Unit 3

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ตามวัฏจกั รการเรยี นรแู้ บบ 7 E คมู่ อื ครู ชุดท่ี หน่วยและการวัด

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามวัฎจกั รการเรียนรู้แบบ 7E รายวชิ า วิทยาศาสตรเ์ พ่อื พัฒนาทกั ษะชวี ติ 1 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หน่วยและการวัด สาระสาคัญ ในการวดั ปรมิ าณตา่ ง ๆ จาเป็นต้องเลือกใช้หน่วยให้ตรงกับปริมาณท่ีต้องการวัดเพ่ือให้ได้ มาตรฐานเดียวกัน โดยการวัดทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีจะใช้ระบบมาตรฐานระหว่างชาติท่ี เรียกว่า หน่วยระหว่างชาติ (International System of Units) หรือหน่วยในระบบเอสไอ (SI Unit) ซง่ึ ประกอบดว้ ย หนว่ ยฐาน หน่วยเสรมิ หน่วยอนุพัทธ์ และคาอุปสรรค นอกจากน้ีในการ วัดปริมาณต่าง ๆ บางครั้งเครื่องมือวัดท่ีใช้ก็ไม่สามารถแสดงค่าเป็นหน่วยที่ต้องการวัดได้ หรือ บางครั้งยังมีหน่วยวัดที่ไม่ใช่หน่วยในระบบเอสไอ และมีคาอุปสรรคอยู่ในหน่วยน้ัน ๆ ดังนั้นจึงมี ความจาเป็นต้องเปลี่ยนหน่วยให้เป็นหน่วยท่ีต้องการ เพื่อนาไปแทนค่าในสูตรหรือสมการต่าง ๆ ในทางวทิ ยาศาสตร์ การเลอื กเครอื่ งมอื เพ่ือนามาใชป้ ฏบิ ัตงิ านในทางวิทยาศาสตร์ ตลอดจนงานต่าง ๆ ถือว่า มีความสาคัญ เพราะจะนามาซ่ึงการได้ข้อมูลท่ีถูกต้อง เที่ยงตรง เครื่องมือบางอย่างอาจนามาใช้ ทดแทนกันได้ แต่บางอย่างไม่สามารถทาได้ การเลือกเคร่ืองมือวัดจึงต้องรู้จักประสิทธิภาพของ เครอ่ื งมอื ขอ้ ดี ข้อจากดั และวิธีการใช้งานอย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากการเลือกใช้เคร่ืองมือวัด แล้ว การอ่านผลการวัดจากเครื่องมือวัดก็มีความสาคัญ โดยการอ่านผลการวัดสามารถอ่านได้ 2 วิธี คอื การอ่านคา่ จากเครือ่ งมือวดั แบบแสดงผลด้วยขีดสเกล และการอา่ นค่าจากเครื่องมือวัดแบบ แสดงผลดว้ ยตัวเลข ในการวัดปริมาณต่าง ๆ ผลการวัดท่ีได้จะต้องมีความละเอียด ถูกต้อง และแม่นยาท่ีสุด เท่าท่ีจะทาได้ ดังน้ันขณะทาการวัดผู้วัดต้องพิจารณาถึงส่ิงต่าง ๆ ท่ีจะมีผลกระทบต่อความถูกต้อง ของการวดั ไดแ้ ก่ เครื่องมืดวดั วธิ กี ารวัด ผ้ทู าการวดั และสภาพแวดลอ้ มในการวดั จุดประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม 1. เลือกใช้หนว่ ยฐานท่ีเหมาะสมในการวดั สง่ิ ทีก่ าหนดใหไ้ ด้ 2. เปล่ียนหนว่ ยเสริมเปน็ หน่วยท่ีกาหนดให้ได้ 3. ระบหุ นว่ ยอนพุ ทั ธ์จากปริมาณทกี่ าหนดให้ได้ 4. เลอื กใชค้ าอปุ สรรคแทนตัวพหคุ ณู ทีก่ าหนดให้ได้ 5. เลอื กใช้เคร่อื งมอื วดั ได้เหมาะสมกับสิง่ ทวี่ ดั 6. อ่านค่าการวดั จากเครื่องมือวัดที่กาหนดให้ได้ 7. ระบุปจั จยั ทม่ี ีผลกระทบตอ่ การวดั ได้ 8. เปลีย่ นหนว่ ยทมี่ คี าอุปสรรคทก่ี าหนดใหไ้ ด้ 9. ระบจุ านวนเลขนัยสาคญั ได้

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรยี นร้แู บบ 7E รายวชิ า วทิ ยาศาสตรเ์ พื่อพฒั นาทักษะชวี ิต 2 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หน่วยและการวัด ใบความร้ทู ี่ 1 หน่วยของการวดั การวัด (Measurement) เป็นกระบวนการเปรียบเทียบปริมาณที่ต้องการวัดกับหน่วย ทเ่ี ปน็ มาตรฐาน โดยอาศัยเคร่ืองมือวัดท่ีถูกต้องและเหมาะสม การวัดประกอบด้วยเครื่องมือวัดซึ่ง เป็นอุปกรณ์ท่ใี ช้เปน็ ตัวกลางในการเปรียบเทียบค่าของปริมาณท่ีต้องการวัดกับมาตรฐาน วิธีการวัด ต้องเปน็ วิธีทสี่ ะดวก ปลอดภัย และได้ค่าที่ละเอยี ดถกู ต้อง และหนว่ ยท่เี ป็นมาตรฐานเดียวกนั การวัดปรมิ าณตา่ ง ๆ ต้องเลือกใช้หน่วยให้ตรงกับปริมาณท่ีต้องการวัดเพ่ือให้ได้มาตรฐาน เดียวกัน ในอดีตหน่วยหรือมาตรฐานของการวัดมีหลายระบบ ระบบท่ีนิยมได้แก่ ระบบอังกฤษ ระบบเมตริก (ฝร่ังเศส) หรือแม้แต่ในประเทศไทยกม็ ีหนว่ ยเปน็ ของตนเอง ดังตารางท่ี 1 ตารางที่ 1 แสดงระบบหน่วยการวัดตา่ ง ๆ หน่วย มวล / นาหนกั ปริมาตร ระยะทาง ระบบ (ชั่ง) (ตวง) (วดั ) แกลลอน อังกฤษ ปอนด์, ออนซ์ ลติ ร, มลิ ลลิ ิตร นิ้ว, ฟตุ , หลา, ไมล์ เมตรกิ (ฝรงั่ เศส) กรมั , กโิ ลกรมั ทะนาน, สัด, ปัน้ , เกวยี น เซนตเิ มตร, เมตร, กโิ ลเมตร สลึง, บาท, ชัง่ , หาบ คืบ, ศอก, วา, เส้น, โยชน์ ไทย จากตารางท่ี 1 จะเหน็ วา่ มคี วามยุ่งยากมากในการติดต่อสอ่ื สารระหว่างการวดั ทาให้เกิด ปญั หาตามมา เชน่ เกิดความผดิ พลาดในวงการธรุ กจิ การคา้ การกีดกันการคา้ ทางเทคนิค อุปสรรค ในการพัฒนาด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ส่งผลให้ไม่มีมาตรฐานการวัดสากลท่ีเท่าเทียมกัน ดังนั้นเพ่ือให้การวัดทางวิทยาศาสตร์เป็นมาตรฐานเดียวกัน ในปี พ.ศ. 2503 (ค.ศ. 1960) การ ประชุมใหญ่ว่าด้วยมาตราช่ัง ตวง วัด (General Conference for Weights and Measures : CGPM) ที่กรุงปารีส ประเทศฝร่ังเศส ได้มีมติตกลงให้มีระบบการวัดปริมาณต่าง ๆ เป็นระบบ มาตรฐานระหว่างชาติที่เรียกว่า หน่วยระหว่างชาติ (International System of Units) และ กาหนดใหใ้ ช้อกั ษรยอ่ แทนช่ือระบบนวี้ ่า “SI” หรอื หนว่ ยในระบบเอสไอ (SI Unit) เพ่ือใช้ในการ วดั ทางวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ระบบหน่วยระหว่างชาติ หรือหน่วยในระบบเอสไอ ประกอบด้วย หน่วยฐาน หน่วย เสริม หนว่ ยอนุพัทธ์ และคาอุปสรรค ซ่งึ มรี ายละเอียดดงั น้ี 1. หน่วยฐาน (Base Units) เป็นหน่วยวัดพื้นฐานของหน่วยวัดอื่น ๆ ทั้งหมดซ่ึง สามารถสอบกลับได้ (Traceability) กล่าวคือมีการวัดซ้าเพ่ือทวนค่าของตัวเลขท่ีวัดได้ หน่วยฐาน ในระบบเอสไอ มี 7 หน่วย ดังแสดงในตารางที่ 2

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรยี นรูแ้ บบ 7E รายวชิ า วิทยาศาสตร์เพ่อื พฒั นาทกั ษะชวี ติ 3 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 2 หนว่ ยและการวัด ตารางที่ 2 แสดงหน่วยฐานในระบบเอสไอ ปริมาณ หนว่ ย สญั ลกั ษณ์ 1. ความยาว (length) เมตร (Metre) m 2. มวล (Mass) กิโลกรมั (kilogram) kg 3. เวลา (Time) วนิ าที (second) s 4. กระแสไฟฟา้ (Electric Current) แอมแปร์ (ampere) A 5. อณุ หภมู ิ (Thermodynamic temperature) เคลวิน (kelvin) K 6. ปริมาณของสาร (Amount of substance) โมล (mole) Mol 7. ความเขม้ ของการส่องสว่าง (luminous intensity) แคนเดลา (candela) cd 2. หน่วยเสริม (Supplementary Units) เป็นหน่วยของระบบเอสไอที่ใช้ในการวัด มมุ ประกอบดว้ ย 2 หนว่ ย ดังนี้ 2.1 เรเดยี น (radian : rad) เป็นหน่วยวัดมมุ ในระนาบ s กาหนดให้ r คอื รศั มีของวงกลม θ r (รัศม)ี θ คือ มุมในระนาบที่จดุ ศูนย์กลางของวงกลม มีหน่วยเปน็ เรเดียน (rad) s คอื ความยาวส่วนโค้งของวงกลมทร่ี องรับ ในระนาบ θ ดงั นั้น จะได้ θ = s r ดังนนั มุม 1 เรเดยี น คอื มมุ ที่จดุ ศนู ยก์ ลางของวงกลมที่ รองรบั ความยาวสว่ นโคง้ ทมี่ ีความยาวเท่ากบั รศั มี

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรียนรแู้ บบ 7E รายวชิ า วิทยาศาสตรเ์ พือ่ พฒั นาทักษะชีวติ 4 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หนว่ ยและการวัด กรณรี ศั มีที่กวาดไปตามส่วนโค้งของวงกลมได้ความยาวของเส้นโคง้ เท่ากบั รัศมี (s = r) ดังนั้น จากสมการ = s r จะได้ = r = 1 rad r ดังนัน มมุ 1 เรเดียน คอื มุมท่ีจดุ ศูนยก์ ลางของวงกลมทรี่ องรบั ความยาวสว่ นโคง้ ทม่ี ีความยาวเท่ากบั รศั มี กรณีรัศมกี วาดไปตามส่วนโค้งของวงกลมครบรอบ ระยะทางที่ได้จะมีค่าเท่ากับความยาวเส้นรอบวงกลม ซง่ึ มคี า่ 2 r ดงั น้นั จากสมการ = s จะได้ r ดงั นนั = r = 2 rad r มุมรอบจดุ ศูนยก์ ลางวงกลม มคี ่า = 2 rad = 360 องศา นน่ั คอื ในวงกลม 1 หน่วย = 2 rad = 360 องศา 1 rad = = องศา 1 องศา = = rad ดงั นน้ั การเปรยี บเทยี บมมุ ในหนว่ ยเรเดยี นกับหน่วยองศา สามารถทาได้ ดังนี้ การเปลยี่ นมมุ เรเดียนเป็นมุมองศา ให้นา π ไปคูณ การเปลี่ยนมมุ องศาเปน็ เรเดยี น ใหน้ า π ไปคณู

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามวฎั จักรการเรียนรแู้ บบ 7E รายวชิ า วิทยาศาสตรเ์ พือ่ พฒั นาทักษะชีวติ 5 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หน่วยและการวัด ตวั อยา่ งท่ี 1 มมุ 2π เรเดียน มีค่าก่ีองศา วธิ ที า มมุ 2π เรเดยี น = 2π x π =× = 120 องศา ตัวอย่างที่ 2 มุม π เรเดยี น มีค่ากอ่ี งศา 5 วธิ ีทา มมุ π เรเดยี น = πx 5 5π = 5 = 36 องศา ตัวอยา่ งท่ี 3 มุม 30 องศา มีค่ากี่เรเดยี น วิธีทา มมุ 30 องศา = 30 x π = π เรเดยี น ตวั อย่างที่ 4 มมุ 240 องศา มีคา่ กเ่ี รเดยี น วธิ ีทา มมุ 240 องศา = 240 x π = 4π เรเดยี น

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามวฎั จกั รการเรียนรแู้ บบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตรเ์ พอ่ื พัฒนาทักษะชีวติ 6 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หนว่ ยและการวัด 2.2 สเตอเรเดียน (steradian : sr) เป็นหน่วยวัดมุมในวัตถุทรงตัน หรือมุมใน 3 มิติ เช่น รปู กรวย หรือพีรามดิ กาหนดให้ r คือ รัศมขี องทรงกลม A  คือ มุมตัน มีรปู รา่ งเปน็ วงกลมที่จุดศูนยก์ ลางของทรงกลม มีหนว่ ยเปน็ สเตอเรเดยี น (sr)  A คอื พืน้ ท่ีผิวส่วนโคง้ ของทรงกลมที่รองรับมมุ ตัน A r ดงั นน้ั จะได้  = ดังนนั มมุ 1 สเตอเรเดยี น คอื มุมท่ีจดุ ศนู ย์กลางของทรงกลม ตันท่ีรองรบั ดว้ ยพน้ื ทผ่ี วิ โคง้ ของทรงกลมทเ่ี ทา่ กบั รัศมีทรงกลมยก กาลงั สอง จากสมการ = ถ้า A = r2 คา่ มุมตันท่ีไดจ้ ะมีค่า 1 สเตอเรเดียน  = = 1 สเตอเรเดียน การหามุมตันรอบจุดศนู ย์กลางทรงกลม ให้ A แทนพนื้ ทผ่ี ิวรอบทรงกลมมคี ่า = 4r2 แทนค่าในสมการ = จะได้  = = 4r2 = 4 สเตอเรเดียน ดงั นัน มมุ ตนั รอบจดุ ศนู ย์กลางทรงกลม มีคา่ = 4 สเตอเรเดียน

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวฎั จักรการเรียนรูแ้ บบ 7E รายวชิ า วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะชวี ิต 7 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หน่วยและการวัด 3. หน่วยอนุพัทธ์ (Derived Units) เป็นหน่วยท่ีเกิดจากหน่วยฐานหลายหน่วยมา เก่ยี วข้องกนั โดยการนามาคูณหรอื หารกัน เชน่ พ้ืนทีเ่ กดิ จากผลคณู ระหว่างความยาวสองด้านมาคูณ กัน ดังน้ันหน่วยของพ้ืนที่จึงมีหน่วยเป็นตารางเมตร (m2) หรือความเร็วเกิดจากผลหารระหว่าง ระยะทางกับเวลา ดงั น้ันหนว่ ยของความเร็วจึงมีหนว่ ยเป็นเมตรต่อวินาที (m/s) เป็นต้น หน่วยอนุ พัทธม์ ีหลายหน่วย ซึง่ มีช่ือและสญั ลักษณ์ท่ตี ง้ั ขึ้นเป็นพเิ ศษ แบง่ ออกเป็น 2 ประเภท ดงั นี้ 3.1 หนว่ ยอนพุ ัทธท์ างไฟฟ้า (derived unit of electricities) ดังแสดงในตารางท่ี 3 ตารางท่ี 3 แสดงหน่วยอนพุ ทั ธท์ างไฟฟ้า ปริมาณ หนว่ ยอนุพทั ธ์ สัญลกั ษณ์ หนว่ ยอนื่ ๆ กระจายในเทอม Hz ทใ่ี ช้ ของหน่วยฐาน ความถ่ี (frequency) เฮริ ตซ์ (hertz) N - แรง (force) นิวตัน (newton) Pa - s-1 พาสคัล (pascal) J N/m2 kgm/s2 ความดัน (pressure) W Nm kg/ms2 จูล (Joule) C J/s kgm2/s2 พลงั งาน (energy) วัตต์ (watt) - kgm2/s3 v กาลงั (power) คูลอมป์ W/A As (coulomb) F ประจุไฟฟ้า (electric charge) โวลต์ (volt)  C/V kgm2/As2 ปริมาณไฟฟ้า T V/A (quantity of electricity) ฟารดั (farad) H Wb/m2 A2s4/kgm2 ศกั ยไ์ ฟฟา้ โอหม์ (ohm) Wb/A kgm2/A2s3 (electric potential) เทสลา (tesla) ความตา่ งศกั ยไ์ ฟฟ้า เฮนรี (henry) kg/As2 (potential difference) kgm2/A2s2 แรงเคลือ่ นไฟฟ้า (electromotive force) ความจไุ ฟฟา้ (electric capacitance) ความตา้ นทานไฟฟา้ (electric resistance) ความหนาแน่นฟลักซ์แม่เหลก็ (magnetic flux density) ความเหนี่ยวนา (inductance)

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรยี นรแู้ บบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตรเ์ พอ่ื พัฒนาทกั ษะชีวติ 8 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หน่วยและการวัด 3.2 หน่วยอนพุ ัทธ์ทางกล (derived unit of mechanics) ดงั แสดงในตารางท่ี 4 ตารางที่ 4 แสดงหนว่ ยอนพุ ทั ธ์ทางกล ปรมิ าณ หนว่ ยอนุพัทธ์ สญั ลกั ษณ์ m2 พื้นที่ ตารางเมตร m3 ปริมาตร ลูกบาศก์เมตร m/s ความเร็ว เมตร / วนิ าที m/s2 ความเร่ง เมตร / วินาที2 rad/s ความเร็วเชิงมุม เรเดียน/วินาที Nm โมเมนต์ นิวตนั เมตร N/m2 ความเค้น นวิ ตนั / ตารางเมตร โมเมนตัม กิโลกรมั เมตร / วินาที kgm/s 4. คาอุปสรรค (Prefixes) เป็นคาที่ใช้เติมหน้าหน่วยต่าง ๆ ในระบบเอสไอ เพ่ือใช้ แทนตวั พหูคูณ เม่อื ต้องการให้หน่วยใหญข่ ้นึ หรือเล็กลง โดยมีค่าเป็นเลขสิบยกกาลังเป็นเลขจานวน เตม็ บวกหรือลบ คูณอยกู่ ับหนว่ ยในระบบเอสไอ ดังแสดงในตารางท่ี 5 ตารางท่ี 5 แสดงคาอปุ สรรค คาอุปสรรค สญั ลักษณ์ ตัวพหคู ูณ เอกซะ (exa) E 1018 เพตะ (peta) P 1015 เทระ (tera) T 1012 จกิ ะ (giga) G 109 เมกะ (mega) M 106 กิโล (kilo) k 103 เฮกโต (hecto) h 102 เดคา (deca) da 101 เดซิ (deci) d 10-1 เซนติ (centi) c 10-2 มลิ ลิ (milli) m 10-3 ไม่โคร (micro) 10-6  10-9 นาโน (nano) n 10-12 พิโก (pico) p 10-15 เฟมโต (femto) f 10-18 อัตโต (atto) a

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ตามวฎั จกั รการเรียนรแู้ บบ 7E รายวชิ า วิทยาศาสตรเ์ พ่อื พัฒนาทักษะชวี ิต 9 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 2 หนว่ ยและการวัด กรณีท่ีตัวเลขเป็นเลขจานวนเต็มหรือเป็นเลขทศนิยม ถ้ามีเลขศูนย์มาก ในการอ่าน บางคร้ังมีการนับเลขผิดพลาดทาใหอ้ ่านไดไ้ ม่ถูกตอ้ ง วธิ กี ารที่นิยมใช้คือการเขียนเลขเหล่าน้ันให้เป็น เลขยกกาลงั ฐานสิบ และเลือกคาอปุ สรรคมาใช้แทนเลขยกกาลังน้นั ใหถ้ กู ต้อง ตัวอย่างเชน่ ระยะทาง 7,000,000,000 m = 7 x 109 m = 7 Gm (จกิ ะเมตร) = 5.2 x 103 A = 5.2 kA (กิโลแอมแปร)์ กระแสไฟฟ้า 5,200 A = 6 x 10-6 g = 6 g (ไมโครกรมั ) มวล 0.000006 g = 4.5 x 10-3 m = 4.5 mm (มิลลิเมตร) ความยาว 0.0045 m

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ตามวัฎจกั รการเรียนร้แู บบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตร์เพ่อื พัฒนาทักษะชวี ติ 10 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หนว่ ยและการวัด ใบความรทู้ ่ี 2 การเลือกใชเ้ คร่อื งมือวดั การเลือกเครอ่ื งมือเพ่อื นามาใชป้ ฏิบัติงานในทางวิทยาศาสตร์ ตลอดจนงานต่าง ๆ ถือว่า มีความสาคัญ เพราะจะนามาซึ่งการได้ข้อมูลที่ถูกต้อง เท่ียงตรง เคร่ืองมือบางอย่างอาจนามาใช้ ทดแทนกันได้ แต่บางอย่างไม่สามารถทาได้ การเลือกเคร่ืองมือวัดจึงต้องรู้จักประสิทธิภา พของ เครอื่ งมือ ขอ้ ดี ข้อจากัด และวิธกี ารใชง้ านอย่างมีประสิทธิภาพ การวัดปริมาณต่าง ๆ ด้วยเคร่ืองมือวัดจะมีความแม่นยาอยู่ในช่วงจากัด เพราะไม่มี เคร่อื งมอื ใดทส่ี ามารถวัดไดท้ กุ ช่วง ดังนน้ั การเลอื กเคร่อื งมือวดั ต้องเลือกให้เหมาะสมกับลักษณะของ งาน เพื่อให้ไดค้ ่าที่ละเอยี ดและถูกตอ้ งกับงานน้นั ๆ ดังตวั อย่างท่แี สดงในตารางที่ 6 ตารางท่ี 6 แสดงเครอ่ื งมอื วัดและลักษณะของงานท่เี หมาะสมกบั การวัด เคร่ืองมือวดั ภาพประกอบ ลกั ษณะงานทเ่ี หมาะสมกบั การวัด ไม้บรรทดั (ruler) ใช้วัดวัตถุที่ไม่ยาวและกว้างเกินไป เช่น ความยาวดินสอ ความยาวหนังสือ ความยาวโตะ๊ เรียน เป็นตน้ ตลับเมตร ใช้วัดวัตถุหรือพื้นที่ท่ีกว้างมาก เช่น (tape measure) คว ามก ว้ าง ขอ ง ห้ อ ง เรี ยน ปร ะ ตู หน้าตา่ ง เปน็ ต้น เวอร์เนยี รค์ าลิป เปอร์ วัดได้ถึงทศนิยมตาแหน่งท่ี 2 ซึ่งมีความ ละเอียดกว่าไม้บรรทัดและตลับเมตร ซ่ึง (vernier caliper) วัดความยาวได้ 3 ลักษณะ ได้แก่ วัด ความลกึ วัดภายนอก และวัดภายใน เช่น ไมโครมิเตอร์ วัดความลึกของแกว้ น้า วัดขนาดเส้นผ่าน (micrometer) ศูนย์กลางภายนอกและภายในแก้วน้า เปน็ ต้น วัดได้ถึงทศนิยมตาแหน่งที่ 3 วัดวัตถุที่ มีขนาดเล็กมาก ๆ เช่น ความหนาของ เหรียญบาท เส้นผ่านศูนย์กลางของเส้น ลวด เป็นต้น

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวัฎจกั รการเรียนร้แู บบ 7E รายวชิ า วิทยาศาสตรเ์ พอ่ื พัฒนาทกั ษะชีวิต 11 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หน่วยและการวัด ใบความรูท้ ่ี 3 การอ่านคา่ จากเครื่องมอื วัด การอ่านคา่ จากเครอ่ื งมือวดั ในปัจจุบันสามารถอ่านได้ 2 วิธี ได้แก่ 1. การอา่ นคา่ จากเครอื่ งมอื วดั แบบแสดงผลดว้ ยขดี สเกล ก่อนการอา่ นตอ้ งทราบความ ละเอยี ดของเคร่ืองมอื วัดน้นั ๆ เสียก่อน วา่ สามารถอา่ นไดล้ ะเอียดทสี่ ุดเทา่ ใด เช่น ไม้บรรทัดมีช่อง สเกลเล็กที่สุดเท่ากับ 1 มิลลิเมตร หรือ 0.1 เซนติเมตร ก็สามารถอ่านได้ละเอียดท่ีสุด เพียง ทศนิยมตาแหน่งเดียวของเซนติเมตรเท่าน้ัน และจะต้องประมาณค่าตัวเลขหลังทศนิยมตาแหน่งท่ี สอง เพื่อให้ไดผ้ ลการวดั ใกลเ้ คยี งความจรงิ มากที่สดุ ดงั แสดงในตารางที่ 7 ตารางที่ 7 แสดงการอา่ นคา่ จากเคร่ืองมือวดั ผลการวดั จากเครือ่ งมอื วดั การอ่านค่าจากการวดั อา่ นได้ 1.50 เซนติเมตร ถ้าม่ันใจว่าความยาว ทว่ี ดั ได้มคี วามยาว 1.5 พอดี ตัวเลขที่ประมาณ ก็คือ ศนู ย์ อ่านได้ 1.64 หรือ 1.65 หรือ 1.66 เซนติเมตร ตัวเลขตัวสุดท้ายคือ 4, 5 และ 6 เป็นตัวเลขที่ ประมาณขน้ึ มาเพื่อให้ค่าใกล้เคยี งความเป็นจริง นอกจากน้ที กุ ครง้ั ทอ่ี ่านคา่ จากเครื่องวัดแบบสเกล ไม่ว่าชนิดใดก็ตามต้องให้ระดับสายตา ที่มองตง้ั ฉากกบั เครอ่ื งวัดทุกครงั้ เพ่อื จะได้ผลการวดั ใกล้เคยี งความจรงิ มากที่สุด ภาพท่ี 1 วธิ กี ารอา่ นคา่ จากเครือ่ งมือวดั แบบแสดงผลด้วยขดี สเกลที่ถกู ตอ้ ง ภาพจาก : https://physiclab08.wordpress.com/lab01/

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ตามวฎั จกั รการเรียนรแู้ บบ 7E รายวชิ า วทิ ยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะชวี ิต 12 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 2 หนว่ ยและการวัด 2. การอา่ นคา่ จากเคร่อื งมือวดั แบบแสดงผลด้วยตัวเลข การอา่ นคา่ ตวั เลขสามารถอ่าน ได้ตรงตามตัวเลขบนจอภาพ เช่น เหรียญบาทมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 20 มิลลิเมตร ขณะนี้เวลา 09.15 นาฬกิ า เป็นต้น การอ่านค่าตัวเลขจากเคร่ืองวัดแบบนี้ไม่ต้องบอกค่าประมาณ สาหรับค่า ความไม่แน่นอน หรือความคลาดเคลื่อนของการวัดน้ัน ถ้าจาเป็นต้องระบุให้ดูจากคู่มือการใช้งาน ของเคร่อื งมอื วดั นน้ั ๆ (ก) เวอรเ์ นยี ร์คาลปิ เปอร์ (ข) ไมโครมเิ ตอร์ (ค) นาฬิกาขอ้ มอื ดจิ ิตอล (ง) เครือ่ งช่งั ดจิ ติ อล ภาพที่ 2 เคร่อื งมอื วดั แบบแสดงผลด้วยตัวเลข ภาพจาก (ก) : https://www.ponpe.com/เวอรเ์ นีย-caliper.html (ข) : http://www.balasevic.net/category/ไมโครมิเตอร์ (ค) : https://www.tarad.com/product/4565411 (ง) : https://www.xn--42cgal0e4cc4ftb6cvfqc5be.com/bal063/

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามวฎั จักรการเรียนรูแ้ บบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตรเ์ พอ่ื พัฒนาทักษะชวี ติ 13 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หน่วยและการวัด ใบความรทู้ ี่ 4 ปจั จัยทมี่ ีผลกระทบต่อการวดั ในการวัดปริมาณต่าง ๆ ผลการวัดที่ได้จะต้องมีความละเอียด ถูกต้อง และแม่นยาท่ีสุด เทา่ ที่จะทาได้ ดังน้ันขณะทาการวัดผู้วัดต้องพิจารณาถึงสิ่งต่าง ๆ ท่ีจะมีผลกระทบต่อความถูกต้อง ของการวัด ดงั นี้ 1. เคร่ืองมือวัด เครื่องมือที่ใช้วัดต้องได้มาตรฐาน ผ่านการตรวจสอบแล้วจากผู้ผลิต กอ่ นใช้เครอื่ งมือวัดควรศกึ ษาวธิ ีการใช้เครือ่ งมือจากคมู่ ือการใช้ให้เข้าใจ และหลังการใช้งานควรเก็บ รกั ษาเคร่อื งมืออยา่ งถูกตอ้ งเพื่อปอ้ งกนั การเสื่อมสภาพ ภาพท่ี 3 การเก็บรกั ษาเวอรเ์ นียร์ ภาพจาก : http://i-synes.com/vernier 2. วธิ ีการวัด ในการวดั ปริมาณตา่ ง ๆ มีวิธีการวดั ทแี่ ตกต่างกันไป ซึ่งต้องคานึงถึงความ เหมาะสมของเคร่ืองมือกับช้ินงานที่ต้องการวัด เช่น การใช้งานเวอร์เนียร์ในการวัดจะต้องเลือกใช้ ปากวัดให้ตรงกับลักษณะของช้ินงาน โดยที่ปากวัดนอกใช้วัดความยาว ความหนา และเส้นผ่าน ศนู ยก์ ลางภายนอก สว่ นปากวัดในใชใ้ นการวดั เสน้ ผา่ นศูนย์กลางภายในช้ินงาน เปน็ ตน้

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรยี นรแู้ บบ 7E รายวิชา วทิ ยาศาสตร์เพ่อื พัฒนาทักษะชวี ติ 14 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หน่วยและการวัด ภาพท่ี 4 วิธกี ารใช้เวอรเ์ นียวดั ชิ้นงาน ภาพจาก : https://legatool.com/th/mitutoyo-m-530-118-vernier-caliper 3. ผู้ทาการวัด ผทู้ าการวดั ตอ้ งมคี วามรู้ความเข้าใจเก่ียวกับเครื่องมือวัด และวิธีการวัด อย่างดี ทง้ั น้เี พอื่ ใหไ้ ด้ข้อมูลทถี่ กู ตอ้ ง แม่นยา เชน่ การตวงวดั ของเหลวดว้ ยกระบอกตวง การอ่าน ค่าปรมิ าตรต้องอา่ นโดยใหร้ ะดบั สายตาตรงกับส่วนทต่ี า่ ทสี่ ดุ ของของเหลวในกระบอกตวง ภาพท่ี 5 การอา่ นคา่ ปริมาตรของของเหลวจากกระบอกตวง ภาพจาก : http://192.100.77.194/blog/res120/40117 4. สภาพแวดลอ้ มในการวัด สภาพแวดลอ้ มขณะทาการวัดจะต้องไม่มีผลกระทบต่อการ วดั ในช่วงเวลานัน้ ๆ เช่น แสงสว่างเพียงพอต่อการวัด อุณหภูมิท่ีเหมาะสม สถานท่ีเอ้ืออานวยต่อ การวัด เป็นตน้

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรียนร้แู บบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตรเ์ พอื่ พฒั นาทักษะชวี ติ 15 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 2 หน่วยและการวัด ใบความรู้ท่ี 5 การเปลยี่ นหนว่ ย ในการวัดปรมิ าณตา่ ง ๆ บางครั้งเครื่องมอื วัดทใ่ี ช้กไ็ ม่สามารถแสดงค่าเป็นหน่วยที่ต้องการ วัดได้ หรือบางคร้ังยังมีหน่วยวัดที่ไม่ใช่หน่วยในระบบเอสไอ และมีคาอุปสรรคอยู่ในหน่วยน้ัน ๆ ดังน้ันหากมีความจาเป็นต้องเปล่ียนหน่วยให้เป็นหน่วยที่ต้องการ เพ่ือนาไปแทนค่าในสูตรหรือ สมการตา่ ง ๆ ในทางวิทยาศาสตร์ สามารถเปลี่ยนหน่วยได้โดยมหี ลักการดังน้ี 1. เปล่ยี นจากหน่วยท่มี ีคาอุปสรรค ไม่มคี าอุปสรรค ให้นาตวั พหุคณู ของคาอปุ สรรคนั้นมาคูณ ตวั อย่างเชน่ ตวั อยา่ งท่ี 5 จงเปลย่ี นความยาว 6,200 กิโลเมตร เปน็ หนว่ ยเมตร วธิ ีทา = 6.2 x 103 x 103 = 6.2 x 103 + 3 = 6.2 x 106 m ตัวอย่างท่ี 6 จงเปลี่ยนกระแสไฟฟ้า 0.000751 เมกะแอมแปร์ เป็นหน่วยแอมแปร์ วิธที า = 7.51 x 10-4 x 106 = 7.51 x 10-4 + 6 = 7.51 x 102 A

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวัฎจกั รการเรียนรแู้ บบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตรเ์ พือ่ พัฒนาทกั ษะชีวติ 16 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หนว่ ยและการวัด 2. เปลี่ยนจากหน่วยท่ีไม่มคี าอปุ สรรค มีคาอปุ สรรค ให้นาตวั พหคุ ณู ของคาอปุ สรรคนน้ั มาหาร ตวั อย่างเช่น ตัวอยา่ งที่ 7 กาลังไฟฟ้า 73.51 วตั ต์ มีค่ากีก่ ิโลวัตต์ วิธีทา = 7. 5 × 1 3 = 7.351 x 101 - 3 KW = 7.351 x 10-2 ตัวอย่างที่ 8 ความยาว 0.084 เมตร มีคา่ มุมกไี่ มโครเมตร วิธที า = .× − −6 = 8.4 x 10-2 + 6 m = 8.4 x 104

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวฎั จักรการเรยี นร้แู บบ 7E รายวชิ า วทิ ยาศาสตร์เพ่ือพัฒนาทักษะชวี ติ 17 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 2 หน่วยและการวัด 3. เปล่ียนจากหนว่ ยท่มี ีคาอปุ สรรค มีคาอุปสรรค ให้นาตัวพหุคูณของคาอุปสรรคเดิมต้ัง แล้วหารด้วยพหุคูณของคาอุปสรรคใหม่ ตวั อยา่ งเช่น ตวั อยา่ งที่ 9 ความยาว 89 กโิ ลเมตร มีค่ากีเ่ ซนตเิ มตร วธิ ที า = .9 × 1 × 3 − = 8.9 x 101 + 3 + 2 cm = 8.9 x 106 ตัวอย่างท่ี 10 ความยาว 0.00512 ไมโครเมตร มคี า่ กี่นาโนเมตร วธิ ที า = 5. × −3 × −6 −9 = 5.12 x 10-3 – 6 + 9 nm = 5.12 x 100 = 5.12

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ตามวฎั จกั รการเรียนรู้แบบ 7E รายวิชา วทิ ยาศาสตรเ์ พือ่ พฒั นาทักษะชวี ติ 18 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หนว่ ยและการวัด ใบความรทู้ ่ี 6 เลขนัยสาคญั เลขนัยสาคัญ (Significant figure) คือ ตัวเลขที่ได้จากการวัดซ่ึงแสดงจานวนหน่วยต่าง ๆ ตวั เลขสุดทา้ ยท่ีได้จากการประมาณมีนัยสาคัญ โดยตัวเลขนัยสาคัญทางซ้ายมือสุดแสดงค่าแน่นอน มากที่สุดและสาคัญท่ีสุด ส่วนตัวเลขนัยสาคัญทางขวามือสุดจะสาคัญน้อยท่ีสุด จานวนตัวเลข นยั สาคญั ทไ่ี ด้ ขน้ึ อยูก่ ับความละเอียดของเคร่ืองมือท่ีเราใชว้ ดั และขนาดของวัตถทุ ่ีจะนาไปวดั การนับจานวนหรอื ตาแหนง่ ของเลขนยั สาคญั มีหลักการนับ ดงั แสดงในตารางท่ี 8 ตารางที่ 8 หลักการนบั จานวนเลขนัยสาคัญ หลักการ ตัวอย่าง จานวนเลขนยั สาคญั 1 ตัวเลขทไ่ี ม่มีเลขศนู ย์ ตัวเลขทง้ั หมดนบั เป็นเลข 25.13 4 ตาแหน่ง นยั สาคญั 7.1234 5 ตาแหน่ง 2 เลขศูนย์ทีอ่ ยู่หน้าตวั เลขอืน่ ๆ ไมน่ ับเป็นเลขนัยสาคญั 0.486 3 ตาแหน่ง 0.00012 2 ตาแหนง่ 3 เลขศูนยท์ อ่ี ยู่หลงั หรอื ระหว่างตัวเลขอน่ื ท่ไี ม่ใชเ่ ลข 210.0 4 ตาแหนง่ ศูนย์ นับเป็นเลขนัยสาคญั 0.6001 4 ตาแหน่ง 3.01 x 105 4 สัญกรณ์วทิ ยาศาสตรใ์ ห้นับเฉพาะส่วนที่เป็นตวั เลข 2.510 x 10-2 3 ตาแหนง่ ไม่นับเลขยกกาลังฐาน 10 4 ตาแหน่ง 5 จานวนท่ีมคี า่ นอ้ ยมาก ๆ หรือใหญม่ าก ๆ นยิ มเขียน 2,500,000 2 ตาแหน่ง = 2.5 x 106 ในรปู สญั กรณว์ ทิ ยาศาสตร์ก่อนนบั เลขนัยสาคญั 6 ค่าคงทท่ี กุ ชนดิ และเลขในสูตร ไม่นับเป็นเลขนัยสาคัญ 2r ไมม่ เี ลขนยั สาคญั 7 คา่ ความคลาดเคลอ่ื น ไมน่ บั เป็นเลขนยั สาคญั 3.5  0.01 2 ตาแหนง่

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรยี นรู้แบบ 7E รายวชิ า วทิ ยาศาสตรเ์ พื่อพฒั นาทกั ษะชวี ติ 19 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หนว่ ยและการวัด กจิ กรรมการเรยี นรู้ที่ 1 หน่วยและการวัด จุดประสงค์ของกจิ กรรม 1. เลือกใช้หน่วยฐานทีเ่ หมาะสมในการวดั สง่ิ ท่กี าหนดให้ได้ 2. ระบหุ น่วยอนุพทั ธจ์ ากปรมิ าณท่ีกาหนดให้ได้ 3. เลือกใชเ้ คร่ืองมือวัดไดเ้ หมาะสมกบั สงิ่ ท่วี ดั 4. อ่านคา่ การวัดจากเคร่อื งมอื วดั ที่กาหนดให้ได้ 5. ระบุปจั จัยที่มีผลกระทบตอ่ การวดั ได้ คาชีแจง : ให้ผู้เรยี นทากจิ กรรมการเรยี นรทู้ ี่ 1 เร่ือง หน่วยและการวัด แล้วตอบคาถาม (20 คะแนน) สมาชิกกลุม่ 1. ......................................................... 2. ......................................................... 3. ......................................................... 4. ......................................................... 5. ......................................................... 6. ......................................................... วัสดุและอปุ กรณ์ 1. หนังสอื 2. โตะ๊ ครู 3. โตะ๊ เรียน 4. ไม้บรรทัด 5. ไม้โปรแทรกเตอร์ 6. ตลับเมตร วิธีปฏิบตั ิกิจกรรม 1. ใหต้ ัวแทนออกมาจับสลากเพ่ือเลอื กสง่ิ ของทต่ี ้องทาการวัด ดังนี้ กลุ่มที่ 1 หอ้ งเรียน กลมุ่ ที่ 2 หนังสือ กล่มุ ท่ี 3 โต๊ะครู กลุม่ ที่ 4 โต๊ะเรยี น กลุ่มที่ 5 หนา้ ต่าง กลุ่มท่ี 6 ประตหู ้องเรียน

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวฎั จกั รการเรยี นรู้แบบ 7E รายวิชา วทิ ยาศาสตร์เพอ่ื พัฒนาทกั ษะชวี ิต 20 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หนว่ ยและการวัด 2. ให้ผู้เรียนใช้ไม้บรรทัดวัดความกว้างและความยาวของสิ่งของที่จับสลากได้ และระบุ หนว่ ยที่ใชใ้ นการวดั ให้เหมาะสม บันทึกผลการทดลอง ทาการทดลองซ้า 3 ครั้ง หาค่าเฉล่ีย และ คานวณหาพืน้ ท่ีพร้อมระบหุ น่วยของพืน้ ที่ให้ถกู ต้อง 3. ทาการทดลองในขอ้ 2 ซ้า โดยเปล่ียนเคร่อื งมอื ที่ใช้ในการวัดเป็น ไม้โปรแทรกเตอร์ และตลับเมตร ตารางบนั ทกึ ผลการทดลอง วันทีท่ ดลอง........................................................... เวลา........................................... สง่ิ ของทว่ี ดั คือ ....................................................................................................... เครื่องมอื วัด ปริมาณ วดั ครง้ั ท่ี 1 วัดคร้งั ท่ี 2 วัดครั้งที่ 3 คา่ เฉล่ยี พื้นที่ = กวา้ ง x ยาว (…….) (…….) (…….) (…….) (…….) ไมบ้ รรทดั ความกว้าง ความยาว ไมโ้ ปร ความกว้าง แทรกเตอร์ ความยาว ตลับเมตร ความกวา้ ง ความยาว สรปุ ผลการทดลอง .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ตามวัฎจกั รการเรียนรูแ้ บบ 7E รายวชิ า วทิ ยาศาสตรเ์ พอ่ื พฒั นาทกั ษะชีวิต 21 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หน่วยและการวัด คาถามท้ายการทดลอง 1. ความกวา้ งและความยาวของส่ิงท่ีวดั จากการวดั ทั้ง 3 ครัง้ ดว้ ยเครอ่ื งมือวดั ชนดิ เดยี วกนั แตกตา่ งกันหรอื ไม่ อยา่ งไร .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 2. คา่ เฉล่ียความกว้างและความยาวทไี่ ดจ้ ากการวดั ดว้ ยเคร่อื งมือวดั ตา่ งชนดิ กัน มีค่าเทา่ กันหรอื ไม่ อยา่ งไร .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 3. เคร่อื งมอื วัดชนิดใดเหมาะสมกับส่ิงของทีผ่ ูเ้ รียนทาการวดั มากทสี่ ุด .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 4. การเลอื กเคร่ืองมือวดั มผี ลตอ่ คา่ ท่ีวดั อย่างไร .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 5. ผเู้ รียนใช้หน่วยใดในการวัดคร้ังน้ี และคดิ ว่าหน่วยทีเ่ ลอื กใช้เหมาะสมกับสงิ่ ของที่ผู้เรยี นต้องการ วัดหรอื ไม่ .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 6. จากผลการทดลอง ถ้าผลของการวดั ในแต่ละคร้ังไมเ่ ทา่ กนั ผู้เรยี นคิดว่านา่ จะเกิดจากสาเหตุใด .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 7. หนว่ ยของพ้นื ที่ซงึ่ เป็นหนว่ ยอนพุ ัทธ์ เกิดจากหนว่ ยฐานใด .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ตามวฎั จกั รการเรียนร้แู บบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตร์เพอ่ื พฒั นาทักษะชีวิต 22 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หน่วยและการวัด กิจกรรมการเรยี นร้ทู ่ี 2 หน่วยฐาน จดุ ประสงค์ของกิจกรรม 1. เลอื กใชห้ น่วยฐานท่เี หมาะสมในการวดั ส่งิ ทก่ี าหนดใหไ้ ด้ คาชีแจง : จงเติมชอ่ื หน่วยและสัญลักษณ์เปน็ ภาษาอังกฤษในชอ่ งวา่ งให้สัมพันธ์กับปริมาณทาง ฟิสิกส์ทจ่ี ะวดั ตอ่ ไปนี้ (6 คะแนน) ปริมาณ หนว่ ยมลู ฐาน สัญลกั ษณ์ ตวั อยา่ ง ปริมาณสาร โมล mol เวลา อุณหภมู ิ ความเขม้ ของ การส่องสวา่ ง กระแสไฟฟ้า ความยาว มวล

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรียนรูแ้ บบ 7E รายวชิ า วิทยาศาสตรเ์ พื่อพฒั นาทักษะชวี ิต 23 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หนว่ ยและการวัด กิจกรรมการเรยี นรทู้ ่ี 3 หน่วยเสริม จดุ ประสงค์ของกิจกรรม 1. เปล่ยี นหนว่ ยเสริมเป็นหนว่ ยท่ีกาหนดใหไ้ ด้ คาชแี จง : จงเปลยี่ นค่ามมุ ตอ่ ไปนใี้ ห้ถูกตอ้ ง (8 คะแนน) 1. มุม 5 เรเดียน มีคา่ เทา่ กบั กี่องศา (2 คะแนน) 2. มุม เรเดยี น มีค่าเทา่ กบั กอี่ งศา (2 คะแนน) 3. มุม 210 องศา มีคา่ เทา่ กบั กีเ่ รเดยี น (2 คะแนน) 4. มุม 450 องศา มีคา่ เทา่ กบั กี่เรเดยี น (2 คะแนน)

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ตามวัฎจกั รการเรยี นรู้แบบ 7E รายวชิ า วทิ ยาศาสตรเ์ พื่อพฒั นาทักษะชีวิต 24 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 2 หน่วยและการวัด ใบกิจกรรมท่ี 4 หนว่ ยอนุพัทธ์ จดุ ประสงค์ของกิจกรรม 1. ระบุหน่วยอนุพัทธจ์ ากปริมาณทีก่ าหนดใหไ้ ด้ คาชีแจง : จงจบั คู่หน่วยอนุพัทธท์ ีม่ คี วามสมั พนั ธก์ ับปริมาณดงั ต่อไปน้ี (10 คะแนน) ..................1. พื้นที่ ก. kgm/s2 ..................2. กาลัง ข. m/s2 ..................3. โมเมนต์ ค. kgm/s ..................4. แรง ง. s-1 ..................5. ปริมาตร จ. m/s ..................6. ความถี่ ฉ. Nm ..................7. ความเร็ว ช. m2 ซ. kgm2/s2 ..................8. โมเมนตัม ฌ. As ..................9. ความเร่ง ญ. N/m2 ..................10. งาน ฎ. kgm2/s3 ฏ. rad/s ฐ. m3

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรยี นรแู้ บบ 7E รายวชิ า วิทยาศาสตรเ์ พ่อื พัฒนาทักษะชวี ติ 25 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 2 หนว่ ยและการวัด กิจกรรมการเรยี นรู้ท่ี 5 คาอปุ สรรค จดุ ประสงค์ของกิจกรรม 1. เลือกใช้คาอปุ สรรคแทนตวั พหคุ ูณท่กี าหนดให้ได้ คาชีแจง : จงใช้คาอุปสรรคแทนตวั เลขทก่ี าหนดใหต้ ่อไปน้ีใหถ้ กู ตอ้ ง (5 คะแนน) ตัวอยา่ ง ระยะทาง 5,200 m = 5.2 x 103 = 5.2 km 1. กาลงั ไฟฟ้า 3,820,000 W = …………………. = …………………… 2. เวลา 0.0000045 s = …………………. = …………………… 3. มวล 0.008 g = …………………. = …………………… 4. ความยาว 0.0000000012 m = …………………. = …………………… 5. กระแสไฟฟา้ 6,513,000,000 A = …………………. = ……………………

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวัฎจกั รการเรยี นรูแ้ บบ 7E รายวชิ า วิทยาศาสตรเ์ พื่อพัฒนาทกั ษะชวี ิต 26 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หนว่ ยและการวัด กจิ กรรมการเรยี นรู้ที่ 6 การเลือกใชเ้ คร่อื งมอื วัดและการอา่ นค่าจากการวัด จดุ ประสงค์ของกจิ กรรม 1. เลอื กใช้เครื่องมือวัดได้เหมาะสมกับสง่ิ ทวี่ ัด 2. อ่านค่าการวัดจากเครอื่ งมือวดั ท่ีกาหนดให้ได้ คาชแี จง : ตอนท่ี 1 จงนาปรมิ าณท่กี าหนดใหต้ อ่ ไปน้ีไปใส่ให้ตรงกบั เครื่องมือที่ใช้ในการวัด พร้อมระบุหนว่ ย ท่ใี ช้ในการวัดให้ถกู ต้อง (10 คะแนน) 1) ปรมิ าณกระแสไฟฟ้า 2) ปริมาตรน้า 3) ความสงู ของประตู 4) ความยาวของปากกา 5) อุณหภมู ิของนา้ 6) ความลึกของแกว้ น้า 7) เสน้ รอบเอวกระโปรง 8) มมุ ของสามเหล่ยี ม 9) เสน้ ผา่ นศูนย์กลางของเสน้ ลวด 10) เวลาท่ีนักกฬี าใช้ในการวิ่ง 100 เมตร 1.1 1.2 ใชว้ ดั ................................. ใช้วัด................................. หน่วยวัด............................ หนว่ ยวัด............................ 1.3 1.4 ใชว้ ัด................................. ใช้วดั ................................. หน่วยวดั ............................ หนว่ ยวดั ............................ 1.5 1.6 ใช้วัด................................. ใชว้ ดั ................................. หนว่ ยวดั ............................ หน่วยวดั ............................

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ตามวฎั จกั รการเรยี นร้แู บบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตรเ์ พอ่ื พฒั นาทกั ษะชวี ิต 27 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หนว่ ยและการวัด 1.7 1.8 ใช้วัด................................. ใชว้ ัด................................. หน่วยวัด............................ หนว่ ยวัด............................ 1.9 1.10 ใช้วดั ................................. ใช้วดั ................................. หนว่ ยวัด............................ หน่วยวดั ............................ ตอนท่ี 2 จากภาพ จงอ่านค่าจากการใช้ไมบ้ รรทดั วดั สิ่งของต่อไปนี้ (5 คะแนน) 2.1 ปากกาเคมมี คี วามยาว ................................................ เซนติเมตร 2.2 คีมมีความยาว ................................................ เซนติเมตร 2.3 ไขควงมคี วามยาว ................................................ เซนติเมตร 2.4 เทอรโ์ มมิเตอร์มคี วามยาว ................................................ เซนติเมตร 2.5 ฆอ้ นมีความยาว ................................................ เซนติเมตร

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ตามวฎั จกั รการเรียนรู้แบบ 7E รายวชิ า วทิ ยาศาสตร์เพือ่ พฒั นาทักษะชีวติ 28 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หน่วยและการวัด กจิ กรรมการเรยี นรู้ท่ี 7 ปัจจัยท่ีมีผลกระทบตอ่ การวัด จุดประสงค์ของกิจกรรม 1. ระบปุ จั จยั ทมี่ ีผลกระทบตอ่ การวัดได้ คาชแี จง : จากข้อความตอ่ ไปนี้ จงใส่เครือ่ งหมาย  ในช่องที่ตรงกับปจั จยั ทีม่ ผี ลกระทบต่อการ วดั ใหถ้ ูกต้อง (10 คะแนน) ขอ้ ข้อความ ปจั จัยท่ีมีผลกระทบต่อการวัด 1. การใชเ้ วอรเ์ นยี ร์ควรเลอื กใช้ปากวดั ให้ตรงกบั เคร่อื งมอื วิธี ผ้ทู า สภาพแวดลอ้ ม ลักษณะของชนิ้ งาน วัด การวดั การวดั ในการวัด 2. หลังจากใช้งานเครือ่ งมอื วดั เสร็จแล้วควรเกบ็ รักษาให้ถกู ตอ้ ง 3. การวดั ของเหลวในกระบอกตวง ควรอ่านใหใ้ ห้ ระดับสายตาตรงกบั ส่วนท่ีต่าท่ีสดุ ของของเหลว ในกระบอกตวง 4. การใช้ตลับเมตรท่ีถูกต้องควรใชป้ ลายที่เปน็ ตะขอ เกย่ี วไวก้ บั ช้ินงานทีต่ อ้ งการวัด 5. เครอื่ งมอื วดั ทใี่ ช้ต้องได้มาตรฐาน 6. ควรใช้เคร่ืองมือวัดในสถานท่ีท่มี ีแสงสว่าง เพยี งพอ 7. ควรมคี วามรูค้ วามเข้าใจเก่ียวกับวธิ กี ารใช้ เครอื่ งมอื วดั อย่างถูกต้อง 8. หากตอ้ งการวัดความยาวสนามฟตุ บอลควร เลอื กใช้เทปวัดระยะเนือ่ งจากมีความยาวมากถึง 100 เมตร 9. การใชเ้ วอร์เนยี ร์วัดช้นิ งานควรใชแ้ รงกดให้พอดี ถา้ ใช้แรงมากเกินไปจะทาให้ช้ินงานท่ีอา่ นไม่ ถูกต้องและปากเวอร์เนียจะเสยี รูปทรง 10. การวัดช้นิ งานด้วยไมบ้ รรทัดควรใชส้ ายตามองต้ัง ฉากกบั ตาแหนง่ ทีอ่ ่าน แล้วจึงอา่ นค่า

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวฎั จักรการเรยี นรแู้ บบ 7E รายวชิ า วทิ ยาศาสตรเ์ พื่อพฒั นาทักษะชวี ิต 29 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หน่วยและการวัด กจิ กรรมการเรยี นร้ทู ี่ 8 การเปลีย่ นหน่วย จดุ ประสงค์ของกิจกรรม 1. เปลย่ี นหนว่ ยที่มีคาอุปสรรคท่กี าหนดให้ได้ คาชแี จง : จงเปล่ยี นหนว่ ยตอ่ ไปนี้พรอ้ มแสดงวธิ ที า (15 คะแนน) 1. ความยาว 430 เซนตเิ มตร มคี ่าก่ีนาโนเมตร (3 คะแนน) 2. เวลา 0.0000512 เมกกะวินาที มีคา่ ก่ีมิลลิวินาที (3 คะแนน) 3. กระแสไฟฟา้ 2,500,000 แอมแปร์ มีค่ากี่จิกะแอมแปร์ (3 คะแนน) 4. งาน 86.01 ไมโครจูล มีค่ากีจ่ ลู (3 คะแนน)

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ตามวฎั จกั รการเรียนรแู้ บบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตรเ์ พ่ือพฒั นาทักษะชวี ติ 30 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หนว่ ยและการวัด 5. ความยาว 0.0067 มลิ ลเิ มตร มคี ่ากไ่ี มโครเมตร (3 คะแนน)

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามวัฎจกั รการเรยี นรู้แบบ 7E รายวชิ า วิทยาศาสตร์เพอื่ พฒั นาทกั ษะชวี ติ 31 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หนว่ ยและการวัด กจิ กรรมการเรยี นรูท้ ี่ 9 เลขนัยสาคัญ จดุ ประสงค์ของกจิ กรรม 1. ระบจุ านวนเลขนัยสาคัญได้ (10 คะแนน) คาชีแจง : จงระบจุ านวนเลขนัยสาคญั จากตัวเลขท่กี าหนดให้ต่อไปนี้ 1. 10,000 2. 0.000045 3. 200.01 4. 0.670 5. 920.00 6. 0.0012300 7. 54.120 8. 50.00 9. 4.30 x 10-7 10. 5.001 x 104

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรยี นร้แู บบ 7E รายวชิ า วทิ ยาศาสตร์เพ่ือพฒั นาทักษะชวี ติ 32 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หน่วยและการวัด กิจกรรมการเรยี นรู้ที่ 10 ความสาคัญของหน่วยและการวัด จดุ ประสงค์ของกจิ กรรม 1. บอกความสาคัญของหน่วยและการวดั ได้ คาชแี จง : จงตอบคาถามต่อไปน้ี (5 คะแนน) 1. จงระบเุ ครอ่ื งมอื วัดและหนว่ ยของการวัดทส่ี าคัญและจาเป็นต้องใช้ในวิชาชีพของผเู้ รียน วิชาชีพ.......................................................... ลาดบั ที่ เครอ่ื งมือวัด หนว่ ยของการวัด 1. 2. 3. 4. 5. 2. หน่วยและการวดั มีความสาคญั ต่อวชิ าชพี ของผ้เู รยี นอย่างไร จงอธบิ าย ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวฎั จกั รการเรียนรู้แบบ 7E รายวชิ า วทิ ยาศาสตรเ์ พอ่ื พัฒนาทกั ษะชีวติ 33 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หน่วยและการวัด ภาคผนวก

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ตามวฎั จักรการเรยี นรู้แบบ 7E รายวชิ า วิทยาศาสตรเ์ พือ่ พฒั นาทกั ษะชวี ิต 34 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หน่วยและการวัด เฉลยกิจกรรมการเรียนรทู้ ่ี 1 หนว่ ยและการวัด จดุ ประสงค์ของกิจกรรม 1. เลือกใช้หน่วยฐานที่เหมาะสมในการวดั ส่งิ ทีก่ าหนดให้ได้ 2. ระบุหนว่ ยอนพุ ัทธจ์ ากปรมิ าณทกี่ าหนดใหไ้ ด้ 3. เลอื กใชเ้ ครื่องมอื วัดไดเ้ หมาะสมกับส่งิ ที่วัด 4. อา่ นค่าการวดั จากเครอ่ื งมือวดั ท่ีกาหนดใหไ้ ด้ 5. ระบุปจั จัยทม่ี ีผลกระทบตอ่ การวดั ได้ คาชแี จง : ให้ผเู้ รียนทากิจกรรมการเรยี นรทู้ ี่ 1 เรอ่ื ง หน่วยและการวดั แล้วตอบคาถาม (20 คะแนน) สมาชกิ กลมุ่ 1. ......................................................... 2. ......................................................... 3. ......................................................... 4. ......................................................... 5. ......................................................... 6. ......................................................... วสั ดุและอปุ กรณ์ 1. หนังสือ 2. โตะ๊ ครู 3. โตะ๊ เรยี น 4. ไม้บรรทดั 5. ไมโ้ ปรแทรกเตอร์ 6. ตลบั เมตร วิธีปฏบิ ัติกิจกรรม 1. ให้ตัวแทนออกมาจบั สลากเพ่อื เลือกส่งิ ของทตี่ ้องทาการวัด ดงั น้ี กลุม่ ที่ 1 ห้องเรยี น กลุ่มท่ี 2 หนังสือ กลมุ่ ที่ 3 โต๊ะครู กลุ่มที่ 4 โต๊ะเรยี น กลมุ่ ท่ี 5 หน้าต่าง กล่มุ ที่ 6 ประตูหอ้ งเรยี น

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรียนรูแ้ บบ 7E รายวชิ า วทิ ยาศาสตรเ์ พื่อพฒั นาทักษะชวี ิต 35 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หนว่ ยและการวัด 2. ให้ผู้เรียนใช้ไม้บรรทัดวัดความกว้างและความยาวของส่ิงของท่ีจับสลากได้ และระบุ หนว่ ยที่ใชใ้ นการวดั ใหเ้ หมาะสม บนั ทึกผลการทดลอง ทาการทดลองซ้า 3 ครั้ง หาค่าเฉล่ีย และ คานวณหาพนื้ ทพ่ี ร้อมระบุหนว่ ยของพนื้ ทใ่ี ห้ถกู ตอ้ ง 3. ทาการทดลองในข้อ 2 ซ้า โดยเปล่ยี นเคร่ืองมือทีใ่ ชใ้ นการวดั เป็น ไม้โปรแทรกเตอร์ และตลับเมตร ตารางบันทกึ ผลการทดลอง เวลา วันที่ทดลอง หนงั สือ สง่ิ ของทว่ี ัด คอื เครือ่ งมือวดั ปริมาณ วดั ครงั้ ท่ี 1 วดั ครงั้ ท่ี 2 วัดคร้ังท่ี 3 ค่าเฉลย่ี พน้ื ที่ = กวา้ ง x ยาว ( cm2 ) ( cm ) ( cm ) ( cm ) ( cm ) ไม้บรรทดั ความกว้าง 18.20 18.20 18.30 18.23 462.50 ความยาว 25.40 25.30 25.40 25.37 ไม้โปร ความกว้าง 18.20 18.30 18.25 18.25 462.64 แทรกเตอร์ ความยาว 25.30 25.40 25.35 25.35 ตลบั เมตร ความกว้าง 18.20 18.25 18.20 18.22 462.42 ความยาว 25.35 25.40 25.40 25.38 สรปุ ผลการทดลอง ในการวดั ปริมาณควรเลือกใชเ้ คร่อื งมอื ในการวดั และหนว่ ยใหเ้ หมาะสม เพราะถ้าเลอื ก เครอ่ื งมอื ไม่เหมาะสม จะทาให้ค่าทีว่ ัดไดไ้ ม่ถูกตอ้ งและเทีย่ งตรง คาถามทา้ ยการทดลอง 1. ความกวา้ งและความยาวของส่ิงที่วดั จากการวดั ท้ัง 3 ครง้ั ด้วยเคร่อื งมือวดั ชนดิ เดยี วกัน แตกตา่ งกนั หรือไม่ อยา่ งไร แตกต่างกันเล็กนอ้ ย โดยจากการใช้ไมบ้ รรทดั วัดความกวา้ งของหนังสือ พบวา่ มีคา่ 18.20 , 18.20 และ 18.30 เซนตเิ มตร ส่วนความยาวมีค่า 25.40 , 25.30 และ 25.40 เซนติเมตร 2. ค่าเฉลยี่ ความกว้างและความยาวท่ไี ด้จากการวัดดว้ ยเครอื่ งมือวัดต่างชนดิ กนั มคี า่ เทา่ กันหรือไม่ อย่างไร มีค่าไมเ่ ท่ากนั และแตกต่างกนั เลก็ นอ้ ย

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรยี นรูแ้ บบ 7E รายวชิ า วทิ ยาศาสตรเ์ พื่อพฒั นาทกั ษะชวี ิต 36 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 2 หนว่ ยและการวัด 3. เครอื่ งมอื วดั ชนดิ ใดเหมาะสมกบั สงิ่ ของที่ผ้เู รยี นทาการวัดมากทส่ี ุด ไม้บรรทัด 4. การเลือกเคร่อื งมอื วดั มผี ลต่อคา่ ท่ีวดั อย่างไร การเลอื กใช้เครอื่ งมอื วัดท่เี หมาะสมจะทาให้ค่าท่วี ัดได้มีความถกู ตอ้ งและเท่ยี งตรง 5. ผูเ้ รียนใช้หนว่ ยใดในการวดั ครงั้ น้ี และคดิ ว่าหนว่ ยท่เี ลอื กใชเ้ หมาะสมกบั ส่ิงของท่ีผ้เู รยี นต้องการ วดั หรอื ไม่ ใช้หนว่ ย เซนตเิ มตร (cm) ซึง่ เหมาะสมกับการวดั ความกว้างและความยาวของหนังสือ 6. จากผลการทดลอง ถ้าผลของการวดั ในแต่ละครง้ั ไม่เทา่ กนั ผู้เรียนคดิ วา่ นา่ จะเกดิ จากสาเหตุใด เกิดจากเครอื่ งมอื วดั วธิ กี ารวัด และผู้ทาการวดั 7. จาการทดลองครั้งน้ีหน่วยของพ้ืนทีซ่ งึ่ เปน็ หนว่ ยอนพุ ัทธ์ เกดิ จากหนว่ ยฐานใด เกดิ จากหน่วยของความกว้าง (cm) x หนว่ ยของความยาว (cm) ดงั นน้ั หนว่ ยของพนื้ ท่ี จงึ มหี น่วยเป็น ตารางเซนติเมตร (cm2)

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ตามวฎั จกั รการเรยี นรู้แบบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตร์เพอ่ื พฒั นาทกั ษะชีวติ 37 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 2 หน่วยและการวัด เฉลยกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หนว่ ยฐาน จดุ ประสงค์ของกจิ กรรม 1. เลอื กใชห้ นว่ ยฐานท่เี หมาะสมในการวัดสง่ิ ท่ีกาหนดใหไ้ ด้ คาชีแจง : จงเตมิ ช่ือหนว่ ยและสญั ลกั ษณ์เปน็ ภาษาองั กฤษในช่องวา่ งใหส้ มั พันธ์กับปรมิ าณทาง ฟสิ กิ ส์ที่จะวดั ตอ่ ไปนี้ (6 คะแนน) ปรมิ าณ หน่วยมูลฐาน สัญลกั ษณ์ ตวั อย่าง โมล mol ปริมาณสาร เวลา วินาที s อุณหภมู ิ เคลวิน K ความเข้มของ แคนเดลา cd การสอ่ งสวา่ ง แอมแปร์ A กระแสไฟฟ้า ความยาว เมตร m มวล กโิ ลกรัม kg

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรยี นรู้แบบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตรเ์ พื่อพฒั นาทกั ษะชวี ิต 38 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หนว่ ยและการวัด เฉลยกจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 3 หน่วยเสริม จดุ ประสงค์ของกิจกรรม 1. เปลย่ี นหนว่ ยเสริมเปน็ หนว่ ยทก่ี าหนดให้ได้ คาชแี จง : จงเปลีย่ นคา่ มมุ ต่อไปน้ีใหถ้ ูกต้อง (6 คะแนน) 1. มมุ 5 เรเดียน มีคา่ เท่ากับกอี่ งศา (2 คะแนน) วธิ ที า มมุ 5 เรเดียน = 5 x = 5× = 150 องศา 2. มมุ เรเดียน มีคา่ เทา่ กับกีอ่ งศา (2 คะแนน) วิธีทา มุม เรเดยี น = x =× = 135 องศา 3. มุม 210 องศา มีค่าเทา่ กบั กเ่ี รเดยี น (2 คะแนน) วธิ ที า มุม 210 องศา = 210 x = 7 เรเดยี น 4. มมุ 450 องศา มีคา่ เท่ากบั กี่เรเดยี น (2 คะแนน) วธิ ที า มมุ 450 องศา = 450 x = 5 เรเดยี น

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรียนรแู้ บบ 7E รายวชิ า วทิ ยาศาสตร์เพอื่ พัฒนาทักษะชวี ิต 39 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หน่วยและการวัด เฉลยกจิ กรรมการเรยี นรูท้ ่ี 4 หน่วยอนพุ ัทธ์ จดุ ประสงค์ของกิจกรรม 1. ระบหุ น่วยอนพุ ัทธ์จากปรมิ าณทกี่ าหนดใหไ้ ด้ คาชีแจง : จงจับคหู่ นว่ ยอนพุ ทั ธท์ ่มี ีความสัมพันธก์ บั ปริมาณดงั ตอ่ ไปน้ี (10 คะแนน) ช 1. พน้ื ท่ี ก. kgm/s2 ฎ 2. กาลัง ข. m/s2 ฉ 3. โมเมนต์ ค. kgm/s ก 4. แรง ง. s-1 ฐ 5. ปรมิ าตร จ. m/s ง 6. ความถ่ี ฉ. Nm จ 7. ความเร็ว ช. m2 ซ. kgm2/s2 ค 8. โมเมนตัม ฌ. As ข 9. ความเร่ง ญ. N/m2 ซ 10. งาน ฎ. kgm2/s3 ฏ. rad/s ฐ. m3

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ตามวฎั จกั รการเรยี นรแู้ บบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตรเ์ พ่อื พฒั นาทกั ษะชีวติ 40 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หน่วยและการวัด เฉลยกจิ กรรมการเรียนร้ทู ี่ 5 คาอุปสรรค จดุ ประสงค์ของกจิ กรรม 1. เลือกใช้คาอปุ สรรคแทนตัวพหคุ ณู ท่กี าหนดให้ได้ คาชแี จง : จงใช้คาอุปสรรคแทนตัวเลขทกี่ าหนดใหต้ อ่ ไปนีใ้ ห้ถกู ตอ้ ง (5 คะแนน) ตัวอย่าง ระยะทาง 5,200 m = 5.2 x 103 = 5.2 km 1. กาลงั ไฟฟ้า 3,820,000 W = 3.82 x 106 = 3.82 MW = 4.5 x 10-6 = 4.5 s 2. เวลา 0.0000045 s = 8 x 10-3 = 8 mg 3. มวล 0.008 g = 1.2 x 10-9 = 1.2 nm 4. ความยาว 0.0000000012 m = 6.513 x 109 = 6.513 GA 5. กระแสไฟฟ้า 6,513,000,000 A

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามวฎั จักรการเรยี นรแู้ บบ 7E รายวิชา วทิ ยาศาสตรเ์ พือ่ พัฒนาทกั ษะชวี ติ 41 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หน่วยและการวัด เฉลยกจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 6 การเลอื กใช้เครือ่ งมอื วดั และการอ่านผลจากการวดั จดุ ประสงค์ของกิจกรรม 1. เลือกใชเ้ ครอื่ งมอื วดั ได้เหมาะสมกับส่งิ ทวี่ ัด 2. อา่ นคา่ การวดั จากเคร่ืองมือวดั ท่กี าหนดให้ได้ คาชแี จง : ตอนที่ 1 จงนาปริมาณทกี่ าหนดให้ตอ่ ไปนีไ้ ปใส่ให้ตรงกับเครอ่ื งมอื ท่ีใช้ในการวดั พร้อมระบหุ น่วย ทใี่ ช้ในการวัดให้ถกู ต้อง (10 คะแนน) 1) ปริมาณกระแสไฟฟา้ 2) ปรมิ าตรนา้ 3) ความสงู ของประตู 4) ความยาวของปากกา 5) อุณหภูมขิ องนา้ 6) ความลึกของแก้วน้า 7) เสน้ รอบเอวกระโปรง 8) มมุ ของสามเหลีย่ ม 9) เสน้ ผ่านศนู ย์กลางของเสน้ ลวด 10) เวลาที่นกั กีฬาใช้ในการว่ิง 100 เมตร 1.1 1.2 ใช้วดั เสน้ ผา่ นศูนย์กลางก ใช้วัด ความสูงของประตู ของเสน้ ลวด ห หน่วยวดั เมตร ห หน่วยวัด มิลลเิ มตร ร 1.3 1.4 ใช้วดั ความยาวของปากกา ใช้วัด ความลึกของแกว้ น้าก หนว่ ยวดั เซนติเมตร ห หน่วยวดั เซนติเมตร ห 1.5 1.6 ใช้วัด เสน้ รอบเอวกระโปรง ใชว้ ัด ปรมิ าณกระแสไฟฟา้ หนว่ ยวดั เซนตเิ มตร , น้ิว หน่วยวัด แอมแปร์ ห ห

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ตามวัฎจกั รการเรยี นรู้แบบ 7E รายวชิ า วิทยาศาสตรเ์ พ่ือพฒั นาทกั ษะชวี ิต 42 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หนว่ ยและการวัด 1.7 1.8 ใชว้ ัด เวลาท่ีนกั กฬี าใช้ใน ใช้วัด อุณหภมู ขิ องนา้ หนัก การวง่ิ 100 เมตร ร หนว่ ยวดั องศาเซลเซียส ห หน่วยวดั วินาที ห 1.9 1.10 ใชว้ ัด ปรมิ าตรของน้า ใช้วดั มมุ ของสามเหล่ียมก หนว่ ยวัด มิลลิลิตร ห หนว่ ยวัด องศา ห ตอนที่ 2 จากภาพ จงอ่านผลจากการใชไ้ มบ้ รรทัดวัดส่งิ ของต่อไปน้ี (5 คะแนน) 2.1 ปากกาเคมีมีความยาว 4.10 เซนตเิ มตร 2.2 คีมมคี วามยาว 4.85 เซนติเมตร 2.3 ไขควงมีความยาว 5.60 เซนติเมตร 2.4 เทอรโ์ มมิเตอร์มคี วามยาว 7.58 เซนตเิ มตร 2.5 ฆอ้ นมคี วามยาว 9.32 เซนติเมตร

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามวัฎจกั รการเรยี นรแู้ บบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตร์เพ่อื พฒั นาทักษะชวี ติ 43 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หนว่ ยและการวัด เฉลยกจิ กรรมการเรยี นร้ทู ่ี 7 ปัจจัยทีม่ ีผลกระทบตอ่ การวดั จุดประสงค์ของกจิ กรรม 1. ระบุปัจจัยทม่ี ีผลกระทบตอ่ การวดั ได้ คาชแี จง : จากข้อความตอ่ ไปนี้ จงใส่เคร่ืองหมาย  ในชอ่ งที่ตรงกับปัจจัยท่ีมผี ลกระทบตอ่ การ วัดใหถ้ ูกต้อง (10 คะแนน) ข้อ ข้อความ ปจั จัยท่ีมผี ลกระทบตอ่ การวัด เครอ่ื งมือ วธิ ี ผู้ทา สภาพแวดลอ้ ม 1. การใช้เวอร์เนยี รค์ วรเลือกใช้ปากวัดให้ตรงกับ ลกั ษณะของช้ินงาน วัด การวัด การวดั ในการวดั  2. หลังจากใช้งานเครือ่ งมอื วัดเสรจ็ แลว้ ควรเกบ็ รกั ษาใหถ้ กู ต้อง  3. การวัดของเหลวในกระบอกตวง ควรอา่ นให้ให้  ระดบั สายตาตรงกับสว่ นท่ีต่าที่สุดของของเหลว ในกระบอกตวง    4. การใชต้ ลับเมตรที่ถกู ต้องควรใช้ปลายท่ีเป็นตะขอ เก่ียวไวก้ ับชิน้ งานที่ตอ้ งการวัด   5. เครื่องมอื วัดทีใ่ ชต้ ้องไดม้ าตรฐาน 6. ควรใช้เครือ่ งมือวัดในสถานทท่ี ่ีมีแสงสว่าง  เพยี งพอ  7. ควรมคี วามรคู้ วามเข้าใจเกย่ี วกบั วิธกี ารใช้ เครอ่ื งมอื วดั อย่างถูกตอ้ ง 8. หากต้องการวดั ความยาวสนามฟุตบอลควร เลอื กใช้เทปวัดระยะเน่ืองจากมีความยาวมากถึง 100 เมตร 9. การใชเ้ วอร์เนียรว์ ดั ชนิ้ งานควรใช้แรงกดใหพ้ อดี ถา้ ใช้แรงมากเกนิ ไปจะทาให้ชิ้นงานทอ่ี า่ นไม่ ถกู ตอ้ งและปากเวอรเ์ นียจะเสยี รูปทรง 10. การวดั ชิน้ งานด้วยไม้บรรทดั ควรใชส้ ายตามองตงั้ ฉากกบั ตาแหนง่ ทอี่ า่ น แลว้ จึงอ่านค่า

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ตามวฎั จักรการเรียนร้แู บบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตร์เพอ่ื พฒั นาทักษะชวี ติ 44 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 หน่วยและการวัด เฉลยกิจกรรมการเรยี นรู้ท่ี 7 การเปลีย่ นหนว่ ย จดุ ประสงค์ของกจิ กรรม 1. เปลี่ยนหน่วยทม่ี ีคาอุปสรรคที่กาหนดให้ได้ คาชแี จง : จงเปลยี่ นหน่วยตอ่ ไปนี้พร้อมแสดงวธิ ีทา (15 คะแนน) 1. ความยาว 430 เซนติเมตร มีค่ากน่ี าโนเมตร (3 คะแนน) = .× × − −9 = 4.3 x 102 - 2 + 9 nm = 4.3 x 109 2. เวลา 0.0000512 เมกกะวินาที มีค่าก่ีมลิ ลิวินาที (3 คะแนน) = 5. × − × 6 −3 = 5.12 x 10-5 + 6 + 3 mm = 5.12 x 104 3. กระแสไฟฟา้ 2,500,000 แอมแปร์ มีคา่ กี่จิกะแอมแปร์ (3 คะแนน) = .5 × 6 9 = 2.5 x 106 - 9 GA = 2.5 x 10-3 4. งาน 86.01 ไมโครจลู มคี ่าก่จี ูล (3 คะแนน) = 8.601 x 101 x 10-6 = 8.601 x 101 - 6 = 8.601 x 10-5 J

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามวฎั จักรการเรยี นร้แู บบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตร์เพอ่ื พฒั นาทกั ษะชวี ติ 45 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หนว่ ยและการวัด 5. ความยาว 0.0067 มิลลเิ มตร มคี ่าก่ีไมโครเมตร (3 คะแนน) = .7 × −3 × −3 −6 = 6.7 x 10-3 - 3 + 6 m = 6.7 x 100 = 6.7

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามวฎั จกั รการเรยี นรู้แบบ 7E รายวิชา วทิ ยาศาสตรเ์ พ่ือพฒั นาทักษะชีวิต 46 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 2 หนว่ ยและการวัด เฉลยกิจกรรมการเรียนรูท้ ่ี 8 เลขนยั สาคญั จดุ ประสงค์ของกจิ กรรม 1. ระบจุ านวนเลขนยั สาคญั ได้ คาชแี จง : จงระบจุ านวนเลขนยั สาคญั จากตวั เลขทีก่ าหนดให้ตอ่ ไปนี้ (10 คะแนน) 1. 100,000 6 ตัว 2. 0.000045 2 ตวั 3. 200.01 5 ตัว 4. 0.670 3 ตัว 5. 920.00 5 ตวั 6. 0.0012300 5 ตัว 7. 54.120 5 ตัว 8. 50.00 4 ตัว 9. 4.30 x 10-7 10. 5.001 x 104 3 ตัว 4 ตัว

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ตามวัฎจกั รการเรยี นรแู้ บบ 7E รายวิชา วิทยาศาสตร์เพ่ือพฒั นาทักษะชีวติ 47 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หนว่ ยและการวัด เฉลยกจิ กรรมการเรยี นรูท้ ี่ 9 ความสาคญั ของหน่วยและการวดั จุดประสงค์ของกิจกรรม 1. บอกสาคญั ของหน่วยและการวัดได้ คาชีแจง : จงตอบคาถามตอ่ ไปนี้ (5 คะแนน) 1. จงระบุเครอื่ งมือวดั และหนว่ ยของการวดั ที่สาคัญและจาเป็นตอ้ งใชใ้ นวิชาชพี ของผเู้ รยี น วชิ าชพี ช่างกอ่ สรา้ ง ลาดับท่ี เครือ่ งมือวดั หน่วยของการวดั 1. ตลับเมตร เมตร , น้ิว , เซนตเิ มตร 2. ไมบ้ รรทัด 3. เวอร์เนียร์ น้วิ , เซนติเมตร 4. ไมโครมเิ ตอร์ มิลลเิ มตร 5. ฉากเหล็ก หรอื ฉากตาย (Try Square) มลิ ลิเมตร 6. ฉากเป็น (Bevel Gauge) องศา องศา 2. หนว่ ยและการวดั มีความสาคญั ต่อวชิ าชพี ของผ้เู รียนอย่างไร จงอธิบาย วิชาชีพช่างก่อสร้าง จาเป็นต้องใช้เครือ่ งมือและหนว่ ยทีเ่ หมาะสมกบั งาน เช่น ตลับเมตร ใชใ้ นการวัดความกวา้ งและความสงู เวอร์เนียใชว้ ัดความลกึ ไมโครมเิ ตอรว์ ดั ความหนา และฉาก เหล็กใชว้ ัดมมุ เปน็ ตน้ เพื่อใหไ้ ดง้ านท่มี คี วามสมบรู ณ์และถกู ต้องแมน่ ยา

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามวัฎจักรการเรยี นร้แู บบ 7E รายวชิ า วิทยาศาสตร์เพอื่ พฒั นาทกั ษะชีวติ 48 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 2 หน่วยและการวัด บรรณานกุ รม ณัฐญา อมั รินทร.์ (2556). วิทยาศาสตรเ์ พือ่ พัฒนาทกั ษะชวี ติ . กรงุ เทพ ฯ : แมค็ เอด็ ดูเคชน่ั จากัด. ไตรภพ เทยี บพมิ พ์. (2556). วิทยาศาสตรเ์ พือ่ พัฒนาทกั ษะชีวิต. กรงุ เทพ ฯ : สานกั พิมพ์ ศูนย์ สง่ เสรมิ อาชีวะ. บรษิ ัท เคร่อื งชง่ั ไทย จากัด. (2559). เคร่ืองชั่งดจิ ิตอล. วนั ท่ีค้นข้อมูล 23 เมษายน 2559 , เข้าถึง ไดจ้ าก https://www.xn--42cgal0e4cc4ftb6cvfqc5be.com/bal063/ บริษัท ซินเนอรจ์ ี อเิ ล็กทรอนกิ ส์ ซัพพลาย จากัด. (2559). เวอร์เนยี . วนั ที่คน้ ขอ้ มูล 27 ตลุ าคม 2559 , เข้าถึงไดจ้ าก http://i-synes.com/vernier บริษทั ตลาดดอทคอม จากัด. (2559). นาฬิการะบบดิจิตอล. วันท่ีคน้ ขอ้ มลู 27 ตุลาคม 2559 , เข้าถงึ ได้จาก https://www.tarad.com/product/4565411 บรษิ ัท บาลาซเซอวคิ จากดั . (2559). ไมโครมิเตอร์เป็นเครื่องมอื วัดละเอียด. วนั ทค่ี น้ ข้อมลู 27 ตลุ าคม 2559 , เข้าถึงได้จาก http://www.balasevic.net/category/ไมโครมเิ ตอร์ บริษทั โปรโทรนกิ ส์ อินเตอร์เทรด จากัด. (2559). เวอร์เนยี . วนั ทค่ี น้ ข้อมลู 27 ตลุ าคม 2559 , เขา้ ถงึ ได้จาก https://www.ponpe.com/เวอรเ์ นยี -caliper.html บรษิ ัท เลกะคอร์ปอเรชัน่ จากัด. (2559). เครื่องวดั คาลิปเปอร์เวอร์เนีย. วันท่ีค้นข้อมูล 27 ตุลาคม 2559 , เขา้ ถงึ ไดจ้ าก https://legatool.com/th/mitutoyo-m-530-118-vernier- caliper ภิญญดา อยูส่ าราญ. (2556). วทิ ยาศาสตร์เพ่ือพัฒนาทกั ษะชีวิต. กรงุ เทพ ฯ : สานกั พิมพ์ศนู ย์ สง่ เสรมิ อาชวี ะ. มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลพระนคร. (2557). ปฏบิ ัตกิ ารฟสิ ิกส์ 1. วันที่ค้นขอ้ มลู 25 ตุลาคม 2559 , เข้าถงึ ได้จาก https://physiclab08.wordpress.com/lab01/ วิวฒั น์ รอดเกิด. (2556). วทิ ยาศาสตร์เพ่ือพัฒนาทกั ษะชวี ติ . กรุงเทพ ฯ : บริษทั ศนู ยห์ นังสอื เมอื งไทย จากดั . ศนู ยเ์ ครอ่ื งมอื วิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์. (2559). การสอบเทยี บเครื่องแกว้ วดั ปรมิ าตร. วนั ทคี่ น้ ข้อมลู 26 ตุลาคม 2559 , เข้าถงึ ไดจ้ าก http://192.100.77.194/ blog/res120/40117 สุกลั ยา พลเดช. (2555). การใชห้ นว่ ยวัดระบบเอสไอ (SI Unit) อยา่ งถูกต้อง. วารสารกรม วิทยาศาสตร์บริการ ปีที่ 60 ฉบับท่ี 189 หน้าที่ 44 – 46 วันทีค่ น้ ข้อมูล 25 ตลุ าคม 2559 , เข้าถึงได้จาก http://lib3.dss.go.th/fulltext/dss_j/2555_189_60_p44- 46.pdf อุมาพร แสงงาม. (2559). วทิ ยาศาสตร์เพ่ือพัฒนาทักษะชวี ิต. กรงุ เทพ ฯ : บริษทั อกั ษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จากดั .