น้ำหมักชีวภาพจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ต่อการทำเกษตรอินทรีย์

นา้ หมกั ชวี ภาพ หรือ นา้ สกดั ชีวภาพ หรือ ป๋ ยุ นา้ จลุ ินทรีย์ ตามแตจ่ ะเรียก เป็น สารละลายเข้มข้นท่ีได้จากการหมกั เศษพืช หรือสตั ว์ กบั สารท่ใี ห้ความหวาน จนถกู ยอ่ ยสลายโดยจลุ นิ ทรีย์ ซง่ึ เม่ือผ่านกระบวนการแล้วจะได้สารละลาย เข้มข้นสนี า้ ตาล ประกอบไปด้วยจลุ ินทรีย์ และสารอินทรีย์หลายชนิด เดิมทีนนั้ จดุ ประสงค์ของการคดิ ค้น \"นา้ หมกั ชีวภาพ\" ขนึ ้ มา เพ่ือใช้ประโยชน์ ทางการเกษตรโดยเฉพาะ แตช่ ว่ งหลงั กม็ ีการนานา้ หมกั ชวี ภาพ มาประยกุ ต์ใช้ ประโยชน์ในด้านอืน่ เชน่ กนั ด้านการเกษตร นา้ หมกั ชวี ภาพ มีธาตอุ าหารสาคญั ทงั้ ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โปแตสเซียม แคลเซยี ม กามะถนั ฯลฯ จงึ สามารถนาไปเป็นป๋ ยุ เร่งอตั ราการ เจริญเติบโตของพืช เพิ่มคณุ ภาพของผลผลิตให้ดีขนึ ้ และยงั สามารถใช้ไล่ แมลงศตั รูพืชได้ด้วย

ด้านปศสุ ตั ว์ สามารถชว่ ยกาจดั กลิน่ เหมน็ นา้ เสยี จากฟาร์มสตั ว์ได้ ชว่ ยปอ้ งกนั โรคระบาดตา่ ง ๆ ในสตั ว์แทนการ ใช้ยาปฏิชีวนะ ทาให้สตั ว์แขง็ แรง มีความต้านทานโรค ชว่ ยกาจดั แมลงวนั ฯลฯ ด้านการประมง ชว่ ยควบคมุ คณุ ภาพนา้ ในบอ่ เลีย้ งสตั ว์นา้ ชว่ ยแก้ปัญหาโรค พยาธิในนา้ ชว่ ยรักษาโรคแผลตา่ ง ๆ ในปลา กบ จระเข้ได้ ชว่ ยลดปริมาณขีเ้ลน ในบอ่ ชว่ ยให้เลนไมเ่ น่าเหม็น ด้านสง่ิ แวดล้อม นา้ หมกั ชวี ภาพ สามารถชว่ ยบาบดั นา้ เสยี จากการเกษตร ปศุ สตั ว์ การประมง โรงงานอตุ สาหกรรม ชมุ ชน และสถานประกอบการทวั่ ไป แถมยงั ชว่ ยกาจดั กลนิ่ เหมน็ จากกองขยะ การเลีย้ งสตั ว์ โรงงานอตุ สาหกรรม และชมุ ชน ตา่ ง ๆ นอกจากนีย้ งั ชว่ ยปรับสภาพอากาศท่เี สียให้สดชนื่ และมีสภาพดขี นึ ้

ประโยชน์ในครัวเรือน เราสามารถนานา้ หมกั ชวี ภาพ มาใช้ในการซกั ล้าง ทาความสะอาดแทน สบู่ ผงซกั ฟอก แชมพู นา้ ยาล้างจาน รวมทงั้ ใช้ดบั กลิน่ ในห้องนา้ โถส้วม ทอ่ ระบายนา้ ฯลฯ ได้ด้วย เหน็ ประโยชน์ใช้สอยของ นา้ หมกั ชีวภาพ มากมายขนาดนี ้ชกั อยากลอง ทานา้ หมกั ชวี ภาพดเู องแล้วใชไ่ หมละ่ จริง ๆ แล้ว นา้ หมกั ชวี ภาพ มีหลาย สตู รตามแตท่ ผ่ี ้คู ิดค้นขนึ ้ เพื่อประโยชน์ใช้สอยตา่ ง ๆ กนั วนั นีเ้ราก็มี วิธีทา นา้ หมกั ชวี ภาพ แบบง่าย ๆ มาฝากกนั ด้วย

วธิ ีทา นา้ หมกั ชีวภาพ เพ่อื การเกษตร เราสามารถเลือกสว่ นผสมจาก พืช ผลไม้สกุ หรือสตั ว์ อยา่ งหอยเชอรี่ ในการทานา้ หมกั ชวี ภาพ ได้ สว่ นผสม : เราสามารถเลอื กสว่ นผสมจาก พืช ผลไม้สกุ หรือสตั ว์ อยา่ งหอยเชอรี่ อยา่ ง ใดอยา่ งหนง่ึ ในการทานา้ หมกั ชวี ภาพ โดยสบั เป็นชนิ ้ เลก็ 3 สว่ น, กากนา้ ตาล 1 สว่ น (อาจใช้นา้ ตาลทรายแดง หรือนา้ ตาลทรายขาว ผสมนา้ มะพร้าว 1 สว่ นแทนได้) นา้ เปลา่ 10 สว่ น วิธีทา : นาสว่ นผสมทงั้ หมดมาคลกุ เคล้ากนั แล้วบรรจลุ งในถงั หมกั พลาสตกิ หรือขวดปิด ฝาเก็บไว้ในที่ร่ม นานประมาณ 3 เดอื น แล้วจงึ สามารถนาไปใสเ่ ป็นป๋ ยุ ให้พืชผกั ผลไม้ได้ โดย ใช้นา้ หมกั ชวี ภาพ อตั ราสว่ น 10 ซีซี ตอ่ นา้ 20 ลิตร เพื่อบารุงใบพืชผกั ผลไม้ ใช้นา้ หมกั ชวี ภาพอตั ราสว่ น 15-20 ซีซี ตอ่ นา้ 20 ลติ ร เพื่อปรับปรุงบารุงดิน ให้ดนิ ร่วน ซยุ ใช้นา้ หมกั ชวี ภาพ อตั ราสว่ น 1 สว่ น นา้ 1 สว่ น เพื่อกาจดั วชั พืช

ทงั้ นี ้มีเทคนิคแนะนาวา่ หากต้องการบารุงสว่ นใบพืช กใ็ ห้ใช้สว่ นใบยอดพืชมา หมกั หากต้องการบารุงผล ให้ใช้สว่ นผล เชน่ กล้วยนา้ ว้าสกุ มะละกอสกุ เปลือกสบั ปะรด ฟักทองมาหมกั มะมว่ งสกุ ฯลฯ หรือหากต้องการใช้กาจดั ศตั รูพืข ควรหมกั สะเดา ตะไคร้หอม ข่า แยกตา่ งหากด้วย เม่ือจะใช้ก็นามาผสม ฉีดพ่นพืชผกั ผลไม้ นอกจากนี ้หากใช้สายยางดดู เฉพาะนา้ ใส ๆ จากนา้ หมกั ชวี ภาพที่หมกั ได้ 3 เดอื นแล้วออกมา จะเรียกสว่ นนีว้ ่า \" หวั เชอื ้ นา้ หมกั ชีวภาพ \" เม่ือนาไปผสมอกี ครัง้ แล้วหมกั ไว้ 2 เดอื น จะได้หวั เชอื ้ นา้ หมกั ชีวภาพอาย5ุ เดอื น ซง่ึ หากขยาย ตอ่ อายทุ กุ ๆ 2 เดือน จะได้หวั เชอื ้ ที่อายมุ ากขนึ ้ เร่ือย ๆ และประสิทธิภาพสงู มากขนึ ้





ข้อควรระวงั ในการใช้ นา้ หมกั ชีวภาพ 1. หากใช้นา้ หมกั ชวี ภาพกบั พืช ต้องใช้ปริมาณเจอื จาง เพราะหากความเข้มข้นสงู เกินไป อาจทาให้พืชชะงกั การเจริญเติบโต และตายได้ 2. ระหว่างหมกั จะเกิดก๊าซตา่ ง ๆ ในภาชนะ ดงั นนั้ ต้องหมน่ั เปิดฝาออก เพ่ือ ระบายแก๊ส แล้วปิดฝากลบั ให้สนิททนั ที 3. หากใช้นา้ ประปาในการหมกั ต้องต้มให้สกุ เพื่อไลค่ ลอรีนออกไปก่อน เพราะ คลอรีนอาจเป็นอนั ตรายตอ่ จลุ ินทรีย์ท่ีใช้ในการหมกั 4. พืชบางชนิด เชน่ เปลอื กส้ม ไมเ่ หมาะในการทานา้ หมกั ชีวภาพ เพราะนา้ มนั ที่ เคลอื บผิวเปลอื กส้มเป็นพิษตอ่ จลุ นิ ทรีย์

คณะผ้จู ดั ทา ทปี่ รึกษา นางนาถหทยั สงิ หเลิศ ผ้อู านวยการ กศน.อาเภอกดุ ชมุ ผ้ใู ห้ข้อมลู นายนรินทร์ มลุ ะสวี ะ ครูกศน.ตาบล นางสาวบษุ บา กองศรีมา ครูกศน.ตาบล ผ้พู ิมพ์/จดั ทารูปเลม่ นางสาวนฐั นาฏ เบญมาตย์ บรรณารักษ์ปฏิบตั กิ าร