บทที่ ๖ ยายกะตา

อ่านบทกลอนต่อไปนี้ เห็นผดิ เหน็ ถูก แล้วช่วยกันบอกข้อคิดทไี่ ด้ เห็นผิดชกั นาใหท้ าผดิ กอบกิจเปน็ โทษประโยชนส์ ูญ เหน็ ถูกทาถกู ปลูกผลพนู ประโยชนไ์ พบูลย์นิรันดร (ฐะปะนยี ์ นาครทรรพ, ศกึ ษาภาษิตและรอ้ ยกรอง.)

๙. วัดโพธิห์ รอื วัดพระเชตุพนฯ เป็นวัดทมี่ ภี าพวาดนิทาน เร่อื ง ยายกะตา ท้ังมปี ระวัติความเปน็ มา และมคี วามสาคัญคู่กับกรุงเทพมหานคร

วัดพระเชตพุ นฯ หรอื วัดโพธิ์ มีช่ือเต็มว่า วัดพระเชตพุ นวิมลมังคลาราม สรา้ งข้ึนในสมยั อยุธยา ในสมยั รัตนโกสินทร์ รชั กาลท่ี ๑ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟา้ จุฬาโลก พระอุโบสถ วัดพระเชตพุ นฯ มหาราช มีพระราชศรทั ธาโปรดเกล้าฯ ให้บูรณะวัดโพธใ์ิ ห้สวยงามเป็นศรสี ง่าคู่พระนคร วัดโพธ์จิ ึงเป็นวัดประจารชั กาลท่ี ๑

ต่อมารัชกาลที่ ๓ พระบาทสมเด็จพระน่ังเกล้าเจ้าอยูห่ ัวทรง พระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้บูรณะวัดโพธ์ิอีกคร้งั หน่งึ คร้งั นไี้ ด้ โปรดเกล้าฯ ให้บันทึกความรู้ต่าง ๆ ของคนไทยสมัยน้นั ลงบน แผน่ หิน ประดับไว้ตามศาลาต่าง ๆ ทาให้วัดโพธ์ิได้ช่ือว่า เป็น มหาวิทยาลัยแห่งแรกของประเทศไทย

๑๐. ตรงกันขา้ มกับวัดพระเชตพุ นฯ หรอื วัดโพธิ์ คนละฝ่ งั แมน่ ้าเจ้าพระยา มวี ัดอรุณราชวราราม หรอื วัดแจ้ง วัดท้ังสองนมี้ ตี านานสนุก ๆ เกยี่ วข้องกัน

ยกั ษ์วัดอรุณราชวราราม (วัดแจ้ง)

ฝกึ อ่านออกเสยี งและขับรอ้ งบทประพนั ธ์ จากตานานต่อไปน้ี

“ยักษ์เล็ก” ตกี ับ “ยักษ์ใหญ่” ตมุ มะ ตมุ มะ ตมุ ตมุ เอ้า ตมุ มะ ตมุ มะ ตมุ ตมุ มะรุมมะต้มุ รวมกล่มุ น่งั ใกล้ คนไหน อยากฟังเร่ืองยกั ษ์ สนุกยง่ิ นกั “ย ยกั ษ์ เขีย้ วใหญ่” หน้าบ้ึง เขาเรยี ก “หนา้ ยกั ษ์” ชา่ งนา่ เกลียดนกั น่ากลัวเกินใคร ตัวใหญ่ เขาเรยี ก “รา่ งยกั ษ์” น่าแปลกใจนกั “ยักษ์เล็ก” มไี หม “ยกั ษ์เล็ก” ตีกับ “ยักษ์ใหญ่” คือยกั ษ์ตนใด หนูรูไ้ หมเอย

มตี านานเล่าสืบต่อกันมาว่า “ยกั ษ์วัดแจ้งท้าตี ท้าแทงกับยกั ษ์วัดโพธิ์” เดิมที “ยกั ษ์เล็ก” คือยกั ษ์ วัดโพธเิ์ ปน็ เพ่ือนรักกับ “ยกั ษ์ใหญ่” คือยกั ษ์วัดแจ้ง ท้ังสองสนิทกันมาก อยู่มาวันหน่งึ ยักษ์ท้ังสองตะโกน พูดคยุ หยอกล้อจนเกิดท้าทายกันข้นึ

ยกั ษ์วัดโพธ์อิ ยูใ่ นต้กู ระจก ยกั ษ์วัดพระแก้ว

บางตานานเล่าว่า ยกั ษ์วัดแจ้งโกรธจัดท่ียักษ์วัดโพธ์ิ ขอยืมเงินไปแต่ไมย่ อมใชค้ ืนจึงข้ามแมน่ ้าเจ้าพระยามาตี กับยักษ์วัดโพธติ์ รงบรเิ วณท่านา้ เสยี งดังสน่นั หว่ันไหว ต้นไม้หักโค่น พ้นื ดินราบเปน็ หน้ากลอง ก็ยังไม่รู้แพร้ ู้ชนะ รอ้ นถึงยักษ์วัดพระแก้วต้องมาหา้ มปราม ยกั ษ์จอมโมโห ร้ายจึงเลิกราแยกย้ายกันกลับวัดไป

บา้ งเล่าว่าผมู้ ายุติศกึ คือพระอิศวร ทรงโกรธมาก ที่ยกั ษ์สู้กัน ก่อความวุ่นวายเดือดรอ้ นอยา่ งยิง่ จึงทรงสาป ใหย้ ักษ์ท้ังสองตนกลายเป็นหิน ทาหน้าท่ียืนเฝ้าประจาวัด ที่ตนอาศยั อยู่ช่ัวกาลนาน สว่ นพ้นื ที่ท่านา้ ที่ราบเตียนน้ัน คนได้เรยี กช่ือสบื มาว่า “ท่าเตียน”



กงการ หน้าท่ี, ธุระ ทะนาน ภาชนะใช้สาหรบั ตวงขา้ ว ถ่ัว งา เป็นต้น ธนู ช่อื อาวุธชนดิ หน่ึง ประกอบด้วย คันธนู ซ่ึงมีสายธนสู าหรับนา้ วยิงและลกู ธนทู ี่มี ไมค้ ้อน ปลายแหลม ไม้ที่ทาจากเหง้าไม้ไผ่ ใชต้ ีระฆัง

ยอ้ น ตี (ภาษาถิ่นใต้ ยอ้ น หรอื ยอน แปลว่า ตี) บางคนอาจเคยได้ยิน ว่า “หาไม้ค้อนให้ยอนหัวหมา” หรอื “หาไม้ค้อนให้ยอนหหู มา” หรือ “หาไม้ค้อนใหแ้ ยงหูหมา” ซ่ึงเปน็ ปกติของการเล่านิทาน ต่อ ๆ กันมา เร่อื งและภาษามกั คลาดเคล่ือนได้