หน่วยที่ 4 กฎหมายและจริยธรรมการค้าปลีก

หน่วยที่ 4 กฎหมายและจริยธรรมการคา้ ปลีก ครูกญั ฐณา โสมประโคน

สาระการเรียนรู้ • 1. กฎหมายทีเ่ กยี่ วข้องกบั การดาเนนิ งานของกิจการคา้ ปลีก • 2. การคุม้ ครองสิทธผิ บู้ รโิ ภค • 3. จรรยาบรรณสาหรบั การคา้ ปลีกในประเทศไทย

ผลการเรียนรู้ทีค่ าดหวงั • 1. อธบิ ายกฎหมายที่เกีย่ วขอ้ งกับการดาเนินงานของกจิ การคา้ ปลีกได้ • 2. อธบิ ายการคมุ้ ครองสทิ ธิผบู้ รโิ ภคได้ • 3. อธบิ ายจรรยาบรรณสาหรับการคา้ ปลีกในประเทศไทย ได้

กฎหมายทเ่ี ก่ยี วขอ้ งกบั การดาเนนิ งานของกจิ การค้าปลกี • 1. รูปแบบองค์กรธุรกจิ • การประกอบธุรกิจการค้าอาจดาเนินการได้หลายรูปแบบท้ังโดยบุคคลคนเดียวเป็นเจ้าของ กิจการโดยลาพังหรืออาจดาเนินการโดยร่วมลงทุนกับบุคคลอื่นเป็นกลุ่มคณะก็ได้ การท่ีจะ ตัดสินใจเลือกดาเนินธุรกิจการค้าในรูปแบบใดน้ัน ผู้ประกอบการจะต้องคานึงถึง องค์ประกอบทส่ี าคัญหลายประการด้วยกัน

กฎหมายที่เกยี่ วข้องกับการดาเนนิ งานของกจิ การค้าปลีก (ตอ่ ) • 2. การจดทะเบยี นกจิ การ • 2.1 กิจการเจ้าของคนเดียว ธุรกิจท่ีมีบุคคลคนเดียวเป็นผู้ลงทุน และเป็นเจ้าของกิจการโดยลาพัง กิจการใน ลักษณะน้ีหากเข้าข่ายเป็นกิจการตามพระราชบัญญัติทะเบียนพาณิชย์ พ.ศ. 2499 กาหนดให้ต้องจดทะเบียน เจา้ ของกิจการต้องย่ืนขอจดทะเบียนพาณชิ ยภ์ ายใน 30 วนั นบั แตว่ นั เร่ิมประกอบกิจการ • การจดทะเบยี นพาณชิ ย์ 1. กจิ การทีต่ ้องจดทะเบียนพาณชิ ย์ - การทาโรงสขี า้ ว - การขายสินคา้ ไม่ว่าอย่างใด ๆ อยา่ งเดยี วหรือหลายอยา่ ง - นายหน้าหรอื ตัวแทนค้า - การหัตถกรรมหรืออุตสาหกรรม - การขนสง่ ทางทะเล

กฎหมายทเ่ี กยี่ วข้องกบั การดาเนินงานของกจิ การคา้ ปลกี (ตอ่ ) • การจดทะเบียนพาณิชย์ 2. ระยะเวลาที่ตอ้ งจดทะเบียนพาณชิ ย์และคา่ ธรรมเนยี ม - เจ้าของกิจการมีหน้าที่ต้องย่ืนขอจดทะเบียนพาณิชย์ภายใน 30 วัน นับแต่วันท่ีได้เริ่ม ประกอบกิจการเจ้าของกิจการใดฝ่าฝืนต้องระวางโทษ ปรับไม่เกิน 2,000 บาท และปรับต่อเน่ือง อกี วันละไมเ่ กนิ 100 บาท 3. กจิ การท่ไี ด้รับยกเวน้ ไมต่ ้องจดทะเบียนพาณชิ ย์ - การคา้ เร่ การคา้ แผงลอย - พาณิชยกจิ เพอื่ บารุงศาสนา หรือเพอื่ การกศุ ล - พาณิชยกิจของนิตบิ ุคคลซ่งึ ได้มีพระราชบัญญตั จิ ดั ต้งั ขนึ้ - พาณิชยกิจของกระทรวง ทบวง กรม - พาณชิ ยกจิ ของมูลนธิ ิ สมาคม สหกรณ์ - พณิชยกิจของห้างหนุ้ สว่ นสามัญนิตบิ ุคคล

กฎหมายทีเ่ กย่ี วข้องกบั การดาเนนิ งานของกิจการค้าปลกี (ตอ่ ) • 2. การจดทะเบยี นกิจการ • 2.2 กรณหี ้างหุน้ สว่ นจากัด • - ห้างหุ้นส่วนสามัญ การประกอบการธุรกิจท่ีมีบุคคลต้ังแต่ 2 คนข้ึนไปมาลงทุน และเป็นเจ้าของกิจการ รว่ มกนั • - ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล การประกอบการธุรกิจที่มีบุคคลตั้งแต่ 2 คนขึ้นไปมาลงทุน และเป็นเจ้าของ กจิ การร่วมกนั • - ห้างหุ้นส่วนจากัด การประกอบการธุรกิจท่ีมีบุคคลต้ังแต่ 2 คนขึ้นไปมาลงทุน และเป็นเจ้าของกิจการ ร่วมกัน ผลู้ งทุนแบ่งออกเปน็ 2 จาพวก

กฎหมายทเ่ี กยี่ วขอ้ งกับการดาเนินงานของกจิ การคา้ ปลกี (ตอ่ ) • 2. การจดทะเบียนกิจการ • 2.3 บริษัทจากดั • - บริษัทจากัด การประกอบการธุรกิจที่มีบุคคล 3 คนข้ึนไปมาลงทนุ และเป็นเจ้าของกิจการ เรียกว่า “ผ้ถู ือหนุ้ ” • - บริษัทมหาชนจากดั การประกอบการธุรกิจท่ีมีบุคคลต้ังแต่ 15 คนข้ึนไปมาลงทุน และเป็นเจ้าของ กจิ การรว่ มกนั

การคมุ้ ครองสทิ ธผิ ู้บรโิ ภค • การคุ้มครองผู้บริโภค หมายถึง การปกป้องดูแลผู้บริโภค ให้ได้รับความปลอดภัย เป็น • ธรรม และประหยดั จากการบริโภคสนิ ค้าและบริการ ทาให้ผู้ผลิตแข่งกันผลิตและบริการ • ความสาคัญของการคุ้มครองผบู้ รโิ ภค ในปัจจุบัน มีการแข่งขันกันในเชิงธุรกิจมาก เพื่อตอบสนองตอ่ ความตอ้ งการของผู้บริโภค แตพ่ บว่า มีผู้ผลิตจานวนไม่น้อย ท่ีไม่คานึงถึง ความปลอดภัยของผู้บริโภค ด้วยเหตุน้รี ัฐบาล จึงตอ้ งทาหน้าท่ีดูแล และกากับแก้ไข โดยมี จุดม่งุ หมายในการคุม้ ครองผ้บู ริโภคดงั นี้

การค้มุ ครองสทิ ธิผบู้ ริโภค (ตอ่ ) • คว••••าม1324....สเเเเาพพพพคื่อือ่่ออื่ื ัญคใคคหขุม้วมุ้ ้เบอคคกงครรดิ กออุมคางงสวผผรนิาคู้บบู้ มคมุ้รรเา้ ปโิโิคทภภน็ร่ไีคคอมธงร่ไไไดผรมมมม้บู้่ใ่ใหหารรตเ้้ตโิะสภรกหยี ฐคเวเปาป่านน็ งรเผยีไหมู้ซบยป่ือ้ผื่อลู้ผขแอลอลดติ งะภกผัยาขู้ ราหโยฆรษอื เณปาน็ อนั ตรายต่อผู้บริโภค

การคุ้มครองสิทธิผบู้ ริโภค (ตอ่ ) • สทิ ธขิ องผู้บริโภค ซ่ึงแก้ไขเพ่ิมเติมโดย (ฉบับท่ี 2) พ.ศ. 2541 ได้บัญญัติสิทธิของผู้บริโภคที่ พระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522 • • จะไดร้ ับความคมุ้ ครองตามกฎหมาย 5 ประการ ดงั นี้ ได้แก่ สิทธิที่ 1. สิทธิที่จะได้รับข่าวสารรวมทั้งคาพรรณนาคุณภาพท่ีถูกต้องและเพียงพอเก่ียวกับสินคา้ หรือบริการ จะได้รบั การโฆษณาหรือการแสดงฉลากตามความเป็นจริงและปราศจากพิษภัยแก่ผู้บริโภค รวมตลอดถึงสิทธิท่ีจะได้รับทราบ ข้อมูล • เก่ียวกบั สนิ คา้ หรอื บริการอยา่ งถกู ตอ้ งและเพยี งพอทจี่ ะไม่หลงผิด ในการซ้ือสินคา้ หรอื รับบรกิ ารโดยไมเ่ ป็นธรรม 2. สิทธิท่ีจะมีอิสระในการเลือกหาสินค้าหรือบริการ ได้แก่ สิทธิที่จะเลือกซื้อสินค้าหรือรับบริการโดยความ สมัครใจ • ของผ้บู รโิ ภค และปราศจากการชักจูงใจอันไม่เป็นธรรม ได้แก่ สิทธิที่จะได้รับสินค้าหรือบริการที่ปลอดภัย มี 3. สิทธิที่จะได้รับความปลอดภัยจากการใช้สินค้าหรือบริการ สภาพและคณุ ภาพไดม้ าตรฐานเหมาะสม แกก่ ารใช้ ไม่กอ่ ให้เกิดอันตรายตอ่ ชีวติ รา่ งกายหรือทรัพย์สิน ในกรณใี ชต้ ามคาแนะนาหรือ • ระมัดระวงั ตามสภาพของสินค้าหรอื บริการนัน้ แลว้ ได้แก่ สิทธิที่จะได้รับข้อสัญญาโดยไม่ถูกเอารัดเอาเปรียบจากผู้ 4. สิทธิที่จะได้รับความเป็นธรรมในการทาสัญญา • ประกอบธุรกจิ เม่ือมี 5. สิทธทิ ี่จะได้รับการพิจารณาและชดเชยความเสียหาย ได้แก่ สิทธทิ ่ีจะได้รับการคุม้ ครองและชดใช้คา่ เสียหาย การละเมิดสทิ ธิของผูบ้ ริโภคตามข้อ 1, 2, 3 และ 4 ดังกลา่ ว

การค้มุ ครองสิทธผิ ู้บรโิ ภค (ตอ่ ) • หน•้าท1ขี่ .อหงนผา้บู้ ทรี่กโิ ภอ่ คนกซบั้อื กผาลริตคภุ้มัณคฑรอ์ เงปผน็ ู้บหรนโิ ภา้ ทค่ีของผบู้ ริโภคจะต้องรับผิดชอบตนเองซ่ึงเป็นสิ่งจาเป็น เพราะก่อนการบริโภค ผล•ติ ภ1ัณ.1ฑ.ใ์ กดาๆรใจชึง้คตว้อางมมรกี ะามรัดหรนะา้ วทัง่ีดในงั ตก่อาไรปซนื้อี้ ผลิตภัณฑ์ เช่น การตรวจสอบการแสดงฉลาก ปริมาณ และราคาว่ามี • ความยตุ ิธรรมหรือไม่ หรือผบู้ ริโภคควรจะตรวจสอบความชัดเจนของภาษาที่ใช้ว่ารัดกุมและ 1.2. การทาสัญญาโดยการลงลายมือช่อื • ให้สทิ ธแิ ก่ผ้บู รโิ ภคครบถ้วนตามท่ไี ด้ตกลงกันไว้ 2.•หน2า้ .ท1ห่ี. ลกังาทรเากส็บญั รญักาษาพยานหลักฐานต่าง ๆ ที่แสดงถึงการละเมิดสิทธิของผู้บริโภคไว้เพื่อทาการเรียกร้อง • กรรมสทิ ธ์ิของตน ตอ้ งเก็บเอกสารสัญญาตา่ ง ๆ รวมทง้ั เอกสารภาพโฆษณาและใบเสร็จรับเงิน 2.2 ในกรณีท่มี ีการทาสัญญาแล้ว • ไวด้ ว้ ย ผู้บริโภคมีหน้าท่ดี าเนินการรอ้ งเรียนตามสทิ ธิของตน 2.3. เม่อื มีการละเมิดสทิ ธขิ องผบู้ รโิ ภค

การคุ้มครองสทิ ธิผูบ้ ริโภค (ตอ่ ) • สถ•าบ1ัน.เสพา่อื นคักมุ้ งคารนอคงณผูบ้ะกรริโภรมคการคุ้มครองสทิ ธิผบู้ ริโภค (สคบ.) มหี น้าทค่ี ุ้มครองประโยชน์ของประชาชน ท่ีมี • ปญั หาจากการอุปโภคและบรโิ ภค (อย.) คณะกรรมการอาหาร มีหน้าท่ี กาหนดคุณภาพหรือ 2. สานักงานคณะกรรมการอาหารและยา • มาตรฐานของอาหาร ควบคุมเฉพาะตามช่ือ ประเภท ชนดิ หรือลักษณะของอาหารนน้ั 3. สานักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) มีหน้าท่ีคุ้มครองผู้บริโภค รักษาสิ่งแวดล้อม • และทรัพยากรธรรมชาติ พัฒนาอุตสาหกรรมของประเทศใหส้ ามารถแข่งขันได้ในตลาดโลก กจิ ••กร12ร..มกกขาารอรกงราบั สหรมนออดง.มคาุณตภราฐพานผลติ ภณั ฑ์

จรรยาบรรณสาหรับการคา้ ปลกี ในประเทศไทย • 2.1 จรรยาบรรณว่าด้วยความรบผิดชอบต่อผู้ถือหุ้น บริษัทฯ มุ่นมั่นที่ท่ีจะรับผิดชอบและสร้างความพึง • พอใจใหก้ บั ผถู้ ือหุ้น โดยคานงึ ถึงการเจรญิ เติบโตของบริษทั อยา่ งยั่งยืน 2.2 จรรยาบรรณว่าด้วยความรบั ผิดชอบต่อลูกค้า บริษัท ฯ มีความมุ่งม่ันและสร้างความพึงพอใจและและ • ความมั่นใจให้กบั ลูกคา้ โดยการสง่ มอบสินคา้ และบริการท่ดี มี คี ุณภาพในระดับราคาทเ่ี หมาะสม บริษัทฯ 2.3 จรรยาบรรณว่าด้วยความรบผิดชอบต่อคู่ค้า คู่แข่งขันทางการค้า และเจ้าหนี้ทางการค้า คานึงถึงความเสมอภาคและความซื่อสัตย์ในการดาเนินธุรกิจและผลประโยชน์ร่วมกันกับคู่ค้าของบริษัท พึง • ปฏบิ ตั ติ ามกฎหมายและกตกิ าต่าง ๆ อยา่ งเคร่งครดั และมีจรรยาบรรณทด่ี ใี นการดาเนนิ ธรุ กิจ 2.4 จรรยาบรรณว่าด้วยความรบผิดชอบต่อพนักงาน บริษัทฯ ถือว่าพนักงานเป็นปัจจัยสาคัญประการหนึ่ง • ท่จี ะนาไปส่คู วามสาเร็จ จึงมงุ่ มั่นในการพัฒนาเสรมิ สร้างวฒั นธรรมและบรรยากาศทางานท่ดี ี 2.5 จรรยาบรรณว่าด้วยความรบผิดชอบต่อสงคมและสิ่งแวดล้อม บริษัทฯ ให้ความสาคัญในเรื่องการ อนุรกั ษ์ทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ เสรมิ การใชพ้ ลังงานอย่างมปี ระสิทธภิ าพ

ครกู ัญฐณา โสมประโคน