505 ระบบไหลเวียนโลหิต

CIRCULATORY SYSTEM ระบบไหลเวียนโลหติ HEALTH EDUCATION



คำนำ หนังสอื อิเล็กทรอกนิกส(์ E-Books) เลม่ นจ้ี ดั ทำขึน้ เพอ่ื เปน็ สว่ นหนึ่งของรำยวิชำ สุขศึกษำและพลศึกษำ 3 (พ32101) ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ 5 เพื่อให้ได้ศึกษำหำควำมรู้ใน เรือ่ งระบบไหลเวียนโลหติ และได้ศกึ ษำอย่ำงเข้ำใจเพอื่ เปน็ ประโยชน์กบั กำรเรยี น คณะผู้จัดทำหวังว่ำ ฉบับนี้จะเป็นประโยชนก์ บั ผู้อำ่ น หรือนกั เรียน นักศึกษำ ทก่ี ำลังหำข้อมลู เรอื่ งนี้อยู่ หำกมีขอ้ แนะนำหรือข้อผดิ พลำดประกำรใด คณะผู้จัดทำขอนอบ รบั ไวแ้ ละขออภยั มำ ณ ท่นี ี้ คณะผจู้ ัดทำ



สำรบญั หน้าที่ 1 เรือ่ ง 2 3 คำนำ 4 สำรบญั 5-6 ควำมสำคญั ของระบบไหลเวยี นโลหติ 7-8 กำรทำงำนของระบบไหลเวยี นโลหติ 9 ส่วนประกอบของระบบไหลเวยี นโลหติ 10 โรคทเ่ีกยี่ วกบั ระบบไหลเวยี นโลหติ บรรณำนุกรม รำยชอ่ื คณะผูจ้ ดั ทำ



3 ควำมสำคญั ของระบบไหลเวยี นโลหติ เป็นเครือข่ำยของหัวใจและหลอดเลือดขนำดต่ำง ๆ มีหน้ำที่ในกำร เคลื่อนย้ำยเลือด สำรอำหำร ออกซิเจน คำร์บอนไดออกไซด์ และฮอร์โมน เข้ำ และออกจำกเซลล์ หำกไม่มีระบบนี้ร่ำงกำยจะ ไม่สำมำรถต่อสู้กับโรค หรือไม่ สำมำรถรักษำสภำพร่ำงกำย (Homeostasis) เพอ่ื ดำเนินชวี ติ อยไู่ ด้ Circulatory system



4 กำรทำงำนของระบบไหลเวยี นโลหติ เลือดดำหรอื เลอื ดท่มี อี อกซเิ จนตำ่ จำกส่วนบนของรำ่ งกำยจะไหลเข้ำสู่หัวใจทำง ห้องบนขวำ (Right atrium) หลังจำกนั้นจะมีกำรบบี ตัวสง่ เลือดผ่ำนล้นิ หัวใจ(Tricuspid valve) ลงสู่หัวใจห้องล่ำงขวำ (Right ventricle) และบีบตัวส่งเลือดผ่ำนลิ้นหัวใจ (Pulmonary valve)เข้ำสู่หลอดเลือดแดงปอด (Pulmonary arteries) เพื่อส่งเลือดไป ยงั ปอด ทป่ี อดเลือดดำจะผ่ำนเข้ำไปในเส้นเลือดฝอยรอบ ๆ ถุงลมปอด (Alveoli) แล้ว ส่งผ่ำนคำร์บอนไดออกไซด์ใหก้ บั ถุงลมปอดพรอ้ มรบั ออกซิเจนเข้ำมำแทนเป็นผลให้เลือด มีออกซิเจนสูง หลังจำกนั้นจะไหลออกจำกปอดผ่ำนหลอดเลือดดำปอด (Pulmonary veins) กลับเขำ้ สูห่ ัวใจห้องบนซ้ำย (Left atrium) ซึ่งมขี นำดเล็กแลอยู่หน้ำสดุ ไหลต่อ ผ่ำนลิ้นหัวใจ (Mitral valve) ลงมำยังหัวใจห้องล่ำงซ้ำย (Left ventricle) เพื่อบีบ เลือดผ่ำนล้นิ หัวใจ(Aortic valve) และหลอดเลอื ดแดงขนำดใหญเ่ พอื่ ไปเลยี้ งสว่ นต่ำงๆ ของรำ่ งกำย



5 ส่วนประกอบของระบบไหลเวยี นโลหติ นำ้ เลอื ดหรอื พลำสมำ (Plasma) ในเลือดประกอบไปด้วยน้ำเลือดหรือพลำสมำ 55 เปอร์เซ็นต์ซึ่งประกอบไปด้วยน้ำเป็นส่วนใหญ่ ส่วนที่เหลืออื่น ๆ เป็นโปรตีน วิตำมิน เกลือแร่ เอนไซม์ ฮอร์โมน สิ่งเหล่ำนี้จะถูก ลำเลียงไปยังเซลล์และอวัยวะเป้ำหมำยจำกนั้นพลำสมำจะรับของ เสยี จำกเซลล์ เชน่ ยูเรยี เพื่อนำไปกำจดั ออกนอกรำ่ งกำยตอ่ ไป เซลลเ์ มด็ เลอื ดแดง (Red Blood Cells, RBCs หรอื Erythrocytes) มีหน้ำที่ขนส่งออกซิเจนจำกปอดไปสู่เซลล์ต่ำง ๆ และนำก๊ำซ คำร์บอนไดออกไซด์กลับมำที่ปอด เซลล์เม็ดเลือดแดงมีลักษณะกลมแบน แต่มี รอยบุ๋มตรงกลำงเพื่อเพิ่ม พื้นที่ในกำรขนส่งออกซิเจน ประกอบด้วย ฮีโมโกลบิน ซึ่งเป็นโปรตีนที่มีธำตุเหล็กเป็นองค์ประกอบ ในเลือดจะมีเซลล์เม็ด เลือดแดงอยู่ 45 เปอร์เซ็นต์ของเลือดทั้งหมด โดยสร้ำงจำกไขกระดูก และมี อำยุ 120วนั หลังจำกนนั้ จะถูกสง่ ไปทำลำยที่ ตบั ม้ำม และไขกระดูก



6 ส่วนประกอบของระบบไหลเวยี นโลหติ เซลลเ์ มด็ เลือดขำว (White Blood Cells, WBCs หรือ Leucocytes เซลลเ์ ม็ดเลือดขำวมเี สน้ ผำ่ นศนู ยก์ ลำง ประมำณ 8 ไมครอน มนี ิวเคลียส ขนำดใหญ่ มอี ำยุ 2-14 วนั ทำหน้ำท่ตี อ่ สกู้ บั เช้อื โรค เกลด็ เลอื ดหรอื เพลตเลต (Platelet) มำจำกเศษของ Megakaryocytes ที่พบในไขกระดูก ไมม่ นี ิวเคลียส อำยุของ เกล็ดเลือดประมำณ 5-9วัน หลังจำก น้ันจะถกู ทำลำยทตี่ บั และมำ้ ม เกลด็ เลือดทำ หนำ้ ทชี่ ่วยใหเ้ ลือด แข็งตัว โดยกำร ปล่อยสำรทรอมโบพลำสตินซึ่งเป็นเอนไซม์ ชนดิ หนึ่งออกมำ ทรอมโบพลำสตินจะไปกระตุน้ โพรทรอมบินให้ กลำยเป็น ทรอมบิน ทรอมบินกระตุ้นไฟบริโนเจนให้กลำยเป็น ไฟบรนิ ซ่งึ จะรวมตวั สำนกันในลกั ษณะตำข่ำยเพื่อปิดบำดแผล ไว้



7 โรคทเี่กยี่ วกบั ระบบไหลเวยี นโลหติ โรคหลอดเลอื ดหวั ใจ เกดิ จำกกำรเกำะของครำบไขมัน(Plaque) ในผนัง ของหลอดเลอื ด ทำให้เย่อื บุผนังหลอดเลือดชนั้ ในหนำตวั ขึ้น หลอดเลือดตีบแคบลง จนทำให้เลือดซึ่งนำออกซิเจนไหล ผำ่ นไดน้ ้อยลง ส่งผลใหเ้ ลือดไหลไปเลยี้ งกล้ำมเน้อื หวั ใจได้ไม่ เพียงพอ จนเกิดภำวะกล้ำมเนื้อหัวใจขำดเลือด รวมถึง อวยั วะอน่ื ๆ ขำดเลือดด้วย โรคหัวใจเตน้ ผดิ จงั หวะ เป็นภำวะที่คลื่นไฟฟ้ำหัวใจทำงำนผิดปกติ หรือเกิดไฟฟ้ำลัดวงจรในห้องหัวใจ ส่งผลให้หัว ใจเต้นผิดจังหวะ ซึ่งอำจมีทั้งที่เร็วเกินไปหรือช้ำ เกินไปทำให้กำรสูบฉีดเลือดไปยังส่วนต่ำง ๆ ของ รำ่ งกำยไม่มปี ระสทิ ธิภำพเท่ำทค่ี วร



8 โรคทเ่ีกย่ี วกบั ระบบไหลเวยี นโลหติ โรคกลำ้ มเนอื หวั ใจ มที งั้ แบบที่เปน็ ตงั้ แตก่ ำเนดิ หรอื เกดิ ข้นึ ภำยหลังกไ็ ด้ โดย ท่ีพบบอ่ ยจะเปน็ โรคกลำ้ มเนือ้ หวั ใจพกิ ำรโดยไม่ทรำบสำเหตุ ชนดิ ท่ี หัวใจขยำยตวั โตขน้ึ และบีบตัวไดไ้ ม่ดี (Dilated Cardiomyopathy) มผี ลทำใหเ้ ลอื ดไปเลีย้ งอวยั วะตำ่ ง ๆ ไมพ่ อ นอกจำกน้ันไวรัสหลำย ชนดิ ยังสำมำรถทำให้เกดิ โรคกล้ำมเนอ้ื หวั ใจอักเสบได้ โรคลนิ หวั ใจ เป็นโรคที่มีพยำธิสภำพเกิดขึ้นกับลิ้นหัวใจ ทำให้ ลิ้นหัวใจทำงำนผิดปกติ ทั้งลิ้นหัวใจตีบหรือลิ้นหัวใจรั่ว ส่งผลให้กำรไหลเวียนของเลือดผิดปกติ กำรทำงำนของ หัวใจผิดปกติ เกดิ ภำวะหัวใจลม้ เหลว และเสียชีวติ ได้



บรรณำนกุ รม กองบรรณำธิกำร.(2561).ระบบไหลเวยี นโลหติ (Circulatory system). สบื คน้ 9 กรกฎำคม2564 , จำกhttps://www.health2click.com



ผ้จู ดั ทำ น.ส.ธนำรตั น์ ดียิง่ ม.5/5 เลขท3่ี 5 น.ส.ปำณสิ รำ รศั มี ม.5/5 เลขที่36 น.ส.กัญญำรตั น์ กนั ยำวงค์ ม.5/5 เลขที่37 น.ส.สุพรรษำ คำสขุ น.ส.กลุ ิสรำ เอย่ี มทัศน์ ม.5/5 เลขที่38 ม.5/5 เลขที่43