เนื้อหา หน่วยที่ 1

หน่วยท่ี 1 คอมพวิ เตอร์ และ เทคโนโลยสี ารสนเทศ

ความหมายของเทคโนโลยีสารสนเทศ เทคโนโลยสี ารสนเทศ คอื การประยุกต์ความรู้ทางวทิ ยาศาสตร์มาใช้ ในระบบสารสนเทศตง้ั แต่กระบวนการจดั เกบ็ ประมวลผล และการเผยแพร่สารสนเทศ เพอื่ ช่วยให้ได้สารสนเทศทมี่ ปี ระสทิ ธภิ าพ และรวดเรว็ ทนั ต่อเหตุการณ์

สารสนเทศ หมายถงึ ขอ้ มูลทผี่ า่ นการประมวลผลด้วยวธิ กี ารทเ่ีหมาะสมและถูกต้อง เพอื่ ให้ได้ผลลพั ธ์ตรงตามความต้องการของผูใ้ ช้ อยู่ในรปู แบบทใ่ีชง้ านได้ และต้องอยู่ในช่วงเวลาทต่ี ้องการขอ้ มูล ขอ้ มูล หมายถงึ ขอ้ เทจ็ จรงิ ทเ่ีป็นตวั เลข ขอ้ ความ หรอื รายละเอยี ด ซงึ่ อาจอยู่ในรปู แบบต่าง ๆ เช่น ภาพ เสยี ง วดี โีอ หรอื ขอ้ มูลขอ้ เทจ็ จรงิ ของสงิ่ ทส่ี นใจ ไม่ว่าจะเป็นคน สตั ว์ สง่ิ ของหรอื เหตุการณ์ ดงั นน้ั ขอ้ มูลจงึ เป็นการเกบ็ รวบรวมเกยี่ วกบั ขอ้ เทจ็ จรงิ ของสง่ิ ทสี่ นใจ

ลักษณะสาคัญของเทคโนโลยีสารสนเทศ 1. ช่วยใหก้ ารทางานรวดเรว็ ถูกต้อง และแมน่ ยา ใชม้ ูลเพอื่ การดาเนนิ การ และตดั สนิ ใจ เป็นเครอื่ งมอื ช่วยในการดาเนนิ การต่าง ๆ 2. ช่วยทาใหบ้ รกิ ารกว้างขวางขน้ึ ผูใ้ ชส้ ามารถสง่ั ซ้อื สนิ ค้าจากทบี่ า้ น สอบถามขอ้ มูลทางโทรศพั ท์ 3. ช่วยดาเนนิ การในหนว่ ยงานต่าง ๆ การจดั เกบ็ และรวบรวมขอ้ มูล เช่น ระบบทะเบยี นราษฎรทจี่ ดั ทาด้วยระบบคอมพวิ เตอร์

องค์ประกอบของเทคโนโลยีสารสนเทศ ระบบสารสนเทศมกี ารนาเทคโนโลยหี ลายด้านมาใชป้ ระโยชน์ ในการนาขอ้ มูลมาประมวลผลและสอ่ื สารสารสนเทศ ไปยงั ผูท้ เ่ีกย่ี วขอ้ งได้อย่างรวดเรว็ องค์ประกอบทส่ี าคญั คคอื ฮาร์ดแวร์ ซอฟต์แวร์ บุคลากรทางคอมพวิ เตอร์ ขอ้ มูล ขน้ั ตอนการปฏบิ ตั งิ าน และระบบการสอื่ สารขอ้ มูล

ฮารด์ แวร์ (Hardware) 1. Microcomputer กรอื Personal Computer (PC) 2. Macintosh (Macintosh) หรอื ทรี่ ู้จกั ในชอ่ื ย่อว่า แมค (MAC) 3. Laptop หรอื Notebook 4. Ultabook เป็นการนาเอา Notebook และ Tablet ผนวกเขา้ ด้วยกนั 5. Tablet PC

ส่วนประกอบของคอมพวิ เตอร์ ภายใน ■ 1. หนว่ ยรบั ขอ้ มูล (Input Unit) ■ 2. หนว่ ยแสดงผล (Output Unit) ■ 3. หนว่ ยเกบ็ ขอ้ มูล (Memory Unit) ■ 4. หนว่ ยตดิ ต่อสอ่ื สาร (Communication Unit) ■ 5. หนว่ ยประมวลผลขอ้ มูล (Central Processing Unit : CPU)

ส่วนประกอบของคอมพวิ เตอร์ (ต่อ) ภายนอก ■ 1. กลอ่ งซพี ยี ู (Case) ■ 2. แป้นพมิ พ์ (Keyboard) ■ 3. เมาส์ (Mouse) ■ 4. จอภาพ (Montor) ■ 5. ลาโพง (Speaker) ■ 6. หนว่ ยความจาสารอง (Secondary memory Unit)

ซอฟต์แวร์ (Software) ซอฟต์แวร์ หมายถงึ โปรแกรมหรอื ชุดคาสงั่ ทส่ี งั่ ใหค้ อมพวิ เตอร์ทางาน เป็นตวั สง่ั การใหอ้ ุปกรณ์เชอื่ มต่อ ทางานได้ แบง่ เป็น 2 ประเภท คอื 1. ซอฟต์แวร์ระบบ คอื ชุดคาสงั่ หรอื โปรแกรมทถ่ี ูกเขยี นขน้ึ ทางานกบั ฮาร์ดแวร์เพอื่ สง่ั การควบคุมการ ทางาน อานวยความสะดวกใหผ้ ูใ้ ชส้ ามารถตดิ ต่อกบั เครอ่ื งคอมพวิ เตอร์และคอมพวิ เตอร์ทุกเครอื่ งจะต้องมี ระบบปฏบิ ตั กิ าร (Operating System : OS) 2. ซอฟต์แวร์ประยุกต์ คอื ชุดคาสง่ั หรอื โปรแกรมทถี่ ูกสร้างขน้ึ ใหใ้ ชง้ านดา้ นต่าง ๆ ใหไ้ ด้ประโยชน์สูงสุดตาม ความต้องการของผูใ้ ชง้ าน แบ่งเป็น 2 ประเภท คอื

ซอฟต์ประยุกต์ แบ่งเป็ น 2 ประเภท คือ 1. ซอฟต์แวร์สาเรจ็ รูป หรอื ซอฟต์แวร์ใชง้ านทว่ั ไป เป็นโปรแกรมทปี่ ระยุกต์ใชก้ บั งานได้หลาย ๆ แบบ จาแนกออกเป็นกลุม่ ต่าง ๆ ได้ 10 ประเภท ดงั น้ี 1) ซอฟต์แวร์ประมวลผลคา (Word processing Software) 2) ซอฟต์แวร์ด้านการคานวณ วเิคราะห์แบบตารางการทางาน (Spreadsheet Software) 3) ซอฟต์แวร์ด้านการจดั การฐานขอ้ มูล (Database Management Software) 4) ซอฟต์แวร์ด้านการนาเสนอขอ้ มูล (Presentation Software) 5) ซอฟต์แวร์ด้านงานพมิ พ์ (Publishing Software) 6) ซอฟต์แวร์ด้านสอ่ื รปู ภาพ (Graphic Software) 7) ซอฟต์แวร์ด้านสอ่ื ผสม (Multimedia Software) 8) ซอฟต์แวร์ด้านการตดิ ต่อสอ่ื สาร (Telecommunication Software) 9) ซอฟต์แวร์เกย่ี วกบั เบารว์เซอร์ (Web Brower Software) 10) ซอฟต์แวร์อรรถประโยชน์ในการใชง้ าน (Utility Software) 2. ซอฟต์แวร์เฉพาะด้าน เป็นซอฟต์แวร์เฉพาะธุรกจิ ทที่ าขน้ึ เพอ่ื ใชง้ านเอง เช่น งานรบั จองตวั๋ เครอื่ งบนิ งานโรงแรม เป็นต้น

บคุ ลากรทางคอมพวิ เตอร์ (Peopleware) บุคคลากรในระดบั ผูใ้ ช้ ผูบ้ รหิ าร ผูพ้ ฒั นาระบบ นกั วเิคราะห์ระบบ และนกั เขยี นโปรแกรม เป็นองค์ประกอบสาคญั คในความสาเรจ็ ของ ระบบสารสนเทศ บุคลากรมคี วามร้คู วามสามารถทางคอมพวิ เตอร์มากเท่าใด โอกาสทจ่ี ะใชง้ านระบบสารสนเทศและระบบคอมพวิ เตอร์ได้ เตม็ ศกั ยภาพและคุ้มค่ายงิ่ มากขน้ึ เท่านน้ั บุคลากรทางคอมพวิ เตอร์เช่น => นกั วเิคราะห์ระบบ => โปรแกรมเมอร์ => วศิ วกรระบบ => ผูบ้ รหิ ารระบบงาน => พนกั งานปฏบิ ตั กิ าร => ผูใ้ช้

ข้อมลู (Data) เป็นองค์ประกอบทสี่ าคญั คอกี ประการหนงึ่ ของระบบสารสนเทศ การเกบ็ ขอ้ มูลจากแหลง่ กาเนดิ ขอ้ มูลจะต้องมคี วามถูกต้อง มกี ารตรวจสอบแลว้ เท่านน้ั จงึ จะมปี ระโยชน์ ขอ้ มูลจาเป็นต้องมมี าตรฐาน เมอ่ื ใชง้ านในระดบั กลุม่ หรอื ระดบั องค์การ ขอ้ มูลต้องมโีครงสร้างในการจดั เกบ็ ทเ่ีป็นระบบระเบยี บ เพอ่ื การสบื คน้ ทร่ี วดเรว็ มปี ระสทิ ธภิ าพ

ข้ันตอนการปฏิบตั ิงาน (Procedure) ขน้ั ตอนการปฏบิ ตั งิ านของผูใ้ ชห้ รอื ของบุคลากรทเี่กยี่ วขอ้ งเป็นเรอ่ื งสาคญั ค เมอ่ื ได้พฒั นาระบบงานแลว้ ขณะทใ่ีชง้ านกจ็ าเป็นต้องคานงึ ถงึ ลาดบั ขนั้ ตอนของคน และความสมั พนั ธ์กบั เครอื่ ง ทงั้ ในกรณปี กตแิ ละกรณฉี ุกเฉนิ เช่น การบนั ทกึ ขอ้ มูล การประมวลผล การปฏบิ ตั งิ านเมอ่ื เครอ่ื งชารุด หรอื ขอ้ มูลสูญคหาย และการทาสาเนาขอ้ มูลสารอง เพอ่ื ความปลอดภยั และการทาเอกสารคู่มอื การใชง้ านทช่ี ดั เจน

ระบบการส่ือสารข้อมลู (Data Communication System) ระบบการสอื่ สารขอ้ มูลเป็นปจั จยั สาคญั คในการเชอ่ื มต่อสารสนเทศ ทาใหม้ กี ารใชง้ านสารสนเทศไดม้ ปี ระสทิ ธภิ าพ ความก้าวหนา้ ของเทคโนโลยดี า้ นนท้ี าใหท้ ุกภาคส่วน ต้องมกี ารปรบั ตวั เพอ่ื รองรบั กบั ความเปลย่ี นแปลงอย่างรวดเรว็ และนามาใชป้ ระโยชนก์ บั องค์กร ระบบเครอื ขา่ ยและระบบโทรคมนาคมช่วยทาใหก้ ารตดิ ต่อสอ่ื สาร การแลกเปลยี่ นขอ้ มูลง่าย สะดวก รวดเรว็ ค่าใชจ้ า่ ยนอ้ ยลง

ผลกระทบของเทคโนโลยีสารสนเทศ ปจั จุบนั คอมพวิ เตอร์และระบบสอ่ื สารไดส้ ร้างประโยชนม์ ากต่อวงการธุรกจิ ทาใหท้ ุกธุรกจิ มกี ารลงทุนขยายขอบเขตการใหบ้ รกิ ารโดยใชร้ ะบบสารสนเทศ การเชอื่ มโยงเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอร์กท็ าใหส้ งั คมโลกเป็นสงั คมแบบไร้พรมแดน อนิ เทอร์เนต็ มอี ตั ราการขยายตวั สูงมาก ผูค้ นบนโลกสามารถตดิ ต่อสสื่ ารกนั ผา่ นทางเครอื ขา่ ยอนิ เทอร์เนต็ ได้หมด จงึ สามารถเกดิ ผลกระทบได้ทงั้ ดา้ นบวกและด้านลบ ดงั น้ี

ผลกระทบในทางบวก 1. ช่วยส่งเสรมิ ความสะดวกสบายของมนุษย์ 2. ทาใหก้ ารผลติ ในอุตสาหกรรมดขี น้ึ 3. ช่วยส่งเสรมิ การค้นคว้าวจิ ยั สงิ่ ใหม่ 4. ช่วยส่งเสรมิ สุขภาพและความเป็นอยู่ใหด้ ขี น้ึ 5. ช่วยส่งเสรมิ สตปิ ญั คญคาของมุนษย์ 6. เทคโนโลยสี ารสนเทศช่วยใหเ้ ศรษฐกจิ เจรงิ รุ่งเรอื ง 7. ช่วยใหเ้ กดิ ความเขา้ ใจอนั ดรี ะหว่างกนั 8. ช่วยส่งเสรมิ ประชาธปิ ไตย

ผลกระทบในทางลบ 1. ทาใหเ้ กดิ อาชญคากรรม 2. ทาใหเ้ กดิ ความวติ กกงั วล 3. ทาใหเ้ กดิ การเสย่ี งภยั ทางด้านธุรกจิ 4. ทาใหเ้ กดิ ความสมั พนั ธ์ของมนุษย์เสอื่ มถอย 5. ทาใหก้ ารพฒั นาอาวุธมอี านาจทาลายลา้ งสูงมากขน้ึ 6. ทาใหเ้ กดิ การแพร่วฒั นธรรมและกระจายขา่ ยสารทไ่ีมเ่ หมาะสมอยา่ งรวดเรว็

จริยธรรมและความรับผดิ ชอบ ในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ จรยิ ธรรม หมายถงึ หลกั ศลี ธรรมจรรยาทก่ี านดขน้ึ เพอ่ื ใชเ้ ป็นแนวทางปฏบิ ตั ิ หรอื ควบคุมการใช้ระบบคอมพวิ เตอร์และสารสนเทศ ซง่ึ เมอ่ื พจิ ารณาจรยิ ธรรมเกยี่ วกบั การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศและคอมพวิ เตอร์แลว้ สามารถสรปุ ได้ 4 ประเดน็ ได้แก่

1. ความเป็นส่วนตวั (Information Privacy) หมายถงึ สทิ ธทิ จี่ ะอยู่ ตามลาพงั และเป็นสทิ ธทิ เี่จา้ ของสามารถทจี่ ะควบคุมขอ้ มูลของตนเองในการเปิยเผย ใหก้ บั ผูอ้ นื่ 2. ความถูกต้อง (Information Accuracy) ขอ้ มูลจะมคี วาม นา่ เชอื่ ถอื มากนอ้ ยเพยี งใดขน้ึ อยูก่ บั ความถูกต้องในการบนั ทกึ ขอ้ มูล โดยพจิ ารณา ว่าใครเป็นผูร้ บั ผดิ ชอบต่อความถูกต้องของขอ้ มูลทจ่ี ดั เกบ็ และเผยแพร่ 3. ความเป็นเจา้ ของ (Information Property) เช่น การละเมดิ ลขิ สทิ ธ์ิ โดยเฉพาะซอฟแวร์ บางชนดิ ต้องซ้อื ถงึ จะมสี ทิ ธเ์ิ ขา้ ถงึ 4. การเขา้ ถงึ ขอ้ มูล (Data Accessibility) คอื การป้องกนั การเขา้ ไป ดาเนนิ การกบั ขอ้ มูลของผูใ้ ชท้ ไ่ีมม่ สี ่วนเกย่ี วขอ้ ง และเป็นการรกั ษาความลบั ของ ขอ้ มูล

สรปุ การประยุกต์ความร้ทู างวทิ ยาศาสตร์มาใชใ้ นระบบสารสนเทศ ตงั้ แต่กระบวนการจดั เกบ็ ประมวลผล และการเผยแพร่สารสนเทศ เพอ่ื ช่วยใหไ้ ด้สารสนเทศทม่ี ปี ระสทิ ธแิ ละรวดเรว็ ทนั ต่อเหตุการณ์ ประกอบด้วย ฮาร์ดแวร์ ซอฟต์แวร์ ขอ้ มูล ขนั้ ตอนการปฏบิ ตั แิ ละระบบการสอ่ื สารขอ้ มูล มลี กั ษณะทด่ี ี คอื ถูกต้อง แม่นยา ครบถว้ น ตรงประเดน็ ทต่ี ้องการ รวดเรว็ ทนั เวลาและเชอื่ ถอื ได้ ปจั จุบนั การเขา้ ถงึ ขอ้ มูลทาได้งา่ ย ดงั นนั้ อาจเกดิ ผลระทบทงั้ ด้านบวกและดา้ นลบ ผูใ้ ชง้ านสารสนเทศจงึ ต้องมคี วามรบั ผดิ ชอบ และอยูใ่ นกรอบของกฎหมาย จรรยาบรรณ และจรยิ ธรรม