จุลสารกองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม

จุลสาร ปที ่ี 9 ฉบบั ท่ี 3 เมษายน - มิถนุ ายน 2564 ENVOCC กองโรคจากการประกอบอาชพี และส่งิ เเวดลอ้ ม เพจกองโรคจากการประกอบอาชพี และสง่ิ แวดล้อม ดาวน์โหลด ตอบแบบสอบถาม เพจโรครวา้ ย ๆ วัยทำ� งาน จุลสารฉบับนี้ เพื่อลนุ้ รบั รางวัล

สารบญั สารจาก การปฏบิ ตั ิตวั ผู้บรหิ าร เมื่อหายปว่ ย 3 จากโควิด ENV.OCC เตรียมตวั อยา่ งไร 4 # โควิดท�ำพษิ ก่อนไปฉดี ยกของหนกั วคั ซนี โควดิ 19 นง่ั ผิดทา่ พา เทย่ี วทพิ ยก์ ัน...ดีกว่า 7 ‘หมอนรองกระดูก 9 รอ้ื ถอนอาคาร 13เสอื่ มก่อนวยั ’ เส่ยี งสูงตอ่ โรคปอด ประกาศรายชือ่ ฝุน่ หิน และมะเรง็ ปอด ผู้ทต่ี อบแบบสอบถาม 11จริงหรอื ไม่ 10 รางวัล กิจกรรม กจิ กรรม 19 วนั แรงงาน วนั สิง่ แวดลอ้ ม 15 17 2 จุลสาร ENV. OCC

สารจาก ผู้บริหาร แพทย์หญิงหรรษา รกั ษาคม ผูอ้ �ำนวยการกองโรคจากการประกอบอาชีพและส่ิงแวดลอ้ ม ขอสวัสดีทักทายท่านผู้อ่านจุลสารทุกท่าน พบกันเป็นครั้งแรกนะคะ เนื่องจากมารับต�ำแหน่งแทนท่านผู้อ�ำนวยการท่านเดิม ดร.พญ.ฉันทนา ผดุงทศ เมอื่ มนี าคม 2564 ทผ่ี า่ นมา กอ่ นอน่ื ตอ้ งขอแสดงความยนิ ดกี บั 10 ผโู้ ชคดที ไี่ ดร้ ว่ มกจิ กรรม ตอบแบบสอบถามของจลุ สารฯ ฉบบั ทผี่ า่ นมา และยนิ ดกี บั ผไู้ ดร้ บั รางวลั จากการรว่ มกจิ กรรม ของวนั แรงงานแหง่ ชาตแิ ละวนั สง่ิ แวดลอ้ มโลก ทกุ ๆ ทา่ น ฝากตดิ ตามและรว่ มกจิ กรรมดี ๆ ของกองฯ กนั อีกนะคะ สำ� หรบั การดำ� เนนิ งานกจิ กรรมรณรงคแ์ ละประชาสมั พนั ธว์ นั แรงงานแหง่ ชาติ ภายใตธ้ มี “สขุ ภาพดี วถิ ใี หม่ วยั ทำ� งาน” ซึง่ จดั ไปเมือ่ วนั ท่ี 30 เมษายน 2564 และการด�ำเนินงานกจิ กรรมรณรงคแ์ ละประชาสมั พันธ์วันสิ่งแวดล้อมโลก ภายใตธ้ ีม We Change World Change “เราเปล่ียน โลกเปลี่ยน” (ปลุกพลัง ปรบั พฤตกิ รรม สรา้ งการมสี ว่ นรว่ มดา้ นสงิ่ แวดลอ้ ม) เมอ่ื วนั ที่ 4 มถิ นุ ายน 2564 ทั้งสองกิจกรรมฯ จัดในรูปแบบออนไลน์และไลฟ์สดทางเพจกองโรค จากการประกอบอาชีพและส่ิงแวดล้อม เพจกรมควบคุมโรค และเพจ กระทรวงสาธารณสุข ท่านผู้อ่านสามารถเข้าไปรับชมย้อนหลังได้ในเพจดังกล่าวรวมท้ังเปิดตัว ECOLIFE Application เพื่อให้เกิดพลังร่วมกันลด ละ เลิกการใช้พลาสติกแบบใช้คร้ังเดียวทิ้ง ทุกท่านสามารถรับชมวิดีโอเปิดตัวและวิธีการดาวน์ โหลดแอปฯ ดงั QR Code ดา้ นลา่ งคะ่ เชน่ เคย สำ� หรบั จลุ สารฉบบั นี้ มเี นอื้ หาทเี่ ขม้ ขน้ และยงั คงเนอ้ื หาสาระความรทู้ อ่ี ดั แนน่ ไมว่ า่ จะเปน็ เรอื่ งการปฏบิ ตั ติ วั ทนั สถาณการณก์ ารแพรร่ ะบาดโรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 รวมไปถงึ เรอ่ื งการเตรยี มตวั อยา่ งไร กอ่ นไปฉดี วคั ซนี โควดิ 19, โควิดท�ำพษิ เท่ยี วทิพยก์ ัน...ดีกวา่ , การรือ้ ถอนอาคาร เสย่ี งสงู ต่อโรคปอดฝุน่ หินและมะเรง็ ปอดจริงหรอื ไม่ และการยกหนกั นั่งผิดท่าพาหมอนรองกระดูกเสื่อมก่อนวัย หวงั เปน็ อยา่ งยงิ่ วา่ ผอู้ า่ นทกุ ทา่ นจะไดร้ บั สาระความรจู้ ากเน้ือหาจุลสารฉบับน ี้ และสามารถน�ำไปปรับใช้กับการด�ำเนินชีวิตไดไ้ มม่ ากกน็ อ้ ย หากผอู้ า่ นทา่ นใด สนใจรว่ มสง่ บทความเกรด็ ความรดู้ า้ นสขุ ภาพ หรอื สง่ิ แวดลอ้ ม เพอ่ื ลงจลุ สารกองฯ ในฉบบั ตอ่ ไป สามารถสง่ บทความเขา้ มาไดท้ ี่ E-Mail : [email protected] สุดทา้ ยนี้ เพ่อื ใหเ้ นื้อหาสาระและรูปแบบจุลสารกองฯ มีความสมบรู ณ์ครบถว้ นและเน้ือหาตรงตามความต้องการ ของผอู้ า่ น เรายนิ ดรี บั ขอ้ เสนอแนะเพอ่ื ปรบั ปรงุ และพฒั นา ต่อไปค่ะ แบบสอบถามความพงึ พอใจที่มตี ่อ รบั ชมวิดีโอเปดิ ตวั จลุ สารกองโรคจากการประกอบอาชีพ ECOLIFE Application และสง่ิ แวดล้อม ENV.OCC กองโรคจากการประกอบอาชีพและสง่ิ เเวดลอ้ ม 3

การปฏิบตั ิตัวอยา่ งไร เม่อื หายปว่ ยจากโควดิ โควิด 19 ไม่ใช่โรคติดต่อประเภทสังคมรังเกียจ เราทุกคน ยังอยู่ร่วมกันได้ แต่ต้องไม่ใกล้ชิดกัน จากกรณีท่ีมีข่าวผู้ป่วย จากโควดิ 19 บางคน เมอื่ หายดจี นคณุ หมออนญุ าตใหก้ ลบั บา้ นไดแ้ ลว้ ปรากฏว่าคน ในบ้านไม่ยอมให้กลับเข้ามาอยู่บ้านเพราะกลัวผู้ป่วย เอาเชอื้ มาแพร่ คนในบา้ นจนถกู ตงั้ ขอ้ รงั เกยี จ ทง้ั ๆ ทจี่ รงิ ๆ แลว้ โควดิ 19 เปน็ โรคทท่ี ุกคนสามารถป้องกันได้ แคร่ กั ษาความสะอาดใหต้ วั เองบอ่ ย ๆ และไมอ่ ยใู่ กลก้ นั วนั นเ้ี รามาดแู นวทางกนั วา่ ถา้ ในบา้ นของคณุ มสี มาชกิ ทห่ี ายปว่ ยและได้กลับมาอยบู่ ้านแลว้ เราควรช่วยเหลอื ปฏบิ ตั ิต่อเขาได้อย่างไรบ้าง เมื่อกลับบ้านแลว้ จะได้ใชช้ วี ติ ตามปกตเิ ลยหรอื ไม่ ถา้ มคี นในบา้ นรสู้ กึ ไมม่ นั่ ใจหรอื เปน็ หว่ งวา่ เมอ่ื ผหู้ ายปว่ ย กลบั มาอยบู่ า้ นแลว้ จะมโี อกาสตดิ เชอื้ หรอื แพรเ่ ชอื้ อกี หรอื เปลา่ เพราะเชอื้ โควดิ 19 ในรา่ งกายของผหู้ ายปว่ ยอาจยงั ไมห่ ายสนทิ และมโี อกาสกลบั มาฟน้ื ตวั ไดอ้ กี เบอ้ื งตน้ แนะนำ� ใหท้ ำ� Social Distancing กบั ผหู้ ายปว่ ยตอ่ ไปอกี อยา่ งนอ้ ย 14 วนั – 1 เดอื น คือผู้หายป่วย กลับมาบ้านแล้วก็ยังต้องกักตัวเอง ไม่ใช ้ ของส่วนตัวร่วมกับผู้อ่ืน รับประทานอาหารแยกเพียงล�ำพัง และหลีกเล่ียงกจิ กรรมเสี่ยงตดิ เช้ือทกุ ประเภท แนะน�ำ 14 วัน - 1 เดือน 2M Social Distancing 4 จลุ สาร ENV. OCC

มกี ิจกรรมอะไรท่ีผหู้ ายปว่ ยทำ� ไดเ้ หมือนคนท่วั ไปแลว้ บา้ ง ? ถา้ ผหู้ ายปว่ ยไมม่ ไี ข้ หรอื อาการตดิ เชอื้ อนื่ ๆ แลว้ กส็ ามารถทำ� ทกุ อยา่ งภายในบา้ น ไดต้ ามปกตเิ ลย เชน่ ทำ� อาหาร, ทำ� ความสะอาดพนื้ ทก่ี กั ตวั , Work from home, ดหู นัง ออกก�ำลงั กาย และติดตอ่ สื่อสารกบั คนรอบขา้ งได้เหมอื นเดมิ เพ่มิ เตมิ คอื ตอ้ งอยภู่ ายใตก้ ารเวน้ ระยะหา่ งทางสงั คมนนั่ เอง ทกุ คนตอ้ งเขา้ ใจและใหก้ ำ� ลงั ใจ ซึง่ กนั และกันว่า “เรายงั ไมไ่ ด้หนีไปไหนนะ เรายังอยขู่ า้ งคุณ แค่เราต้องห่างกัน เพอ่ื ไม่ใหโ้ รคมนั ติดตอ่ กนั เทา่ นั้นเอง” วิธีดแู ลตวั เองของผ้ปู ่วย เพ่อื อย่รู ว่ มกบั ครอบครวั และคนในชมุ ชน 1 รักษาระยะห่างจากคนในบา้ น 1-2 เมตร รวมถงึ ตอนรบั ประทานอาหาร 2 แยกห้องนอน 3 ไมใ่ ชอ้ ปุ กรณใ์ นการรบั ประทานอาหาร และขา้ วของเครอื่ งใชส้ ว่ นตวั ตา่ งๆ รว่ มกนั 4 แยกซกั เสอื้ ผา้ ด้วยผงซกั ฟอกปกติ 5 ทำ� ความสะอาดบรเิ วณท่ีใช้รว่ มกนั บ่อยๆ 6 ผปู้ ว่ ยควรพยายามไมน่ ำ� ตวั เองไปเสย่ี งรบั เชอ้ื ไวรสั ใหมๆ่ เชน่ ไข้หวัดใหญ่ เข้าส่รู า่ งกายอีก 7 แยกทง้ิ ขยะทม่ี นี ำ�้ มกู หรอื นำ้� ลายอยู่ เชน่ หนา้ กาก อนามยั ทใ่ี ชแ้ ลว้ โดยใส่ถงุ แยกสองชน้ั 8 ผู้ป่วยที่เพ่ิงหาย ควรใส่หน้ากากอนามัย รวมถึง คนในครอบครวั ทจี่ ำ� เปน็ ตอ้ งใกลช้ ดิ กบั ผปู้ ว่ ยดว้ ย 9 ลดการสัมผัสบริเวณที่มีการสัมผัสร่วมกันบ่อยๆ รวมถึงการใช้มอื สัมผัสใบหนา้ จมูก ปาก 10 ล้างมอื บอ่ ยๆ กองโรคจากการประกอบอาชพี และสง่ิ เเวดล้อม 5

ผปู้ ่วยโควดิ 19 ท่หี ายดีแล้ว แพรเ่ ชือ้ ให้คนอนื่ ต่อได้หรอื ไม?่ ปกติแพทย์จะให้ผู้ป่วยท่ีรักษาจากอาการติดเชื้อ โควิด 19 หายดีแล้วออกจากโรงพยาบาลได้ก็ต่อเมื่อครบ ระยะ 14 วันหลังจากที่เร่ิมมีอาการ เพราะฉะนั้นโอกาส ทจี่ ะกลบั ไปแพรเ่ ชอ้ื ใหก้ บั คนในบา้ น ครอบครวั หรอื ชมุ ชน จะน้อยมาก เพราะการแพร่เชื้อของโรคน้ีจะสูงสุดในช่วง 2 สปั ดาหแ์ รกหลงั จากทเ่ี รม่ิ มอี าการแลว้ และเชอ้ื ตอ้ งมกี าร ตดิ ตอ่ สง่ ผา่ นอยา่ งใกลช้ ดิ หากผปู้ ว่ ยอยใู่ นบา้ น คนในชมุ ชน แทบจะไมม่ คี วามเสย่ี งทจ่ี ะไดร้ บั เชอ้ื ใดๆ จากผปู้ ว่ ยเชน่ กนั ผปู้ ่วยโควิด 19 ต้องตรวจ หาเช้ือซำ้� หลังหายดหี รอื ไม?่ ผปู้ ว่ ยโควดิ 19 ทห่ี ายดแี ลว้ หากมอี าการดขี น้ึ ไม่มีอะไรผิดปกติ ไม่จ�ำเป็นต้องตรวจหาเช้ือซ้�ำอีก เน่ืองจากวิธีตรวจหาเชื้อ สามารถตรวจจับเช้ือท่ีมี ปรมิ าณน้อยได้ ดงั น้ันจึงไมแ่ นะน�ำใหต้ รวจเช้อื ซำ้� วิธเี ชค็ ว่าผปู้ ่วยโควดิ 19 ทหี่ ายดแี ล้วจะไมก่ ลบั มาแพรเ่ ชอ้ื ได้อกี 1 ผู้ป่วยมีอาการดีขน้ึ ไมม่ ีไข้ ไอ จาม และน�ำ้ มกู 2 ผปู้ ว่ ยผา่ นระยะเวลาเกนิ 14 วนั หลงั จากทเี่ รมิ่ มอี าการไปแลว้ มโี อกาสแพรเ่ ชอื้ ตอ่ ไดน้ อ้ ยมาก ถอื วา่ ผปู้ ว่ ยหาย จากโควดิ 19 โดยท่ีไม่ไปแพรเ่ ช้ือใหค้ นอ่นื ได้ ผู้ปว่ ยโควดิ 19 มีโอกาสตดิ เช้อื ซ้�ำไดห้ รือไม่? หากผู้ปว่ ยไม่มอี าการโควดิ 19 หลงั 14 วนั เปน็ ต้นไป โอกาสทีจ่ ะตดิ เชื้อซ�้ำอีกครัง้ ถอื วา่ น้อยมาก หรือ แทบไมม่ เี ลย เนอ่ื งจากรา่ งกายของผปู้ ว่ ยจะสรา้ งภมู คิ มุ้ กนั ขนึ้ มา ทำ� ใหม้ ภี มู ติ อ่ การตดิ เชอื้ โควดิ 19 แลว้ อยา่ งไร กต็ าม ตามแนวทางของกระทรวงสาธารณสขุ จะยังแนะนำ� ใหผ้ ู้ปว่ ยพักฟื้นท่ีบา้ นจนครบ 1 เดือน ให้พกั ผ่อน ดแู ลตัวเองอย่ทู ่บี า้ น โดยที่ยงั ใชม้ าตรการ และแนวทางเดิม ท่มี าข้อมลู : อ.ดร.พญ.สุวพร อนุกูลเรืองกิตติ์ แพทย์สาขาวิชาโรคติดเช้ือ ฝ่ายกุมารเวชศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย จากรายการ ตดิ จอ ฬ.จุฬา 6 จุลสาร ENV. OCC

เตรยี มตัวอย่างไร COVID-19 กอ่ นไปฉดี วัคซนี โควดิ 19 Coronavirus Vaccine ข้อปฏิบัติ 1/3 กอ่ นฉดี วัคซนี โควดิ 19 ควรพักผ่อนให้เพยี งพอ งดการออกก�ำลังกายหนกั ๆ หากเจ็บป่วย มีไข้ ใหเ้ ล่ือน อยา่ งนอ้ ย 2 วนั การฉดี วัคซีนออกไปกอ่ น เล่ียงด่ืมแอลกอฮอล์ ชา กาแฟ ข้อมูลสำ� คญั ท่คี วรแจง้ หรือปรกึ ษาแพทย์ 1. มีโรคประจำ� ตัวหรือมียาท่ีต้องรบั ประทาน 2. มีประวตั ิแพย้ าหรือวคั ซนี 3. อยู่ระหวา่ งการตัง้ ครรภน์ อ้ ยกวา่ 12 สัปดาห์ สง่ิ ส�ำคัญเพ่มิ เติม  วันทฉ่ี ีดควรกินน�ำ้ อยา่ งน้อย 500-1,000 ซซี ี  ฉีดแขนขา้ งท่ไี มค่ อ่ ยถนัด และหลังฉดี สองวนั อย่าใชแ้ ขนนน้ั อย่ายกของหนัก  หลังฉดี แลว้ เจา้ หนา้ ท่จี ะให้รอดูอาการ ในบรเิ วณที่ฉีด 30 นาที COVID 19 Vaccine กองโรคจากการประกอบอาชีพและสง่ิ เเวดลอ้ ม 7

แนวทางการให้ค�ำแนะนำ� การฉีด COVID-19 Vaccine กบั ประชาชน  ถ้าฉดี วัคซีนไขห้ วดั ใหญแ่ ล้ว ใหเ้ ว้น 1 เดือน จงึ ฉีด Sinovac (เริ่มเขม็ 1 และเข็ม 2)  ถา้ ฉดี วคั ซีน Sinovac (ครบ 2 เขม็ แลว้ ) ให้เว้น 1 เดอื น จึงฉีดไขห้ วดั ใหญ่  ถา้ ฉดี วคั ซนี AstraZeneca แลว้ ให้เว้น 1 เดือน จงึ ฉีดไขห้ วดั ใหญ่ และเว้น 1 เดือน จงึ ฉดี AstraZeneca  ถา้ ฉีดไข้หวัดใหญ่แล้ว ให้เวน้ 1 เดือน จึงฉีด AstraZeneca (เริม่ เข็ม 1 และเข็ม 2) ไขห้ วดั ใหญ่ 1 เดอื น SINOVAC เร่มิ เข็ม 1 และ 2 SINOVAC 1 เดอื น ไข้หวัดใหญ่ เร่ิมเข็ม 1 และ 2 AstraZeneca 1 เดอื น ไข้หวดั ใหญ่ 1 เดอื น AstraZeneca หมายเหต:ุ AstraZeneca เวน้ ระยะนัด 10 สัปดาห์ ไขห้ วดั ใหญ่ 1 เดอื น AstraZeneca เริ่มเขม็ 1 และ 2 สำ� หรบั ผทู้ ต่ี ิดเช้ือโควิด 19 แล้ว ตอ้ งการจะฉดี วัคซนี ใหเ้ วน้ ระยะ 3 เดือน 8 จุลสาร ENV. OCC

#เที่ยวทพิ ย โควิดทำ� พษิ #เทย่ี วทพิ ยก์ นั ...ดกี วา่ #เท่ียวทพิ ย #HST ทำใหเ ทยี่ วทพิ ยกลายเปน New normal ในชว่ งทเ่ี ราตอ้ งเผชญิ กบั การแพรร่ ะบาดของโควดิ 19 ทกุ คนตา่ งชว่ ยกนั ลดการเดนิ ทาง และอยบู่ า้ น เพอ่ื หยุดการแพรก่ ระจายเช้อื ส่งผลใหก้ ารทอ่ งเทย่ี วตอ้ งหยุดชะงกั ลง แต่ในขณะเดยี วกนั เมอื่ ความอัดอนั้ ท่ีอยากจะเที่ยวต้องปะทุอยู่ในจิตใจ ท�ำให้ชาวโซเชียลหาวิธีปลดปล่อยโดยลุกข้ึนมาเอ็นจอยไปกับกระแส “เที่ยวทิพย์” แบบ New normal ในขณะทกี่ ระแสสอื่ โซเชยี ลมเี ดยี กลบั มคี ำ� ยอดฮติ อยา่ ง “เทยี่ วทพิ ย”์ เกดิ ขน้ึ ซง่ึ ถอื เปน็ ปรากฏการณท์ กี่ ำ� ลงั ไดร้ บั ความสนใจอยใู่ นขณะนี้ #เทย่ี วทพิ ย์ ซงึ่ ถอื เปน็ อกี หนงึ่ กจิ กรรมทสี่ ามารถคลายเครยี ด ไดใ้ นระหวา่ งทย่ี งั ไมส่ ามารถเดนิ ทางไปทอ่ งเทย่ี ว ไดจ้ รงิ หลายคน ตา่ งนำ� ภาพถ่ายสถานที่ท่องเท่ียวที่เคยไปมาแล้วหรือ วางแผน วา่ จะไป มาโชว์ มาแชรก์ นั ทพิ ย์ เปน็ คำ� ทม่ี าจากภาษาสนั สกฤต แปลว่า เป็นของเทวดา ในภาษาไทยใช้ค�ำว่าทิพย์ หมายถึง ;) ที่มีลักษณะพิเศษต่างกับลักษณะปกติ เที่ยวทิพย์ คือ ไมต่ อ้ ง ท่องเท่ียวจริง ก็จะรู้สึกเหมือนได้ท่องเที่ยวไปยังสถานที่ต่างๆ ตามทีต่ อ้ งการ เชน่ เราอาจจะโพสต์รูปท่องเทย่ี วในสวนดอกไม้ ท่เี ชยี งใหม่ แต่ความจรงิ แลว้ เรา Work From Home อยู่ท่ีบา้ น เปน็ ตน้ คอลมั นน์ ี้ เรามขี อ้ แนะนำ� ดๆี ในการเทย่ี วทพิ ยม์ าแชรก์ นั ดงั น้ี 1 หยดุ อยู่บา้ นหรอื ออกไปข้างนอกเทา่ ท่ีจำ� เป็น หากต้องออกไปขา้ งนอกจะตอ้ งสวมหน้ากากอนามยั ทกุ ครง้ั ปอ้ งกนั โควดิ 19 2. ตง้ั กลมุ่ สอื่ สารออนไลน์ ผา่ นไลน์ Facebook Zoom กบั เพอ่ื นๆ พๆ่ี นอ้ งๆ ครอบครวั หมบู่ า้ น เพอื่ สอื่ สาร 3. อยูบ่ ้าน ท�ำความสะอาดบา้ น และชุมชนให้สะอาด บ่อยๆ 4 รับประทานอาหารที่ดีมีประโยชน์ต่อสุขภาพ ไม่ควรสูบบุหร่ีและเคร่ืองด่ืมแอลกอฮอล์ซ่ึงท�ำลาย สุขภาพ ท�ำให้ร่างกายอ่อนแอ เชื้อโรคเข้าโจมตีได้ง่าย ควรท�ำร่างกายให้แข็งแรง ออกก�ำลังกาย เสริมสร้างภมู คิ ุ้มกนั อยเู่ สมอ กองโรคจากการประกอบอาชีพและสงิ่ เเวดล้อม 9

5. หากอยากเท่ียวในช่วงนี้ ให้ค้นภาพเก่า หรือย้อนดูคลิป ที่มี Blogger ถ่ายเก็บไว้ อยากไปท่ีไหนก็ค้นหาข้อมูล ใน Youtube Instagram Facebook รำ� ลึกถึงความหลัง เอาภาพเกา่ มาเล่าในมุมมองใหมๆ่ ให้ได้ฟงั กัน 6. ใชแ้ อปพลเิ คชนั หรอื โปรแกรม พาเราไปยงั สถานทต่ี า่ งๆ เชน่ Google Street View ทท่ี ำ� ใหเ้ ราสามารถเดนิ ทางไปทไ่ี หน ก็ได้ทั่วโลก เห็นวิวทิวทัศน์แบบ 360 องศา หรือวิดีโอ Virtual walking tour บน Youtube ทเ่ี สมอื นเรากำ� ลงั เดนิ อยู่จริงในพื้นท่ีนั้นๆ หรือโปรแกรมตัดต่อภาพถ่าย เอารูป เราไปใสใ่ นแหลง่ ทอ่ งเทีย่ วน้ันๆ ก็ได้ 7. ชวนตดิ Hastag #เทยี่ วทิพยท์ วั่ ไทย #ปลอดโรค ปลอดภยั ห่างไกลโควดิ “ชีวติ วิถีใหม่ แบบ New normal เทีย่ วทพิ ยท์ ั่วไทย” ถอื ไดว้ ่าเปน็ อกี กิจกรรมทส่ี ามารถคลายเครยี ด ถงึ แมจ้ ะเทย่ี วทพิ ย์ แตส่ ง่ิ ทที่ กุ คนต้องปฏบิ ัติ ในสถานการณก์ ารแพรร่ ะบาดของ COVID-19 คอื สวมหนา้ กาก ลา้ งมอื บอ่ ย ๆ เวน้ ระยะหา่ งทางสงั คม ไมป่ กปดิ ขอ้ มลู เพอื่ ชว่ ยใหส้ ถานการณใ์ นประเทศดขี น้ึ และสามารถกลบั มาท่องเที่ยวได้ปกตเิ ชน่ เดิมนะคะ่ 10 จุลสาร ENV. OCC

รื้อถอนอาคาร!! เสี่ยงสงู ต่อโรคปอดฝุ่นหิน และมะเร็งปอด จรงิ หรอื ไม?่ บทความจาก นางสาวชไมพร ชารี นักวิชาการสาธารณสุขชำ� นาญการ หลายคนอาจจะยังสงสัยว่าอาชีพคนงานก่อสร้าง หรือร้ือถอนอาคาร จะมีความเส่ียงสูงต่อการป่วย เปน็ โรคปอดฝนุ่ หนิ และมะเรง็ ปอดจรงิ หรอื ไม่ เนอ่ื งจากขอ้ มลู รายงานโรคปอดฝนุ่ หนิ และมะเรง็ ปอดจากการทำ� งาน ท่ีผ่านมาทั้งในประเทศ และต่างประเทศ ส่วนใหญ่พบในกลุ่มผู้ประกอบอาชีพคนงานเหมืองแร งานตัดหิน สกดั หนิ โรงงานโมห นิ เครอื่ งปน ดนิ เผา ทาํ แกว และเซรามกิ ฯลฯ หลายคนจงึ มคี ำ� ถามในใจวา่ ผปู้ ระกอบอาชพี งานก่อสรา้ งนาจะมคี วามเสีย่ งสงู ตอ่ การเกิดอุบัติเหตุหรือบาดเจบ็ จากการทำ� งานมากกวาหรือไม่ ? ถูกต้องแล้วค่ะ! ประเภทกิจการก่อสร้าง อาคาร ทพ่ี ักอาศยั เป็นประเภทกิจการที่มีสถติ ิ ก า ร ป ร ะ ส บ อั น ต ร า ย จ า ก ก า ร ท� ำ ง า น สู ง สุ ด เม่ือเทียบกับกิจการประเภทอื่น ๆ และยังมี แนวโนม้ เพมิ่ สงู ขน้ึ เรอ่ื ย ๆ แตถ่ า้ หากพจิ ารณาถงึ ปจั จยั เสย่ี งทพ่ี บบอ่ ยในงานกอ่ สรา้ ง โดยปฏเิ สธ ไมไ่ ดเ้ ลย นนั่ คอื การสมั ผสั สารเคมอี นั ตราย และ ปญั หาฝนุ่ ละออง ทงั้ อนภุ าคแขวนลอยทปี่ นเปอ้ื น โลหะหนัก แรใยหิน (Asbestos) และแรซิลิกา หรือ ซิลิกอนไดออกไซด์ (SiO2) ฯลฯ “รอื้ ถอนอาคารหรอื สงิ่ ปลกู สรา้ ง” เปน็ กจิ กรรมสำ� คญั ทก่ี อ่ ใหเ้ กดิ การฟงุ้ กระจายของฝนุ่ ละอองจำ� นวนมาก จากกระบวนการท�ำงาน โดยเฉพาะฝุ่นซิลิกาท่ีปนเปื้อนอยู่ในส่วนประกอบของอิฐ หิน ปูน และทราย มากถงึ 25 – 70% จึงทำ� ใหผ้ ปู้ ระกอบอาชีพดังกล่าว มคี วามเสีย่ งต่อรับสัมผสั ฝนุ่ ซลิ ิกาเข้าไป ในรา่ งกายได้ โดยเฉพาะทางการหายใจ………ถึงตรงนี้ ผูอ้ ่านทกุ คนร้แู ลว้ วา่ “ผู้ประกอบอาชีพรอ้ื ถอนอาคาเส่ยี งรบั สัมผัส ฝนุ่ ซลิ ิกาจรงิ แลว้ เสยี่ งแค่ไหน? ตอ การเกดิ โรคปอดฝุ่นหนิ และมะเร็งปอด” กองโรคจากการประกอบอาชีพและส่งิ เเวดลอ้ ม 11

ผลการศกึ ษาวจิ ยั ทเี่ กย่ี วข้อง จากการศกึ ษาปรมิ าณการสมั ผสั ฝนุ่ ซลิ กิ าและประเมนิ ความเสยี่ งตอ การเจบ็ ปว่ ยและเสยี ชวี ติ จากโรคปอดฝนุ่ หนิ และมะเรง็ ปอดในกลมุ คนงานรอ้ื ถอนอาคารของประเทศ อหิ รา่ น จำ� นวน 60 คน โดยสมุ จากไซตง านรอื้ ถอนอาคาร 4 แหง ๆ ละ 15 คน ชวงป 2553 – 2554 โดยใช้ แบบจำ� ลอง พบวา 80% ของคนงานรอื้ ถอนอาคารสมั ผสั ฝนุ่ ซลิ กิ าสงู กวา่ คา่ มาตรฐาน (OSHA , NIOSH 0.05 mg/m3 และ ACGIH 0.025 mg/m3) และพบวา่ คนงานรือ้ ถอน อาคารทส่ี มั ผสั ฝนุ่ ซลิ กิ า จำ� นวน 1,000 คน จะมผี ทู้ เ่ี สยี่ งเสยี ชวี ติ ดว ยโรคปอดฝนุ่ หนิ สงู ถงึ 22.64 คน (Relative risk of silicosis related mortality = 22.64/1,000) และเสีย่ งตอ การเสียชวี ติ ดว้ ยโรคมะเร็งปอด 32 คน ใน 1,000 คนที่สัมผสั ฝุ่นซิลกิ า (The excess lifetime risk of mortality from lung cancer = 32/1,000) ถอื วา่ เปน็ ระดับความเสี่ยงทน่ี าเป็นห่วงมาก สำ� หรบั ประเทศไทยมแี รงงานกอ่ สรา้ งทขี่ นึ้ ทะเบยี น มากกวา 1.5 แสนคน (ขอ มลู จากสำ� นกั งานสถติ แิ หง ชาต)ิ และอกี จำ� นวนไมน่ อ้ ยทไ่ี มไ่ ดอ้ ยใู่ นระบบ โดยเปน็ ผปู้ ระกอบอาชพี อสิ ระหรอื แรงงานนอกระบบถงึ เวลาแลว้ หรอื ยงั ทหี่ นว่ ยงาน ทเี่ กย่ี วขอ้ งทกุ ภาคสว่ น ตอ้ งมารว่ มมอื กนั และใหค้ วาม สำ� คญั การดำ� เนนิ งานเพ่ือเฝ้าระวัง ควบคุมโรค และการดูแล สขุ ภาพของผปู้ ระกอบอาชพี งานกอ่ สรา้ งอย่างจรงิ จงั เอกสารอ้างอิง (1) ส�ำนักงานกองทุนเงินทดแทน ส�ำนักงานประกันสังคม. (2563). สถานการณ์การประสบอันตรายหรือ เจบ็ ป่วยเน่ืองจากการทำ� งาน ปี 2558 – 2562 (2) Health and Safety Executive (HSE), Control of exposure to silica dust: A guide for employees. 2013. Available from: https://www.hse.gov.uk/pubns/indg463.pdf (3) Mannetje A, Steenland K, Attfield M, Boffetta P, Checkoway H, DeKlerk, N, Koskela RS. (2002). Exposureresponse analysis and risk assessment for silica and silicosis mortality in a pooled analysis of six cohorts. Occupational and environmental medicine, 59 (11), 723 - 8 (4) Rice F, Park R, Stayner L, Smith R, Gilbert S, Checkoway H. (2001). Crystalline silica exposure and lung cancer mortality in diatomaceous earth industry workers: a quantitative risk assessment. Occup Environ Med, 58: 38 - 45 (5) Normohammadi, M., Kakooei, H., Omidi, L., Yari, S., & Alimi, R. (2016). Risk Assessment of Exposure to Silica Dust in Building Demolition Sites. Safety and Health at Work, 7(3), 251– 255. https://doi.org/10.1016/j.shaw.2015.12.006 12 จุลสาร ENV. OCC

ยกของหนกั นงั่ ผิดทา่ !พา ‘หมอนรองกระดกู เสอ่ื มก่อนวยั ’ กลมุ่ ทีพ่ บบอ่ ย วยั ทำ� งาน ผู้สูงอายุ (30-40 ปี) (60 ปขี ้ึนไป) เกดิ จากการใช้งานมาก เกดิ จากการ เชน่ ยกของหนัก เสอื่ มตามวัย นั่งผิดท่า นั่งขับรถนานๆ น�ำ้ หนักตวั กม็ ผี ล ระดบั ความรนุ แรง ลกั ษณะกระดูกสันหลงั อาการแสดง ระยะ 1 สว่ นโค้งเรม่ิ เสียสมดุล ยงั ไมค่ ่อยมอี าการ ระยะ 2 มกี ระดูกปดู นูน ปวดหลงั เปน็ ๆ หายๆ ระยะ 3 ตรงข้อต่อกระดกู ระยะ 4 หมอนรองกระดูกเคลอ่ื น ปวดร้าวลงแขนลงขา หรอื ปลน้ิ มาทับเสน้ ประสาท แขนขาชา/อ่อนแรง หมอนรองกระดกู ตบี ปวดหลงั รุนแรง แคบลง ขอ้ ต่อกระดกู แขง็ กม้ หรือแอน่ ไมค่ ่อยได้ ต่อไปจะเริ่มเดินลำ� บาก เมื่อไหร่ควร ควรไปพบแพทย์ตง้ั แตร่ ะยะ 1-2 ดีทสี่ ุด ไปพบแพทย?์ ระยะ 3 อาจพอรักษาดว้ ยกายภาพบำ� บดั ได้ แต่ถา้ ปล่อยไว้จนถึงระยะ 4 อาจตอ้ งผา่ ตัดรักษา กองโรคจากการประกอบอาชพี และสงิ่ เเวดล้อม 13

ใช้แขนซ�ำ้ ๆ ทำ� ‘เอ็นข้อศอกอักเสบ’ เกิดจากอะไร? ท�ำใหเ้ สน้ เอน็ ยดึ ขอ้ ศอกบาดเจ็บ ใชง้ านแขน สว่ นล่างซำ้� ๆ เจอบ่อยๆ ในกลุ่มอาชีพ งานช่าง แม่บา้ น นกั กีฬาอาชพี พนกั งานออฟฟศิ ชาวนา ชาวสวน (แทนนสิ แบดมนิ ตนั กอล์ฟ) (พมิ พง์ านนานๆ) เปลีย่ นพฤตกิ รรม วธิ ีแก้ หาจุดประคบ ยดื เหยยี ดรา่ งกาย พกั การใช้แขน ใช้อปุ กรณ์พยุงแขน ใชน้ ิ้วช้แี ละนว้ิ กลางคลงึ ประคบเยน็ 20-30 นาที 14 จุลสาร ENV. OCC ตรงทปี่ วดเบาๆ อาจใช้ยารว่ มดว้ ย

กจิ กรรม วนั แรงงานแหง่ ชาติ กองโรคจากการประกอบอาชพี และสงิ่ แวดลอ้ ม กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสขุ จัดกิจกรรม รณรงคว์ นั แรงงานแหง่ ชาติ 2564 “สขุ ภาพดี วถิ ใี หม่ วยั ทำ� งาน” เพอ่ื ใหป้ ระชาชน ในกลมุ่ วยั ทำ� งานของไทยมสี ขุ ภาพกายใจทด่ี ี มพี ฤตกิ รรมสขุ ภาพทถ่ี กู ตอ้ ง เหมาะสมในการดำ� เนนิ ชวี ติ ในแบบวถิ ใี หม่ พรอ้ มเชญิ ชวนประชาชน รับชมและร่วมกิจกรรมวันแรงงานแห่งชาติในรูปแบบออนไลน ์ เตม็ อม่ิ กบั กจิ กรรมดดี ภี ายในงานจากวทิ ยากรผมู้ ากประสบการณ์ ถา่ ยทอดเนอื้ หาสาระ ผา่ นการเสวนาเจาะลกึ การดแู ลสขุ ภาพ วยั ทำ� งาน รว่ มถงึ กจิ กรรมสรา้ งแรงบนั ดาลใจ เตมิ เชอื้ ไฟให้ คนวยั ทำ� งานฮด้ึ สู้ กบั พระอาจารยส์ มปอง ตาลปตุ ตโต และ DJ พอ่ี อ้ ย นภาพร ไตรวทิ ยว์ ารกี ลุ พรอ้ มรบั ชมมนิ คิ อนเสริ ต์ จากศิลปินภายในงาน ผ่านช่องทาง Facebook กองโรค จากการประกอบอาชพี และส่งิ แวดล้อม กองโรคจากการประกอบอาชพี และส่ิงเเวดลอ้ ม 15

16 จุลสาร ENV. OCC

กิจกรรม วนั สงิ่ แวดลอ้ มโลก กรมควบคุมโรค โดยกองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม เชิญทุกคนร่วมกันปลุกพลัง ปรบั พฤตกิ รรม การมสี ว่ นรว่ มลดการใชพ้ ลาสตกิ เนอ่ื งในวนั สงิ่ แวดลอ้ มโลก ในปนี กี้ องโรคจากการประกอบอาชพี ฯ ไดด้ ำ� เนนิ งานกจิ กรรม We Change World Change “เราเปลยี่ น โลกเปลยี่ น” ภายใตธ้ มี ปลกุ พลงั ปรบั พฤตกิ รรม สรา้ งการมสี ว่ นรว่ มดา้ นสงิ่ แวดลอ้ ม โดยถา่ ยทอดแนวคดิ กจิ กรรมในรปู แบบออนไลน์ ผา่ นทาง Facebook Live กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม ซ่ีงกิจกรรมภายในงานประกอบด้วย การเสวนา หัวข้อ “Eco for Health” สร้างสว่ นรว่ มด้านส่ิงแวดลอ้ ม เพือ่ สุขภาพดี การเปลีย่ นแปลงดา้ นสง่ิ แวดล้อมทวั่ โลก สถานการณป์ ญั หามลพษิ สงิ่ แวดลอ้ มในประเทศไทย ผลกระทบตอ่ สขุ ภาพ และแนวทางการแกไ้ ขปญั หามลพษิ สง่ิ แวดลอ้ ม ถา่ ยทอดผา่ นวทิ ยากรผเู้ ชยี่ วชาญ วตั ถปุ ระสงคข์ องการจดั กจิ กรรมครง้ั นี้ เพอื่ เผยแพรป่ ระชาสมั พนั ธ์ ความรู้ผลกระทบจากมลพิษสิง่ แวดลอ้ มทม่ี ตี ่อสิง่ แวดลอ้ ม และสขุ ภาพ ให้เกดิ พลังในการร่วมกันลด ละ เลิก การใชพ้ ลาสตกิ กองโรคจากการประกอบอาชีพและส่งิ เเวดลอ้ ม 17

โดยทุกท่านสามารถเข้าร่วมกิจกรรมฯ ครั้งนี้ พรอ้ มกนั ในวนั ศกุ รท์ ่ี 4 มถิ นุ ายน 2564 ทาง Facebook กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม พบกับ คุณนุ่น ศิรพันธ์ วัฒนจินดา และคุณท็อป พพิ ัฒน์ อภิรักษธ์ นากร ตวั แทนดา้ นสง่ิ แวดลอ้ ม และ ผอู้ อกแบบ ECOLIFE Application เชิญชวนทุกท่าน หนั มาใสใ่ จสงิ่ แวดลอ้ มงา่ ย ๆ ผา่ นการใช้ ECOLIFE App และรว่ มรบั ชมมนิ คิ อนเสริ ต์ จากศลิ ปนิ รบั เชญิ กรรม วนั ส่ิงแวดลอ้ มโลก

รายชอ่ื ผทู้ ีต่ อบแบบสอบถาม 10 รางวัล อย‹าลมื ตอบแบบสอบถาม 1. คณุ รภสั สา ฮวบเอม เพ‹อื ลุŒนรางวัลกันนะครับ กองบรหิ ารการคลัง กรมควบคุมโรค 2. คณุ ศิราภรณ์ ตะ๊ วนั โรงพยาบาลกงไกรลาศ จังหวดั สุโขทยั 3. คุณไพศาล สขุ วสิ ุทธ ์ิ ส�ำนกั สงิ่ แวดลอ้ ม 4. คุณอภิญญา ชยั พทิ ักษ์ โรงพยาบาลหนองหงส์ ต.สระแกว้ อ.หนองหงส์ จ.บรุ ีรมั ย์ 31240 5. คณุ อภชิ ัย แจม่ กระจ่าง ศูนย์ป่าไมร้ ะยอง 6. ร.ต.นาวา สีหานาม โรงพยาบาลทหารอากาศ (สีกัน) กรมแพทยท์ หารอากาศ 7. คุณแสนศักดิ์ วเิ ชยี รกาญจน ์ อบจ.ระยอง 8. คุณสกุ ัญญา หมานเหม อาชีวเวชกรรม โรงพยาบาลสตูล 9. คุณกัญญาภทั ร ชพู ุทธพงษ ์ 744 แผนกงานหอ้ งสมดุ ส�ำนกั วิทยบริการฯ มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลอสี าน ถ.สรุ นารายณ์ ต.เมอื ง อ.เมอื ง จ.นครราชสมี า 30000 10. คุณพัชร มธุรมน โรงพยาบาลประสาทเชยี งใหม่ ฝากกดแชรขอŒ มลู ที‹เ่ ปน็ ประโยชน จากจลุ สารเล‹มน้ี กันดวŒ ยนะคะ