Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore หริภุญชัย

หริภุญชัย

Published by สายฝน ไทยกรรณ์, 2018-10-30 00:43:35

Description: หริภุญชัย

Search

Read the Text Version

ตำนำนเมืองหริภญุ ชยัมีตำนำนเมืองเหนือเลำ่ วำ่ ก่อนสมยั ๑๒๐๐ ปี มีกษตั ริย์องค์หนงึ่ ครองเมืองลำพนู มีนสิ ยั โลเล มิอยู่ใน ทศพธิ รำชธรรม เสวยแตน่ ำ้ จนั ทร์มวั เมำด้วยอิสสตรี ไมม่ ีศีลธรรม ประชำชนถกู กดขี่ขม่ เหง เสนำข้ำรำชกำรบริพำสล้วนแตป่ ระจบสอพลอ เทพยดำรักษำเมืองก็พโิ รธ ก็เกิดโรคภยั พลเมืองล้มตำยและแล้วพระพิรุณก็กระหน่ำ จงึ มอี ุทกภยั เกิดขนึ ้ นำ้ นองทว่ มท้น มนษุ ย์และสตั ว์หนมี ิทนั ล้มตำยไปกบั แม่นำ้ คงคำครัง้ เมื่อนำ้ ลดลงแล้วเมือง หริภญุ ชยั ก็เป็นเมืองร้ำงไปเสยี แล้ว สำเหตทุ ท่ี ำให้เมืองลำพนู ร้ำง นำ้ ทว่ มตำย เพรำะเจ้ำเมอื งองค์นไี ้ ด้มีแม่หม้ำยไปร้องทกุ ข์กลำ่ วหำวำ่ ลกู ได้ตีแมจ่ งึ นำควำมไปฟอ้ งเจ้ำเมืองเพ่ือให้ตดั สนิ คดที ่ีลกู ตีแมค่ รัง้ นี ้เจ้ำเมืองฟังแล้วกลบั ตรัสตอบวำ่ เด็งดงั เพรำะลกู “เพรำะฉะนนั้ กำรท่ีลกู ตีแม่จงึ ไม่มีควำมผดิ ใดๆ” ทำให้แม่หม้ำยคนนนั้ เสยี อกเสยี ใจอยำ่ งมำก จึงนง่ั ลงกรำบแม่ธรณี อธิษฐำนสำปแช่งเจ้ำเมืองให้มีอนั เป็นไป ในทนั ใดนนั้ ดินฟำ้ อำกำศก็เกิดวปิ ริตเกิดนำ้ ทว่ มบ้ำนเมืองอยำ่ งฉบั พลนั รำษฎรจมนำ้ตำยเจ้ำเมืองก็ตำยตำมไปด้วย คงเหลอื แตค่ นมีบุญมีศีลธรรม คนใจบำปหยำบช้ำถกู นำ้ พลดั จมนำ้ ตำยหมด บ้ำนเมืองกว็ ำ่ งเปลำ่ ไมม่ ีผ้นู ำมำเป็นเวลำนำนปี ตอ่ มำพระฤๅษีรำพงึ แล้วก็คดิ วำ่ เรำจะปลอ่ ยประละเลยไม่แก้ไขเห็นทีชำวเมืองลำพนู ทงั้ มวลจะระสำ่ ระสำ่ ย จึงได้เชิญฤๅษีผู้น้องทงั้ สำม อำทเิ ช่น พระฤๅษีสกุ กทนั ต ผ้อู ยนู่ ครละโว้ และเชิญฤๅษีจำกทศิ ต่ำงๆ รวมทงั้ สนิ ้ ๑๐๐ ตน โดยทำ่ นสเุ ทพ ฤๅษีเป็นประธำนช่วยกนั สร้ำงนครขนึ ้ ใหมเ่ ริ่มแตเ่ วลำ ๙.๐๐ นำฬกิ ำของวนั อำทิตย์ ขนึ ้ ๘ คำ่ เดือน ๓ ปีขำล พทุ ธศกั รำช๑๑๙๘ มวลประชำรำษฎร์ทีห่ นอี ทุ กภยั ก็ให้มำร่วมกนั สร้ำงเมืองใหม่ จนเป็นทเี่ รียบร้อยแล้วเมื่อ ปีพทุ ธศกั รำช ๑๒๐๓ พระฤๅษีก็ให้นำมเมืองใหม่นวี ้ ำ่ “นครหริภญุ ชัย”ในบรรดำพระฤๅษีก็ปรึกษำกนั วำ่ จะหำใครผ้ใู ดมำเป็นเจ้ำเมืองเพอ่ื ปกครองประชำรำษฏร์ให้อยดู่ มี ีสขุ ตอ่ ไป ในท่ีสดุ ทำ่ นฤๅษีสเุ ทพก็นกึ ถงึ บุตรีบุญธรรม “อาหญงิ วี” ของพอ่ ซง่ึ ทำ่ นได้ทรำบแล้ววำ่ ได้ทรงเป็นรำชินีแหง่ ละโว้ จงึ ได้ปรึกษำกบั ทำ่ นฤๅษีผ้นู ้องทงั้ สำมทจ่ี ะเอำพระนำงจำมเทวมี ำครองเมืองลำพนู ทกุ คนตำ่ งเห็นดเี ห็นชอบกนั ทงั้ นนั้ ครัน้ ในวนัตอ่ มำทำ่ นฤๅษีสเุ ทพจึงมอบสำส์นให้นำยคะวะยะ คอื นำยควำยนำไปให้พระเจ้ำอยหู่ วั นครละโว้ ๑ ฉบบัและทลู พระรำชินีเป็นสว่ นพระองค์ ๑ ฉบบั เม่ือละโว้ได้รับขำ่ วสำรจำกพระฤๅษี ได้พจิ ำรณำกนั อยเู่ ป็นเวลำนำนพอควรครัน้ จะปฏเิ สธอยำ่ งไรก็ไมไ่ ด้ มีแตค่ ิดๆๆ เนื่องจำกเมืองลำพดู เดอื ดร้อนแสนสำหสั รำษฎรขำดผ้นู ำพระนำงก็มำนกึ ถึงพระคณุ ของพระฤๅษีผ้เู ป็นบดิ ำเลยี ้ งมำก่อน ทำงหมไู่ พร่ฟำ้ ประชำรำษฎร์ทงั้ปวงแหง่ นครละโว้ได้รับทรำบเรื่องรำวก็พำกนั มำฟังข้อตกลงกนั ล้นหลำมอยภู่ ำยนอกพระรำชวงั ตำ่ งก็มีควำมอำลยั รักพระนำงอยำ่ งย่ิงทจี่ ะต้องอำลำจำกกรุงละโว้ไปครองเมืองหริภญุ ชยั ตำมคำขอของพระฤๅษีในท่ีสดุ ทำงกรุงละโว้ก็ตกลงให้พระนำงจำมเทวขี นึ ้ มำครองเมืองหริภญุ ชยั กอ่ นจะออกเดนิ ทำงพระนำงจำมเทไี ด้เอำนกั ปรำชญ์บณั ฑิตและพระสงฆ์เป็นจำนวนอยำ่ งละ ๕๐๐ มีวตั ถทุ ส่ี ำคญั ทน่ี ำมำครัง้ นนั้ ก็คือ พระแก้วขำว ๑ องค์ เวลำนปี ้ ระจำอยทู่ ว่ี ดั เชียงมนั่ จงั หวดั เชียงใหม่ สำหรับพระรอดหลวงก็มีประจำอยทู่ ีว่ ดั มหำ

วนั จงั หวดั ลำพนู ฝีมือทำได้สวยงำมมำก พระนำงจำมเทวีเดนิ ทำงจำกกรุงละโว้ถึงเมือง หริภญุ ชยั เป็นเวลำนำน ๗ เดือน เวลำนนั้ พระนำงมีครรภ์ได้ ๓ เดือน เมื่อมำถงึ วนั เดือนปีพทุ ธศกั รำช ๑๒๐๖ พระนำงจำมเทวกี ็ขนึ ้ ครองรำชย์ปกครองชำวเมืองหริภญุ ชยั ขณะทขี่ นึ ้ ครองรำชย์ได้ ๗ วนั พระนำงจำมเทวีก็ประสตู ิพระโอรส ๒ องค์ ในวนั เพญ็ เดือน ๓ เป็นฝำแฝด จึงให้นำมวำ่ “มหนั ตยศ และ อนนั ตยศ” ตอ่ มำพระนำงจำมเทวไี ด้สง่ พระรำชโอรสองค์เลก็ คอื อนนั ตยศ ไปสร้ำงเมืองนครลำปำง สว่ นพระมหนั ตยศ ผ้เู ป็นพ่ใี ห้สบื รำชสมบตั ิที่เมืองลำพนู พระนำงจำมเทวมี ีช้ำงผ้กู ่ำงำเขียวคบู่ ำรมี เวลำนอี ้ ฐั ิของช้ำงคบู่ ำรมีของพระนำมจำมเทวีบรรจไุ ว้ทำงทิศตะวนั ออกเฉียงใต้โรงเรียนจกั รคำคณำทรฯ พระนำงจำมเทวีครองรำชสมบตั ิอยู่ ๕๒ปี จงึ สวรรคต รวมพระชนมำยไุ ด้ ๙๒ ปี อฐั ิของพระนำมจำมเทวบี รรจุไว้ที่วดั กกู่ ดุ ซงึ่ เป็นวดั คู่บำรมีของพระนำงจำมเทวีได้สร้ำงขนึ ้ เมื่อศตวรรษที่ ๑๓ เมืองหริภญุ ชยั มีพระนำงจำมเทวีเป็นกษัตริย์องค์แรกปกครองสบื ๆ กนั มำมำจนถึง ๔๙ พระองค์ มีพระยำยบี ำเป็นองค์สดุ ท้ำย รวมอำยเุ มือง ๖๑๘ ปี พระยำยบี ำก็ได้เสยี งเมืองให้แกพ่ ระยำเม็งรำยเมื่อ จลุ ศกั รำช ๖๔๓ (พทุ ธศกั รำช ๑๘๒๔) ปีมะโรง เดอื น ๖ ขนึ ้ ๔ คำ่ สำเหตุทีต่ ้องเสยี เมืองหริภญุ ชยั ครัง้ นเี ้นื่องจำกพระยำยบี ำไปหลงเชื่อขนุ ฟำ้ เพรำะควำมประจบสอพลอ จงึ ทำให้ชำวเมืองลำพนู ต้องเดอื นร้อนพำกนั จงเกลยี ดพระองค์อยำ่ งมำก จึงเป็นเหตใุ ห้พระยำเม็งรำยเข้ำยดึ เมืองหริภญุ ชยั ได้อยำ่ งงำ่ ยดำย เม่ือพระยำยีบำหนีออกเมืองไปถงึ ดอยกลำงป่ำก็คดิ นกึ ได้ท่เี สยี รู้ขนุ ฟำ้ เป็นไส้ศกึ ให้พระยำเม็งรำยก็เสยี ใจหลงั่ นำ้ ตำร้องไห้ สถำนทน่ี ำ้ ตำตกนจี ้ ึงมีชื่อวำ่ “ดอยพระยำยบี ำร้องไห้” มำจนทกุวนั นี ้  หลวงมลิ งั คะหลงเสน่ห์งามจามเทวี ขอย้อนกลำ่ วถงึ แม่หม้ำยงำมจำมเทวกี บั หลวงมิลงั คะ ที่ทำให้หลวงมิลงั คะหลงเสนห่ ์งำมจำมเทวีจนไม่รู้จะกินจะนอน แม้จะหลบั จะนอนจะตืน่ ขนึ ้ ก็ยงั ฝันถึงเสมอ จงึ ได้แตง่ ทตู มำสขู่ อพระนำงจำมเทวแี ต่พระนำงจำมเทวีไม่สนพระทยั จงึ ไม่ให้คำตอบใดๆ ทงั้ สนิ ้ จงึ เป็นเหตใุ ห้หลวงมิลงั คะเกิดโทสะยกไพร่พลมำประชิดเมือง เวลำนนั้ พระนำงคดิ วำ่ ขืนส้รู บกบั หลวงมิลงั คะบ้ำนเมืองคงพงั แน่ จึงต้องออกอุบำยกบั หลวงมิลงั คะวำ่ ถ้ำหลวงมิลงั คะพงุ่ เสน้ำ (ธน)ู จำกดอยสเุ ทพ เชียงใหม่ มำตกกลำงเมืองลำพนู ก็จะยอมแตง่ งำนตำมสญั ญำคำมนั่ ทนั ใดนนั้ หลวง มิลงั คะก็ดีอกดใี จมีควำมหวงั จะได้แตง่ งำนกบั พระนำงจำมเทวี๑๐๐% จะได้พระนำงจำมเทวีมำเป็นคคู่ รอง จงึ ถือธนขู นึ ้ ไปสบู่ นดอยสเุ ทพ แล้วก็นกึ ถงึ คำถำอำคมเสร็จเรียบร้อยก็ได้พงุ่ เสน้ำจำกบนดอยสเุ ทพมำตกที่นอกเมืองทศิ ตะวนั ตกหำ่ งจำกกำแพงเมืองไมก่ ่วี ำ สถำนที่เสน้ำตกปัจจุบนั นชี ้ ำวบ้ำนเรียกกนั วำ่ “หนองเสน้ำ” เม่ือพระนำงเห็นฤทธิ์เดชจึงหวนั่ กลวั ย่ิงนกั ถ้ำหำกให้มีกำรพงุ่ เสน้ำเป็นครัง้ ท่ี ๒-๓ คงจะต้องมำตกกลำงเมืองแน่ พระนำงจำมเทวจี งึ ออกกลอบุ ำยแก้มนต์คำถำของหลวงมิลงั คะ โดยเอำผ้ำถงุ ชนั้ ใน (ซ่ินใน) เยบ็ เป็นหมวกจดั สง่ ไปให้หลวงมิลงั คะสวมใส่ เมื่อหลวงมิลงั

คะได้รับของฝำกก็ดใี จเป็นทส่ี ดุ แล้วก็สวมใสพ่ ร้อมกบั พงุ่ เสน้ำเป็นครัง้ ที่ ๒-๓ เสน้ำที่พงุ่ กลบั ตกหำ่ งจำกตวัเมืองหลำยเทำ่ หลวงมิลงั คะเสยี รู้หมดกำลงั ใจท่จี ะพงุ่ เสน้ำอีกตอ่ ไป ควำมหวงั ท่จี ะได้พระนำงมำครองก็หมดสนิ ้ ไป สว่ นหลวงมิลงั คะก็หำควำมงำมมิได้เลย ตอ่ มำทงั้ สองตระกลู ได้สบื พนั ธ์ุกนั ทำงสำยลกู ฯ  หมวดเบด็ เตลด็พระลบหรือพระนักรบ ขอกลำ่ วถึง “พระลบ” สกั เลก็ น้อยเพือ่ เป็นข้อคดิ “พระลบ” เป็นพระทส่ี ร้ำงแปลกประหลำดกวำ่ พระพิมพ์อ่ืนๆ ในบรรดำพระพิมพ์ทงั้ หลำยของเมืองลำพนู พระนำงจำมเทวีเป็นกษตั ริย์องค์แรกของเมืองลำพนูเป็นผ้จู ดั สร้ำง ได้บรรจไุ ว้ทก่ี รุหนองเสน้ำนอกเมืองลำพนู ใกล้กบั บริเวณที่หลวงมิลงั คะพงุ่ เสน้ำมำตกสำเหตกุ ็มำจำกต้องกำรพระนำงจำมเทวเี ป็นพระมเหสี แตม่ ำพำ่ ยแพ้กลอบุ ำยพระนำงจำมเทวี แม้แต่พระโอรสกษตั ริย์พม่ำก็มำหลงเสน่ห์งำมจำมเทวไี ด้ยกทพั มำตีกรุงละโว้ (ลพบุรี) ในท่ีสดุ พระโอรสพม่ำก็แพ้สงครำมตำยเพรำะควำมรัก “พระลบ” บำงคนก็เรียกวำ่ “พระมหำเสนห่ ์นิยม” บำงคนก็เรียกวำ่ “พระนกั รบ” พระลบเวลำนหี ้ ำได้ยำกมำก กำรสร้ำง “พระลบ” ของพระนำงจำมเทวกี ็เพือ่ เป็นอนสุ รณ์ฝำกไว้กบัชำวลำพนู “พระลบ” จึงแปลกกวำ่ พระพมิ พ์อ่ืนๆ “พระลบ” ไมม่ ีจดุ เดน่ ทำงด้ำนควำมสวยงำมขององค์พระหมำยถึงพระไมง่ ำม รำยละเอียดแทบจะไม่มี ควำมลกึ และคมชดั ไม่มีเลย แตม่ ีหลำยพิมพ์ เช่น พมิ พ์ใหญ่ฐำนสำมชนั้ พระลบพมิ พ์เลก็ ฐำนเดียว พระลบพมิ พ์สำมงำ่ ม (เขำเรียกพระลบตวั ขอม) พระลบพิมพ์ต๊กุ ตำพระลบพมิ พ์พระรอด สว่ นเนอื ้ พระลบแปลกสะดดุ ตำมำก เนอื ้ ดหู ยำบ แตแ่ กร่งมำกท่สี ดุ สขี องเนอื ้ พระลบแดงเข้มจดั สคี ล้ำยวำ่ นแบบหนง่ึ ท่ีแดงจดั หรือคล้ำยเนอื ้ หนิ ศิลำแลง เนอื ้ มีสว่ นผสมทไี่ ม่มีพระใดเหมือนพระลบ จงึ มีชื่อเรียกกนั วำ่ “พระนกั รบ” หรือ “พระนกั รัก” เพรำะพระนำง จำมเทวีเป็นทงั ้ นกั รบและเป็นท่ีรักของคนทว่ั ไป ใครผ้ใู ดมีพระลบไว้ก็เทำ่ กบั มีพระพมิ พ์นำงพญำ พษิ ณโุ ลก  สรุปตานานพระนางจามเทวี หริภญุ ชัยผสมละโว้พระนำงจำมเทวี เกิดทบ่ี ้ำนหนองดู่ อำเภอป่ำซำง จงั หวดั ลำพนู ได้ไปเป็นรำชธิดำรำชวงศ์ปฐมกษัตริย์ลพบุรี ตำนำนเมืองลพบรุ ีกลำ่ ววำ่ พระยำกำฬวรรณดสิ เป็นต้นกษัตริย์เมืองลพบุรี เดิมเป็นกษตั ริย์อยทู่ ่ีจงั หวดั ตำก ได้ให้พรำหมณ์ในสำนกั ไปสร้ำงเมืองลพบรุ ี เมื่อสร้ำงเสร็จแล้วจึงได้ย้ำยไปครองรำชย์ เม่ือปีพทุ ธศกั รำช ๑๐๑๒ หลงั จำกพระยำกำฬวรรณดสิ สวรรคตแล้ว รัชทำยำทของพระองค์คือ พระยำพำลรี ำช

ได้ครองเมืองลพบรุ ีแทน ทำให้อำณำจกั รเมืองลพบรุ ีแผไ่ ปไกลมำก เม่ือปีพทุ ธศกั รำช ๑๒๐๕ พระเจ้ำกรุงละโว้จงึ ได้ให้พระนำงจำมเทวี รำชธิดำไปครองเมืองหริภญุ ชยั ตำมคำเชญิ ของชำวเมืองหริภญุ ชยั ฯ  พระฤๅษีสร้างเมอื งหริภญุ ชัยมีตำนำนกลำ่ วไว้วำ่ เมอ่ื ประมำณปีพทุ ธศกั รำช ๑๒๐๓ พระฤๅษีวำสเุ ทพได้ร่วมกบั พระสหำยสร้ำงเมืองหริภญุ ชยั คล้ำยรูปเปลอื กหอย เมื่อสร้ำงเสร็จเรียบร้อยแล้ว พระฤๅษีวำสเุ ทพจึงได้ให้นำยคะวะยะนำสำสน์ มำเชิญพระนำงจำมเทวแี ละพระเจ้ำกรุงละโว้ เพอ่ื ขอพระนำงจำมเทวไี ปปกครองเมอื งหริภญุ ชยั พระนำงจำมเทวไี ด้เสดจ็ จำกเมืองละโว้ ปีพทุ ธศกั รำช ๑๒๐๕ เป็นเวลำนำน ๗ เดือนมำถงึ เมืองหริภญุ ชยั ปีพทุ ธศกั รำช๑๒๐๖ พระฤๅษีและชำวเมืองหริภญุ ชยั ก็ได้ทำพธิ ีอญั เชิญพระนำงจำมเทวขี นึ ้ ครองรำชย์เป็นกษัตริย์พระองค์แรก ปรำกฎวำ่ มีพระมหำกษตั ริย์สบื รำชวงศ์มำถงึ พระยำยีบำ จำนวน ๔๙ พระองค์ พระยำยีบำเป็นองค์สดุ ท้ำย รวมรำชวงศ์พระนำงจำมเทวีครองเมืองลำพนู ได้นำน ๖๑๘ ปี สนิ ้ สดุ รำชวงศ์ ปีพทุ ธศกั รำช๑๘๒๔ รายนามกษัตริย์ ครองเมอื งลาพนู หริภญุ ชัย ตำมทีไ่ ด้ค้นคว้ำจำกตำนำนตำ่ งๆ เรียงตำมลำดบั ดงั นี ้รายนามกษัตริย์ ครองเมืองหริภญุ ชัย ๒๕. พระยำเตโว๑. พระนางจามเทวี เป็ นปฐมกษตั ริย์ ๒. พระมหนั ตยศ พระโอรสองค์ที่ ๑ ครองเมอื ง ๒๖. พระยำไชยะละรำชลำพนู ๒๗. พระยำเสละ ๒๘. พระยำตำญะรำช พระอนันตยศ พระโอรสองค์ท่ี ๒ ครองเมือง ๒๙. พระยำสกั กีรำชลำปำง ๓๐. พระยำนนั ทะสะ ๓. พระยำกมู ญั ญำรำช ๔. พระยำสทุ นั ตะ

๕. พระยำสวุ รรณมญั ชุ ๓๑. พระยำอินทวระ ๖. พระยำสงั สำระ ๓๒. พระยำรักนะคะรำช ๗. พระยำปทมุ รำช ๓๓. พระยำอิทตยรำช ๘. พระยำกลุ เทวะ ๓๔. พระยำสพั พสทิ ธิ์ ๙. พระยำธรรมมิกรำช ๓๕. พระยำเชษฐะรำช๑๐. พระยำมิลกั ขะมหำรำช ๓๖. พระยำจกั กะยะรำช๑๑. พระยำโนกำรำช ๓๗. พระยำถวลิ ยะรำช๑๒. พระยำพำลรำช ๓๘. พระยำกำรำช๑๓. พระยำกตุ ตะรำช ๓๙. พระยำสริ ิปญุ ญำรำช๑๔. พระยำเสละรำช ๔๐. พระยำเลทะนะรำช๑๕. พระยำอุตตรำช ๔๑. พระยำตญั ญะรำช๑๖. พระยำโยจะรำช ๔๒. พระยำไทยอำมำตะ๑๗. พระพรหมมทตั รำช ๔๓. พระยำอำมำตปะนะ๑๘. พระยำมกุ ขะรำช ๔๔. พระยำทำวะมะ๑๙. พระยำตระ ๔๕. พระยำกรำช๒๐. พระยำโยวรำช ๔๖. พระยำเยทะ๒๑. พระยำกมะละรำช ๔๗. พระยำอ้ำย๒๒. พระยำจเุ ลระ ๔๘. พระยำเสตะ๒๓. พระยำพนิ ไตย

๒๔. พระยำสเุ ทวรำช ๔๙. พระยำยบี ำ (เป็นองค์สดุ ท้ำยรำชวงศ์จำม เทวี) บ้ำนเมืองสมยั พระนำงจำมเทวี ประชำรำษฎร์อยเู่ ย็นเป็นสขุ พระยำเม็งรำยมหำรำช ยดึ ครองเมืองลำพนู ปีพทุ ธศกั รำช ๑๘๒๔ ตอ่ มำได้ไปสร้ำงเมืองเชียงใหม่ เป็นเมืองหลวงของลำนนำไทย ปีพทุ ธศกั รำช ๑๘๓๙ มีเจ้ำผ้คุ รองนครเมืองสบื ตอ่ กนั มำจำนวน ๒๐ พระองค์ พระเจ้ำเมกฏุ ิ องค์ท่ี ๒๐ เป็นองค์สดุ ท้ำย รำชวงศ์เม็งรำยครองลำนนำไทยได้นำน ๒๖๒ ปี พระเจ้ำบเุ รงนองแหง่ พม่ำยดึ ลำนนำไทยจำกพระเจ้ำเมกฏุ ิ ปีพทุ ธศกั รำช ๒๑๐๑ มำถึงปีพทุ ธศกั รำช ๒๑๒๙ พระนเรศวรมหำรำชรบกบั พระเจ้ำบุเรงนองแหง่ พม่ำชนะจึงขบั ไลพ่ วกพมำ่ ออกลำนนนำไทยฯ วิดีโอ YouTube


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook