เส้น

อาณาจกั รอยธุ ยา เป็นอาณาจกั รของชนชาติไทยในลุ่มแม่น้าเจา้ พระยาในช่วง พ.ศ. 1893 ถึง พ.ศ. 2310 มีกรุงศรีอยธุ ยาเป็นศูนยก์ ลางอานาจหรือราชธานี ท้งั ยงั มีความสมั พนั ธ์ทางการคา้ กบั หลายชาติ จนถอื ไดว้ า่ เป็นศูนยก์ ลางการคา้ ในระดบั นานาชาติ เช่น จีน เวยี ดนาม อนิ เดีย ญ่ีป่ ุน เปอร์เซีย รวมท้งั ชาติตะวนั ตก เช่น โปรตุเกส สเปน เนเธอร์แลนด์ (ฮอลนั ดา) องั กฤษ และฝรง่ั เศส ซ่ึง ในช่วงเวลาหน่ึงเคยสามารถขยายอาณาเขตประเทศราชถึงรฐั ชานของพม่า อาณาจกั รลา้ นนา มณฑลยูน นาน อาณาจกั รลา้ นชา้ ง อาณาจกั รขอม และคาบสมทุ รมลายใู นปัจจุบนั

กรุงศรีอยธุ ยาเป็นเกาะซ่ึงมีแมน่ ้าสามสายลอ้ มรอบ ไดแ้ ก่แมน่ ้าป่ าสกั ทางทิศตะวนั ออก, แมน่ ้าเจา้ พระยาทางทิศตะวนั ตกและทิศใต้และ แมน่ ้าลพบุรีทางทิศเหนือ เดิมทีบริเวณน้ีไม่ไดม้ สี ภาพเป็นเกาะ แต่สมเดจ็ พระเจา้ อทู่ องทรงดาริให้ขดุ คูเช่ือมแมน่ ้าท้งั สามสายเพ่ือให้เป็น ปราการธรรมชาติป้องกนั ขา้ ศกึ ท่ีต้งั กรุงศรีอยธุ ยายงั อยหู่ ่างจากอา่ วไทยไม่มากนกั ทาใหก้ รุงศรีอยธุ ยาเป็นศูนยก์ ลางการคา้ กบั ชาว ต่างประเทศ และอาจถอื ว่าเป็น \"เมอื งท่าตอนใน\" เน่ืองจากเป็นศนู ยก์ ลางเศรษฐกจิ ของภูมิภาค มีสินคา้ กว่า 40 ชนิดจากสงครามและรฐั บรรณาการ แมว้ ่าตวั เมอื งจะไม่ติดทะเลกต็ ามมกี ารประเมินวา่ ราว พ.ศ. 2143 กรุงศรีอยธุ ยามีประชากรประมาณ 300,000 คน และอาจสูงถงึ 1,000,000 คน ราว พ.ศ. 2243 บางคร้ังมผี เู้ รียกกรุงศรีอยธุ ยาว่า \"เวนิสแห่ง ตะวนั ออก ปัจจุบนั บริเวณน้ีเป็นส่วนหน่ึงของอาเภอพระนครศรีอยธุ ยา จงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยา พ้นื ท่ีที่เคยเป็ นเมืองหลวงของไทยน้นั คือ อทุ ยานประวตั ิศาสตร์พระนครศรีอยธุ ยาตวั นครปัจจุบนั ถกู ต้งั ข้ึนใหมห่ ่างจากกรุงเกา่ ไปเพยี งไมก่ กี่ โิ ลเมตร

ทางเศรษฐกิจ : การเกษตรกรรม การหตั ถกรรม และการพาณิชยกรรม มีอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลกั เน่ืองจากความอดุ มสมบูรณข์ องทรพั ยากร โดยเฉพาะขา้ ว เป็นพชื เศรษฐกิจท่ีสาคญั ท่ีไทยสามารถ ผลิตไดเ้ ป็นจานวนมาก เพ่อื ทาการแลกเปล่ยี นเป็นเงินหรือสินคา้ อ่นื ท่ตี อ้ งการนอกจากขา้ วซ่งึ สามารถปลกู และไดผ้ ลผลติ มากแลว้ ยงั มพี ชื ไรอ่ ่นื ๆ อกี เช่น มะมว่ ง มะพรา้ ว หมาก ฝา้ ย พริกไทย หอม และกระเทยี มกรมนา (กรมเกษตราธิการ) ซง่ึ มหี นา้ ท่ีดแู ลรบั ผิดชอบในเร่อื งของ การทาอาชีพเกษตรกรรมของประชาชน ไดอ้ อกระเบียบตา่ งๆ เก่ียวกบั การทาอาชีพนี้ ไดแ้ ก่ เม่อื ประชาชนมีท่ดี ินท่ไี ด้จากการไปหกั รา้ งถางมา ตอ้ งไปแจง้ ยงั กรมนา เพ่อื จะใหต้ รวจสอบความถูกตอ้ งของท่ีดินท่ไี ดม้ าครอบครอง และจะออกใบโฉนดไวเ้ ป็นหลกั ฐาน ซง่ึ ท่ีดินทกุ ผืนนีไ้ ม่ สามารถทาการซอื้ ขายใหใ้ ครได้ เพราะถือว่าท่ีดินทงั้ หมดเป็นของพระมหากษัตรยิ ท์ ่ีจะพระราชทานกบั ใคร หรอื ไม่พระราชทานกับใครก็ได้ ไมใ่ ช่ของตนเองโดยสมบรู ณ์ เม่อื ประชาชนเก็บเก่ียวผลผลิตจากการทานาทาไร่แลว้ กรมนาก็จะมีหนา้ ท่ีเก็บอากรท่ีเรียกว่า หางขา้ ว ซง่ึ จะ เก็บตามสดั ส่วนของผลผลติ ท่ีได้ ซง่ึ อากรท่ีเก็บไดม้ านีจ้ ะเก็บไวใ้ ชใ้ นราชการแผ่นดินต่างๆ เช่น ในราชการสงคราม หรือยามขาดแคลน

การหัตถกรรมในสมัยอยุธยา 1.ผลผลิตดา้ นหัตถกรรมท่ีสาคญั เคร่ืองป้ันดินเผา การตีเหลก็ การทาเคร่ืองจกั รสาน การทาน้าตาล 2.ลกั ษณะการผลติ เป็นการผลติ ในครวั เรือน แรงงานที่สาคญั คือ สตรีและเด็ก การพาณชิ กรรมในสมัยอยุธยา เนื่องจากอาณาจกั รอยธุ ยาต้งั อยใู่ นบริเวณท่ีมแี ม่น้าผ่านหลายสาย และยงั มีทางออกสู่ทะเลภายนอก นอกจากจะขายสินคา้ ท่ี ผลติ ไดก้ บั คนในชาติเดียวกนั ซ่ึงส่วนใหญเ่ ป็นสินคา้ เกษตร ยงั มีการติดต่อทาการคา้ จากชาวต่างชาติอยคู่ วบคู่กนั ไปด้วยเริ่มแรกจาก ในชาติเอเชีย ดว้ ยกนั เช่น จีน ซ่ึงจีนไดแ้ ต่งเรือสาเภาออกทาการคา้ ไปทว่ั ทวีปเอเชีย ต่อมาเร่ิมมีชาวตะวนั ตกเขา้ มายงั ไทยเพ่อื ทาการคา้ ดว้ ย ทาใหไ้ ทยมี ความเจริญรุ่งเรืองเป็นอยา่ งมากจากผลประโยชน์ท่ีไดจ้ ากการคา้ ขายสินคา้ กบั ชาวตะวนั ตก มีสินคา้ หลายชนิด อยใู่ นพระคลงั สินคา้ มากมาย การคา้ ขายสินคา้ ในตลาด ประชาชนจะมีการแลกเปล่ยี นสินคา้ อยู่ 2 แบบ คือใชส้ ินคา้ ต่อสินคา้ ในการแลกเปลีย่ น กบั ใชเ้ งินเป็น ส่ือกลางในการแลกเปลี่ยน มกี ารเกบ็ อากร 2 ชนิด เรียกวา่ อากรตลาด ซ่ึงเกบ็ จากพ่อคา้ ที่นาสินคา้ เขา้ มาขายในตลาดและอากรขนอน ซ่ึงเกบ็ จากพ่อคา้ ท่ีนาสินคา้ ผ่านด่าน ท้งั ทางบกและทางน้า ซ่ึงไดเ้ ร่ิมเรียกเกบ็ ในสมยั สมเดจ็ พระเอกาทศรถ