ТХБ-II төслийн цахим сонин 2021 оны 4-р улирал

ТӨСЛИЙН САНХҮҮЖҮҮЛЭГЧ БАЙГУУЛЛАГУУД ТӨСЛИЙН ГҮЙЦЭТГЭГЧ БАЙГУУЛЛАГУУД Үндэсний түшиц Орон нутгийн хэрэгжүүлэгч ДЭЛХИЙН БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ БОЛОВСРОЛЫН САН (FEE)-ИЙН ГИШҮҮН БАЙГАЛЬ ОРЧИН, БОЛОВСРОЛ, БОЛОВСРОЛЫН БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ АЯЛАЛ ЖУУЛЧЛАЛЫН ШИНЖЛЭХ УХААНЫ ХҮРЭЭЛЭН МЭДЭЭЛЭЛ СУРГАЛТЫН MONGOLIA ТӨВ НҮТББ ЯАМ ЯАМ Улирал тутмын цахим сонин Дугаар №5 2021 оны 4 дүгээр улирал ОНЦЛОХ ҮЙЛ 5 ДАХЬЗУРВАС “ТХБ” ЦАХИМ СОНИНЫХОО ДУГААРЫГ ТАНД ИЛГЭЭЛЭЭ ТХБ-ДОТООД МЭДЭЭ ЯВДЛУУД: Монгол улсын Засгийн газар, Швейцарын холбооны улсын Засгийн газрын дэмжлэгээр хэрэгжүүлж буй “Тогтвортой бүтцийн хамгаалалтын зурвас байгуулах, хуурай гандуу хөгжлийн боловсрол II” төслийн үндсэн зорилго нь тогтвортой хөгжлийн боловсролоор дамжуулан Монгол Улсын бүс нутгийг ойжуулах гэсэн үндсэн хэд хэдэн чиглэлээр • ТХБ-II төслийн иргэдэд байгаль орчин, нийгэм, эдийн засгийн хариуцлагатай, тэгш хүртээмжтэй, тогтвортой ирээдүйг бий болгоход их дээд сургууль, эрдэм шинжилгээний хүрээлэнгүүд үндэсний баг төсөл дэмжлэг үзүүлэх явдал юм. хамтран сургалт судалгаатай нь цогц хэлбэрээр зохион хэрэгжүүлэгч байгуулж ажиллах юм байна. аймаг, нийслэлийн “Тогтвортой хөгжлийн боловсрол II” төслийн түшиц байгууллага нь БШУЯ-ны харьяа Боловсролын хүрээлэн тогтвортой хөгжлийн бөгөөд тус хүрээлэн дээр боловсрол, байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагууд, БШУЯ-ны харьяа их дээд сургууль, эрдэм төлөөх загвар тэдгээрийн харьяа агентлаг, төрийн бус байгууллагаас бүрдсэн төслийн Техникийн зөвлөн зохицуулах үндэсний баг шинжилгээний хүрээлэнгүүд нь ойн мэргэжилтэн бэлтгэх, сургуулиуд дээр /ТЗЗҮБ/ ажиллаж байна. Дээрх зорилго, үйл ажиллагааны зорилтуудыг хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлж, тогтвортой чадавхжуулах, тарьц суулгац ургуулах, үрийн хангамж, ажиллалаа хөгжлийн боловсрол, ногоон хөгжлийн талаар тогтвортой хөгжлийн боловсрол олгогчид, мөн олон нийтэд мэдээ генетик нөөц бүрдүүлэх, тарьц суулгацын ургалт, мэдээлэл, мэдлэг түгээхээр төслийн зүгээс “Тогтвортой хөгжлийн боловсрол” буюу “ТХБ” цахим сонингоо улирал амьдралын эрчмийг нэмэгдүүлэх, цаашид арчилж ургуулах • ТХБ-II төслийн тутам уншигч танд хүргэж байгаа билээ. Шинэ оны босгон дээр танд сониныхоо 5 дахь дугаарыг хүргэж байгаадаа чиглэлээр шинэ технологи, шинжлэх ухааны мэдлэг, арга жижиг төслийн үр төслийн хамт олон баяртай байна. зүй нэвтрүүлэх ажилд тэргүүлэн оролцох зорилт тавьж шимийг 30 сургуулийн байгааг салбарын сайд нь мэдэгдлээ. Боловсрол, шинжлэх 29000 гаруй сурагч, Уншигч танд сонины нийтлэлтэй холбоотой санал хүсэлт, мэдээ мэдээлэл байх аваас бид хэзээд нээлттэй. ухааны салбар жилдээ 8 100 000 гаруй мод тарина. 2030 30000 гаруй эцэг эх, он гэхэд нийт 65 сая мод тарих боломжтой гэж тооцсон 2600 гаруй багш, “ТХБ” цахим сонины редакцийн зөвлөл. байна. ажиллагсад шууд хүртлээ ҮЙЛ ЯВДАЛ СУРГУУЛИУД АСУУДАЛ, АРГА ЗАМАА СУРГАЛТ-СУДАЛГАА БАГ, ХАМТ ОЛНООРОО ТОДОРХОЙЛЖ • “Нэгэн үеийн сүйрэл” ТХБ ТӨСӨЛ САЙН СУРГУУЛИЙН СОЁЛЫГ ХҮҮХДИЙН СУРАХ ИДЭВХ БУУРСАН НЬ хэмээн тодорхойлоод ТҮГЭЭНЭ ГЭДЭГТ ИТГЭЖ БАЙНА БАЙГАА НЬ ТОМ АМЖИЛТ ХИЧЭЭЛИЙН ХОЦРОГДОЛ АРИЛГАХАД буй боловсролын салбар дахь хямралаас ХҮНДРЭЛ ҮҮСГЭЖ БАЙНА гарах нь улс орон бүрийн тулгамдсан ТХБ-II төслийн баг, БОСМТ-тэй хамтран төсөл ТХБ-II төслийн ТЗЗҮБ-ийн гишүүд өнгөрсөн 9, 10 Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт /БМДИ/ асуудал болж байна хэрэгжүүлэгч аймаг, дүүргийн техникийн зөвлөн дугаар сард төсөл хэрэгжүүлэгч Архангай, Булган, Хэнтий, өнгөрсөн 10, 11-р сард “Хосолсон сургалтын арга зүйд зохицуулах орон нутгийн баг (ТЗЗОНБ)-ийн гишүүдтэй Орхон, Хөвсгөл, Ховд аймаг, нийслэлийн Сонгинохайрхан, дэмжлэг үзүүлэх” сургалт, судалгаа, зөвлөн туслах үйл • ТХБ төсөл өнгөрсөн 11 дүгээр сард УБ хотноо уулзалт-хэлэлцүүлэг Баянгол дүүрэг дэх тогтвортой хөгжлийн төлөөх ажиллагааг 19 аймгийн 312 сум, Багануур дүүргийн хэрэгжүүлэгч зохион байгууллаа. загвар сургуулиуд дээр тус төслийн техникийн зөвлөн нийт 500 сургуулийн 2000 гаруй багш, ажилтанд зохион сургуулиуд туршлагаа зохицуулах орон нутгийн багтай хамтран ажиллалаа. байгууллаа. Сургалтад аймгийн төвийн 158, сумын 312, түгээж, харилцан Тогтвортой хөгжлийн боловсролын үзэл баримтлал, Багууд сургуулиудын төслийн үйл явцтай танилцаж, багийн 30 сургуулийн төлөөлөл хамрагдаж, цахим, танхим суралцаж эхэллээ ТХБ-II төслийн үйл ажиллагааны талаар мэдээлэл өгөх, зөвлөн туслах, сайн туршлагыг илрүүлэх, багш, сурагч, хосолсон сургалтын арга зүйд суралцаж, сургуулийн орон нутгийн түвшинд “ТХБ-Үндэсний хөтөлбөр”- эцэг эхтэй ярилцах, аймаг, дүүргийн багийн гишүүдтэй түвшний сургагч багшаар бэлтгэгдсэн байна. • Тогтвортой хөгжил, ийн хэрэгжилтийг хэлэлцэх, цаашдын арга хэмжээний зөвлөлдөх уулзалт-хэлэлцүүлэг хийх, тогтвортой хүний эрхтэй чиглэлийг тодорхойлох, гишүүдийг идэвхжүүлэх хөгжлийн боловсролын үзэл баримтлал, агуулга, арга Энэ үеэр хичээл, сургалт зохион байгуулахад хөгжлийн бодлогоо зорилготой тус уулзалт-хэлэлцүүлэгт төслийн техникийн зүйтэй холбоотой мэдээлэл солилцох зэрэг ажлыг зохион тулгамдаж буй бэрхшээлийг багш нар дараах байдлаар уяж, төсөв хөрөнгөө зөвлөн зохицуулах үндэсний болоод орон нутгийн багийн байгууллаа. /Дэлгэрэнгүй мэдээллийг 2 дугаар нүүрнээс тодорхойлжээ. төлөвлөхийг гишүүд, аймгийн удирдлагуудын төлөөлөл нийт 114 уншина уу/ • Цахим хичээл явуулах шаардлага хангасан тоног санууллаа хүн хамрагдлаа. Тэдний 99 нь зорилтод аймаг, дүүргийн багийн гишүүд /үүнээс эрэгтэй-24, эмэгтэй-75/, 15 нь орон 2030 ОН ГЭХЭД БШУ-НЫ САЛБАР 65 САЯ төхөөрөмжгүй • Сурагч, багш нутгийн удирдлагуудын төлөөлөл байлаа. МОД ТАРИХ БОЛОМЖТОЙ • Сургуулийн интернетийн хурд хүрэлцдэггүй /ялангуяа нарынхаа сэтгэл зүйг анзаарч мэдэрч, хичээл Аймаг орон нутгийн удирдлагууд ийн ач холбогдол өгч Боловсрол, шинжлэх ухааны яам Ерөнхийлөгчийн сумын сургуулиудад/ сургалтаа төлөвлөж, оролцсон нь төслийн зүгээс үйл ажиллагааныхаа талаар санаачилсан “Тэрбум мод тарих хөдөлгөөн” ийг • Хосолсон сургалтын үед багшийн ачаалал 2 дахин удирдахыг зөвлөлөө нэгдсэн мэдээллээр хангах, цаашид хамтын ажиллагаа амжилттай хэрэгжүүлэхэд шинжлэх ухааны мэдлэг, шинэ өрнүүлэхэд чухал ач холбогдолтой болсон гэж зохион технологи, аргазүй, чадварлаг боловсон хүчин үүнтэй ихэсч, илүү цагаар ажилладаг ч цалингийн нэмэгдэлгүй ГАРЧИГ байгуулагчид үзэж байна. уялдан бий болох хууль эрхзүйн таатай орчныг бүрдүүлэх • Цахим болон танхимын хосолсон сургалтын онол арга ажилд манлайлан оролцохоо мэдэгдсэн. Тэрбум мод ДОТООД 1 Уулзалт хэлэлцүүлгийн үеэр БШУЯ-ны Бага, дунд тарих хөдөлгөөнийг ойг нөхөн сэргээх, хот суурин газрын зүй, хөтөлбөр боловсруулах мэдлэг, туршлага, арга зүй МЭДЭЭ боловсролын газрын дарга Т.Ням-Очир хэлэхдээ “Одоо ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх, газар тариалан, дэд дутагддаг БИД 2-3 сурч байгаа generation Z үеийнхний араас generation альфа • Сурагчдад эцэг эх, гэр бүлийн дэмжлэг хангалтгүй, ЗОЧИН 4 үеийнхэн сургуулийн босго алхлаа. Ийнхүү хөгжлийн цоо цахим хичээлээ судлах төхөөрөмж, интернетийн орчин ТҮНШЛЭЛ 5 шинэ үеийнхэнд generation Y буюу миллениум үеийнхэн хангалтгүй /гар утас, интернет төхөөрөмж, дата/ НЭГ СЭДВЭЭР хичээл сургалтыг удирдаж, тэднийг дараагийн үед ОРОН НУТАГ бэлдэнэ гэдэг бол ТХБ-ын үндэс суурь юм. Тэдэнд ямар Мөн хоёр жилийн хугацаанд хүүхдүүд дэлгэцийн хэт ДҮҮРЭГ тодорхойгүй байдал үлдээж өгөх гэж байгаагаа бид хамааралтай болж, сурах идэвх хүсэл сонирхол багассан, ойлгож, тодорхойгүй ирээдүй, цаг үед бэлэн байх ёстой” сурах арга барил, нийгэмшил, сэтгэл хөдлөлийн чадварын гэлээ. хоцрогдол ихээхэн үүссэн зэрэг нь хоцрогдол нөхөх, арилгахад хүндрэл үүсгэж байна. Малчин өрх, хөдөө Мөн “Сурагч, багш нарынхаа сэтгэл зүйг анзаарч сумдын эцэг эхчүүд цахимаар хичээллэж буй 7 хоногийг мэдэрч, хичээл сургалтаа төлөвлөж, удирдах ёстой. амралт гэж үзэн хүүхдүүдээ авч явах сонирхол их байдаг Сургууль дээр зөвхөн багш, нийгмийн ажилтан биш, гэжээ. сэтгэл зүйч, эмч, хоол зүйч гээд бүхэл бүтэн дэмжлэгийн баг бий болж байна” гээд зөвхөн багшид даатгадаг, Эдгээр асуудлуудыг шийдвэрлэхийн тулд БМДИ найддаг уламжлалт хандлагаа өөрчлөхийг зөвлөсөн юм. ерөнхий боловсролын сургууль, багш нарт шаардагдах дэмжлэг зохицуулалтыг тодорхойллоо. ТХБ-II төслийн үр дүнд хүүхдүүдийнхээ хүсэл сонирхол, хэрэгцээнд тулгуурлаж ажилладаг сайн сургуулийн соёл тогтоно гэж БШУЯ найдаж байна. 1

ТХБ-БИД СУРГУУЛЬ БҮР АСУУДАЛ, АРГА ЗАМАА БАГ, ХАМТ ОЛНООРОО ТОДОРХОЙЛЖ БАЙГАА НЬ ТОМ АМЖИЛТ ТХБ-II төслийг хэрэгжүүлэгч багууд төсөл хэрэгжүүлэгч 30 сургууль дээр хамтран ажиллалаа Үргэлжлэл: Сургуулиудын ТХБ-II төсөл сайн хэрэгжиж, олон үр дүнг бий СУРАГЧИД ӨВ СОЁЛЫН ӨРГӨӨНДӨӨ болгож байна гэж дүгнэлээ. /Графикаас харах/ ХИЧЭЭЛЛЭХ ДУРТАЙ Төслийн үр шимийг хүртэгчид Ховд аймгийн Мөнххайрхан сумын дунд сургуулийн хашаан доторх зургаан ханат өргөө гэр хөл хөдөлгөөнгүй өнжих нь ховор. Шууд Сурагч 29422 Учир энэ өргөөнд монгол хэл, түүх, иргэний ёс зүй, технологи, Дам Багш 1832 дуу хөгжим зэрэг хичээл орж, олон нийтийг хамарсан олон ч үйл Нөлөөт Ажилтан 776 өрнөдөг. Эсгий ширдэг, торгон хөшиг, хуучны болоод монгол Эцэг эх олон нийт 29758 ахуйн эд хэрэглэлтэй цэмцгэр гоё гэрт хүүхдүүд тухлах, тоглох, хичээллэх тун дуртай. Сая орсон монгол хэлний хичээлээр багш Сурагч 21720 нь эмээлийн тоноглол хяр, бүүрэг, ганзага, дөрөө, олом жирмийг Багш 1658 үзүүлж, үгнүүдийг таниулан тайлбарласан бол өмнөх технологийн хичээлээр урианхай ястны дээл хувцсыг танилцуулж, зүүх ороох Ажилтан 1904 оёдлын технологийг заажээ. Заримдаа монгол оньсон наадгайн Эцэг эх олон нийт 36544 технологи ч орно. Дуу хөгжмийн хичээл “Өв соёлын өргөө”нд ёстой л ардын урлагын бэсрэг тоглолт аятай өрнөдөг байна. Энэ Сурагч 20710 бол Ховд аймгийн Мөнхайрхан сумын ерөнхий боловсролын Багш 1178 сургуулийн хамт олны ТХБ-II төслийн дэмжлэгтэй байгуулсан “Өв соёлын өргөө”. Ажилтан 1975 Эцэг эх олон нийт 62634 Өргөө гэрийн модыг төслийн санхүүжилтээр авсан бол гадна бүрээс доторх эд хэрэглэлийн заримыг сургуулийн багш, эцэг Төслийн үр шим хүртэгчдийн дээрх тоо сургуулийн өөрийн эхчүүд, сурагчдынхаа хамт урлаж, заримыг нь хандиваар авчээ. үнэлгээгээр тодорхойлсон асуудлаа шийдвэрлэхэд эцэг эх, олон Мөн урианхай ястны дээл хувцас, морин хуур, саалийн матмал нийтийн оролцоо дэмжлэгийг сайн татаж, Тогтвортой хөгжлийн хувин, оньсон тоглоомнууд нь нутгийнхны, эцэг эхчүүдийн төлөөх загвар сургууль болохын төлөө хамтран ажиллаж байгааг хандив юм байна. илтгэж байна. Архангай, Булган, Хэнтий, Орхон, Хөвсгөл, Ховд Цаашид анхаарах асуудал: Ховд аймгийн Засаг даргын тамгын газрын Боловсролын аймаг, нийслэлийн 30 сургууль нь ТХБ-II төслийн Сургуулиудын төсөл харилцан адилгүй хэрэгжиж байгаа нь хэлтсийн мэргэжилтэн, ТХБ-II төслийн ОНТЗЗБ-ын гишүүн түшиц сургуулиуд бөгөөд сургууль тус бүр нийт 15 • Цар тахал, үнийн өсөлт-хөөрөгдөл, хөрөнгө санхүүгийн Д.БАТНАСАН: “Энэ бол ТХБ-II төслийн жижиг төслийг сая төгрөгийн өртөгтэй жижиг төсөл хэрэгжүүлж дутагдал, зарим аймаг, дүүргийн орон нутгийн санхүүжилт сургуульдаа хэрэгжүүлсний нэг үр дүн. Урианхай ястны хэл, байгаа юм. Төсвийн тал нь ТХБ-II төслөөс, тал нь орон хугацаандаа шийдэгдээгүй байдал соёл, зан заншлыг хамгаалах, түгээн дэлгэрүүлэх, өвлүүлэн нутгийн төсвөөс санхүүжиж байна. Сурагч, эцэг эх, • Сургуулийн удирдлагын, багийн ур чадвар, хамт олны уур уламжлуулах зорилгоор өргөөгөө барьж байгуулсан нь үр дүнгээ багш сургуулийн удирдлага багаар, бүхлээр ажиллах амьсгал, багийн мэдлэг чадвар зэргээс хамаарч байна гэж өгч байна. Ийм байдлаар ТХБ-II төслийн жижиг төслийг арга хандлагад суралцах, тогтвортой хөгжлийн төлөө үзлээ. хэрэгжүүлэгч Ховд аймгийн сургуулиуд үйл ажиллагаараа зорилго, үйл ажиллагаагаа тодорхойлж, үйлдэл хийх дамжуулан ТХБ-ын үзэл санааг орон нутгийнхаа иргэдэд хүргэх сэдэл тэмүүллийг бий болгож, улмаар тухайн орчин, *** зорилготой ажиллаж байна” гэлээ. орон нутагтаа нөлөөлж, олон нийтийг тогтвортой Бид төсөл гэхээр их хэмжээний мөнгөөр зөвхөн биет зүйлийг хөгжлийн төлөө уриалж, сэдэлжүүлдгээрээ энэ бүтээж босгодог гэж ойлгох нь бий. Тэгвэл ТХБ-II төслийн Мөнххайрхан сумын сургууль өнгөрсөн намар урлагийн төслийн үнэ цэнэ оршдог. хүрээнд 30 ерөнхий боловсролын сургуулийн хэрэгжүүлж байгаа наадмаа цахимаар хийхдээ “Өв соёлын өргөө” өө түшиглэсэн бичил төслүүд нь бага хөрөнгөөр сургууль бүхлээр ажиллах улам сонирхолтой, өгөөжтэй болгожээ. БШУЯ, БОАЖЯ, Швейцарын хөгжлийн арга хандлагыг хэрэгжүүлэх соёлыг суулгаж, улмаар тогтвортой агентлагын хамтран хэрэгжүүлж буй ТХБ- хөгжлийн боловсрол түгээж байгаагаараа онцлог юм. СУРГУУЛИЙН ТУРШЛАГЫГ СУМААРАА II төслийн үндэсний түшиц байгууллагаар Төслөөр дамжуулан сургууль бүхлээрээ, сурагч, эцэг ХЭРЭГЖҮҮЛЖ ЭХЭЛЛЭЭ Боловсролын хүрээлэн, орон нутгийн түшиц эхчүүдтэйгээ хамтарч ажиллаж байгаа нь, олж авсан мэдлэгээ байгууллагаар Байгаль орчин, мэдээлэл сургалтын төв түшиглэн шинэ бүтээл, санаа гаргаж, хүмүүсийн зан үйл, Хэнтий аймгийн Баян-Адарга сумын ерөнхий боловсролын /БОСМТ/ ТББ ажиллаж байна. хандлагыг өөрчлөхөд чиглэж байгаа нь энэ төслийн давуу тал сургууль сурагч, багш, эцэг эхчүүдийнхээ дунд судалгаа хийхэд болж байна. Чухам яаж, ямар арга хэлбэрээр юу хийж бүтээж хог хаягдлыг бууруулж, цэвэр цэмцгэр орчинд амьдрах хандлагыг Үр дүн ололт амжилт: байгааг зарим сургуулийн жишээгээр хүргэе. төлөвшүүлэхийг хүсчээ. Ингээд тус сургуулийн багш, сурагчдын Дээрх аймаг, дүүргийн нийт 30 сургууль багаараа төлөөлөл хог хаягдлаа бууруулах, ангилан ялгах, дахин ашиглах “Сургууль бүхлээрээ ажиллах арга хандлага ба өөрийн *** зэрэг зөв дадал хэвшилд суралцах, энэ чиглэлээр сумынхаа үнэлгээний арга зүй” аргачлал, загварчлалаар үнэлгээ иргэдийг уриалах, тэдэнд нөлөөлөх зорилготой “Цэвэр цэмцгэр хийж, тулгамдсан асуудлаа илрүүлж, шийдвэрлэх 122 ДУГААР СУРГУУЛЬ ХҮҮХЭД ХӨГЖЛИЙН бидний орчин” төслийг санаачилсан нь “Тогтвортой хөгжлийн хүрээнд жижиг төсөл санаачлан 2020 оны 5 сараас ИНКУБАТОР ТӨВТЭЙ БОЛЛОО боловсрол-II” төсөлд шалгарсан юм. Сургуулийнхаа дахивар хог хэрэгжүүлж эхэлсэн юм. Ингэснээр сургуулийн хаягдал хуванцар сав цуглуулж тушааж хэвшсэн ажлаа “ТХБ II” амьдралын бүхий л хүрээнд тогтвортой байдлын Нийслэлийн томоохон сургуулийн нэг, ТХБ-II төслийн түшиц төслөөр үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлж байна. зарчмуудыг интеграцчилж, СБААХ-ыг үр дүнтэй 122 дугаар сургуулийн хамт олон ТХБ-II төслийн хүрээнд “Хүүхэд хэрэгжүүлж байгаа нь томоохон ололт болж байна. хөгжлийн инкубатор” төв байгуулаад байна. Сурагч, эцэг эхчүүд, Мөн сумынхаа бүх байгууллагад хог хаягдлын хор уршгийг сургуулийн хамт олон хамтран тус төвдөө тогтвортой хөгжлийн таниулж, хогоо зөв ангилан ялгах талаар мэдээлэл хүргэж, Сургууль бүр тулгамдсан асуудлаа баг хамт төлөө олон төрлийн үйл ажиллагаа явуулахаар төлөвлөжээ. экологийн ул мөрийн судалгааг хийжээ. Сургуулийнхаа орчинд олноороо тодорхойлж, шийдвэрлэх арга зам шийдлийг Цаашид дүүргийнхээ 26 сургуулийн 60 000 гаруй хүүхдэд хог ангилан ялгах савнууд байрлуулж, ухаалаг, ногоон худалдан мөн сургуулийн баг, олон нийтийн оролцоотойгоор тогтвортой хөгжлийн төлөөх мэдлэг, үйл ажиллагаагаа түгээн авалт хийх дадал хэвшлээ сэргээсэн байна. гаргаж тавьж байгаа нь том амжилт гэж талууд дэлгэрүүлж, туршлагаасаа хуваалцана гэлээ. дүгнэлээ. Баян-Адарга сумын сургуулийн захирал Б.АНХБАЯР: Нийслэлийн Сонгинохайрхан дүүргийн ЗДТГ-ын “Сурагч, багш нар сумаа цэвэр цэмцгэр болгох ажлыг сургуулиасаа Дээрх үйл ажиллагаанд 30 сургуулийн багш боловсролын асуудал хариуцсан мэргэжилтэн Б.БАДАМХАНД: эхлэхийг санал болгож, “ТХБ-II” төслийн дэмжлэгийг хүлээсэн. удирдах ажилтан, сургуулийн төслийн багийн Хогоо бууруулахад зөв худалдан авалт, эрүүл хооллолт мөн чухал 2 төлөөлөл, аймаг орон нутгийн удирдах ажилтан 122 дугаар сургууль нь нийт 3240 гаруй хүүхэдтэй болохыг ч бүгд хүлээн зөвшөөөрсөн. Эцэст нь бид хүүхдээр гээд нийт 500 гаруй хүн оролцлоо. Сонгинохайрхан дүүргийн 34-р хорооны 9800 гаруй иргэд, эцэг эхчүүдэд хамаарал бүхий сургууль. Тус сургууль ТХБ-II төслийн жижиг төслөөр байгуулсан “Хүүхэд хөгжлийн инкубатор” төвдөө эхний ээлжинд сурагчдын хоцрогдлыг арилгах сургалт явуулахаар хөтөлбөрөө гаргалаа. Интернэтгүй, нэг утсаар ээлжилж хичээлдээ ордог зэрэг бэрхшээлээс болж зарим сурагчид хичээлээр их хоцрогдсон. Мөн сэтгэлзүйн үйлчилгээ хүргэх хэрэгцээ шаардлага ч их байна. Ийм байдлаар зорилтод бүлгийн хүүхдүүд, тэдний ар гэрийнхэнд үйлчлэх, тэгш биш байдлыг бууруулах, арилгах олон чиглэлээр тус төв ажиллана. Судалгаагаар 122 удугаар сургуулийн нийт сурагчдын 20 хувь нь зорилтод бүлэгт орж байна.

дамжуулж эцэг эх, айл өрхөд хогоо бууруулж, ангилан хаядаг ТХБ-БИД байх, дахин ашиглах, эрүүл зөв хооллох зэрэг дадал хэвшлийг тогтоохыг хүсч үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Ингэснээр Үндэсний түшиц байгууллага Баян-Адарга сумынхаа хог хаягдлыг тодорхой хэмжээгээр БОЛОВСРОЛЫН ХҮРЭЭЛЭН бууруулж байна” гэлээ. Төслийн орон нутгийн хэрэгжүүлэгч байгууллага БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ МЭДЭЭЛЭЛ СУРГАЛТЫН ТӨВ Орон нутгийн удирдлага сургуулийн энэ туршлагыг Баян- Адрага сумандаа хэрэгжүүлж, хогоо хаягдлаа бууруулах, ангилан /БОМСТ/ НҮТББ ялгах, дахин ашиглах зэргээр менежентээ өөрчилж эхэлсэн байна. Мөн тус сургуулийн автомашингүй өдрийн санаачлагыг дэмжиж, сумаараа долоо хоног бүрийн лхагва гаригийг автомашингүй өдөр болгон хэвшиж байна. Тээврийн хэрэгслээр малаа хариулж дадаад байгаа малчид энэ 2021 ОНД БИД өдөр мориороо малаа хариулж, хүүхдүүдээ сургуулиас авахдаа мориор, эсвэл явган ирж дадаж байгааг Баян-Адрага сумын иргэд • ТХБ-II төслийн “Техникийн зөвлөн ТХБ-ын үзэл санааг ерөнхий боловсролын ярилаа. Энэ бүх ажлыг сургууль бүхлээр ажиллах арга хандлагын зохицуулах үндэсний баг” гишүүдээ агуулга, арга зүйд тусгах, хэрэгжүүлэх нэг үндсэн дээр явуулж байна. /ТЗЗҮБ/ ТХБ-ын чиглэлээр цуврал нөхцөл бүрдүүлэх бөгөөд үүнийг төслийн сургалтуудад хамруулах, төлөөлсөн нэг гол үр нөлөө гэж үзэж байна. *** байгууллагадаа түгээн дэлгэрүүлэх, ТХБ‑ын ХЭВТЭЖ УНШСАН Ч БОЛНО загвар сургуулиудын үйл ажиллагаанд • ТХБ-II төслийг хэрэгжүүлэгч байгууллага Булган аймгийн “Эрдмийн Өргөө” сургууль шинэ эко номын мониторинг хийх, байгууллагадаа бичил БОМСТ нь ЕБС-ийн менежментэд сангаараа зөвхөн сандал ширээн дээр сууж ном уншдаг хэв төсөл хэрэгжүүлэх чиглэлээр тэдний “Сургууль бүхлээрээ ажиллах арга маягийг өөрчилжээ. Бас танхимаа монгол уламжлал, наадгай, чадавхийг бэхжүүлэхэд анхаарч ажиллалаа. хандлага” (СБААХ)-ыг нэвтрүүлэх нутгийнхаа ховор амьтан, ургамал байгалийн онцлог өгүүлсэн Ингэснээр тухайн байгууллагуудын үйл замаар “Тогтвортой хөгжлийн төлөөх зураг, эд зүйлсээр тохижуулсан байна. Энэ бол сургуулийн хамт ажиллагаанд ТХБ-ын үзэл санааг тусган загвар сургууль”-ийг хөгжүүлж, дэмжих олны ТХБ-II төслийн жижиг төслөөр байгуулсан хоёр танхимтай хэрэгжүүлэх улмаар үндэсний хэмжээнд хүрээнд “СБААХ ба өөрийн үнэлгээний эко номын сан. “Эко орчин –Хүүхэд хөгжил” танхимд зарим ТХБ-ыг институтчилах боломж бүрдэж арга зүй” багц гарын авлагыг салбарын хичээлээс гадна анги, хамт олон, сурагчдын клуб “Ном унших байна. эрдэмтэн судлаачдын хамт боловсруулж, челленж” зарлан, номын тэмдэглэл хөтлөх, ханын сонин гаргах, сургуулийн багийг чадавхжуулах сургалт- зохиолчдын мэндэлсэн өдрийг тэмдэглэх зэрэг үйл ажиллагааг • ТХБ-II төсөл “Тогтвортой хөгжлийн үйл ажиллагааг Багшийн мэргэжил зохион байгуулж байна. боловсролын төлөөх хамтын санаачилга, дээшлүүлэх институт, бусад мэргэжлийн түншлэл” сэдэвт үндэсний виртуал нэгдсэн байгууллагуудтай хамтран зохион “Манай сургууль СБААХ-аар тулгамдсан асуудлаа арга хэмжээг БОАЖЯ, БШУЯ, төслийн байгууллаа. Нийт 2800 гаруй хүнд хүрч тодорхойлоход олонх нь эко номын сантай болох санал гаргасан. түшиц байгууллага-Боловсролын Хүрээлэн, ажиллалаа. Энэ бүхэн нь хүүхдүүдийг номонд дурлуулж, чөлөөт цагаа төслийг орон нутагт хэрэгжүүлэгч Байгаль зөв үйлд зориулах, танин мэдэхэд тус дэм болж байгаагаас Орчны Мэдээлэл Сургалтын Төвийн нэгдсэн • Боловсролын үнэлгээний төвийн дэргэд гадна нутгийн иргэд, албан байгууллага, сургуулиудад гэр, удирдлага, манлайлал дор ТЗЗҮБ-ийн элсэлтийн ерөнхий шалгалт өгөх сурагчдад байгууллагадаа жишиг номын сан байгуулах сэдэл санааг өгсөн гишүүн байгууллагуудын оролцоотойгоор сэтгэл зүйн зөвлөгөө өгөх чатбоксын бүтээлч ажил болсон. Саяхан Бугат сумын сургуулийн баг ЮНЕСКО-той хамтран зохион байгууллаа. үйлчилгээг нээж, боловсролын сэтгэл туршлага судлаад явлаа” гэж тус сургуулийн биологийн багш Хамгийн олон буюу 108.500 гаруй зүйчдийг бэлтгэх, мэргэшүүлэх чиглэлээр Х.МӨНХЗУЛ танилцууллаа. оролцогчтой, олон талыг нэг талбарт буюу ТББ-уудтай хамтран ажиллаж, хүний нөөц, цахим ордонд уулзуулж чадсан тус чуулган ажиллах орчинг бүрдүүлэхэд анхаарч нь ТХБ‑ын үзэл санааг үндэсний хэмжээнд ажиллалаа. Төслийн зүгээс нэг сургуульд түгээн дэлгэрүүлэх, нэгдсэн ойлголттой 4-5 сая, нийт 120 гаруй сая төгрөгийн болох, салбар хоорондын хамтын хөрөнгө орууллаа. ажиллагаа, уялдааг бий болгоход чухал ач холбогдолтой үйл ажиллагаа боллоо. • Төслийн зорилтот 6 аймаг, 2 дүүргийн 30 сургуулийн хэрэгжүүлж буй жижиг • ТХБ-ын үзэл санаа, агуулгыг ерөнхий төслийн хэрэгжилтэд мониторинг–зөвлөн боловсролын сургалтын хөтөлбөрт туслах үйл ажиллагааг цахим хэлбэрээр интеграцчилах зөвлөмж боловсруулах ажлаа удаа дараа зохион байгуулахын зэрэгцээ эхэллээ. Энэ нь 2024 онд хийх сургалтын орон нутагт хамтарсан багаар ажиллалаа. хөтөлбөрийн шинэчлэлд дэмжлэг үзүүлэх, 2022 ОНД БИД “Эко орчин-хүүхэд хөгжил” танхимын үр шимийг “Эрдмийн • Дэлхий нийтийн анхаарлын төвд буй • СБААХ-ын чанарын баталгааг мэргэжлийн өргөө” лаборатори сургуулийн 100 гаруй багш, ажиллагсад, ТХБ-ын боловсролын 8 чиглэлийн 25 байгууллага, эрдэмтэн судлаачидтай 1400 гаруй суралцагч, 2 870 гаруй эцэг эх шууд хүртэж байна. дэд сэдвээр сургалтын модулийг гурван хамтран эцэслэн сайжруулж, ЕБС‑ийн Сургуулийн эко номын сан номоо худалдаж авахаас гадна багш, ялгаатай түвшинд боловсруулах, турших, менежментэд нэвтрүүлэхэд бэлэн болгох эцэг эх, сурагчид, орон нутгийн иргэд хандиваар нийт 400 гаруй сайжруулах ажлыг ТЗЗҮБ-ийн гишүүн номтой болжээ. байгууллагуудын оролцоотой хийх • ТЗЗҮБ-ийн гишүүдээр дамжуулан төлөөлсөн байгууллагуудад “Ногоон Ийнхүү Булган аймагт “Эрдмийн Өргөө” сургууль, Хишиг- • “Тогтвортой хөгжлийн боловсролын оффис”-ийн стандартыг хэрэгжүүлэхэд Өндөр, Могод сум, Хялганат тосгоны ерөнхий боловсролын төлөөх хамтын санаачилга-түншлэл” сэдэвт дэмжлэг үзүүлэх, хамтран ажиллах сургуулиуд өөрийн асуудал, хэрэгцээгээ хамт олноороо үндэсний нэгдсэн арга хэмжээг танхим тодорхойлж, өөрчлөх, шинэчлэх, бүтээх арга замаа хэлэлцэн болон цахим хосолсон хэлбэрээр зохион • Ерөнхий боловсролын сургалтын хөтөлбөрт ТХБ-II төслийн хүрээнд шийдвэрлэж байна. Тухайлбал дээрх байгуулах ТХБ-ын үзэл санаа, агуулгыг интерагцчилах сургуулиуд байгалийн ухааны туршилтын талбай, эко зуслан, зөвлөмжид үндэслэн интеграцийг хангах орон нутгийн хөгжлийн танхимыг ТХБ-ын жижиг төслөөрөө чиглэлийг дэмжих академик судалгаа хийх байгуулж, заримыг нь ашиглалтад орууллаа. ТХБ-II ТӨСЛИЙН ҮНДЭСНИЙ БАГ *** 3

ТХБ-ЗОЧИН А.ЭНХТОГТОХ “ӨМНӨХӨӨ ҮГҮЙСГЭДЭГ БУС ОЛОЛТ АМЖИЛТАА УЛАМЖИЛЖ, АВЧ ҮЛДЭХ ШИЙДЛҮҮДЭЭ ГАРГАДАГ БАЙХ НЬ ЧУХАЛ” Энэ дугаарын ТХБ-ЗОЧИН БШУЯ-ны харьяа Боловсролын хүрээлэнгийн БХСС-ийн зөвлөх, судлаач, ТХБ-2 төслийн Техникийн зөвлөн зохицуулах багын гишүүн А.ЭНХТОГТОХ. Боловсролын салбарт багш, судлаачаар 20 гаруй жил ажиллаж буй туршлагатай мэргэжилтнүүдийн нэг түүнтэй ерөнхий боловсролын анхаарал татсан зарим асуудлаар ярилцлаа. “КОВИД-19 цар тахалтай холбоотой хичээл сургууль тохиолдсон энэхүү үзэгдлийг ЮНЕСКО дан ганц сурлагын хоцрогдол бус сэтгэл санааны хямрал давхацсан “Нэгэн үеийн сүйрэл” хэмээн хааж буй боловсролын салбарт тохиолдсон үзэгдлийг тодорхойлж байна. Энэ хямралаас гарахын тулд яах ёстой вэ гэдэг бол улс орон бүрийн тулгамдсан асуудлын нэг болж байна. Манай улсын хувьд ЮНЕСКО дан ганц сурлагын хоцрогдол бус сэтгэл 2020, 2021 онд ЕБС-ийн сурагчид 56 долоон хоног зайнаас хичээллэсэн. Энэ урт хугацаанд бие даан суралцах арга барил эзэмшсэн хүүхдүүдийн санааны хямрал давхацсан “Нэгэн үеийн сүйрэл” хэмээн хувьд өөрийн эзэмших мэдлэг мэдээллээ цуглуулаад, багштайгаа эргэн дугаар ангийн сурах бичигт тусгасан байна. Хүүхдийн марталтын муруй холбогдож баталгаажуулаад явсан. Харамсалтай нь дийлэнх олонх нь бие гэж байдаг. Тийм учраас 6 дугаар ангид үзсэн хичээл дээр нь 7 дугаар тодорхойлсон. Энэ хямралаас гарах нь улс орон бүрийн даан суралцах арга барил эзэмшээгүй учраас хичээлийн хоцрогдол их байх ангид нь нэмээд ямар мэдлэг, чадвар эзэмшүүлэх вэ гэдгийг уялдуулж, нь ойлгомжтой. Тэгэхээр КОВИД-ын өмнө сурах арга барилын хоцрогдол сургалтын хөтөлбөрийг боловсруулсан онцлог ялгаа байна. тулгамдсан асуудлын нэг болж байна”. А.Энхтогтох байсан түүнд дээр удаан хугацаанд зайнаас суралцсан нь бусадтай харилцаж нийгэмшихэд, мөн бие бялдрын хөгжилд нь нөлөөлсөн болохыг Тэгэхээр бага ангийн агуулга хүнд байна гэдэг судалгааг хаанаас *** судалгааны үр дүнгүүд харуулж байна. Энэ суралцахуйн бэрхшээлээс гаргаад ирсэн гэдгийг нь би мэдэхгүй байна. Манай байгууллагын судалж хэрхэн гарах вэ гэдэг нь зөвхөн манай улсад ч биш бусад улс оронд ч мэдсэнээр хичээлийн агуулга олон улсын түвшинд байна. Гэхдээ багшлах -КОВИД-19-ын хөл хорионоос үүдэлтэйгээр олонх улс байна. хүний нөөц, сургалтын орчин зэргийг тооцон улс орнуудын сургалтын оронд хамгийн их хохирсон бүлэг нь хүүхдүүд гэж үзэж хөтөлбөрийн агуулгын хүндрэлийн түвшин ялгаатай байж болно. Харин байна. Тэдний боловсрол, хөгжлийн асуудалд ухралт Тэгэхээр бид хоёрдугаар улирлаас эхлээд хосолсон сургалтын арга хүүхдэд хэр их ачаалал болж байна вэ гэдэг маань зааж байгаа багшийн гарлаа ч гэж зарим нь дүгнэсэн. Таны хувьд хэрхэн дүгнэж барилд түлхүү анхаарах шаардлагатай болж байгаа юм. Багш ангид орсон арга туршлагаас ихээхэн хамаарна. Хүүхдэд багаж тоног төхөөрөмжтэй байна? хичээлээ зайнаас суралцах арга зүйтэй хэрхэн уялдуулах вэ, хүүхдүүд теле ажиллах чадвар эзэмшүүлэх гэж байхад багш тоногт төхөөрөмжийн хичээлээ хэрхэн үзэх, мэдэхгүй зүйл дээр нь багш хэрхэн туслах вэ, бие бүтцийг нэрлэж бичих, зурах даалгавар өгөөд байх нь тохиромжтой бус Манай улс хоёр жил гаруйн хугацаанд танхимын даан суралцахуйг хэрхэн удирдан чиглүүлэх вэ гэдэгт багш нараа сургах, байгаа биз. Хүүхдийг бие даан сурах арга барилд сургая гэвэл багш зөв сургалтыг хааж зайнаас хичээл сургалтаа явууллаа. Энэ бэлтгэх хэрэгтэй байна. Сургуулийн хичээлийн хуваарь, багшийн хичээл зөвлөн туслагч, чиглүүлэгч байх хэрэгтэй болно. Тэгэхээр багш бэлтгэх хугацаанд багш нар цахим сургалтын арга зүйд суралцах, заах төлөвлөлт, сурагчийн бие даан суралцах цагийг уялдуулсан замын тогтолцоогоо эргэж харах шаардлагатай болж байгаа. Дээр нь манай сургууль цахим технологийнхоо бэлэн байдлыг хангах зураглал тодорхой байх хэрэгтэй. Тэгж байж хүүхэд өөрийн удирдлагатай сургалтын орчин, сургуулийн дэд бүтэц олон улсын жишигт хүрсэн үү асуудал тулгарсан. Тиймээс нийт өрхийн 80 гаруй хувь нь суралцах, өөрийн хөгжил, төлөвшилд анхаарах цаг гаргах, тэдэнд хөгжих гэвэл үгүй. Мөн хамран сургах тойрог гэдэг зүйлээ барихгүй байгаатай телевизтэй гэсэн 2018 оны судалгаанд үндэслэн хамгийн боломжийг бий болгоно. холбоотойгоор нийслэлийн төвийн сургуулиудын ачаалал хэрээс хэтэрсэн түрүүнд теле хичээл орох шийдэлд хүрсэн. Энэ бол түр гэдгийг хүн бүр анзаарч байгаа. 25 хүүхэдтэй ажиллах ёстой багш 50 зуурын арга хэмжээ. Хөл хорио удаан хугацаанд үргэлжилсэн -Судалгааны үр дүнгээр хүүхдийн сурлагын хоцрогдол ямар байсан хүүхэдтэй ажиллахаар яах вэ. Дунд сургуулиудад зэрэглэл бий болчхоод тул багш нар зайнаас сурагчидтайгаа холбогдож хичээллэх, бол? байгаа нь ачаалал хэрээс хэтрэх нэг шалтгаан болоод байна. цахим сургалтыг хөгжүүлэх хэрэгцээ бий болж байна. Энэ хичээлийн жилээс 5:9 гэсэн зарчмаар танхим, цахим Боловсролын үнэлгээний төвөөс хийсэн оношлох үнэлгээгээр ямар ДУНД СУРГУУЛИУДАД ЗЭРЭГЛЭЛ хосолсон байдлаар хичээл сургуулийн үйл ажиллагааг хичээлээр агуулгын хэр хоцрогдолтой байгаа талаар эхний үр дүн гарсан БИЙ БОЛЧИХООД БАЙГАА НЬ явууллаа. Цахимаар орж байгаа хичээлийг үр дүнтэй болгох, байна. Ялангуяа танхимын хичээл ороогүй үеийн хоцрогдол их байгаа нь АЧААЛАЛ ХЭРЭЭС ХЭТРЭХ багш ярих биш теле хичээлийг үзэж мэдлэг ойлголт авах, бие тодорхой харагдсан. Агуулгын энэ хоцрогдлыг арилгах тал дээр багш нар ШАЛТГААН БОЛООД БАЙНА даан дасгал даалгавар гүйцэтгэхэд дэмжлэг үзүүлэх хосолсон анхаарах хэрэгтэй. сургалтын аргаар зайн ба танхимыг сургалтыг тасралтгүй -Аль ч салбарт шийдвэр гаргахдаа шинжлэх ухаанч судалгаа үргэлжлүүлэх чиглэл өгсөн. -1990-ээд оны нийгмийн шилжилтийн үед сургууль завсардалт маш нотолгоог луужин болгодог, болгох ч ёстой байх. Боловсролын салбарт их байсныг санаж байна. Хүүхэд хэд хоног хичээлдээ явахгүй байхад л энэ судалгаа шинжилгээг хийж таниулах үүрэгтэй ямар байгууллагууд Ер нь зөвхөн КОВИД, халдварт өвчин гэлтгүй бусад сонирхол нь эрс буурдаг, эцэг эхчүүд ч сүүлдээ эвлэрдэг юм шиг надад байна? шалтгаанаар танхимаар хичээллэх боломжгүй болсон анзаарагдсан. Тийм эрсдэл үүсээгүй байгаа даа? нөхцөлд зайн сургалт явуулах бэлтгэл, бэлэн байдлыг Манай БШУЯ-ны харьяа Боловсролын хүрээлэн, Багшийн мэргэжил хангасан байх ёстой. Гэвч бодит байдал дээр бүх сургууль 6-14 насныхны болон эрэгтэй хүүхдийн сургууль завсардалт нэмэгдэх дээшлүүлэх институт, Боловсролын үнэлгээний төв гэсэн гурван интернет холболттой, багш бүр зайн сургалтын технологийг хандлагатай боллоо. 2017-2018 оны хичээлийн жилд 682 хүүхэд сургууль мэргэжлийн байгууллага ажиллаж байна. Боловсролын хүрээлэн эзэмшсэн үү гэвэл үгүй. завсардсан байсан. Үүнээс 75.4 хувь нь огт сургуульд ороогүй байхад 24.6 боловсролын чиг хандлага, сургалтын хөтөлбөрийн үзэл баримтлал, хувь нь сургуульд ороод завсардсан гэсэн судалгааны дүн байсан. 2021- сургалтын хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг судлах зэрэг чиг үүрэгтэй. Танхимын хичээл 40 минутаар ордог бол цахим 2022 оны хичээлийн жилд хийсэн судалгаанаас харахад өмнөх хичээлийн Тодруулбал, өмнө хэрэгжүүлсэн сургалтын хөтөлбөрийн хэрэгжилт, хичээл 20 минутаар орж байна. Энэ нь багш, сурагчийн жилээс хойш сургуультайгаа эргэн холбогдоогүй 1794 сурагч, 1-р ангид үр дүн, нийгмийн эрэлт, суралцагчийн хэрэгцээ юу байна вэ гэдгийг ачааллыг тооцсон шинжлэх ухааны үндэслэлтэй хугацаа элсэн суралцаагүй 137 сурагч байна. Үүний 72% нь эрэгтэй, 28% нь илрүүлэх судалгаа хийнэ. Цаашлаад дээрх хэрэгцээ шаардлагуудад юм. Судлаачдын хийсэн судалгаагаар цахим контентыг эмэгтэй сурагч байна. нийцсэн сургалтын хөтөлбөрийг боловсруулах үндэслэлийг гаргана. Мөн анхааралтай үзэх хугацаа нь 6-12 минутад 50-100 хувь сургууль дээр сургалтын хөтөлбөр хэрхэн хэрэгжиж байгааг судалж үздэг. төвлөрч оролцоо өндөр байдаг гэсэн дүн байдаг. Түүнээс -Сургууль завсардаж болзошгүй эдгээр хүүхэдтэй хэрхэн ажиллах хойш анхаарал суларч эхэлдэг байна. Тийм учраас цахим вэ? Бас нас нь болсон ч сургуульд оруулаагүй тохиолдлууд хэр байгаа Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт судалгаанд үндэслэн хичээлийн хугацааг аль болох бага байх зохицуулалтыг бол? багшийг давтан бэлтгэх үүрэгтэй. хийсэн. Сургуулиуд багш нарынхаа ачааллыг бууруулах арга хэмжээнүүд авч байгаа. Тухайлбал, нэг багш 6 дугаар Намар хичээлийн шинэ жил эхлэхэд сургуулиудад үүрэг чиглэл өгсөн. Боловсролын үнэлгээний төвийн тухайд сургалтын хөтөлбөр ангийн 3 бүлэгт хичээл ордог байлаа гэхэд тухайн гурван Сургууль завсардаж болзошгүй хүүхдүүдийн ар гэрийг судалж, очиж хэрэгжүүлснээр хүүхдэд ямар ахиц дэвшил бий болов гэдгийг тандан бүлгээ нэгтгээд цахим хичээлээ орох боломжоор нь хангах, уулзах сургуульд нь эргэн хамруулах талаар орон нутаг, сургуулийн судлах үүрэгтэй. Шинэ сургалтын хөтөлбөр хэрэгжсэнээр хүүхдүүдэд ижил мэргэжлийн багш нарыг ээлжилж оруулах гэх мэт удирдлага, багш нар анхаарч ажиллах шаардлага гарч байна. Малчин ямар ахиц дэвшил гарч, ямар үзүүлэлтүүд буурч байгааг судалдаг. зохицуулалтуудыг хийсэн байна. Бусад улс орнууд ч гэсэн өрхийн хүүхдийг 6 аль эсвэл 7 настай сургуульд оруулж болно. Тиймээс Энэ гурван байгууллагаас гаргаж байгаа судалгаа мэдээлэлд үндэслэн бүх сургууль, багш нар нэг загвараар хосолсон сургалтыг зарим малчид хүүхдээ 7 настай оруулна гээд гэрт нь өнжөөх тохиолдол өнөөдөр хэрэгжиж байгаа сургалтын хөтөлбөрийг үнэлж, шинэ явуулах ёстой гэсэн шаардлагыг тавихгүй байна. бий. сургалтын хөтөлбөрийг боловсруулах үндэслэл, чиглэл тодорхой болно гэсэн үг. Боловсрол өөрөө судалгаа нотолгоонд суурилсан Техник технологийн хувьд хөрөнгө мөнгө шаардсан ЕРӨНХИЙ БОЛОВСРОЛЫН байдлаар хөгжинө гэхээр мэргэжлийн институтийнхээ үгийг сонсдог, хүндрэлтэй зүйлүүд бий. Тухайлбал, 2014 онд багш нарт өгч ХИЧЭЭЛИЙН АГУУЛГА ОЛОН тухайн байгууллагуудын судалгааны үр дүнг хэлэлцдэг, алдаа оноогоо байсан компьютер нь өнөөдөр шаардлага хангахгүй болсон. дүгнэдэг, өмнөхөө үгүйсгэдэг бус ололт амжилтаа уламжилж, авч үлдэх Гэхдээ үүнээс түрүүлээд арга барилын хувьд суралцах УЛСЫН ТҮВШИНД БАЙНА шийдлүүдээ гаргадаг байх нь чухал юм. Өнөөдөр яг ийм судалгаа зүйлүүд багш, сургуулийн удирдлагуудад байна. тооцоог хийж байгаа эрдэмтэн судлаачид маань хэд байгаа билээ, ур -Урлаг, спортын гээд сонирхолтой дугуйлан секцүүд сургуулиуд дээр чадвар нь ямар байгаа билээ гээд хүний нөөцийн хувьд дутагдалтай -Нөгөө талд хүүхдүүд цахим хичээлээ хүлээж авах ажилладаг байсан. Цар тахлын нөхцөл байдлаас болж энэ боломж гэдгийг хэлэх нь зүйтэй байх. техникийн нөхцөл тэгш бус байгаа нь ажиглагдсан. хаагдсан. Цаашид яах вэ? Ялангуяа хөдөө малчдын хүүхдүүд цахим хичээлээс хоцрох СУРГУУЛЬ ТХБ-ЫГ ТҮГЭЭН тохиолдол их гарсныг багш нар хэлж байсан. Хүүхдийн авьяасыг нээн хөгжүүлэх нэмэлт сургалт дугуйлангийн ДЭЛГЭРҮҮЛЭХ ТӨВ БАЙХ ЁСТОЙ үйл ажиллагаа хязгаарлагдсан. Цаашид КОВИД-19-ийн нөхцөл байдал Тийм учраас цахимаар хичээл үзэх боломжгүй хэрхэн үргэлжлэхээс л хамаарах байх. Ер нь боловсролын тогтолцоонд -Тогтвортой хөгжил, тогтвортой хөгжлийн боловсролыг олгох нэг хүүхдүүдэд танхимаар хичээлдээ явах, сургуулийн нөөц чөлөөт сонголтын хөтөлбөрүүд байх шаардлагатай болчихоод байгаа үр дүнтэй суваг нь сургууль гэж харж байна. Чухам яаж, ямар арга боломжийг ашиглуулах чиглэл өгсөн. Бүгд нэг загвараар юм. Тухайлбал, танхимаар судлах хичээлүүд, хүүхдүүдийн зайлшгүй хэлбэрийг ашиглаж байна вэ? хичээл сургалтын үйл ажиллагаа явуулах боломжгүй учраас мэдэх шаардлагатай глобал сэдвүүд, хөгжүүлэх ур чадваруудыг тусгасан сургууль бүр тохирсон загвараа сонгон авч ашиглах хэрэгтэй. байж болно. Тийм сэдвүүдийг хичээл сургалтын агуулгад яаж оруулах Сургууль ТХБ-ыг түгээн дэлгэрүүлэх төв байх ёстой. Дэлхийн 2021 оны намар багш нарын онлайн сургалт хийж, хосолсон вэ, дээрээс нь хүүхэд хөгжүүлэх чөлөөт сонголтын хөтөлбөрүүдийг улс орнууд ТХБ-ыг сургалтын хөтөлбөрийн агуулга, арга зүйд тусган сургалтын долоон загварыг танилцуулсан. 2021-2022 оны сургуулиуд хэрхэн хэрэгжүүлэх вэ? Тэр бол зайлшгүй байх ёстой. хэрэгжүүлж байна. Түүнийг түгээн дэлгэрүүлэх төв бол сургууль байх хичээлийн жилийн эхний улиралд сургуулиуд 5:9 зарчмаар гэдэгтэй санал нэг байна. хичээллэх явцдаа өөрийн сургуулийн онцлогт тохирох -Сурах бичиг, сургалтын арга барил, хөтөлбөр гэхчлэн ерөнхий хосолсон сургалтын загварыг сонгож хэрэгжүүлсэн, үр дүнг боловсролын салбарыг тал талаас нь шүүмжлэх нь их. Таны хувьд -ТХБ өөрөө ямар иргэнийг, ямар нийгмийг, ямар дэлхийг бүтээхэд эхнээс нь харж байгаа байх. ерөнхий боловсролын салбарт цаг алдалгүй шийдвэрлэх шаардлагатай чиглэж байна? ямар асуудал байна гэж үзэж байна? ЭРЭГТЭЙ ХҮҮХДИЙН Бид бүгд “дэлхий” гэдэг нэг гэрт амьдарч байгаа. Тэгэхээр гэр СУРГУУЛЬ ЗАВСАРДАЛТ -Багшийн заах арга зүй дээр маш их анхаарах шаардлагатай байна. орноо арчлах, эмх цэгцтэй, арвич хямгач, цэвэр цэмцгэр амьдрах нь гэр НЭМЭГДЭХ ХАНДЛАГАТАЙ Олон жил ярьж байгаа ч багш төвтэй сургалтын арга барил хэвээрээ л бүлийн гишүүдийн үүрэг байдагтай адил дэлхийн хүн төрөлхтөн бүр байгаа. Боловсролын хүрээлэнгийн судалгаагаар нийт багш нарын 70 байгаль дэлхийгээ хайрлах, хүн төрөлхтөний сайн сайхны төлөө үүрэг БАЙНА орчим хувь нь уламжлалт багш төвтэй арга барилаар ээлжит хичээлээ хариуцлагаа ухамсарлан, эдийн засгийн хувьд хэмнэлттэй амьдрахыг зааж байгаа нь гарсан байдаг. Үүнийг өөрчлөхгүйгээр дараагийн чухалчлах хэрэгтэй байгаа тул хүүхэд залуучуудад бага наснаас нь ТХБ- -Мэдлэгийг бол нөхөж олгож болно. Харин төлөвшлийг сургалтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх боломж нөхцөл харагдахгүй байна. ыг хичээл, сургалтын үйл ажиллагаагаар эзэмшүүлэх нь чухал гэж бодож нөхөх боломжгүй гэж санаа зовох эцэг эх цөөнгүй байна. Мөн технологийн дэвшлийг сургалтад ашиглах тал дээр багш, сурагчид байна. суралцах шаардлагатай болсон. КОВИД-19 цар тахлын нөлөөгөөр зайн КОВИД-19 цар тахалтай холбоотойгоор хичээл сургалтад тодорхой ахиц дэвшил гарсан ч цаашид улам сайжруулах, -Баярлалаа. сургалтын үйл ажиллагааг хааж байгаа боловсролын салбарт сургууль, багш нарыг тоног төхөөрөмжөөр хангах гээд хойшлуулшгүй 4 асуудал олон. Бид энэ мэт асуудлуудаа шийдэж байж, дараагийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх тухай ярихгүй бол амжилтад хүрэхгүй. -Бага ангийн хүүхдүүдийн хичээлийн ачаалал их байна гэж зарим эцэг эхчүүд, судлаач үздэг. Гэтэл зарим хувийн сургуулиудын даалгавар, хичээл улсын сургуулиудынхаас ч их, хүнд байх нь ажиглагдах юм. Манай улсын бага ангийн сурах бичгийн агуулгыг Япон улсын сурах бичгийн агуулгатай харьцуулан судалж үзлээ. Манай улсын хичээлийн агуулга, хөтөлбөрийн хүндрэл, ачаалал бага байна. Жишээлбэл, Япон улсын 6 дугаар ангийн сурах бичигт байгаа хоол боловсруулах эрхтний тогтолцоо гэсэн нэг нэгж хичээлийн агуулгыг манай улсын 6, 7, 8, 9

ЯРИЛЦЪЯ ТХБ-ТҮНШЛЭЛ ТХБ-II төслийн Техникийн зөвлөн Л.БОЛОРТУНГАЛАГ: НАСАН ТУРШИЙН зохицуулах үндэсний багийн гишүүн- БОЛОВСРОЛД НАСНЫ ХЯЗГААР ГЭЖ ҮГҮЙ НАСАН ТУРШИЙН БОЛОВСРОЛЫН ҮНДЭСНИЙ ТӨВ МЭДЭЭЛЖ БАЙНА. Иргэд, олон нийтэд тогтвортой хөгжлийг боловсролоор дамжуулан хүргэх нь илүү ач холбогдолтой. БИДНИЙ ТУХАЙ МАЛЧДЫН НИЙГМИЙН ХАМГААЛЛЫГ ӨРГӨЖҮҮЛЭХ ДЭД ХӨТӨЛБӨР ХЭРЭГЖҮҮЛЖ ЭХЭЛЛЭЭ Монгол улсын төрөөс иргэдийнхээ насан туршид сурч хөгжих Насан туршийн боловсролын үндэсний төвийн захирал хэрэгцээг албан болон албан бус боловсролын нэгдлийг боловсронгуй Л.Болортунгалагтай ярилцлаа. болгох замаар хангана гэж үзээд Боловсролын тухай хуулинд “Монгол Улсын боловсролын тогтолцоо нь албан ба албан бус боловсролын Насан туршийн боловсролын үндэсний төв /НТБҮТ/ малчин иргэдийн -Насан туршийн боловсрол гэж юуг хэлэхээс яриагаа нэгдэл байна”, “Иргэн нь боловсролыг албан болон албан бус сургалтаар бэлгийн болон нөхөн үржихүйн эрүүл мэнд, жендэр, харилцааны ур эхлэх үү? эзэмшиж болно” гэж хуульчлан заасан байдаг. чадвар, нийгмийн даатгалын ач холбогдлын талаарх ойлголт, мэдлэгийг нэмэгдүүлэх, тэдний амьдрах ухааны чадварыг дэмжих, малчдын Дэлхий нийтийн боловсролын чиг хандлагаар насан Албан бус хэлбэрээр эзэмших насан туршийн тасралтгүй боловсрол хоршооны засаглалыг бэхжүүлэхэд чиглэсэн “Малчдын амьдрах ухааны туршийн боловсрол гэж албан болон албан бус боловсрол, нь боловсрол эзэмших иргэний эрхийн салшгүй хэсэг бөгөөд нийгэм- чадварыг дэмжих, нийгмийн хамгааллыг өргөжүүлэх дэд хөтөлбөр”-ийг амьдралаас суралцахуйг багтаан томьёолж байна. Энгийнээр соёлын тэгш бус байдлаас үүдэлтэй хүн бүрийн ялгаатай хэрэгцээг ОУ-ын хөдөлмөрийн байгууллага, НҮБ-ын ХАС-тай хамтран хэрэгжүүлж тайлбарлавал хүн эхийн урагт бүрэлдэхээс эхлэн насан хангах, мэдлэгт суурилсан нийгмийг цогцлоон байгуулах үйл ажиллагаа, байна. хутгийг олох хүртэлх бүхий л хугацаандаа хөгжиж, боловсорч цаашлаад хүмүүс хэрэгцээт мэдлэг, чадвар, хандлагын үнэт зүйлсийг байдаг. Манай улсын хувьд иргэд 3 наснаас буюу сургуулийн эзэмших, өөрийн бололцоонд тулгуурлан амьдралаа зөв авч явах, Хөтөлбөрийн хүрээнд малчдын амьдрах ухааны чадварыг дээшлүүлэх, өмнөх боловсрол, ерөнхий боловсрол, мэргэжлийн болон амьдралын чанараа дээшлүүлэх гол хэрэгсэл юм. өрхийн үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх, малчдын нийгмийн даатгалын ач тус дээд боловсрол, магистр, докторын зэрэг хамгаалах гээд болон хоршооны тухай мэдлэг ойлголтод дэмжлэг үзүүлэх сургалтыг албан боловсролд ойролцоогоор 30 нас хүртэл суралцаж Эрхэм зорилго: Хүн төрсөн цагаасаа эхлэн насан хутгийг олох хүртлээ Хэнтий аймагт зохион байгуулж, арга зүйн зөвлөмж боловсрууллаа. байна.Тэгвэл хүн 100 хүртэл насална гэвэл үлдсэн 70 жилд амар тайван, эрүүл энх, нэр төртэй амьдрах орчинг бүрдүүлэх насан суралцах, хөгжих асуудал яригдана. туршдаа тасралтгүй боловсрох боломжийг бүрдүүлэх. Энэ тухай НТБҮТ-ийн хэлтсийн дарга С.Амарсайхан ярихдаа “Малчдын эрүүл мэнд, боловсролд хөрөнгө оруулснаар залуучуудын Дэлхий нийтийн хөгжлийн чиг хандлага ч хүний Үйл ажиллагаа: нийгмийн оролцоо, сайн сайхан байдлыг хангаж, нөөц бололцоогоо хөгжил, насан туршид суралцахуйд чиглэж, амьдралаас • Үндэсний хэмжээнд хэрэгжүүлэх насан туршийн боловсролын бүрэн дайчлахад нь туслаад зогсохгүй нийгмийн эрүүл мэнд, жендэрийн суралцах, тасралтгүй хөгжих үйл явцыг хүлээн зөвшөөрч тэгш байдлыг сайжруулахад чухал ач холбогдолтой. Энэ цаг үед малчин баталгаажуулахыг чухалчлан үзэж байна. бодлого боловсруулахад БШУЯ-ыг мэдээллээр хангах, иргэн санхүүгийн хувьд биеэ даасан, өрхийн орлогоо нэмэгдүүлсэн • Улсын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж буй аймаг, сум, дүүргийн хамтран хоршиж ажиллахын ач холбогдлыг ойлгосон иргэн байхад нь Манай улс үүнд анхаарлаа хандуулж Монгол Улсын урт дэмжлэг үзүүлэх, тэдний нийгмийн даатгалд хамрагдалтын хувь хэмжээг хугацааны хөгжлийн хөтөлбөр “Алсын хараа 2050”-даа Насан туршийн боловсролын төв, нэгжийг арга зүй, удирдлагаар нэмэгдүүлэх зорилгоор бид хамтран ажиллаж байна” гэлээ. Хүний хөгжлийг үндсэн тулгуур гэж тодорхойлсон. хангах, • Насан туршийн боловсролын салбарын багш, боловсон хүчнийг Мөн эрүүл мэнд, бэлгийн цогц боловсрол олгох жендэрт суурилсан -Насан туршийн боловсролд хүн бүр хамрагдах боломж мэргэшүүлэх, ур чадвар дээшлүүлэх сургалтыг зохион байгуулах, хүчирхийллийг таслан зогсоох, нөхөн үржихүй, харилцааны ур бий юу? • Иргэдийн сурах хэрэгцээний судалгаа хийх, чадваруудыг хөгжүүлэх чиглэлийн сургалтыг зарим аймгийн малчны • Иргэдэд зориулсан танхимын, танхимын бус, бие даан сурах, зайнаас хотонд зохион байгууллаа. Хувьсан өөрчлөгдөж буй мэдээллийн технологийн болон онлайн сургалтад хэрэглэх ном, сурах бичиг, сургалтын хурдацтай, хөгжлийн эрин үед иргэд тухайн нийгмийн материал, хөтөлбөр боловсруулах, МАЛЧДЫН АМЬДРАХ УХААНЫ ЧАДВАРЫГ хөгжлөөс хоцрохгүйн тулд, амьдралын чанараа • Зайны сургалтын хэвлэмэл, цахим, аудио, видео материал бэлтгэх, ДЭЭШЛҮҮЛЭХ “ҮНДЭСНИЙ СУРГАГЧ БАГШ” дээшлүүлэхийн тулд нийгмийн орчинд идэвхтэй хэвлэх, оролцох, ажлын шинэ шинэ боломжуудыг ашиглах, • Хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл, интернэт орчинд зориулагдсан материал НАРЫГ БЭЛТГЭЖ БАЙНА мэдлэг, чадвараа хөгжүүлэх, суралцах шаардлага байнга боловсруулах үүсч байгаа. КОВИД-19 цар тахлын энэ үед бид өчнөөн “Малчдын амьдрах ухааны чадварыг дэмжих, нийгмийн хамгааллыг сорилтуудтай тулгарлаа. Наад зах нь үсчинд орохгүйгээр Салбар дундын хамтын ажиллагаа: өргөжүүлэх дэд хөтөлбөр”-ийн хүрээнд Олон улсын хөдөлмөрийн гэр бүлийнхнийхээ үсийг засч сурах хэрэгтэй боллоо. Мөн БОАЖЯ, НХХЯ, ЭМЯ, БХЯ, ХЗЯ, Сангийн яам, Монголбанк төрийн байгууллагатай үндэсний сургагч багш нарыг бэлтгэхэд дэмжлэг үзүүлэх бүх үйл ажиллагаа цахимаар явагдах болсноор бид мэдээлэл зарим байгууллагатай үндэсний хөтөлбөр боловсруулах, төсөл хөтөлбөр сургалтыг Улаанбаатар хотод энэ сард зохион байгууллаа. Сургалтад технологи, дижитал ур чадвараа сайжруулах хэрэгцээ улам хэрэгжүүлэх, сургалт зохион байгуулах, гарын авлага боловсруулах хамрагдсан багш нарт “Үндэсний сургагч багш” гэрчилгээ гардуулав. нэмэгдэж байгааг мэдэрлээ. Яг ийм байдлаар насан туршид зэргээр хамтран ажиллаж байна. суралцахуйн үйл ажиллагаа нь бүх хүн амд хамааралтай “Залуучуудын хөгжлийн үндэсний хөтөлбөр”-т малчин залууст аж бөгөөд аль нэг зорилтот бүлгээр хязгаарлагдахгүй. Гадаад хамтын ажиллагаа: НҮБ-ын төрөлжсөн байгууллага болох ахуй эрхлэх, мал маллах уламжлалт арга барил эзэмшүүлэх, амьжиргааг ЮНЕСКО, ЮНИСЕФ, Хүн амын сан, Японы Хүүхдийг Ивээх сан, дээшлүүлэхэд чиглэсэн мэдлэг, чадвар, чадамжийг хөгжүүлэх, насан Иргэдэд насан туршийн боловсролын төвүүд нээлттэй, ЖАЙКА, Швейцарын хөгжлийн агентлаг, Германы хамтын ажиллагааны туршийн боловсролын үйл ажиллагааны чанар, хүртээмжийг сайжруулах боломжтой. нийгэмлэг зэрэг олон улсын байгууллагатай хамтран ажиллаж тодорхой гэж заасан байдаг. Өнөөдөр малчин залуусын эрүүл мэнд, сайн сайхан үр дүнд хүрсээр байна. амьдрах чадавхыг дээд зэргээр дэмжихийн тулд нийгмийн зүгээс малчдад Хамгийн гол нь иргэд суралцахуйд суралцах буюу хийх оюуны хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх нь туйлын чухал болоод тасралтгүй суралцах сэдэл тэмүүлэл, эрмэлзэлтэй байж, НАСАН ТУРШИЙН БОЛОВСРОЛЫН байгааг НТБҮТ-ийн удирдлагууд мэдэгдэж байсан юм. өөрийн хэрэгцээ, нөхцөл байдлыг ухаарсан байх нь чухал. 355 ТӨВ АЖИЛЛАЖ БАЙНА Бас нэг чухал нь амьдралаас суралцахуй. Хүн өдөр тутмын Манай улс 300 мянга гаруй малчинтай. Тэд улсын нийт ажиллах амьдралаасаа гэр бүлдээ, хамт олондоо, ажлын байрандаа ч 2021 оны байдлаар улсын хэмжээнд насан туршийн боловсролын 355 хүчний 30 хувийг бүрдүүлж байна. суралцаад явж байдаг. төв үйл ажиллагаа явуулж байгаагаас 29 төв бие даасан хэлбэрээр, 326 төв орон нутагт ерөнхий боловсролын сургууль эсвэл сумын Засаг даргын НҮБ-ын төрөлжсөн байгууллагуудтай хамтарсан “Малчдын нийгмийн Хүн өөрийн туулсан амьдралаас суралцах нь илүү үр тамгын газрын харьяанд ажиллаж байна. Насан туршийн боловсролын хамгааллыг өргөжүүлж, цочролд хариу үзүүлэх бэлэн байдлыг нэмэгдүүлэх нь” дүнтэй арга болохыг дэлхий нийт онцлох болсон. Монгол салбарт нийт 683 боловсон хүчин ажиллаж байгаагийн 525 нь насан төсөл Завхан аймагт хэрэгжиж байна. Улсын насан туршийн боловсролын бодлого эрх зүй, туршийн боловсролын багш байна. санхүүжилтын хувьд дэлхийн жишигт хүрч чадахгүй байгаа ч тогтвортой хөгжлийн зорилтын хүрээнд боловсролын чанарыг сайжруулах, тэгш боломж олгох, харилцан уялдаатай хамтын ажиллагааг хэрэгжүүлэх, иргэн бүрт хүрч үйлчлэх хэрэгцээ шаардлагыг харгалзсан өргөн хүрээтэй оролцоог идэвхжүүлэхийг зорьж байна. Боловсролын хуулинд насан туршдаа суралцахуйн асуудлыг цогцоор нь тусгана. Мөн насан туршдаа суралцахуйн стратеги, хөтөлбөртэй болвол бид насан туршдаа суралцах боломжоор хангагдаж, хэн ч, хэзээ ч, хаанаас ч суралцах боломж бүрдэх юм. -Тогтвортой хөгжлийн боловсролын зорилттой насан 5 туршийн боловсрол хэрхэн уялддаг вэ? -Иргэд, олон нийтэд тогтвортой хөгжлийг боловсролоор дамжуулан хүргэх нь илүү ач холбогдолтой бөгөөд Тогтвортой хөгжлийн боловсрол нь насан туршийн боловсролын бүхий л хэлбэрүүдэд хэрэгжиж байдаг. “Тогтвортой хөгжил 2030”-н уриалга бол “Хэнийг ч ардаа үлдээхгүй, хамтдаа хөгжих” мөн “иргэн бүрийн оролцоо чухал” -г онцолж байгаа. Иргэн бүр тогтвортой хөгжлийн талаар тодорхой ойлголттой байж гэмээнэ хувь хүн, гэр бүл, улс орон хөгжинө. Насан туршийн боловсролын төвүүдээр дамжуулан Монгол Улсын нийт иргэдэд, олон нийтэд насан туршдаа суралцахуй болон Тогтвортой хөгжлийн боловсролыг эзэмшүүлэхэд удирдлага, арга зүй, менежментээр ханган ажиллаж байна. Монгол Улсад БШУЯ, БОАЖЯ, Швейцарын хөгжлийн агентлагын хамтран хэрэгжүүлж байгаа Тогтвортой хөгжлийн боловсрол-II төсөлд Боловсролын хүрээлэн, Насан туршийн боловсролын үндэсний төв, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар, Монгол улсын боловсролын их сургууль зэрэг 11 байгууллага техникийн зөвлөн туслах баг болон хамтран ажиллаж байна. Энэхүү төслийн хүрээнд өнгөрсөн 5-р сард “Тогтвортой хөгжлийн боловсролын төлөөх хамтын санаачилга, түншлэл“ нэгдсэн виртуал хамгийн олон оролцогчтой том чуулганыг үндэсний хэмжээнд цахимаар зохион байгуулсан. Үр дүн ч маш өндөр байсан. Баярлалаа.

ТХБ-ТҮНШЛЭЛ мэдээлэл олж авах боломжоор хангагдах, улмаар нийгэмд Манай төв нь олон улсын байгууллага, төсөл хөтөлбөрүүдийн үе тэнгийнхэнтэйгээ хөл нийлүүлэн алхах боломж олгох нь хамтын ажиллагааны хүрээнд өнөөдрийг хүртэлх хугацаанд 20 ТХБ-II төслийн Техникийн зөвлөн урамших, бахархах сэдэл төрүүлэх сайн талтай. гаруй төсөл хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлээд байна. зохицуулах багийн гишүүн-ЦЭНГЭГ УСНЫ “Танд хүргэх бидний үг” төслийг Ерөнхий боловсролын Бидний хийж хэрэгжүүлсэн ажлаас: НӨӨЦ, БАЙГАЛЬ ХАМГААЛАХ ТӨВ сургуулийн сурагчид, тэр дундаа хөгжлийн бэрхшээлтэй • Улсын хэмжээнд байгаль хамгаалах үйлсэд хүүхэд залуусын МЭДЭЭЛЖ БАЙНА сурагчдын дуу хоолойг нийгэмд хүргэх, тэдний “Агаар, орчны бохирдол”-ын мэдлэг мэдээллийг нэмэгдүүлэх зорилготойгоор оролцоог нэмэгдүүлэх, байгаль хамгаалах үйл ажиллагаанд МЭДЭЭ дунд ангийн сурагчдын дунд “Агаарын бохирдол” гар зургийн татан оролцуулах зорилго бүхий “Ногоон паспорт” аяныг уралдаан, ахлах ангийн сурагчдын дунд “Агаарын бохирдлын 2018 оноос эхэлж 150,000 гаруй сурагчийг хамруулан АВТОБУСТАЙ ҮЗЭСГЭЛЭН, СУРГАЛТ АГААР өнгө-Бидний амьдралд\" сэдэвт гэрэл зургийн уралдааныг тус байгаль орчноо хайрлан хамгаалах зөв дадал, зөв хандлагыг ОРЧНЫ БОХИРДЛЫГ ТАНИУЛЛАА бүр зохион байгуулсан. Уралдаанд хөгжлийн бэрхшээлтэй төлөвшүүлэхэд уриалсан 40 гаруй үйл ажиллагааг зохион сурагчдаас 61 бүтээл ирснээс: байгуулжээ. Цэнгэг усны нөөц, байгаль хамгаалах төвийн • “Ногоон паспорт-Ногоон төгөл” аяныг 21 аймаг, 9 дүүрэгт сургагч багш нар энэ оны 9, 10-р сард “Aгаар орчны амжилттай зохион байгуулж 15,000 мянга орчим мод бут бохирдол хүүхдэд” сэдэвт автобустай үзэсгэлэн, тарьсан байна. Цаашид мод тарих, мод үржүүлэх үйл сургалтыг Баянхонгор, Говь-Алтай, Өмнөговь аймаг, ажиллагааг эрчимжүүлэн “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөнд нийслэлийн Баянзүрх, Сонгинохайрхан дүүргийн нэгдэхээр ажиллаж байна. 2055 сурагчдын дунд зохион байгууллаа. Цэнгэг усны нөөц, байгаль хамгаалах төв нь шинжлэх ухааны үндэслэлтэй, бодит үр дүнд суурилсан мэдлэг, чадвар, хандлага үнэт зүйлсийг бүх нийтэд бий болгох замаар байгаль орчин, экосистемийн тэнцвэрт байдлыг хадгалан хамгаалахыг эрхэм зорилгоо болгон ирээдүйд Олон улсын жишигт нийцсэн байгаль орчны сургалт, судалгаа, мэдээллийн төв болохоор зорин ажиллаж байна. *** ЯРИЛЦЪЯ “Агаарын бохирдол” сэдэвт гар зургийн уралдаанд: УУР АМЬСГАЛЫН ӨӨРЧЛӨЛТИЙН НӨЛӨӨГ 1. Тэргүүн байр: Нийслэлийн 29 дүгээр сургуулийн 9А ангийн БУУРУУЛАХАД ХҮН БҮРИЙН ОРОЛЦОО ЧУХАЛ сурагч Б.Сэргэлэн; ТХБ-БИД булангийн зочин Цэнгэг усны нөөц, байгаль 2. Дэд байр: Нийслэлийн 29 дүгээр сургуулийн 6Б ангийн хамгаалах төвийн захирал Ч.БАТСАНСАР: сурагч Х.Энхсаран; ТОГТВОРТОЙ ХӨГЖЛИЙН БОЛОВСРОЛ-II ТӨСЛИЙН 3. Гутгаар байр: Нийслэлийн 29 дүгээр сургуулийн 6А ангийн НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн дэмжлэгтэй тус үйл ҮНДЭСНИЙ БАГИЙН ГИШҮҮН БАЙГУУЛЛАГЫН ажиллагаа нь тогтвортой хөгжлийн зорилтын хүрээнд сурагч Д.Энхмэнд нар тус бүр шалгарлаа. агаар орчны бохирдол, уур амьсгалын өөрчлөлтийн “Агаарын бохирдлын өнгө бидний амьдралд” сэдэвт гэрэл ТУХАЙД сөрөг нөлөөллийг бууруулахад хүн бүрийн оролцоо зургийн уралдаанд: чухал болохыг таниулах, эко клубын сурагчдын 1. Тэргүүн байр: Нийслэлийн 29 дүгээр сургуулийн 10Б ангийн Манай байгууллага нь 2016 оролцоог идэвхжүүлэх, сургуулийн орчинг эрүүл, сурагч Э.Оюундарь; аюулгүй хүүхдэд ээлтэй байлгах зорилготой байсан 2. Дэд байр: Нийслэлийн 29 дүгээр сургуулийн 11Б ангийн оноос Тогтвортой хөгжлийн юм. Шинэлэг хэлбэрээр зохион байгуулсан тус үйл сурагч Г.Мөнхбадрал; ажиллагаа хүүхдүүдийг сонирхлыг ихээр татаж 3. Гутгаар байр: Нийслэлийн 29 дүгээр сургуулийн 11А ангийн боловсрол-I төсөлтэй хамтран байлаа. сурагч Б.Уранцэцэг нар шалгарлаа. ажиллаж ирсэн. 2016-2017 *** ХОГ ХАЯГДЛЫГ ЭХ ҮҮСВЭР ДЭЭР НЬ БУУРУУЛЖ, АНГИЛАН ЯЛГАЖ СУРАХ НЬ ЧУХАЛ онуудад Байгаль орчин, аялал Цэнгэг усны нөөц, байгаль хамгаалах төв нь “Тогтвортой жуулчлалын яамны захиалгаар байдлын зөвлөл”-ийг байгуулж, төвийн албан хаагчид болон төвийн байранд үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллагуудад Швейцарын хөгжлийн таниулан сурталчлах ажлыг зохион байгуулж байна. Үүнд: 1. Төвийн албан хаагчид болон төв дээр үйл ажиллагаа явуулдаг агентлагийн “Тогтвортой байгууллагуудад хог хаягдлын менежментийн талаарх хөгжлийн боловсрол-I” төслийн сургалтыг зохион байгуулж, хог хаягдлыг эх үүсвэр дээр нь ангилан ялгах мэдлэг ойлголтыг олгох; дэмжлэгтэйгээр тогтвортой 2. Төвийн давхар бүрт ангилан ялгах хогийн савнуудыг байршуулах; хөгжлийн үзэл баримтлалыг 3. Төвийн гаднах талбайд зориулалтын ангилан ялгах хогийн “АГААР НЭГ” BИРТУАЛ 360 ИНТЕРАКТИВ цэгийг байршуулах; байгаль орчны салбарын БҮТЭЭЛ ГАРГАЛАА ТАНИЛЦУУЛГА ажилтан, албан хаагчид болон ЦЭНГЭГ УСНЫ НӨӨЦ, БАЙГАЛЬ ХАМГААЛАХ шийдвэр гаргах түвшинд ойлгуулах, дэлгэрүүлэх, улс эх орноо ТӨВИЙН ТҮҮХЭЭС НҮБ-ын Хүүхдийн сан, Швейцарын цаашид тогтвортой хөгжлийн замаар хөгжүүлэхэд олон нийтийн Цэнгэг усны нөөц, байгаль хамгаалах төв УТҮГ нь 2011 оны хөгжлийн агентлагийн санхүүжилтээр 11 дүгээр сарын 09-нд байгуулагдсан. хандлагыг бий болгох, салбарын ажилтан, албан хаагчдыг Цэнгэг усны нөөц, байгаль хамгаалах төв Манай төв нь 4 үндсэн чиглэлийн хүрээнд үйл ажиллагаа чадавхжуулах зорилготой “Тогтвортой хөгжил, ногоон хөгжил, явуулж байна. Үүнд: /ЦУНБХТ/ хүүхэд залууст зориулсан “Агаар нэг” 1. Бүх нийтэд Экологийн боловсрол олгох сургалт зохион тогтвортой хөгжлийн боловсрол”, “Төсөл бичих арга зүй” виртуал 360 интерактив контент бүтээлээ. Энэхүү байгуулах сургалтын төслүүдийг амжилттай хэрэгжүүлсэн. 2020 оноос 2. Цэнгэг усны нөөц болон бусад байгалийн нөөц баялгийг виртуал 360 интерактив контентыг 360 орчноор Тогтвортой хөгжлийн боловсрол-II төслийн техникийн зөвлөн хамгаалах дамжуулан хүүхэд, залууст хүрээлэн буй орчны 3. Судалгаа шинжилгээний ажил эрхлэх зохицуулах үндэсний багийн гишүүн байгууллагаар ажиллаж 4. Байгаль орчны талаарх мэдээлэл сурталчилгааны ажил тухай цогц мэдээллийг байна. Тогтвортой хөгжлийн боловсрол-II гишүүн байгууллагын зохион байгуулах олгох, веб дизайн руу Бид бүх нийтэд экологийн боловсрол олгох зорилтынхоо хувьд дэлхий нийтээрээ 2030 онд хүрэхээр товлосон ТХЗ-уудын хүрээнд Монгол орны усны нөөц, түүний ашиглалт, хэрэглээ, чиглэсэн шинэлэг тогтвортой хөгжлийн боловсрол, биологийн олон янз байдал, биелэлтэд болон Монгол Улсын хөгжлийн бодлого, төлөвлөгөө, байгалийн нөөцийн менежмент, байгаль орчны бохирдол, байдлаар олон доройтол зэрэг агуулгын хүрээнд 200,000 гаруй хүнд танин “ТХБ-II” төслийн хэрэгжилтэд тус тус бодитой хувь нэмэр мэдэхүйн мэдлэг ойлголтыг олгох сургалтыг зохион байгуулаад нийттэй харьцах арга байна. оруулахын тулд хүүхэд, залуучуудын ТХБ-ын төлөөх оролцоог Манай төв нь СӨБ, ЕБС, Их дээд сургууль, аж ахуйн нэгж замыг хайх зорилгоор байгууллага, ард иргэд гээд бүх насныханд зориулсан байгаль нэмэгдүүлэх, үзэл бодол, дуу хоолойгоо эрх тэгш чөлөөтэй орчныг хамгаалах, олон нийтэд байгаль орчны мэдлэг ойлголтыг бүтээсэн юм. олгох, зөв дадал хандлага төлөвшүүлэхэд чиглэсэн олон талт илэрхийлэх боломжийг бүрдүүлэх замаар тэдний идэвх үйл ажиллагааг тогтмол явуулж байна. ЦУНХТ нь цахим Мөн салбарын ажилтан, албан хаагчдыг чадавхжуулах, санаачилгыг дэмжих, улмаар тогтвортой хөгжил, тогтвортой салбарын хууль тогтоомж, түүний хэрэгжилтийг олон нийтэд сүлжээ ашиглан бүх сурталчлах үйл ажиллагааг тасралтгүй явуулж ирлээ. хөгжлийн зорилт, тогтвортой хөгжлийн боловсролын төлөөх нийтэд байгаль орчны боловсрол олгох цахим хичээл, хөтөлбөр, төслүүдийг уялдуулж, тэдгээрийн үр өгөөжтэй, видео болон аудио подкаст, цахим хөтөч зэрэг тогтвортой түншлэх боломжийг бүрдүүлэхээр ажиллаж байна. төрлийн видео контент, инфографик танин мэдэхүйн БИДНИЙ 2021 ОНЫ АЖЛЫН ҮР ДҮНГЭЭС Бид энэ онд Коронавируст халдвар /COVID-19/-ын цар мэдээ мэдээллийг тогтмол хүргэдэг. тахлын тархалттай холбоотойгоор сургалт, сурталчилгаа, үйл ажиллагаагаа илүү цахим хэлбэрт шилжүүлэн ажиллалаа. Тэгвэл 360 виртуал орчин гэдэг нь дээрх мэдээ Тогтвортой хөгжлийн боловсрол төслийн хүрээнд зохион байгуулсан Үндэсний хэмжээний виртуал арга хэмжээнд “Өсвөр мэдээллүүдийг нэгтгэн, \"интерактив\" байдлаар үеийнхний дуу хоолой-Байгаль орчны залуу сурвалжлагч” форумыг цахим хэлбэрээр амжилттай зохион байгуулан цогцлоон хүргэх шинэ боломжийг нээж өгч ажилласан. Эндээс үзэхэд цахим хэлбэрээр үйл ажиллагаа зохион байгуулахад төсөв хөрөнгө, цаг хугацаа хэмнэсэн зэрэг байгаагаараа онцлогтой. давуу талууд олон байгаа нь ажиглагдсан. Мөн бид тогтвортой хөгжлийн боловсролын үзэл санаа, ойлголт мэдлэгийг олон “Агаар нэг” Bиртуал 360 интерактив контентод нийтэд түгээн дэлгэрүүлэх, сурталчлан таниулах зорилгоор өөрийн байгууллагын үйл ажиллагаанд Ногоон оффисийн агаарын бохирдол болон агаарын бохирдлоос хэрхэн менежментийг нэвтрүүлж эхлээд байна. Манай байгууллага нь байгаль орчин, аялал жуулчлалын хамгаалах, урьдчилан сэргийлэх талаар мэдээ салбарын 2021-2024 оны стратегийн төлөвлөгөө, салбарын 36 хууль, үүнээс голлох 12 хууль, 15 үндэсний хөтөлбөр, олон мэдээлэл багтсан. Виртуал орчинд зочлон аялангаа, улсын гэрээ конвенцтой нийцүүлэн байгууллагын стратегийн төлөвлөгөөг боловсруулсан. мэдээллээ аваарай. Энэхүү хаягаар нэвтрээрэй. https://uptech.mn/ vr_projects/AireditedV/index.htm?fbclid=IwAR1YP- jKCSF4LnldJ1S8cSANVO_7uzk3cqE5tUFWxndlQ- b9u9Kk9rN-DBwKw *** ХӨГЖЛИЙН БЭРХШЭЭЛТЭЙ СУРАГЧДЫН БИД 120 МЯНГАН СУУЛГАЦ ТАРЬЖ УРГУУЛНА ДУНД “ТАНД ХҮРГЭХ БИДНИЙ ҮГ” Манай байгууллага Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ТӨСӨЛ ХЭРЭГЖҮҮЛЛЭЭ санаачилсан 1 тэрбум мод тарьж ургуулах үндэсний хөдөлгөөнийг дэмжин нийт 120.000 мод тарьж ургуулахаар ЦУНБХТ, НҮБ-ын Хүүхдийн сан, Швейцарын төлөвлөөд байна. Бид Япон улсын элчин сайдын яам болон хөгжлийн агентлагийн санхүүжилтээр “Танд аж ахуй нэгжүүдтэй хамтран Горхи-Тэрэлжийн байгалийн хүргэх бидний үг” төслийг ерөнхий боловсролын цогцолборт газарт байгуулах судалгааны полигондоо мод сургуулийн хөгжлийн бэрхшээлтэй сурагчдын үржүүлгийн талбай байгуулахаар бэлтгэлээ хангаж байна. Мөн дуу хоолойг нийгэмд хүргэх, тэдний агаар, орчны өөрсдийн нөөц бололцоондоо түшиглэн шилмүүст мод үрсэлж бохирдлын талаарх мэдлэг мэдээллийг нэмэгдүүлэх бойжуулан жил бүр 20.000 модны тарьц суулгац ургуулахаар зорилгоор хэрэгжүүлэв. төлөвлөсөн. Иргэд, олон нийт та бүхнийг ч гэсэн бидэнтэй бүх талаар хамтран ажиллахыг урьж байна. Хөгжлийн бэрхшээлтэй сурагчид нийгмийн Ирж буй шинэ оноо аз жаргал, амжилт бүтээлээр дүүрэн харилцаанд оролцохдоо хэн нэгнээс тусламж угтаарай. авах, тэднээр дамжуулан мэдээллийг хүлээн авах шаардлага тулгарч байгаа юм. Иймд хөгжлийн бэрхшээлтэй сурагчдад сургууль, багш, эцэг эх, гэр бүлийн гишүүдээр дамжуулахгүй өөрсдөө мэдээ 6

ТХБ-II төслийн түшиц сургуулиудын гурав Мөн ТХБ-II төслийн түшиц ерөнхий боловсролын лаборатори ТХБ-УБ нь нийслэлийн Баянгол дүүргийнх. Тус дүүрэг 28 дугаар сургуулийн сайн туршлагыг ч онцолмоор байна. Тус “Баянгол-Цахим сургууль” хөтөлбөрийнхөө сургууль төслийн хүрээнд хүүхдүүдээ сонсох аяныг амжилттай Манай сургуультай хамтран ажилладаг “Эрдмийн хүрээнд “Шинэ эхлэл”, “Эрдмийн өргөө” болон хэрэгжүүлж хүүхдийн оролцооны аргаар хүүхэд хамгааллын өргөө цогцолбор\" сургуулийн хамт олон цахим 28 дугаар ерөнхий боловсролын сургуулийн бодлогод шинэчлэл хийж, жишиг загвар боловсруулж эхэлсэн. студийн үйл ажиллагаатай танилцаж, туршлага амжилттай хэрэгжүүлж байгаа Тогтвортой Хүүхдүүдэд ямар бэрхшээл тулгарч байна, томчууд алийг нь солилцсон юм. хөгжлийн боловсролын төслүүдийг судлан, ойлгохгүй байна, тэдэнд юу хэрэгтэй байна гэдгийг сонсох, сайн туршлагыг дүүрэгтээ нутагшуулж, түгээн шийдвэр гаргахад хүүхдүүд өөрсдөө оролцох энэ загварыг “Шинэ эхлэл” ерөнхий боловсролын сургууль. дэлгэрүүлэхээр ажиллаж байна. бий болгох арга ажиллагааг нэвтрүүлж байна. Бид 2022 онд 28 дугаар сургуулийнхаа боловсруулсан хүүхэд хамгааллын СУРГУУЛИУДАД ТУРШЛАГАА ТҮГЭЭЖ, ТХБ-УЛААНБААТАР буланг нийслэлийн бодлогод хүүхдийн өөрийн оролцоог дээдлэх энэ загварыг бусад ХАРИЛЦАН СУРАЛЦАЖ ХАМТРАН БАЯНГОЛ дүүргээс бэлтгэлээ. сургуульдаа нэвтрүүлэх боломжийг мөн судалж байна. АЖИЛЛАНА ЯРИЛЦЪЯ -ТХБ-II төслийн жижиг төслийн нэг гол шалгуур нь багш, Нийслэлийн ерөнхий боловсролын лаборатори сурагч, эцэг эх, орон нутгийн шийдвэр гарах, хэрэгжүүлэх баг “Эрдмийн өргөө” цогцолбор сургууль нь 5765 Д.ЖАРГАЛСҮРЭН “ТХБ ТӨСӨЛ хамт олны түншлэл хамтын ажиллагаа байдаг. Энэ тал дээр суралцагч, 250 багш ажиллагсадтай 2020-2022 онд САЙН ТУРШЛАГЫГ СУДЛАХ, ямар ахиц танай дүүрэгт ажиглагдаж байгаа бол? “Тогтвортой хөгжлийн боловсрол-II” төслийг өөрийн НУТАГШУУЛАХ БОЛОМЖ ОЛГОЖ сургууль, орон нутагтаа хэрэгжүүлэн ажиллаж байна. ТХ-II төсөлд хамрагдсан бидний зорилго ч энэ. Бид БАЙНА” дүүргийнхээ боловсролын чанар, хүртээмжийг ахисан Манай сургуулийн “Хөгжлийн тулгуур” төсөл түвшинд гаргахын тулд сайн туршлагуудыг судалж, хамтдаа “Тогтвортой хөгжлийн боловсрол-II” төслийн “Бид дүүргийнхээ боловсролын чанар, хүртээмжийг ахисан хэрэгжүүлэхийг зорьж байна. Сургуулиудад олон сайн туршлага уралдаанд шалгарч, улмаар амжилттай хэрэгжүүлж түвшинд гаргахын тулд сайн туршлагуудыг судалж, хамтдаа байдаг ч дангаараа бол өөр өөрсдийнхөө хүрээнд хэрэгжүүлээд байна. хэрэгжүүлэхийг зорьж байна Бидэнд яг ингэж түншилж, дуусдаг. Тэгвэл одоо энэ сайн туршлагуудыг дүүргийн хэмжээнд хамтарч ажиллах хэрэгцээ шаардлага ч тулгарч байна” авч хэрэгжүүлье, нутагшуулъя. Дөрвөн жилийн дараа эргээд Видео хичээлийн арга зүйд суурилан Тогтвортой харахад боловсрол, эрүүл мэнд, нийгмийн салбарын хөгжил хөгжлийн 17 зорилгыг цөм хөтөлбөрийн зорилгуудтай -ТХБ-II Нийслэлийн Баянгол дүүргийн Засаг даргын орлогч, арай өөр түвшинд хүрсэн байна гэж харж байна. Үүний тулд уялдуулан ээлжит хичээлийг бэлтгэж ЕБС-ийн бидэнд яг ингэж түншилж хамтарч ажиллах хэрэгцээ шаардлага мэргэжил нэгт багш нартаа түгээж, туршлагаа ТХБ-II төслийн ТЗЗОН-ын багийн ахлагч Д.Жаргалсүрэнтэй тулгарч байна. хуваалцаж хамтарч ажиллах нь манай төслийн зорилго юм. ярилцлаа. Баянгол дүүргийн Засаг даргын Тамгын газар, Засаг даргын дэргэдэх Боловсролын хэлтэст эцэг эхчүүдийн дууг хоолойг “Хөгжлийн тулгуур” төслийн хүрээнд дараах ТХБ-2 төслийн бичил сонсож, санал солилцох, мэдээ мэдээллийн нэгдсэн баталгаат эх ажлуудыг хийгээд байна. сурвалжаас нэг дор хүлээн авах боломжтой цахим хуудас нээгээд • Суралцагч, эцэг эх, багш, ажиллагсдад “ТХБ-ийн төсөл Нийслэлийн Баянгол ажиллаж байна. Бид юун дээр алдаж байна, ямар асуудал тулгарч буй сонсохыг хичээж байгаа нь энэ ажлын нэг нь. үзэл баримтлал ба бидний хийж чадах зүйлс” сэдэвт дүүргийн 28 дугаар сургууль, сургалтуудыг үе шаттайгаар зохион байгууллаа. -Баярлалаа. • ТХЗ-ыг сургуулийн үйл ажиллагааны хөтөлбөр Эрдмийн өргөө цогцолбор төлөвлөгөөтэй уялдуулан, ээлжит хичээл МЭДЭЭ бүрт тусган суралцагчдад ТХЗ-ыг түгээн сургууль болон Олон улсын дэлгэрүүлсэн. \"ШИНЭ ЭХЛЭЛ\" ЦАХИМ СТУДИЭ БАЙГУУЛЛАА • ТХ-ийн 17 зорилгыг цөм хөтөлбөрийн зорилтуудтай хөтөлбөрт сургалттай “Шинэ уялдуулан, ээлжит хичээлүүдийг бэлтгэн видео “ТХБ-II” төсөлд хамрагдаж, сургуулийнхаа үйл ажиллагаанд хичээлийн сантай боллоо. эхлэл” сургууль гээд гурван “Сургууль бүхлээрээ ажиллах арга хандлага”-ыг нэвтрүүлэхээр ажиллаж байгаа нийслэлийн Баянгол дүүргийн ерөнхий “Эрдмийн өргөө” цогцолбор сургууль. ерөнхий боловсролын боловсролын сургуулиуд мэдээлж байна. СУРАГЧДЫН НЭВТРҮҮЛЭГ ОЛОН НИЙТЭД сургууль дээр амжилттай *** ЦАЦАГДАХАД БЭЛЭН БОЛЛОО Олон улсын хөтөлбөрийн сургалттай, нийслэлийн ерөнхий хэрэгжиж байна. Энэ төслийн боловсролын “Шинэ эхлэл” сургуулийн хамт олон 2020-2021 оны Нийслэлийн Баянгол дүүргийн 28 дугаар хичээлийн жилд ТХБ-II төслийн жижиг төслөөр “Шинэ эхлэл сургуулийн хамт олон ТХБ-II төслөөр “Хүүхэд зорилго болон сонгогдсон цахим студи” төслөө боловсруулж, амжилттай хэрэгжүүллээ. хамгааллын түншлэлийг хүүхдийн оролцооны аргаар Цахим студийн тоног төхөөрөмжийг бүрэн судалж, бэхжүүлэх нь” төсөл хэрэгжүүлж байгаа юм. Энэ сургуулиудын санаачлан шаардлагатай тоног төхөөрөмж, техник хэрэгслээ худалдан авч, төслөөр тус сургуулийн сурагчид хүүхдийн нийтлэг студиэ бүрэн тохижууллаа. эрхүүдээс 9-ийг сонгож, телевизийн нэвтрүүлэг хэрэгжүүлж буй жижиг хийсэн нь олон нийтэд хүрэхэд бэлэн болжээ. Төсөл хэрэгжих хугацаанд цахим студийг ашиглан, тогтвортой Нэвтрүүлгийн зохиолыг багш, сэтгэл зүйч, хүний төслийн санал санаачлага нь хөгжлийн боловсролын агуулгыг суурь боловсролын түвшинд эрхийн болоод сэтгүүл зүйн мэргэжилтнүүдийн интеграцчилсан \"Хөрс\" сэдэвт нэг загвар хөтөлбөр боловсруулж, зөвлөгөө туслалцаатайгаар бичиж боловсруулан, бидний хэрэгжүүлж байгаа цахим сургалтын хэрэглэгдэхүүн бэлтгэлээ. өөрсдөө хөтөлж, жүжигчилсэн байдлаар бэлтгэсэн байна. Мөн нэвтрүүлэгт оролцох зочдоо ч өөрсдөө “Баянгол-Цахим сургууль” Багш, ажилтан, сурагчдыг тогтвортой хөгжлийн боловсролд сонгож, ярилцжээ. өөрийн хувь нэмрээ бодитоор оруулах, зөв хандлага, төлөвшилтэй • Хүүхдийн хамгаалуулах эрх хөтөлбөртэй нийцэж байгаа болох, дахин ашиглагдах материалаар хэрэглээний зүйлс хийх • Хүүхдийн чөлөөтэй бодож сэтгэх эрх бүтээлч үйл ажиллагаанд сурах, чадавхжуулахад хувь нэмэр • Хүүхдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах эрх учраас ТХБ-II төслийн сайн туршлагыг судлах, авч хэрэгжүүлэх, оруулах зорилгоор санаачилсан “Хамтдаа хөгжье” нөлөөллийн • Хүүхдийн оролцооны эрх ажилд багш, ажилтан, сурагч, эцэг эхчүүд бүгд хамрагдлаа. 7-12 • Хүүхдийн хөгжих эрх нутагшуулах боломж бидэнд бий болж байна. дугаар ангийн сурагчид энэ аяны үр дүнгээрээ 11-р сард үзэсгэлэн • Хүүхдийн хүчирхийллээс ангид байх эрх гаргаж, видео бичлэгээр багш, ажилтан, сурагчид, эцэг эхчүүддээ • Хүүхдийн сурч боловсрох эрх Нийслэлийн Баянгол дүүргийн Засаг даргын 2020-2024 тайлагналаа. • Хүүхдийн үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх • Хүүхдийн ялгаварлан гадуурхалтаас ангид байх оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт туссан цахим сургалт эрх зохион байгуулах, сургууль эцэг эх, сурагчдын харилцааг “Эдгээр 9 нэвтрүүлгийг Монголын үндэсний олон цахимжуулах зорилтын хүрээнд манай дүүрэг “Баянгол-Цахим нийтийн телевиз болон цахим сүлжээгээр дамжуулан түгээж, хүүхдийн оролцоонд тулгуурласан түншлэл- сургууль” хөтөлбөрийг боловсруулан улсын төсвийн 2 тэрбум нөлөөллийн загварыг нийгэмд сурталчлахад бэлэн боллоо. Мөн бид техник, технологи, хүний нөөцийн төгрөгийн хөрөнгө оруулалтаар шаардлагатай тоног төхөөрөмж чадавхи дээрээ тулгуурлан “Галт шувуу 28” теле студиэ байгууллаа” гэж 28 дугаар сургуулийн баг хэрэглэгдэхүүнээр сургуулиудаа хангахаар ажиллаж байна. танилцууллаа. Энэ хөтөлбөр үндсэндээ суралцагчдад сургалтын тэгш боломж Хүүхдийн өмнөөс дан ганц насанд хүрэгчид ярих, асуудлыг тодорхойлох, үндсэн шийдвэрийг гаргах бус олгохоос гадна танхимын болон цахим хосолсон сургалт явуулах хүүхдүүд өөрсдөө санаачилж, гардан хэрэгжүүлэхийг чухалчилснаараа тус төслийг шинэлэг, өвөрмөц боломжийг бүрдүүлэхээр зорьж байгаа юм. шийдэл гэж талууд үзэж байна. -Чухам ямар боломж бололцоог бий олгоно гэж тооцож Төслийн үндсэн зорилго нь хүүхдийн оролцоон байна? дээр түшиглэн төр, нутгийн захиргаа, иргэний нийгэм, олон улсын байгууллага, эцэг эхчүүдийн хүүхэд Энэ хөтөлбөрийн хүрээнд багш, сурагч, эцэг эхчүүдийн хамгааллын түншлэлийг бэхжүүлэхэд чиглэж, загвар харилцааг цахимжуулах, сургалтын ялгаатай байдлыг арилгах боловсруулахад оршиж байна. зорилгоор ERP системийг хөгжүүлж байна. Эцэг эхчүүд хүүхдүүдийнхээ хичээлийн агуулга, явцыг цахимаар хянаж, санал 28 дугаар сургуулийн хамт олон өөрсдийн хүсэлтээ илэрхийлэх бололцоотой болно. Мөн хичээл сургалтын туршлагаа танилцуулах, хуваалцах уулзалт-чуулганыг үндсэн судлагдахуун агуулгыг судлахаас гадна багш нар Баянгол дүүргийнхээ сургуулиудын дунд удахгүй гүнзгийрүүлсэн сургалттай, лаборатори сургуулиудын хичээлийн зохион байгуулах юм. агуулгыг “Цахим сургууль”-аас авах, судлах боломжийг олгож байгаагаараа давуу талтай. Ерөнхий боловсролын 28 дугаар сургууль Бид “Цахим сургууль” хөтөлбөрийн хүрээнд 2021 онд Олон 7 Улсын хөтөлбөрт сургалттай “Шинэ эрин” сургуультай хамтран \"Дижитал анги\" төслийг санаачлан хэрэгжүүлж элсэлтийн ерөнхий шалгалтын амжилтаар тэргүүлэгч багш нарынхаа удирдлага дор 12 дугаар анги төгсөх 2500 гаруй хүүхдээ цахим давтлагад бэлтгэн ЭЕШ өгснөөс 13 хүүхэд 800 оноо авч дүүргийн хэмжээст онооны дундаж 537,3 оноо болж, өмнөх оноос 21,7 оноогоор ахисан амжилт гаргаад байна. Сурагчид тэр сургуулийг төгсөхөөр 800 оноо авдаг, нөгөө сургуулийг төгсөхөөр чаддаггүй байх тэр ялгаатай байдлыг өөрчлөхийн төлөө, бас суралцахуйн бэрхшээлтэй хүүхдүүдэд суралцах боломжийг ч энэ хөтөлбөрөөр дамжуулан олгоно гэсэн үг. Эцэг эх, багш, сурагчийн харилцаанаас гадна Баянгол дүүргийн Боловсролын хэлтэс давхар үүрэгтэй оролцох гээд хэд хэдэн үр дүнг “Баянгол-Цахим сургууль” хөтөлбөрөөс хүлээж байна. Хөтөлбөр дүүргийн хэмжээнд 47 сургуулийн 56000 гаруй сурагчдад хүрнэ. Тиймээс ч ТХБ-II төслийн жижиг төслүүд бидэнд сайн туршлага болж байна. -Сургуулиудад цахим студи байгуулахаар төлөвлөсөн байна. Студийг ямар зорилгоор ашиглах вэ? ТХБ-II төслийн түшиц Олон улсын хөтөлбөрт “Шинэ эхлэл” ЕБС цахим студиэ байгуулаад байна. Энэ туршлагыг нэвтрүүлж нутагшуулаад бүсчилсэн хэлбэрээр дүүргийнхээ 5-6 сургуулийн дунд нэг цахим студи байгуулахаар төлөвлөж “Эрдмийн ундраа” цогцолбор сургуулийг түшиглэн нийт 28 сая төгрөгийн төсөв бүхий “Цахим студи” байгуулж байна. Бидэнд энэ ажлыг дүүрэгтээ нэвтрүүлэхийн тулд судалж цаг алдахгүйгээр сайн туршлагыг шууд авч хэрэгжүүлэх, нутагшуулах боломж бий болсонд их талархалтай хандаж байгаа.

ТХБ-НЭГ СЭДВЭЭР ХҮНИЙ ЭРХ БА БОЛОВСРОЛ Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудын цөм нь хүний эрх юм. Тийм учраас хүний эрх Энэ жил дэлхийн улс орнууд жил бүрийн 12 сард тохиодог Хүний эрхийн ОУ-ын баталгаажаагүй орчинд тогтвортой хөгжил бүрэлдэн биежих арга зам үгүй гэж үздэг. өдрөөр “ЭРХ ЧӨЛӨӨ-ТЭГШ БОЛОМЖ-ЭВ НЭГДЭЛ” уриан дор дуу хоолойгоо нэгтгэлээ. Хүний эрх нь Тогтвортой хөгжлийн бүх зорилгын хэрэгжилт, түүний ахиц дэвшлээс хамаардагтай адил Тогтвортой хөгжлийн зорилгууд нь хүний эрхийн хүрээнд гарах Энэ өдөр Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор болсон Хүний эрхийн үндэсний дэвшилтэй шууд уялдаатай хэрэгждэг болохыг НҮБ онцолсон байдаг. форум-2021 чуулганаас эдийн засаг, нийгмийн эрхтэй холбогдох сэдвийг “ТХБ” цахим сонин онцолж, зарим илтгэгч, судлаачдын илтгэл, байр суурийг нийтэлж байна. ХҮНИЙ ЭРХИЙН ӨНДӨР МЭДРЭМЖТЭЙ танхимыг тус тус ашиглалтад оруулж, сургуулийн суудал 35 \"ТУСГАЙ ХЭРЭГЦЭЭТ\" ГЭЖ НЭРЛҮҮЛЭХЭЭС ИРГЭНИЙГ ТӨЛӨВШҮҮЛЭХ НЬ 500, цэцэрлэг 10 000, дотуур байр 1 300 орчим хүүхдийн хүчин АЙЖ БАЙНА ХАМГААС ЧУХАЛ чадлаар нэмэгджээ. Монголын тэргэнцэртэй иргэдийн Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.ХҮРЭЛСҮХ: Манай улсад бодлогын бичиг баримт, хууль дүрэм хангалттай холбооны тэргүүн Б.ЧУЛУУНДОЛГОР: Хүний эрхийн асуудлаар олон нийтийн боловсролыг байгаа ч хоорондын уялдаа холбоо хангалтгүй, хууль дүрмийг дээшлүүлэх, хүний эрхийн ойлголтыг хүүхдэд бага дагаж гарах журам дүрэм хугацаа алдах нь их байна. Тогтвортой Бид \"Тусгай хэрэгцээт\" гэж хөгжил, хүний суурь эрх, эрх чөлөөтэй хөгжлийн бодлогоо уяж, нэрлүүлэхээс айж байна. Ингэж наснаас нь суулгах, хүний эрхийн өндөр мэдрэмжтэй төсөв хөрөнгөө зарцуулж байхыг мөн анхааруулсан. Тухайлбал нэрлэснээр биднийг нийгмээс, орчноос иргэнийг төлөвшүүлэн бойжуулах нь хамгаас чухал. хамран сургах тойрогт нь сургууль, цэцэрлэг хүрэлцдэггүй, тусгаарлах хандлагыг өөгшүүлж ч Ийм учраас ХЭҮК-той нягт хамтран ажиллаж, томоохон цогцолбор хороолол нь сургууль, цэцэрлэггүй болох юм. Хөгжлийн бэрхшээлтэй гэж Ерөнхийлөгчийн ивээл дор жил бүр Хүний эрхийн төлөвлөгддөг байдал үргэлжилсээр байна. нэрлэх нь илүү дээр гэж үздэг. Биднийг үндэсний чуулганыг зохион байгуулдаг уламжлалыг бусадтай л адилхан оролцож, хэлэлцэж, сэргээх саналыг сайшаан дэмжлээ. хийж байхад гайхаж, хэт дөвийлгөж, магтан дуулж харьцах нь их эвгүй. Энэ нь чадамжгүй, өрөвдөлтэй хүмүүс гэх уламжлалт, буруу хандлага л даа. Орчны саадыг шийдээд, \"иш эвий\", \"хөөрхий\" гэх хандлагаа л өөрчилчихвөл бидэнд өөр бэрхшээл байхгүй. Япон, Солонгос зэрэг бусад улсад оюун санаагаа удирдах боломжгүйг л хөгжлийн бэрхшээл гэж үздэг. Бусад үeд бидний хэнд нь ч яг ижилхэн сурч боловсорч, оролцож, ажиллаж, амьдрах чадвар бий. Өнөөдөр Монгол улсад 106 400 гаруй хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн бий. Тэдний олонх нь буюу 90 000 нь хөдөлмөрийн насных. Гэвч тэдний 20 хүрэхгүй хувь нь ажил хөдөлмөр эрхэлж байна. НЭГИЙГ НЬ АМЖИЛТТАЙ ШИЙДСНИЙ БОЛОВСРОЛЫН САЛБАРТ ЯЛГААТАЙ БАЙДАЛ БОЛОВСРОЛЫН САЛБАРЫН ЗАРДЛЫГ УЛСЫН ДАРАА НӨГӨӨГ НЬ ГЭСЭН ОЙЛГОЛТ ДААМЖИРВАЛ НӨХӨЖ ГҮЙЦЭХЭД ХҮНД ТӨСВИЙН 20 ХУВЬД ХҮРГЭХ ШААРДЛАГАТАЙ ЭДИЙН ЗАСАГ, НИЙГЭМ, СОЁЛЫН ЭРХЭД Хүний эрхийн форумын гишүүн Боловсролын хамтын ажиллагааны БАЙДАГГҮЙ “Нээлттэй нийгэм форум” ТББ‑ын нийгэмлэгийн гүйцэтгэх захирал хуулийн хөтөлбөрийн менежер Б.БАТЖАРГАЛ: Тогтвортой хөгжлийн “Отгон тэнгэр” их Б.ХИШИГСАЙХАН: зорилт нь тэгш хамруулсан, эрх тэгш сургуулийн багш, судлаач байдлыг баталгаажуулсан чанартай Р.ОЧИРБАЛ: Жишээ нь Тогтвортой хөгжлийн гол шалгуур боловсрол болон насан туршдаа иргэний болон улс төрийн үзүүлэлт нь хүний эрх юм. Саяхан хийсэн суралцахуйг хүн бүрт гэсэн ерөнхий эрх дээр цаазын ялыг хуулиар эдийн засгийн чиглэлийн нэг судалгаагаар санаатай. Үүнийг хэрэгжүүлэхэд хориглосон л бол хэрэгжилтээ дээд боловсролтой хүмүүсийн хөдөлмөр нөөц хэрэгтэй. Энэ нөөцийг хангахад бариад суучихдаг. Харин эрхлэлт нь дунд, бага боловсролтой санхүүжилт хамгийн чухал. Асар уудам эдийн засаг, нийгэм, соёлын иргэдийнхээс хамаагүй өндөр болохыг нутагтай, хүн ам тархай суурьшсан, эрхийг хуулиар хамгаалсан харуулсан байсан. Гэвч энэ цар тахлын удаан хугацаанд хүйтэрдэгтэй холбоотой бол уг эрхийг дэвшилттэйгээр үед хүмүүсийн сурч боловсрох эрх нь манай улсын боловсролын салбарын зардал их өсдөг. Тийм ч хэрэгжүүлэх бүх механизмийг хумигдаж байна. Энэ бол тэгш бус байдлыг гүнзгийрүүлэхээс учраас манай төсөвт эзлэх боловсролын зардал ОУ-ын жишгийн иж бүрэн тогтолцоот эхлээд олон сөрөг үр дагавартай. Мөн цар тахлын нөхцөл дээд хязгаар 20 хувьд ойртох шаардлагатай. ОУ-ын жишгээр байдлаар бий болгох ёстой байдаг. Эдгээр эрх бүгд байдлаас шалтгаалж алслагдсан газар нутгийн хүүхдүүдийн бол төсвийнхөө 15-20 хувийг, эсвэл ДНБ-нийхээ 4-6 хувийг өөр хорондоо хамааралтай. Тухайлбал шилжин боловсрол эзэмших боломж хумигдаж хоцорч байна. Төрийн боловсролдоо зарцуулдаг. суурьшилаас үүдэж УБ-т шийдэх олон асуудал өмчит сургуулиуд хичээл нэг бүрийг цахимаар орж чадаагүй. БШУЯ-ны мэдээгээр 2022 онд нийт төсвийн 13 хувийг энэ тулгарч байна. Дэд бүтцүүд нь данхайгаад ачааллаа Ялангуяа 2020 оны цахим сургалтад сайн ахиц гараагүй, дээр нь салбарт зарцуулах юм байна. Дээр дурьдсан онцлогыг тооцвол дийлэхгүй болдог. Нэг ангид 30 хүүхэд суух ёстой хичээлийн агуулгыг сайн ойлгож чадаагүй гэсэн гомдол санал ч энэ нь бага хөрөнгө. Тухайлбал боловсролын тусгай, ялгаатай байхад 50, 60 хүүхэд сурах нөхцөл бий болох гэх гарсан. Ийм ялгаатай байдал боловсролын салбарт газар авбал хэрэгцээтэй хүүхдүүдтэй ажиллах мэргэжлийн чадварлаг багш зэрэг. Тиймээс эдийн засаг, нийгэм, соёлын эрх нь нөхөж гүйцэхэд хүнд болно. байх ёстой. Тэр багшийг бэлтгэх, тасралтгүй хөгжүүлэх, багшид өөр хоорондоо холбоотой бөгөөд нэгийг амжилттай шаардлагатай бусад дэмжлэгүүдийг өгөх санхүүжилт байна шийдэж байж нөгөөг нь шийднэ гэсэн ойлголт огт БОЛОВСРОЛЫН ШИНЭЧЛЭЛД ТОГТВОРТОЙ уу манайд? Дохионы хэлний, сэтгэл зүйч, мэргэжлийн чиг байхгүй. ХӨГЖЛИЙН БОЛОВСРОЛ МАШ ЧУХАЛ баримжаа олгох, хүүхэд хөгжлийн үйл ажиллагаа эрхлэх нарийн Энэ эрхийн асуудал явж явж хоёр зүйлээс болж мэргэжилтнүүдийн, сурах бичгийн дэмжлэг хэр байна? гацаж байна. Нэгдүгээрт хүний эрхийн боловсрол. “Бүх нийт боловсролын төлөө” Өнөөдрийн дотуур байрны хүүхдийн хувьсах зардал бол Иргэд хууль тогтоомж, бодлого, төрийн үйл иргэний нийгмийн үндэсний эвслийн зөвхөн тэнд хонох, хооллох л зардал. Гэтэл жилийн 9 сар, ажиллагааг төдийлөн мэддэггүйгээс үр өгөөжийг нь зохицуулагч Б.ТУНГАЛАГ: хоногийн 24 цаг амьдарч байгаа хүүхдийн хамгаалал, хөгжил, сайн хүртэж чаддаггүй. Үүнд боловсролын болоод оролцоог яах вэ? Мөн төсөвлөөд байгаа мөнгө нь хүүхдүүддээ, мэдээлэл олж авах тэгш бус байдал нөлөөлдөг. Тогтвортой хөгжлийн бүх зорилгын суралцагчиддаа, сургуульд яаж хүрч байна гэдэг нь ч чухал. Тиймээс хүний эрхийн боловсролыг сургуулийн цаана хүний нэг ба түүнээс дээш эрх Эдгээр асуудлыг шийдэхийн тулд нэг хүүхдэд ногдох хувьсах өмнөхөөс эхлээд бүх шатны боловсролын бий. Олонх улс оронд энэ цаг үед сурч зардлаа шинэчилж, илүү нарийвчлах шаардлагатай болж байна. тогтолцоонд цаашлаад насан туршийн боловсролын боловсрох эрхийн нөхцөл байдалд Нөгөө талд төсвийн зарцуулалтын хяналтыг төрөөс гадна эцэг тогтолцоонд оруулж ирэх ёстой. Үүнд тогтвортой ухралт гарч байгааг дэлхий даяараа эх, иргэний нийгмийн төлөөлөл бүх түвшинд хийдэг байх хөгжлийн боловсрол өөрөө маш чухал. хүлээн зөвшөөр байна. ёстой. Эдгээр саналаа бид Хүний эрхийн үндэсний форумын зөвлөмжид тусгуулахаар гаргаж тавилаа. ТОГТВОРТОЙ ХӨГЖИЛ, ХҮНИЙ ЭРХТЭЙ Бид өнөөдөр боловсролыг хардаг ХӨГЖЛИЙН БОДЛОГОО УЯЖ, ХӨРӨНГӨӨ өнцгөө өөрчилмөөр байна. Үүний нэг арга зам нь тогтвортой хөгжлийн боловсрол ТӨСӨВЛӨХИЙГ АНХААРУУЛЛАА олгох явдал гэж харж байна. Өнөөдөр сургалтын хөтөлбөрийг шинэчлэх үү, сургуулийн соёл, засаглал удирдлагыг шинэчлэх Үндэсний аудитын үү, багш бэлтгэх аргаа өөрчлөх үү гэж ярьж, арга зам хайж байна. Үүнийг “шинэ хэвийн” гэж тодорхойлж яриад байгаа. газрын хөгжлийн бодлого, Өмнө нь хэвийн гэж ярьж бодож байснаа өөрчилж шинэчлээд хэвийн болгоно гэсэн үг. Өнөөдөр бидэнд хэвийн болсон, дадсан төлөвлөлтийн газрын дассан хөтөлбөрийн зорилго өөрчлөгдөхөөс өөр арга байхгүй. Бид өнөөдөр дэлхийн иргэн бэлтгэх шаардлага тулгараад байна. дарга, тэргүүлэх аудитор Б.БУНДХОРОЛ: 2020 оны байдлаар хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд үнэлгээ өгөхөд дунджаар 78 хувьтай гарсан. Сургуулийн өмнөх боловсролд 5, тусгай хэрэгцээт боловсролд 1, eрөнхий боловсролд 7, насан туршийн боловсролд 1, их дээд боловсролд 4, шинжлэх ухаан, технологийн салбарт 3 гээд нийт 1.5 их наяд төгрөгийн 21 хөтөлбөр хэрэгжсэн байна. Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 2020 онд 31 сургууль, 63 цэцэрлэг, 22 дотуур байр, 12 спортын 8

ТХБ-ОРОН НУТАГ Танхимууд шаардлагатай тоног төхөөрөмж, техник хэрэгслээр олонхи нь дотуур байр нь халуун усгүй, усанд орох боломжгүйг бүрэн хангагдаж байна. Энэ бол мөн л хэнийг ч орхихгүй, хамтдаа тодорхойлж, эрүүл ахуйн шаардлага хангахгүй байгааг өөрчлөх ТХБ-ОРОН НУТАГ булангаа хөгжих тогтвортой хөгжлийн үндсэн зарчим хангагдах бас нэг санал өгсөн. ТХБ-II төслийн түшиц аймгуудын том алхам юм. Ингээд дотуур байрны гурван өрөөг багш ажиллагсад өөрсдөө нэг Архангай-аас бэлтгэлээ. тохижуулж халуун усны өрөөтэй боллоо. Мөн жорлонгийн хоёр суултуур, зургаан гар угаалтуурыг сольж шинэчилсэн. ТУРШИЛТИЙН ТАЛБАЙ, ХАЛУУН УС, НУТГИЙН БРЭНДТЭЙ АРХАНГАЙН СУРГУУЛИУД /Сурагч, багш, эцэг эхчүүдийн тогтвортой ЗАРИМ ХИЧЭЭЛ ТУРШИЛТЫН хөгжлийн боловсролын төлөөх алхмууд/ ТАЛБАЙД ОРНО \"Тогтвортой хөгжлийн боловсрол-ll\" /ТХБ-2/ Архангай аймгийн ерөнхий боловсролын 3 дугаар сургууль “ЭЭЖ ОХИД” КЛУБ НУТГИЙН төслийн Техникийн зөвлөн зохицуулах үндэсний баг ТХБ-2 төслийн хүрээнд дөрвөн улирлын хүлэмж, түүнийг БРЭНД ҮЙЛДВЭРЛЭНЭ /ТЗЗҮБ/ өнгөрсөн 10 дугаар сард Архангай, Булган, түшиглэсэн хичээл-сургалтын төв байгуулахаар ажлаа эхэлжээ. Хэнтий, Хөвсгөл, Ховд аймаг, Улаанбаатар хотын Тус сургалтын төв нь хүүхэд багачуудад байгаль орчноо хамгаалах, Архангай аймгийн Тариат сумын ерөнхий боловсролын Сонгино хайрхан, Баянгол дүүрэг дэх сургуулиудад танин мэдэх сэтгэлгээг хөгжүүлж бэхжүүлэх, улмаар тогтвортой сургуулийн багш, ажиллагсад, эцэг эхчүүд ТХБ-2 төслийн хүрээнд хэрэгжүүлж буй Тогтвортой хөгжлийн боловсрол хөгжлийн үзэл санааг ойлгох, бататгах, шинжлэн судлах ач “Нутгийн брэнд-Үнэт баялаг” төсөл санаачилжээ. Сургуулиа төслийн үйл явцтай газар дээр нь танилцаж, мэргэжил холбогдолтой гэж санаачлагчид нь үзэж байна. Сургалтын түшиглэн байгуулсан “Ээж охид” клубын гишүүд нь сарлагийн арга зүйн зөвлөгөө өгч ажиллалаа. талбайд орох хичээлийн нэгдсэн хөтөлбөрөө боловсруулснаа ч хөөврөөр бүтээгдэхүүн нэхэж нутгийн брэнд үйлдвэрлэхээр сургуулийн багш мөн танилцууллаа. нэхмэлийн машинаа захиалан авчээ. Дээрх аймаг, хотын 30 сургууль нь ТХБ-2 төслийн түшиц сургуулиуд бөгөөд сургууль тус бүр нийт 15 сая 3-р сургууль шинэ хичээлийн жилд 1580 гаруй сурагчдаа Архангай Тариат сумын ерөнхий боловсролын сургуулийн төгрөгийн өртөгтэй жижиг төсөл хэрэгжүүлж байгаа нээлттэй буюу коридорын номын сантай угтсан юм. Сурагчид захирал М.БОЛОР-ЭРДЭНЭ: юм. Төсвийг ТХБ-2 төсөл, орон нутгийн төсвөөс хичээлийн завсарлага, чөлөөт цагаараа сургуулийнхаа задгай хамтран санхүүжиж байгаа юм. Сурагч, эцэг эх, багш талбайд тухлангаа номоо уншиж, хичээлээ давтах бололцоотой Манай Тариат сумын бор сургуулийн удирдлага багаар, бүхлээр ажиллах арга болжээ. \"Дэлхийн зөн\" ОУ-ын байгууллага 1.2 сая төгрөгийн ном сарлагийн хөөвөр нь ноолуурын хандлагад суралцах, тогтвортой хөгжлийн төлөө хандивласан бол шаардагдах материалыг эцэг эхчүүдийн хандив энд хүрэх чанартай, ээлтэй. Энэ зорилго, үйл ажиллагаагаа тодорхойлж, үйлдэл хийх тусламжаар авч, багш ажиллагсад нь тавиур, ширээгээ урлажээ. төсөлд технологийн багш нар, сэдэл тэмүүллийг өрнүүлдэг, энэ нь сургуулийнхаа сурагч, ээжүүд, сургуулийн орчин, орон нутагтаа нөлөөлж, олон нийтийг “Энэ бол ТХБ-ын сургууль бүхлээр ажиллах арга хандлагад ажилтнууд хамрагдаж, хамтаараа тогтвортой хөгжлийн төлөө уриалж, сэдэлжүүлдгээрээ суралцаж буйн үр дүнд бүтээсэн ажил” гэж сургуулийн багш нар суралцаж, ажиллах боломжтой. тус төслийн үнэ цэнэ оршдог юм. хэлж байлаа. Бидний төсөл амжилттай хэрэгжсэнээр нутгийн иргэдэд БШУЯ, БОАЖЯ, Швейцарын хөгжлийн агентлагын 10 дугаар сард цар тахлаас шалтгаалан хүүхдүүд нь цахимаар сэдэл тэмүүлэл ч бий болно. хамтран хэрэгжүүлж буй ТХБ-2 төслийн үндэсний хичээллэж байсан болохоор коридорын номын сангаа нээж түшиц байгууллагаар Боловсролын хүрээлэн, орон амжаагүй байлаа. нутгийн түшиц байгууллагаар Байгаль орчин, мэдээлэл сургалтын төв ажиллаж байна. АСУУДЛАА ХАМТААРАА ТОДОРХОЙЛЖ ТООЦООТОЙ ХАНДСАН НЬ АМЖИЛТАД ТОГТВОРТОЙ ХӨГЖЛИЙН БОЛОВСРОЛЫГ ДЭМЖИГЧ ХҮРЧ БАЙНА УЛСЫН ЗАГВАР СУРГУУЛЬ Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын 3 дугаар сургуулийн ТХБ-2 төслийн орон нутгийн БОЛНО захирал Б.ЭНХБОЛД: түшиц байгууллага Байгаль орчин, мэдээлэл сургалтын төв /Архангай аймагт ТХБ-2 төслийн ТХБ-2 төслийн хүрээнд байгуулж байгаа хичээл-туршилтын ТББ-ын сургалтын албаны дарга түшиц дөрвөн сургууль бий/ талбай нь салхины зүг чиг хурдыг хэмжих хэсэг, хөрс мандлын Ш.ОЮУНЦЭЦЭГ: талбай, дөрвөн 4 улирлын хүлэмж, мэдээллийн цэг зэргээс Сургуулийнхаа доторх задгай талбай, коридорт бүрдэнэ. 4-11 ангийн сурагчдад танхимын бус сургалтыг энэ Цар тахлын нөхцөл байдлаас модлог голдуу ургамал цэцгийг англи, монгол нэр, талбайдаа зохион байгуулахаар төлөвлөсөн. Тухайн сургалтын шалтгаалан бид сургуулиудад тайлбартай байрлуулжээ. Давхар бүртээ хогоо ангилан агуулга, хөтөлбөрөө ч энэ чиглэлээр боловсруулаад байна. зөвлөн туслах, чиглүүлэх ажлаа ялгах савнуудтай. Гадаах талбайн гэрлүүд нь нарны цахимаар өгч байсан. Төсөлд эрчим хүчээр цэнэглэгддэг. Энэ бол Архангай аймгийн СУРАГЧИД СУМЫНХАА ХАЛУУН хийсвэрээр, сэтгэл хөдлөлөөр Эрдэнэбулган сумын ерөнхий боловсролын 2 дугаар УСАНД ДУГААРЛАХГҮЙ хандсан зарим сургуульд бэрхшээл сургуулийн хамт олны тогтвортой хөгжлийн төлөөх учирч байгаа бол хамтаараа санаачлагуудын зарим нь. Архангай аймгийн Батцэнгэл_ асуудлаа тодорхойлсон, судалгаа тооцоотой хандсан сургуулиуд тун ахицтай ажиллаж байна. Тус сургууль ТХБ-2 төслийн хүрээнд хог сумын_сургууль Швeйцаруудын хаягдлаа эх үүсвэр дээр нь бууруулах, ангилан ялгах, ТХБ-2 төслийн ТЗЗҮБ-ийн гишүүн, МУБИС-ийн гадаад сургуульдаа эко орчин бүрдүүлэх зорилгоор “Ногоон тогтвортой_хөгжлийн_боловсролыг харилцааны албаны дарга Д.ҮҮРИЙНТУЯА: Тогтвортой ирээдүй” төсөл санаачлан энэ оноос хэрэгжүүлж эхэлжээ. Мөн гаднаа сэтгэхүй хөгжүүлэх тоглоомын түгээн дэлгэрүүлэх үйлсэд хандивласан, хөгжилд хүрэх хамгийн гол хөтөч талбайг байгуулахаар нутгийн үйлвэрлэгч, шагайн өв нь багш, сургуулийн орчин. Тэр ч тээгч Х.Батбаяртай хамтран ажиллаж байна. мөн орон нутгийн төсвөөс олгосон нийт утгаараа ТХБ-ын үзэл санаа, үнэт зүйлийг төлөвшүүлэхэд сургууль 1700-аад сурагч, 120 гаруй багш, ажиллагсадтай 15 сая төгрөгөөр дотуур байрандаа бүхлээрээ ажиллах арга хандлага энэ хамт олон тогтвортой хөгжлийн боловсролыг нэн чухал. Байгууллага бүтцээрээ, /ТХБ/ дэмжигч улсын загвар сургууль болох зорилт халуун ус барьж, жорлон, угаалтуураа сургууль бүхлээрээ ажиллаж байж, дэвшүүлснээ танилцуулж байсан юм. аймаг орон нутаг нийтийн үйл шинэчиллээ. хэрэг болгож байж сая тогтвортой Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын 2 дугаар хөгжлийн төлөөх хандлага, үнэт сургуулийн захирал Н.ГЭРЭЛЧУЛУУН: Ингэснээр сургуулийн дотуур зүйл төлөвшдөг гэж үздэг. Сургуулийн гадаад, дотоод орчинг ногооруулах байрны сурагчид нэг зэрэг дөрвөн Яг ингэж бүхлээр ажиллах гээд зөвхөн сургуулийнхаа тохижилт, орчинг өөрчлөөд түншлэлийн арга барилыг сайн байгаа мэт боловч сурагч, багш, эцэг эхчүүдийн хүнд үйлчлэх тохь тухтай халуун ус, нэвтрүүлсэн сургуулиуд амжилттай ажиллаж байна. Цар тахал, ТХБ-д чиглэсэн, тогтвортой хөгжлийн үзэл санааг цахим үйл ажиллагаа төслийн үр дүнд тодорхой хэмжээгээр төлөвшүүлэх ажлууд давхар явж байдаг. Тухайлбал бас боловсон ариун цэврийн өрөө, нөлөөлж байгаа нь ажиглагдлаа. Мөн бараа, үйлчилгээний үнэ нараар цэнэглэгддэг гэрэлтүүлэг, мэдрэгчтэй өсөх зэрэг бэрхшээлүүд ч байна. Гэсэн ч Архангай аймгийн угаалтуур, хог хаягдлаа ангилах сав зэрэг нь цаанаа угаалтууртай болоод байна. Ингэж Батцэнгэл сумын сургууль, Эрдэнэбулган сумын 2, 3 дугаар байгаль дэлхийдээ ээлтэй, хэмнэлттэй амьдрах, сургууль төслүүдээ амжилттай хэрэгжүүлж байна. Бид тулгарсан зөв дадал хэвшилд суралцахын ач тусыг таниулж, сургуулийн хамт олны ТХБ-2 төслийн бэрхшээл, шийдвэрлэх асуудлуудын талаар цааш нь уламжилна. хэвшүүлэх зорилготой. Тодорхой шийдэлд хүрнэ итгэж байна. Архангай аймгийн хүрээнд санаачлан хэрэгжүүлсэн удирдлагын баг ч төслийн үйл ажиллагааг дэмжин санхүүжилтээ Нөгөө талд бид хичээл сургалтын агуулга тус бүрт шуурхай шийднэ гэдэгт итгэж байна. нь тогтвортой хөгжлийн үзэл санааг суулгаж, ТХБ-ыг “Зохистой хэрэглээ-Зөв дадал” төсөл нь судлагдахуун бүрт шингээж өгч байна. Энэ хичээлийн СЭТГҮҮЛЧ Д.ДАВААДУЛАМ жилд манай сургууль ганцаарчилсан сургалтын буюу дотуур байрны сурагчдын амьдрах, сурах орчинг сайжруулжээ. хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн сурч хөгжих танхим, сэтгэл зүйчийн танхим гээд хоёр шинэ танхим нээлээ. Зарим газар ийм бүтээн байгуулалт 90 хүртэл сая төгрөгийн төсөв өртөгтэй байдаг тухай сургуулийн багш нар хэлж байлаа. Архангай аймгийн Батцэнгэл сумын сургуулийн монгол хэлний багш Г.НЯМ-АДЪЯА: Энэ бол бидний амьдралаас урган гарсан эрэлт хэрэгцээ. Эхлээд сургууль бүхлээр ажиллах арга хандлагын хүрээнд өөртөө үнэлгээ хийсэн. 65 багш, 130 сурагч, 28 төрийн албан хаагч, 140 гаруй эцэг эх судалгаанд хамрагдсанаас БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ Улаанбаатар хот 14210 И-майл: [email protected] МЭДЭЭЛЭЛ Сүхбаатар дүүрэг, 1-р хороо Вэбсайт: feemongolia.mn Элчингийн гудамж Утас: +976 88111893 СУРГАЛТЫН ТӨВ НҮТББ Улаанбаатар хот 14191 И-майл: [email protected] Утас: +976 70125286 Сүхбаатар дүүрэг 8-р хороо [email protected] +976 80474838 БОЛОВСРОЛЫН Энхтайваны өргөн чөлөө-10 Вэбсайт: www.mier.mn ХҮРЭЭЛЭН Багшийн хөгжлийн ордны 4 давхар