຍ ະທີ 1 : ວັ ນ ທີ 8 ການເຄ່ົອນທັບຂອງບ້ັນ ໄລຍະທີ 3: ເລີມ ແ ຕຸ່ວັນທີ ກມພາ ປີ ຄສ 1971 ລບົ “ ລາມເຊນີ 719 ” 20 – 23 ມນີ າ ປີ ຄສ 1971 ແບ່ງຸ ອອກເປນັ 3 ໄລຍະ ຄ ໄລຍະທີ 2: ເລົ່ີມ ແຕຸ່ ວນັ ທີ 3 ກມພາ ຫາ ວັນ ທີ 20 ມນີ າ ປີ 1971 62
ບົດສອນ (Understanding by Design) ສາຍປະຖມົ ປີ 2 ວິຊາ: ສງັ ຄມົ ສກຶ ສາ 2 ບດົ ທີ 10 ການຍດຶ ອານາດ ແລະ ສະຖາປະນາ ສາທະລະນາລັດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ເວລາ 3 ຊ່ວົ ໂມງ ຂັນ້ ຕອນທີ 1 : ຜນົ ໄດຮ້ ັບທຕົ່ີ ອ້ ງການ (Desired Results) ເປ້ັົາໝາຍ: (Goal) - ເພ່ົອໃຫ້ນັກຮຽນຮູ້ - ເຂ້ັົາໃຈການຍຶດອານາດ ແລະ ສະຖາປະນາ ສາທະລະນາລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ແລະ ການລກຮ້ັຂັ້ຶນຍິຶດອານາດຂອງປະຊາຊົນລາວ ບັນດາເຜົ່າ - ເພອ່ົ ໃຫ້ນກັ ຮຽນສາມາດອະທິບາຍສະພາບການກ່ອນຍດຶ ອານາດຂອງປະຊາຊົນລາວ ແລະ ການສະຖາປະນາປະເທດລາວ ຄວາມເຂ້າົັ ໃຈ (Understanding) ຄາຖາມທົຈ່ີ າເປັນ(Question) ນັກຮຽນຈະເຂົັາ້ ໃຈກຽ່ ວກບັ : 1. ສະພາບການກ່ອນການຍດຶ ອານາດຂອງປະຊາຊົນລາວມຄີ ແນວໃດ? - ການຍຶດອານາດ ແລະ ສະຖາປະນາ ສາທະລະ 2. ການຍຶດອານາດມຄີ ວາມໝາຍຄວາມສາຄັນຄແນວໃດ? ນາລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ຄວາມຮູ້(Knowledge) ທກັ ສະ (Skill) - ເພົ່ອໃຫ້ນັກຮຽນຮູ້ - ເຂ້ັົາໃຈການຍຶດອານາດ ແລະ ສະຖາປະນາ ສາທະລະນາລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ ນັກຮຽນຈະຮູ້: ລາວ ແລະ ການລກຮັ້ຂນ້ັຶ ຍດຶິ ອານາດຂອງປະຊາຊົນລາວບນັ ດາເຜົາ່ - ການຍຶດອານາດ ແລະ ສະຖາປະນາ ສາທະລະ - ເພ່ົອໃຫ້ນັກຮຽນສາມາດອະທິບາຍສະພາບການກ່ອນຍຶດອານາດຂອງປະຊາຊົນລາວ ແລະ ການສະຖາປະນາ ນາລັດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ປະເທດລາວ ຂັ້ນຕອນທີ 2: ຫກັ ຖານທໃົີ່ ຊປ້ ະເມນີ ໜ້າວຽກທຕ່ີົ ້ອງປະຕິບັດ (Task) ຫກັ ຖານອ່ນົ ໆ (Other Evidence) -ຄສູ ງັ ເກດການມີສວ່ ນຮ່ວມໃນກິດຈະກາ -ອະທບິ າຍ, ສົນທະນາກັບນັກຮຽນ, ໃຫ້ນກັ ຮຽນຄົັນ້ ຄວ້ າ -ການຖາມຄາຖາມທບີົ່ ົ່ເຂັົ້າໃຈ ຕອບຄາຖາມເປັນກຸ່ມແລວ້ ລານງານ -ການຕອບຄາຖາມທີຄົ່ ູຖາມ 63
-ການລາຍງານຕ່າງໜາ້ ກຸ່ມ -ການສອບເສັງ ຂັນ້ ຕອນທີ 3:ແຜນການຮຽນ ກິດຈະກາການຮຽນ: ກດິ ຈະກາ 1 -ຄູແບຸງ່ ນກັ ຮຽນອອກເປັນກ່ມຸ ຕາມຄວາມເໝາະສມົ - ຄູຕງັ້ ຄາຖາມໃຫ້ນກັ ຮຽນຄົັ້ນຄິດໂດຍອີງໃສຸ່ການຮຽນຜ່ານມາດັ່ົງນ້ັີ: 1. ສະພາບການກອ່ ນການຍຶດອານາດຂອງປະຊາຊົນລາວມີຄແນວໃດ? 2. ການລກຮ້ັຂຶ້ັນຍດຶ ອານາດຂອງປະຊາຊນົ ລາວມີຄແນວໃດ? 3. ກອງປະຊມໃຫຍ່ຜແູ້ ທນຸ່ ຂອງປະຊາຊົນລາວທ່ົວປະເທດໄດ້ດາເນນີ ຄແນວໃດແດ່?ຸ 4. ການຍດຶ ອານາດມຄີ ວາມໝາຍຄວາມສາຄັນຄແນວໃດ? -ຄູໃຫ້ຕາ່ ງໜ້າແຕຸ່ລະກຸ່ມຂັ້ນຶ ມາລາຍງານຢກູຸ່ ະດ່ານ -ຄູຍ້ອງຍນັກຮຽນ ແລະ ຈັດປະເພດໃຫນ້ ັກຮຽນແຕລຸ່ ະກມຸ່ -ຄູ ແລະ ນັກຮຽນຮວ່ ມກັນສະຫຼຸບຕາມປັ້ມແບບຮຽນ ດງັົ່ ນ້:ັີ ຕອບ1: ກ ສະພາບສາກົນ ໄລຍະນ້ັີ ການຕ່ົສູ້ປະຕິບັດຂອງ 3 ກະແສຟອງຄ ລະບົບຄ້າຍສັງຄົມນິຍົມ ເຊ່ິົງແມຸ່ນໂຊຫວຽດເປັນແກນນາ ສູ້ຢັນກັບລະບົບທຶນນິຍົມຢຸ່າງດເດອດຄ ພວກກາມະກອນຢູຸ່ ບັນດາປະເທດທຶນນິຍົມລກຂຶັ້ນປະທ້ວງນາຍທຶນທ່ີົຂູດຮິດແຮງງານ - ບັນດາປະເທດຫົວເມອງຂ້ຶັນ, ເຄົິ່ງຫົວເມອງຂັຶ້ນ ລກຂຶ້ັນຕ່ົສູ້ປົດປຸ່ອຍຕົນເອງ ອອກຈາກແອກປົກຄອງຂອງ ຈັກກະພດັ . ກາລັງແຮງດ່ັງົ ກ່າວນັນ້ ຍິງ່ົ ຂະຫຍາຍຕົວຂຶ້ັນເທົ່າໃດ, ມັນຍົ່ງິ ເຮດັ ໃຫລ້ ະບົບທນຶ ນິຍມົ ຈັກກະພັດຮັດແຄບເຂົັ້າ ແລະ ຕກົ ຢໃູຸ່ ນວິກິດການຮອບດາ້ ນຮ້າຍແຮງຂ້ຶັນຊກັ ໄຊ.້ ສະເພາະຈັກກະພັດອາເມຮິກາ, ພາຍຫັງທີ່ົປະລາໄຊຢຸ່າງໜັກໃນສົງຄາມອິນດູຈີນ ແລະ ບສາມາດກອບກູ້ເອົາລູກມຂອງຕົນໃນອິນດູຈີນໄວ້ໄດ້, ອນັ ນັ້ນມັນໄດ້ເຮດັ ໃຫພ້ ວກ ກາອານາດໃນປະເທດຕ່າງໆທເີົ່ ຄີຍສະໜັບສະໜູນອາເມຮກິ າ, ໃນເມ່ອົ ກ່ອນນ້ັນ ຂາດຄວາມໄວ້ເນອັ້ ເຊອົ່ ໃຈໃນອາເມຮກິ າ, ພອ້ ມດຽວກັນນ້ັນ, ກຸມ່ ຜະລິດນ້າັ ມັນ opec ກໄດ້ໃຊມ້ າດ ຕະການໃສຸ່ບັນດາປະເທດທ່ົີໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນ, ຊ່ວຍເຫອພວກຊີໂອນິດ ອິດສະລາແອນ ດ້ວຍວິທີບຂາຍນ້ັາມັນເຊ້ັອໄຟໃຫ້ໂດຍສະເພາະແມຸ່ນປະເທດສະຫະລັດ ອາເມຮິກາ. ອັນນັ້ນ ມັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ການຄົມມະນາຄົມຂົນສົ່ງ, ໂຮງຈັກໂຮງງານຂອງອາເມຮິກາ ໄດ້ຮັບການກະທົບກະເທ່ົອນຢຸ່າງຮ້າຍແຮງ, ຈັກກະພັດອາເມຮິກາໄດ້ຈົມເລີກເຂັົ້າໃນຄວາມ ອດັ ຕະຄັດທາງດ້ານເສດຖະກດິ , ການເງິນຢຸ່າງໃຫຍ່ຫວງ, ໄພຫວ່າງງານໄດ້ຖີບຕົວສງູ ຂ້ນຶັ , ໄພເງນິ ເຟີ້ັໄດ້ທະວຄີ ູນຂຶັ້ນແບບບເຄຍີ ມມີ າກ່ອນໃນປະຫວດັ ສາດຂອງອາເມຮກິ າ. ການຕົ່ສູ້ ເພ່ົອທວງໃຫ້ມີສິດມະນດສະທາໄດ້ເພົີ່ມທະວີຄວາມແຮງ ແລະ ແຜຸ່ຂະຫຍາຍຢຸ່າງກວ້າງຂວາງຢູຸ່ນາປະຊາຊົນອາເມຮິກາຜິວດາ, ຄວາມຂັດແຍຸ່ງລະຫ ວ່າງພັກຝຸ່າຍ ຕ່າງໆນັບມນັ້ ບັ ເລິກເຊິ່ງົ . ແລ້ວໄດເ້ ກີດມຄີ ະຕິ ວເຕີເກດ ອນັ ອັບອາຍຂ້ັຶນ,ກ້າວໄປເຖິງການນາເອົາປະທານາທິບດນີ ິກເຊນີ ( ນິກສັນ ) ໄປຂັຶ້ນສານຕັດສິນແລະຖກຂັບໄລອຸ່ ອກຈາກຕາແ 64
ໜງ່ ປະທານາທບິ ດີໃນວນັ ທົີ່ 9 ສງິ ຫາ ຄ.ສ 1947. ເຫດການຕາ່ ງໆທີ່ົເກີດຂ້ັຶນຢຸ່ໃູ ນສະຫະລັດອາເມຮກິ າໃນໄລຍະນັ້ນມັນໄດ້ສາ້ ງໂອກາດແລະເປນັ ເງ່ົອນໄຂອັນດີໃຫ້ແກຸ່ການປົດປຸອ່ ຍ ຕນົ ເອງຂອງປະຊາຊົນອິນດູຈີນ. ນັບແຕຸທ່ າ້ ຍປຄີ .ສ 1973ຮອດຕົັ້ນປີ1975 ແນວໂຮມເອກະພາບກາປເູ ຈຍໄດ້ຕີກາລງັ ຂອງພວກຫຸ່ນລນົ ໂນນ-ສີລິມະຕັດແລະສາມາດຍາດເອົາໄຊຊະນະຕ່ເົ ນ່ົອງກນັ ມາ,ໃນທີົ່ ສດກາລັງແນວໂຮມເອກະພາບກາປູເຈຍ ກປົດປຸ່ອຍນະຄອນຫວງພະນມົ ເປັນໄດໃ້ ນວັນທ່ົີ 17 ເມສາຄ.ສ 1975 ແລະ ສາມາດປດົ ປອຸ່ ຍໄດທ້ ່ົວປະເທດຢາຸ່ ງວ່ອງໄວ. ຢູ່ຫຸ ວຽດນາມ, ກາລງັ ປດົ ປຸ່ອຍພາກໃຕ້ໄດຕ້ ີທາລາຍກາລັງຕົ່ຕາ້ ນຂອງອາເມຮກິ າແລະພວກຫຸ່ນໄຊງ່ອນເຮດັ ໃຫ້ພວກເຂົາເສຍຂວນັ ແຕກສະລຜຜ່າຍແລະສາມາດປົດປຸອ່ ຍຕົວ ເມອງໄຊງ່ອນທົ່ໝີ ັນ້ ສດທ້າຍຂອງພວກເຮົາໃນຕອນເຊາົ້ັ ຂອງວັນທ່ີົ 30 ເມສາຄ.ສ1975. ວິກິດການຂອງຈັກກະພັດອາເມຮິກາ,ການປະລາໄຊຂອງພວກເຂົາຢຸູ່ຫວຽດນາມ ແລະ ກາປູເຈຍມັນໄດ້ເປັນເງ່ົອນໄຂສາຄັນນອກຕົວທ່ີົພາໃຫ້ປະເທດລາວກ້າວໄປສູ້ໄຊຊະນະສດ ທ້າຍແຫຸ່ງການປະຕິວດັ ຊາດປະຊາທິປະໄຕ, ຍາດເອົາເອກະລາດອັນສົມບູນມາສຸ່ມູ ປະຊາຊນົ ລາວ. ຂ ສະພາບທົວ່ ໄປໃນລາວ ພາຍຫັງເຊັນສັນຍາວຽງຈັນປີຄ.ສ 1973 ແລ້ວ,ກາລັງປະຕິວັດລາວໄດ້ດາເນີນການຜັນຂະຫຍາຍການຕົ່ສູ້ຢຸ່າງດເດອດໃນ 3 ເຂດຄ ເຂດປົດປຸ່ອຍ,ເຂດກວດກາຄວບຄມ ຂອງສັດຕູແລະເຂດເປັນກາງ,ເຊົ່ິງປະກອບດ້ວຍສາມອານາດການປົກຄອງຄອານາດການປົກຄອງປະຕິວັດອານາດການປົກຄອງຫຸ່ນວຽງຈັນແລະແຕຸ່ລະອານາດການປົກຄອ ງນັ້ນແມຸ່ນ ແຕກຕາ່ ງກນັ ຢ່າຸ ງຂາດຂັ້ນ. ເຂດປົດປຸ່ອຍແມຸ່ນໝາກຜົນຂອງການປະຕິວັດ,ກວມເນັ້ອທີ່ົເຖິງ 4ສ່ວນ5ຂອງທົ່ວປະເທດມີບລິເວນກວ້າງຂວາງກວ່າ,ເວລາເຊັນສັນຍາວຽງຈັນປີຄ.ສ 1975ແລະສັ ນຍາເຊີ ແນວປີຄ.ສ1962ກ່ຽວກບັ ລາວມຊີ າຍແດນຕິດຈອດກບັ ຄາ້ ຍສັງຄມົ ນິຍມົ ,ໂດຍສະເພາະແມນຸ່ ກັບ ສ.ສຫວຽດນາມແລະມີຜົນລະເມອງອາໄສຢຸ່ເູ ກອບເຄງ່ົິ ໜົຶ່ງຂອງຈານວນພົນລະເມອງ ໃນທົ່ວປະເທດ.ປະຊາຊົນສ່ວນຫາຍປະກອບດ້ວຍບັນດາເຜ່ົາ,ເຊ່ົິງເວົ້ັາທ່ົວໄປແລ້ວເຂົາເຈັ້ົາມີຄວາມຈົ່ງຮັກພັກດີຕົ່ການປະຕິວັດຢຸ່າງສດຂີດ.ເຂດປົດປຸ່ ອຍເປັນບລິເວນເຂດພູດອຍ,ມີ ຊບັ ພະຍາກອນຫາຍຢຸ່າງຍັງບທັນຂູດຄົ້ັນ.ສງັ ຄົມເຂດນໄັ້ີ ດ້ມປີ ະຊາທປິ ະໄຕປະຊາຊົນຢຸ່າງເຕັມສ່ວນ,ບັນດາຮູບການກົດຂີ່ົຂູດຮິດຂອງລະບອບລ່າເມອງຂຶັ້ນຫກ່ອນສກັ ດີນາແມຸ່ນໄດ້ຮັບ ການແກ້ໄຂຢຸ່າງຫວງຫາຍແລະຖວ່າເກອບໝົດກ້ຽງ.ອານາດການປົກຄອງປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນໂດຍແມຸ່ນປະຊາຊົນເປັນເຈົ້ັາຢູຸ່ພາຍໃຕ້ການນາພາຂອງພັກ,ແມຸ່ນພ້ັ ນຖານ ປະຊາທິປະໄຕໃໝຸ່ທີດົ່ ງີ າມກວາ່ ຫາຍເທົອ່ ຖ້າທຽບໃສຸ່ລະບອບສັກດີນນາແລະນາຍທຶນ. ຕອບ2: ໃນເດອນມີນາຄ.ສ1975ສູນກາງພັກໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມະຫາຊົນລກຮັ້ຂຶັ້ນຕ່ົສູ້ຍຶດອານາດການປົກຄອງ.ເພ່ົອປະຕິບັດຕາມຄວາມຮຽກຮ້ອງດັົ່ງກ່າວ,ການຕົ່ສູ້ ຂອງປະຊາຊົນໄດ້ ສບຕົ່ເປັນຂະບວນຢຸ່າງແຂງແຮງ ແລະ ດເດອດ.ພ້ອມກັນນັ້ນກົມການເມອງກໄດ້ອອກຄາສັົ່ງວ່າດ້ວຍການລົບລາ້ ງກອງທັບຂອງຝຸ່າຍວຽງຈັນ. ດ້ວຍວິທີການອັນຄ່ອງແຄ້ວຄເຕົ້ັາໂຮມ ບັນດາກວມການເມອງ,ຫ້ອງການ,ສານັກງານຝຸ່າຍຂວາ,ເຕ້ົັາໂຮມອາວດພາຫະນະສົງຄາມເຂົ້ັາໄວ້ໃນສາງ:ຈັດຕ້ັງການອົບຮົມໂຄງການເມອງຂອງລັດຖະບານປະສົມສັ ບຊ້ອນນາຍ ທະຫານຊ້ັນສູງໄດ້ອົບຮົມການເມອງຢຸູ່ເຂດຕ່າງໆ.ມາຮອດເດອນສິງຫາ ຄ.ສ 1975 ບັນດາແຂວງຕ່າງໆໄດ້ສາເລັດການລົບລ້າງອານາດການປົກຄອງເກ່ົາແລະໄດ້ສ້າງຕ້ັ ງອານາດການ ປົກຄອງໃໝຂຸ່ ້ັຶນແທນໃນຂັນ້ ພ້ັນຖານໃຫ້ຍງັ ເຫອພຽງແຕຸ່ 2 ຕົວເມອງ ( ວຽງຈັນ ແລະ ຫວງພະບາງ )ເທົາ່ ນ້ັນທ່ີົຢູໃຸ່ ຕ້ການປົກຄອງຂອງລັດຖະບານປະສົມຊ່ົວຄາວແຫຸ່ງຊາດ.ຮອດວັນ ທົ່ີ 14 ສິງຫາ ຄ.ສ 1975 ຢູຸ່ຫວງພະບາງປະຊາຊົນ,ນັກສຶກສາ,ຂ້າລາຊະການຫາຍໝ່ົນຄົນໄດ້ໂຮມຊມນມປະກາດລົບລ້າງອານາດການປົກຄອງເກ່ົາແລ້ວສ້າງຕັ້ ງອານາດປກົ ຄອງໃໝຸ່ ຂັ້ນຶ ແທນແລະມາໃນວັນທ່ົີ 23ສິງຫາ ຄ.ສ 1975 ຢຸ່ທູ ່ີົວຽງຈັນປະຊາຊົນ, ນກັ ຮຽນ,ນັກສຶກສາ,ພະນັກງານ,ຂ້າລາຊະການສອງໝົ່ນກວ່າຄນົ ໄດເ້ ຕັົ້າໂຮມຊມນມຄ້ັງໃຫຍ່ໄດ້ປະກາດລົບ 65
ລາ້ ງອານາດການປົກຄອງເກາົ່ ,ເຮັດໃຫ້ສນູ ກາງການເຄອ່ົ ນໄຫວຂອງພວກຂວາຈັດຖກແຕກມາ້ ງເຊ່ງົິ ເປນັ ຂີດໝາຍແຫຸ່ງການລບົ ລາ້ ງອານາດການປົກຄອງເກ່າົ ໃນທົ່ວປະເທດຢ່າຸ ງສນ້ັິ ເຊີງ. ມາຮອດວັນທີົ່ 5 ພຶດສະພາ ຄ.ສ 1975 ທ່ານໄກສອນພມົ ວິຫານ ເລຂາທິການພັກໄດ້ອອກຄາສງ່ົັ ໃຫບ້ ັນດາຄະນະກາມະການສູນກາງພັກ,ບັນດາຄະນະພັກແຂວງຕ້ອງກາແໜນ້ ແລະ ນາໃຊ້ 3 ບາດຄ້ອນຍດທະສາດຄການລກຮ້ັຂຶັນ້ ຂອງມະຫາຊົນ,ການໜູນໜີບທາງການທະຫານ,ການລກຮັ້ຂັ້ຶນແຍກຕົວຂອງກາລັງປະກອບອາວດໃນກອງທັບແຫຸ່ງຊາດ.ໃນນ້ັນຖເອົາ ການລກຮຂັ້ ້ັຶນຕົ່ສູ້ທາງການເມອງຂອງມະຫາຊົນເປັນປັດໄຈຕັດສິນສາຄັນກວ່າໝູຸ່ແລະອີງໃສລຸ່ ັດຖະບານປະສມົ ຊົ່ວຄາວແຫຸງ່ ຊາດຊກຍູຂ້ ະບວນການດົ່ັງກ່າວເພົ່ອໂຄຸ່ນລ້ົັມອານາດການ ປກົ ຄອງເກ່ົາແລະສ້າງອານາດການປົກຄອງໃໝຂຸ່ ັ້ນຶ ແທນຢູຸ່ຂັນ້ ແຂວງຕ່າງໆ. ມາໃນວັນທີົ່ 25 ສິງຫາ ຄ.ສ 1975 ກອງທັບແລະປະຊາຊົນລາວໄດ້ສາເລັດການລົບລ້າງອົງການຈັດຕ້ັງກອງທັບຫຸ່ນວຽງຈັນ, ລົບລ້າງສານັກງານກອງບັນຊາການສອງສູດ, ກອງບັນຊາການເຂດທະຫານ, ເຂດຍອ່ ຍເຫົາ່ ທັບ,ກອງພັນໃຫຍໃ່ ນທ່ົວປະເທດ.ນາເອົາກອງທະຫານຝຸ່າຍວຽງຈັນໄປສຶກສາອົບຮົມດດັ ສ້າງຢູເຸ່ ຂດປົດປຸ່ອຍ 34.000 ຄົນ. ມາເຖິງວນັ ທີົ່ 18 ກນັ ຍາ ຄ.ສ 1975 ສູນກາງພັກໄດອ້ ອກຄາສ່ົັງໃຫປ້ ະຊາຊົນໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດດາເນີນການເລອກຕັ້ງອານາດການປກົ ຄອງທອ້ ງຖນິົ່ ຂນ້ັ ຕາ່ ງໆຂຶັ້ນ. ດ່ັົງນ້ັນມາຮອດວນັ ທີົ່ 20 - 22 ພະຈິກ ຄ.ສ 1975 ປະຊາຊົນໃນທົວ່ ປະເທດໄດດ້ າເນນີ ການເລອກຕັ້ງສະພາປະຊາຊົນແລະຄະປົກຄອງຂ້ັນຕາແສງ,ເມອງແລະແຂວງເຊິງ່ົ ລວມ ມີ 13ແຂວງແລະ 1 ກາແພງນະຄອນ. ຕອບ3: ເພົ່ອຕອບສະໜອງຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການແລະຄວາມມຸ່ງມາດປະຖານາຂອງປະຊາຊົນລາວທັງຊາດແລະເຫັນໄດສ້ ະພາບການຂອງສາກນົ ທພ່ີົ ວມຜັນແປຢຸ່າງມຜີ ົນດີໃຫ້ແກຸ່ ສັນຕິພາບ.ມາໃນວັນທົ່ີ 1 ທັນວາ ຄ.ສ 1975 ຢູຸ່ທົີ່ນະຄອນຫວງວຽງຈັນ ກອງປະຊມຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດໄດ້ໄຂຂ້ຶັນເຊົິ່ງມີຜູ້ແທນເຂ້ັົາຮ່ວມ 264 ທ່ານ ທົີ່ເປັນຕົວແທນໃຫ້ແກຸ່ ປະຊາຊນົ ທກຊນັ້ ຄົນ,ທກຊົນເຜ່າົ ,ທກອົງການຈດັ ຕງັ້ ການເມອງ,ກາລັງປະກອບອາວດແລະຜຊູ້ ົງຄນວດທິໃນທົ່ວປະເທດ. ກອງປະຊມໃຫຍ່ໄດ້ຮັບຄວາມເປັນເອກະພາບຮັບຮອງເອົາໃບສະຫະບນັ ລັງຂອງເຈົ້ັາຊີວິດ,ໃບຂຍບຕົວຂອງຄະນະລັດຖະບານປະສມົ ຊົ່ວຄາວແຫຸ່ງຊາດ ກອງປະຊມໄດ້ ເປັນ ເອກະສັນກັນຜ່ານບັນດາມະຕິອັນເປັນປະຫວັດສາດຄການຕົກລົງລົບລ້າງລະບົບລາຊະທິປະໄຕທ່ົີຜັົນ້ ສະໄໝ,ສະຖາປະນາລະບອບສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິົ່ປະໄຕ ປະຊາຊົນ, ສາ້ ງຕ້ັງ ສະພາປະຊາຊົນສູງສດ, ແຕຸ່ງຕັ້ງປະທານແລະແຕຸ່ງຕ້ັງລັດຖະບານສະທາລະນະລັດປະຊາທົີິ່ປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ. ກອງປະຊມໄດ້ເລອກຕັ້ງເອົາສະເດັ ດເຈັ້ົາສພານວົງ ເປັນປະທານ ປະເທດທາງເປັນປະທານສະພາປະຊາຊົນສູງສດແຕຸ່ງຕັ້ງເອົາທາ່ ນໄກສອນພົມວິຫານ ເລຂາທ່ົີການໃຫຍ່ຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕີວັດລາວເປນັ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ແຕຸ່ງຕັ້ງເຈ້ັົາສສີ ະຫວາ່ ງ ວດັ ທະນາ ເປນັ ທ່ີົປກສາສູງສດຂອງປະທານປະເທດ ແລະ ແຕຸ່ງຕ້ັງເອົາເຈົ້ັາສວັນນະພູມາ ເປັນທີ່ົປກສາສູງສດຂອງລັດຖະບານ. ນອກຈາກນີັ້ກອງປະຊມຍັງໄດ້ການົດເອົາທງຊາດ, ເພງ ຊາດ, ພາສາລາວເປັນພາສາທາງລັດຖະການ ແລະ ການົດເອາົ ວນັ ທົີ່ 2 ທັນວາເປັນວັນສະຖາປະນາສະທາລະນາລດັ ປະຊາທົີ່ປະໄຕປະຊາຊົນລາວ. ກອງປະຊມກໄ່ົ ດ້ອດັ ລງົ ໃນວັນທ່ົີ 2 ທນັ ວາ ຄ.ສ 1975 ດ້ວຍຜນົ ສາເລັດອນັ ສະຫງ່າງາມ. ຕອບ4: - ດ້ວຍໄຊຊະນະອັນຍິ່ົງໃຫຍ່ແລະສົມບູນຄັ້ງນັີ້ປະຊາຊົນລາວໄດ້ລົບລ້າງເເອກປົກຄອງຂອງພວກລ່າເມອງຂຶັ້ນທົີ່ແກຸ່ຍາວເປັນເວລາ 80 ກວ່າປີລົງຢຸ່າງສ້ັິນເຊ່ົິ ງ,ເປັນການໄຂ ສງັ ກາດໃໝຸ່ແຫຸ່ງຊາດການກ່ົສາ້ ງປະເທດລາວບົນເສັນ້ ທາງເອກະລາດ, ປະຊາທິປະໄຕ, ເອກະພາບ ແລະ ວດັ ທະນາຖາວອນ. - ເປນັ ຂດີ ໝາຍແຫຸ່ງການສິັນ້ ສດຂອງລະບອບລາຊະທິປະໄຕ ໃນລາວທ່ົຄີ ງົ ຕົວມາເປນັ ເວລາຫາຍຮ້ອຍປີ - ເປັນການໄຂສັງກາດໃໝຸ່ແກຸ່ລະບອບສາທາລະນະລັດປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນໄດ້ເຮັດໃຫ້ປະເທດລາວປຸ່ຽນແປງຈາກປະເທດທີົ່ມີເຈົ້ັາຊີວິດ ເປັນປະມກລັດກາຍມາເປັນ ປະເທດທ່ມີົ ີປະທານປະເທດ. 66
- ໄຊຊະນະຂອງປະຊາຊົນລາວຄ້ັງນີັ້ ໄດ້ເປັນການສົມທົບກັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ແລະ ກາປູເຈຍໃນການຂັບໄລຸ່ຈັກກະພັດລ່າເມອງຂຶັ້ນ ໂດຍແມຸ່ນຈັກກະພັດອາເມຮິກາທ່ົີ ຄວາມເຂມ້ັ ແຂງ ທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ການທະຫານທີົ່ສດໃນສະໄໝໃຫ້ປະລາໄຊ ແລະ ຕົກຢໃູຸ່ ນທ່າວິກິດການ. ໄຊຊະນະຄັ້ງນັີ້ ຍງັ ເປັນການປະກອບສ່ວນສາຄັ ນເຂົັ້າ ໃນຂະບວນການຕສ່ົ ້ເູ ພອ່ົ ປດົ ປຸ່ອຍຊາດໃນໂລກອກີ ດ້ວຍ ມອບວຽກບ້ານ: ການຍຶດອານາດມີຄວາມໝາຍຄວາມສາຄັນຄແນວໃດ? ຜາ່ ນການຮຽນ-ການສອນບດົ ຮຽນໃນບົດນເັ້ີ ຫນັ ວ່ານັກຮຽນມຄີ ວາມຮູ້ ແລະ ຄວາມເຂາ້ັົ ໃຈເນັອ້ ໃນສາຄນັ ດັ່ົງນ:້ີັ ແຜນວາດຊວ່ ຍຈ ການຍດຶ ອານາດມຄີ ວາມໝາຍ ຄວາມສາຄັນຄ - ດ້ວຍໄຊຊະນະອັນຍິົ່ງໃຫຍ່ແລະສົມບູນຄັ້ງນ້ີັປະຊາຊົນລາວໄດ້ລົບລ້າງເເອກປົກຄອງຂອງພວກລ່າເມອງຂ້ຶັນທ່ົີແກຸ່ຍາວເປັນເວລາ 80 ກວ່າປີລົງຢຸ່າງສິັ້ນເຊິ່ົ ງ,ເປັນການໄຂ ສັງກາດໃໝ່ແຸ ຫຸງ່ ຊາດການກົສ່ າ້ ງປະເທດລາວບົນເສ້ັນທາງເອກະລາດ, ປະຊາທປິ ະໄຕ, ເອກະພາບ ແລະ ວດັ ທະນາຖາວອນ. - ເປັນຂດີ ໝາຍແຫຸ່ງການສິ້ັນສດຂອງລະບອບລາຊະທິປະໄຕ ໃນລາວທີ່ຄົ ົງຕວົ ມາເປນັ ເວລາຫາຍຮ້ອຍປີ - ເປັນການໄຂສັງກາດໃໝຸ່ແກຸ່ລະບອບສາທາລະນະລັດປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນໄດ້ເຮັດໃຫ້ປະເທດລາວປຸ່ຽນແປງຈາກປະເທດທ່ົີມີເຈັ້ົາຊີວິດ ເປັນປະມກລັດກາຍມາເປັນ ປະເທດທ່ົີມປີ ະທານປະເທດ. - ໄຊຊະນະຂອງປະຊາຊົນລາວຄ້ັງນັີ້ ໄດ້ເປັນການສົມທົບກັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ແລະ ກາປູເຈຍໃນການຂັບໄລຸ່ຈັກກະພັດລ່າເມອງຂ້ັຶນ ໂດຍແມຸ່ນຈັກກະພັດອາເມຮິກາທົ່ີ ຄວາມເຂັມ້ ແຂງ ທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ການທະຫານທົີ່ສດໃນສະໄໝໃຫ້ປະລາໄຊ ແລະ ຕົກຢຸໃູ່ ນທ່າວິກິດການ. ໄຊຊະນະຄ້ັງນັີ້ ຍງັ ເປັນການປະກອບສ່ວນສາຄັ ນເຂົ້ັາ ໃນຂະບວນການຕ່ົສູເ້ ພ່ົອປດົ ປຸ່ອຍຊາດໃນໂລກອີກດ້ວຍ 67
ບດົ ສອນ (Understanding by Design) ສາຍປະຖມົ ປີ 2 ເວລາ 3 ຊ່ົວໂມງ ວຊິ າ: ສັງຄມົ ສກຶ ສາ 2 ບົດທີ 11 ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ແຕຸ່ 1975 - ປດັ ຈບນັ ຂນ້ັ ຕອນທີ 1 : ຜນົ ໄດຮ້ ັບທຕົ່ີ ອ້ ງການ (Desired Results) ເປ້ັາົ ໝາຍ: (Goal) - ເພົ່ອໃຫ້ນັກຮຽນຮູ້ - ເຂົັ້າໃຈສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ແຕຸ່ 1975 - ປັດຈບັນ, ຄວາມເປັນມາ ແລະ ເນ້ັອໃນຕັ້ົນຕຂອງລະບອບປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ແລະ ຜົນໄດ້ຮັບໃນການສ້າງສາພັດທະນາປະເທດຊາດ - ເພ່ອົ ໃຫ້ນັກຮຽນສາມາດອະທິບາຍລະບອບການປົກຄອງ, ການພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສງັ ຄມົ ແລະ ຄວາມສາຄັນຂອງກມຸ່ ອາຊຽນຕກ່ົ ານພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄມົ ຄວາມເຂ້ັາົ ໃຈ (Understanding) ຄາຖາມທ່ີຈົ າເປນັ (Question) ນັກຮຽນຈະເຂົາັ້ ໃຈກ່ຽວກັບ: 1. ການພັດທະນາເສດຖະກດິ - ສງັ ຄົມມຄີ ວາມສາຄັນຄແນວໃດ? - ຄວາມເປັນມາ ແລະ ເນ້ັອໃນຕົ້ັນຕຂອງລະບອບ 2. ລະບອບປະຊາທປິ ະໄຕປະຊາຊົນແມຸ່ນລະບອບຄແນວໃດ? ປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊນົ ລາວ 3. ລະບອບການປົກຄອງມຄີ ແນວໃດ? - ລ ະ ບ ອ ບ ກ າ ນ ປົ ກ ຄ ອ ງ , ກ າ ນ ພັ ດ ທ ະ ນ າ 4. ປະເທດແຕ່ປຸ ີ 1975 ຮອດປດັ ຈບນັ ເປັນຄແນວໃດ? ເສດຖະກິດ - ສັງຄມົ - ຄວາມສາຄັນຂອງກມຸ່ ອາຊຽນຕົກ່ ານພັດທະນາ ທັກສະ (Skill) ເສດຖະກດິ - ສງັ ຄມົ - ເພ່ົອໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮູ້ - ເຂ້າົັ ໃຈຄວາມເປນັ ມາ ແລະ ເນັອ້ ໃນຕົ້ັນຕຂອງລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນລາວ - ລະບອບການປົກຄອງ, ການພດັ ທະນາເສດຖະກດິ - ສງັ ຄມົ ຄວາມຮູ້(Knowledge) - ຄວາມສາຄັນຂອງກ່ມຸ ອາຊຽນຕ່ກົ ານພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສງັ ຄົມ ນກັ ຮຽນຈະຮ້:ູ - ຄວາມເປັນມາ ແລະ ເນັ້ອໃນຕັ້ົນຕຂອງລະບອບ ປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊນົ ລາວ - ລ ະ ບ ອ ບ ກ າ ນ ປົ ກ ຄ ອ ງ , ກ າ ນ ພັ ດ ທ ະ ນ າ ເສດຖະກດິ - ສງັ ຄມົ - ຄວາມສາຄັນຂອງກຸ່ມອາຊຽນຕ່ົການພັດທະນາ 68
ເສດຖະກິດ - ສັງຄົມ ຂັ້ນຕອນທີ 2: ຫກັ ຖານທໃົີ່ ຊປ້ ະເມນີ ໜາ້ ວຽກທີົ່ຕອ້ ງປະຕບິ ັດ (Task) ຫກັ ຖານອົ່ນໆ (Other Evidence) -ຄສູ ງັ ເກດການມີສວ່ ນຮວ່ ມໃນກິດຈະກາ -ອະທບິ າຍ, ສນົ ທະນາກບັ ນັກຮຽນ, ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຄນ້ັົ ຄ້ວາ -ການຖາມຄາຖາມທົບີ່ ເົ່ ຂັາ້ົ ໃຈ ຕອບຄາຖາມເປັນກມຸ່ ແລວ້ ລານງານ -ການຕອບຄາຖາມທີຄ່ົ ຖູ າມ -ການລາຍງານຕ່າງໜ້າກມຸ່ -ການສອບເສງັ ຂັ້ນຕອນທີ 3:ແຜນການຮຽນ ກິດຈະກາການຮຽນ: ກິດຈະກາ 1 -ຄແູ ບຸ່ງນກັ ຮຽນອອກເປນັ ກຸມ່ ຕາມຄວາມເໝາະສມົ - ຄຕູ ັງ້ ຄາຖາມໃຫນ້ ກັ ຮຽນຄັນ້ົ ຄິດໂດຍອງີ ໃສຸ່ການຮຽນຜາ່ ນມາດັົ່ງນີ:້ັ 1. ສະພາບ ແລະ ຈດພເິ ສດຂອງລາວພາຍຫັງໄດຮ້ ັບການປດົ ປຸ່ອຍມີຄແນວໃດ? 2.ຄວາມເປນັ ມາຂອງລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນລາວມຄີ ແນວໃດ? 3. ເນ້ອັ ໃນຂອງລະບອບປະຊາທປິ ະໄຕປະຊາຊົນມີຄແນວໃດ? 4.ຄວາມສາຄັນຂອງກມຸ່ ອາຊຽນຕກົ່ ານພດັ ທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄມົ ມຄີ ແນວໃດ? -ຄໃູ ຫຕ້ ່າງໜ້າແຕຸລ່ ະກ່ມຸ ຂັຶ້ນມາລາຍງານຢຸູກ່ ະດ່ານ -ຄຍູ ອ້ ງຍນກັ ຮຽນ ແລະ ຈັດປະເພດໃຫ້ນກັ ຮຽນແຕຸ່ລະກມຸ່ -ຄູ ແລະ ນັກຮຽນຮ່ວມກນັ ສະຫຼຸບຕາມປ້ມັ ແບບຮຽນ ດງົ່ັ ນ:້ັີ ຕອບ1: ພາຍຫງັ ທີປົ່ ະເທດຊາດໄດ້ຮບັ ການປົດປຸ່ອຍສມົ ບູນແລ້ວປະເທດ ສປປລາວ ພວກເຮົາຍັງໄດ້ຄ້າງຄາຢູຸສ່ າມຈດພິເສດໃຫຍ່ຄ: ກ. ສງັ ຄມົ ປະເທດລາວໄດ້ກາຍເປັນປ້ອມດ່ານໜ້າຂອງລະບົບສັງຄົມນິຍົມໃນອາຊີອາຄະເນ ແລະ ໄດ້ກາຍເປັນຈດແຫຸ່ງການທາລາຍມ້າງແພຂອງກູຸ່ມຈັກກະພັດກຸ່ມປະຕິການພາ ຍໃນ ແລະ ພາຍນອກ, ພວກເຂົາໄດ້ຊອກຫາທກວິທີທາງເພົ່ອປະສົມປະສານທາງດ້ານການທະຫານ, ດ້ານການເມອງ, ດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມ, ເຂົາໄດ້ດາເນີນສົງຄາມຈິດຕະສາດ ຕວົ ະຍວົ ະຫວັງແກຸດ່ ງເອົາປະຊາຊົນໃຫເ້ ຫີນຫ່າງອອກຈາກການປະຕິວດັ , ພອ້ ມກັນນັ້ນພວກເຂາົ ຍັງໄດສ້ ້າງຄວາມປົນັ່ ປຸ່ວນເພົ່ອເເບຸ່ງແຍກຄວາມສາມັກຄີພາຍໃນຊນົ ຊາດຊນົ ເຜ່າົ ຕ່າງໆ ໃນລາວ ຫວັງມາ້ ງແພຄວາມສາມກັ ຄີພອ້ ມກັນເພີົມ່ ທະວີຄວາມສາມັກຄີກນັ ຢາຸ່ ງແໜນ້ ແຟນ້ ເພົ່ອຕ້ານທານກບັ ກນົ ອບາຍເລຸ່ລຽ່ ມຂອງສດັ ຕຕູ ະຫລອດເວລາ. 69
ຂ. ເສດຖະກິດ ເສດຖະກິດເເຫຸ່ງຊາດຂອງລາວເຮົາ ແມຸ່ນຍັງຢຸູ່ໃນລະດັບຕາ ດ້ອຍການພັດທະນາ ແລະ ລະດັບການສຶກສາສາທາລະນະສກ ແລະ ວັດທະນະທ າຂອງປະຊາຊົນລາວເຮົາຍັງຕ່ົາ. ຕັ້ງແຕ່ໃຸ ດມາພ້ັນຖານການຜະລິດຂອງລາວເຮົາແມ່ນຸ ການກະສກິ າ, ໂດຍແມນຸ່ ການກະສິກາທີຂົ່ ັ້ຶນກັບທາມະຊາດກ້ມຕົນເອງ, ເພີ່ງົ ຕົນເອງພໃຜພລາວ. ການນາໃຊ້ວດັ ຖເຕກັ ນກິ ເຂາົ້ັ ໃນ ການຜະລິດຫັ້າຫັງປະຖົມປະຖານທີ່ົສດ, ທັງໝົດນ້ັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ຜົນຜະລິດຕ່ົາ ແລະ ບສາມາດຕອບສະໜອງໄດຕ້ າມຄວາມຮຽກຮ້ອງຕອ້ ງການຂອງປະຊາຊນົ ເທ່ົາທົ່ີຄວນ. ສວ່ ນດາ້ ນ ອດສາຫະກາມີໜ້ອຍ ແລະ ພຽງແຕ່ເຸ ປັນອດສາຫະກາປຸ່ງແຕຸ່ງທ່ົີຜະລິດເປັນເຄ່ົອງໃຊ້ສອຍເທ່ົານ້ັນ ( ອດສາຫະກາເບົາ ) ຜົນຜະລິດບ່ສົ ູງ ແລະ ບສາມາດຕອບສະໜອງໃຫເ້ ເກຸ່ສັງຄົມ ຢຸ່າງທົ່ວເຖິງ.ສ່ົິງດົັ່ງກ່າວແມຸ່ນໄດ້ເກີດຈາກຫາຍປັດໄຈ, ໃນນັ້ນການແຊກແຊງຮກຮານຂອງບັນດາຈັກກະພັດຕ່າງດ້າວ ໄດ້ກົດໜ່ວງຖ່ວງດຶງ ແລະ ໄດ້ແກຸ່ຍາວມາຫາຍສີບປີ ເຮັດໃຫ້ ປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜ່ົາ ບໄ່ົ ດ້ມໂີ ອກາດເປັນເຈ້ັົາ ຂອງປະເທດຊາດຕົນເອງໄດ້, ເຂົາເຈັາ້ົ ບມສີ ດິ ສ້າງສາທາມາຫາກນິ ຢຸ່າງມເີ ສລພີ າບ, ບວກກັບຊົນຊັ້ນຂນນາງສັກດນີ າ, ປະຕິການ ແລະ ຈັກກະພັດຕ່າງດ້າວ ພວກເຂົາບໄດ້ເອົາໃຈໃສຸ່ນາການພັດທະນາປະເທດຊາດແຕຸ່ຢຸ່າງໃດເລີຍ. ນອກຈາກພວກເຂົາໄດ້ພາກັນກອບໂກຍເອົາວັດຖດີບ ແລະ ທາການສະກັ ດກັ້ນການ ປບັ ປງການຂະຫຍາຍຕົວທາງດ້ານເສດຖະກິດຂອງລາວເທົ່ານັນ້ ເປັນຕັ້ົນແມ່ນຸ ໃນລະບອບລາ່ ເມອງຂ້ນຶັ ແບບໃໝຂຸ່ ອງຈັກກະພດັ ເຊົງ່ິ ພວກເຂົາໄດທ້ ້ມເທໃຫ້ ການຊ່ວຍເຫອ ເຂົັ້າມາລາວ ຢາຸ່ ງຫວງຫາຍ ແລະ ກມລີ ກັ ສະນະເພມ່ົີ ຂ້ັນຶ ທກໆປີ. ແຕຸ່ພເມ່ົອພາຍຫັງທົີ່ພວກຈັກກະພັດ ແລະ ລກູ ມຖກປະລາໄຊຍອມຖອນທັບອອກຈາກລາວກຄ ອິນດູຈີນແລ້ວພອ້ ມທັງຕັດການຊ່ວຍເຫອຢາຸ່ ງກະທັນຫັນນນັ້ ມັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ ສະພາບເສດຖະກິດຂອງລາວທີົ່ບມີພ້ັນຖານຢຸູ່ແລ້ວນັ້ນ ຍິົ່ງເພ່ົີມຄວາມຫຍ້ງຍາກຂ້ຶັນໂດຍສະເພາະແມຸ່ນຕົວເມອງໃຫຍ່ຕ່າງໆ. ຄຽງຄູຸ່ກັບຄວາມຫຍ້ງຍາກທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ດ້ານ ວັດທະນະທາສງັ ຄົມກເຊັົ່ນກັນຄ ຈານວນປະຊາກອນລາວ ½ແມຸ່ນຍັງກກໜັງສ ແລະ ພະນັກງານນັກວິຊາການກມີໜ້ອຍທີ່ົສດ. ນອກຈາກນັ້ນການເຊ່ົອຖແບບງົມງວາຍກກາຍເປັນ ບັນຫາທ່ົີໜັກໜ່ວງທີ່ົສດແກຸ່ສັງຄົມຂັ້ຫຍ້ງຍາກທັງໝົດນັ້ນ ລ້ວນແຕຸ່ແມຸ່ນພາລະໜ້າທ່ົີຂອງອານາດການປົກຄອງໃໝຸ່ເປັນຜູ້ຫາວິທີແກ້ໄຂໂດຍຮັບການສະໜັບສະໜູນຈາກບັນດາ ປະເທດອາ້ ຍນ້ອງ, ບັນດາປະເທດເພອົ່ ນມດີ ແລະ ປະຊາຊົນຜ້ຮູ ກັ ຫອມສນັ ຕພິ າບໃນທົ່ວໂລກ. ຄ. ສະພາບເເວດລອ້ ມສາກົນ ແມຸ່ນພວກຜັນແປໄປຢຸ່າງສບັ ສນົ ເຊົ່ິງທັງເປັນຂັ້ສະດວກ ແລະ ຂ້ັຫຍ້ງຍາກຫາຍປະການໃຫ້ແກຸ່ການປກົ ປັກຮັກສາ ແລະ ການສ້າງສາປະເທດຊາດຂອງລາວເຮົາ ຈກັ ກະພດັ ອາ ເມຮິກາ ເວລາໃດກບົ່ໄດ້ປະລະຄວາມພະຍາຍາມໃຊ້ກົນອບາຍຫາບຮູບແບບ ເພົ່ຶສບຕ່ົດາເນີນການຮກຮານລາວ. ພວກເຂົາໄດ້ສົມຮູ້ຮວ່ ມຄິດກັບບນັ ດາອິດທິກາລັງປະຕິການສາກົນກົ່ ຄວາມບົ່ສະຫງົບ ສາ້ ງຄວາມວ້ນວາຍດາເນີນແຜນສະກດັ ກນ້ັ ທາລາຍ ແລະ ດັບສູນກາລງັ ການປະຕວິ ັດລາວຕະຫລອດເວລາ. ພອ້ ມກັນນັ້ນຈັກກະພັດອາເມຮິກາຍັງໄດ້ໃຫ້ການສະໜັບ ສະໜນູ , ເພົ່ອລ້ຽງເກອ ແລະ ສ້າງເງົອ່ ນໄຂທກຢຸາ່ ງໃຫແ້ ກບຸ່ ນັ ດາກາລງັ ກຸ່ມປະຕິການລາວພດັ ຖົິ່ນ ເຄົອ່ ນໄຫວຕຕົ່ ້ານກັບກາລງັ ການປະຕວິ ັດລາວເປັນປະຈາ. ຈາກສະພາບການຂອງໂລກ, ທ່າການຂະຫຍາຍຕົວ ແລະ ຈດພິເສດຂອງລາວເຮົາທ່ົີພາຍຫັງປະເທດຊາດໄດ້ຮັບການປົດປຸ່ອຍມາ, ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວໄດ້ຕັດສິນໃ ຈ ເລອກເອົາໜົ່ຶງໃນສອງເສັນ້ ທາງເດນີ ຄ ເສນ້ັ ທາງການຂະຫຍາຍຕົວແບບທຶນນິຍົມ ແລະ ເສັ້ນທາງການຂະຫຍາຍ ຕວົ ແບບສງັ ຄົມນິຍມົ ນັ້ນຄ ການເລອກເອາົ ປະເທດຊາດກາ້ ວເດນີ ຕາມ ເສັ້ນທາງສັງຄົມນິຍົມ ໂດຍບຜ່ານໄລຍະການຂະຫຍາຍຕົວແບບທຶນນິຍມົ . ນ້ັນມນັ ແມຸ່ນຄວາມຕ້ອງການ ໂດຍຜ່ານໄລຍະເສ້ັນທາງທົີ່ຍາວນານອນັ ລະອິດລະອ້ຽວ ແລະ ເຕັມໄປດ້ວຍ ຄວາມຫຍ້ງຍາກລາບາກສັບສົນຫາຍປະການ. ແຕຸ່ດ້ວຍຈດິ ໃຈອັນມະນາອົດທົນຜ່ານຜ່າທີົ່ມີຄວາມອົງອາດກ້າຫານຂອງປະຊາຊົນປະຕວິ ັດລາວເປັນຜູ້ນາພາຢຸ່າງຖກຕ້ອງໄປພ້ອມກັບ ການໃຫຄ້ ວາມສະໜບັ ສະໜູນ ແລະ ຊ່ວຍເຫອຈາກຂະບວນການຕ່າງໆທ່ົີຮັກຫອມສັນຕິພາບໃນໂລກ. ປະຊາຊນົ ບັນດາເຜາົ່ ຈຶ່ົງໄດມ້ ີຄວາມເຊອ່ົ ໝັ້ນຕ່ົການນາພາຂອງພັກ ແລະ ການ ຂະຫຍາຍຕົວຂອງກາລງັ ການປະຕວິ ັດເດດັ ຂາດຕອ້ ງເດນີ ຕາມເສນັ້ ທາງອັນສງູ ສົ່ງຂອງຊາດຄ ສັນຕິພາບ, ເອກະລາດ, ປະຊາທິປະໄຕ, ເອກະພາບ ແລະ ວັດທະນາຖາວອນ. 70
ບັນດາຈດພິເສດໃຫຍ່ໆດ່ົັງທ່ົີກ່າວມານັ້ນ, ມັນໄດ້ຕິດພັນກັນຢຸ່າງສະໜິດແໜ້ນເຊິ່ົງໄດ້ກະທົບເຂົັ້າໃສຸ່ທກຂົງເຂດວຽກງານ ຕະຫລອດຮອດໄລຍະໃໝຸ່ຂອງການປ ະຕິວັດລາວ. ແຕຸ່ຈດພິເສດທພົ່ີ ້ົັນເດນ່ັົ ກວາ່ ໝຸ່ແູ ມຸ່ນ ສປປລາວ ໃນການກ້າວຂຶ້ນັ ສັງຄມົ ນຍິ ົມໂດຍເລົີ່ມຈາກເສດຖະກິດ, ຍັງແມຸ່ນກະສກິ າ, ການສກຶ ສາ, ເຕັກນິກ - ວິທະຍາສາດ ຕ່ົາເກນີ ໄປພ້ອມທັງ ຖກສັດຕູໄດ້ທາການກົດໜວ່ ງຖວ່ ງດງຫວງັ ມາ້ ງເພທາລາຍຢາຸ່ ງລຽນຕິດ. ຕອບ2: ລະບອບປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນແມຸ່ນລະບອບ ການເມອງ-ເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມ ຫນຶ່ົງທີ່ົໄດ້ສະຖາປະນາຂ້ັຶນໃນ ວັນທີ 2 ທັນວາ ປີ 1975 ຕາມມະຕິຕົກລົງຂອງກອງ ປະຊມ ໃຫຍ່ ຜູແ້ ທນທົ່ວປະເທດ. ສອງເສ້ັນທາງຄ ເສັ້ນທາງຂະຫຍາຍຕົວແບບສງັ ຄົມນິຍົມ ແລະ ເສ້ນັ ທາງ ຂະຫຍາຍຕົວແບບທນຶ ນິຍມົ . ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນສ້າງຕັ້ງຂຶັ້ນຕາມຄວາມມຸງ່ ມາດປາຖະຫນາຂອງປະຊາຊນົ ລາວບັນດາເຜ່ົາ. ແມຸ່ນໝາກຜົນລວມຍອດແຫຸງ່ ໄຊຊະນະຂອງການຕສົ່ ູ້. ເພົ່ອຄວາມຈເປັນ ເອກະ ລາດຂອງຊາດ ແລະ ອິດສະຫະພາບຂອງປະຊາຊນົ ລາວ ຕາ້ ນລດັ ທິຈກັ ກະພັດລ່າເມອງຂນ້ັຶ ແບບ ເກົ່າ, ແບບໃຫມ່ ແລະ ລະບອບສກັ ດນີ າປະຕິການໃນຫາຍ 10 ປີ ຜ່ານມາພາຍ ໃຕ້ການນາພາຂອງ ບັນພະບລດ ແລະ ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ. ສະນັ້ນ, ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນຈງຶ່ົ ແມຸ່ນ ລະບອບທ່ົີມາຈາກການຕ່ົສດູ້ ້ວຍຄວາມອົງອາດກ້າແກຸ່ນ ແລະ ຄວາມເສຍສະຫະອັນໃຫຍຫ່ ວງ ຂອງປະຊາຊົນລາວ, ມນັ ແມຸ່ນລະບອບຂອງປະຊາຊົນ ຫ ແມຸ່ນລະບອບທປ່ົີ ະຊາຊນົ ເປນັ ເຈົັ້າຂອງ ການສາ້ ງລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊນົ ຢປູຸ່ ະເທດເຮົາແມຸ່ນເພອ່ົ ບັນລຈດປະສງົ ສັງຄົມ ອດົມການ ແລະ ຈດມ້ງໝາຍແຫຸ່ງການສ້າງສາພັດທະນາປະເທດຊາດຂອງຄນົ ລາວຫມດົ ທກ ຄົນ. ຕອບ3: ເນັ້ອໃນສາຄັນຕົນ້ັ ຕ່ົ ຂອງລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ ຢູ່ປຸ ະເທດເຮົາລວມມີ: 1. ພັກຊນົ ປະຕວິ ັດລາວ ເປນັ ແກນນາໃນລະບົບການເມອງ, ເປນັ ພກັ ຫນງ່ຶົ ພັກດຽວ, ທີນ່ົ າທກຂງົ ເຂດ ໃນວຽກງານທວ່ົ ປະເທດ ແລະ ມຄີ ວາມຮັບຜິດຊອບຕົ່ທ່ົວສັງຄມົ . 2. ລັດປະຊາທປິ ະໄຕປະຊາຊົນ ເປນັ ອົງການແຫຸ່ງອານາດຂອງປະຊາຊນົ ທ່ີົປະຕບິ ັດຫນາ້ ທຄົີ່ ມ້ ລັດ, ຄ້ມຄອງເສດຖະກິດ, ຄ້ມຄອງສງັ ຄົມໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ. 3. ປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜາົ່ ເປັນເຈັາົ້ ຂອງປະເທດຊາດ ແລະ ເປນັ ເຈັົາ້ ຊາຕາກາຂອງຕນົ ເອງ. ຕອບ 4:ຈດປະສົງສາຄັນຂອງກມຸ່ ຖະແຫງການບາງກອກແມຸ່ນເພອົ່ ການເລັງົ່ ລດັ ພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມ ແລະ ວັດທະນະທາ ໃນພາກພັ້ນໂດຍຜາ່ ນໂຄງການຊ່ວຍເຫອ ເຊິ່ົງກັນ ແລະ ກັນໃນດ້ານຕ່າງໆບົນຈິດໃຈສະເໝີພາບເພົ່ອສ້າງສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງຂົງເຂດໂດຍເຄົາລົບຕົ່ຄວາມຍຕິທາ ແລະ ລະບຽບກົດໝາຍໃນການພົວພັນ ລະຫວ່າງຊາດ. ພ້ອມກັນນັ້ນໄດ້ຢດຫນັ້ນຕົ່ບັນດາຫລັກການຂອງອົງການສະຫາປະຊາຊາດ,ຖະແຫງການອາຊຽນຍັງໄດ້ຍັ້າເຖີງຄວາມມຸ່ງຫວັງລວມຂອງບັນດາປະເທ ດສະມາຊີກໃນ ການຜກູ ພນັ ການເຂົ້າັ ເປັນຂົງເຂດມີດຕະພາບ ແລະ ການຮ່ວມມໂດຍຜາ່ ນຄວາມພະຍາຍາມຮ່ວມກັນເພ່ອົ ຮັບປະກັນໃຫປ້ ະຊາຊົນຂອງບນັ ດາປະເທດອາຊຽນມສີ ນັ ຕີພາບ ແລະ ຄວາມ ຮົັງ່ ມີຢຸ່າງຫນນ້ັ ຄົງ ໃນສົນທີສນັ ຍານອາຊຽນໃນປີ 1976 ໄດສ້ ະຫຼຸບໄວໃ້ ນ 6 ລັກການແຫງຸ່ ການພົວພນັ ເຊົີ່ງກນັ ແລະກນັ ແລະ ຮວ່ ມມກັນຢູຢຸ່ ຸາ່ ງສນັ ຕດີ ັງົ່ ນ:ີ້ັ 1 ເຄົາລບົ ນບັ ຖເຊີງ່ົ ກນັ ແລະກນັ ຕົ່ເອກະລາດອະທປິ ະໄຕ,ຄວາມສະເໜພີ າບ,ພັ້ນແຜຸ່ນດີນອນັ ຄບົ ຖ້ວນ ແລະ ຄວາມເປັນອນັ ຫນງົ່ ອັນດຽວກນັ ຂອງທກໆຊາດໃນພາກພນ້ັ . 2 ທກລັດມີສດິ ໃນການນາພາໃນການນາພາປະເທດຊາດຂອງຕນົ ຢ່າຸ ງມອີ ດີ ສະຫະປະສາຈາກການແຊກແຊງຈາກພາຍນອກ,ການໃສຸ່ໃຫ້ປ້າຍສີຫລການບັງຄັບຂົມຂຸູ່ 3 ບແ່ົ ຊກແຊງເຂັົາ້ ວຽກງານພາຍໃນຂອງກັນ ແລະ ກັນ 1 ແກ້ໄຂບນັ ຫາຄວາມແຕກຕ່າງ ຫ ຂັ້ຜດິ ພາດກັນໂດຍສັນຕິ 5 ຍກົ ເລີກການຂົມຂຸູ່ ຫ ການໃຊ້ກາລັງ 71
6 ໃຫກ້ ານຮວ່ ມມທ່ມີົ ີປະສິດທຜິ ນົ ເຊົິ່ງກັນ ແລະ ກັນ ສນົ ທສິ ັນຍາຍັງໄດ້ນັ້ນຕົ່ມອີກວ່າປະເທດອນ່ົ ໆໃນອາຊີອາຄະເນກສາມາດເຂາົ້ັ ເປນັ ພາຄຂີ ອງສນົ ທິສນັ ຍາອາຊຽ່ ນ ການລະບດັົ່ງກາ່ ວສະແດງເຖິງເຈຕະນາດີ ແລະ ການໂຍະຍານ ເພົ່ອການຮ່ວມມກັນໃນທົວ່ ຂົງເຂດ 10 ປະເທດພາກພັ້ນນີັ້ແນຸ່ໃສເພົອ່ ຮອງຮັບກັບການແກຸ່ງແຍຸ່ງໃນຍກປະຈບນັ ຂອງບັນດາປະເທດຕ່າງໆໃນໂລກ ເຖິງວັນທີ່ົ 8 / 11 / 1984 ບຮູ ໄນ, ສສຫວຽດນາມ ປີ ຄ.ສ 1995 ກໄດເ້ ຂາ້ົັ ເປັນສະມາຊກິ ສມົ ບນູ ຂອງອົງການອາຊຽ່ ນ. ສະເພາະ ສປປລາວ ພາຍຫັງໄດ້ເປັນຜູ້ສັງເກດການໃນປີ 1992 ແລະ ກໄດ້ກຽມຄວາມພ້ອມຂອງຕນົ ໃນຫາຍ ເຊ່ົັນ ດາ້ ນພາສາ, ບກຄະລາກອນ ແລະ ການຮວ່ ມມໃນແຕຸ່ ລະຂົງເຂດກັບສະມາຄົມອາຊ່ຽນແລະມາເຖິງວັນທົີ່ 23 / 7 / 1997 ສປປລາວ ກໄດ້ຮບັ ເຂົັ້າເປັນສະມາຊິກສົມບູນຂອງສະມາຄົມອາຊ່ຽນທ່ົີ ກວົ ລາລາເປີ ປະ ເທດມາເລເຊຍພ້ອມ ກບັ ສະຫະພາບມຽນມານັ້ີມນັ ແມຸ່ນການໄຂປະຕູກວ້າງໃຫຍ່ອັນໜົຶ່ງຂອງພັກ- ລັດຖະບານແຫ່ງຸ ສປປລາວ ເຊີ່ົງເປນັ ຄວາມອາດສາມາດທົີ່ຈະນາຜົນປະໂຫຍດໃນຫາຍດ້ານມາສູປຸ່ ະເທດ ຊາດເຊ່ນັົ ເສດຖະກິດ - ສັງຄົມ, ວັດທະນະທາ, ເຕກັ ນິກວິທະຍາສາດ ແລະ ສ່ິົງແວດລ້ອມເປນັ ຕ້ົັນ ໃນເປ້ັົາໝາຍຂອງລັດຖະບານແຫຸ່ງ ສປປລາວ ໂດຍທົ່ວໄປ ແມຸ່ນການຮ່ວມມກັນ ເພອ່ົ ພາລະກິດແຫ່ງຸ ສັນຕພິ າບ, ມິດຕະພາບ, ການພັດທະນາພາກພັນ້ ແລະ ອົ່ນໆ ນ້ັນມັນໄດກ້ ົງກັບເປ້ົັາໝາຍຂອງອາຊຽ່ ນແນໃຸ່ ສຸ່ເພົອ່ ຄວາມອດົມຮົ່ັງມີເຂ້ັມແຂງຂອງຂງົ ເຂດ.ເມົ່ອເປ້ັົາ ໝາຍຂອງລດັ ຖະບານແຫຸ່ງ ສປປລາວກບັ ອາຊຽ່ ນຄແນວນັນ້ ພວກເຮາົ ມຄີ ວາມເຊົອ່ ໝັ້ນວ່າລັດຖະບານແຫຸ່ງ ສປປລາວຈະແກ້ໄຂໄດ້ທກໆບັນຫາຂອງຕນົ ແລະ ຈະເລີນກ້າວໜ້າ ເທ່ົາ ທຽມກັບບັນດາປະເທດສະມາຊກິ ຂອງສະມາຄົມອາຊຽນ ໃນທກດ້ານໄດລ້ າວຈະຍາດແຍຸ່ງເອົາການຮ່ວມມດາ້ ນຕາ່ ງໆຈາກສະມາຄົມອາຊຽ່ ນ. ດ່ົັງນັ້ນ, ການເຂັົ້າເປັນສະມາຊິກຂອງສະມາຄົມ ປະຊາຊາດອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ຕົວຈິງເປັນເປົ້ັາໝາຍຂອງເຫດການປະຫວັດສາດທົ່ີມີຄວາມໝາຍຄວາມສ າຄັນຍ່ົິງຂອງ ສປປລາວ ທັງແມຸ່ນໂອກາດດີທສ່ົີ ດ ໃຫ້ແກຸ່ການພດັ ທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄມົ ໃຫ້ມຄີ ວາມສາມາດເຈອປົນເຂັົ້າກັບພາກພັ້ນ ແລະ ໃນໂລກ ປັບປງຕົນເອງໄປທກໆດ້ານເພົ່ອເຂົັ້າໃກ້ ກັບປະເທດສາມາຊກິ ຜູອ້ ່ນົ ໆ ພວກເຮົາຕອ້ ງຍົກສງູ ຈດິ ໃຈຊາດເປັນເອກະລາດ. ເພ່ົີງຕົນເອງ ກ້ມຕົນເອງຫກີ ລ້ຽງແນວຄດິ ໄຝ່ຝຸ ນັ ລຄອຍເອ່ອົ ຍອີງແຕ່ກຸ ານຊ່ວຍເຫອອາຊຽນເທົາ່ ນ້ັນ. ມອບວຽກບ້ານ: ສະພາບ ແລະ ຈດພເິ ສດຂອງລາວພາຍຫັງໄດຮ້ ບັ ການປົດປ່ອຸ ຍມີຄແນວໃດ? ຜາ່ ນການຮຽນ-ການສອນບດົ ຮຽນໃນບດົ ນີັເ້ ຫັນວ່ານັກຮຽນມຄີ ວາມຮູ້ ແລະ ຄວາມເຂາ້ັົ ໃຈເນ້ັອໃນສາຄັນດ່ົງັ ນ້ີັ: 72
ແຜນວາດຊວ່ ຍຈ ເນັ້ ອ ໃ ນ ສ າຄັ ນ ຕ້ົັ ນ ຕົ່ ຂ ອ ງ ລ ະ ບ ອ ບ ປ ະ ຊ າ ທິ ປ ະ ໄ ຕ ປະຊາຊົນ ຢປູຸ່ ະເທດເຮົາລວມ ມ:ີ 1. ພກັ ຊົນປະຕິວັດລາວ ເປັນແກນນາໃນລະບບົ ການເມອງ, ເປນັ ພກັ ຫນ່ົຶງພັກດຽວ, ທ່ີນົ າທກຂງົ ເຂດ ໃນວຽກງານທົວ່ ປະເທດ ແລະ ມຄີ ວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຕົ່ທ່ວົ ສງັ ຄມົ . 2. ລັດປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ ເປນັ ອງົ ການແຫຸງ່ ອານາດຂອງປະຊາຊນົ ທປີົ່ ະຕິບັດຫນ້າທຄ່ົີ ້ມລດັ , ຄ້ມຄອງເສດຖະກິດ, ຄ້ມຄອງສງັ ຄົມໃນຂອບເຂດທ່ວົ ປະເທດ. 3. ປະຊາຊົນລາວບນັ ດາເຜົາ່ ເປນັ ເຈັົາ້ ຂອງປະເທດຊາດ ແລະ ເປນັ ເຈາ້ັົ ຊາຕາກາຂອງຕົນເອງ. 6 ຫັກການແຫຸ່ງການພົວພັນ ເຊ່ີົງກັນແລະກັນ ແລະ ຮ່ວມ ມກນັ ຢູຸຢ່ ຸ່າງສັນຕີມີ: 1 ເຄົາລົບນບັ ຖເຊົີ່ງກັນແລະກນັ ຕເ່ົ ອກະລາດອະທິປະໄຕ,ຄວາມສະເໜພີ າບ,ພນ້ັ ແຜຸ່ນດີນອນັ ຄົບຖ້ວນ ແລະ ຄວາມເປນັ ອນັ ຫນ່ົງອນັ ດຽວກນັ ຂອງທກໆຊາດໃນພາກພ້ັນ. 2 ທກລດັ ມສີ ິດໃນການນາພາໃນການນາພາປະເທດຊາດຂອງຕນົ ຢຸ່າງມອີ ດີ ສະຫະປະສາຈາກການແຊກແຊງຈາກພາຍນອກ,ການໃສຸ່ໃຫປ້ ້າຍສີຫລການບັງຄັບຂມົ ຂຸູ່ 3 ບແົ່ ຊກແຊງເຂັ້າົ ວຽກງານພາຍໃນຂອງກນັ ແລະ ກັນ 73
2 ແກ້ໄຂບັນຫາຄວາມແຕກຕາ່ ງ ຫ ຂັ້ຜິດພາດກັນໂດຍສັນຕິ 5 ຍກົ ເລີກການຂົມຂູຸ່ ຫ ການໃຊກ້ າລັງ 6 ໃຫກ້ ານຮ່ວມມທ່ີົມປີ ະສດິ ທິຜົນເຊົ່ງິ ກັນ ແລະ ກັນ 74
75
Search
