ระบบไหลเวียนเลือด515พรชนกสุธิดา

ระบบไหลเวียนโลหติ (Circulatory system)

สารบัญ 1 เกดิ ข้นึ จากอะไร 2 ความสาคัญ 3 มีกี่ประเภท 4-7 อวัยวะที่เกี่ยวข้อง

1 เกดิ ขนึ้ จากอะไร เปน็ ระบบอวัยวะซงึ่ ใหเ้ ลือดไหลเวียนและขนส่งสารอาหาร ออกซิเจน คารบ์ อนไดออกไซด์ ฮอร์โมน และ เม็ดเลือด เข้าและออกเซลล์ในรา่ งกายเพอื่ หล่อเลี้ยงและช่วยตอ่ สู้โรค รักษาอุณหภูมิ และ pH ของร่างกาย และ รักษาภาวะธารงดลุ การไหลเวียนเลอื ดเกิดขน้ึ ได้จากแรงที่หัวใจบีบตัวส่งเลือด ตามหลอดเลอื ดไปยังปอดเพอื่ การแลกเปลี่ยนออกซเิ จน และคาร์บอนไดออกไซด์ แล้วกลับมาเข้าหัวใจเพื่อ ส่งไปเลี้ยงสว่ นต่าง ๆ ของร่างกาย สุดท้ายจะไหลเวียนมาเข้าหัวใจอีกเช่นนี้เร่ือยไป

2 ความสาคัญ 1.หัวใจทาหน้าที่บีบตัวเพ่ือใหเ้ ลือดไหลไปเลีย้ งส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย หัวใจโดยเฉพาะห้องล่างซ้าย ในภาวะปกตจิ ะบีบตัวให้เลอื ดไหล ประมาณ 70 มลิ ลลิ ิตร ตอ่ 1 ครั้ง ของการบีบตัว 2.นาแก๊สออกซิเจนส่งไปยังเซลลต์ ่าง ๆ ของร่างกาย โดยมีเซลลเ์ ม็ดเลือดแดงทมี่ ีสารเฮโมโกลบิน เปน็ ตัวนาออกซเิ จนจากปอดไปสู่เซลล์รา่ งกาย 3.ส่งน้าและเกลอื แรต่ ่าง ๆ ไปสู่เซลล์ โดยนา้ ของเลอื ดหรอื พลาสมา ซึ่งมีรอ้ ยละ 5 ของน้าหนักของร่างกาย ทั้งนี้นา้ ของเลอื ดจะมสี ่วนประกอบ คือน้าและสารอาหารที่ร่างกายพร้อมที่จะนาไปใช้ในกระบวนการ เผาผลาญได้ คอื กลูโคส กรดไขมัน กรดอะมิโน วิตามิน แก๊สต่าง ๆ ฮอร์โมน และ อเิ ลก็ โทรไลต์ 4.นาแอนตบิ อดี ที่เป็นภูมิคุ้มกันโรค โดยอาศัยกระบวนการ สร้างภูมิคุ้มกันโรคเพ่ือกาจัดสง่ิ แปลกปลอมโดยปฏิกริ ิยาภูมคิ ุ้มกนั ของรา่ งกายไปให้เซลลต์ ่าง ๆ ของร่างกาย ซึ่งเกดิ จากเซลล์เมด็ เลือดขาว ทีม่ ีบทบาทสาคัญในการกาจัดส่ิงแปลกปลอมที่เขา้ สู่ร่างกาย 5.นาฮอรโ์ มนไปให้เซลล์ โดยฮอร์โมนที่สร้างจากต่อมไร้ท่อจะเข้าไป ในหลอดเลอื ดโดยตรงเนื่องจากต่อมดังกล่าวไม่มีท่อ ฮอรโ์ มนแต่ละชนิดได้นาเอนไซมไ์ ปใหเ้ ซลล์ต่าง ๆ เพื่อช่วยในการเผาผลาญอาหาร

3 มีกี่ประเภท แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คอื ระบบเปดิ เปน็ ระบบที่เลือดไมไ่ ด้ไหลไปตามเส้นเลอื ด ตลอดเวลา แต่เลือดจะไหลไปตามช่องวา่ งในลาตัวที่เรียกวา่ เฮโมซีล พบในสัตว์ในไฟลัมมอลลัสกา ระบบปดิ เปน็ ระบบที่เลอื ดไหลไปตามเส้นเลือดผา่ นหัวใจ ครบวงจร ระบบนี้มีเส้นเลือดฝอยเช่ือมโยงระหว่าง เส้นเลือดที่พาเลือดออกจากหัวใจ กับเส้นเลือดที่พาเลือดเขา้ สู่หัวใจ พบในสัตว์ไฟลัมแอนิลิดา

4 อวัยวะที่เกี่ยวข้อง 1. เลอื ด (Blood) เปน็ เน้อื เยื่อเกี่ยวพันชนิดหนึ่งที่มีลักษณะเป็นของเหลวสีแดง ประกอบด้วยสว่ นท่เี ปน็ ของเหลวเรียกว่า น้าเลอื ด หรอื พลาสมา และส่วนทเี่ ปน็ ของแขง็ คือ เซลลเ์ ม็ดเลือดชนิดต่างๆ ซ่ึงจาแนกออกเป็น 3 ชนิด 1.1 เซลล์เมด็ เลอื ดแดง (Red Blood Cell) เป็นเซลลเ์ ม็ดเลือดที่เกดิ ในไขกระดูกแดง มีอายอุ ยู่ไดป้ ระมาณ 120 วัน ก็จะแก่ตัว รูปร่างของเซลลจ์ ะเป็นแผ่นคล้ายจานและมีส่วนเว้าทั้งสองด้าน ไมม่ ีนิวเคลียส ทาหน้าที่ขนส่งแก๊สออกซิเจนจากปอดไปยังเนอ้ื เยื่อ และนาแก๊สคารบ์ อนไดออกไซด์จากเน้ือเยื่อ ไปขจัดออกทางปอด โดยในเซลล์มีสารสีม่วงแดงเรียกว่า ฮีโมโกลบิน 1.2 เซลล์เมด็ เลือดขาว (White blood Cell) เป็นเซลล์เม็ดเลือดท่มี ีขนาดใหญ่ กว่าเซลล์เมด็ เลือดแดงมีนิวเคลียสแต่ไม่มีฮีโมโกลบิน สามารถเคล่ือนไหวได้โดยอิสระ ลอดผ่านผนังหลอดเลือดขนาดเล็กเข้าสู่เนือ้ เย่ือต่าง ๆ ของร่างกายได้ ทาหน้าที่ต่อต้านเช้อื โรค ส่ิงแปลกปลอม และสร้างภูมคิ ุ้มกันแก่ร่างกาย 1.3 เกลด็ เลือด (Pletelet) เป็นสว่ นประกอบของเลือดท่ไี ม่ใช่เซลล์ แต่จะเป็นส่วนประกอบชิน้ เล็ก ๆ ของเซลล์ ซ่ึงปกตจิ ะมีรูปร่างคล้ายจานแบน ๆ มีขนาดเลก็ ไมม่ ีสี ไมม่ ีนวิ เคลียส ทาหน้าที่ช่วยให้เลือดแข็งตัวเมื่อเกิดบาดแผลข้นึ โดยการแข็งตัวของเลือดจะเกิดข้ึน เมอ่ื มีเลือดไหลออกจากบาดแผล เลอื ดกจ็ ะเปลยี่ นเป็นลิ่มคล้ายวุ้น

5 อวัยวะที่เกี่ยวข้อง 2. หัวใจ (Heart) เป็นอวัยวะที่สาคัญทสี่ ดุ ในระบบไหลเวียนโลหิต มีขนาดเทา่ กาปั้นของบุคคลผู้เป็นเจ้าของ ตัง้ อยู่ในทรวงอกระหว่างปอดท้งั 2 ข้าง วึ่งอย่ทู างด้านซ้ายของร่างกายมีส่วนประกอบที่สาคญั คอื เยื่อหุ้มหัวใจ มีลกั ษณะเป็นถุงหุ้มอยู่รอบๆ หัวใจ มีหน้าทปี่ อ้ งกันอันตรายท่อี าจจะเกิดขึ้นกับหัวใจ และช่วยให้หัวใจมีการเคลื่อนไหวได้อยา่ งสะดวก ไมเ่ สียดสีกัน และ ผนังหัวใจ หัวใจห้องบนขวา (Right Atrium) เปน็ ช่องท่รี ับเลอื ดเสียหรอื เลือดดาจากทกุ ส่วนของร่างกาย หัวใจห้องบนซ้าย (Left Atrium) รับเลอื ดดีหรอื เลือดแดงจาดปอด ซ่ึงถูกสง่ มาทางหลอดเลือดดา จากปอดสหู่ ัวใจและเปดิ เข้าสู่หัวใจห้องล่างซ้าย หัวใจห้องล่างซ้าย (Left Ventricle) รับเลอื ดดีจากหัวใจห้องบนซ้าย แล้วส่งไปเลี้ยงทั่วร่างกาย หัวใจหอ้ งนี้จะทางานหนักที่สุด จึงมีผนังหัวใจหนาที่สดุ การสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงทั่วร่างกายจะผ่านทางหลอดเลือดแดงใหญ่ หัวใจห้องล่างขวา (Right Ventricle) รับเลือดจากหัวใจห้องบนขวา แล้วส่งเลือดไปฟอกทปี่ อด เนอ่ื งจากหัวใจห้องล่างต้องทาหนา้ ที่สูบฉีดไปยังปอด ผนังจงึ หนากว่าหัวใจห้องบน

6 อวัยวะที่เกี่ยวข้อง 3. หลอดเลอื ด (Blood Vessels) แบ่งออกเป็น 3 ชนดิ 3.1 หลอดเลอื ดแดง (Artery) เปน็ หลอดเลือดท่นี าเลือดออกจากหัวใจ ฉะนน้ั หลอดเลือดแดงจึงเป็นเส้นทางนาเลือดท่มี ีปริมาณออกซิเจนสูง ไปยังหลอดเลือดฝอย เพื่อนาไปเลี้ยงเซลล์ต่าง ๆ ของร่างกายตอ่ ไป 3.2 หลอดเลือดดา (Vein) เป็นหลอดเลือดท่นี าเลือดจากส่วนตา่ ง ๆ ของร่างกายกลับสู่หัวใจซึ่งเลือดท่อี ยู่ในหลอดเลือดดามีปริมาณของออกซเิ จนอยู่น้อย 3.3 หลอดเลอื ดฝอย (Capillary) เป็นหลอดเลือดท่มี ีขนาดเล็กมาก มีหน้าทนี่ าเลือดจากหลอดเลอื ดแดงไปยังเซลล์ และนาเลือดดาจากเซลล์ไปยัง หลอดเลือดดา หลอดเลอื ดฝอยจึงเปรียบเสมือนตัวกลางทเี่ ช่ือมโยงระบบไหลเวียนโลหิต ระหว่างหลอดเลือดแดงและหลอดเลือดดา ซึ่งทาใหร้ ะบบไหลเวียนเลือดสามารถทาหน้าท่ไี ด้อย่างมีประสิทธภิ าพ

7 อวัยวะที่เกี่ยวข้อง 4. ระบบนา้ เหลอื ง เปน็ ระบบลาเลยี งสารต่าง ๆ ใหก้ ลับเข้าสู่เส้นเลือด โดยเฉพาะสารอาหารพวกกรดไขมันที่ดูดซมึ จากลาไส้เล็ก นา้ เหลอื ง (Lymph) ส่วนประกอบของน้าเหลืองคล้ายกับในเลือดแต่ไม่มีเมด็ เลือดแดง เป็นของเหลวที่ซึมผ่านผนังเส้นเลอื ดฝอยออกมาอย่รู ะหว่างเซลล์หรอื รอบ ๆ เซลล์ เพ่ือหล่อเลีย้ งเซลล์ ในนา้ เหลอื งจะมีโปรตีนโมเลกุลเล็ก ท่อน้าเหลอื ง (Lymph vessel) เป็นท่อตนั มีอยู่ทั่วร่างกายมีขนาดต่าง ๆ กัน มีลกั ษณะคล้ายเส้นเลือดเวน คือมีลนิ้ กน้ั ปอ้ งกันการไหลกลับของน้าเหลือง การไหลเวียนน้าเหลืองประกอบด้วยร่างแหของหลอดนา้ เหลืองที่กระจายทั่วร่างกาย ซ่ึงลาเลียงน้าเหลืองกลับเข้าส่กู ระแสเลือด